مطالعات مدیریت راهبردی

 ضرورت پاسخگویی نرمش پذیر به اثرات فرآیند های جهانی شدن بر اقتصاد شهرها و نیاز به رویارویی با مشکلات شهری با بهره گیری از ظرفیت های محلی، سبب توجه به«فرهنگ» به عنوان ابزاری نوین در فرآیند «تجدید حیات شهری» برای مقابله با جنبه های افت شهری شده است؛ اما مداخله در نواحی دچار افت شهری در ایران، اغلب بدون توجه لازم به هویت و ظرفیت های فرهنگی انجام شده و در موارد بسیار، حتی به تضعیف آنها منجر شده است. هدف این مقاله، پیشنهاد چارچوبی برای رویارویی یکپارچه با جنبه های افت شهری با بهره گیری از ظرفیت های فرهنگی است. به این منظور، از راه رتبه بندی شدت افت شهری با روش آماری تحلیل عاملی، چهار محله در منطقه 6 شهر تهران به عنوان نمونه موردی انتخاب شده اند. پس از اثبات فرضیه معناداری ارتباط میان فرهنگ و ابعاد تجدید حیات شهری در این محله ها با استفاده از آماره خی دو، با به کارگیری فن تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط، به تولید و گزینش مسیرهای عمل گزینه هدایت گر تجدید حیات شهری پرداخته شده است. دستاورد این مقاله، به کارگیری چارچوبی برای یکپارچه کردن فرهنگ و برنامه ریزی راهبردی تجدید حیات شهری است؛ به گونه ای که با تأکید بر منفعت ساکنان، به رویارویی یکپارچه با افت شهری بپردازد و ایجاد چرخه ای خود پایدار از راه تقویت دو سویه ابزارها و جامعه مورد برنامه ریزی را امکان پذیر سازد.

 ورود به بازارهای بین المللی، یکی از تصمیم های راهبردی می باشد که لازم است سازمان ها در سطوح کل شرکت و واحد سازمانی راهبردی به آن توجه کنند. یکی از این شیوه های ورود، صادارات است. هدف اصلی پژوهش، بررسی رابطه بین شهرت ناشی از کشور مبدأ، ملی گرایی، اعتماد و نگرش مصرف کننده می باشد. جهت حصول به این مهم، شش فرضیه تنظیم و تعداد 400 نفر از خریداران ایرانی، به عنوان نمونه، به صورت در دسترس، انتخاب و بررسی شدند. نتایج نشان می دهد که شهرت ناشی از کشور مبدأ باعث ایجاد اعتماد در بازار بین المللی می شود و به صورت مستقیم بر نگرش مصرف کننده تأثیر می گذارد. همچنین، بررسی حاضر بیانگر آن است که ملی گرایی با اعتماد و نگرش مصرف کننده رابطه مستقیم دارد. به علاوه، مصرف کنندگان ایرانی نگرش مثبتی نسبت به لوازم خانگی دارند که برچسب «ساخت کشور کره» بر آنها نصب شده است. بر عکس، نگرش مثبتی نسبت به لوازم خانگی که برچسب «ساخت کشور ایران» بر آنها نصب شده است، ندارند. امید است دستاوردهای این مطالعه بتواند به سازمان ها و گروه های ذی نفع کشور کمک کند تا نه تنها اقدام به تولید محصولات ایرانی به صورت رقابت آمیز کنند؛ بلکه، به راه های ورود به بازارهای بین المللی، از قبیل صادرات، اعطای لیسانس و غیره، به صورتی راهبردی نیز بیندیشند.

وفاداری مشتری یکی از راه های ایجاد مزیت رقابتی و از موضوع های مهم در بانکداری الکترونیکی برای دستیابی به سود بیشتر است؛ در حالی که مشتریان، کمتر به بانک خود وفادار هستند و از خدمات الکترونیکی بانک های مختلف استفاده می کنند. امروزه بانک ها سخت برای جذب مشتریان و حفظ سهم بازار خود با ارائه خدمات نوآورانه مختلف از طریق بانکداری الکترونیکی تلاش می کنند. بانک ها تقریباً همه روزه کانال های الکترونیکی جدیدی را به خدمات موجودشان اضافه می کنند. در این پژوهش، بخش های مدیریت تجربه مشتری شامل بخش وظیفه ای، مکانیکی و انسانی مورد ارزیابی قرار گرفت و ارتباط آنها با تداوم استفاده مشتریان بررسی شد. نتایج نشان داد همبستگی مثبت بین بخش های مدیریت تجربه و تداوم استفاده از خدمات بانکداری الکترونیک وجود داشت. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه است. جهت شناسایی عوامل تعیین کننده از آزمون همبستگی و جهت اولویت بندی آنها از ابزار شبکه های عصبی مصنوعی استفاده شد. نتایج نشان داد که عوامل کیفیت خدمات، قیمت های وفاداری، اعتماد، رضایت، انتظارات مشتری، جذابیت، شایستگی کارکنان و سهولت استفاده تعیین کننده تداوم استفاده در خدمات بانکداری الکترونیک ملت است.

عملکرد یک شرکت وابسته به بسیاری از عوامل مانند نوآوری در آن شرکت و وجود مهارت های فردی خاص در افراد آن شرکت است. این عوامل با یکدیگر در ارتباط بوده و به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر عملکرد یک شرکت موثر هستند. نظریه های بسیاری در زمینه شایستگی کارآفرینانه داده شده است. در واقع شایستگی های کارآفرینانه درگیرشدن مدیران در نقش ها و مهارت هایی شامل: نقش های کارآفرینی، مدیریتی و نقش های وظیفه ای می باشد؛ بنابرین، این مقاله به بررسی تأثیر شایستگی کارآفرینانه بر نوآوری و عملکرد می پردازد و از لحاظ نوع، یک پژوهش توصیفی-همبستگی و از نظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری شامل کلیه مدیران شرکت های دانش بنیان مستقر در دانشگاه های شهید بهشتی و تهران می باشند که در مجموع 97 پرسشنامه جمع آوری شد و برای بررسی و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و PLS استفاده شد. نتایج نشان می دهد که داشتن شایستگی های کارآفرینانه در نوآوری و عملکرد شرکت های دانش بنیان تاثیر معناداری داشته است.

 هدف این پژوهش طراحی الگوی فرآیندی ارتقای عملکرد مالی شرکت بر اساس تولید به هنگام، چابکی و مدیریت کیفیت جامع است؛ بنابراین، برای دستیابی به این هدف تأثیر به کارگیری سیستم تولید به هنگام، مدیریت کیفیت جامع، چابکی سازمان و لجستیک بر عملکرد مالی سازمان های تولیدکننده استان خوزستان مورد بررسی قرار گرفته است. داده های مورد نیاز از مدیران مالی و عملیاتی 123 شرکت تولیدکننده مستقر در استان خوزستان جمع آوری شده است. مدل این پژوهش، شامل شش متغیر سیستم تولید به هنگام، عملکرد عملیاتی، مدیریت کیفیت جامع، عملکرد لجستیک، چابکی سازمان و عملکرد مالی است. این مدل از طریق معادلات ساختاری ارزیابی شده و برای بررسی و تحلیل داده ها از دو نرم افزار SPSS 18  و  Lisrel 8.50 استفاده شده است. نتایج این بررسی و تحلیل نشان داد که سیستم تولید به هنگام بر عملکرد مالی و مدیریت کیفیت جامع تأثیر چشم گیری دارد؛ اما بر عملکرد عملیاتی تأثیری ندارد. به علاوه، یافته ها حاکی از آن بود که مدیریت کیفیت جامع بر چابکی سازمان و عملکرد عملیاتی تأثیر دارد و نیز عملکرد عملیاتی و چابکی سازمان بر عملکرد لجستیک تأثیر دارد و در نهایت، عملکرد لجستیک نیز بر عملکرد مالی تأثیر چشم گیری دارد.

 پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این سؤال اساسی است که الگوی مناسب جذب و نگهداری مشتریان راهبردی در بانک ها (مورد مطالعه: بانک انصار) کدام است؟ این پژوهش بر مبنای نتایج، از نوع توسعه ای – کاربردی و بر مبنای اهداف، از نوع پژوهش های تبیینی است که جهت جمع آوری داده از روش پیمایشی و جهت تحلیل داده ها از روش همبستگی استفاده شده است. جامعه آماری شامل کلیه مشتریان راهبردی در شعب بانک انصار شهر تهران و کلیه مدیران شعب بانک انصار در شهر تهران می باشند که بر اساس جدول کرجسی و مورگان، حدود 335 نفر با روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند (قضاوتی) به عنوان نمونه انتخاب شدند. همچنین، به علت محدود بودن حجم جامعه مدیران شعب مورد نظر، تعداد 76 نفر مدیر شعب شهر تهران به عنوان نمونه آماری برگزیده شدند. ابزارهای اصلی جمع آوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساخت یافته می باشد. نتایج نشان می دهد متغیر قابلیت اعتبار بر جذب مشتریان راهبردی در بانک انصار تأثیر مستقیم نداشته؛ اما متغیرهای شایستگی کارکنان، بازاریابی رابطه مند، پاسخگویی و همدلی بر جذب مشتریان راهبردی در بانک انصار تأثیر مستقیم دارد. ضمنا متغیرهای سفارشی سازی خدمات، قابلیت اعتماد و اطمینان و قابلیت دسترسی بر جذب مشتریان راهبردی در بانک انصار تاثیر معکوس داشته اند. همچنین، نتایج حاکی از آن است که متغیرهای شایستگی کارکنان، بازاریابی رابطه مند، پاسخگویی، قابلیت اعتبار، قابلیت اعتماد و اطمینان و قابلیت دسترسی بر نگهداری مشتریان راهبردی در بانک انصار تأثیر مستقیم نداشته؛ اما متغیر همدلی بر نگهداری مشتریان راهبردی در بانک انصار تأثیر مستقیم دارد. ضمنا متغیر سفارشی سازی خدمات بر نگهداری مشتریان راهبردی در بانک انصار تأثیر معکوس دارد.

امروزه تغییرات سریع همراه با تلاطم و آشفتگی، بخشی از محیط سازمان را تشکیل می دهد و یکی از مهم ترین ابزار هایی که مدیران را در این شرایط محیطی یاری می دهد، مدیریت راهبردی است. از این رو، راهبرد و مدیریت راهبردی به عنوان یک موضوع اصلی می تواند پیوند کارا و اثربخشی بین شایستگی های بنگاه با فرصت ها و تهدیدهای ایجادشده توسط تغییرات محیطی فراهم کند؛ بنابرین، انتخاب راهبرد مناسب و سیستم کنترل مدیریت هماهنگ و متناسب با  راهبرد، مسأله ای است که اکثر مدیران سازمان ها و شرکت ها با آن روبه رو هستند. هدف این پژوهش، بررسی روابط میان راهبردهای کسب وکار، سیستم های کنترل مدیریت و عملکرد در شهرک های صنعتی استان قزوین است. این پژوهش به لحاظ هدف، از نوع کاربردی و به لحاظ نوع، توصیفی همبستگی است. این پژوهش، با مشارکت 190 نفر از مدیران، حسابداران و کارشناسان راهبرد شرکت های مستقر در شهرک های صنعتی استان قزوین که در بورس تهران پذیرفته شده باشند و تعداد کارکنان آنها متجاوز از 20 نفر باشد، انجام شده است. جهت آزمون فرضیه ها از روش تحلیل عاملی تأییدی و مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که دو راهبرد کسب وکار (رهبری هزینه و تمایز محصول) بر سیستم کنترل مدیریت و سیستم کنترل مدیریت بر عملکرد موثر است.

 بانکداری الکترونیک یکی از راهکارهای رونق تجارت الکترونیک است که گسترش روزافزونی داشته و ارائه خدمات بانکی از طریق اینترنت در سال های اخیر دارای جهشی بی سابقه بوده است. بدون شک برای ورود به بازارهای جهانی، برخورداری از نظام بانکی کارآمد که با دقت، صحت، سرعت و فن آوری روزآمد قادر به رقابت با نظام های بانکی دنیا باشد، ضروری است. با توجه به این که ارائه خدمات بانکداری الکترونیک یکی از ضرورت های عمده در ارتباط با توسعه خدمات به شمار می رود و جلب رضایت مشتریان در صدر اولویت ها قرار دارد و نیز با توجه به اهمیت و ضرورت اندازه گیری کیفیت خدمات، شناسایی نقاط قوت و ضعف آن، سنجش میزان موفقیت بانک ها در ارضای خواسته های مشتریان و نیز بررسی دقیق سطح انتظارات و ادراکات مشتریان از خدمات بانکی از اهمیت زیادی دارد. این مقاله با هدف شناخت مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر کیفیت خدمات الکترونیکی در صنعت بانکداری ایران، با مطالعه پژوهش های انجام شده در این زمینه و مصاحبه با خبرگان به طبقه بندی عوامل موثر بر حوزه کیفیت خدمات الکترونیکی که بالغ بر 74 عامل از جمله اعتماد، حفظ حریم خصوصی، کیفیت محتوا، ظاهر وب، مناسب بودن بروزرسانی خدمات و اطلاعات موجود در وب سایت، نوآوری در خدمات ارائه شده بود، پرداخته و سپس بر مبنای آن مدلی بومی جهت استفاده بانک های داخلی برای ارزیابی کیفیت خدمات الکترونیکی، ارائه شده است.  

این پژوهش به ارائه الگوی رفتار توده وار در خریداران و فروشندگان اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. همچنین، تأثیر بازدهی شرکت بر شکل گیری رفتار توده وار نیز  بررسی شده است. بدین منظور، ابتدا رفتار توده واری با استفاده از داده های معاملاتی بورس اوراق بهادار تهران به صورت روزانه و لحظه به لحظه (در بازه های زمانی 480،360،240،120 ثانیه) تحلیل و اندازه گیری شده است و سپس، تعداد و نحوه بروز این رفتار در معاملات روزمره مشخص شد. براین اساس، از مدل توده واری اطلاعاتی بر پایه رویکرد سیپریانی و گوارینو (2014) استفاده شد تا بر مبنای ریزساختار بازار سرمایه ایران، الگوی رفتاری برای توده واری ارائه شود. مزیت مدل ارائه شده نسبت به سایر مدل های موجودی که برای بورس ایران ارائه شده است، در نظر گرفتن ارزش اطلاعاتی سیگنال به عنوان یک پارامتر در مدل های ریزساختار بازار است. نتایج نشان داد که براساس الگوی ارائه شده توده واری اطلاعاتی، بازدهی سهم و توده واری با هم رابطه دارند و بازدهی سهام بر رفتار توده وار سرمایه گذاران تأثیر دارد. در تمامی روزها و اکثر لحظات معاملاتی، رفتار توده واری رخ داده و همچنین، رفتار توده واری فروش بیشتر از رفتار توده واری خرید است. سپس، رابطه بین این رفتار با بازدهی شرکت بر اساس مدل رگرسیون لجستیک در بازه های زمانی مورد تحلیل قرار گرفت و مشخص شد که بازدهی شرکت با رفتار توده وار رابطه دارد.

 توسعه منابع انسانی در هر سازمان عامل ماندگاری و مزیت رقابتی است؛ بنابراین مدیریت عالی سازمان ها با دو راه مواجه هستند، اول آن که منابع انسانی خود را به یک منبع با قابلیت ایجاد ارزش افزوده تبدیل کنند و یا آن که راهبرد برون سپاری را در پیش گیرند. سازمان آموزش و تجهیز نیروی انسانی شرکت ملی نفت از طریق برنامه ریزی امور کارکنان، تنظیم کارراهه شغلی، آموزش و ارزیابی عملکرد، مسئول توسعه نیروی انسانی بوده و در این راستا وجود فرآیندی جامع و مستمر به منظور ارزیابی وضعیت کلی موجود چه از نظر سطح کیفی عملکرد و چه از لحاظ اجرای قوانین و دستورالعمل های ابلاغی مورد نیاز می باشد. نظر به شرایط خاص و منحصربه فرد این صنعت حیاتی، بر لزوم طراحی و اجرایی کردن سیستمی جامع از ابعاد کنترل جهت مقایسه وضعیت موجود با شرایط مطلوب (ممیزی) در حوزه توسعه منابع انسانی با عنوان ممیزی توسعه منابع انسانی تاکید می شود؛ لذا با کمک پژوهش های قبلی و مصاحبه های صورت گرفته با مدیران عالی مقام توسعه منابع انسانی صنعت نفت، مدلی با ابعاد و مقوله های مقتضی جهت ممیزی سه زیرمجموعه آموزش، ارزیابی عملکرد و برنامه ریزی امور کارکنان طراحی شد. در این پژوهش که به کمک روش آمیخته انجام شده است، ابتدا با فن تحلیل محتوای تجمعی ابعاد و مقوله های مناسب مدل ممیزی مستخرج و تبیین شد. سپس، به منظور تایید مدل طراحی شده با توزیع پرسشنامه میان کارکنان حوزه توسعه منابع انسانی شرکت ملی نفت به تایید مدل و بررسی وضعیت فعلی آن واحدها اقدام شد. در نهایت، خروجی های ممیزی به مدیریت عالی گزارش شده و برخی پیشنهادات برای حل مشکلات و نقاط ضعف به مدیران مربوطه پیشنهاد گردید.

با پیدایش جامعه مدرن و افزایش گستره آن در مرزهای جهانی و به تبع آن در جامعه ایرانی، مصرف به عنوان دال مرکزی آن در کانون توجه فعالین صنعت قرار گرفته است. در این میان فرآیند پرداخت به عنوان قلب تجارت جهانی باعث شده است تا امروزه فن آوری ها و کسب وکارهای فراوانی پیرامون این مفهوم شکل گرفته و تلاش ها جهت تسهیل این فرآیند برای مصرف کنندگان روز به روز بیشتر شود. مصرف کنندگان ایرانی نیز پس از تجربه پذیرش فن آوری های مرتبط با پرداخت الکترونیک، اشتیاق فراوانی جهت بهره برداری از فن آوری های پرداخت همراه از خود نشان داده اند. افزایش رو به رشد ضرایبی همچون نفوذ موبایل و موبایل هوشمند و همچنین، اینترنت همراه باعث شده است تا اقبال مصرف کننده ایرانی به استفاده از این فن آوری ها بیش از پیش شود؛ بنابراین در این پژوهش، با استفاده از رویکرد کیفی و دانش ضمنی خبرگان ایرانی صنعت پرداخت همراه و همچنین مداقه بر وضعیت جهانی این صنعت، فرصت های کارآفرینانه این خدمات شناسایی شده و در انتها در چارچوبی کاربردی جهت بهره برداری فعالین این صنعت دسته بندی شده است. 

کارآفرینی سازمانی و مدیریت راهبردی مفاهیمی هستند که از بعد نظری عملی، در دنیای امروز، توجه پژوهشگران و مدیران زیادی را به خود جلب کرده اند. متغیرهای بسیاری بر کارآفرینی سازمانی تأثیر می گذارند. اقدامات مربوط به مدیریت راهبردی از جمله اقدامات مدیریتی است که تسهیل کننده کارآفرینی سازمانی است. از این رو در این پژوهش به بررسی رابطه بین کارآفرینی سازمانی و پنج اقدام خاص مدیریت راهبردی شامل: میزان کاوش یا بررسی محیطی، انعطاف پذیری در برنامه ریزی، افق زمانی برنامه ریزی، مشارکت در برنامه ریزی، و ویژگی های کنترل در شرکت پارس خزر پرداخته می شود و به این سوال که ابعاد مدیریت راهبردی چه تأثیری می تواند بر کارآفرینی سازمانی داشته باشد؟، پاسخ دهد. با توجه به این که شرکت پارس خزر یک شرکت هلدینگ است، جامعه آماری شامل کلیه کارشناسان خبره، مدیران، متخصصان و کارکنان کلیدی شرکت پارس خزر در استان گیلان می باشد که حدود 150 نفر است. به علت نبودن واریانس جامعه از روش نمونه گیری مورگان استفاده می شود که با استفاده از این روش تعداد نمونه 108 نفر می شود که برای اطمینان این تعداد تا 115 نفر ارتقا داده شده است. در ابتدا میزان و یا مقدار متغیر بر اساس داده ها و امتیازات حاصل از پرسشنامه مشخص شد؛ سپس، توصیف اطلاعات حاصل شده در قالب جداول و نمودارهای توصیفی، دیدگاه کلی از چگونگی توزیع آنها را ایجاد کرده که می تواند در چگونگی استفاده از الگوهای آماری کمک کند. با تعیین الگوها آزمون فرضیه های پژوهش با کمک نرم افزار SPSS از طریق آزمون همبستگی اسپیرمن برای تمام فرضیه ها انجام می شود.