فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۵۰۱ تا ۲٬۵۲۰ مورد از کل ۶٬۵۲۱ مورد.
منبع:
پژوهشنامه زنان سال نهم تابستان۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۴)
101-127
حوزههای تخصصی:
«توانمندشدن سیاسی» فرصت پرداختن شمار زیادی از شهروندان به امور سیاسی است؛ یکی از مهم ترین شاخص های آن، افزایش «مشارکت سیاسی» در سطح تصمیم سازی است. مقاله ی حاضر با هدف پاسخ به این پرسش کلی نگاشته شده که «توانمندشدن زنان در عرصه ی سیاست»، چیست و با چه متغیرهای زمینه ای شکل می گیرد. جامعه ی آماری این پژوهش را زنان نخبه در عرصه ی سیاست تشکیل می دهند و روش شناسی، مبتنی بر بهره گیری از تکنیک تحلیل محتوای کمی و کیفی و تکنیک مصاحبه نیمه ساخت یافته در جمع آوری داده ها و متون مصاحبه هاست؛ در راستای ساماندهی داده های استخراج شده و ارایه الگوی نهایی نیز از نرم افزار تحلیل داده های کیفی مکس کیو.دی. اِی استفاده شده است. بر اساس یافته های پژوهش، توانمندشدن سیاسی دارای دو بعد اصلی «مشارکت و کنشگری سیاسی» و «نخبگی سیاسی» است و زنان نخبه ی سیاسی در مسیر توانمندشدن، از چهار محیط فردی، خانوادگی، سیاسی و اجتماعی متأثر هستند که از این میان، محیط خانوادگی بیشترین اثرگذاری را بر این زنان و توانمندی هایشان دارد. پس از این، محیط سیاسی و زمینه های تشویقی این حوزه، بر شکل گیری و میزان توانمندشدن این زنان اثرگذار است. پژوهشگر در مجموع 18 مقوله ی درجه ی 1و2 و 522 عبارت معنایی را شناسایی نموده و آن را در ترسیم مدل نظری مبتنی بر میدان به کار برده است
اثربخشی آموزش معنویت بر تاب آوری و کیفیت زندگی زنان مطلقه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان تأثیر آموزش معنویت بر تاب آوری و کیفیت زندگی زنان مطلقه بود. این پژوهش به روش نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون انجام شد. جامعة آماری این پژوهش را کلیة زنان مطلقه تحت حمایت کمیتة امداد امام خمینی (ره) منطقه 9 شهر تهران تشکیل دادند که از طریق روش نمونه گیری هدفمند تعداد 60 نفر از این زنان انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه 30 نفری آزمایش و کنترل جایگزین گردیدند. ابزار پژوهش، پرسشنامة تاب آوری کانر و دیویدسون و پرسشنامة کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی بود. ابتدا پیش آزمون برای گروه ها انجام شد و سپس گروه آزمایش طی 8 جلسة 90 دقیقه ای برنامة معنویت درمانی را دریافت نمود. داده های جمع آوری شده با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیری بررسی شدند. نتایج نشان داد که آموزش معنویت بر ارتقای تاب آوری و کیفیت زندگی زنان مطلقه مؤثر است (0.01 >P). با توجه به نتایج به دست آمده، پیشنهاد می شود روان شناسان و مشاوران به زنان مطلقه کمک کنند تا با توجه بیشتر به مقولة معنویت و مؤلفه های آن به عنوان یکی از عوامل مؤثر در زندگی، بتوانند میزان تاب آوری خود در برابر ناملایمات حاصل از پیامدهای طلاق را افزایش داده و کیفیت زندگی خود را ارتقا بخشند.
پیش بینی مؤلفه های عشق ورزی براساس طرحواره جنسی با واسطه گری تعهد مذهبی در زنان و مردان شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن و جامعه سال نهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۳)
107 - 124
حوزههای تخصصی:
هدف از این پژوهش پیش بینی مؤلفه های عشق ورزی براساس طرحواره جنسی با واسطه گری تعهد مذهبی در زنان و مردان شهر اصفهان بود. این مطالعه توصیفی-تحلیلی به روش همبستگی از نوع تحلیل مسیر انجام شد. آزمودنی ها در این پژوهش 320 نفر بودند که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند و به پرسش نامه مثلث عشق (Triangle,1994)، آزمون تعهد مذهبی (Vrtygton test,2003) و مقیاس طرحواره های جنسی مردان و زنان (Anderson et al., 1999) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها افزون بر روش های توصیفی (میانگین و انحراف معیار) از ضریب همبستگی و تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار AMOS-16 برای برازش مدل فرضی استفاده شد. نتایج پژوهش نشان دادند که در مورد زنان رابطه طرحواره های جنسی بر ابعاد عشق با نقش واسطه ای تعهد مذهبی نشان می دهد که متغیر طرحواره جنسی با اثر مستقیم 05/0 بر ابعاد عشق اثر معنادار ندارد، ولی با اثر غیرمستقیم تعهد مذهبی، طرحواره های جنسی زنان به مقدار 066/0- بر ابعاد عشق اثر معنادار دارد. در حالی که در گروه مردان رابطه طرحواره جنسی بر ابعاد عشق با نقش واسطه ای تعهد مذهبی نشان می دهد که متغیر طرحواره جنسی با اثر مستقیم 10/0- بر ابعاد عشق و هم چنین، با اثر غیرمستقیم تعهد درونی، طرحواره جنسی مردان نیز به مقدار 22/0 بر ابعاد عشق اثر معنادار ندارند. با توجه به نتایج پژوهش نتیجه گرفته می شود که در ارتباط بین مولفه های عشق بر طرحواره های جنسی تعهد مذهبی در گروه زنان نقش واسطه ای ایفا می کند در حالی که در مورد گروه مردان این ارتباط ها یافت نشد.
موانع و چشم اندازهای مشارکت سوژه ی زنان در امر سیاسی ایران (نمونه مطالعاتی: دهمین دوره ی انتخابات مجلس شورای اسلامی)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن و جامعه سال نهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۳۵)
59 - 84
حوزههای تخصصی:
هدف این مقاله، بررسی مشارکت سیاسی زنان، به منزله ی عاملیت یا سوژه ی بسط دموکراسی در چهارچوب ساختار حاکم بر جامعه ی ایرانی است. بدین منظور، نگارندگان با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و نیز بهره گیری از نظریه ی ساختارگرایی آلتوسر و نظریه ی دموکراسی مجادله ای موفه، تحلیلی جامعه شناختی از مشارکت زنان در دهمین دوره ی انتخابات مجلس شورای اسلامی ارائه دادند. یافته های پژوهش نشان می دهد، عدم هم افزایی سطوح مختلف ساختارهای اقتصادی، ساختار سیاسی و فرهنگی موجود با تحولات ناشی از جهانی شدن و توانمندسازی زنان، موجب استمرار گفتمان مسلط مردسالاری و ضعف عاملیت زنان در امر سیاسی ایران شده است. در نهایت، از این تحقیق نتیجه گیری شد همان گونه که اساس نظریه ی رادیکال دموکراسی موفه در مفصل بندی با اقتصاد لیبرال محقق می شود، برای ارتقای عاملیت زنان در حوزه ی امر سیاسی و نیل به دموکراسی واقعی ، میزانی از توسعه ی اقتصادی با هدف کاهش آثار اتکای بر منابع رانتیر ضروری است.
تحلیل جنسیتی سرمایه اجتماعی و سلامت روان در سطح محله (مطالعه موردی شهروندان 18 سال و بالاتر شهر ساری)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن و جامعه سال نهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۴)
105 - 132
حوزههای تخصصی:
هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تفاوت میزان سرمایه اجتماعی و سلامت روان در محلات شمال و جنوب شهری بر حسب جنسیت و همچنین مطالعه تأثیر سرمایه اجتماعی بر سلامت روان می باشد. تحقیق حاضر به روش پیمایش اجرا شده و اطلاعات با استفاده از ابزار پرسشنامه جمع آوری شده است. جامعه آماری تحقیق، شامل افراد 18 سال و بالاتر شهر ساری می باشد و حجم نمونه 450 نفر می با شد. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که میزان سرمایه اجتماعی محله ای در محلات شمال و جنوب شهر ساری دارای تفاوت معنادار می باشد. به این صورت که میانگین سرمایه اجتماعی در محلات جنوب شهر (3.58از5) بیشتر از محلات شمال شهر (1.78از5) می باشد. همچنین میانگین سلامت روان در محلات شمال و جنوب شهر دارای تفاوت معناداری می باشد. به طوری که محلات جنوب شهر از سلامت روان بالاتری نسبت به محلات شمال شهر برخوردار می باشند. میانگین سرمایه اجتماعی و سلامت روان در بین زنان و مردان در محلات شمال و جنوب شهر ساری تفاوت معناداری وجود دارد. یافته ها نشان می دهد که مردان از سلامت روان بالاتری نسبت به زنان برخوردار می باشند؛ در حالی که زنان میانگین بالاتری از سرمایه اجتماعی محله ای را به خود اختصاص داده اند.
نقش میانجی مدیریت استعداد در رابطه مدیریت دانش و نگرش به تغییر سازمانی (مطالعه موردی؛ دبیران زن دوره متوسطه)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن و جامعه سال نهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۴)
233 - 248
حوزههای تخصصی:
پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی مدیریت استعداد در رابطه مدیریت دانش و نگرش به تغییر سازمانی انجام شد. روش تحقیق، توصیفی و طرح پژوهشی همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه دبیران زن مقطع متوسطه ناحیه 4 شیراز بود که با استفاده از شیوه تصادفی ساده190 نفر به عنوان نمونه آماری جهت مطالعه انتخاب شد . برای گردآوری داده های پژوهش از سه پرسشنامه استاندارد مدیریت دانش، نگرش به تغییر سازمانی و مدیریت استعداد استفاده شد . روایی پرسشنامه ها با استفاده از روایی محتوایی و پایایی پرسشنامه ها با استفاده از محاسبه ضریب آلفای کرونباخ بررسی و مورد تایید قرار گرفت . داده های تحقیق پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزارهای آماری LISREL و SPSS و آزمون مدل معادلات ساختاری تحلیل شدند. نتایج الگویابی معادلات ساختاری نشان داد رابطه بین مدیریت دانش و نگرش به تغییر سازمانی با میانجی گری مدیریت استعداد مثبت و معنی دار می باشد. با توجه به شاخص های نیکویی برازش، مدل ارائه شده مناسب بوده و قابل تعمیم به جامعه آماری می باشد .
نقد و تحلیل تقابل های جنسیتی در رمان خاله بازی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
ساختارگرایان تقابل های دوگانه را از مفاهیم بنیادین این رویکرد دانسته اند و در مطالعات ادبی براین باورند که یکی از سازه های متن، تقابل های دوگانه است که معنای پنهان آن را شکل می دهد. این تقابل ها در متون مختلف به شکل های متفاوتی بروز پیدا می کنند و می توان با تحلیل نوع و شیوۀ به کارگیری آن ها، به معنای پنهان متن دست یافت. مبنای تعیین تقابل ها، سه سطح اصلی روایت است: الف-رویدادها و پیرنگ؛ ب-شخصیت و شخصیت پردازی؛ ج-نماد و نمادپردازی. از تحلیل تقابل هایی که در پس نگاه جنسیتی متن وجود دارد، این نتیجه برمی آید که در رمان خاله بازی، تقابل های مرتبط با مفاهیم جنسیتی به نحوی بازتولید می شوند که دو سوی آن ها در نقطه ای به تعادل می رسند و به تعبیر دیگر، نویسنده در انتخاب و ترجیح بین دوسوی تقابل ها، جانب میانه ای را نگاه می دارد؛ چنانکه درباره زن نازا و زن بارور، زنی که با ذهن فرهیخته خود قدرت تربیت و پرورش دارد، برگزیده می شود. در این مقاله تقابل هایی که نشان دهندۀ نگاه جنسیتی رمان خاله بازی است و می تواند در مطالعات جامعه شناختی و به ویژه مطالعات زنان مورد استفاده قرارگیرد، استخراج شده و مورد تحلیل قرار گرفته است.
سیمای خشونت علیه زنان در شعر شاعران معاصر عراق و بررسی علل آن (مطالعه موردی: رصافی، زهاوی، سیاب و ملائکه)
منبع:
زن و فرهنگ سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳۷
7-23
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی سیمای خشونت علیه زن در اشعار چهار شاعر معاصر عراق: رصافی، زهاوی، سیاب و ملائکه و دیدگاهشان نسبت به پدیده خشونت علیه زن با استناد به دیوان اشعار آنان و تکیه بر نقد فرهنگی و به کارگیری روش توصیفی تحلیلی است. خشونت علیه زن پدیده ای تلخ با سابقه ای طولانی و با ابعاد فیزیکی، روانی، جنسی، اجتماعی و اقتصادی است که هنوز هم در جوامع انسانی وجود دارد. نتایج پژوهش بیانگر این است که شاعران مزبور در اشعار خود انواع خشونت علیه زن ازجمله محرومیت از حضور در اجتماع و بهره مندی از رشد علمی و فرهنگی، استفاده به عنوان کالایی جنسی، تحقیر، تهدید به طلاق و سرگردانی، بدرفتاری، تنبیه بدنی و سلب حق انتخاب همسر منعکس کرده اند. همچنین آنان از ابتذال زنان در اثر فشار فقر، نداشتن حامی، نبود نهادهای حمایتی و اجتماعی و ذبح ناجوانمردانه زنان و دختران به حکم سنت قبیله ای ننگ زدایی سخت متأثر شده اند و تربیت نسلی شریف، آزاده و شجاع را برای جامعه، مرهون بهره مندی زن از زندگی شرافتمندانه دانسته اند.
تبیین جامعه شناختی عوامل موثر بر تعارض هویتی زنان شهر نقده(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقاله حاضر با هدف تبیین جامعه شناختی عوامل موثر بر تعارض هویتی زنان شهر نقده انجام شد. روش تحقیق پیمایش از نوع همبستگی و تحلیلی می باشد. جامعه آماری شامل زنان متاهل و شاغل 18 تا 45 سال شهر نقده در سال 1395 به تعداد 3062 نفرمی باشد که به صورت تصادفی نسبتی و با استفاده از فرمول کوکران 341 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه محقق ساخته بود که جهت سنجش اعتبار پرسشنامه از اعتبار محتوایی و اعتبار سازه ای و جهت سنجش پایایی پرسشنامه نیز ار آلفای کرون باخ استفاده شد که تایید شدند. نتایج حاصل از spss و ازمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی نشان داد که مدرنیته و شاخصهای آن جامعه پذیری مدرن- عناصرهویتی مدرن- منابع فرهنگی و ساختار رفتار گروهی و همچنین جهانی شدن و شاخصهای َآن امپراطوری رسانه ها و شیوه زندگی مدرن در تعارض هویتی زنان تاثیر دارند. نتایج رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر نیز نشان داد که مجموع شاخص ها 49 درصد تعارض هویتی زنان شهر نقده را تبیین می کنند که بیشترین سهم را شیوه زندگی مدرن با با بتای541/0 = β و امپراطوری رسانه ها با بتای 44/0 = β و پس از ان جامعه پذیری مدرن با بتای241/0 = β و مولفه منابع فرهنگی با بتای128/0 = β و دو مولفه عناصر هویتی مدرن با بتای 096/0 = β و ساختار ارتباط گروهی با بتای 09/0 = β کم اثرترین شاخصها در تبیین تعارض هویتی زنان بودند.
شرایط انتقال مهریه در حقوق موضوعه و فقه اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی زنان سال بیست و یکم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۸۲
101 - 115
حوزههای تخصصی:
مهریه یا صداق از حقوق مالی است که شریعت اسلامی برای زوجه مقرر کرده است و به محض انعقاد عقد نکاح، زوجه مالک مالِ موضوع مهریه می شود. زوجه می تواند، هرچیزی که مالیت و مشروعیت داشته باشد و تعیین آن برای مهریه ی بلامانع باشد (عین معین، کلی در معین و کلی فی الذمه) معامله کند، به شرط اینکه زوج درخصوص مهریه مباشرت را شرط نکرده باشد. بنابراین مهریه از لحظه ی انعقاد عقد نکاح در اختیار زوجه قرار می گیرد و زوجه آزادانه می تواند آن را در قالب های حقوقی انتقال دهد و یا آن را اسقاط کند. در این پژوهش، شرایط انتقال مهریه در فروض مختلف بررسی شده است. بیع دین در مهریه ی عندالمطالبه و عندالاستطاعه مقدور است. در این فرض، انتقال مهریه به معنای انتقال حقوق و امتیازات ناشی از عقد نکاح نیست، بلکه فقط انتقال مهریه ی تعیین شده پولی و غیرپولی را در برمی گیرد، زیرا حق تمکین، حق نفقه، حق حبس، حق حضانت و... قائم به روابط زوجین است. بنابراین فقط انتقال جنبه ی مالی عقد نکاح -که همان مهریه صرف است- امکان پذیر است. همچنین می توان مهریه ای که مال کلی فی الذمه است را بدون انتقال حق تمکین، حق نفقه، حق حبس، حق حضانت و حقوق و مزایایی که از عقد نکاح ناشی می شود، در قالب عقد هبه به مدیون و غیرمدیون منتقل کرد.
بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر همسرآزاری با تأکید بر نقش نظام مردسالاری در خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در توسعه و سیاست دوره ۱۶ بهار ۱۳۹۷ شماره ۱
131 - 147
حوزههای تخصصی:
یکی از آسیب های اجتماعی که جامعه را تهدید می کند همسرآزاری است که خود را به اشکال مختلف در نهاد خانواده نشان می دهد. مقاله حاضر با هدف شناسایی ارتباط بین عوامل اجتماعی مؤثر بر همسرآزاری در سال 1395 نگاشته شده است. رابطه مذکور، با اتخاذ رویکرد توصیفی تحلیلی و با استفاده از ابزار پرسش نامه مطالعه و با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شده است. جامعه آماری شامل 120 نفر از زنان متأهل مراجعه کننده به مجتمع قضایی شهرستان شاهرود بود که به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهد نگرش مردسالارانه ارتباط مؤثر و معناداری بر همسرآزاری دارد. همچنین، تفاوت معناداری بین همسرآزاری در سنین مختلف به دست آمد. نتیجه نهایی پژوهش این بود که با توجه به شاخص های نظام مردسالاری، هرقدر روابط نابرابر قدرت، سلطه مردان بر زنان، نظام سلطه پدرسالارانه، برتری طبقه مردان بر زنان و ستم بر زنان در جامعه بیشتر باشد، میزان همسرآزاری در خانواده و نقش نظام مردسالاری در شکل گیری و شیوع آن نیز بیشتر می شود.
طراحی مدل تحلیل ساختاری- تفسیری عوامل مؤثر بر ایجاد سقف شیشه ای بر اساس تحلیل دلفی (مطالعه موردی: زنان شاغل در ستاد شرکت ملّی پخش فراورده های نفتی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این تحقیق از طریق تحلیل تفسیری-ساختاری (ISM)، به دنبال طراحی مدلی مبتنی بر دسته بندی و تفکیک عوامل مؤثر بر ایجاد سقف شیشه ای کارکنان زن شاغل در ستاد شرکت ملّی پخش فراورده های نفتی ایران بود. پژوهش حاضر در بازه زمانی یکساله بین آذر ماه 1395 - دی ماه 1396 انجام شد. روش پژوهش ترکیبی بود که در بخش کیّفی بر شناسایی عوامل مؤثر بر ایجاد سقف شیشه ای از طریق بررسی مبانی نظری و تئوریک و انجام تحلیل دلفی با مشارکت 20 متخصص به عنوان اعضای پانل مبتنی بود و در بخش کمّی نیز از طریق تشکیل ماتریس خودتعاملی ساختاری به دنبال مدل سازی ساختاری و تفسیری بود که در این بخش تعداد 30 نفر از متخصصان منابع انسانی (داخل و خارج از شرکت) مشارکت کردند. نتایج پژوهش نشان می دهد که اساسی ترین عامل سقف شیشه ای زنان در ستاد شرکت ملّی پخش فراورده های نفتی ایران بر اساس مدل طراحی شده، نبود قوانین حمایتی است، که این شاخص مربوط به مؤلّفه اصلی علل برون سازمانی و مؤلّفه فرعی علل سیاسی و مقرراتی در نتایج دلفی بودند. همچنین در بالاترین سطح و در واقع کم اثرترین عامل بر ایجاد سقف شیشه ای، شاخص عدم جوّ مناسب برای کار زنان، از علل ساختاری مؤلّفه اصلی درون سازمانی است.
ارزیابی آراء آلوسی درباره شخصیت حضرت زهرا (س)در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
همواره یکی از مسائل مهم در قرآن، توجه به شخصیت و جایگاه اهل بیت (ع) است. با توجه به اینکه حضرت زهرا (س) نیز یکی از اهل بیت پیامبر(ص) است و باتوجه به ویژگی های مهم شخصیتی ایشان، جایگاه خاصی نزد قرآن پژوهان دارد. مقاله حاضر با هدف بررسی آراء آلوسی درباره شخصیت حضرت زهرا(س) در قرآن، با استخراج آیات نازله در شأن آن حضرت و بهره گیری از روش تحلیلی- توصیفی، شخصیت ایشان را در تفسیر روح المعانی مورد واکاوی قرار داد. منابع مورد استفاده در این تحقیق در محدوده سال های 1402 الی 1434 هجری قمری است. طی مطالعات صورت گرفته و جستجو در نشریات و پایگاه های اطلاع رسانی توسط محقق، اثر پژوهشی که موضوع مورد مطالعه پژوهش حاضر را بررسی کرده باشد، یافت نشد. محقق در پژوهش حاضر به این نتیجه دست یافت که آلوسی در تصویرپردازی شخصیت حضرت زهرا (س) دچار تذبذب و سرگردانی شده است. وی شخصیت حضرت زهرا(س) را در تفسیر برخی از آیات با الفاظی همچون «دارای حرمت، همراهی با پیامبر(ص) در روز مباهله و برترین زن جهان» دارای فضیلت معرفی کرده است، در مواردی دیگر، آن بزرگوار را «غیر معصوم و طلبکار ناحقّ» نشان داده است، در پاره ای تردید کرده و در برخی آیات نیز خود دچار تردید شده است. دراین میان، وی در توضیح بسیاری از آیات مربوط به حضرت زهرا (س)، هیچ گونه سخنی (در نفی یا اثبات حضرت زهرا(س)) ذکر نکرده است.
نقش و مشارکت زنان در توسعه پایدار
حوزههای تخصصی:
مشارکت زنان برای دستیابی به توسعه سیاسی و اقتصادی ضروری است. چون موقعیت زنان در جامعه عمیقاً تحت تأثیر شرایط و سطوح توسعه در کشورها است، هرچه کشورها توسعه یافته تر باشند شکاف بین توسعه یافتگی زنان و مردان کاهش می یابد. از این رو بهبود وضعیت زنان جزء الزامات اصلی در بهبود شاخص های توسعه در هر جامعه است. به عبارتی، بدون توجه به شرایط زنان، دستیابی به توسعه برای هیچ کشوری میسر نخواهد بود. همچنین واقعیات موجود در بسیاری از جوامع نشان از آن دارد که علیرغم اعلامیه ها و بیانیه ها و تأسیس نهادها و سازمان های مختلف در تحقق حقوق زنان و علیرغم هزینه های قابل توجه، زنان از مسائل و مشکلات ناشی از فقر اقتصادی و فقر فرهنگی در رنج هستند. یکی از شاخص های تأثیرگذار بر روی مشارکت سیاسی و اقتصادی زنان آموزش و توانمندسازی آنان است. به هر میزان بر روی آموزش و مهارت آموزی زنان برنامه ریزی و سرمایه گذاری گردد، اثر مستقیم و غیرمستقیم بر روی مشارکت اقتصادی و سیاسی کشورها دارد.
نگاهی نو به استدلال مخالفان قضاوت زن به سیره ، اصل وإجماع(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه زنان سال نهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۲۵)
141-160
حوزههای تخصصی:
این پژوهش به استدلال مخالفان قضاوت زن به اجماع، سیره واصل پرداخته است، وتلاش نموده تا استدلال آنان که مردبودن رادرقاضی شرط کرده اند به طور مستدل مورد نقد وکنکاش قرار دهد، وتأکید دارد براینکه ؛ یک)سیره ای که به آن استناد کرده اندمتأثر از علل وعوامل فرهنگی وشرایط محیط است که نمی تواند حجت باشد؛دو) اصل نیز درهرچیز اباحه وجوازاست نه حرمت،وازجهتی دیگر از روایات مربوط به ارجاع دادن مردم به علماچون علماوارثان پیامبرانند ودرحوادث واقعه به علمامراجعه کنید،اذن عام استفاده می شودکه شامل زن ومردواجد شرایط می شود د؛سه) اجماع نزدشیعه حجت ودلیل معتبری به حساب نمی آید مگراینکه ازرأی امام(ع)کشف کند،مشروط برعدم وجوددلیل قرآنی وروایی،اگراجماع روی آیه ای یاحدیثی تکیه کند،بایدبه آن أیه یاحدیث رجوع شود.واگردرمسئله ای متقدمین اجماع نداشتندومتأخرین اجماع داشتند،آن اجماع حجیت ندارد،چون ازرأی معصوم کشف نمی کند،اجماع مورداستناد،چنین اجماعی است یعنی الف-مدرکی است.ب-ازدوران غیبت تادوران علامه حلی ثابت نشده است.از یافتهای تحقیق این است که استدلال مخالفان قضاوت زنان به اجماع،سیره وأصل مخدوش و ناتمام است
سنجش میزان اثرگذاری مؤلفه های سازگاری بر تحکیم خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
سازگاری زن و شوهر در خانواده ها از اهمیت زیادی برخوردار است. تحقیقات بسیاری نشان داده که کاهش میزان آن تهدیدی برای بقاء خانواده هاست. هدف اساسی این تحقیق سنجش میزان اثرگذاری هر یک از مؤلفه های سازگاری یعنی توافق و همرأیی، پیوستگی، ابراز عواطف و رضایتمندی از زندگی زناشویی بر تحکیم خانواده هاست. این پژوهش با روش پیمایشی و رویکرد جامعه شناختی، 148 نفر از کارکنان متأهل (64 هیأت علمی و 84 کارمند) دانشگاه های پیام نور استان همدان را با شیوه نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب کرد و با استفاده از پرسشنامه بومی شده سازگاری ویک و بنازون و همکارانش و فیلیسینگر و اسپانیر مورد مطالعه قرار داد. یافته ها نشان داد، میزان اثرگذاری هر یک از مؤلفه های سازگاری بر تحکیم خانواده یکسان نیست. نتایج تحلیل رگرسیون چند متغیره نشان داد که -پیوستگی به خانواده با (515/0= β) و سپس ابراز عواطف و احساسات با (330/0=β) به ترتیب بیشترین تأثیر را بر تحکیم خانواده دارد. این نتیجه متمایز از نتایج تحقیقات فیلیسینگر و اسپانیر است که توافق و ابراز دلبستگی در روابط جنسی را مهمترین مؤلفه تبیین کننده تحکیم خانواده ها بر می شمارد. این نتیجه تحت تأثیر فرهنگ جامعه است.
تبیین جامعه شناختی تعیین کننده های فرهنگی جهت گیری پوششی زنان (مطالعه موردی: زنان 15 تا 49 ساله شهر شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن و جامعه سال نهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۳۳)
125 - 150
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش، شناخت و تبیین تعیین کننده های فرهنگی جهت گیری پوششی زنان است. جامعه آماری پژوهش، زنان گروه سنی 15 تا 49 ساله شهر شیراز در سال 1396 می باشند که به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله، 550 زن از بین محله های مناطق دهگانه شهر شیراز به عنوان نمونه انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه محقق ساخته، شامل 43 گویه است که روایی سازه آن(65/0) و پایایی آن(78/0) می باشد. برای تجزیه و تحلیل روابط ساختاری تعیین کننده های فرهنگی پژوهش، از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار Lisrel استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که رسانه های نوین ارتباطی خارجی با بارعاملی (41/0)، شبکه های مجازی با بارعاملی (45/0)، گسترش ارزش های فمینیستی با بارعاملی (43/0)، مصرف گرایی با بارعاملی (51/0)، لذت گرایی با بارعاملی (36/0) و نگرش نسبت به زن با بارعاملی (13/0)، به عنوان پیش بینی کننده های فرهنگی، نقشی تعیین کننده در شکل دهی و جهت گیری پوششی زنان مورد مطالعه داشته اند. شاخص های برازش مدل ساختاری پژوهش نیز ضمن تأیید فرضیه ها، نشان می دهند که مدل تدوین شده از حمایت چارچوب نظری و ادبیات پژوهش برخوردار است و پیش بینی کننده های درون مدل در مجموع با بارعاملی (55/0) همبستگی نیرومندی با جهت گیری پوششی داشته و 30% از تغییرات جهت گیری پوششی زنان را تبیین می کنند. ضمن آن که در این پژوهش، رسانه های داخلی و سیالیت هنجارهای دینی نقشی تعیین کننده در جهت گیری پوششی زنان نداشته اند.
حق مادری در اندیشه امام سجاد(ع) و حقوق بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امروزه حقوق بین الملل از رهگذر قطعنامه های غیرالزام آور مجمع عمومی سازمان ملل به «حق مادری»، توجه ویژه نشان داده است. بررسی مفهوم و مصادیق این حق در اسلام نیز در قالب حقوق زنان و مادران، بسیار دقیق تر و با تفصیل بیشتر بررسی شده است، چنانکه در اندیشه های امام سجاد(ع) تجلی ویژه ایی یافته است. پژوهش حاضر از رهگذر تدقیق در اسلام و انگاره های حقوقی بین المللی به ایضاح مفهوم یادشده پرداخته است. بنا بر تقسیم هوفلدی، بیشترین حق مادری از نگاه حقوق بین الملل، حق-آزادی است ولی در اسلام، این حق، حق- مطالبه دانسته می شود و این حق در اسلام به مراتب والاتر است. از نظر گستره زمانی، حقوق بین الملل، حق مادری را به دوره بارداری و عوارض ناشی از آن محدود می داند و حق تربیت فرزند را هم با قیودی برای والدین به رسمیت می شناسد، اما در رهیافت اسلامی که در اندیشه امام سجاد(ع) تبلور ویژه ای یافته است، گستره حق مادری نه تنها محدود به دوره بارداری نیست، بلکه در زمان وفات وی نیز وجود دارد و بر حکومت، همسر، حقوق بین الملل، قطعنامه های مجمع عمومی سازمان ملل و فرزندان است که این حق را ادا کنند. بنابراین، حق مادری در اسلام به مراتب کامل تر و مترقیانه تر از آن چیزی است که در حقوق بین الملل آمده است و ضروری است که حقوق بین الملل از گزاره های اسلامی دراین باره بهره جوید.
ارائه الگوی ارتباط زناشویی کارآمد با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
یکی از مهمترین ارکان ازدواج موفق، توانایی زوجها برای برقراری ارتباط کارآمد با یکدیگر است. بر این اساس، هدف این پژوهش، شناسایی الگوی ارتباط زناشویی کارآمد بود. این مطالعه با شیوه کیفی و با استفاده از روش نظریه داده بنیاد انجام شد. 15 زن و مرد با استفاده از نمونه گیری داوطلبانه و مصاحبه نیمه ساختاریافته و بر اساس ملاکهای ورود به پژوهش تا حد اشباع مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج، الگوی ارتباط زناشویی کارآمد تعیین شد. در این الگو، سازگاری زناشویی به عنوان مقوله مرکزی انتخاب شد. شرایط علّی عبارت بود از سبک دلبستگی ایمن، تمایزیافتگی، بلوغ عاطفی و بلوغ فکری و شناختی. آموزه های خانواده مبدأ و دینداری به عنوان شرایط زمینه ای و حمایت اجتماعی به عنوان عامل مداخله گر انتخاب شد. راهبردهای مورد استفاده زوجها برای برقراری ارتباط کارآمد با همسرشان عبارت بود از تشویق و تعامل مثبت. در نهایت، والدگری کارآمد و کیفیت زندگی زناشویی به عنوان پیامدهای این الگو معرفی شد. از نظر پیشگیری و درمان، درک ویژگیهای کارآمدی رابطه می تواند در ارائه اطلاعات لازم برای آموزش ارتباط کارآمد به زوجها و نیز در ارائه مداخلات مناسب برای همسرانی مؤثر واقع شود که دچار ناکارآمدی ارتباط زناشویی هستند.
فراتحلیل مطالعات انجام شده در حوزه طلاق در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بررسی مساله طلاق و عوامل موثر بر آن از جمله موضوعاتی است که در دهه های اخیر اندیشمندان اجتماعی را بسیار به خود مشغول داشته است. طلاق در ابعاد گوناگون تاثیر فزاینده ای بر زندگی انسان ها می گذارد. این مقاله با استفاده از مرور سیستماتیک، 19 پژوهش صورت گرفته در حوزه طلاق در بازه زمانی( 1395- 1381) را انتخاب و مورد فرا تحلیل قرار داده است. مقاله به دو بخش اصلی تقسیم شده است. در بخش اول به ارزیابی روشی، محتوایی و ساختاری تحقیقات پرداخته شده است و در بخش دوم مهم ترین علل و راهکارهای طلاق مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از بررسی تحقیقات انجام شده در حوزه طلاق نشان می دهد در سطح نظری بیشتر از نظریه های خرد همچون مبادله و همسان همسری استفاده شده است. همچنین در بخش عوامل موثر بر طلاق عواملی همچون؛ مداخله اقوام و اطرافیان، اعتیاد، تفاوت ارزش ها و عدم تفاهم (میان عوامل اجتماعی) و عواملی مانند بیکاری و مشکل امرار معاش (در میان عوامل اقتصادی) بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده اند. راهکارهای ارائه شده نیز به چهاردسته نهادهای فرهنگی و اجتماعی، آموزشی، اقتصادی و حمایتی، قانون گذار و نظارتی تقسیم شده است که بیشتر راهکارها متوجه جنبه های آموزشی و خانوادگی بوده است. می توان با افزایش مهارت و دانش ارتباطی بین زن و مرد، ترسیم دقیق و کارشناسانه پیامدهای روانی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی طلاق به منظور جلوگیری از اخذ تصمیمات فوری و کم کردن پدر سالاری در خانواده شاهد کاهش میزان طلاق بود.