روان شناسی فرهنگی زن (زن و فرهنگ سابق)

هدف پژوهش حاضر بررسی سیمای خشونت علیه زن در اشعار چهار شاعر معاصر عراق: رصافی، زهاوی، سیاب و ملائکه و دیدگاهشان نسبت به پدیده خشونت علیه زن با استناد به دیوان اشعار آنان و تکیه بر نقد فرهنگی و به کارگیری روش توصیفی تحلیلی است. خشونت علیه زن پدیده ای تلخ با سابقه ای طولانی و با ابعاد فیزیکی، روانی، جنسی، اجتماعی و اقتصادی است که هنوز هم در جوامع انسانی وجود دارد. نتایج پژوهش بیانگر این است که شاعران مزبور در اشعار خود انواع خشونت علیه زن ازجمله محرومیت از حضور در اجتماع و بهره مندی از رشد علمی و فرهنگی، استفاده به عنوان کالایی جنسی، تحقیر، تهدید به طلاق و سرگردانی، بدرفتاری، تنبیه بدنی و سلب حق انتخاب همسر منعکس کرده اند. همچنین آنان از ابتذال زنان در اثر فشار فقر، نداشتن حامی، نبود نهادهای حمایتی و اجتماعی و ذبح ناجوانمردانه زنان و دختران به حکم سنت قبیله ای ننگ زدایی سخت متأثر شده اند و تربیت نسلی شریف، آزاده و شجاع را برای جامعه، مرهون بهره مندی زن از زندگی شرافتمندانه دانسته اند.

هدف این مطالعه بررسی مسائل و مشکلات تعاونی های زنان با تمرکز بر توانمندی مدیران با استفاده از روش کیفی بود که برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق از روش مشاهده و مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد. جامعه آماری، مدیرعاملان تعاونی های زنان استان همدان (55 مدیر عامل) بودند که به صورت تمام شماری مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش تحلیل محتوای استقراری و کدگذاری و طبقه بندی استفاده گردید. یافته ها نشان داد که مسائل و مشکلات تعاونی های زنان عبارتند از: محدودیت های درون خانواده، نگرانی در مورد مسئولیت های زندگی، ضعف در عملکرد سازمان های حمایتی، مشکلات مالی، تبعیض جنسیتی، ضعف جسمانی، نگرانی از آینده و ضعف در برقراری ارتباط. این مشکلات را می توان در چهار دسته کلی تر جای داد که عبارتند از: مسائل و مشکلات روان شناختی، جامعه شناختی، اقتصادی و نهادی مدیریتی. در نهایت این چهار طبقه را در دو طبقه کلی، مشکلات درون فردی و مشکلات برون فردی دسته بندی نمود.

هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش معنویت بر تاب آوری، عزت نفس و خوداتکایی زنان سرپرست خانوار مطلقه تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) در شهرستان نایین بود. از جامعه مذکور نمونه ای به حجم 30 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه آزمایش(15 نفر) و کنترل(15 نفر) جایگزین شدند. طرح پژوهش نیمه آزمایشی با پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. ابزار پژوهش مقیاس تاب آوری کونور و دیویدسون (2003)، مقیاس عزت نفس روزنبرگ (1965) و پرسشنامه خوداتکایی محقق ساخته مبتنی بر زمینه یاب ارزشی شوارتز(2004) بود. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای تحت مداخله آموزش معنویت قرار گرفتند. داده ها با استفاده ازآزمون تحلیل کواریانس چند متغیری تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد معنویت بر تاب آوری، عزت نفس و خوداتکایی زنان سرپرست خانوار مطلقه اثربخش است.

هدف پژوهش حاضر، تحلیل زمینه های اجتماعی داستان بانوگشسپ در حماسه های شفاهی است. داستان زندگی و دلاوری بانوگشسپ، دختر رستم، از قدیم ترین روایات حماسی ایران است که علاوه بر بانوگشسپ نامه، در ادبیات عامیانه و حماسه های شفاهی ایرانی نیز راه جسته است. این پژوهش بر آن است که با روش توصیفی- تحلیلی به تطبیق حماسه های شفاهی و کلاسیک داستان بر مبنای چگونگی تکوین شخصیت زن- قهرمان در آنها بپردازد. نتایج این تحقیق بیانگر آن است که با وجود قدمت روایت منظوم، حماسه های شفاهی بخش های بیشتری از داستان بانو را حفظ کرده یا نقاط خلأ آن را پرورش داده است. سلیقه مخاطب عام و جلب رضایت او، افزایش بن مایه های تغزلی و عناصر مربوط به افسانه و جادو و عناصر معنوی فرهنگ عامه از جمله تفاوت های متون شفاهی است. الگوی قدرت بخشیدن به زنان قهرمان در شبیه شدن آنها به مردان که محصول فرهنگ پدرسالارانه است، مهم ترین بخش الگوی زن- قهرمان در داستان بانوست که در حماسه های شفاهی، به علت فاصله با فرهنگ بسته حاکم بر طبقه نخبه، وجوه زنانه شخصیت بانو پررنگ تر شده است.

هدف از پژوهش حاضر، بررسی شخصیت «هوو» در ادبیات داستانی معاصر بود. یکی از ویژگی های ادبیات معاصر، توجه بیشتر به امور اجتماعی و حضور پر رنگ زنان در حوزه ی شعر، نثر و به ویژه داستان است؛ پیوند بین مسائل اجتماعی و زبان روشن است؛ به گفته ی زبان شناسان، زبان آیینه ی فکر و تحولات فکری جامعه است. محمود دولت آبادی و علی محمد افغانی از نویسندگان سرشناس معاصر به شمار می آیند که طرح مضامین اجتماعی در آثار آنان حضوری پررنگ دارد. یکی از این مضامین، پردازش شخصیت «هَوو» است. «شوهرآهو خانم» و «کلیدر» هر دو از تأثیرگذارترین رمان های معاصر هستند که شخصیت زن در جایگاه «هوو» در آن ها نقش مؤثری دارد. در این پژوهش، ضمن تحلیل این شخصیت ها، دریافت می شود که دولت آبادی و افغانی از کدام عناصر داستانی برای آفرینش بهتر و واقعی تر این شخصیت ها، بهره برده اند. پژوهش حاضر، به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است و یافته های آن نشان می دهد که هر دو نویسنده در پردازش شخصیت «هوو» از شیوه ی بیان مستقیم به خوبی استفاده کرده اند. از بین شیوه های غیرمستقیم نیز اغلب از روش «توصیف» بهره گرفته اند. با این که هر دو نویسنده به خوبی معضلات و پیامدهای ناگوار چندهمسری را بیان کرده اند؛ اما با دیدگاهی مردانه و جانب دارانه و در فضایی مردسالارانه آن را ترسیم کرده اند.

هدف از پژوهش حاضر ارائه مدلی برای مصرف مبتنی بر زیبایی در زنان در شهر تهران بود. جامعه پژوهش، زنان ساکن در شهر تهران بودند که به مصارف زیبایی می پرداختند. نمونه تحقیق حاضر شامل 28 نفر از زنان 18 تا 40 ساله بود که با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند. پژوهش با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی انجام شد. ابزار مورد استفاده برای گردآوری داده ها، مصاحبه بود و از کدگذاری به عنوان روش تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شد. تحلیل داده های حاصل از مصاحبه نشان داد که نقش ها و کلیشه های جنسیتی در بستر جامعه و همچنین ایده آل های زیبایی منجر به نارضایتی زنان از تصویر بدن خود شده است و نارضایتی از تصویر بدن زنانه منجر به مصارفی از جمله جراحی زیبایی، رژیم درمانی و باشگاه رفتن شده است.

هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان اثربخشی آموزش مبتنی بر طرح واره درمانی بر طرح واره های ناسازگار اولیه و الگوهای حل تعارض در زنان متأهل مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اهواز بود. نمونه پژوهش شامل 30 نفر بود که به روش تصادفی ساده انتخاب و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) جایگزین شدند. طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. ابزار اندازه گیری پرسشنامه طرح واره های ناسازگار اولیه یانگ(1998) و پرسشنامه الگوهای حل تعارض رحیم(1997) بود. زنان متأهل گروه آزمایش طی 20 جلسه 60 دقیقه ای تحت مداخله طرح واره درمانی با پروتکل درمانی جفری یانگ و همکاران(2003) قرار گرفتند. داده های جمع آوری شده با استفاده از تحلیل کوواریانس(مانکوا) و تحلیل کوواریانس تک متغیره(آنکوا) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. یافته نشان داد که طرح واره درمانی برکاهش طرح واره های ناسازگار اولیه و بهبود الگوهای حل تعارض در گروه آزمایش اثربخش است و تفاوت معناداری بین دو گروه وجود دارد.

هدف این پژوهش پرداختن به روایتی از جنگ است که تجربه زیسته زنانه را شکل داده و آن را بازگو می کند. زنانی که به نوعی در جنگ شرکت داشته یا به شکلی مستقیم آن را زیسته اند. پژوهش حاضر درصدد مطالعه مردم شناختی روایت های زنانه از دوران جنگ تحمیلی است. روش این پژوهش مطالعه میدانی (مشاهده مشارکتی، جمع آوری مستندات، مصاحبه روایتی) است. این پژوهش با 50 نفر از زنان شهرستان های سرپل ذهاب و قصرشیرین در استان کرمانشاه که جنگ تحمیلی را تجربه کرده اند مصاحبه های عمیقی انجام داده است تا بتواند روایت های شفاهی زنان از روزهای جنگ تحمیلی را در کنار هم قرار دهد و در نهایت روایتی زنانه از جنگ تحمیلی ارائه نماید. یافته های تحقیق نشان می دهد که جنگ همواره اثرات منفی بر زندگی زنان داشته و آنان را به عنوان یکی از اصلی ترین قربانیان جنگ مطرح می نماید. تجربه زیسته زنان بعد از جنگ بر خلاف خود جنگ که محصور در یک برهه زمانی و مکانی خاص بوده، در طول زمان و مکان امتداد یافته و حلقه واسطی بین گذشته، حال و آینده می شوند و باعث تغییرات تأثیرگذاری در زندگی آنان می شود.