مطالب مرتبط با کلیدواژه

حکمرانی


۲۲۱.

آسیب شناسی الگوی حکمرانی آموزش عمومی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مدیریت در ایران دوره ۲۶ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۸) 97-121

کلیدواژه‌ها: آموزش عمومی حکمرانی آسیب شناسی آموزش در ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵ تعداد دانلود : ۱۴۶
هدف: پژوهش حاضر با هدف آسیب شناسی الگوی حکمرانی آموزش عمومی در ایران انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش به صورت ترکیبی اجراشده است. در مرحله کیفی از راهبرد تحلیل مضمون در نرم افزار اطلس تی آی و روش نمونه گیری نظری استفاده شده است. در مرحله کمی، راهبرد پیمایش و همبستگی در پیش گرفته شد و با استفاده از نمونه گیری تصادفی، 384 نفر به عنوان نمونه در نظر گرفته شدند. برای اجرای مدل، از روش تحلیل عامل تائیدی در نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافته ها: ابتدا بر اساس تحلیل مضمون با مصاحبه با صاحب نظران و خبرگان آموزش وپرورش به شناسایی آسیب های موجود در حکمرانی آموزش عمومی پرداخته شده است. 4 مضمون فراگیر و 11 مضمون سازنده و 46 مضمون پایه شناسایی شدند. مضامین فراگیر در آسیب شناسی حکمرانی آموزش عمومی عبارت اند از: عدم پاسخگویی، مشکلات زیرساختی، عدم مشارکت و عدم انعطاف پذیری. در ادامه برازش شبکه مضامین شناسایی شده، از تحلیل عامل تائیدی استفاده شد. نتایج بیانگر تائید تمامی عوامل شناسایی شده است. نتیجه گیری: درنتیجه کلی می توان گفت که با بهبود مؤلفه های عدم پاسخگویی، مشکلات زیرساختی، عدم مشارکت و عدم انعطاف پذیری، می توان زمینه سازی حکمرانی خوب در آموزش عمومی در ایران را فراهم نمود. به نظر می آید انجام این پژوهش منجر به ارائه مدلی جامع درباره حاکمیت خوب آموزشی می گردد که متناسب با شرایط اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی کشور باشد.
۲۲۲.

حکمرانی بوم سازگان فین تک: مسائل سیستمی و راهکارهای توسعه در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست علم و فناوری سال ۱۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 17 - 34

کلیدواژه‌ها: حکمرانی فین تک مسائل سیستمی نوآوری مالی بوم سازگان نوآوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۱۲۹
فین تک ها یا کسب وکارهای نوپای مالی هر روز دامنه بیشتری از زنجیره ارزش خدمات مالی را تحت تأثیر قرار می دهند. استفاده از فین تک ها فرصت بی بدیلی را برای اصلاح سازوکارهای نظام مالی در اختیار حکمرانان بازارهای مالی کشور قرار داده است. با این حال توسعه بوم سازگان این کسب وکارهای نوآورانه در نظام مالی به سهولت صورت نمی گیرد؛ چرا که علاوه بر موانعی که عموماً در مسیر رشد کسب وکارهای نوآورانه وجود دارد، الزامات احتیاطی نظام مالی نیز بر محدودیت های توسعه این کسب وکارها می افزاید. این پژوهش توصیفی با هدف بررسی مسائل سیستمی توسعه فین تک و راهکارهای آن به انجام رسیده است. با روش تحلیل مضمونی قیاسی، متون تحلیلی انتشار یافته در بازه یک ساله و انجام 49 مصاحبه نیمه ساختارمند با خبرگان، شبکه سیستمی مسائل و نگاشت نهادی بوم سازگان فین تک استخراج شده و روایی آن در پنج گروه کانونی به بحث گذاشته شده است. مسائل موجود برای توسعه بوم سازگان کسب وکارهای فین تک در پنج بخش الف: سیاست گذاری، تنظیم مقررات و نظارت (28 مسئله) همچون فقدان سند چشم انداز توسعه فین تک، ب: توسعه و ترویج علم (4 مسئله) مانند عدم وجود رشته تخصصی فین تک در دانشگاه ها، ج: سرمایه گذاری (4 مسئله) همچون نبود آمار و اطلاعات سرمایه گذاری در فین تک، د: ارائه راهکار مالی (10 مسئله) همچون ضعف در نظام شمول تأمین مالی، و ه: تقاضای فین تک (4 مسئله) همچون فوریت پایین فین تک نزد نهادهای تنظیم گر مالی احصا شده است. در نهایت، مبتنی بر مسائل مطرح شده، دلالت های سیاستی این پژوهش جهت تسهیل حکمرانی بوم سازگان فین تک در کشور ارائه شده است.
۲۲۳.

چالش های کانون های سلامت برای دستیابی به حکمرانی مشارکتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 151 - 169

کلیدواژه‌ها: چالش حکمرانی شهرداری کانون سلامت مشارکت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۳ تعداد دانلود : ۱۶۷
اامروزه حکمرانی مشارکتی اهمیت روزافزون یافته است. کانون های سلامت با هدف ایجاد فضایی برای حکمروایی مشارکتی در حوزه سلامت ایجاد شد، اما در عمل این طرح با چالش های بسیاری مواجه شد. مطالعه حاضر به منظور بازنگری و بررسی چالش های کانون های سلامت برای دستیابی به حکمرانی مشارکتی انجام شده است.مطالعه حاضر کیفی و با رویکرد نظریه زمینه ای است. در این مطالعه با 22 نفر از صاحب نظران، سیاست گذاران، مدیران، ارائه دهندگان خدمات در کانون های سلامت و مردم چهار منطقه از تهران مصاحبه شد. در این مطالعه داده ها با استفاده از مدل حکمروایی مشارکتی امرسون و نباتچی طبقه بندی شدند.موانع فرهنگی حکمرانی مشارکتی شامل فردگرایی و ضعف کار تیمی و گروهی و موانع اجتماعی شامل بی اعتمادی بین بخش دولتی و مردم، وجود رقابت بین ذی نفعان مختلف، منفعت طلبی در مشارکت و کاهش تعهدات اخلاقی متقابل است. در زمینه سیستم، موانع دینامیک همکاری شامل نبود فهم مشترک مسئله میان ذی نفعان مختلف، نداشتن اجماع در تصمیم گیری، درنظرنگرفتن منافع همگان، لابی گری، شنیده نشدن همه صداها، رقابت میان ذی نفعان و توجیه نشدن بدنه شهرداری نسبت به اهمیت مشارکت مردمی است. چالش های رهبری شامل ناکارایی رهبری رسمی در بخش دولتی در زمینه مدیریت تعارض، رهبری هدایت کننده و نگاه ابزاری به مشارکت است.از جمله چالش های کانون های سلامت برای دستیابی به حکمرانی مشارکتی، بستر شکل گیری آن است. همچنین در فرایند تصمیم گیری، فهم مشترک، انگیزه مشترک ذی نفعان، رهبری رسمی، ساختار و جریان مالی و اطلاعات میان ذی نفعان چالش هایی وجود دارد که نیازمند اصلاح است.
۲۲۴.

مبانی و اهمیت حکمرانی آب

نویسنده:
منبع: سیاست پژوهی جهان اسلام دوره ۷ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۹ 69 - 85

کلیدواژه‌ها: حکمرانی آب ایران منبع حیاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۹ تعداد دانلود : ۱۳۵
آب منبع طبیعی ضروری است که چشم اندازهای منطقه ای را شکل می دهد و برای کارکرد اکوسیستم ها و زندگی مطلوب انسانی بسیار حیاتی می باشد. ودر متون دینی براهمیت آن بسیار تاکید شده است به گونه ای که درقرآن حیات خلقت بواسطه آب تفسیر شده است.در حال حاضر، این منبع حیاتی، تحت فشار فزاینده ای قرار دارد. تغییرات رژیم های هیدرولوژیکی به دلیل تغییرات اقلیمی، جمعیتی و اقتصادی پیامدهای جدی را برای مردم و محیط زیست به بار آورده است. با بررسی منابع و مطالعات انجام گرفته در مورد مدیریت منابع آب در ایران می توان اذعان داشت که مفهوم حکمرانی به طور عام و حکمرانی آب به طور خاص، موضوع قابل بحثی است که بسیاری از زوایای آن هنوز به درستی تبیین نشده است، و جای خالی بسیاری از مباحث مطرح شده در ادبیات جهانی مطالعات آب در این زمینه در ایران احساس می گردد. دراین تحقیق به مبانی واهمیت حکمرانی آب پرداخته می شود.فرضیه تحقیق براساس روش تحلیلی –توصیفی حکمرانی آب را امروزه یک راهکار جلوگیری از بحران آب می داند. سرمایه های فرهنگی، احساس تعلق به سرزمین، اخلاق و ابتکار باید به عنوان مبانی استفاده از آب تلقی شوند. همچنین اصلاحات نهادی به منظور برون رفت از موانع نظام دیوان سالاری منابع آب کشور شامل مدیریت صحیح، حرکت به سمت الگوی مشارکتی، اجماع محور، شایسته سالار،و... ضروری است.
۲۲۵.

حکمرانی هوشمند: رویکردی نوین در تحقق مشارکت و همکاری مؤثر شهروندان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد سال ۳۱ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۱۰۴ 407 - 440

کلیدواژه‌ها: حکمرانی حکمرانی هوشمند مشارکت عمومی روش ترکیبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۱۲۶
حکمرانی مفهوم جدیدی نیست و از دیرباز تاکنون در رابطه با آن نظریه ها و مدل های مختلفی مطرح شده است. این مقوله دارای انواع مختلفی است که حکمرانی هوشمند به عنوان یکی از مهم ترین آنهاست. حکمرانی هوشمند رویکردی است که برای حکومت های شهروندمحور دارای قابلیت هایی چون توسعه سرمایه انسانی، زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات و شهروندی فعال؛ مشارکت عمومی، و نوآوری فناورانه، سازمانی و سیاسی و... را فراهم می سازد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی مؤلفه ها و شاخص های حکمرانی هوشمند در راستای مشارکت و همکاری مؤثر شهروندان است. این پژوهش بر مبنای ماهیت داده ها، کیفی بوده و روش تحقیق مورداستفاده در آن، روش گروه کانونی است. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه های نیمه ساختاریافته هستند که از سه گروه کانونی با مشارکت کنندگان دانشگاهی و اجرایی مرتبط با رشته های حکمرانی، علوم سیاسی، مدیریت دولتی، مشارکت عمومی گردآوری شده اند. مطابق با یافته های تحقیق، 83 کد اولیه، 37 کد متمرکز، 17 کد نظام مند و 4 دسته اصلی استخراج شدند که به عنوان مؤلفه ها و شاخص های اصلی حکمرانی هوشمند در تحقق مشارکت و همکاری مؤثر شهروندان تلقی می شوند. از نتایج تحقیق حاضر می توان به ویژگی های مهمی ازجمله «آینده نگری، نوآورانه بودن و خردمحوری» حکمرانی هوشمند اشاره کرد که حکومت ها با عطف به چنین جنبه هایی می توانند زمینه و بستر لازم برای همکاری و مشارکت شهروندان را ایجاد نمایند.
۲۲۶.

توسعه ی انسانی و دلالت های سیاسی آن در ساحت حکم رانی (با تطبیق بر جمهوری اسلامی ایران)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و پنجم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۱۰۰ 173 - 196

کلیدواژه‌ها: توسعه ی انسانی امنیت مشارکت سیاسی حکمرانی جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰ تعداد دانلود : ۹۷
هدف پژوهش حاضر، بررسی توسعه ی انسانی و دلالت های سیاسی آن در ساحت حکم رانی، با تطبیق بر جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا و با روش توصیفی-تحلیلی، دلالت های سیاسی مفهوم توسعه ی انسانی بررسی شده و با ارائه ی یک صورت بندی مشخص از آن ها، ارتباط میان مفهوم توسعه ی انسانی و مفاهیم سیاسی موجود در شاخص های فرعی تبیین می گردد. پس از شرح مفهومی توسعه ی انسانی، شاخصه های فرعیِ توسعه ی انسانی مورد بررسی قرار می گیرد تا نشان داده شود توسعه ی انسانی، حامل دلالت های سیاسی آشکار است. سپس مباحث مربوط به توسعه ی انسانی و حکم رانی و همچنین توسعه ی انسانی و امنیت انسانی تبیین می گردد. نتایج پژوهش نشان از آن دارد که تطور مفهوم توسعه ی انسانی موجب تحول عملی در ساحت های مختلف می شود. نمونه ی موردی و مثالی برای شاهد مثال نیز جمهوری اسلامی ایران قرار داده شده که می توان گفت در شمار کامیاب ترین حکومت های غرب آسیا در شاخص های توسعه ی انسانی است.
۲۲۷.

الگوی کارکردی شعام در حکمرانی امنیت ملی: اولویت نقش هدایتی و محدودیت مداخله اجرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال ۲۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۹۹) 37 - 65

کلیدواژه‌ها: ایران حکمرانی شورای عالی امنیت ملی شعام امنیت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۳ تعداد دانلود : ۱۲۶
هدف این پژوهش تدوین الگوی کارکردی «شورای عالی امنیت ملی» در حکمرانی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران است. نویسندگان تلاش کرده اند ابعاد، مؤلفه ها و شاخص های نقش آفرینی «شعام» را بازنمایی و اولویت بندی کنند. برای تدوین الگو از رویکرد ترکیبی و روش تحلیل عاملی استفاده شده است. داده های پژوهش با استفاده از مطالعات اسنادی- مقایس ه ای، مصاحبه تخصصی و پرسشنامه گردآوری شده اند. یافته های پژوهش بیانگر یک الگوی کارکردی با 46 شاخص است که به ترتیب اولویت ذیل هفت مؤلفه «سیاست گذاری»، «قاعده سازی»، «نظارتی»، «داوری»، «هماهنگی»، «مدیریت بحران» و در نهایت «حمایتی» قرار دارند. این هفت مؤلفه ذیل ابعاد سه گانه کارکردی منبعث از قانون اساسی، یعنی «تعیین سیاست»، «هماهنگی امور» و «مقابله با تهدیدات» قرار می گیرند.
۲۲۸.

شناسایی و تحلیل جایگاه کنش گران در شبکه حکمرانی آب حوضه زاینده رود؛ با تأکید بر محدوده جغرافیای استان اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال ۲۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۰) 7 - 33

کلیدواژه‌ها: حکمرانی حکمرانی آب حوضه زاینده رود تحلیل شبکه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۱۸
حوضه آبریز زاینده رود، طی دو دهه گذشته کاستی های بسیاری را در مدیریت منابع آب تجربه نموده و شاهد بروز موارد متعددی از نارضایتی ذی نفعان بوده است. با عنایت به اصول حکمرانی، هرگونه سیاست گذاری در این حوضه، نیازمند شناسایی میزان تأثیر هریک از کنشگران بر ابعاد مسئله و در ارتباط با یکدیگر است. هدف این پژوهش پاسخ به این سؤال است که شبکه حکمرانی آب حوضه زاینده رود در جغرافیای استان اصفهان، به چه میزان و متأثر از فعالیت چه کنشگرانی است. مقاله حاضر به همین منظور و با استفاده از چارچوب حکمرانی به شناسایی و احصای 21 گروه از کنش گران مسئله آب در جغرافیای مذکور پرداخته است. گردآوری داده ها و رسیدن به مرحله اشباع نظری، با جمع آوردی داده از 72 نفر از مشارکت کنندگان در پژوهش و تحلیل آن با استفاده از روش تحلیل شبکه ای حاصل شده است. داده های حاصل از پژوهش با استفاده از نرم افزار UCINET و دو قابلیت تحلیل ساختاری و اعمال مؤلفه های ارزشی، مورد تحلیل قرار گرفته و سپس با استفاده از نرم افزار NETDRAW ترسیم شده است. یافته ها حاکی از آن است که نوع خاصی از شبکه تأثیرگذاری بر مدیریت منابع آب در این حوضه شکل گرفته که متناسب با ماهیت حکمرانی مطلوب آب نیست. در این شبکه از روابط، طیفی از کنش گران با قابلیت های متفاوت، دارای رفتار و در نتیجه تأثیرگذاری خاص بر مسئله آب، مورد شناسایی قرار گرفته اند.
۲۲۹.

تاریخ حکومت و حکمرانی درآئینه شعر فارسی (با تکیه بر اشعار فردوسی، مولوی، سعدی و حافظ)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ سال ۱۸ بهار ۱۴۰۲ شماره ۷۰

کلیدواژه‌ها: حکومت حکمرانی سبک زندگی شاعران فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۳ تعداد دانلود : ۱۸۰
اشعار شاعران بزرگ آئینه روزگار خویش است و در این بین به سبب نزدیکی شاعران با حاکمان و از طرفی دغدغه مردمی داشتن واز بطن مردم برخاستن باعث شده است که رفتارحاکمان و نوع حکومت آنان به روشنی در آثار شاعران بزرگ این سرزمین تجلّی پیدا کند. حاکمان تأثیربسزایی در اصلاح یا فساد جامعه و در پی آن سبک زندگی دارند، حکومت طاغوت عاملِ فسادِ سبک زندگی است و برای اصلاح جامعه باید به اصلاحِ حکومت پرداخت. رعیت درتاریخِ حکومت گذشته ایران، حکم گلّه و حاکم و پادشاه نقش چوپان را داشته است که این امر دراحادیث بزرگان نیزکاملا مشهود است. نکته پراهمّیت دیگرقدرت و قوّت یک حکومت از پشتیبانی مردمی آن حاصل می شود و حاکم در واقع امانت داراین ودیعه ارزشمندِ پشتیبانی مردم است که باید قدردانش باشد. در این مقاله سعی شده است از روش کتابخانه ای و با استفاده از آثار و اسناد و مدارک با اولویت آثار شعرای مورد بحث(فردوسی، مولوی، سعدی و حافظ) و همچنین آثار صاحبنظران برجسته ای که به این استوانه های ادب پارسی پرداخته اند، مصداقهای روشن از تاریخ حکومت و حکمرانی شناسایی و دیدگاههای مختلف محققان مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار گیرد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که طی دوران تاریخ بیش از هزار ساله شعر فارسی، هر کدام از شعرای بزرگ به شیوه خود در اصلاح امور جامعه و تاثیر در حکمرانی مثبت حاکمان نقش داشته اند بطوریکه در پاره ای از موارد، مسیر تاریخ را تغییر داده اند.
۲۳۰.

مدل حکمرانی در فدراسیون های ورزشی: رویکرد حکمرانی خوب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت ورزشی سال ۱۵ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۶۰) 18 - 1

کلیدواژه‌ها: حکمرانی فدراسیون ورزشی قانون مداری مبارزه با فساد مشارکت جویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳ تعداد دانلود : ۲۳۰
مقدمه: حکمرانی در فدراسیون های ورزشی که مسئولیت توسعه رشته ورزشی خود و فراهم کردن تسهیلات و امکانات برای رشد ورزشکاران نخبه و حضور در رقابت های داخلی و کسب افتخار در میادین بین المللی را بر عهده دارند، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این پژوهش با هدف ارائه مدل حکمرانی خوب در فدراسیون های ورزشی انجام گرفت. روش پژوهش: پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش تحلیلی- توصیفی بود. جامعه آماری تحقیق را ذی نفعان هشت فدراسیون فوتبال، والیبال، بسکتبال، هندبال، کشتی، تکواندو، وزنه برداری و جودو تشکیل می داد که از میان آنها 305 نفر به صورت تصادفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته ها: بر اساس نظر خبرگان شاخص ها در هشت عامل شفافیت و پاسخگویی، مشارکت جویی، قانون مداری، مسئولیت پذیری، مبارزه با فساد، رعایت موازین اخلاقی، نظارت و کنترل و اثربخشی قرار گرفتند. همچنین مشخص شد که این عوامل بر رفتار حکمرانی خوب در فدراسیون های ورزشی تأثیرگذارند و مدل ترسیم شده در این خصوص از کیفیت مناسبی برخوردار بود. علاوه بر این با توجه به میزان ضریب تأثیر هریک از عوامل مشخص شد عامل شفافیت و پاسخگویی دارای بیشترین نقش و موازین اخلاقی دارای کمترین نقش در پیش بینی رفتار حکمرانی در فدراسیون های ورزشی است. نتیجه گیری: پژوهش حاضر یک مدل بومی برای حکمرانی خوب در فدراسیون های ورزشی کشور ارائه می دهد. برای کسب امتیاز بهتر و ارتقای جایگاه رتبه بندی می بایست برنامه ریزی بلندمدت در جهت بهبود هر یک از شاخص های حکمرانی خوب داشت.
۲۳۱.

حکمرانی وقف و تولید فضاهای شهری در کرمانشاه

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه مطالعات وقف و امور خیریه دوره ۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 241 - 264

کلیدواژه‌ها: تولید فضا حکمرانی شهر کرمانشاه نظم سیاسی وقف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۱۶
این مقاله به نسبت نظم سیاسی، حکمرانی وقف و تولید فضای شهری در شهر کرمانشاه پرداخته است و برای پاسخ به اینکه چرا در دوران مختلف، حکمرانی وقف به شیوه های متفاوتی در تولید فضای شهری کرمانشاه نقش داشته و ازنظریه تولید فضای لوفور و مفهوم نظم سیاسی گرستل و روش تاریخی پسروندی - پیشروندی لوفور بهره برده است. نتایج نشان دادند سازوکار کارکردی وقف متأثر از نظم سیاسی حاکم بر هر دوره تاریخی بوده است. نظم سیاسی حاکم بر وقف در دوران پیش از دولت مدرن، دینی بوده که به موجب آن به مثابه موقعیتی نهادی در متابولیسم اقتصادی شهر، نقشی محوری داشته است. در دوران پهلوی، رقبات در قرابتی انتخابی با سیاستگذاری توسعه ناسیونالیستی در معرض افزایش جمعیت شهری، تبدیل به فضاهای شهری حاشیه نشین شده شدند. پس از انقلاب، با وجود تلاش برای احیای نقش نهادی وقف، در قرابتی که میان وضعیت آشفته اوقاف در شهر کرمانشاه و سیطره نظم نولیبرال صورت گرفت، کارکرد خیریه ای وقف بیش از بازتوزیع ثروت اهمیت پیدا کرد. وقف در دوران پس از انقلاب نقش چشمگیری در تولید فضای شهری در کرمانشاه بازی نکرده و امر خیریه را در هر جایی که دولت به دلیل سیطره نظم نئولیبرال از خدمات عمومی رایگان عقب کشیده، به کار گرفته است.
۲۳۲.

حکمرانی در جامعه پیچیده شبکه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۶) 85-110

کلیدواژه‌ها: جامعه شبکه ای پیچیدگی حکمرانی داده های کلان هویت رقومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۳۶
حکمرانی در سه سویه مشارکت ، مشروعیت و تقنین منشاء اثر و گفت وگو می باشد. حکمرانی به مثابه موضوع قدرت، هم زمان با تطورات قدرت دچار دگرگونی شده و بسترهای جدیدی را تجربه می کند. بر این مبناء موضوع حکمرانی، هنگامی که در جوامع پیچیده و شبکه ای قرار می گیرد شرایطی متفاوت از جوامع پیشاشبکه ای پیدا می کند. این تحقیق در پی آن است تا به این موضوع بپردازد که حکمرانی در جامعه پیچیده شبکه ای چگونه است؟ از این رو هدف اصلی این تحقیق، شناخت چارچوبی است که بتواند به پردازش جدیدی از کیفیت حکمرانی در جامعه پیچیده و شبکه ای بپردازد. در این پژوهش که دارای رویکردی توصیفی- تحلیلی می باشد سعی شده تا با استفاده از روش اسنادی در ضمن گفتمان تفسیری و نظریه پیچیدگی و با رجوع به منابع معتبر، ابعاد مختلف موضوع، بررسی و بیان گردد. یافته های تحقیق بیانگر آن است که طراحی هویت های رقومی یکتا و انحصاری و همچنین داده های کلان و معنادار برای حکمرانی در جامعه پیچیده شبکه ای، نقش اساسی را ایفاء می کنند.
۲۳۳.

الگوی مطلوب حکمرانی مطبوعات دراندیشه امام خمینی(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال ۱۴ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۷) 111-146

کلیدواژه‌ها: امام خمینی ره افکارعمومی انتقاد حکمرانی مردم مطبوعات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۱۰۱
هدف ازاین تحقیق شناسایی الگوی مطلوب حکمرانی مطبوعات درجامعه اسلامی از نظر واندیشه امام خمینی (ره) است.این تحقیق با روش داده بنیاد سیستماتیک اشتراوس وکوربین با کدگذاری کلیه آثار مکتوب امام خمینی(ره) ارسال 1322 تا 1368انجام یافته است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که الگوی مطلوب حکمرانی مطبوعات استخراج شده دراندیشه امام خمینی(ره) دارای چهارشرایط است که عبارتنداز 1-نفی حکمرانی استبدادی با دومولفه مخالفت با نظام استبدادی ومبارززه با فساد درمطبوعات.2-حکمرانی مطبوعات که شامل سه مولفه مهم رعایت اخلاق مطبوعاتی،رعایت آزادی مطبوعات وقانون گرایی درکارمطبوعات است،3-حکمرانی تربیتی،دراین مبانی امام مطبوعات را به مثابه دانشگاه درنظرمی گیرند ومولفه نقش تربیتی را درنظرداشته اند.اما بدون انتقاد ومولفه نقش انتقادی مطبوعات،امکان حکمرانی آن ها وجودندارد.4-مبانی حکمرانی مردم چه درحکمرانی حاکمان وچه درحکمرانی مطبوعات، دراندیشه امام ؛ربط وثیقی با نفی حکمرانی استبدادی دارد.دومولفه حکمرانی کوخ نشینان به عنوان نمادهای مبارزه با ظلم ومولفه نظارت برمطبوعات به منظورجلوگیری ازانحراف مردم وافکارعمومی ازاندیشه امام استخراج شده اند.براین اساس می توان الگوی مطلوب حکمرانی مطبوعات را با شناخت شرایط علٌی، زمینه ای ومحیطی ترسیم کرد، دراین الگوبا شناخت راهبرد، می توان پیامدهای این حکمرانی راشامل آزادی مطبوعات، انتقاد، رعایت قانون و انتشار مطالب بدون توطئه برشمرد.
۲۳۴.

هوش مصنوعی و کشورداری: واکاوی دستاوردها

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت دولتی ایران دوره پنجم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: هوش مصنوعی حکمرانی مدیریت عملیات کشورداری دستاوردها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۱۹۵
پیشرفت شتابان فناوری های هوش مصنوعی ظرفیت های فناورانه دولت را بسط داده اند، و کاربست این فناوری ها در عرصه های مختلفِ کارویژه هایِ دولت به نحو شگرفی شتاب گرفته است. بی تردید فرایند کشورداری (حکمرانی، مدیریت و عملیات) مبتنی بر فناوری های هوش مصنوعی ضرورت اجتناب ناپذیر عصر فعلی است و مهم ترین سازِکار راهبری و اداره کشور و جامعه در آینده نه چندان دور خواهد بود. هوش مصنوعی و فناوری های مرتبط با آن می تواند کیفیت، سرعت و بهنگامی حکمرانی، مدیریت و عملیات اجرایی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد و دستاوردهای عظیمی را نصیب کشور کند. در این نوشتار می خواهیم برخی از این دستاوردها را مورد بررسی قرار دهم.
۲۳۵.

بررسی و تبیین شاخص های تحقق حکمرانی خوب در راستای توسعه یافتگی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ 318 - 331

کلیدواژه‌ها: حکمرانی حکمرانی خوب توسعه یافتگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳ تعداد دانلود : ۷۱
حکمرانی خوب، تمرین مدیریت سیاسی، اقتصادی و اجتماعی منابع یک کشور، برای رسیدن به اهداف تعیین شده است. این تمرین دربرگیرنده راهکارها و نهادهایی است که افراد و گروه های اجتماعی از طریق آنها، توانایی دنبال کردن علایق و حقوق قانونی خود را البته با توجه به قیود و محدودیت ها داشته باشند مولفه های « حکمرانی خوب» امروزه به مثابه یک دستگاه سنج وضعیت حکمرانی درکشورهای مختلف دنیا به کار میرود و کشورها براساس مولفه های تعیین شده مورد ارزیابی و رتبه بندی قرار میگیرند. این اندیشه در حال حاضر از مقبولیت بالایی برخوردار است. بانک جهانی براساس مؤلفه های تعریف شده، وضعیت حکمرانی در کشورهای مختلف را بررسی و گزارش آن را به طور رسمی و علنی منتشر میکند. این گزارشها در بسیاری از تصمیم گیری ها و قضاوتها و مباحثات داخلی و خارجی مبنا قرار میگیرد و به همین لحاظ در سرنوشت کشورها مؤثر است تحقیق حاضر، از جنبه هدف، در زمره تحقیقات توسعه ای و کاربردی قرار میگیرد و روش انجام آن توصیفی- تحلیلی است. با توجه به ماهیت و نوع موضوع مورد مطالعه، گردآوری اطلاعات بر مبنای روش کتابخانه ای و اسنادی بوده است.نتایج تحقیق نشان می دهد ارتباط مستقیم بین پیاده سازی حکمرانی خوب و تحقق توسعه یافتگی وجود دارد
۲۳۶.

نظریه «خساست مقدس» در کشورداری: فهم پدیده، زمینه سازان و دستاوردهای آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مدیریت منابع سازمانی سال ۱۳ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ ۲۷-۱

کلیدواژه‌ها: کشورداری حکمرانی ادراه امور عمومی امور جاریه عمومی خساست مقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۳۵
کشورداری را فرآیند پویای حکمرانی، اداره امور عمومی و امور جاریه کشور تعریف کرده اند که در پرتو خط مشی های عمومی، راهبردهای بخش دولتی و رویه های حاکم بر عملیات روزمره ساحت های مختلف جامعه و تعاملی پویا با محیط بین الملل کلیت یکپارچه ای را شکل می دهد. آنچه این فرآیند را «به نیکویی یا به بدی» روح می بخشد، حاکمان، سیاستمداران، مدیران و کارکنان به عنوان «سرمایه انسانی» جامعه هستند. این انسان ها آنگاه که نسبت به کشور خود غیرت و احساس مالکیت روانشناختی آگاهانه پیدا می کنند در تصمیم گیری های خود، نسبت به «منابع عمومی کشور» حساس، دقیق و با حساب و کتاب می شوند و به عبارت دیگر دچار «حساسیت مقدس» در رفتار حکمرانی، مدیریتی و عملیاتی خود می شوند. فهم این پدیده، زمینه سازان و دستاوردهای آن هدف غایی این نوشته است.
۲۳۷.

نقشه راه ایران برای گذار به سوی اقتصاد دانش بنیان

نویسنده:
منبع: امنیت اقتصادی دوره ۱۱ خرداد ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۰) 4 - 20

کلیدواژه‌ها: اقتصاد دانش بنیان نقشه راه ایران حکمرانی سیاست نوآوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۷ تعداد دانلود : ۱۳۰
جهان به دوره جدید اقتصادی وارد شده است که در آن، اطلاعات، نوآوری و دانش بیش از دیگر عوامل تولید یا نیروی کار تأثیر دارد. کشورهایی که با موفقیت به اقتصاد مبتنی بر دانش تبدیل شوند، بر آینده مسلط خواهند بود. استفاده مؤثر از دانش و اطلاعات کار آسانی نیست و نیازمند داشتن عناصر لازم، فراهم کردن شرایط و الزامات و زیست بوم متناسب با اقتصاد دانش بنیان است. در شرایطی که اقتصاد دانش بنیان روزبه روز اهمیت بیشتری می یابد، فاصله میان کشورهای پیشرفته و درحال توسعه فزاینده است و تأخیر در این زمینه، موجب شکاف های جبران ناپذیری می شود. برخی معتقدند اقتصاد دانش بنیان مختص کشورهای پیشرفته، قوی و ثروتمند است، ولی شواهد حاکی است که برخی راهکارها و تجارب موفق برای ورود به عرصه اقتصاد دانش بنیان وجود دارد. به هرحال، روشن است که در دنیای سرشار از رقابت و نابرابری، گذار به سوی اقتصاد دانش بنیان نیازمند چشم اندازی مشخص و نقشه راهی روشن و دقیق است. تأمین عناصر و ارکان کلیدی مورد نیاز برای تحریک و توسعه اقتصاد دانش بنیان برای دستیابی به رقابت پذیری بلندمدت، موضوعی مهم است. علم، نوآوری و فناوری به عنوان موتورهای رشد و نیروی محرک اقتصاد دانش بنیان، نه جریانی خودجوش، که مستلزم تدارکی در قالب حکمرانی و سیاست گذاری علم، نوآوری و فناوری است. امروزه سیاست های علم، فناوری و نوآوری در قالبی یکپارچه مطرح و بعضاً با عنوان سیاست های جامع نوآوری تدوین می شوند. در مقاله حاضر، پس از بررسی وضعیت کشور در شاخص های اقتصاد دانش بنیان، به بررسی تناظر آن با سیاست نوآوری در ابعاد مختلف پرداخته شده است. تجارب، مدل ها و تحلیل ها مشخص می سازد که برای تقویت اقتصاد دانش بنیان، سیاست نوآوری به طور خاص در بعد «نهادی» نیازمند بازنگری جدی است. «ابزارها»ی سیاستی باید ارتقا یابد و متناسب سازی شود و خلق دانش بنیان بهبود یابد. براین اساس، در بخش نهایی مقاله، پیشنهاداتی در این باره ارائه شده است.
۲۳۸.

مقایسه تأثیر زیرشاخص های حکمرانی بر هزینه های سلامت در کشورهای فقیر و ثروتمند(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: رفاه اجتماعی سال ۲۲ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۸۶ ۳۸۹-۳۵۳

کلیدواژه‌ها: رفاه حکمرانی سلامت هزینه های سلامت داده های پانل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷ تعداد دانلود : ۵۸
مقدمه: سلامت یکی از شاخصهای اصلی توسعه یافتگی در هر کشوری محسوب می شود و سرمایه گذاری در این بخش تأثیر مستقیم بر رفاه جامعه و رشد اقتصادی دارد. کمبود و نارسایی در ارائه خدمات سلامت از نشانه های ضعف دولتها محسوب می شود. ازاین رو بررسی عملکرد دولتها بر بخش سلامت، از اهمیت خاصی برخوردار است. پژوهش حاضر به بررسی اثر زیرشاخصهای حکمرانی بر هزینه های سلامت برای دو گروه از کشورهای با درآمد و با درآمد بالا پرداخته است. روش: برای انجام این پژوهش از مدل داده های ترکیبی از نوع متوازن استفاده شد. هزینه سلامت کل به عنوان متغیر وابسته و زیرشاخصهای حکمرانی شامل شش زیرشاخص به عنوان متغیرهای مستقل و شاخص توسعه انسانی به عنوان متغیر کنترل مورداستفاده قرار گرفتند. برای انجام محاسبات از نرم افزار Eviews10 بهره گرفتیم. یافته ها: یافته ها در گروه کشورهای پایین درآمدی اثر زیرشاخصهای حکمرانی بر هزینه های سلامت را تأیید کرد. بعلاوه همه ضرایب متغیرها در گروه با درآمد بالا در سطح اطمینان 90 درصد معنادار بوده است. به این معنی که هرچه شاخص حکمرانی از وضعیت بهتری برخوردار باشد هزینه های سلامت افزایش می یابد. الگوی مورداستفاده در پژوهش نیز از برازش مناسب برخوردار بود. بحث: با استدلال از نتایج پژوهش، به نظام حکمرانی کشورهای با درآمد پایین که دارای ضعف در حکمرانی هستند توصیه می شود که برای کاهش بی ثباتیهای سیاسی و کاهش قوانین بازدارنده بیشتر تلاش کنند. بعلاوه اینکه رفع موانع تجاری و ایجاد محیط رقابتی در این کشورها موضوعی کلیدی و اجتناب ناپذیر است. طبقه بندی (JEL): I18, O57
۲۳۹.

ارزشیابی خط مشی های توانمندسازی استعدادهای برتر در جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر حوزه مدیریت و حکمرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز مدیریت دولتی سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۵۵ 33 - 59

کلیدواژه‌ها: خط مشی گذاری حکمرانی ارزشیابی توانمندسازی مدیریت منابع انسانی ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۸۱
هدف: نخبگان به عنوان یکی از اثربخش ترین گروه های اجتماعی، نقش قابل توجهی در پیشبرد اهداف اجتماعی و ملی و تحقق پیشرفت کشور در عرصه های مختلف داشته و هدف از این پژوهش ارزشیابی خط مشی های توانمندسازی استعدادهای برتر برای نقش آفرینی در حل مسائل مدیریتی و حکمرانی جمهوری اسلامی ایران می باشد.طراحی/ روش شناسی/ رویکرد: روش انجام پژوهش مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه تخصصی با خبرگان و تحلیل مضمون می باشد. به منظور ارزشیابی خط مشی های ملی در این زمینه از روش CIPP بهره گیری شده است که نظام خط مشی گذاری استعدادهای برتر و نخبگان را در ابعاد زمینه، ورودی، فرآیند و خروجی مورد بررسی قرار می دهد.یافته های پژوهش: بر اساس تحلیل مضامین مصاحبه های تخصصی، راهکارها در محورهای فرهنگی گفتمانی، تدابیر سیاستی، اصلاحات ساختاری و سازوکارهای اجرایی تبیین گردیده است. از جمله مهم ترین راهکارها می توان به «ضرورت معماری کلان و یکپارچه سازی زیست بوم حکمرانی منابع انسانی شامل آموزش و پرورش، آموزش عالی، نظام اداری»، «ایجاد حلقه های واسط سیاست گذاری و سیاست پژوهی همچون موسسات اندیشگاهی جهت فعالیت نخبگان»، «ضرورت ایجاد معماری منابع انسانی در نظام اداری»، «تامین منابع مالی و سازوکارهای حمایتی و کارفرمایی در پرورش نخبگان» و ... اشاره نمود.محدودیت ها و پیامدها: از جمله مهمترین محدودیت های پژوهش می توان به پیشینه داخلی محدود و محدودیت های مالی در این زمینه اشاره نمود. پیامد اصلی این پژوهش متوجه دستگاه های سیاست گذار در حوزه پرورش استعدادها و نخبگان می باشد که به فهم مساله کلان و تصمیم سازی مناسب در پرورش استعدادها یاری می رساند.پیامدهای عملی: از دستاوردهای پژوهش می توان در حوزه خط مشی گذاری حوزه نخبگان در کشور بهره گیری نمود.ابتکار یا ارزش مقاله: ابتکار اصلی مقاله در تمرکز بر خط مشی های ملی حوزه پرورش استعدادها و تبیین و صورت بندی مساله در ابعاد کلان و ملی می باشد که در پژوهش های سابق کمتر به این سطح و لایه سیاست گذاری توجه شده است.نوع مقاله: مقاله پژوهشی
۲۴۰.

خوانشی نو از نظام مسائل کلان تربیتی دانشجویان از منظر حکمرانی دانشگاهی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت اسلامی سال ۳۰ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ 163 - 217

کلیدواژه‌ها: حکمرانی دانشگاهی اسلامی حکمرانی حکمرانی دانشگاهی نظام تربیتی دانشجو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۰۵
در این مقاله با محوریت گونه شناسی عام و چهارگانه حکمرانی جسوپ (دستوری، مبادله ای، گفتگویی و همبستگی)، مسائل کلان دانشجو در نظام تربیتی حاکم بر دانشگاه های کشور مورد بازخوانی قرار گرفته و نکات اصلاحی ای برمبنای حکمرانی اسلامی دانشگاهی ارائه شده است. به همین منظور و با عنایت به فقدان طرح مناسبی از مسائل کلان تربیتی مرتبط با دانشجویان در اسناد آموزش عالی، با استفاده از روش «تحلیل مضمون»، این مسائل از نظام نامه تربیتی و برنامه ریزی درسی دانشگاه امام صادق علیه السلام به دست آمده و پاسخ های مقتضی در قالب گونه شناسی منتخب ارائه شده با استفاده از روش «نظر متخصص»، و در «مصاحبه» با برخی نخبگان آموزش عالی، پاسخ منتخب به دست آمده است که نتیجه آن تلاش برای ارائه حکمرانی دانشگاهی اسلامی بر مبنای پاسخ های مذکور است. نتیجه به دست آمده اینکه گونه غالب حکمرانی نظام تربیتی دانشگاهی دستوری با ویژگی هایی نظیر برنامه درسی ازپیش تعیین شده، آموزش یکسان، هدایت تحصیلی ضابطه محور، انجام امور دانشجویان براساس قوانین مشخص و... است؛ درحالی که دیگر الگوهای حکمرانی نظام تربیتی (مبادله ای، گفتگویی و همبستگی) دارای نکات و پاسخ های قابل توجهی به مسائل کلان دانشجویی هستند که در نظام تربیتی فعلی نادیده گرفته شده است و استفاده از آنها و تحلیل این مسائل در قالب فراحکمرانی، می تواند حکمرانی دانشگاهی اسلامی را بهتر محقق سازد.