مطالب مرتبط با کلیدواژه

پژوهش کیفی


۱۰۱.

شناسایی تهدیدها و فرصت های موجود و پیش رو در رویارویی با گسترش پاندمی کروناویروس با تأکید بر سلامت روان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال دوازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۶ 53 - 80

کلیدواژه‌ها: غنی سازی صمیمیت زناشویی اسلام پژوهش کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱ تعداد دانلود : ۳۱۲
پژوهش پیش رو با هدف شناسایی فرصت ها و تهدیدها موجود و پیش روی افراد جامعه در ابعاد گوناگون در ارتباط با سلامت روان در رویارویی با پاندمی کروناویروس به انجام رسید؛ تا بتوان چشم اندازهای مثبت و تهدیدکننده این پدیده را ترسیم نمود. این پژوهش کیفی بر اساس روش پژوهش دلفی در چند مرحله تحلیل راهبردی انجام گردید. برای جمع آوری داده ها از مطالعه پیشینه نظری و پرسشنامه محقق ساخته برای دریافت نظرات متخصصان استفاده شد. نمونه آماری مشتمل بر 17 نفر از اساتید رشته های روان شناسی، علوم اجتماعی، علوم اقتصادی و حقوق بود که به صورت هدفمند انتخاب شد. یافته ها نشان داد که متخصصان باورند داشتند که فرصت های اساسی در رویارویی با بحران گسترش پاندمی کروناویروس در حوزه های آموزش و پرورش، اقتصادی، فردی، اجتماعی، خانوادگی، درمانی و حقوقی قابل طبقه بندی و تهدیدهای ناشی از گسترش کروناویروس نیز در حوزه روانی، جامعه شناختی، اقتصادی، خانوادگی و فرهنگی ملموس بوده و این حوزه ها توانایی اثرگذاری بر سلانمت روان افراد را دارا هستند. نتایج این پژوهش نشان داد که در وهله نخست، عموم مردم، جوامع گوناگون، سازمان ها و دولت مردان باید ضمن توجه به مخاطرات اساسی ناشی از گسترش پاندمی کروناویروس، توجه داشته باشند که بحران کنونی به نوعی می تواند پدیدآورنده فرصت هایی باشد که در آن، در یک دگرگونی اساسی با انجام سازگاری های ریشه ای، خود را برای زندگی در جهان پرتلاطم کنونی آماده سازند و این مهم تنها در صورتی محقق می گردد که بحران کنونی به عنوان یک فرصت تصور شود؛ نه تهدید صرف.
۱۰۲.

رهیافت انتقادی به کالایی شدن سلامت و طردشدگی سالمندان تهیدست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 175 - 212

کلیدواژه‌ها: پژوهش کیفی سالمندی سالمندان سالمندان تهیدست طردشدگی کالایی شدن سلامت مطالعات سالمندی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۵ تعداد دانلود : ۴۴۰
در جامعه ایران سلامت و درمان، کالایی گران بها و ارزشمند است که در بازار عرضه و خرید و فروش می شود. در چنین حالتی می توان از «کالایی شدن سلامت» صحبت کرد. مسئله پژوهش حاضر این است که کالایی شدن سلامت برای سالمندان به عنوان مشتریان همیشگی نظام سلامت و درمان، چه پیامدهایی دارد. در پژوهش کیفی حاضر، به کمک مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته با 28 نفر از سالمندان تهرانی (افراد بالای 65 سال) به این سؤال پاسخ داده شد. برای شناسایی سالمندان ترکیبی از نمونه گیری های هدفمند، مانند نمونه گیری ناهمگون و نمونه گیری نظری استفاده شد. نمونه گیری ناهمگون برای شناسایی سالمندان در سنخ های متنوع و نمونه گیری نظری برای دستیابی به اشباع مفهومی کاربرد دارد. درنهایت داده های مصاحبه ای به روش تحلیل مضمون، کدگذاری و مقوله بندی شدند. نتایج پژوهش نشان می دهد «سلامت طبقاتی شده، فقیرشدگی نظام سلامت دولتی و جاماندگی سالمندان تهیدست» از پیامدهای کالایی شدن سلامت برای سالمندان طبقات اجتماعی پایین دست است که درنهایت به طردشدگی و جاماندگی سالمندان تهیدست می انجامد. از پیامدهای دیگر کالایی شدن سلامت برای جامعه سالمندان می توان به احساس محرومیت طبقاتی، فقیرسازی سالمندان تهیدست، صف های طولانی انتظار، حذف سلامت از سبد مصرفی، ناتوانی مالی تهیدستان و روی آوری به خوددرمانی اشاره کرد.
۱۰۳.

برنامه ریزی اطفای حریق نیروگاه برق

نویسنده:
منبع: رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری سال پنجم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۵ (جلد چهارم) 214-223

کلیدواژه‌ها: فرهنگ ایمنی نیروگاه های برق پژوهش کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۲۱۷
فرهنگ ایمنی واژه ای است که مکرراً و در ارزیابی وضعیت ایمنی مورداستفاده قرار می گیرد. هدف از مطالعه حاضر بررسی مؤلفه های مؤثر بر ایمنی در اطفای حریق در نیروگاه های ایران است. روش کار: در این مطالعه کیفی از نوع نظریه مبنایی، داده ها با استفاده از رویکرد تلفیقی و از طریق مشاهده میدانی، مصاحبه انفرادی، مصاحبه و بحث گروهی متمرکز با گروه های کاری مختلف در چند نیروگاه برق ایران تولید شد. روش تحلیل مضمون در استخراج و تعیین برگ خریدهای مؤثر استفاده شد. یافته ها: تحلیل محتوا نه دسته از مؤلفه های مؤثر بر فرهنگ ایمنی را شناسایی نمود که عبارت بودند از: 1 آموزش، آگاهی و صلاحیت 2 نگرش، رهبری و تعهد مدیریت ارشد سازمان 3 قوانین و مقررات، رویه ها و دستورالعمل های کاری 4 مدیریت ایمنی و بحران 5 عوامل فردی 6 سبک مدیریت و ارتباطات سازمانی 7 مشارکت و تعهد سازمانی کارکنان، سرپرستان و مدیران میانی 8 عوامل برون سازمانی 9 تأمین زیرساخت ها و مدیریت منابع. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که برای دستیابی به یک فرهنگ عالیه ایمنی می بایست با بهبود وضعیت در هر یک از مؤلفه های شناسایی شده، متناسب با شرایط هر سازمان در بازه های زمانی تعیین شده نسبت به ارزیابی وضعیت فرهنگ ایمنی و بهبود آن و دسترسی به اهداف از پیش بینی نشده اقدام نمود.
۱۰۴.

پژوهش کیفی داده بنیاد، «کدگذاری» و اهمیت، مراحل و شیوه اجرای آن در کارورزی دانشگاه فرهنگیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال سوم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۵ 69 - 88

کلیدواژه‌ها: پژوهش کیفی نظریه پردازی داده بنیاد کدگذاری پژوهش کارورزی دانشگاه فرهنگیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳۷ تعداد دانلود : ۴۹۸
کدگذاری، بخشی از فرایند تولید دانش و خلق نظریه در روش گراندد تئوری یا نظریه داده بنیاد است. این نظریه با طرح پرسش یا پرسش های پژوهشی شروع و با جمع آوری داده ها از راه مصاحبه عمیق و مشاهده تأملی در طول زمان شکل گرفته و با تحلیل نظام مند و مداوم آن ادامه می یابد و درنهایت به تولید دانش ختم می شود و با ارائه نظریه به ثبات می رسد، اما درآن متوقف نمی ماند. یک پروژه پژوهشی مبتنی بر این روش، زمانی به موفقیت می رسد که محصول پژوهش آن، نه فقط پاسخ به پرسش های اولیه تحقیق، بلکه خود تولیدکننده سؤالات جدید باشد تا موضوع تحقیقات بعدی را فراهم نماید. این روش، یکی از انواع روش های پژوهش کیفی است که هدف اصلی آن بیان فرآیندهای اجتماعی، تربیتی و پرورش تئوری است. روش مذکور با رویکردی متفاوت، تحقیقی از نوع اکتشافی است و در تحلیل داده ها با رهیافت تحلیل مقایسه ای مداوم، در چارچوب سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری، و کدگذاری انتخابی به انجام می رسد. مقاله حاضر با روش کتابخانه ای و با هدف معرفی، بیان اهمیت، شیوه اجرای پژوهش کیفی بنیادی و به ویژه "کدگذاری" و زمینه ها و ضرورت های آن در کارورزی دانشگاه فرهنگیان، به انجام رسیده و بر آن است تا الگوی مشخصی از مقوله کدگذاری را در فرایند انجام پروژه های کارورزی ارائه نماید. نتایج حاصل، حاکی از آن است که کدگذاری و فرایند اجرای آن در الگوی جاری در کارورزی دانشگاه فرهنگیان شیوه ای مؤثر و نتیجه بخش است. 
۱۰۵.

تبیین بنیان های نظری، اقتضائات عملی و ویژگی های روش شناختی پژوهش روایی

نویسنده:
منبع: توسعه حرفه ای معلم سال دوم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳) 61 - 82

کلیدواژه‌ها: پژوهش روایی روش تحقیق پژوهش کیفی تربیت معلم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۵۳۰
هدف پژوهش حاضر، تحلیل و بررسی ابعاد نظری و عمل پژوهش روایی است. امروزه با تغییر و توسعه معانی و مفاهیم مرتبط با تربیت معلم، شاهد یک نوع تغییر جهت گیری معرفت شناختی در برنامه های درسی تربیت معلم، از الگوهای فنآورانه به الگوهای فکورانه هستیم. در الگوهای فکورانه پیوندی عمیق بین نظر و عمل معلم وجود دارد، به طوری که برنامه های درسی از رهگذر تجارب و تأمات روزانه معلمان عبور می کند. شاهد این مدعا برنامه های درسی کارورزی در دانشگاه فرهنگیان است که در آن دانشجومعلمان می بایست از طریق روایت پژوهی به توصیف، تحلیل و تسهیم تجارب روزانه خود بپردازند. در پژوهش روایی، محققان از طریق شنیدن، دیدن، زیستن، نوشتن و تفسیرکردن، داستان های مرتبط با تجارب زیسته خود و دیگران را مورد کاوش قرار می دهند. برهمین اساس با توجه به ضرورت و اهمیت موضوع و خلأ منابع فارسی مرتبط، پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از روش اسنادپژوهی به واکاوی ابعاد روش-شناختی رویکرد روایی بپردازد. بنابراین در پژوهش حاضر ابتدا پیشینه، ویژگی ها و عناصر کلیدی این روش بررسی شده است. در ادامه انواع روایی، مراحل انجام پژوهش، نمونه گیری، رو شهای تحلیل، فرآیند اعتباربخشی و ملاحظات اخلاقی از دید صاحبنظران تحلیل گردیده و در بخش پایانی نیز برخی انتقادات و محدودیت های پژوهش روایی مورد بحث قرار گرفته است.
۱۰۶.

تحلیل پدیدارشناسانه ی تجارب زیسته اساتید و دانشجویان از آموزش مجازی در نظام آموزش عالی ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 153 - 174

کلیدواژه‌ها: پژوهش کیفی آموزش مجازی آموزش عالی پدیدارشناسی تجربه زیسته

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۱ تعداد دانلود : ۲۷۴
پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و از نوع پدیدارشناسی به تحلیل تجارب زیسته دانشجویان واساتید از چالش های آموزش مجازی در نظام آموزش عالی ایران پرداخته است. مشارکت کنندگان پژوهش شامل 25 نفر از دانشجویان در رشته های مختلف کارشناسی و 15 نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خدابنده با گرایشهای مختلف تحصیلی بود که حداقل پنج سال سابقه ی تدریس داشتند و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از روش مصاحبه ی فردی نیمه ساختاریافته تا رسیدن به حد اشباع نظری استفاده شد. داده های بدست آمده با استفاده از روش کدگذاری موضوعی مورد تحلیل قرار گرفت و یافته ها در قالب کدهای باز، محوری و منتخب سازماندهی شد. یافته های حاصل از تجارب زیسته دانشجویان و اساتید در 3 مضمون اصلی (مزایای استفاده از آموزش مجازی، مشکلات استفاده از آموزش مجازی و در نهایت ارائه پیشنهاداتی برای بهبود و ارتقا این آموزشها) و 6 مضمون فرعی (اقتصادی، آموزشی، بهداشتی،زمانی، فرهنگی و فناوری) شناسایی گردید.
۱۰۷.

شناسایی مؤلفه های خودکارآمدی پژوهشی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۲ تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۲۶) 61 - 76

کلیدواژه‌ها: پژوهش کیفی پژوهشگران خودکارآمدی پژوهشی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران نظریه شناختی بندورا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۳۲۸
هدف: شناسایی مؤلفه ها، تعیین روابط بین آنها و ارائه راهکارها و پیشنهادهایی برای تقویت خودکارآمدی پژوهشی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی. روش: این پژوهش کاربردی با رویکرد کیفی و روش نظریه پردازی زمینه ای انجام شد. جامعه پژوهش اعضای هیئت علمی و پژوهشگران سازمان بودند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده های پژوهش از طریق 26 مصاحبه باز و نیمه ساختاریافته گردآوری و مصاحبه ها تا زمانی که اطلاعات گردآوری شده تکراری شد و به اشباع رسید ادامه یافت. پس از پیاده سازی، متن مصاحبه ها در سه مرحله کدگذاری باز (اسخراج مفاهیم و مقوله های فرعی)، کدگذاری محوری (دسته بندی مقوله های فرعی در مقوله های اصلی) و کدگذاری انتخابی (شامل ارائه مدل نظری روابط بین مقوله های اصلی) تحلیل شد. یافته ها: 80 مقوله در رابطه با مقوله مرکزی «خودکارآمدی پژوهشی» شناسایی شد. این مقوله ها در 5 دسته: شرایط زمینه ای شامل 3 مفهوم، شرایط علّی شامل 16 مفهوم، شرایط مداخله گر شامل 21 مفهوم، راهبردها شامل 23 مفهوم و پیامدها شامل 17 مفهوم دسته بندی شدند. بیشترین فراوانی در مصاحبه ها از شرایط زمینه ای «ویژگی های روانشناختی» ، از شرایط علّی «اهمیت داشتن پژوهش در سازمان»، از مداخله گرها «مدیریت و برنامه ریزی در سازمان»، از راهبردها «حمایت های مادی و معنوی» و از پیامدها «ارتقای سازمان» بیشترین فراوانی را داشتند. نتیجه گیری: به طورکلی مؤلفه های خودکارآمدی پژوهشی در سازمان با عوامل فردی، سازمانی و فراسازمانی مرتبط است. تقویت و توجه به هریک از مؤلفه ها باعث رشد و تقویت خودکارآمدی پژوهشی در سازمان خواهد شد که در نهایت منجر به ارتقای جایگاه پژوهشی سازمان می شود. آنچه که از مصاحبه های انجام شده به دست آمد، نشان داد که مصاحبه شوندگان به اهمیت و جایگاه پژوهش در ارتقای جایگاه سازمان و نقش آفرینی اعضای هیئت علمی و پژوهشگران سازمان در تقویت مرجعیت سازمان اذعان داشتند و حمایت های سازمان از مقوله پژوهش از جمله »خودکارآمدی پژوهشی« را ضروری برشمردند.
۱۰۸.

صیاغه مفاهیم فرص ریاده الأعمال لصناعه السیاحه فی محافظه زاهدان: دراسه استکشافیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دراسات فی العلوم الانسانیه دوره ۲۸ سال ۱۴۴۳ شماره ۳ 45-73
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۱۸۴
إنّ الاهتمام بعنصر الخلفیه والسابقیه فی البحوث الریادیه الحالیه یجعل من دراسه الفرص الریادیه فی صناعه السیاحه فی مدینه زاهدان موضوعاً بحثیاً بارزاً وذات أهمیه. من هذا المنطلق، نتطرق فی هذه الدراسه من خلال اعتماد المنهج الکیفی والاستکشافی إلی عرض مفاهیم الفرص الریادیه لصناعه السیاحه فی مدینه زاهدان. یعدّ البحث الراهن من حیث الاتجاه بحثا تأسیسیاً ومن حیث الغایه والهدف بحثا استکشافیاً. تکون المجتمع الإحصائی للبحث من الخبراء فی مجال ریاده الأعمال وصناعه السیاحه. أما طریقتنا فی عینات البحث فهی الطریقه النظریه ومعیارنا فی حجم العینه هو التشبع النظری. إنّ آلیه جمع البیانات بعد المرحله الأخیره من عملیه إجراء المقابلات والمقابلات الکیفیه المتعدده وشبه الهیکلیه مع 23 شخصاً من أفراد عینه البحث. إنّ النتائج المستخلصه عن عملیه وضع الکودات، والتصنیف وتقییم نتائج البحث انتهت بنا إلی تطویر 11 مقوله رئیسیه ل ( فرص الأنثروبولوجیا، وفرص المورفولوجیا، والفرص الدینامیکیه، والفرص غیر الدینامیکیه، وتأثیر بلاسبو، والفرص التکنولوجیه، والفرص المعرفیه، والفرص المستدیره، والفرص التجاریه، والفرص الخدمیه، والفرص الطبیه) و 31 فرعاً للمقولات الرئیسیه من فرص ریاده الأعمال فی صناعه السیاحه فی مدینه زاهدان. أظهرت نتائج الدراسه من جانب مشارکه نظریه للجانب المعرفی فی مجال بحوث ریاده الأعمال من ناحیه المفاهیم المتمحوره حول البیانات والمعتمده علی الظروف والمناخات الخاصه، ومن جانب آخر ظهر أن التعامل الإبداعی لمؤسسی الأعمال والمشاغل فی إیران وتصمیم النماذج المرتبطه لاسیما فی قطاع السیاحه یعدّ تعاملاً مناسباً فی هذا المجال. فی هذا الإطار، وعلی ضوء نتائج البحث، تمّ تقدیم مقترحات بحثیه، تطبیقیه ووضع سیاسات للمجال العلمی لریاده الأعمال، و تدابیر تنظیم المشاریع، وکذلک صنع السیاسات فی مجال ریاده الأعمال فی الدوله.
۱۰۹.

واکاوی عوامل موثر بر خشونت علیه زنان متاهل شهر اهواز: (یک پژوهش کیفی)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جامعه شناختی سال دوازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ و ۲ (پیاپی ۴۴) 117 - 155

کلیدواژه‌ها: خشونت خانگی زنان متاهل پژوهش کیفی نظریه زمینه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۲۶۳
این پژوهش با هدف شناسایی عوامل موثر بر خشونت علیه زنان انجام شد. پژوهش به شیوه کیفی و با به کارگیری روش نظریه زمینه ای اجرا شد. در این پژوهش برای گزینش شرکت کنندگان، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد و با پیشرفت مطالعه، نمونه گیری موارد مطلوب مدنظر قرار گرفت که تا رسیدن به اشباع نظری در نهایت 17 زن مورد مصاحبه نیمه ساختار یافته قرار گرفتند. با کدگذاری باز 153 کد اولیه و با کدگذاری محوری، 25 مقوله عمده به دست آمد و "خشونت؛ ابزاری پنهان و آشکار"، به عنوان مقوله مرکزی استخراج گردید. می توان نتیجه گرفت که خشونت به طرق مختلف در اکثر خانواده ها در یک پیوستار کم تا زیاد، تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله ویژگی های شخصیتی تا نوع تربیت خانوادگی و بسته به فرهنگ اجتماعی فرد وجود دارد، به گونه ای که در این شرایط طراحی و اجرای کارگاههای آموزشی در راستای شناخت تفاوت های زن و مرد، تربیت فرزند، غنی سازی ازدواج، ارتقاء مهارتهای همسرداری، شیوه های ارتباطی کارآمد و مناسب و مهارتهای زندگی در راستای پیشگیری از خشونت های خانگی ضروری به نظر می رسد. این پژوهش مفاهیم مهمی را برای مشاوران خانواده دارد و همچنین الهام بخش زوج هایی است که به دنبال کیفیت بخشی به رابطه زوجی خود هستند.
۱۱۰.

طراحی الگوی جذب اعضای هیئت علمی در دانشگاه فرهنگیان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبردهای نوین تربیت معلمان سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۹ 159 - 182

کلیدواژه‌ها: طراحی الگو پژوهش کیفی جذب هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۸ تعداد دانلود : ۴۵۵
پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از جهت نحوه گردآوری داده ها، کیفی است. از آنجا که پژوهش حاضر در صدد به دست آوردن شناختی همه جانبه از مؤلفه های الگوی جذب اعضای هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان بود، بنابراین سعی شد از داده های کیفی برای نیل به هدف یادشده استفاده شود. بنابراین، در این پژوهش از رویکرد کیفی استفاده شد. در این راستا پژوهش با رویکرد کیفی که بر مبنای آن، تعداد 20 مصاحبه با اعضای هیئت علمی و روش نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی انجام شده است. ابزار سنجش پژوهش یک فرم مصاحبه نیمه ساختار یافته بود که فرم مزبور به کمک مصاحبه و فن دلفی توسط خبرگان از طریق کد گذاری انتخابی نهایی گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و برای پاسخ به سؤالات پژوهش، از تکنیک تحلیل محتوا استفاده شد. روش تجزیه و تحلیل داده ها مشتمل بر سه مرحله کد گذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. پس از اشباع نظری خبرگان الگوی مزبور مشتمل بر 5 بعد، 17 مؤلفه 111 شاخص است. باتوجه یافته های حاصل الگوی حاضر می تواند، مدل مناسبی برای جذب اعضای هیأت علمی دانشگاه فرهنگیان باشد.
۱۱۱.

شناسایی مولفه های خوشبختی زوجی در خانواده های ایرانی: رویکرد نظریه زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال دهم مرداد ۱۴۰۰ شماره ۵ (پیاپی ۶۲) 87-96

کلیدواژه‌ها: خانواده خوشبختی رضایت زناشویی پژوهش کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۲ تعداد دانلود : ۴۰۴
بر پایه کاستی ها و شکاف مشاهده شده به ویژه در ادبیات پژوهشی کشور ایران، هدف اصلی این پژوهش استفاده از رویکرد کیفی برای شناخت عمیق تجربه زیسته زوجین خوشبخت ایرانی از زندگی بود. روش این پژوهش از نوع کیفی با رویکرد نظریه زمینه ای بود. شرکت کنندگان 41 زوج خوشبخت ساکن شهر زنجان بود که بر اساس نتیجه پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ و مصاحبه با مشاوره خانواده به صورت هدفمند انتخاب شدند. روش جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. نتایج تحلیل چهار درونمایه کلی و سیزده عامل زیربنایی برای تجربه خوشبختی زوجی مشخص کرد شامل زمینه مناسب (خانواده ها، آمادگی موقع ازدواج، منابع مالی)، باورهای سازگارانه (انتظارات واقع بینانه، باور به درک و پذیرش، تعهد و نظارت بر تعهد)، رفتارهای تقویت کننده رابطه (همراهی و فعالیت مشترک، مهارتهای ارتباطی، حل مساله، حمایت، مسئولیت پذیری) و احساس مثبت (هیجان خواهی، احساس مثبت، زیباپسندی، محبت). درون مایه های شناسایی شده در پژوهش حاضر به دلیل ارتباط با مبانی نظری و همچنین انتزاع بالای آنها، علاوه بر جامعیت دارای ساختار نظری مرتبط با بدنه دانش و نظریه های موجود است. نتایج پژوهش حاضر از نگاه نظریه شناختی-رفتاری تبیین شده است.
۱۱۲.

بررسی آمادگی فراگیران جهت شرکت در دوره های برخط آزاد انبوه (موک)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۴۵) 45 - 66

کلیدواژه‌ها: آمادگی یادگیری دوره های برخط آزاد انبوه (موک) پژوهش کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۱ تعداد دانلود : ۲۹۵
هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی آمادگی فراگیران جهت شرکت در دوره های برخط آزاد انبوه(موک)، به منظور ایجاد یک چارچوب مفهومی و توسعه ی مبانی نظری آن بود. روش: این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده از رویکرد مبتنی بر پدیدارشناسی توصیفی انجام گرفت. مشارکت کنندگان در این پژوهش 25 نفر از متخصصان و صاحبنظران حوزه دوره های برخط آزاد انبوه(موک) بودند. انتخاب مشارکت کنندگان بر حسب تجربه و نیز آشنایی کلی با موضوع صورت گرفت. داده ها از طریق مصاحبه، به روش هدایت کلیات و به صورت نیمه ساختاریافته، گردآوری شد و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوای استقرایی در سه سطح باز، محوری و گزینشی تحلیل شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که آمادگی فراگیران جهت شرکت در دوره های برخط آزاد انبوه(موک) شامل پنج مؤلفه اصلی: شایستگی های فنی، شایستگی های اجتماعی، شایستگی های یادگیری، شایستگی های فردی و شایستگی های نگرشی و فرهنگی؛ و هشت زیرمؤلفه است.نتیجه گیری: آمادگی فراگیران دوره های موک یک عامل مهم و تأثیرگذار در تبت نام، ادامه و پیگیری این نوع آموزش های آنلاین است که نیازمند شناسایی و بررسی است.
۱۱۳.

نیازهای نوجوانان در رابطه والد - فرزندی، یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روانشناسی تربیتی سال هفدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۲ 63 - 80

کلیدواژه‌ها: پژوهش کیفی نوجوانی رابطه والد - نوجوان نیازهای نوجوان تحلیل مضمون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۱ تعداد دانلود : ۳۸۵
نوجوانی یکی از دوره های مهم زندگی است. پژوهش حاضر به بررسی نیازهای نوجوانان 11-14 ساله ایرانی در رابطه با والدین شان می پردازد. این پژوهش از نوع کیفی و با رویکرد پدیدارشناسی تفسیری بود. جمع آوری داده ها با استفاده از مصاحبه های باز نیمه ساختار یافته با نوجوانان 11 تا 14سال دبیرستان های شهر تهران در طول زمستان1397 صورت گرفت. برای تعیین حجم نمونه از روش رسیدن به اشباع استفاده شد.  24 نوجوان با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و تا رسیدن به اشباع مصاحبه با آنها ادامه یافت. سپس مکالمات ضبط و دست نویس شده با استفاده از تحلیل مضمون مورد تجزیه و تحلیل محتوایی قرار گرفته است.حاصل این تحلیل 6 مضمون اصلی شامل نیاز به محیط دلگرم کننده و مشوق، دادن آزادی های با نظارت برای کسب هویت، نیاز به پذیرفته شدن بی قید و شرط، پرداختن به عواطف و هیجانات و رابطه امن و دردسترس با والدین بوده است که هر یک بین 4 تا 6 مضمون فرعی را نیز در بر گرفتند. مصاحبه با نوجوانان، به 6 نیاز اساسی آنان در رابطه با والدین شان رسید. یافته های این مطالعه نشان داد که از منظر نوجوانان، داشتن رابطه خانوادگی همراه با امنیت، صمیمیت، شادی، پذیرش وآزادی از مهمترین نیاز هایی است که در این دوره زندگی دارند و به رسمیت شناختن این نیاز ها از سمت والدین می تواند به نوجوانان کمک کند تا عبور سالمی همراه با رضایت و سلامت روان از این دوره زندگی داشته باشند. همچنین به روانشناسان و مشاوران و سایر افراد و سازمان هایی  که با نوجوانان و مسائل آنها در ارتباط هستند  برای طراحی پروتکل های مداخلاتی جهت بهبود رابطه والد و نوجوان کمک می کند.
۱۱۴.

شناسایی سازوکارهای مدیریت مؤثر معلمان فاقد صلاحیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت مدرسه دوره نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 204 - 180

کلیدواژه‌ها: مدیریت مؤّثر معلمان فاقد صلاحیت سازوکارهای بهبود پژوهش کیفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۵ تعداد دانلود : ۳۴۴
پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و از منظر گردآوری داده ها، کیفی بود و در آن از روش پدیدارشناسی تفسیری استفاده شد. میدان پژوهش را سه گروه از مسئولان ادارات آموزش و پرورش و مدیران مدارس ابتدایی استان مرکزی و متخصصان دانشگاهی حوزه صلاحیت های حرفه ای معلمان، تشکیل دادند که با کاربرد روش نمونه گیری هدفمند، به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزار گردآوری یافته ها مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که پس از گردآوری یافته ها با روش تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل یافته ها نشان داد که در برخورد با معلمان فاقد صلاحیت می توان از چهار سازوکار استفاده کرد که عبارتند از: پیشگیرانه، اصلاحی، نظارتی و تنبیهی. لذا لازم است به منظور مدیریت مؤثر معلمان فاقد صلاحیت، تمهیدات لازم برای طراحی و اجرای اقدامات مذکور را موردتوجه قرارداد.
۱۱۵.

ژرف نگری کیفی چالش های معیشت پایدار مناطق روستایی با استفاده از نرم افزار ATLAS-ti (مورد مطالعه: روستاهای شمالی شهرستان اندر، استان غزنی در کشور افغانستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی و آمایش فضا دوره ۲۵ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۳) ۱۱۹-۱۴۵

کلیدواژه‌ها: پژوهش کیفی معیشت پایدار نرم افزار اطلس تی آی روستاهای شمالی شهرستان اندر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۲۸۱
اهمیت توجه به پایداری معیشت روستاییان که یکی از ارکان دستیابی به توسعه پایدار روستایی است، ضروری به نظر می رسد. ازآنجایی که اقتصاد سکونتگاه های روستاهای شمالی شهرستان اندر بر کشاورزی استوار است و چنین ساختار اقتصادی نیز در برابر عوامل مختلف آسیب پذیر است، توجه به پایداری معیشت روستاهای مورد مطالعه ضروری می نماید. تحقیق حاضر در گروه تحقیقات کیفی قرار می گیرد. در این پژوهش کیفی از نمونه گیری مبتنی بر هدف پژوهش یا «نمونه گیری هدفمند» استفاده شده و برای گردآوری داده ها از تکنیک مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته استفاده شده و برای تحلیل داده ها از نرم افزار اطلس تی آی8.4) ATLAS-ti) بهره گرفته شده است. مراحل انجام کدگذاری تا دستیابی به مدل تحقیق در سه مرحله انجام گرفت. مرحله اول کدگذاری متن مصاحبه ها، تصاویر، فایل های صوتی و ویدیویی، مرحله دوم طبقه بندی مفاهیم و دستیابی به مقوله های اصلی و فرعی و مرحله سوم ترسیم روابط معنایی میان کدها و مقوله ها و دستیابی به شبکه مفهومی تحقیق است. در این پژوهش، فرایند تحلیل محتوای کیفی هدایت شده برای تعیین عوامل تأثیرگذار بر معیشت پایدار در مناطق شمالی شهرستان اندر، استان غزنی استفاده شد و نخست 60 کد اولیه استخراج شد. با بازبینی متعدد و ادغام کدها بر اساس تشابه در طی چندین مرحله، 11 مقوله اصلی و 19 مقوله فرعی استخراج گردید. نتایج تحقیق نشان داد که اقتصاد روستاهای مورد مطالعه با وجود موانع اثرگذار بر معیشت پایدار، بر کشاورزی سنتی استوار است و چنین ساختار اقتصادی در برابر عوامل مختلف آسیب پذیر است. باتوجه به نتایج تحقیق فعالیت های کشاورزی تعیین کننده حیات اقتصادی روستاهای مورد مطالعه است که بخش کشاورزی به تنهایی قادر به تأمین معیشت خانوارها نیست. بنابراین در ضمن تقویت و مدرن سازی بخش کشاورزی باید اقتصاد کنونی این روستاها متحول شود. به این منظور، راهبرد تنوع سازی معیشت راهکار مناسبی برای غلبه بر اوضاع نامساعد زندگی در این روستاها شمرده می شود.
۱۱۶.

مطالعه ای موردی در روش شناسی پژوهش واسازی به عنوان یک پژوهش کیفی

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال ۱۰ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 53-66

کلیدواژه‌ها: دریدا واسازی پژوهش کیفی انتقاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۰ تعداد دانلود : ۵۰۴
مفهوم «واسازی» یکی از مفاهیم اساسی فلسفه علم و معرفت شناسی معاصر و رویکردی نوین در عرصه روش های کیفی است که کاربست های فراوانی در علوم گوناگون دارد و می توان آن را به عنوان روشی کیفی برای بررسی پدیده ها و مفاهیم مختلف به کار گرفت. معمولاً واسازی را نقد ساختارشکنانه یا شالوده شکنانه متون فلسفی به حساب می آورند و در ترجمه های فارسی این اصطلاح، «دریدا» نیز دیده می شود. این گونه دریافت، با اینکه بخشی از حقیقت را بیان می کند، اما از بیان بخش مهم تر حقیقت غافل است. واسازی، ضمن به کارگیری انتقاد بنیادین در خوانش متن ها و بررسی پدیده های گوناگون، روابط ناعادلانه و سلسله مراتبی میان مفاهیم و پدیده ها را نشان می دهد و زمینه ای برای ارتباط دوسویه و عادلانه تر را فراهم می کند. با توجه به رویکرد علوم انسانی اجتماعی به روش های کیفی پژوهش و نیز جایگاه ویژه روش کیفی واسازی، در این مقال ه، ابت دا تعریف و سپس پیش ینه روش وا سازی، اهداف واسازی و تبیین جایگاه آن در میان سایر روش های تحقیق، و نقد روش واسازی بیان و در ادامه، این ادعا مطرح می شود که واسازی تنها دارای وجه منفی نیست و وجه ایجابی قدرتمندی نیز در آن وجود دارد. در نهایت به این نتیجه خواهیم رسید که عمل واسازی، نظریه ای مربوط به متون و بی ارتباط با واقعیت بیرونی نیست، بلکه رویکردی استراتژیک به پژوهش دارد. دانش واسازانه رویکرد عملی ما به پژوهش و استراتژی پژوهش های کیفی را تغییر می دهد.
۱۱۷.

جایگاه منظر فرهنگی در نظام معماری و شهرسازی ایران؛ فرا مطالعه مقالات علمی موجود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معماری ایران بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱۹ ۲۴۴-۲۳۱

کلیدواژه‌ها: منظر فرهنگی فرامطالعه پژوهش کیفی هم نویسندگی یونسکو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۶ تعداد دانلود : ۳۴۶
منظر فرهنگی، موضوعی است که طی سه دهه گذشته و با ورود به اسناد کنوانسیون میراث جهانی (اولین نهاد بین المللی تشخیص و حفاظت از مناظر فرهنگی) جایگاهی ویژه یافته است. متخصصان علمی داخل کشور نیز در قالب رشته های مختلف اعم از معماری، معماری منظر، مرمت، جغرافیا و محیط زیست در طول دو دهه اخیر به این موضوع پرداخته و پژوهش های متفاوتی را در این زمینه به انجام رسانده اند. پراکندگی مقالات منتشرشده، گوناگونی حوزه پژوهشی نویسندگان و تفاوت نگرش پژوهشگران باعث ایجاد مجموعه ای از پژوهش های متفاوت در حوزه منظر فرهنگی شده است؛ لذا با مطالعه و بررسی این مقالات، می توان به تصویری شفاف از روند موجود رسید و ضمن استفاده از تجربیات موجود، از تکرار اقدامات گذشته اجتناب کرد. همچنین دسته بندی پژوهش ها در قالب موضوعات مشابه، بهره برداری از آن ها را برای پژوهشگران آتی آسان می کند. در این راستا، در این مقاله تلاش می شود تا به واکاوی حوزه نظری پژوهش های انجام شده درباره موضوع منظر فرهنگی پرداخته شود. در این پژوهش، با استفاده از روش پژوهش کیفی و بر مبنای راهبرد فرامطالعه، 37 مقاله علمی پژوهشی با محوریت منظر فرهنگی در بازه زمانی 1385 تا ۱۳۹۹ بررسی شده است. بدین منظور، در دو بخش ساختاری و محتوایی، تمامی مقالات یادشده بررسی و جدول اطلاعات جامع آن ها تهیه، استخراج و تلخیص شد. نتایج پژوهش بیانگر نبودِ مبانی نظری قوی در بسیاری از پژوهش هاست. همچنین، اهمیت و جایگاه منظر فرهنگی در مقیاس شهری ایران نامشخص بوده و با وجود برخورداری از ویژگی ها و معیارهای ارزشمند، در اسناد شهرسازی و برنامه های مدیریت و حفاظت، آثار و ارزش های ملموس و ناملموس مورد توجه قرار نگرفته اند.
۱۱۸.

تحلیل محتوای پژوهش های کیفی با موضوع تعادل کار و خانواده زنان و بررسی چالش های آن با رویکرد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال نهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۲۲ 9 - 36

کلیدواژه‌ها: تعادل کار و خانواده اشتغال زنان کارخانگی نقش های جنسیتی پژوهش کیفی تحلیل محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۹ تعداد دانلود : ۲۲۷
پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای پژوهش های انجام شده در مورد تعادل کار و خانواده زنان به روش کیفی تحلیل محتوا انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه پژوهش های انجام شده با این موضوع براساس سال انتشار، کشور، روش انجام پژوهش، ویژگی های جمعیت شناختی مشارکت کنندگان و یافته ها بود. براین اساس، 49 پژوهش به عنوان نمونه برای ورود به تحلیل محتوای کیفی انتخاب شد. پس از تحلیل داده ها تعداد 7 مقوله اصلی در ارتباط با تعادل کار و خانواده (زنان) شناسایی شد که عبارتند از: مفهوم تعادل کار و خانواده، تفاوت های جنسیتی، چالش های کار زنان، چالش های تعادل کار و خانواده (زنان)، عوامل مؤثر بر تعادل کار و خانواده، استراتژی های تعادل کار و خانواده و پیامدهای تعادل کار و خانواده. نتایج نشان داد که هیچ یک از پژوهش های کیفی با موضوع تعادل کار و خانواده (زنان)، چه در داخل و چه خارج از ایران، با رویکرد اسلامی صورت نگرفته است و از توجه به مضامینی مانند مذهب، فرهنگ اسلامی، اخلاق اسلامی، آموزه های اسلامی، پایداری خانواده و حفظ ارزش زن در ارائه الگو برای تعادل کار و خانواده (زنان) غفلت شده است.
۱۱۹.

سیر تحولات تاریخی روش کیفی در علوم اجتماعی معاصر ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال پانزدهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 3 - 35

کلیدواژه‌ها: پژوهش کیفی تاریخ روش شناسی تقابل کمی و کیفی سیاست علم بازاندیشی روش شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵ تعداد دانلود : ۲۵۴
تشریح سیر تحولات روش شناسی راهی برای درون کاوی و فهم اثرات متون تاریخی و اجتماعی و سیاسی بر توسعه دانش اجتماعی و سیاست های مربوط به آن است. روش شناسی از زمینه و متن اجتماعی و تاریخی و فرهنگی هر جامعه تأثیر می پذیرد و هم زمان بر آن تأثیرگذار است. مقاله حاضر با اتکا به تحلیل مطالعات و پژوهش های میدانی مربوط به شکل گیری علوم اجتماعی مدرن در ایران، به دنبال ردیابی تحولات گونه کیفی پژوهش اجتماعی به مثابه ژانری در هم تنیده با سنت های ادبی در تاریخ معاصر ایران است. استدلال اصلی بر این است که تحولات روش شناسی متأثر از فرآیند تفکیک اجتماعی و مواجهه با دستاوردهای علوم انسانی غربی و سیاست های علم در دانشگاه و بیرون از آن رقم خورده است. از سوی دیگر پیچیدگی و چند لایه بودن منطق و ماهیت تحولات روش شناختی در علوم انسانی، توجه به ریشه های تاریخی متنوع آن را ضروری می سازد. مقاله با ارزیابی اجمالی از دستاوردها و موقعیت پژوهش کیفی در ایران، اهمیت همسویی آن با نیازها و واقعیات متن اجتماعی جامعه ایرانی را مورد تأکید قرار می دهد.
۱۲۰.

بررسی بایسته های حق به شهر در فرایند سیاست گذاری و برنامه ریزی توسعه شهرها (موردی توسعه حمل و نقل شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: راهبرد اجتماعی فرهنگی سال دهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 223 - 257

کلیدواژه‌ها: سیاستگذاری حمل و نقل شهری پژوهش کیفی نظریه مبنایی حق به شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۰ تعداد دانلود : ۴۰۴
سیاست گذاری و برنامه ریزی حمل و نقل شهری از عرصه های مهم و تعیین کننده ی اشکال توسعه در شهر است. نه تنها آینده ی حیات شهرها بلکه، زیست روزمره ی ساکنان شهر وابسته به چگونگی تصمیمات حمل و نقلی شهرها است. با توجه به جایگاه سیاست گذاری حمل و نقل در زیست شهروندان، هدف پژوهش حاضر آن است که بایسته های حق به شهر در فرایند سیاست گذاری حمل و نقل شهر تهران را کشف و مورد بررسی قرار دهد. داده های مطالعه، کیفی تلفیقی از طریق مصاحبه ی نیمه ساخت یافته، اسناد بالادستی و کتابخانه ای، گردآوری و از روش نظریه ی زمینه ای برای تحلیل داده ها استفاده شده است. از طریق نمونه گیری نظری و هدفمند با 20 نفر از صاحبنظران، مدیران حوزه ی مدیریت شهری و شهروندان تا رسیدن به اشباع داده ها مصاحبه انجام شد. گردآوری داده ها در قالب 9 مقوله ی محوری و یک مقوله ی هسته، کدگذاری و تحلیل شد. یافته ها حاکی از آن است ظرفیت قانونی مشارکت، ظرفیت نهادی، مکانیسم های شفاف سازی و نظارتی؛ شرایط علی بایدهای حق به شهر در سیاست گذاری حمل و نقل شهر تهران به شمار می آیند. ساختار کلان برنامه ریزی نیز شرایط زمینه ای و نظام تصمیم گیری کلان شرایط مداخله گر شناسایی شدند. بازسازی بایسته های حق به شهر در فرایند سیاستگذاری و برنامه ریزی توسعه ی حمل و نقل شهر تهران بیانگر آن است که شبکه ی جامع شفافیت و نظارت در کنار برنامه ریزی مشارکتی استراتژی هایی هستند که می تواند به کار گرفته شود. بر اساس یافته های این پژوهش، بایسته های حق به شهر در فرایند سیاستگذاری حمل و نقل، می تواند حکمروایی خوب شهری را در این حوزه و در سطح عام مدیریت شهری در پی داشته باشد.