مطالب
نمایش ۹۴۱ تا ۹۶۰ مورد از کل ۱٬۳۹۷ مورد.
منبع:
قرآن و عترت سال ۲ پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴
29 - 50
حوزههای تخصصی:
از گذشته تا به امروز، همواره نقش دولت ها و حکومت ها در پیشرفت و تعالی جوامع یا عقب افتادگی آن ها مورد بحث و مناقشه بوده است، به ویژه در چند دهه اخیر این مهم بیش از پیش نمایان شده است و مباحثی مانند دولت کوچک، دولت کارآفرین، دولت الکترونیک و دولت کارآمد به عنوان یک پارادایم غالب مطرح شده است، اما به تازگی مفهوم «حکمرانی مطلوب» به گونه ای فزاینده در ادبیات توسعه، مورد استفاده قرار گرفته است. نظریه ی حکمرانی مطلوب که با ویژگی های مختلفی از جمله پاسخ گویی تعریف می شود، الگویی برای توسعه پایدار انسانی به شمار رفته است. این مقاله در تلاش برای اثبات این موضوع است که آیا پاسخ گویی که به عنوان یکی از مولفه های حکمرانی مطلوب از منظر نظام بین الملل مطرح است، در قرآن کریم، سخنان امام علی7 و گزارش های تاریخی معطوف به شیوه کشور داری آن حضرت به شکلی صریح، قابل ردیابی است؟ از این رهگذر با بررسی مولفه یادشده در حکومت علوی خواهیم یافت که امام علی7 نه تنها در مقام نظر معتقد به حکمرانی مطلوب بوده اند، بلکه در عمل نیز همواره خود را متعهد به آن می دانستند. روش این تحقیق کتابخانه ای است و داده های پژوهش با ابزار فیش برداری گردآوری و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته اند.
نظارت همگانی بر حاکمیت در نهج البلاغه و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات انقلاب اسلامی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵۹
۱۹۵-۲۱۶
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر، هدف مطالعه و دستیابی به چگونگی سیستم نظارتی مورد نظر اسلام و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در حوزه نظارت مردم بر حاکمیت با تاکید بر نظام فکری نهج البلاغه و مفاد قانون اساسی را پیگیری می کند این پژوهش با هدف کاربردی و در سطح توصیفی - تحلیلی به روش مطالعه کتابخانه ای انجام می گردد. مطالعات نگارنده نشان داد منابع دینی بخصوص نهج البلاغه و همچنین قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نظارت عمومی در نظام سیاسی اسلام را اجتناب ناپذیر دانسته و جایگاه ویژه ای برای آن قائل است و آن را برای حفظ نظام از آسیب ها به عنوان یک عامل سازنده و بازدارنده ضروری می دانند. و به این دلیل آشنایی و عمل مردم و مسئولین به بسترهای نظارت عمومی که معارف و آموزه های دینی و اصول قانون اساسی آن را از مصادیق مؤثر نظارت مطرح می کند جامعه را از انحرافات و آسیب ها مصون می سازد.
بررسی عنصر اقناعی طنز در نهج البلاغه و نقش آن در تصویرسازی مفاهیم
حوزههای تخصصی:
نهج البلاغه اثر ماندگار امام علی (ع)، علاوه بر این که یک مجموعه کامل از پیام های دینی- عقیدتی است، یکی از بهترین کتاب های ادبی است که با فصاحت و بلاغتی در حد اعلا ایراد شده است. در این اثر ارزشمند انواع فنون ادبی خودنمایی می کنند. هدف پژوهش پیش رو، بررسی عنصر طنز به عنوان بعدی دیگر از ابعاد بلاغی نهج البلاغه و تبیین چگونگی نقش این عنصر در تصویرسازی و اقناع مخاطب می با شد، که به روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد ادبی پس از مطالعه کتب و نرم افزارهای مرتبط با نهج البلاغه به تحلیل و بررسی این عنصر پرداخته است. طنز یکی از شاخصه های متون ادبی است و نهج البلاغه به مثابه یک متن ادبی از این روش بهره برده است. طبق بررسی های انجام گرفته در این اثر ارزشمند، طنز دارای کارکردهای متعددی است که در قالب های مختلف از جمله بهره گیری از صور بلاغی و...طراحی می شود؛ و به نقد مسائل مختلف اجتماعی و سیاسی می پردازد. استفاده از اسلوب ادبی طنز، از جمله شیوه های تصویر آفرینی در نهج البلاغه، جهت اقناع مخاطب است؛ زیرا طنز علاوه بر آن که تصاویر ادبی زنده و جذابی می-آفریند، از طرفی نیز با بیان ادیبانه کاستی ها نقش به سزایی در اقناع مخاطب دارد .
کاربست الگوهای تحلیل کنش های کلامی امام علی علیه السلام در نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دانش سیاسی سال پانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)
369 - 388
حوزههای تخصصی:
نظریه کنش کلامی یکی از نظریات مطرح در زمینه تحلیل گفتمان و متن شناسی است. این نظریه که شاخه ای از فلسفه زبان است به بررسی افعال و جملات در موقعیّت های مختلف می پردازد. نظریه کنش کلامی برای اولین بار توسط آستین مطرح شد و پس از او، سرل کار ناتمام او را در پنج الگو به صورت ترغیبی، اظهاری، عاطفی، تعهّدی و اعلامی به پایان رساند. در الگوی که سرل ارائه کرد اطلاعاتی که توسط افعال و جمله های معادل آن ها تبادل می شود مورد ارزیابی قرار می گیرد. این نظریه با بررسی و واکاوی افعال و جملات در متون دینی اعم از قرآن و نهج البلاغه و کشف لایه های زیرین و عمیق کلام به تولید شاکله نو می پردازد. هم چنین نهج البلاغه به عنوان یکی از شاهکارترین متون ادب دینی دارای فصیح ترین و بلیغ ترین جملات و کلمات است. این کتاب ارزنده شامل خطبه ها و نامه ها و کلمات قصار امام علی (ع) در همه زمینه ها اعم از سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دایره المعارفی کامل و راهبردی در همه ادوار بوده است. بُعد سیاسی نهج البلاغه یکی از ابعاد مهم آن است زیرا عدالت اجتماعی، مساوات و برابری و مدیریت صحیح نظام اداری از دغدغه های اصلی حضرت علی (ع) بوده است.
صفات تبلیغی پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در نهج البلاغه
منبع:
تأمل سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۶
23 - 42
حوزههای تخصصی:
مقاله حاضر با انگیزه ارائه شمایی از صفات تبلیغی نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) از نظرگاه امیرمؤمنان علی (علیه السلام) نگاشته شده است. این مهم، با ذکر سخنان امام علی (علیه السلام) در نهج البلاغه با تأکید بر آیات و روایات انجام پذیرفته و در لابه لای مباحث به داستان های تبلیغی با نثری روان و ساده پرداخته شده است. در این مقاله، ابتدا به تعریف اصطلاحات، سپس به اهمیت تبلیغ از نگاه امام خمینی ره و مقام معظم رهبری حفظه الله و نهج البلاغه می پردازد. پس از آن به ویژگی های تبلیغی پیامبر از نگاه این کتاب شریف اشاره می کند
مراحل ساخت معنا در خطبۀ 87 نهج البلاغه از دیدگاه نظریه آمیختگی مفهومی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
نهج البلاغه از شاخص ترین کتب اسلامی است که متن آن دارای ویژگی های زبانی و بلاغی منحصر به فردی است که مفاهیمی عمیق را در خود جای داده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی استعاره و تبیین ویژگی و کارکردهای آن در متن نهج البلاغه ، در چارچوب نظریه آمیختگی مفهومی ( Fauconnier & Turner, 2002 )، یکی از نظریه های متأخر معنی شناسی شناختی است. در این پژوهش با بررسی خطبۀ 87 (معرفی الگوی انسان کامل) که از شاخص ترین خطبه های نهج البلاغه است و از طریق تحلیل ساختار معنی و سازوکار شناختی درک معنی، مراحل ساخت معنی به تصویر کشیده شده و تلاش شده است تا مشخص شود کدام یک از انواع آمیختگی ساخت معنا در این خطبه وجود دارد و شبکه آمیختگی های مفهومی در آن حاصل طی شدن چه مراحلی از مراحل شکل گیری معناست. یافته ها نشان می دهد که در فرازهای این خطبه از تمام انواع آمیختگی مفهومی است فاده شده است و با استفاده از سه مرحلۀ ترکیب، تکمیل سازی و گسترش می توان به معنایی نوظهور دست یافت که هدف کلی آن به دست دادن مقیاسی بشری است تا از این طریق مفاهیم ربوبی برای انسان قابل درک شوند. در نمونه های ارائه شده، استفاده از توانایی خلاق بشری برای بیان مفاهیم انتزاعی از طریق مفاهیم عینی در فضاهای مختلف کاملاً مشهود است.
اغتنام فرصت در گلستان و بوستان سعدی و مطابقت آن با نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات ادبیات تطبیقی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۳
71 - 86
حوزههای تخصصی:
این جستار ادبی موضوع اغتنام فرصت را مورد کنکاش قرار داده است، موضوعی که امروزه با نام مدیریت زمان در نزد نظریه پردازان روان شناسی موفقیت و صاحبنظران علم مدیریت اهمیت ویژه ای دارد. سعدی که در زمینه پیام های اخلاقی، برجسته ترین شاعر ادبیات فارسی شناخته شده. با توجّه به آنچه در این پژوهش آمده در کتاب های «گلستان» و «بوستان» عنایت خاصی به اغتنام فرصت داشته است و آن را لازمه بهره مندی بیش تر از زندگی دنیوی و اخروی می دانست. در این تحقیق کوشش شده است تا دیدگاه شیخ شیراز با عقیده امام نخستین شیعیان مقایسه گردد و با منطق روان شناسان موفقیت امروزی شرح داده شود.
تبیین نظری تأثیر عدالت توزیعی بر انگیزش منابع انسانی از نگاه نهج البلاغه(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
موضوع «عدالت» از دیرباز، جزو مهم ترین مباحث و دغدغه های بشر و اندیشمندان علوم گوناگون بوده است. عدالت حیات و بقای نظام های اجتماعی، همچون سازمان را استمرار می بخشد و عناصر سازمانی را در کنار یکدیگر منسجم می سازد، در حالی که بی عدالتی موجبات جدایی و اضمحلال آنها را فراهم می آورد. از سوی دیگر، یکی از وظایف اصلی مدیریت، انگیزش کارکنان است؛ یعنی ایجاد و یا تقویت نیروی درونی در کارکنان که موجب بروز و تداوم رفتارهای خاصی می گردد. مهم ترین عاملی که باعث ایجاد انگیزه در کارکنان می شود عدالت است. هر سه نوع عدالت (توزیعی، رویه ای، مراوده ای) اثری مستقیم بر انگیزش منابع انسانی دارند. این پژوهش برآن است با رویکردی «توصیفی-تحلیلی» به تبیین تأثیر «عدالت توزیعی» بر انگیزش منابع انسانی در سازمان از نگاه «نهج البلاغه» بپردازد. یافته های تحقیق نشان می دهد که «عدالت توزیعی» به معنای «عادلانه بودن در تقسیم کار و گزینش نیروی انسانی، پرداخت ها، توزیع پاداش ها و اعمال تنبیهات» تأثیری مستقیم بر انگیزش منابع انسانی در سازمان می گذارد.
اولویت بندی مؤلفه های فرهنگ سازمانی از منظر نهج البلاغه در دانشگاه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف:هدف پژوهش حاضر، ﺷﻨﺎﺳﺎیی مؤلفه های فرهنگ سازمانی از منظر نهج البلاغه و رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی آنها برای اعضای هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس از منظر دانشجویان مقطع دکتری این دانشگاه بود. در این پژوهش، فرهنگ سازمانی از منظر نهج البلاغه و 9 مؤلفه آن شامل اخلاص، یادگیری و دانش افزایی، وجدان کاری، بهبود مستمر، مردم داری، نظم و انضباط، مشورت و هم اندیشی، خود ارزیابی و عدالت در نظر گرفته شد. روش:پژوهش حاضر، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها نیز توصیفی از نوع پیمایشی است. برای اولویت بندی مؤلفه های فرهنگ سازمانی از آزمون فریدمن استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، شامل کلیه دانشجویان مقطع دکتری دانشگاه تربیت مدرس تهران بود. نمونه آماری تعداد 270 نفر از دانشجویان بودند که به صورت تصادفی و از طریق فرمول کوکران به دست آمد. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ، روایی محتوا با استفاده از نظر متخصصان آشنا به موضوع پژوهش و روایی سازه نیز با بهره گیری از معادلات ساختاری تأیید شد. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و PLS استفاده شد. یافته ها:نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که یادگیری و دانش افزایی به عنوان مهم ترین مؤلفه و ابعاد مختلف عدالت در رده دوم اهمیت مؤلفه های فرهنگ سازمانی از منظر دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس قرار دارند. نتیجه گیری:بر اساس یافته های پژوهش برای ارتقای فرهنگ سازمانی مبتنی بر نهج البلاغه باید بر یادگیری و دانش افزایی اساتید و همچنین رعایت عدالت، بیش از سایر موارد تأکید کرد.
نگرشی نو بر کارکردشناسی بافت زبانی در فهم و انتقال مضامین نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم حدیث سال ۲۲ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۸۴)
27 - 50
حوزههای تخصصی:
یکی از کارآمدترین روش های فهم متن، روش سمانتیک یا معنا شناسی است که در این بین، معنا شناسیِ هم زمانی یا توصیفی، به مطالعه علمی شناخت یک واژه و یا اصطلاح در بافت کلام می پردازد. در این نوع معناشناسی، توجه به بافت زبانی و همچنین، واژه های همنشین یک واژه یا اصطلاح، می تواند مترجم را در برقراری پیوند منسجم بین واژگان متن، و در نتیجه، تولید معنایی دقیق و منطبق با زبان مبدأ، یاری نماید. با توجه به صبغه ادبی نثر نهج البلاغه و همچنین انسجام و تناسب فزاینده ای که در بافت آن دیده می شود، در این جستار کوشیده ایم تا ضمن شناخت اهمیت بافت زبانی، به بررسی و تبیین عملکرد شماری از ترجمه های فارسی خطبه های نهج البلاغه در اهمیت بخشی به مقوله همنشینی واژگان و بافت زبانی به منظور دستیابی به تعادل ترجمه ای بپردازیم. بدین منظور، با بررسی سه مؤلفه: عطف واژگان هم معنا به یکدیگر، چگونگی اسناد واژگان به یکدیگر و همچنین اضافه واژگان چندمعنا به برخی واژگان خاص و معیّن، به نقش بافت کلام و واژگان هم آیند در برابریابی ترجمه ای اشاره نموده ایم. برآیند این جستار نشان می دهد که عدم توجه به موقعیت واژگان در متن زبان مبدأ، مترجمان را در برابر یابی واژگان چندمعنا به چالش کشیده است و در برخی موارد نیز نادیده گرفتن تحولات شیوه اسناد اجزای کلام به یکدیگر و در نتیجه، تغییر معنای واژگان متوالی در بافت کلام، از دقت و انسجام برخی ترجمه ها کاسته است.
مطالعه تطبیقی «فضائل اخلاقی شش گانه» در «روان شناسی مثبت» و «نهج البلاغه»(مقاله پژوهشی حوزه)
طراحی و تبیین مدل ارزش های سازمانی مبتنی بر آموزه های نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر به طراحی و تبیین مدل ارزش های سازمانی مبتنی بر آموزه های نهج البلاغه پرداخته است. روش انجام این پژوهش به صورت روش آمیخته (کیفی- کمی) می باشد. در بخش کیفی، و در قسمت اول، استخراج داده ها و مؤلفه ها با روش تحلیل مضمون می باشد؛ و سپس، جهت ساخت شبکه مضامین و مدل پژوهش از مصاحبه با خبرگان و پرسش نامه استفاده شده است. روش کار در نهج البلاغه چنین بود که محقق با جست وجوی مضمون هایی که معرف ارزش های سازمانی بودند، در ابتدا به 324 کد دست یافت. در ادامه، پس از مصاحبه و نیز ارائه کدهای استخراج شده به خبرگان حوزه و دانشگاه، 70 کد دیگر نیز توسط خبرگان پیشنهاد شد. نهایتاً، کدهای استخراج شده به روش تحلیل مضمون در قالب کدهای باز، 53 مضامین پایه و 4 مضامین سازمان دهنده تقسیم بندی شدند. سپس، نتایج این تقسیم بندی در قالب پرسش نامه هایی خدمت خبرگان ارائه شد و نظر آن ها در این خصوص دریافت شد و توسط آزمون Binomial در SPSS بررسی شد. نهایتاً، بعد از جمع آوری نظرات خبرگان، حاصل کار به صورت مدل ارزش های سازمانی مبتنی بر آموزه های نهج البلاغه ارائه شد؛ که شامل 4 مؤلفه ارزش های اخلاقی-فرهنگی، ارزش های دانشی-بینشی، ارزش های حرفه ای، و ارزش های بنیادین است.
معیارهای شایستگی مدیران با استفاده از رهنمودهای امام علی (ع) در نهج البلاغه
حوزههای تخصصی:
هدف: بررسی و تبیین معیارهایی جهت انتخاب و همچنین سنجش عملکرد و ارزیابی میزان شایستگی مدیران، با استفاده از رهنمودهای امام علیg در نهج البلاغه. روش: این تحقیق از نوع توصیفی−مروری و کتابخانه ای می باشد که با رجوع به شرح های مختلف نهج البلاغه و سایت های اینترنتی، موضوع بندی و با حفظ امانت نگاشته شده است. یافته ها: در این مقاله با مطالعه خطبه ها، نامه ها، کلمات قصار و وصیت نامه امام علیg، معیارهایی از شایستگی مدیران استخراج می شود. از جمله این معیار ها می توان به داشتن عدالت، علم و آگاهی، حسن تدبیر، آشنایی با فنون برنامه ریزی، قاطعیت، رفق و مدارا، نشاط و شادابی، شرح صدر و قانون مندی، داشتن روحیه مشورت و رایزنی، سخن وری و قدرت تفهیم، جاذبه و دافعه صحیح، فرمانبرداری از مافوق، اعتدال و میانه روی اشاره کرد. نتیجه گیری: جامعه اسلامی می تواند با به کارگیری سخنان گهربار امام علیg، بهره وری مدیریتی خویش را از مرحله انتخاب تا ارزیابی و سنجش عملکرد مدیران افزایش دهد. از طرف دیگر معیارهای مناسب مدیریتی در نظام اسلامی در سه حوزه (دانش، مهارت و اخلاق) قابل تقسیم بندی است.
نقش و رابطه تاریخ در تربیت با نگاهی به قرآن و نهج البلاغه
منبع:
گزارش مهر ۱۳۸۸ شماره ۲۱۲
حوزههای تخصصی:
بررسی اولویت های تربیت اخلاقی از دیدگاه امام علی (ع)، در نهج البلاغه
الشریف الرضی وأسباب إغفاله لأسانید نهج البلاغة و مصادره (شریف رضی و دلایل عدم ذکر مصادر و اسناد نهج البلاغه)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
شکی نیست که هر مؤلف و نویسنده ای برای خلق اثر خود از ابزار و وسایل مختلف بهره می گیرد و از جمله این ابزار ، منابع و مصادری است که مؤلف برای اثبات نظر خود از آن مدد می جوید.
از جمله شبهات مطرح شده در خصوص نهج البلاغه ، عدم ذکر منابع و مصادر و اسناد از سوی شریف رضی در تألیف این اثر اوست .آنچه مسلم است شریف رضی به جز در 17 مورد آن هم به صورت کلی ، مصادر و اسناد خطبه ها ، نامه ها و حکمت های امام علی (ع) را در نهج البلاغه ذکر نکرده است ، از این رو نهج البلاغه مرسل بوده و فاقد پیوستگی سند است و شریف رضی غالباً کلام امام (ع) را مستقیماً و بدون واسطه نقل نموده ، بدون اینکه به سلسله راویان کلام امام اشاره نموده باشد. در مقاله حاضر سعی شده است ضمن بررسی جهات مختلف این امر ، دلایل علمی لازم ارائه گردد .
بررسی جامعه شناختی نقش دوستی در اقتدار سیاسی با تمرکز بر نهج البلاغه(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزههای تخصصی:
هیچ جامعه ای بدون وجود حاکم به عنوان ناظم و مجری قانون نمی تواند به اهدافش برسد. قدرت بلامنازع حاکم اگر محدود به قوانین کنترل کننده نشود، می تواند موجبات بحران و ناامنی و نارضایتی را ایجاد کند و به اقشار مختلف جامعه آسیب های جدی وارد کند. امام علی ع گرچه یک نظریه پرداز سیاسی به معنای مدرن نبوده است؛ اما شخصیت و شیوه حکومتی وی از دو جهت در این زمینه قابل ملاحظه است. نخست اینکه، دوره پنج ساله حکومت وی، یکی از درخشان ترین ادوار سیاست گذاری و مدیریت در تاریخ بشری است و دوم اینکه، مجموعه ای گران سنگ از گفتارها و نوشتار ایشان به جای مانده که دلالت های سیاسی و مدیریتی و اجتماعی روشنی دارد. اگر بتوان زبان حکومتی امام علی ع را در شرایط مختلف بررسی و ویژگی های هر کلام را براساس دلایل و زمینه های ظهور آن مشخص کرد، می توان الگویی کلی برای حکومت داری در شرایط و موقعیت های مختلف را به دست آورد. روش مورد استفاده در این مقاله،روش تحلیل تماتیک می باشد؛ به گونه ای که این شیوه ی تحلیل مبتنی بر استقراء تحلیلی است و از طریق طبقه بندی داده ها و الگویابی درون داده ای و برون داده ای به یک سنخ شناسی تحلیلی دست می یابد.
اصول فهم و حل مسأله در سیاستگذاری عمومی با تأکید بر نهج البلاغه
منبع:
راهبرد سیاسی سال ۸ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۹
321 - 303
حوزههای تخصصی:
در دانش سیاستگذاری مسأله عبارت است از یک موضوع مشکوک یا دشوار که فهم یا انجام یا مقابله با آن دشوار است و نیاز به راه حل دارد و حل مسأله به معنای توانایی تجزیه و تحلیل منطقی و عقلانی مسأله، شناسایی چالش ها و ارائه راه حل های موثر است؛ راه حل هایی که به سیاستگذار کمک می کند تا از پیچیدگی های فرایند سیاست گذاری و تصمیم سازی عبور نموده و تصمیمات آگاهانه بگیرد و نیز بتواند به طور فعال مسائل و مشکلات احتمالی آینده را پیش بینی و برای پیشگیری یا کاهش اثرات آن اقدام نماید. هدف پژوهش حاضر تبیین اصول حاکم بر فهم و حل مسأله در سیاستگذاری عمومی با تأکید بر منظومه فکری و اندیشه ای امیرالمؤمنین علی(ع) در نهج البلاغه است. روش پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و نتایج نشان می دهد که با توجه به اصول و آموزه های مستخرج از کتاب شریف نهج البلاغه، فهم و حل مسأله در فرایند سیاستگذاری عمومی بیش از هر چیزی نیازمند توجه به اصولی همچون اصل پرهیز از ساده نگری، پرهیز از نگاه صفر و یکی؛ پیچیده بودن مسائل اجتماعی؛تدریج؛ اقناع افکار عمومی، پرهیز از آمریت؛ پیگیری آرمانها در عین دیدن واقعیت ها، روشن شدن تمام زوایای مسأله، غلبه بر هیجانات و پرهیز از لجاجت می باشد.
رهاوردهای صلح مطلوب در نهج البلاغه و گفتمان سازی آن در عصر حاضر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
دین پژوهی و کارآمدی دوره ۴ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۱۳)
91 - 106
حوزههای تخصصی:
مقاله حاضر با روش توصیفی - تحلیلی به بررسی رهاوردهای غائی صلح در سیره امام علی(ع) می پردازد و در رویکردهای معرفتی، هدایتی، اجتماعی و نظامی به آثار این مهم اشاره می نماید. تعمّق در سیره حکومتی امام علی(ع) این مهم را مشهود می سازد که امام(ع) در برخورد با مخالفان، گذشت و مدارا را بر جنگ و سرکوب ترجیح می دادند و از راه های مختلف تلاش می نمودند تا جنگی اتفاق نیفتد. از منظر امام علی (ع) صلحی که رضایت خداوند در آن باشد امنیّت و آرامش اجتماعی را فراهم می کند و مانع از تفرقه و از هم گسیختی در جامعه می گردد و در شرایطی می تواند موجب هدایت افرادی گردد که ممکن است در شرایط گمراهی در جنگ کشته شوند. تبیین آموزه های علوی پیرامون صلح و رهاوردهای آن در عصر حاضر حائز اهمیّت است؛ اول این که در عرصه بین الملل به معرفی صحیح اسلام حقیقی به دور از جریان های افراطی و تفریطی کمک می نماید و مانع مهمّی در مقابل شبهات اسلام هراسی می گردد. دوم آن که گفتمان صلح و توجه راهبردی و راهکاری به آن در جوامع اسلامی عامل مهمّی در وحدت بیش از پیش در پرتو اشتراکات و تقلیل اختلافات و جنگ می شود، همچنان که می تواند به شکل گیری گفتمان صلح اسلامی در سطح جهانی کمک نماید.
مطالعه تطبیقی استعاره های مفهومی ایمان و کفر در قرآن و نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
براساس یافته های علوم شناختی، ذهن انسان مفاهیم انتزاعی را با استفاده از تجربیات حسی و ملموس سازمان دهی می کند. استعاره های مفهومی که در زبان شناسی شناختی ابزارهای اساسی در تفکر هستند، در شکل دهی به فهم انسان از جهان نقش کلیدی دارند. قرآن کریم نیز برای انتقال مفاهیمی مانند ایمان و کفر از این استعاره ها بهره برده است. این پژوهش با رویکردی تطبیقی، استعاره های مفهومی ایمان و کفر را در قرآن و نهج البلاغه بررسی کرده و حوزه های مبدأیی نظیر نور و تاریکی، پاکی و آلودگی، گیاهان، بینایی و طرح واره های شیء و نیرو را تحلیل می کند. هدف این مطالعه، تبیین شکل گیری این استعاره ها و بررسی شباهت ها و تفاوت های آن ها در دو متن دینی است. نهج البلاغه و قرآن کریم از حوزه های مفهومی مشابهی برای مفهوم سازی ایمان و کفر بهره گرفته اند. با وجود اشتراکات فراوان، تفاوت هایی در نحوه به کارگیری استعاره ها در این دو متن دیده می شود؛ قرآن با زبانی وحیانی و همه فهم، مفاهیم را به مخاطبان گسترده تری منتقل می کند، در حالی که نهج البلاغه با بیانی انسانی و استدلالی، به تشریح ابعاد اجتماعی، اخلاقی و فلسفی این مفاهیم می پردازد. این پژوهش نشان می دهد که استعاره های مفهومی نه تنها ابزار انتقال مفاهیم دینی هستند، بلکه پیوند عمیقی میان زبان، فرهنگ و جهان بینی در فهم و پذیرش پیام های الهی ایجاد می کنند.