مطالب مرتبط با کلیدواژه

ارتباطات سلامت


۱.

بررسی نگرش مخاطبان درباره تأثیر پیام های سلامت تلویزیون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات (نامه پژوهش فرهنگی سابق) سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: تغییر رفتار تلویزیون ارتباطات سلامت پیام سلامت تأثیر پیام اطلاعات سلامت محور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۱ تعداد دانلود : ۸۹۲
طراحی پیام های سلامت مقوله ای میان رشته ای است که از حوزه ارتباطات سلامت و مطالعه های نوین ارتباطات و آموزش بهداشت نشئت گرفته است. آنچه در این مقاله بدان پرداخته ایم، بررسی میزان تأثیر پیام های سلامت بر مخاطبان تلویزیون است. پرسش مهم مقاله این است که چگونه رسانه ای مانند تلویزیون از طریق تولید و پخش پیام ها و اطلاعات سلامت محور، منجر به تغییر رفتار در فرد می شود؟ به این اعتبار، حوزه مربوط به تأثیر پیام در این پژوهش، رفتار مخاطبان است. پیام های سلامت در این پژوهش به پیام هایی اطلاق می شوند که مستقیم یا غیرمستقیم (در قالب فیلم ها، سریال ها و سایر برنامه های تلویزیون) به بحث سلامت فردی و اجتماعی مردم از جمله: سبک زندگی سالم، پیشگیری و یا درمان بیماری ها می پردازند. برای سنجش تأثیر این دسته از پیام ها بر مخاطبان، نمونه آماری را با حجم 600 نفر از میان شهروندان بالای 15 سال تهرانی انتخاب کرده ایم. روش این پژوهش پیمایش است. از مهم ترین یافته های پژوهش این است که پیام های سلامت تلویزیون برای تغییر رفتار در فرد کافی نیستند و ارتباطات میان فردی نقش مکمل را برای پیام های رسانه ای دارند.
۲.

الگوهای مختلف ارائه پیام های سلامت سنجش نگرش مخاطبان درباره تأثیر الگوهای مختلف ارائه پیام های سلامت تلویزیون ...- هادی خانیکی - حبیب راثی تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) تابستان ۱۳۹۵ شماره ۷۳

کلیدواژه‌ها: تغییر رفتار تلویزیون ارتباطات سلامت پیام سلامت الگوهای ارائه پیام

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه بررسی مخاطب
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات مطالعات مطبوعاتی‏، رادیویی و تلویزیونی تلویزیون
تعداد بازدید : ۱۱۳۰ تعداد دانلود : ۶۶۶
طراحی پیام های سلامت مقوله ای میان رشته ای است که از حوزه ارتباطات سلامت سرچشمه گرفته است. آنچه در این مقاله بدان پرداخته ایم، سنجش میزان تأثیر الگوهای مختلف ارائه پیام های سلامت بر مخاطبان تلویزیون است. پرسش مهم مقاله این است که چگونه رسانه ای مانند تلویزیون از طریق الگوهای متفاوت ساختاری تولید و پخش پیام ها و اطلاعات سلامت محور، منجر به تغییر رفتار در فرد می شود؟ پیام های سلامت در این پژوهش به پیام هایی اطلاق می شوند که به بحث سلامت فردی و اجتماعی می پردازند. الگوهای ارائه پیام نیز شامل پیام های یک و دوطرفه و همچنین الگوهای سلبی و ایجابی ارائه پیام می شود. برای سنجش تأثیر این دسته از پیام ها بر مخاطبان، نمونه آماری با حجم 600 نفر از میان شهروندان بالای 15 سال تهرانی انتخاب شده است. روش این پژوهش پیمایش است. از مهم ترین یافته های پژوهش این است که برنامه های مستند و گزارش های تصویری، بیشترین نقش را ازنظر میزان جلب توجه مخاطبان کسب کرده اند. همچنین منبعی که بیشترین تأثیر را ازنظر مخاطبان دارد، متخصصان، کارشناسان، صاحب نظران و استادان باتجربه گزارش شده است، که می توان نتیجه گرفت که بهترین الگو برای ارائه پیام های سلامت در تلویزیون، برنامه هایی در قالب مستند و گزارش های تصویری و با حضور، متخصصان، کارشناسان، صاحب نظران و استادان باتجربه است.
۳.

تحلیل محتوای سایت های پربازدید ایرانی در حوزه سلامت از منظر شیوه های اقناع مخاطب در تغییر رفتار مصرف سیگار ( (فروردین– شهریور 139(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات رسانه های نوین سال چهارم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۶ 264 - 299

کلیدواژه‌ها: ارتباطات سلامت اطلاعات سلامت محور نظریه رفتار برنامه ریزی شده نظریه اقناع سایت های حوزه بهداشت و سلامت ترک سیگار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۷ تعداد دانلود : ۵۱۲
به نظر می رسد که رسانه ها و فضای مجازی به مثابه یکی از عوامل مداخله گر در تغییر رفتار می توانند در ترغیب افراد به ترک سیگار ایفای نقش کنند. مسئله این مقاله، شناخت معیارهای نگارش محتوای سلامت محور ترغیب کننده به ترک سیگار و تحلیل وضعیت پایگاه های اطلاعاتی سلامت محور اینترنتی از این منظر است. پژوهش حاضر با ترکیب نظریه رفتار برنامه ریزی شده آجزن و فیشبن، و نظریه اقناع بینگر می کوشد تا مقوله های ترغیب کننده به تغییر رفتار را به لحاظ نظری شناسایی کند. با مفروض دانستن احتمال کارآمد بودن این مقوله ها و با استفاده از رویکرد کیفی و روش تحلیل محتوای جهت دار، محتوای مرتبط با سیگار تولید و منتشرشده در هشت سایت پربازدید حوزه بهداشت و سلامت را ارزیابی می کند. بازه زمانی موردمطالعه، شش ماه ابتدای سال 1396 و جامعه نمونه موردمطالعه، تمام 67 مطلب مرتبط با سیگار هستند که در این سایت ها منتشرشده اند. داده های حاصل با استفاده از نرم افزار 10 MAXQDA کدگذاری شده اند. نتایج این پژوهش نشان می دهند که اطلاعات سلامت محور سایت های تحلیل شده، ظرفیت چندانی برای ایجاد قصد/ تغییر رفتار در مخاطب سیگاری را ندارند. این محتواها بیش از هر چیز با استفاده از مقوله های ترس، نقل قول و ارائه نتیجه گیری روشن تولیدشده اند که حاکی از ظرفیت نه چندان زیاد سایت ها در تغییر نگرش مخاطب سیگاری است. برای نگارش محتوای اقناع کننده، لازم است که مطلب اقناع کننده به ترک سیگار با توجه به 13 مقوله دیگر که تحت سه اصل کلی نگرش، هنجارها و کنترل رفتاری درک شده، و متناسب ساختن آن ها با موضوع قرار دارند، تولید شود.
۴.

سیاست گذاری در حوزه ارتباطات با موضوع سلامت عمومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای ارتباطات و رسانه دوره دوم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳ 57 - 88

کلیدواژه‌ها: ارتباطات سلامت سلامت عمومی سیاستگذاری سلامت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۲ تعداد دانلود : ۸۴۷
مقوله سلامت تأثیر انکارناپذیری در توسعه جوامع دارد . همین امر وظیفه سیاست گذاران حوزه سلامت را پیچیده تر می کند . امروزه با توجه به کنترل بیماری های واگیر و افزایش طول عمر افراد، بیماری هایی شایع شده اند که کاملاً به تغذیه انسان ارتباط دارند . اغلب جامعه شناسان امروزی بر این باورند که سبک زندگی افراد می تواند آنان را سالم نگه دارد یا بیمار کند . در این میان جهانی شدن نیز چالش های جدیدی در زمینه های مختلف پیش روی سیاست گذاران سلامت قرار داده است؛ چالش هایی که باعث ایجاد تغییراتی در الگوی مصرف مردم و سبک زندگی آنان به ویژه در حوزه سلامت شده است . از طرف دیگر، رسانه های جمعی نیز علاوه بر حضور گسترده در زندگی افراد، به عنوان منبع اصلی کسب اطلاعات مربوط به سلامتی، اثرات مهمی بر سلامت عمومی گذاشته اند . هدف این مقاله آن است که با روش مطالعه اسنادی و تحلیل ثانویه و با استفاده از یافته های پژوهش های قبلی در زمینه ی مورد بحث، به پرسش های زیر پاسخ دهد : میزان همسویی در دستگاه های متولی امر سلامت چگونه است؟ آیا در این راستا از رسانه های جمعی برای فرهنگ سازی مقوله سلامت به درستی استفاده می شود؟ آیا مردم به عنوان مصرف کنندگان پیام های سلامتی مطابق با سیاست های کلان سلامت زندگی می کنند؟ یافته های این تحقیق نشان از فقدان هماهنگی و هم سویی کامل بین سیاست های بالادستی نظام سلامتی کشور ما با سیاست های رسانه های جمعی، همچنین ناهماهنگی در اجرای سیاست های داخلی وزارت بهداشت و درمان و نهایتاً منطبق نبودن نیازهای مردم با سیاست های رسانه های جمعی دارد .
۵.

تحلیل دریافت پیام های آموزشی مجموعه های تلویزیونی مطالعه خوانش تماشاگران زن سریال پریا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه سال ۳۰ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۵) 43 - 66

کلیدواژه‌ها: ارتباطات سلامت روابط بین فردی مصرف فرهنگی زندگی روزمره مجموعه پریا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۰ تعداد دانلود : ۲۶۶
مقاله حاضر، با هدف مطالعه دریافت های مخاطبان از پیام های آموزشی مجموعه های تلویزیونی، قصد دارد به این پرسش پاسخ دهد که دلایل و انگیزه زنان از تماشای مجموعه تلویزیونی  “پریا ”چیست. برای اجرا از روش تحقیق کیفی و تکنیک مصاحبه عمیق استفاده و با 40 نفر از زنان تماشاگر 20 تا 50 ساله گفت وگوهایی انجام شد. یافته ها مبین آن است که زنان بیننده سریال پریا بر اساس سلایق و انگیزه های متفاوت شخصی، به تماشای مجموعه نشسته اند؛ دستیابی به اطلاعات و آگاهی عمومی، فراغت از مشغله های روزمره، مقایسه روابط بین فردی خود با شخصیت های داستان، مدیریت بنیان خانواده، از دلایل و انگیزه های جذب زنان به مجموعه تلویزیونی پریا بوده است. تماشاگران زن متناسب با نگرش و عادات روزانه فردی، تفسیرهای مختلفی از متن سریال پریا داشتند. تماشای این مجموعه، فهم جمعی بینندگان را، درباره موضوع ایدز و راه های مقابله با آن افزایش داده است. کارکرد آگاهی بخش و اطلاع رسانی رسانه های جمعی، در مورد سریال پریا به درستی نمود یافته و این مجموعه، ضمن سرگرمی، اطلاعات مفیدی از بیماری ایدز به تماشاگران انتقال داده است. همچنین زنان از روابط بین فردی شخصیت های سریال آموخته و آن را در تعامل ها و محیط های فردی و اجتماعی خود لحاظ کرده اند.
۶.

تدوین الگوی مفهومی ارتباطات آب؛ ظرفیت های ارتباطات برای مدیریت بحران آب در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی دوره یازدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 171 - 199
تعداد بازدید : ۸۸۳ تعداد دانلود : ۶۵۹
امروزه تقریباً بر همگان آشکار شده است که مسائل محیط زیست و از جمله بحران آب به همان اندازه که موضوع علوم طبیعی است، در علوم اجتماعی هم حائز اهمیت و نیازمند توجه است. این مقاله در پی پاسخ گویی به این پرسش است که ارتباطات و آب از لحاظ نظری چه نسبتی با یکدیگر یافته اند؟ و ارتباطات آب به مثابهٔ یک حوزه  میان رشته ای جدید چه ظرفیت هایی برای حل موضوعات مرتبط با مسائل آب در ایران دارد؟ الگوی ارتباطات آب اروه بازن به مثابهٔ الگویی مناسب برای طرح مبانی نظری مرتبط و توضیح مسائل ارتباطات آب، این حوزه را محل تلاقی رشته هایی مانند ارتباطات زیست محیطی، ارتباطات توسعه، ارتباطات ریسک، ارتباطات سلامت و ارتباطات علم می داند. این مقاله با تشریح ابعاد مختلف این مدل و جرح و تعدیل آن، مدل ارتقاءیافته ای برای حوزه های نظری مرتبط با ارتباطات آب ارائه کرده است. در نهایت با تبیین جنبه های مختلف مسائل آب در ایران به این نتیجه رسیده است که فعالان رسانه ای و روزنامه نگاران محیط زیست ایران می توانند با مبنا قراردادن ارتباطات استراتژیک در تولید پیام های مرتبط با بحران آب در فضای رسانه ای، باعث تغییر رویکردهای سازه گرایانه به آب شوند و توجه به ابعاد اجتماعی، فرهنگی بحران آب را که از الزامات اصلی برای حل مسائل آب است، تقویت نمایند.
۷.

پویش محیط محتوای فضای مجازی در افق ایران ۱۴۰۴(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال چهاردهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۵۲ 73 - 90

کلیدواژه‌ها: ارتباطات سلامت سیاست های تلویزیونی رسانه ملی سیما برنامه های سلامت - محور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۶ تعداد دانلود : ۴۰۸
کیفیت «محتوا» به عنوان بخش اصلی یک فرآیند ارتباطی در دنیای جدید با گسترش فضای مجازی دستخوش تغییراتی شده است. هدف این مقاله پویش محیط محتوا در فضای مجازی، به منظور شناسایی عوامل و پیشران های تعیین کننده کیفیت محتوا در آینده ایران با افق سال ۱۴۰۴ است. گردآوری داده ها در این پژوهش از طریق مصاحبه با کارشناسان، مدیران و متخصصان حوزه های مرتبط و مرور ادبیات موجود اعم از گزارش های بین المللی و ملی، مقالات داخلی و خارجی و مباحث نظری انجام شده است. روش تحلیل داده ها، استفاده از رویه ها و مراحل کدگذاری «نظریه مبنایی» بوده است. در نهایت عوامل در قالب ۵۱ مقوله اصلی تعیین کننده آینده کیفیت محتوا شناسایی شدند. این عوامل به صورت لایه ای در سطوح نیروهای کلیدی تعیین کننده در محیط محتوا و پیشران های کلیدی محیط بیرونی در دو سطح ملی و بین المللی در موضوعات شش گانه چارچوب «پستل» (اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فناورانه، حقوقی و زیست محیطی) معرفی شده اند. نتایج نشان داد ۱۱ نیروی کلیدی در محیط داخلی که از ۴۰ پیشران محیطی در حوزه های شش گانه تاثیر می پذیرند، کیفیت آینده محتوا را مشخص خواهند کرد.
۸.

حیات هوش طبیعی در روزگار هوش مصنوعی نگاهی به جامعه ی آینده از دید فیلم های علمی- تخیلی مبتنی بر هوش مصنوعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۷ ویژه نامه سینما دیجیتال 9 - 22

کلیدواژه‌ها: ارتباطات سلامت تحلیل گفتمان برساخت معنایی داغ ننگ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۱ تعداد دانلود : ۴۷۶
این مطالعه تلاش می کند که با بررسی گزیده ای از فیلمهای علمی- تخیلیِ حوزه ی هوش مصنوعی، بخشی از تصویری که ما و خصوصا نویسندگان، فیلمسازان و آینده پژوهان ما از آینده ی جوامع انسانی دارند را ترسیم کند. در این مطالعه از تحلیل تماتیک استفاده شده و تلاش شده است که فیلم ها از نظر محتوایی به کوچکترین مؤلفه های تشکیل دهنده ی خود تفکیک شوند و این مؤلفه ها پالایش، دسته بندی و معرفی گردند. نتایج مقاله شامل سه بخش است: تکنولوژی های آینده که در فیلم های علمی تخیلیِ مورد مطالعه نشان داده شده اند؛ ویژگی های آرمانشهری جوامع آینده؛ و ویژگی های ویرانشهری جوامع آینده. این مقاله استدلال می کند که فیلم های حوزه ی هوش مصنوعی، بخشی از مسؤولیت ادبیات، اسطوره ها و همچنین فیلم های علمی - تخیلی پیش از عصر دیجیتال را در زمینه ی به تصویر کشیدن رویاها و امیدهای بشر امروز برعهده گرفته اند.
۹.

مدل تعهد مخاطب ایرانی به سریال های نمایش خانگی در شبکه اجتماعی اینستاگرام: مطالعه موردی سریال شهرزاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۷ ویژه نامه سینما دیجیتال 47 - 75

کلیدواژه‌ها: ارتباطات سلامت فراتحلیل علم شناسی تحقیق و توسعه اسکوپوس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۳۱۵
شبکه های اجتماعی در دنیای پررقابت و پرتلاطم امروز، راهکارهای شایان توجهی را جهت جذب مخاطب و متعهدسازی آنها پیش روی کمپانی ها و برندهای مختلف قرار می دهند که فیلم های سینمایی از جمله محصولات و خدمات این کمپانی ها هستند. مخاطبان نیز از طریق همین شبکه ها به سرعت به تبادل اطلاعات و ایجاد آگاهی در یکدیگر می پردازند. این امر، کمپانی های فیلم سازی را مجبور می کند که از بدو شروع کار به فکر متعهد ساختن این مخاطب و جذب آنها باشند و پیش از آنکه این مشتریان اطلاعات را از هر جای دیگری کسب کنند، خودشان موثق ترین منبع آگاه سازی آنها باشند تا بتوانند در هوادارانشان، وفاداری ایجاد کنند. ایجاد تعهد منجر به وفاداری، توجه زیادی را در محافل علمی و اجرای حرفه ای به خود جلب کرده است. از سوی دیگر، پایبندی به شبکه های اجتماعی، نحوه تعامل مخاطبان و کمپانی ها را تغییر چشم گیری داده است. به این منظور، ابعاد تعهد منجر به رضایت، اعتماد و وفاداری در بستر شبکه اجتماعی اینستاگرام در یک چارچوب مفهومی ارائه شده و در گام دوم، شاخص های این چارچوب از دید نظریه های مرتبط در حوزه رسانه شناسایی شده اند. این مدل مفهومی بر روی مخاطبان سریال خانگی شهرزاد آزمون می شود تا درنهایت، مدل اختصاصی تعهد مخاطب به سریال خانگی بدست آید. به این ترتیب، چارچوب اولیه به عنوان مدل تعهد مخاطب سریال شبکه نمایش خانگی در بستر شبکه اجتماعی سفارشی سازی می شود
۱۰.

بازنمود سبک زندگی زنان جوان ایرانی در اینستاگرام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۶ 112 - 140

کلیدواژه‌ها: ارتباطات سلامت ارتقای سلامت الگوی تانهیل برجسته سازی چارچوب بندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۹ تعداد دانلود : ۷۸۹
  حرکت جوامع به سمت فردگرایی و آشنایی هرچه بیشتر افراد با سبک های متنوع زندگی به واسطه رسانه ها و شبکه های اجتماعی مجازی، سبک زندگی را به موضوعی مهم در عرصه حیات فردی و اجتماعی بدل کرده است. این مقاله با تکیه بر ادبیات مفهومی موجود در حوزه سبک زندگی، با بهره گیری از شیوه مردم نگاری مجازی، مشاهده مشارکتی و روش تحلیل مضمون صفحات اینستاگرامی 53 نفر از کاربران زن فعال در شبکه اجتماعی اینستاگرام را که مولفه های سبک زندگی در پست ها و تصاویر به اشتراک گذاشته شده ایشان به چشم می خورد، از منظر بازنمود سبک زندگی در طول مدت تقریبی شش ماه مطالعه کرده است. پژوهش حاضر نشان داد که زنان با نمایش تجارب روزمره و نقش های گوناگون خود هم چون نقش های خانوادگی، شغلی، تحصیلی و... در فضای عمومی اینستاگرام به دنبال بازتعریف زندگی زن ایرانی و معنا و ارزش بخشیدن به اموری هستند که از نگاه عموم غایب مانده یا کم اهمیت جلوه می کند. به تعبیر آن ها این زنان هستند که به نقش هایی که بر عهده دارند ارزش و اعتبار می بخشند. زنان با شرایط اجتماعی مختلف، علایق گوناگونی را از طریق صفحات کاربری خود در شبکه های اجتماعی دنبال کرده یا به نمایش می گذارند و از طریق بازنمود اشیاء و موقعیت های مختلف بر تمایز خود با دیگران تاکید می ورزند.
۱۱.

نگاه رسانه های ایرانی به مواجهه ایران و غرب با گروه های آسیب پذیر در آغاز اپیدمی کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال یازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۳۸) 169-189

کلیدواژه‌ها: کرونا گروه های آسیب پذیر غرب رسانه های اجتماعی ارتباطات سلامت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۳۵۳
ریسک پذیری سلامت گروه های حساس و پرخطر، موضوعی است که در آغاز اپیدمی کرونا مورد توجه رسانه ها و کاربران رسانه های اجتماعی در ایران قرار گرفت. تحقیق با این فرضیه که نگاه افکار عمومی به سیاست حوزه سلامت این است که گروه های خطرپذیر از جمله گروه سنی سالمندان به طور عادی، نیازمند حمایت بهداشتی، روانی و اجتماعی بیشتری هستند، بالطبع از دولت ها و نظام درمانی انتظار می رود در بحران کرونا، اقدامات بیشتری برای مراقبت از این گروه سنی انجام گیرد. این تحقیق به هدف دست یافتن به رویکرد رسانه ها و فضای مجازی کشور نسبت به سالمندان به عنوان یکی از گروه های حساس و آسیب پذیر در اپیدمی کرونا به دنبال پاسخ به این سوال است که نگاه رسانه ها و کاربران فضای مجازی به سالمندان در ایران و غرب چگونه است؟ پژوهش حاضر به منظور دستیابی به نوع نگاه رسانه های مختلف کشور به موضوع کرونا و سالمندان در ایران و غرب به مطالعه رسانه های چاپی، برخط و شبکه های اجتماعی پرداخته است و برای دست یافتن به نگاه رسانه های مختلف به گروه های پرخطر در بحران کرونا از «داده های بزرگ» و تکنیک «داده کاوی» استفاده کرده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که رسانه ها و کاربران ایرانی با رویکردی مثبت، اخلاقی و حمایتی به مراقبت از سالمندان در بحران کرونا تأکید دارند و نسبت به رفتارهای داخلی و خارجی که بی توجه به وضعیت این گروه سنی- اجتماعی در بحران کرونا است به شدت واکنش منفی نشان می دهند. در این میان، برخی از رسانه ها و کاربران به مقایسه برخورد متفاوت ایرانی ها و غربی ها در رابطه با سالمندان به عنوان یکی از گروه های حساس در بحران کرونا پرداخته اند و با رفتارهایی در فضای مجازی همانند هشتک ایران قوی، نظام اجتماعی ایران را اخلاقی تر از غرب دانسته اند.
۱۲.

چارچوب بندی سلامت در برنامه های گفتگو محور ترکیبی تلویزیون (مورد مطالعه: برنامه ضربان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال هفدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶۵ 255 - 283

کلیدواژه‌ها: ارتباطات سلامت سواد سلامت چارچوب بندی تحلیل محتوا تلویزیون

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۶ تعداد دانلود : ۱۸۱
ارتباطات سلامت نقش مهم و تاثیر گذاری در اطلاع رسانی و آگاه سازی ، تشویق افراد به خود مراقبتی و تغییر سبک زندگی در جهت پیشگیری از بیماری ها و ارتقای سطح سواد سلامت جامعه ایفا می کند. رسانه ها تاثیر جدی بر شکل دهی به واقعیت اجتماعی دارند و از طریق چارچوب بندی مباحث سلامت، نقشی حیاتی در شکل گیری افکار عمومی ایفا می کنند. مقاله حاضر با بررسی برنامه ضربان – به عنوان برنامه گفتگومحور شاخص شبکه سلامت- به دنبال پاسخ به این سوال است که سلامت در برنامه های تلویزیونی چگونه چارچوب بندی شده است؟ در این مطالعه، چارچوب ها با روش تحلیل محتوای کمی استخراج شد. انتخاب برنامه ها بر اساس نمونه گیری مطبق دو هفته آماری، در شش ماهه اول سال 1397 صورت گرفت. در این مطالعه، واحد تحلیل سکانس است و تمام سکانس ها در برنامه های منتخب، تحلیل شده اند. نتایج نشان می دهد برنامه ضربان، سلامت را در دو قالب درمان و پیشگیری چارچوب بندی کرده است. چارچوب درمان با طور قابل ملاحظه ای برجسته تر و پررنگ تر از چارچوب پیشگیری است. بررسی زیر چارچوب های بخش درمان حاکی از آن است که اطلاعات عمومی در مورد بیماری از اولویت بالاتری نسبت به سایر زیرچارچوب ها نظیر مفاهیم علمی، اشاره به علت بیماری، تشریح فرایند بیماری و امثال آن برخوردار است. همچنین، در چارچوب پیشگیری، توصیه های رفتاری برای پیشگیری از بیماری در مقایسه با توصیه های غذایی، روان شناختی، ورزشی و توصیه مربوط به دخانیات یا الکل، اولویت بالاتری دارد. یافته های تحقیق با توجه به ابعاد و سطوح سواد سلامت و نیز خط مشی رسانه ای صداوسیما مورد بحث و تبیین قرار گرفتند.
۱۳.

پیام های سلامت در رسانه؛ مطالعه موردی کرونا

نویسنده:
منبع: پازند سال ۱۶ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۶۰ 105 - 118

کلیدواژه‌ها: ارتباطات سلامت الگوهای ارائه پیام رسانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۴ تعداد دانلود : ۱۱۰
آموزش و آگاهی بخشی عمومی یکی از کارکردهای مهم رسانه ها است. رسانه در تشویق به برخی رفتارها و عادت ها به ویژه در حوزه سلامت نقش مهمی دارد. ازاین رو، در حوزه سلامت و با تاکید بر «پیشگیری»، از انواع رسانه و مخصوصاً تلویزیون برای پخش پیام های سلامت بهره برده می شود. با توجه به تفاوت های فردی و اجتماعی، تاثیرپذیری از پیام ها در افراد متفاوت است و بر همین اساس باید در انتخاب محتوای پیام بسیار دقت شود. طراحی پیام های سلامت حوزه ای میان رشته ای است و از ارتباطات سلامت نشأت می گیرد. رایج ترین الگوهای پیام های سلامت الگوهای سلبی و ایجابی و پیام های یک یا دوطرفه است. دنیاگیری بیماری ویروسی کرونا، بار دیگر اهمیت تولید پیام های حوزه سلامت را برای ارتقا بهداشت عمومی نشان داد. این مقاله به روش تحلیلی – توصیفی پیام های سلامت در رسانه (اعم از تلویزیون و فضای مجازی) را از منظر زبان شناسی در مورد بیماری کرونا در ایران و چند کشور غربی بررسی کرده است. تحلیل پیام های سلامت داخلی نشان می دهد در طراحی پیام به ملاحظات زبان شناختی کمتر توجه شده است.
۱۴.

نظریه سازی برای اینفودمی کووید 19 در شبکه های اجتماعی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره یازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴ (پیاپی ۴۴) 933 - 950

کلیدواژه‌ها: ارتباطات سلامت اینفودمی رسانه های اجتماعی رسانه های سلامت محور کرونا کووید- 19

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۱ تعداد دانلود : ۱۹۶
مقدمه : «اینفودمی کووید 19» عنوان پدیده ای ارتباطی بود که هم زمان با اشاعه ویروس کرونا در سراسر جهان، از سوی رئیس کل سازمان جهانی بهداشت به عنوان یک خطر هم سنگ ویروس اصلی به جهانیان معرفی و درمورد آن هشدار داده شد. آنچه در این مقاله بدان پرداخته شده است، مسئله اینفودمی کووید 19 در چارچوب رشته ارتباطات سلامت و نظریه سازی درخصوص مؤلفه ها، زمینه های تولید و راه های مقابله با آن در شبکه های اجتماعی ایران است. روش : رویکرد این پژوهش کیفی و روش آن نظریه مبنایی است. با استفاده از شیوه نمونه گیری نظری و مصاحبه با متخصصان و صاحب نظران، داده های لازم از منابع مختلف جمع آوری شد. پس از این مرحله، همه داده ها با استفاده از دستورالعمل های کدگذاری باز، محوری و انتخابی کدگذاری شدند. یافته ها : درنهایت از دل داده ها، 74 مفهوم و 28 مقوله استخراج شدند و اینفودمی کووید 19 در رسانه های اجتماعی به عنوان پدیده مرکزی مشخص شد. پس از آن با استفاده از مدل پارادایمی، نظریه خودبنیاد برآمده از دل داده ها به صورت روایت و مدل تصویری ارائه می شود. نتیجه گیری : شرایط کرونائی در ایران وضعیت اینفودمی را ایجاد کرده است که طی آن افراد فعال و کاربران فضاهای مجازی دوشادوش گسترش ویروس به تبادل اطلاعات درباره این بیماری می پردازند. کاهش اعتماد عمومی به نهادها و رسانه های رسمی و سیاسی شدن سلامت و اینفودمی نخبگانی در گسترش این شرایط نقش داشتند.
۱۵.

کاربرد استعاره جنگ در بخش اورژانس و دلالت های ارتباطی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در رسانه و فرهنگ سال ۱۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 191-216

کلیدواژه‌ها: استعاره جنگ اورژانس ارتباطات سلامت مصاحبه عمیق نیمه ساخت یافته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۱۱۲
استعاره با انتقال معنا از مفهومی آشنا به یک موقعیت پیچیده تر، توصیفی روشن و غنی از یک پدیده یا موقعیت ارائه می دهد. در ارتباط میان کادر درمان و بیماران استعاره ها برای ساده و قابل فهم کردن فرایندهای درمانی به کار می روند و به همین دلیل، شناسایی و تحلیل این استعاره ها می تواند تصویر روشنی از روایت هر یک از دو طرف از فضای درمانی ارائه و انسدادها یا اختلال های ارتباطی احتمالی را آشکار کند. مقاله حاضر روایت کادر درمان (پزشکان و پرستاران) و بیماران (بیمار و همراه بیمار) از اورژانس را به عنوان یکی از فضاهای درمانی استراتژیک موردبررسی قرار می دهد. به همین منظور مصاحبه نیمه ساختاریافته ای با 15 نفر از اعضای کادر درمان و 15 بیمار و همراه بیمار انجام شده است. تحلیل مصاحبه ها با تکنیک تحلیل مضمون نشان می دهد که در روایت کادر درمان و بیماران، جنگ و مفاهیم مرتبط با آن پرکاربردترین استعاره در توصیف اورژانس است. از دلالت های ارتباطی استعاره جنگ در میان کادر درمان انتقال فوریت و ضرورت برای بیمار و برجسته کردن فرماندهی و کنترل، سوژگی کادر درمان در صحنه اورژانس است. در مقابل، این استعاره نزد بیمار به معنای تن دادن به وضعیت جنگی، تحمل دشواری و مقاومت در برابر بیماری است.
۱۶.

تصویر کووید-19 در وب سایت های نهادهای ملی و بین المللی تحلیل اینفوگرافیک های سازمان جهانی بهداشت، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و خبرگزاری ایرنا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره ۱۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 515 - 533

کلیدواژه‌ها: ارتباطات سلامت ارتباط گران فنی اینفوگرافی تحلیل محتوا کووید-19

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹ تعداد دانلود : ۷۳
پاندمی کووید-19 بشر را دچار بحرانی کرد که پاسخ به آن جز از طریق مدیریت جهانی امکان پذیر نبود. به منظور مقابله با آن، آموزش و اطلاع رسانی صحیح به عموم مردم به عنوان رسالت اصلی نهادهای متولی مبارزه با کرونا تعریف شد و حجم عظیمی از اطلاعات توسط نهادها و رسانه های مختلف منتشر شد. مطالعه این پیام ها می تواند ضمن ارائه شناختی دقیق از چگونگی مواجهه با کرونا توسط نهادهای مختلف، در بحران های آینده نیز کارساز باشد. مقاله حاضر اینفوگرافی های تولیدشده در خصوص ویروس کووید-۱۹ توسط «سازمان جهانی بهداشت» در سطح بین المللی و «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی» و «خبرگزاری ایرنا» را در سطح ملی مطالعه می کند.در این پژوهش 560 اینفوگرافی وب سایت نهادهای مذکور از ابتدای اسفند 1398 تا پایان 1400 برمبنای دو الگوی اعتقاد بهداشتی و موازی توسعه یافته با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی مطالعه می شود.یافته ها گویای این است که سازمان جهانی بهداشت بیشتر از تکنیک اقناعی «خودترغیبی» استفاده کرده بود؛ یعنی به منظور ترغیب مخاطب به رعایت پروتکل های بهداشتی، به بیان استدلال و مزایای پیشنهاد های مطرح شده پرداخته است؛ درحالی که ضمیر شخصی ما پرکاربردترین تکنیک اقناعی در وزارت بهداشت است؛ یعنی این وزارتخانه بیش از هر چیز بر مقوله جمع گرایی و تقویت روحیه ملی گرایی ایرانیان تأکید کرده است. ایرنا نیز بیشتر از تکنیک «شواهد (استفاده از آمار و نمودار)» و «گواهی دادن متخصصان» استفاده کرده است.توجه صرف پزشکی به اپیدمی موجب تبدیل آن به مسئله اجتماعی می شود. برخلاف سازمان جهانی بهداشت که به ابعاد اجتماعی و روانی که درنتیجه این بحران رخ داده بود، توجه نشان داد، دو نهاد داخلی به پدیده کرونا صرفاً با نگاهی پزشکی نگریستند این در حالی است که آثار کرونا صرفاً به بخش سلامت و امنیت جان افراد محدود نشده بود، بلکه با گذشت زمان، کرونا به مسئله ای اجتماعی تبدیل شد.
۱۷.

تجربه اعتماد در زمان بحران: مطالعه اعتماد به پست های شبکه های اجتماعی در دوران کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تداوم و تغییر اجتماعی سال ۲ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 377 - 393

کلیدواژه‌ها: کرونا شبکه های اجتماعی ایران خوشه بندی ارتباطات سلامت اعتماد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۶۴
زمینه و هدف: در مواجهه با بحران کرونا، تنوع گسترده ای از افکار، احساسات، و نگرش ها در شبکه های اجتماعی به چشم می خورد. این تحقیق برای درک جامع از رفتارها و نگرش های جامعه، به تحلیل محتوای داده های شبکه های اجتماعی به زبان فارسی و مرتبط با کرونا پرداخته است. هدف این مقاله ارزیابی تغییرات الگوها و رفتارهای اعتمادسازی و اعتمادزایی در شبکه های اجتماعی در دوران کرونا است. تحلیل احساسات در شبکه های اجتماعی و اینکه چگونه افراد با اشتراک گذاری نظرات، دیدگاه ها، احساسات و نگرش های خود در قالب پست ها، توییت ها و محتواهای متنی دیگر واکنش نشان می دهند، می تواند به درک روشن تری از الگوهای اجتماعی موجود در زمینه اعتماد به منابع پیام و مرجعیت های خبری، به ویژه در شرایط مواجهه با بحران ها، کمک نماید. روش و داده ها: تحقیق حول تحلیل محتوای داده های شبکه های اجتماعی با استفاده از روش خوشه بندی دومرحله ای صورت گرفته است. نتایج خوشه بندی با بهره گیری از نظریه های ارتباطات مخاطره و بحران و ارتباطات اثربخش تحلیل شده و وضعیت شاخص اعتماد در هر خوشه بررسی شد. یافته ها: با توجه به اهمیت فرهنگ اعتماد در قبول یا رد پیام ها، وضعیت شاخص اعتماد در خوشه ها بررسی شد. نتایج نشان می دهند که پیام های منتشر شده از طریق اینستاگرام و سایت های خبری در هر خوشه مورد اعتماد قرار گرفته اند. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که ارسال پیام های مرتبط با کرونا از سوی مراجع حوزه بهداشت و سلامت می تواند اعتماد مثبت جامعه را به دنبال داشته باشد. با این وجود، اعتماد مثبت به حوزه بهداشت و سلامت کمتر از حوزه اجتماعی فرهنگی است. برای ارسال پیام های مرتبط با وضعیت بهداشت، توصیه می شود از گفتمان های غیرسیاسی استفاده شود. پیام اصلی:  این پژوهش نشان می دهد پست های منتشر شده از طریق اینستاگرام و کانال های خبری، اثرگذارتر هستند.  همچنین فعالان اجتماعی نقش بسیار مهمی در ایجاد یا تضعیف اعتماد مخاطبان به سندها دارند. شناخت الگوهای اجتماعی مرتبط با تجربه اعتماد در شرایط بحرانی که در آن اطلاعات ضد و نقیض گسترده ای وجود دارد، اهمیت دارد و می تواند راهکارهایی را برای مواجهه با بحران های مشابه و نیز ارتقاء تاب آوری اجتماعی فراهم نماید.
۱۸.

واکاوی الگوی پارادایمی توسعه صنعت گردشگری پزشکی ج.ا.ا با رویکرد نوین ارتباطات سلامت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه‏‏ ریزی و توسعه گردشگری دوره ۱۳ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۴۹ 29 - 64

کلیدواژه‌ها: گردشگری پزشکی ارتباطات سلامت ارتباطات گردشگری نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷ تعداد دانلود : ۸
زمینه و هدف: هدف اصلی پژوهش، واکاوی الگوی پارادایمی توسعه صنعت گردشگری پزشکی جمهوری اسلامی ایران با رویکرد نوین ارتباطات سلامت است.روش شناسی: این پژوهش از نوع مطالعات کیفی و با اتکا به نظریه داده بنیاد است. جامعه آماری مورد مطالعه، 18 نفر از خبرگان و صاحب نظران شامل مدیران مراکز گردشگری سلامت و ارتباطات سلامت در کلان شهر تهران می باشند. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته بود که جهت پاسخ گویی به سؤالات تحقیق اقدام به مصاحبه با اعضای جامعه مذکور شد. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق رهیافت نظام مند نظریه داده بنیاد انجام شد. در این پژوهش، به منظور تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از روش مصاحبه و فرآیند سه مرحله ای کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد.یافته ها: مطابق رویکرد داده بنیاد در مرحله کدگذاری باز، عبارات مستخرج از مصاحبه ها در 894 کد باز، 87 کد محوری و 20 کد انتخابی خلاصه گردید. اعتبارسنجی پژوهش با استفاده از چهار معیار اعتبارپذیری، انتقال پذیری، قابلیت اطمینان و تأئیدپذیری انجام شد.نتیجه گیری و پیشنهادات: سازه های شناسایی شده در قالب مدل پارادایمی شامل گردشگری سلامت مبتنی بر ارزش، امنیت، هزینه، امکانات به عنوان شرایط علّی؛ استفاده از شبکه های اجتماعی، سرمایه انسانی متخصص و ارتباطات به عنوان شرایط مداخله گر؛ عوامل روان شناختی، رفتاری و جمعیت شناختی به عنوان شرایط زمینه ای؛ تکنولوژی، حمل و نقل، بازاریابی محتوایی و زیرساخت بازاریابی به عنوان راهبردها و همچنین نتایج سازمانی، نتایج گردشگران، نتایج جامعه میزبان به عنوان پیامدها و مقوله محوری شامل گردشگری مبتنی بر تندرستی، گردشگری طبیعت درمانی و گردشگری پزشکی است.نوآوری و اصالت: برای بسط و گسترش نظریه توسعه صنعت گردشگری پزشکی ج.ا.ا با رویکرد نوین ارتباطات سلامت، پارادایم کلی ارائه گردید که نوآوری این پژوهش به حساب می آید.