تبیین ساختارگرای سیاسی - اقتصادی از فساد اقتصادی در ایران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با کسب تجربه های عینی و ملموس از جنگ ایران و عراق و تحولات مربوط به آن - از جمله سیاست ها و موضع گیری های دو ابرقدرت آمریکا و شوروی و کشورهای غربی در قبال جنگ و شناخت اهمیت و نقش قدرت صنعتی و تکنولوژی در موقعیت و وزن کشورها - رویکردی مبتنی بر قدرت و واقع گرایی پیدا کرد. در همین راستا بود که صنایع نظامی و تسلیحاتی ایران گسترش و پیشرفت های فوق العاده ای یافت. دستیابی ایران به دانش صلح آمیز هسته ای و پیش بینی دیگر موفقیت های آتی آن در این زمینه، نقش مهمی در تغییر توازن قدرت در منطقه خلیج فارس و خاورمیانه داشته است؛ به اضافه اینکه در کیفیت مناسبات سیاسی ایران با کشورهای عربی خلیج فارس و امنیت منطقه، تاثیر ویژه خود را داشته است. سیاست خارجی، سیاست علمی و فناوری ایران در این مقاله از منظر بررسی عنصر «قدرت» و راهبرد و برداشت نظری «واقع گرایی کلاسیک» و «واقع گرایی ساختاری» به طور مشترک مورد مطالعه قرار گرفته است. دو فرضیه این مقاله روند پیشرفت ها و توان هسته ای ایران را به عنوان «متغیر وابسته» (Y) و در قالب «نظریه موازنه قدرت» و همین متغیر را به عنوان متغیری مستقل (X) در نظر می گیرد و تاثیر آن را بر سه متغیر وابسته توزان قدرت، روابط سیاسی و امنیت منطقه ای (خلیج فارس) (Y1, Y2, Y3) بر پایه واقعیات و رخدادهای عینی مورد آزمایش و ارزیابی علمی قرار می دهند.