فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده

این پژوهش با هدف بررسی برازش الگوی مفهومی مبتنی بر پیش بینی رضایت زناشویی بر اساس عوامل اجتماعی اقتصادی و ویژگیهای شخصیتی با میانجیگری سبک زندگی در زنان شهر تهران انجام شد. روش پژوهش کمّی پیمایشی، و جامعه آماری شامل تمام زنان متأهل شهر تهران است که تعداد آنها 2210287 نفر براورد شده است و از این تعداد 384 مورد بر اساس فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شده اند. گردآوری داده ها با استفاده از چهار پرسشنامه سبک زندگی والکر، رضایت زناشویی انریچ، آزمون شخصیتی نئو و پرسشنامه محقق ساخته عوامل اجتماعی اقتصادی و روش مورد مطالعه الگوسازی معادلات ساختاری بوده است. نتایج نشان از برازش نهایی الگوی ارائه شده دارد. اگرچه ارتباط بین متغیرهای عوامل اجتماعی اقتصادی با رضایت زناشویی معنی دار نیست، بین عوامل اجتماعی اقتصادی و سبک زندگی، ویژگیهای شخصیتی و سبک زندگی، ویژگیهای شخصیتی و میزان رضایت زناشویی و سبک زندگی و میزان رضایت زناشویی زنان مورد مطالعه ارتباط معنی داری وجود دارد. به طور کلی و با توجه به نتایج، می توان چنین نتیجه گرفت که رضایت زناشویی چند بعدی، و تحت تأثیر عوامل زیادی است و لذا از آنجا که متغیر رضایت زناشویی هم از بعد عینی و هم بعد ذهنی برخوردار است بشدت هم تحت تأثیر عوامل روانشناختی بویژه ویژگیهای شخصیتی است و هم از عوامل جامعه شناختی مانند سبک زندگی تأثیر گرفته است.

در ایران پژوهشهای زیادی اثربخشی رویکرد کوتاه مدت راه حل محور را در حوزه زوج درمانی بررسی کرده اند؛ اما مطالعه ای که اثربخشی این رویکرد را یکپارچه و منسجم در این حوزه بررسی کرده باشد وجود ندارد؛ لذا پژوهشگران تصمیم گرفتند، این مطالعه را با به کار بردن شیوه فرا تحلیل به منظور محاسبه اندازه اثر این رویکرد در زوج درمانی انجام دهند. ابتدا از میان پژوهشهای این حوزه، که شرایط ورود به مطالعه را داشتند 20 پژوهش در فاصله سالهای 1396 1385، انتخاب، و تحلیلهای آماری به روش فراتحلیل روی آنها انجام شد. ابزار پژوهش چک لیست (بازبینه) فراتحلیل بود که توسط پژوهشگران تهیه گردید. در این تحقیق، پژوهشهایی که اثربخشی مشاوره گروهی راه حل محور را بر متغیرهای رضایت زناشویی، تعارض زناشویی، فرسودگی زناشویی، سازگاری و صمیمیت زناشویی و تنش زناشویی، کیفیت ارتباط همسران و خیانت زناشویی را بررسی کرده بودند، مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج این پژوهش میانگین اندازه اثر 1/1 = E_s را نشان داد که به معنای اثربخشی 59 درصدی درمان راه حل محور در زوج درمانی است. نتایج تحلیلها بیانگر این است که مداخله درمانی راه حل محور در جهت بهبودی مشکلات زناشویی مؤثر است و گروهی که تحت این درمان بوده اند، بهبودی 59% را نسبت به گروهی که این درمان را دریافت نکرده است، نشان می دهند.

هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان تأثیر آموزش معنویت بر تاب آوری و کیفیت زندگی زنان مطلقه بود. این پژوهش به روش نیمه آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون انجام شد. جامعة آماری این پژوهش را کلیة زنان مطلقه تحت حمایت کمیتة امداد امام خمینی (ره) منطقه 9 شهر تهران تشکیل دادند که از طریق روش نمونه گیری هدفمند تعداد 60 نفر از این زنان انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه 30 نفری آزمایش و کنترل جایگزین گردیدند. ابزار پژوهش، پرسشنامة تاب آوری کانر و دیویدسون و پرسشنامة کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی بود. ابتدا پیش آزمون برای گروه ها انجام شد و سپس گروه آزمایش طی 8 جلسة 90 دقیقه ای برنامة معنویت درمانی را دریافت نمود. داده های جمع آوری شده با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیری بررسی شدند. نتایج نشان داد که آموزش معنویت بر ارتقای تاب آوری و کیفیت زندگی زنان مطلقه مؤثر است (0.01 >P). با توجه به نتایج به دست آمده، پیشنهاد می شود روان شناسان و مشاوران به زنان مطلقه کمک کنند تا با توجه بیشتر به مقولة معنویت و مؤلفه های آن به عنوان یکی از عوامل مؤثر در زندگی، بتوانند میزان تاب آوری خود در برابر ناملایمات حاصل از پیامدهای طلاق را افزایش داده و کیفیت زندگی خود را ارتقا بخشند.

این مقاله با هدف بررسی اثربخشی مداخلات مبتنی بر آسیبهای فضای مجازی بر کیفیت رابطه زناشویی زنان انجام شده است. طرح پژوهش از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل زنان شهر اصفهان است که به فرهنگسراها مراجعه کرده و بر اساس پرسشنامه آسیبهای فضای مجازی از این ناحیه آسیب دیده بودند که از آن میان 32 زن متأهل، که میانگین نمره آنها در ارتباط با پرسشنامه آسیبهای فضای مجازی به طور معناداری بیش از میانگین بوده است در دو گروه آزمایشی و کنترل گمارده شدند. سپس هر دو گروه پرسشنامه کیفیت رابطه فلیچر و برادبوری (2000) را پر کردند و مداخلات مبتنی بر آسیبهای فضای مجازی در ده جلسه 90 دقیقه ای برای گروه آموزش اجرا شد. در حالی که گروه کنترل هیچ مداخلاتی دریافت نکردند. در پایان هر دو گروه به پرسشنامه کیفیت رابطه پاسخ دادند. نتایج تحلیل واریانس نشان داد که مداخلات مبتنی بر آسیبهای فضای مجازی بر کیفیت رابطه زناشویی زنان متأهل در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در مرحله پس آزمون و پیگیری تأثیر معناداری داشته است و می تواند به عنوان مداخله مؤثر در جهت ارتقای کیفیت رابطه زناشویی زنان متأهل آسیب دیده از فضای مجازی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف این مطالعه بررسی رابطه طرحواره های ناسازگار اولیه و کمال گرایی منفی در پیش بینی طلاق عاطفی است. تحقیق توصیفی، و غیر آزمایشی و مطالعات همبستگی از نوع پیش بینی بوده است. در این پژوهش 80 نفر از تمام زوجین ساکن در شهر بوشهر به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده به عنوان نمونه های این پژوهش انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه کمال گرایی هیل و همکارانش (2004)، پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ فرم کوتاه و پرسشنامه طلاق عاطفی گاتمن (1995) بوده است. یافته های پژوهش نشان داد الگوی تأثیر کمال گرایی منفی و طرحواره های ناسازگار اولیه بر طلاق عاطفی معنی دار بود (F(2.77)=30.75, P<0.001). این الگو 44 درصد واریانس طلاق عاطفی زوجین را توجیه می کند. هم چنین نتایج این تحقیق نشان داد الگوی تأثیر مؤلفه های کمال گرایی منفی بر طلاق عاطفی معنی دار بود (F(4.75)=10.94, P<0.001). این الگو 33.5 درصد واریانس طلاق عاطفی زوجین را توجیه می کند. رابطه خطی متغیر کمال گرایی منفی با میزان تمایلات و قدرت پیش بینی طلاق عاطفی، تأیید، و مشخص شد که این رابطه از نوع مستقیم است؛ یعنی با افزایش ابعاد کمال گرایی منفی، طلاق عاطفی بین زوجین افزایش می یابد (P<0.001).

چکیده این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی دو رویکرد زوج درمانی گاتمن و هیجان محور بر بهبود سازگاری زوجها در خانواده انجام شد که در پژوهشهای جدید در جهان اثربخشی معناداری بر بهبود سازگاری زوجها داشته است. سازگاری زوجها یکی از مهمترین عوامل در سلامت و شادکامی زندگی آنان در خانواده است. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون پس آزمون پیگیری با گروه گواه است. 48 نفر (24 زوج) مراجعه کننده به درمانگاه-های مشاوره آموزش و پرورش شهر تهران به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایش گاتمن (8 زوج 16 نفر) و هیجان محور (8 زوج 16 نفر) و یک گروه گواه (8 زوج 16 نفر) تقسیم شدند. هر یک از گروه های زوج درمانی گاتمن و هیجان محور، تحت ده جلسه درمانی و گروه گواه در لیست انتظار قرار گرفتند. برای سنجش میزان سازگاری زناشویی از پرسشنامه اسپانیر (1976) استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که در مرحله پیش آزمون پس آزمون زوج درمانی با رویکرد گاتمن نسبت به رویکرد هیجان محور دارای اثربخشی بیشتری در افزایش میزان سازگاری زوجها است. به علاوه در مرحله پس آزمون پیگیری تفاوت معناداری مشاهده نشد (0.05< P) که بیانگر پایداری تغییرات مداخله است. از این رو براساس یافته های پژوهش می توان گفت که رویکرد درمانی گاتمن، الگویی اثربخش در بهبود تعارضات زوجها است و می تواند به عنوان یکی از روشهای درمانی و یا آموزشی در برنامه های زوج درمانی به کار برده شود.

هدف پژوهش تدوین الگوی پیش بینی احساس تنهایی دختران نوجوان دبیرستانی شهر تهران بر اساس سبکهای دلبستگی، مشکلات هیجانی مادران و نقش واسطه گری سبکهای هویت دختران نوجوان دبیرستانی است. در این پژوهش جامعه آماری را دانش آموزان پایه نهم (و مادرانشان) در سال تحصیلی 96-1395 تشکیل داده اند که از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده شد. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های احساس تنهایی راسل (1984)، سبک دلبستگی کولینز و رید (1990)، مشکلات هیجانی لابیوند (1995) و سبک هویت برزونسکی (1996) استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق از روشهای آمار توصیفی و از آمار استنباطی به منظور طراحی یک الگوی مناسب از تحلیل مسیر برای پیش بینی احساس تنهایی در دانش آموزان استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین سبکهای دلبستگی، مشکلات هیجانی مادران و سبکهای هویت با احساس تنهایی دختران رابطه وجود دارد. هم-چنین، یافته های این پژوهش نشان داد که احساس تنهایی زمانی به وجود می آید که فرد سبک دلبستگی ایمن یا ناایمن را همزمان با بودن یا نبود مشکلات هیجانی مادران تجربه می کند و تأثیر این ارتباط بدین اندازه است که زمینه رشد مطلوب و یا آماده سازی بستر نامطلوب برای ایجاد احساس تنهایی، نداشتن هویت منسجم و عدم عاطفه مناسب را در زندگی نوجوان فراهم می سازد.