نظریه داده بنیاد

هدف: پیوند مدرسه و جامعه می تواند نقش مهمی در آماده سازی دانش آموزان برای زندگی در جامعه داشته باشد. بنابراین، هدف این مطالعه شناسایی ابعاد و مولفه های الگوی پیوند مدرسه و جامعه بر اساس نظریه داده بنیاد بود.روش شناسی: این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه اجرا، کیفی بود. جامعه پژوهش اساتید و خبرگان، سیاست گذاران وزارت آموزش وپرورش، مدیران ادارات کل آموزش وپرورش و مدیران مدارس در سال تحصیلی 1401-1400 بودند. حجم نمونه بر اساس اصل اشباع نظری 18 نفر تعیین که این تعداد با روش های نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. داده ها با فرم اطلاعات جمعیت شناختی و مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری که روایی مصاحبه ها با روش های مثلث سازی و بررسی همکار تایید و پایایی آن با ضریب کاپای کوهن 79/0 محاسبه شد. داده ها با روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی بر مبنای نظریه داده بنیاد در نرم افزار MAXQDA نسخه 2021 تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد که برای الگوی پیوند مدرسه و جامعه 42 زیرمقوله در 15 مقوله اصلی شناسایی شد؛ به طوری که در پدیده محوری یک مقوله اصلی پیوند مدرسه و جامعه در ایران، در شرایط علّی دو مقوله اصلی عوامل ساختاری و عوامل محتوایی، در شرایط زمینه ای چهار مقوله اصلی تمرکز ساختاری غالب، فرهنگ سازمانی حاکم، تغییرات شتاب زده و نابهنگام مدیریتی و عوامل فکری و نگرشی، در شرایط مداخله گر سه مقوله اصلی نقش فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، نقش شوراها در نظام تعلیم وتربیت و نقش خانواده، در راهبردها سه مقوله اصلی سیاست گذاری در حوزه جلب مشارکت مدنی، حکمرانی مناسب نظام آموزشی و مهندسی مجدد و پالایش ساختار نظام آموزشی و در پیامدهای دو مقوله اصلی پیامدهای فردی و پیامدهای اجتماعی وجود داشت. با توجه به ابعاد و مولفه های شناسایی شده برای الگوی پیوند مدرسه و جامعه، الگوی بر اساس نظریه داده بنیاد آن ترسیم شد.نتیجه گیری: ابعاد و مولفه های شناسایی شده در این پژوهش برای الگوی پیوند مدرسه و جامعه برای مسئولان، مدیران و برنامه ریزان وزارت آموزش وپرورش تلویحات کاربردی بسیاری دارد. آنان برای تقویت و ارتقای پیوند مدرسه و جامعه می توانند زمینه را برای بروز و تحقق ابعاد و مولفه های شناسایی شده در این پژوهش فراهم آورند.  

گردشگری اجتماع محور با هدف شامل نمودن جوامع محلی در توسعه گردشگری و به دنبال توزیع عادلانه منافع است اما اجرای آن با چالش هایی روبرو است. بنابراین، پیش از اتخاذ اقدامات باید به شناسایی علت ها، زمینه ها و مداخله گرها مبادرت نمود زیرا هر جامعه ای، با مسائل متفاوتی روبرو بوده و از اتخاذ رویکرد اجتماع محور نیز نتایج متفاوتی کسب خواهد نمود. درهرحال، تاکنون مدلی جامع برای توسعه گردشگری اجتماع محور متناسب با شرایط کشور ارائه نشده است. بدین منظور، مطالعه حاضر با تلفیق روش های تحلیل سیستماتیک و داده بنیاد به ارائه این مدل پرداخته است. چهار پایگاه نمایه کننده مقالات انتخاب و با استفاده از چک لیست پریزما و راهنمای ارزیابی انتقادی، 55 مقاله به دست آمده به دقت تحلیل شدند. نتایج نشان می دهند که سطح توسعه زیرساختی و اقتصادی مقصد و ادراک ساکنان از توسعه گردشگری شرایط علی گردشگری اجتماع محور را شکل می دهند. همچنین، انسجام، همبستگی، هماهنگی بین ذی نفعان و تعهدات مکانی و اجتماعی زمینه ساز تمایل به مشارکت ساکنان محلی در توسعه گردشگری است. درهرحال، صرف وجود این زمینه ها به معنای تحقق گردشگری اجتماع محور نیست. در ایران به دلیل ساختار برنامه ریزی متمرکز و بالا به پایین، دولت و رهبری در سطوح کلان و خرد می توانند سبب تقویت یا تضعیف این زمینه ها گردند. بدین ترتیب، توسعه گردشگری اجتماع محور در کشور مستلزم اقدامات و استراتژی های سیاستی، اجتماعی، اقتصادی و فنی است که به حصول پیامدهای آن شامل پایداری و تصویر مقصد یاری رساند. نتایج به طرح های که هدف آن ها توسعه گردشگری اجتماع محور است کمک می کنند تا در صورت ناکامی شرایطی که باید کنترل یا دست کاری شوند را شناسایی نمایند.  

زمینه و هدف: با توجه به تغییر نگرش و علاقه گردشگران به سمت کسب تجربه های اصیل فرهنگی و در نتیجه اهمیت یافتن گونه های گردشگری نوظهور مانند گردشگری خوراک، مطالعه حاضر با هداف طراحی الگوی توسعه گردشگری خوراک در ایران انجام شده است.روش شناسی: پژوهش حاضر به لحاظ هدف توسعه ای، به لحاظ ماهیت اکتشافی و با توجه به ماهیت داده ها و به لحاظ روش، کیفی است و با استفاده از روش داده بنیاد انجام شده است. جامعه آماری پژوهش متشکل از کارشناسان و خبرگان فعال در بخش دولتی و خصوصی گردشگری کشور است که 19 نفر به روش نمونه گیری هدفمند و روش گلوله برفی و با توجه به قاعده اشباع نظری انتخاب شده اند. جهت گردآوری داده ها نیز مصاحبه های فردی نیمه ساختاریافته مورد استفاده قرار گرفته است.یافته ها: پس از تحلیل مصاحبه ها، 94 مفهوم (کد نهایی) شناسایی شد که در قالب 6 مقوله عوامل علی (عوامل اقتصادی، عوامل رقابتی و عوامل مربوط به تقاضا)، پدیده محوری (مصادیق ملموس و مصادیق ناملموس)، عوامل زمینه ای (عوامل زیرساختی و عوامل فرهنگی)، عوامل مداخله گر (عوامل درونی و عوامل بیرونی)، راهبردها (مرتبط با محصولات و خدمات، مرتبط با بازاریابی و تبلیغات، مرتبط با توسعه زیرساخت ها و مرتبط با منابع انسانی) و پیامدها (اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و رقابتی) دسته بندی شده است.نتیجه گیری و پیشنهادات: نتایج بیانگر این است که توسعه گردشگری خوراک در ایران موضوعی است که می بایست از ابعاد و جنبه های مختلف مورد توجه قرار گیرد و لازم است تمامی مکانیزم های تاثیرگذار در این فرایند در برنامه ریزی و سیاست گذاری لحاظ شود.نوآوری و اصالت: پژوهش حاضر رویکردی کل نگر به توسعه گردشگری خوراک دارد و مکانیزم های اثرگذار در توسعه این گونه گردشگری را از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار داده است.

زمینه و هدف: هدف اصلی پژوهش، واکاوی الگوی پارادایمی توسعه صنعت گردشگری پزشکی جمهوری اسلامی ایران با رویکرد نوین ارتباطات سلامت است.روش شناسی: این پژوهش از نوع مطالعات کیفی و با اتکا به نظریه داده بنیاد است. جامعه آماری مورد مطالعه، 18 نفر از خبرگان و صاحب نظران شامل مدیران مراکز گردشگری سلامت و ارتباطات سلامت در کلان شهر تهران می باشند. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته بود که جهت پاسخ گویی به سؤالات تحقیق اقدام به مصاحبه با اعضای جامعه مذکور شد. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق رهیافت نظام مند نظریه داده بنیاد انجام شد. در این پژوهش، به منظور تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از روش مصاحبه و فرآیند سه مرحله ای کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد.یافته ها: مطابق رویکرد داده بنیاد در مرحله کدگذاری باز، عبارات مستخرج از مصاحبه ها در 894 کد باز، 87 کد محوری و 20 کد انتخابی خلاصه گردید. اعتبارسنجی پژوهش با استفاده از چهار معیار اعتبارپذیری، انتقال پذیری، قابلیت اطمینان و تأئیدپذیری انجام شد.نتیجه گیری و پیشنهادات: سازه های شناسایی شده در قالب مدل پارادایمی شامل گردشگری سلامت مبتنی بر ارزش، امنیت، هزینه، امکانات به عنوان شرایط علّی؛ استفاده از شبکه های اجتماعی، سرمایه انسانی متخصص و ارتباطات به عنوان شرایط مداخله گر؛ عوامل روان شناختی، رفتاری و جمعیت شناختی به عنوان شرایط زمینه ای؛ تکنولوژی، حمل و نقل، بازاریابی محتوایی و زیرساخت بازاریابی به عنوان راهبردها و همچنین نتایج سازمانی، نتایج گردشگران، نتایج جامعه میزبان به عنوان پیامدها و مقوله محوری شامل گردشگری مبتنی بر تندرستی، گردشگری طبیعت درمانی و گردشگری پزشکی است.نوآوری و اصالت: برای بسط و گسترش نظریه توسعه صنعت گردشگری پزشکی ج.ا.ا با رویکرد نوین ارتباطات سلامت، پارادایم کلی ارائه گردید که نوآوری این پژوهش به حساب می آید.