مطالب مرتبط با کلیدواژه

ملی گرایی


۲۱.

واکاوی شاخصه های ادب پایداری در اشعار میرزادة عشقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات پایداری سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: آزادی خواهی ملی گرایی ادب پایداری میرزادة عشقی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات سبکها و جریانهای ادبی معاصر ادبیات اجتماعی و سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات حماسی ادب جنگ و مقاومت
تعداد بازدید : ۱۰۹۰ تعداد دانلود : ۱۱۱۴
میرزادة عشقی یکی از چهره های برجستة ادب پایداری در دوران اختناق رضاخانی و حاکمیت پهلوی به شمار می آید. ارزش اشعار میرزادة عشقی، پیش از آنکه مدیون جنبة ادبی – هنری باشد، به بُعد سیاسی- اجتماعی و وطنی آنها بر می گردد. این شاعر نو گرا که در جوانی جان فدای آزادی کرد، شعر را چون سلاحی برای مبارزه در دست گرفت. روحیة انقلابی، روزنامه نگاری، مقاله نویسی، اشعار تند و صریح عشقی، وی را یکی از چهره های مؤثر ادب پایداری در دورة مشروطه معرّفی کرده است. او که از تباهی وضع موجود رنج می برد، دیدگاه انقلابی و ایده آلیستی خود را به آینده ای معطوف می کند که در آن زر و سیم زوال یافته و دولت به دست رنجبر داده شده است. او دیدگاهی انقلابی و ایده آل طلب دارد که جنبه ای از رمانتیسم است و در برخی موارد به آنارشیسم کشیده می شود. در این مقاله پس از آوردن پیشینه ای در باب ادب پایداری و چگونگی آن در دورة مشروطه با بررسی دیوان اشعار و مقالات عشقی و واکاوی شاخصه های ادب پایداری در آنها، به تبیین شاخصه های برجسته ادب پایداری و موارد گفته شده در اشعار وی پرداخته شده است.
۲۲.

ملی گرایی باستان گرا و بحران در هویت انسان ایرانی؛ بازخوانی پاسخ مطهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انسان پژوهی دینی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۷

کلیدواژه‌ها: اسلام ایران بحران هویت باستان گرایی ملی گرایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام تاریخ سیاسی
تعداد بازدید : ۱۰۹۶ تعداد دانلود : ۱۰۵۷
تحولات صورت گرفته در غرب منجر به بروز شکاف و فاصله بسیار بین غرب و سایر کشورها - به ویژه کشورهای حوزه تمدن اسلامی - شد که نخستین بار در شکست های نظامی خود را نشان داد. نخبگان فکری این جوامع در مقام تبیین علل عقب ماندگی و نحوه جبران آن، رویکردهای متفاوتی در پیش گرفتند. در تاریخ معاصر ایران، در میان برخی از روشنفکران اواخر دوره قاجاریه، نوعی از ملی گرایی باستان گرا شکل گرفت که اسلام را از عوامل اصلی عقب ماندگی و از بین برنده مجد و عظمت ایران می دانست. این شکل از ملی گرایی در دوره پهلوی به مرامی رسمی تبدیل شد. به نظر می رسد این تلقی از ملی گرایی، به ظهور بحران دوگانگی هویت ملی و دینی ایرانیان انجامید و بسیاری از اندیشمندان ایرانی را به فکر چاره برای حل این مسئله واداشت. این مقاله بر آن است تا با بررسی اندیشه های مرتضی مطهری به واکنش و راه حل این متفکر معاصر در پاسخ به بحران هویت ایرانیان بپردازد. لذا ابتدا عوامل مطرح شدن پرسش از هویت انسان ایرانی را می کاود و در ادامه پاسخ مطهری به این بحران را بررسی می کند.
۲۳.

نقش جریان های شرق شناسی و ایران شناسی در پیدایش تاریخ نگاری های ملی در ایران؛ از قاجاریه تا پایان پهلوی اوّل(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام سال هجدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۷۰)

کلیدواژه‌ها: شرق شناسی ایران شناسی ملی گرایی عصر قاجار عصر پهلوی اول تاریخ نگاری ایرانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار منابع وکلیات
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگری
تعداد بازدید : ۱۶۲۴ تعداد دانلود : ۱۲۵۴
پیدایش تاریخ نگاری ملی گرایانه در تاریخ معاصر ایران، تأثیر گسترده ای بر روند تاریخ نگاری علمی مورخان ایرانی و شکل دادن به نگاه ها و داوری های تاریخی آن ها به گذشته کشورشان داشته است و موجب بروز یا تقویت جریان های فکری چندی همچون: ملی گرایی ادبی، سره نویسی و باستان گرایی شده است. در بین عوامل متعدد مؤثر در پیدایش این مکتب، می توان از جریان شرق شناسی و ایران شناسی، به عنوان یکی از مهم ترین آن ها نام برد. این جریان، سبب شد غالب مورخان و روشنفکران ایرانی، به نوعی غرور شبه ملی و خودبزرگ بینی مفرط دچار شوند و ایران و تمدن ایرانی را به شکلی اغراق آمیز و غیرواقعی، مبنای اصلی تمام تمدن های جهان در ادوار مختلف بینگارند و افزون بر آن، به برخی از همسایگان دیرینِ خود، دیدگاهی تحقیرآمیز و دشمنانه بیابند و آنان را عامل افول و نابودی مدنیت و شکوه منسوب به عهد باستان خویش بپندارند. در مقاله حاضر، با استفاده از روش تحقیق توصیفی تحلیلی و تکیه بر نخستین و مهم ترین آثار تألیفی شرق شناسان و ایران شناسان درباره ایران، و سپس، بررسی روند ظهور اوّلین تاریخ های ملی گرایانه از سوی مورخان ایرانی، این مسئله در بازه زمانی دوره قاجاریه تا پایان حکومت پهلوی اوّل، مورد بررسی قرار گرفته است
۲۴.

جایگاه شاهنامه نزد مردم در دهه شصت خورشیدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ و ادبیات عامه سال پنجم آذر و دی ۱۳۹۶ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: انقلاب اسلامی ایران مردم ملی گرایی اسلام وطنی جایگاه شاهنامه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۹۲ تعداد دانلود : ۱۰۰۳
جایگاه شاهنامه در میان مردم و در سده اخیر تغیّر بسیاری داشته است. این متن ادبی در دوره سلطنت پهلوی اول به عنوان پشتیبانی برای سیاست ناسیونالیسم باستانگرا به کار گرفته شد و از برخی ابیات میهن دوستانه آن در جهت ترویج حس وطنپرستی در میان مردم استفاده شد. در دوره پهلوی دوم نیز این متن مورد استفاده تبلیغاتی و نمایشی در جریان جشن های هنر و دوهزار و پانصد ساله و دیگر جشن ها و کارناوالها قرار گرفت. همین امر موجب شد گروهی از مردم که شناخت کاملی از مضامین شاهنامه نداشتند و این متن را به عنوان مروّج سنت های پادشاهی می شناختند در برابر آن موضع گرفته و شاهنامه را نیز چون نظام شاهنشاهی و دیگر ادوات آن مطرود تلقی کنند. از سوی دیگر جایگزینی اندیشه های اسلاموطنی به جای ایران وطنی، موضع گیری برخی در برابر اندیشه های ملی گرایانه و نیز مهاجرت برخی شاهنامه پژوهان طراز اول در دهه شصت خورشیدی به برداشت های ناصواب طبقه عوام درباب شاهنامه دامن زد که در این جستار به شرح آن خواهیم پرداخت.
۲۵.

تحلیل بحران هویت قومی در ایران در بستر جهانی شدن و فضای مجازی با رویکرد علم پایداری

نویسنده:
منبع: فصلنامه سیاست سال پنجم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: بنیادگریی خاص گرایی جهانی شدن فضای مجازی قومیت ملی گرایی علم پایداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۱ تعداد دانلود : ۴۱۴
در دهه های پایانی قرن بیستم با فرآیند دیالکتیکی و متناقض نمای جهانی شدن و با وجود خوشبینی های مدرنیته، بشریت شاهد خیزش ها و ستیزهای قومی و هویتی، جنبش های ملی گرایانه و بنیادگرایی های دینی بود. فرایند جهانی شدن و فضای مجازی با دگرگون کردن شرایط و چارچوب سنتی هویت سازی، روندگسست مکان، زمان و فضا را شتاب بخشید و بدین ترتیب امر اجتماع را از دایره تنگ و محدود مکان رها کرده و در فضای بسیار فراخ گسترش داد و نوعی بحران هویت و معنا در جوامع مختلف جهان پدید آورد که افراد و اقشار گوناگون برای حل این بحران به روش ها و راهکارهایی متوسل می شوند که اشکال متعدد خاص گرایی های فرهنگی، تنش ها و ستیزه های قومی، هویتی یکی از اشکال پر اهمیت چنین خاص گرایی هایی می باشد. هدف مطالعه حاضر با توجه به این مسأله، برجسته تر کردن چارچوب مفهومی یکپارچه ای از رهگذر تفکر غیرخطی است که معیاری مبتکرانه برای حل عمده ترین و مهمترین مشکلات عصر ما من جمله مبحث قومیت و ستیزه های ناشی از آن در فرایند جهانی شدن و فضای مجازی عرضه داشته است. تحقیق مورد نظر در قالب تحقیق نظری انجام گرفته که نوعی مطالعه ی بنیادی و تئوریک می باشد. علاوه بر کشف و آشکارسازی روابط بین متغیرها از روش های استدلال و تحلیل عقلانی استفاده شده که بر پایه ی مطالعات کتابخانه ای انجام گردیده است.
۲۶.

امر جهانی دورن امر ملی (یک دستور کار پژوهشی برای جامعه شناسی)

نویسنده: مترجم:
منبع: چالش های جهان سال اول بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ 7-30

کلیدواژه‌ها: ملی زدایی جهانی شدن محلی شدن ملت ملی گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۰ تعداد دانلود : ۴۱۵
این مقاله یک زمینه تحلیلی را برای فهم امر جهانی بسط می دهد به گونه ای که امنکان استفاده از داده ها، مفاهیم و روش های جامعه شناختی را حتی زمانی که برای پرداختن به امر جهانی طراحی نشده اند فراهم می شازد. این مقاله سه نمونه مختلف از وضعیت ها را در جایی که امر ملی یکی از زمینه های امر جهانیست مورد آزمون قرار می دهند. کیک از آنها دورنی کردن یا محلی کردن دینامیسم های جهانی در درون امر ملی است. دومی؛ متشکلی از صورت بندی هایی است که گرچه جهانی هستند. و سومی: نمونه عبارت از ملی زدایی از آن چیزیست که به طور تاریخی به عنوان امر لی بر ساخته شده و ممکنست هنوز به عنوان امر ملی تجربه شده و مورد اشاره قرار گیرد، زمانی که در حقیقت دیگر چنین نیست. تمرکز بر چنین فرآیندها و دینامیسم های نیمه ملی جهانی شدن نیازمند روش های تحقیق و نظریه پردازی هایی است که نه تنها مقیاس های جهانی بلکه مقیاس های نیمه ملی را به مثابه مؤلفه های فرآندهای جهانی بکار می گیرند.
۲۷.

یوسف آقچورا و بنیان های فکری تُرک گرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی سال چهل و نهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ 117 - 132

کلیدواژه‌ها: ترک گرایی مارکسیسم ملی گرایی نوسازی یوسف آقچورا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۳ تعداد دانلود : ۳۶۰
یوسف آقچورا (1876 1935م/ 1293 1353ق) از مهم ترین چهره های فکری سیاسی در تاریخ معاصر ترکیه است که نقش اثرگذاری در تکوین و گسترش ملی گرایی ترک و ایده پان ترکیسم نزد عثمانیان ایفا کرد و به یکی از معماران فرهنگیِ جمهوری ترکیه بدل شد. پژوهش حاضر ضمن بررسی بنیان های آرای آقچورا درباره ترک گرایی، به اهمیت مضامین و مفاهیم ناسیونالیستی و مارکسیستی در این چارچوب پرداخته است. بر این اساس ترک گرایی به مثابه ابزاری مطلوب برای تحقق اهداف فرهنگی، سیاسی و اجتماعی آقچورا در گذارِ جوامع مسلمان از جهان سنّتی به جهان مدرن ترسیم شده است. آقچورا نه یک ناسیونالیست قوم گرا بلکه متفکر کنش گر تجددگرایی بود که درصدد ارائه نقشه راهی برای نوسازی جوامع ترک زبان مطابق با الگوی اروپا محورِ نو سازی برآمد.
۲۸.

تاثیر حلقه برلن بر روشنفکران ملی گرای عصر رضاشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ ایران تابستان و پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱۸ (پیاپی ۷۶/۵) 103-124

کلیدواژه‌ها: حلقه برلن روشنفکری ملی گرایی عصر رضاشاه وحدت ملی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۹۲ تعداد دانلود : ۷۱۸
تفکر وحدت ملی، در اندیشه روشنفکران حلقه برلن به تاثیر از اندیشه های آریایی گری در آلمان ایجاد شد. این تفکر در دوره رضاشاه، منجر به استقرار یک دولت ملی مقتدر شد که سعی داشت به طور مهندسی شده جامعه ایران را متمدن کند. بررسی نقش تفکر حلقه برلن در روشنفکری دوره رضاشاه اهمیت بسزایی دارد. حلقه برلن، به عنوان مهمترین حلقه روشنفکری ایران در دوره جنگ جهانی اول، با مطرح کردن مفهوم «ایرانیت» و «روح ملی ایرانی»، نقش مهمی در جریان روشنفکری پس از خود ایفا نمود. این کار بر آن است تا چرایی و چگونگی این تاثیر گذاری را بررسی نماید و به این پرسش پاسخ دهد که حلقه برلن چه تاثیری بر روشنفکران ملی گرای دوره رضا شاه داشته است. بدین منظور این تحقیق که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده است، ابتدا عوامل موثر بر تفکر حلقه برلن را مورد واکاوی قرار داده و سپس به چگونگی این تاثیر بر روشنفکران دوره رضاشاه می پردازد و به این نتیجه می رسد که روشنفکران حلقه برلن، مفهوم برتری نژاد آریایی را از نظریه گوبینو گرفتند و همانطور که آلمان ها از این نظریه نژادی در جهت تمرکز قدرت کشورشان استفاده کردند، آنان نیز، با مطرح کردن مفهوم« ایرانیت»، زمینه فکری مناسب جهت روی کار آمدن دولت ملی مقتدر رضاشاهی را فراهم ساختند. روشنفکران دوره رضاشاه نیز، مؤلفه های وحدت ملی را پردازش کردند و برخی از آنان را در سایه دولت جدید، اجرایی نمودند.
۲۹.

ضرورت مصرف کالاهای داخلی در پرتو اندیشه های مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد اسلامی سال هجدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۷۰ 5-34

کلیدواژه‌ها: مقام معظم رهبری مصرف کالاهای داخلی مبانی فقهی و اقتصادی نفی سبیل علمای مشروطیت ملی گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۳ تعداد دانلود : ۳۳۸
یکی از پربسامدترین مؤلفه ها ی الگوی مصرف مطلوب در بیانات رهبری، مصرف محصولات داخلی است؛ به طوری که تأکید کردند مردم و همه کسانی که علاقه مند به ایران هستند نباید کالاهای خارجی را که مشابه داخلی دارد، استفاده کنند. در استفتائات نیز تصریح کرده اند که این یک توصیه ساده نیست هرچند فتوای شرعی نیز محسوب نمی شود. البته این موضوع با آموزه های اقتصاد کلاسیک و آزادی انتخاب های افراد از یک سو و حقوق مصرف کنندگان در اسلام، از سوی دیگر مغایرت دارد. در تاریخ اسلام هم فتوای فقهی خاصی جز از سوی برخی از علمای مشروطیت در این مورد دیده نمی شود. با توجه به مطالب فوق سؤال اصلی این است که مبنای فقهی و اقتصادی تأکیدات رهبری و علمای مشروطیت بر ضرورت مصرف کالاهای داخلی و پرهیز از مصرف تولیدات خارجی دارای مشابه داخلی چیست؟ آیا می توان ردپایی از آن در منابع اسلامی یافت یا صرفاً توصیه ای مبتنی بر شرایط خاص کشور ماست؟ روش تحقیق توصیفی تحلیلی و با اقتباس از روش نظریه تاریخی داده بنیاد است که از میان اسناد مکتوب مقام معظم رهبری و اسناد تاریخی مشروطیت که دو قرن اخیر را پوشش می دهد جست وجو می کند. بررسی و تحلیل بیش از بیست سند تاریخی از علمای مشروطیت و تاریخ معاصر ایران و بیانات مقام معظم رهبری نشان می دهد که اندیشه ضرورت عدم مصرف کالاهای خارجی و ترویج مصرف تولیدات ملی، بر چهار مبنای فقهی اقتصادیِ ملیت، نفی سبیل، منع تشبّه به کفار و تقویت اقتصاد ملی استوار است.
۳۰.

Goethes kosmopolitische Idee der Weltliteratur versus nationalistisches Gedankengut(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: Spektrum Iran, ۳۱.Jahrgang, nr ۴ ,۲۰۱۸
تعداد بازدید : ۵۳۳ تعداد دانلود : ۳۲۴
Auch wenn es sehr paradox klingen mag, Goethes poetologische Idee der Weltliteratur auch als ein politisches Manifest bzw. Erbe zu kategorisieren, es gibt jedoch im Sinne der Verfasser dieses Beitrags berechtigte Gründe, dies zu behaupten. Vor allem aus dem Grund, dass der Begriff „Weltliteratur“ in den Vorstellungen von Goethe ein kulturelles Phänomen verkörpert und eine kosmopolitische Haltung impliziert und mit dieser Maxime den vom nationalistischen Übereifer geprägten Gedankengütern entgegentritt, die eine kulturelle Kampagne gegen die Kulturen des Rests der Welt (eben gegen das Fremde) reflektieren, ist die Thematik eines umgehenden Diskurses würdig.
۳۱.

نگرشی راهبردی بر نقش کشور مبدأ و ملی گرایی بر اعتماد و نگرش مصرف کننده ایرانی در صنعت لوازم خانگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت راهبردی سال هفتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲۷ 47 - 63

کلیدواژه‌ها: راهبردی لوازم خانگی کشور مبدأ شهرت شرکت ملی گرایی اعتماد نگرش مصرف کننده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۹ تعداد دانلود : ۲۸۸
 ورود به بازارهای بین المللی، یکی از تصمیم های راهبردی می باشد که لازم است سازمان ها در سطوح کل شرکت و واحد سازمانی راهبردی به آن توجه کنند. یکی از این شیوه های ورود، صادارات است. هدف اصلی پژوهش، بررسی رابطه بین شهرت ناشی از کشور مبدأ، ملی گرایی، اعتماد و نگرش مصرف کننده می باشد. جهت حصول به این مهم، شش فرضیه تنظیم و تعداد 400 نفر از خریداران ایرانی، به عنوان نمونه، به صورت در دسترس، انتخاب و بررسی شدند. نتایج نشان می دهد که شهرت ناشی از کشور مبدأ باعث ایجاد اعتماد در بازار بین المللی می شود و به صورت مستقیم بر نگرش مصرف کننده تأثیر می گذارد. همچنین، بررسی حاضر بیانگر آن است که ملی گرایی با اعتماد و نگرش مصرف کننده رابطه مستقیم دارد. به علاوه، مصرف کنندگان ایرانی نگرش مثبتی نسبت به لوازم خانگی دارند که برچسب «ساخت کشور کره» بر آنها نصب شده است. بر عکس، نگرش مثبتی نسبت به لوازم خانگی که برچسب «ساخت کشور ایران» بر آنها نصب شده است، ندارند. امید است دستاوردهای این مطالعه بتواند به سازمان ها و گروه های ذی نفع کشور کمک کند تا نه تنها اقدام به تولید محصولات ایرانی به صورت رقابت آمیز کنند؛ بلکه، به راه های ورود به بازارهای بین المللی، از قبیل صادرات، اعطای لیسانس و غیره، به صورتی راهبردی نیز بیندیشند.
۳۲.

بررسی الگوی راهبردی عوامل روانی اجتماعی صنعت پوشاک و تاثیر آن بر کشورگرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت راهبردی سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۸ 211 - 232

کلیدواژه‌ها: کشورگرایی مصرف کننده برون‏گرایی ملی گرایی محافظه کاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۲ تعداد دانلود : ۳۴۳
در بازار رقابتی نوین، شرایط برای تولیدکنندگان داخلی بسیار دشوار شده است که بتوانند با کالاهای خارجی رقابت کرده و در سطح بازار باقی بمانند. هرچند که بخش بزرگی از رقابت به ویژگی های ملموس کالا برمی گردد؛ ولی یکی از مولفه های اساسی کشورگرایی مصرف کنندگان می باشد که می تواند تمایل مصرف کنندگان را نسبت به کالاهای خارجی کاهش دهد. یکی از صنایعی که به شدت تحت تاثیر کالاهای وارداتی قرار گرفته است، پوشاک بانوان می باشد. این پژوهش به بررسی عوامل روانی اجتماعی (ملی گرایی، محافظه کاری و برون گرایی) و نقش تعدیل کنندگی نحصیلات و سن بر کشورگرایی مصرف کننده پرداخته است. جامعه آماری پژوهش، بانوان شهر تهران بودند که از طریق نمونه گیری خوشه ای به چهار خوشه شمال، جنوب، شرق و غرب تقسیم و سپس، تعداد 385 پرسشنامه بین آنها توزیع شد. بر اساس نتایج، رابطه بین محافظه کاری و ملی گرایی با کشورگرایی معنادار بوده ولی بین متغیر برون گرایی و کشورگرایی مصرف کننده رابطه معناداری وجود نداشت؛ همچنین، وقتی که متغیر سن نقش تعدیل گر را داشته باشد، فقط رابطه محافظه کاری با کشورگرایی معنادار بوده و زمانی که تحصیلات نقش تعدیل گر را ایفا کند، فقط رابطه ملی گرایی با کشورگرایی مصرف کننده معنادار بوده است.
۳۳.

موقعیت سازهای ملی گرایانه هرمنوتیکی در سیاست گذاری فرهنگی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دین و ارتباطات سال بیست و ششم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۵۵) 39 - 65

کلیدواژه‌ها: موقعیت سازهای کلیدی هرمنوتیکی سیاست گذاری فرهنگی ملی گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۳۰۱
علی رغم این که در اسناد بالادستی نظام، ملی گرایی در کنار وحدت اسلامی ارج نهاده شده است، لیکن در عمل به دلیل این که این مفهوم در لایه های بعدی، جاری و ساری نشده، امواج بلاتکلیفی ها، سیاست گذاران فرهنگی و عمومی را در این حوزه، آگاهانه یا ناآگاهانه رنج می دهد. سیاست گذار با هر اتخاذ موضع، یک موقعیت هرمنوتیکی را برای خود ایجاد می کند و ادراکِ پسینِ وی تحت تأثیرِ گزینش پیشین است. این گونه موقعیت ها موقعیت سازهای هرمنوتیکی هستند که بعضی از آن کلیدی است و با هر گزینش، سریالی از موقعیتهای هرمنوتیکی در حیطه ملی گرایی بوجود خواهد آمد. در این پژوهش با بهره گیری از استراتژی «تحلیل مضمون»، «ISM» و «پارتو»، رویارویی ها در حیطه ملی گرایی استخراج و طی 11 مرحله موقعیت سازهای کلیدی هرمنوتیکی مشتمل بر: «میراث فرهنگی یا فرهنگ معاصر» و «جهان شمول گرایی فرهنگی یا درون گرایی فرهنگی» تعیین و تبیین شده است. در خاتمه اصلی ترین مسائل هرمنوتیکی در قلمرو ملی گرایی بررسی شده است.
۳۴.

جریان های سیاسی-اجتماعی مؤثر در تحول فکری اخوان المسلمین

نویسنده:
منبع: پژوهش در تاریخ سال دوم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۵) 45 - 65

کلیدواژه‌ها: اخوان المسلمین ملی گرایی استعمار و استشراق علمانیت صهیونیسم سوسیالیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۱ تعداد دانلود : ۵۴۹
نقش تحولات سیاسی و اجتماعی در برآمدن نهضت اخوان المسلمین، حکایت از وسعت و دامنه تأثیرات عوامل مذکور در تحول فکری این جنبش دارد. مسئله اصلی پژوهش درک مسائل بیرونی در تحوّل فکری اخوان المسلمین است. بدین ترتیب سوال اصلی حول محور این مسئله است که چه عواملی در تحوّل فکری اخوان در طول هشت دهه از فعالیت آن جنبش نقش داشته است؟ فرضیه تحقیق که بر مدار مسئله دور می زند حکایت از آن دارد که عواملی چون ملی گرایی(فرعونیسم)، و پان عربیسم، استعمار و استشراق (شرق شناسی)، علمانیت (سکولاریسم)، اصلاح طلبی و مدرنیسم اسلامی، صهیونیسم و تشکیل دولت اسرائیل در فلسطین، سوسیالیسم و... در تحوّل فکری جنبش مذکور نقش شایانی ایفا نموده است. نتیجه حاصل از پژوهش بیانگر تأثیر عوامل بیرونی در اندیشه اخوان چه به صورت جبهه گیری منفعلانه و یا فعّال و چه به صورت همراهی با آن بوده است.
۳۵.

بررسی تاثیر خصومت با کشور مبدأ بر تمایلات مصرف کنندگان (مطالعه: شهروندان منطقه 5 شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: بررسی های بازرگانی فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۸ شماره ۹۴ و ۹۵ 53 - 66

کلیدواژه‌ها: خصومت تصویر کشور تصویر کالا ملی گرایی تمایل به خرید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷ تعداد دانلود : ۳۴۰
مصرف تولیدات داخلی کلیدی است که محرک توسعه اقتصادی هر کشور را روشن کرده و آن را به حرکت درخواهد آورد. با این وجود سیاست های اتخاذ شده توسط مسئولان کشور جهت خرید محصولات داخلی توسط مصرف کنندگان، عمدتا در تقابل با محصولات خارجی موجود در بازار محکوم به شکست بوده است. این مسئله زمانی برجسته تر می شود که تعارضاتی مابین ایران و آمریکا به عنوان کشور مبداء برخی محصولات وجود دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر خصومت با کشور مبدا بر تمایلات مصرف کنندگان است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان بالای 18 سال منطقه 5 تهران را شامل می شود. حجم نمونه 384 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده و داده ها از طریق پرسشنامه و مطالعات کتابخانه ای گردآوری شده است. هم چنین جهت آزمون فرضیات تحقیق، مدل معادلات ساختاری و به ویژه تکنیک تحلیل مسیر به کارگرفته شده و به این منظور از نرم افزارهای آماری اس پی اس اس 17 و اسمارت پی ال اس استفاده شده است. نتایج حاکی از این است که وجود ارتباط معکوس مابین خصومت با آمریکایی ها و تصویر کشور، محصول آمریکایی، ملی گرایی و تمایل به خرید مصرف کنندگان ایرانی تأیید شد.
۳۶.

مطالعه ی برهمکنش قلمرو حکومت و اندیشه سیاسی در اوایل دوره ساسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۵۳) 207 - 229

کلیدواژه‌ها: جغرافیای سیاسی شاهنشاهی ساسانی اندیشه سیاسی ملی گرایی ژئوپلیتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۲ تعداد دانلود : ۴۳۰
جغرافیای سیاسی در هر دوره ی زمانی از عوامل مؤثر بر نوع حکمرانی بوده است. امپراطوری ساسانی منطبق با وضعیت جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتک ، نوعی از اندیشه ی سیاسی را ارائه داده است که از رهگذر آن منافع امپراطوری عظیم ساسانی تأمین می شده است. پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سئوال است که؛ ساسانیان چگونه و بر پایه چه مولفه هایی فضای جغرافیایی فلات ایران را سازماندهی کرده اند؟ و نوع سازمان دهی فضای جغرافیایی آنها چه تأثیری بر اندیشه سیاسی آن ها داشته است؟ به لحاظ روش شناسی داده های این پژوهش، با روش کتابخانه ای گردآوری شده و اطلاعات با روش تحلیلی تفسیر شده است. نتایج تحلیل ها نشان می دهد، در دوره اردشیر اوّل، جغرافیای فلات ایران به یکپارچگی دست نیافته و بسیار آشفته بوده است، بنابراین نمی توان از تمرکز گرایی در این دوره سخن گفت. با توسعه قلمرو در دوره شاپور اوّل، حوزه جغرافیایی براساس سه لایه جغرافیایی، شامل: مناطق همگرا و واگرا (ایران-شهر) و مناطق خارج سه لایه جغرافیایی ایران یعنی انیران تقسیم بندی شده و اندیشه سیاسی تسامح گرایانه بوده است. از سال273میلادی با از دست رفتن مناطقی از حوزه ی جغرافیایی ایران، نهاد سیاسی بر اساس اندیشه ملّی گرایانه بر پایه دین زرتشتی شکل یافته و هژمونی بدست آمده در دوره اردشیر اول و شاپور اول با سرکوبی سایر ادیان که نقش برجسته ایی در مسائل ژئوپلیتیک منطقه بازی می کردند، با افول سیاسی مواجه شده است.
۳۷.

موضوع نگاره های رضا بدرالسماء(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جلوه هنر سال یازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۲۴) 7 - 18

کلیدواژه‌ها: نگارگری معاصر هنر سنتی رضا بدرالسماء ملی گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۱ تعداد دانلود : ۴۱۶
از پگاه تاریخ انسان برای بیان بعد روحانی و شهودی خود دستاویزهای گوناگونی را اختیار می کرد که تحت عنوان کلی فرهنگ و در زیر مجموعه های هنر و ادب بیان می شدند. شعر، آواز، نقاشی و رویاپردازی های فولکلوریک و افسانه سازی را می توان از زمره این صراط های منتهی به رب النوع هنر دانست. از این رو تلاش است با مطالعات کتابخانه ای به تحلیل آثار رضا بدرالسماء پرداخته شود تا بن مایه های فکری ایشان را به عنوان نمونه ای از نگارگری معاصر آشکار نماید. بر این اساس دو سوال اساسی مطرح می شود: 1) رضا بدرالسماء در کدام یک از موضوعات آثار خود، وابسته به آثار نگارگری اسلامی پیشین بوده است؟ 2) کدام یک از مولفه های هویت ایرانی و ملی درآثار رضا بدرالسماء، نمود بیش تری پیدا کرده است؟ نتایج نشان می دهد که هنرمند، سعی دارد آثارش، آینه روزگار خویش باشند؛ اما با نگاهی سنت گرا. آثار بدرالسماء، نه تنها منبعی جهت مطالعه اخلاق عمومی جامعه کنونی ایران، بلکه از اخلاق حاکم نیز متأثر است. گرایش او به مسایل روز را از همین جنبه و نیز از رویه تعهد هنرمندانه وی در قبال استعدادش، می توان تحلیل نمود. اگر سجیه های برتر اخلاقی و هنری وی، قابل ملاحظه و ارزشمند باشند؛ می توان گرایش به مسایل روز را از دغدغه های اصلی هنرمند ارزیابی کرد. در واقع، مظاهر و نمادهای ملی در آثار بدرالسماء، از توجه بسیار پایینی برخوردار بوده اند.
۳۸.

شکل گیری ملی گرایی در ایران (مطالعه موردی: پهلوی اول)

نویسنده:
منبع: پژوهش ملل دی ۱۳۹۸ شماره ۴۹
تعداد بازدید : ۲۱۲۳ تعداد دانلود : ۷۰۷
اولین شکل گیری ملی گرایی (ناسیونالیسم) بعنوان ایدئولوژی حاکم را می توان در دوره پهلوی اول دانست. این مقطع از آنجایی شایسته بحث و تأمل جدی است که ادراکات و تصوراتی که در ساختار سیاسی دوره پهلوی اول ترویج شد، مبنای مباحث و مجادلاتی شده است که تا به امروز امتداد یافته است. این مقاله می کوشد تا ضمن فهم روند تثبیت الگوی هویت ناسیونالیستی در دوره پهلوی اول، عناصر و مولفه های درونی آنرا که حول چهار محور اصلی وحدت ملی، باستان گرایی، دلبستگی به وطن، تداوم سلطنت و موقعیت محوری شاه مورد تحلیل قرار دهد. در ادامه این بحث، جهت گیری و سیاست خارجی ایران در دوره رضاشاه، که عمیقا متاثر از رویکرد ناسیونالیستی در مناسبات بین المللی ایران مورد بحث قرار می گیرد. در همین خصوص این سوال مطرح می شود که: هویت دولت در ایران عصر پهلوی اول برپایه چه اصولی شکل گرفته و تاثیر آن بر سیاست خارجی و مناسبات بین المللی ایران چگونه بوده است؟ در پاسخ، این فرضیه مطرح می شود که هویت دولت ایران در عصر پهلوی اول برپایه تمرکز بر حس ناسیونالیسم ایرانی در کشور بود که به لحاظ تقلید از فرهنگ غرب و جدایی از فرهنگ ایرانی، باعث ناکارآمدی در امور داخلی و عدم سیاست خارجی درست در مناسبات بین المللی گردید. این تحقیق با استفاده از منابع کتابخانه ای و با رویکردی تاریخی –تحلیلی نگاشته شده است.
۳۹.

نقش کانت در ترویج نژادگرایی افراطی در اروپا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت فلسفی سال هفدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۶۶)

کلیدواژه‌ها: نژادگرایی کانت اروپامحوری ملی گرایی ماده گرایی نسبی گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۵ تعداد دانلود : ۳۶۹
با اینکه کانت در تاریخ فلسفه اغلب به عنوان معمار اصلی مدرنیته و به عنوان فیلسوفی طرفدار عقلانیت، اخلاق و اصالت انسان معرفی شده، اما در چند دهه اخیر آثار بسیاری درباره نقش کانت در ترویج نژادگرایی افراطی منتشر شده است. در این مقاله ضمن بررسی جنبه های نژادگرایانه دیدگاه کانت از مبانی و نتایج آن بحث خواهیم کرد. ماتریالیسم و نسبی گرایی دو مبنای اصلی نژادگرایی در دوران جدید است. با این حال کانت در نژادگرایی بیشتر تحت تأثیر فیلسوفانی مانند جان لاک و هیوم است که در چارچوبی حقوقی و تجربی از نژادگرایی دفاع کرده اند. البته او به دلیل آنکه با تفصیل بیشتری از نژادگرایی دفاع می کند و آن را به عنوان یک ضرورت توجیه می کند، بیشترین نقش را در ترویج نژادگرایی در دوران جدید داشته است و به عنوان پایه گذار نژادگرایی معرفی شده است. در نقد دیدگاه کانت نیز استدلال خواهد شد که برداشت او از مفهوم نژاد، نامنسجم و غیرعلمی است. شواهدی که کانت به آن تمسک می کند تا تفاوت ماهوی نژادهای بشری را نشان دهد غیرمعتبر و جانبدارانه هستند و در نهایت نژادگرایی به عنوان یکی از عوامل اصلی بسط خشونت در جهان معاصر با اخلاق قابل جمع نیست.
۴۰.

تاریخ نگاری و تمامیت ارضی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۸۶) 92 - 112

کلیدواژه‌ها: ایران تاریخ نگاری تمامیت ارضی ملی گرایی هویت مرز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۲ تعداد دانلود : ۳۸۸
این پژوهش به دنبال بررسی نقش تاریخ نگاری در حفظ تمامیت ارضی ایران است. فرضیه نویسنده این است که اولاً، تاریخ نگاری در تمام دوره های تاریخ ایران، مهم ترین ابزار برای بازتولید و زنده نگاه داشتن هویت سرزمینی ایران بوده است. ثانیاً، تاریخ نگاری با تقویت ملی گرایی منجر به افزایش اهمیت تمامیت ارضی ایران در نزد کارگزاران و افکار عمومی شده است. با شروع حکومت قاجار، دورانی از درگیری با دو قدرت بزرگ جهان آغاز شد که در سراسر قرن نوزدهم ادامه یافت که در نتیجه آن، بخش های بزرگی ازسرزمین های ایران از آن جدا شدند. در تمامی این تحولات و درگیری ها، دیوانیان ایران در کنار به کار گرفتن فنون دیپلماسی نوین، استنادشان اغلب بر شواهد تاریخی استوار بود و بر این اساس، از تاریخ نگاری برای احقاق حقوق سرزمینی ایران می کوشیدند. این موجب شد پس از جنگ جهانی اول که تمامیت ارضی ایران به مخاطره افتاد، نخبگان ایرانی با استفاده از تجربیات قبلی، تاریخ را در ابعاد بیشتری مورد استفاده قرار دهند و از آن به عنوان ابزاری برای حفظ تمامیت ارضی ایران استفاده کنند.