درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۶٬۵۰۱ تا ۶٬۵۲۰ مورد از کل ۳۲٬۰۴۱ مورد.
۶۵۰۱.

تأثیر مبانی کلامی امام خمینی بر تکوین خرده گفتمان گرافیک انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال هفدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۶۲ ۱۸۳-۲۰۶

کلیدواژه‌ها: مبانی کلامی امام خمینی ره خرده گفتمان گرافیک انقلاب اسلامی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۴۷۵
در دوران پهلوی چندین گفتمان و خرده گفتمان به طور همزمان در حوزه تجسمی ایران حاکم بود که یکی از آنها خرده گفتمان گرافیک انقلاب می باشد. این خرده گفتمانِ انتقادی، حول دال مرکزی امام خمینی+ شکل گرفت و با طرد رقبای خود توانست آرام آرام صورت بندی و با پیروزی انقلاب اسلامی به گفتمان مسلط جامعه ایران تبدیل شود. مسئله اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر مبانی کلامی امام خمینی+ در تکوین این خرده گفتمان است. از این رو، جستار حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که خرده گفتمان گرافیک انقلاب اسلامی چگونه براساس اندیشه های امام خمینی+ شکل گرفت؟ روش کلی این پژوهش، تحلیلی تاریخی است که با استفاده از روش تحلیل کیفی، نظریه گفتمان و منابع کتابخانه ای انجام شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که امام خمینی+، به عنوان دال مرکزی خرده گفتمان انقلاب اسلامی موجب مفصل بندی مفاهیمی در اطراف خود شد که این مفاهیم موجب صورت بندی یک خرده گفتمان در حوزه گرافیک ایران گشت.
۶۵۰۲.

معاهده تجارت تسلیحات و جمهوری اسلامی ایران: تهدیدها و فرصت ها

نویسنده:
منبع: دانش تفسیر سیاسی سال دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵ 177-212

کلیدواژه‌ها: معاهده تجارت تسلیحات موافقت نامه های دفاعی نظام دفاعی تسلیحات متعارف صلح و امنیت بین المللی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۶ تعداد دانلود : ۲۷۸
معاهده تجارت تسلیحات نخستین هنجار بین المللی حقوقی در حوزه تجارت تسلیحات متعارف است که در 2 سال 2013 در مجمع عمومی ملل متحد تصویب گردید. آن گونه که از متن سند برمی آید، معاهده دو هدف عمده ایجاد بالاترین معیارهای بین المللی ممکن برای تنظیم یا بهبود مقررات تجارت بین المللی تسلیحات متعارف و دیگری جلوگیری و ریشه کنی تجارت غیرقانونی تسلیحات متعارف و جلوگیری از انحراف آن ها را پی می گیرد. قابل توجه ترین موضوع در این معاهده، دامنه وسیع تبادل و تسری دادن موازین موردنظر غرب به کمیت و کیفیت تجارت تسلیحات است. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و باهدف آشنا نمودن متولیان امور در جمهوری اسلامی ایران از تهدیدها و فرصت های معاهده، به این نتیجه کلی دست یافت که معاهده تجارت تسلیحات، سندی محدودیت زا برای تجارت تسلیحات برای جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود که بر مبنای هنجارها و ارزش های غربی طراحی شده است؛ اگرچه از مفرهای موجود در این معاهده برای حداکثر سازی فرصت ها و به حداقل تهدیدات نیز می توان بهره گرفت.
۶۵۰۳.

مواجهه قدرت و قانون؛ مطالعه تطبیقی کاربست دکترین مسئولیت حمایت در بحران لیبی و سوریه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره دوازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۳ 126 - 143

کلیدواژه‌ها: جامعه بین الملل سوریه لیبی مستولیت حمایت بین الملل منافع قدرت های بزرگ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۳۰۷
عرصه بین الملل همواره محل رقابت بازیگران دولتی بوده است. پس از جنگ جهانی دوم اراده جامعه بین الملل در راستای هنجارسازی و قانون سازی در سطح بین المللی در قالب نهادهای بین المللی چون سازمان ملل شکل گرفت تا بحران ها و مسائل آن را به طرق مسالمت آمیز در قالب اقدام جمعی از سوی جامعه بین الملل حل کنند. با توجه به نیاز روزافزون به ضرورت توجه به حقوق بشر قوانین مدونی در این حوزه شکل گرفت که یکی از آن ها اصل مسئولیت حمایت در واکنش به نقض حقوق بشر در رواندا، کوزوو و بوسنی بود. این اصل به عنوان واکنش به موقع و قاطع به اعمال خشونت از سوی شورای امنیت به نمایندگی از جامعه بین الملل تعریف شد. سوالی که در اینجا مطرح می شود این است که: چرا دکترین مسئولیت حمایت در لیبی توسط شورای امنیت به کار گرفته می شود اما درخصوص سوریه این اتفاق روی نمی دهد؟ در پاسخ به این سوال، این فرضیه مطرح می شود که چنین به نظر می رسد: که اجماع قدرت-های بزرگ در کاربست دکترین مسئولیت حمایت در لیبی و عدم اجماع قدرت های بزرگ در عدم کاربست این اصل در سوریه به غلبه قدرت بر قانون منجر شده است.
۶۵۰۴.

بررسی رابطه تسامح و قدرت سیاسی در اندیشه صوفیان عصر ایلخانان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۶۲) ۲۰۱-۲۲۶

کلیدواژه‌ها: عرفان تصوف تساهل قدرت. ایلخانان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۸ تعداد دانلود : ۷۰۱
مقاله حاضر پیرامون این سوال مقوم می شود تساهل به مثابه یک تئوری اجتماعی چه وضعیتی در گفتمان عرفانی قرون هفت و هشت دارد. به زعم مقاله حاضرمعادلات سیاسی و استراتژی های قدرت در قرن هفتم و هشتم شرایطی تمهید نمود که موجب نزدیکی دیدگاههای فرق مسلمان با هم و حتی مسلمانان با غیر مسلمانان شد. از جمله این شرایط بی تفاوتی مغولان ملحد حاکم نسبت به ادیان که از به هم خورده شدن توازن سیاسی به نفع مذهبی خاص می کاست، اعتقاد آنها به اینکه دعای هر یک از اتباع از هر دینی که باشد در حق خان بزرگ مصیب است و در کنار آن جابجایی های بزرگ که نتیجه تهاجم مغولان و رومیان در جغرافیای اسلام بود شرایطی برای تساهل دینی ، فرهنگی که معماران آن صوفیان و عارفان بودند فراهم نمود. امکان ها و مقتضیات جدید باعث شد ارزش های صوفیانه در باب تساهل و مدارای با «دیگران» پذیرش اجتماعی بیابد و واجد اعتبار و دسترسی گردد.در واقع اندیشه تساهل جایگاهی والا در اندیشه عارفان دارد ولی پذیرش اجتماعی آن در این زمان ناشی از استراتژی های خواسته و ناخواسته قدرت است.
۶۵۰۵.

آسیب شناسی اخلاقی-سیاسی جامعه و راهکارهای دستیابی به جامعه ی مطلوب اسلامی بر اساس سوره ی احزاب(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۹۲ 7 - 23

کلیدواژه‌ها: سوره احزاب آسیب های اخلاقی - سیاسی جامعه مطلوب نفاق ولایتپذیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۵ تعداد دانلود : ۵۰۶
هدف اصلی این پژوهش، بررسی و شناسایی آسیبهای اخلاقی-سیاسی و راهکارهای دستیابی به جامعه ی مطلوب اسلامی بر اساس سوره احزاب است. سوال اصلی این است که سوره ی احزاب چه تصویری از آسیب های اخلاقی-سیاسی، زمینههای آن ها و راههای دستیابی به جامعه ی مطلوب در اختیار ما قرار می دهد. این مقاله بر اساس روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. یافتهها حکایت از آن دارند که زمینه ی اصلی ظهور و بروز آسیبهای اخلاقی-سیاسی، «نفاق رفتاری» است که مرتبه ای جدی تر از نفاق پنهان و عقیدتی محسوب می شود. این امر به آسیبهای عمده ای از جمله شایعهپراکنی، عدم پیروی از رهبری جامعه ی اسلامی و جسارت به ایشان منجر می شود. خدای متعال در این سوره، جامعه ی مطلوب را جامعه ای: مستقل، باتقوا، ارزش مدار و دارای الگوی برتر معرفی میکند؛ و راهکارهایی مانند: استواری در گفتار، ولایتپذیری و وفای به عهد را به آحاد جامعه ی اسلامی پیشنهاد می نماید. متخلق شدن به این اوصاف اخلاقی، گام های نخست برای دورشدن از آسیبهای یادشده در شکل گیری جامعه ی مطلوب اسلامی است.
۶۵۰۶.

تحلیلی بر جایگاه توسعه منطقه ای در سیاست های کلان جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال بیست و سوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۸۸ 5 - 42

کلیدواژه‌ها: استراتژی توسعه منطقه ای آمایش سرزمین توسعه منطقه ای سیاست های کلان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۳ تعداد دانلود : ۴۶۸
توسعه منطقه ای یکی از مهم ترین ضرورت های توسعه همه جانبه و پایدار است و رسیدن به آن یکی از اهداف مهم توسعه است. در این میان، هر نوع برنامه ریزی کلان برای توسعه، که در اسناد بالادستی نظیر سیاست های کلان یا سند چشم انداز در جمهوری اسلامی، باید حدی از توجه قابل قبول را در نظر داشته باشد و این ضرورتی نام برای مسئله توسعه در ایران است. مقاله حاضر، با در نظر داشتن این ضرورت به دنبال تحلیل آن دسته از سیاست های کلان در جمهوری اسلامی است که به این مقوله پرداخته اند. هدف اصلی این پژوهش، پاسخ به این پرسش است که جایگاه راهبرد توسعه منطقه ای در سیاست های کلان نظام چیست؟ و با در نظر داشتن روش تحلیل محتوای کیفی با در نظر داشتنِ مهم ترین متغیرهای توسعه منطقه ای، به صورت تحلیلی، در محتوای متون و اسناد بالادستی جمهوری اسلامی غور کرده و آن ها را از لحاظ محتوایی تحلیل می کند، تا به جایگاه توسعه منطقه ای در آن دست یابد و با توجه به اینکه اسناد بالادستی، به عنوان اسنادی برای راهبردهای توسعه، و در نتیجه توسعه منطقه ای در نظر گرفته شده اند، این نتیجه به دست آمد که عموماً این اسناد، فاقد راهبردی مشخص و روشن پیرامون توسعه منطقه ای هستند و گرایش عمده آن ها بر توسعه تمرکزگراست و در اینجا لزوم ایجاد سرفصلی مشخص با عنوان توسعه منطقه ای احساس می شود تا بتوانند به عنوان راهبردهایی برای توسعه منطقه ای و بنیانی برای قوانینی باشد که ضمن توجه به تمرکززدایی در مسئله توسعه، به مهم ترین هدف توسعه منطقه ای یعنی تمرکززدایی برسند.
۶۵۰۷.

حکمرانی امنیت ملی در پرتو نظریه قضایی سازی سیاست: بهینه سازی نقش قوه قضاییه در حکمرانی امنیت ملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال بیست و سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۹۰) 81 - 110

کلیدواژه‌ها: امنیت ملی حکمرانی امنیت ملی نظارت قضایی قضایی سازی سیاست بازنگری قضایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۲۸۸
دستگاه قضایی از یک سو با تأمین امنیت قضایی، به تقویت امنیت ملی کمک می کند؛ که مستلزم حاکمیت قانون، استقلال قضایی و رعایت حقوق شهروندی است و همگی از الزامات مدرن امنیت ملی نیز به شمار می روند. از سوی دیگر، نقش این قوه در حکمرانی امنیت ملی در خلال پدیده ای بررسی شده که قضایی سازی سیاست نام گرفته است. پیوند مفهوم نظارت قضایی با فرایندهای اجرایی و سیاسی در دنیا، به شکل گیری پدیده قضایی سازی سیاست انجامیده است. در این مقاله، ارتباط قضایی سازی سیاست و گسترش صلاحیت های نظارتی قوه قضاییه برای تحقق هرچه بیشتر و مستحکم تر امنیت ملی مورد بررسی قرار گرفته است.
۶۵۰۸.

نقش صلح بانان زنِ کشورهای آفریقایی در ترویج و حفظ صلح جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ایرانی سیاست بین الملل سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 245 - 268

کلیدواژه‌ها: صلح بانان زن صلح جهانی سودان جنوبی لیبی ساحل عاج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۳ تعداد دانلود : ۴۰۲
اگرچه صلح از کهن ترین آرمان های بشر است، تاریخ بشر مشحون از درگیری ها، تعارضات و برخوردهاست. در این میان زنان نقش پررنگی در حفظ صلح و ترویج آن دارند و حضور زنان در عملیات حفظ صلح، پاسداری از صلح در جهان است؛ گسترش رویکرد صلح طلبانه در سطح جهان مدیون نقش زنان در ترویج صلح است و زنان بخشی از عملیات صلح طلبانه را بر عهده دارند. یکی از بزرگ ترین وظایف صلح بانان زن در سازمان ملل متحد، مسئولیت حفظ و ترویج صلح است که در این تحقیق با تمرکز بر سه منطقه سودان جنوبی، لیبی و ساحل عاج مدنظر قرار گرفت. سؤال اصلی پژوهش حاضر این بود که صلح بانان زن چه راهبردی را در جهت برقراری صلح در این مناطق داشته اند؟ تحقیق حاضر با رویکردی فمینیستی و بر پایه نظریه فمینیسم صلح طلب و از طریق منابع کتابخانه ای و روش توصیفی تحلیلی نقش صلح بانان زن را در حفظ ثبات امنیت سیاسی و فرهنگی؛ اجتماعی و اقتصادی، زیست محیطی و در نهایت امنیت زنان و کودکان از سو استفاده های جنسی را مطرح و راهکارهایی برای ارتقای نقش آنان پیشنهاد داده است.
۶۵۰۹.

اقتصاد سیاسی سیاست حذف ایران از معادلات انرژی جهانی توسط ایلات متحده امریکا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 1 - 35

کلیدواژه‌ها: تحریم اقتصاد سیاسی سیاست حذف از معادلات انرژی کنترل رقبا ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۳۵۹
پرواضح است که انرژی از عوامل موثر بر اقتصاد جهانی و ابزاری برای تأمین منافع و امنیت ملی و توسعه اقتصادی کشورهای جهان بوده است که در نتیجه جایگاه ویژه ای را در روابط قدرت در نظام جهانی معاصر باز کرده و دسترسی به منابع انرژی برای تمامی سطوح سلسله مراتب قدرت جهان، اهمیتی استراتژیک پیدا کرده است. در این میان، ایران با واقع شدن در مرکز بیضی استراتژیک انرژی جهان و با در دست داشتن دومین منابع نفت خام و گاز طبیعی جهان، از جایگاه مهمی در حوزه تحولات انرژی جهانی برخوردار بوده است. از این رهگذر ایالات متحده با علم به این مهم، تلاش داشته با استفاده از اهرم فشار حداکثری و سیاست حذف ایران از معادلات انرژی جهانی، در راستای کشاندن جمهوری اسلامی ایران بر سر میز مذاکره و تحمیل شرایط خود، استفاده نماید. اما موضوع مهمی که باید مورد توجه قرار گیرد آنست که اهداف سیاست مذکور صرفا اهداف اعلامی بوده و در ابعاد اعمالی اهداف دیگری نیز پیگیری گردیده است. لذا سوال اصلی پژوهش این گونه بوده است که مهم ترین اهداف و دستاوردهای اقتصاد سیاسی ایالات متحده امریکا از پیگیری سیاست حذف ایران از معادلات انرژی جهانی چیست؟ در پاسخ به سوال مذکور فرضیه ی وجود اهداف پنهانی دیگری همچون کنترل رقبا و بدست آوردن بازارهای انرژی کشورهایی همچون ایران از طریق ابزار تحریم مطرح گردید. بطوریکه مطابق با آمارها و اطلاعات منتشر شده، ایالات متحده توانست با در پیش گرفتن سیاست مذکور در حوزه اقتصاد سیاسی به دستاورد هایی چون بدست آوردن بازار انرژی برخی از مشتریان نفتی ایران و کنترل رقبایی که به نفت ایران وابسته هستند، دست یابد. این پژوهش بر آن است با روشی توصیفی- آماری- تحلیلی و با تکیه بر اطلاعات و آمارهای منتشر شده از سویEIA,IEA, BP به بررسی وضعیت عرضه و تقاضای نفت و گاز جهان و راهبرد حذف ایران از معادلات انرژی جهانی که با تاکید بر دو مولفه مذکور بپردازد.
۶۵۱۰.

الگوی روابط عوامل کلیدی تأثیرگذار بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۰ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 21 - 43

کلیدواژه‌ها: الگوی روابط جمهوری اسلامی ایران سیاست خارجی عوامل تأثیرگذار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۶ تعداد دانلود : ۵۲۹
در شرایطی که تغییر و نوسان در برزخ آرمان گرایی و عمل گرایی، دستیابی به الگوهای شناختی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را دشوار ساخته است، ناگزیر از شناخت عوامل مؤثر و روابط بین آ ن ها برای تحلیل سیاست خارجی هستیم. به این منظور، پژوهش حاضر با روش تحلیل ساختاری و تکنیک تحلیل تأثیر متقابل به دنبال پاسخ به این پرسش است که الگوی روابط عوامل کلیدی تأثیرگذار بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چیست. در مسیر پاسخ به این پرسش، سی وشش عامل کلیدی تأثیرگذار بر سیاست خارجی شناسایی شد و پس از ایجاد ماتریس و رتبه بندی تأثیر متقابل عوامل بر هم، این عوامل بر اساس میزان اثرپذیری و اثرگذاری در پنج دسته متغیرهای روشنگر، واسط، نتیجه، تنظیم کننده و مستقل توزیع شدند. توزیع این عوامل در نمودار تأثیرگذاری و تأثیرپذیری نشان دهنده ناپایداری سیستم سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران است. تحلیل الگوی به دست آمده از خروجی نرم افزارMicmac نشان داد که تداخل سطح تحلیل ها در ارزیابی بازیگران در محیط خارجی، سبب بروز معمای امنیتی شده است و در محیط داخلی نیز اختلاف در پارادایم حکمرانی موجب تضعیف مواضع و تصمیم ها در عرصه سیاست خارجی می شود.
۶۵۱۱.

سیاست های تعدیل ساختاری در دولت سازندگی و شاخص های فلاکت اقتصادی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۱) 189 - 214

کلیدواژه‌ها: تعدیل ساختاری فلاکت اقتصادی دولت سازندگی پیامدها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵۲ تعداد دانلود : ۷۶۵
با ظهور سیاست های نئولیرالیستی از ابتدای دهه 1980، بسیاری از کشورها توسعه را در قالب اجرای این سیاست ها جستجو می کردند به ویژه سیاست تعدیل ساختاری که شالوده نئولیبرالیسم اقتصادی بود در بسیاری از کشورهای از جمله کشورمان ایران اجرایی شد. تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات و پیامدهای تعدیل ساختاری در دوران سازندگی به ویژه بر شاخص های فلاکت انجام گردید. روش گردآوری داده ها اسنادی-کتابخانه ای و آمارهای بانک مرکزی بود. از دو شاخص نرخ بیکاری و نرخ تورم برای محاسبه شاخص فلاکت استفاده شد و از سیاست آزادی سازی اقتصاد و قیمت ها به عنوان مبنای عمل سیاست تعدیل ساختاری استفاده گردید. نتایج نشان داد؛ شاخص فلاکت از دوره اول تا انتهای دوره سازندگی با رشد همراه بوده است که نشان گر بدترشدن اقتصاد جامعه بود به طوری که نرخ فلاکت در سال 1368 که 4/17 درصد بود در سال 1374 به 5/58 درصد رسید که نشان می داد کشور شاهد یک ابرتورم و نرخ بیکاری بحرانی است. از دیگر پیامدهای منفی سیاست های تعدیل ساختاری می توان به افزایش تورم (تورم از 4/17 درصد به 4/49 رسید) که آزادسازی یکباره و قطع حمایت های دولتی از اقشار کم درآمد عملا کاهش قدرت خرید مردم و فشار شدید روی قشر «حقوق ثابت » شد، را نام برد. ارزش پول ملی کاهش یافت و نرخ برابری آن با دلار و سایر ارزهای معتبر بطور مستمر سقوط کرد. سهم بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی از 5/23 درصد در سال 1368 به 8/20 درصد در سال 1372 رسید.به طور کلی واردات بی رویه، سبک زندگی تجملاتی، رشد بخش غیرمولد نظیر واسطه گری توسعه یافت.
۶۵۱۲.

ذهنیت و توسعه؛ تغییر پارادایم ذهنی و خیز اقتصادی چین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال دوازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 45 - 75

کلیدواژه‌ها: ذهنیت پارادایم وابستگی به مسیر توسعه گرایی چین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۱ تعداد دانلود : ۵۵۹
در دهه های اخیر تبیین های متفاوتی از خیز اقتصادیِ چین ارائه شده است. فصلِ مشترک این تبیین ها، به رغم تفاوت های فراوان، این است که خیز اقتصادی چین از اواخر دهه ۱۹۷۰ و مشخصاً پس از روی کار آمدن «دنگ شیائوپینگ» رقم خورده است. با این حال، آنچه در این تبیین ها آغاز توسعه گراییِ چین تلقی شده، در واقع پایان فرایندی بلندمدت در تحول ذهنیتِ چینی بوده است. به عبارت دیگر، ظهور ذهنیت توسعه گرا در چین را نباید از بستر تاریخی و فرایند تکوین آن منتزع کرد و آن را صرفاً به دهه 1970 و برخی اصلاحات نهادی یا ویژگی های شخصیتی دنگ شیائوپینگ نسبت داد. این مقاله با الهام از انقلاب های علمی «تامس کوهن» و وضعِ مفهومِ «پارادایم ذهنی» و با روش فرایندکاوی، به بررسی ویژگی ها و تحولات ذهنیتِ جمعیِ چینی ها، به ویژه رهبران چین، در دو سده اخیر پرداخته و نشان داده که رویکرد توسعه گرایانه رهبران چین در اواخر دهه ۱۹۷۰ در واقع از تغییر پارادایم ذهنی ای سرچشمه می گیرد که ریشه های آن به تحولات سده نوزدهم برمی گردد. این تغییر پارادایمِ ذهنی که ابتدا در میان روشنفکران و سپس در میان رهبران ملی گرای چین در نیمه نخست سده بیستم نمودار شد از خلالِ نوعی وابستگی به مسیرِ ذهنی، برسازنده نوعی ذهنیت توسعه گرا در میان رهبران حزب کمونیست چین شد که هرچند در دوره «مائو» و تحت تأثیر فضای ایدئولوژیک حاکم راهی به توفیق نگشود، در اواخر دهه 1970 و به دنبال پدید آمدن فرصت های داخلی و خارجی و جابه جایی نخبگان، امکان موفقیت پیدا کرد.
۶۵۱۳.

تحلیل ساختار اجتماعی حاکم بر حوزه خلیج فارس با تأکید بر روابط ایران و عربستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال هفدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۳ ۵۵-۷۴

کلیدواژه‌ها: خلیج فارس ساختار اجتماعی ایران عربستان سازه انگاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۴ تعداد دانلود : ۲۵۲
منطقه خلیج فارس در نگاه اول برای هر مخاطبی چنین به نظر می آید که به دلیل همجواری و منطقه گرایی، طبیعتاً دارای یکپارچگی و همگرایی می باشد. اما با تأمل بیشتر در مواضع کشورهای این منطقه، قضیه عکس تصور اولیه استنباط می گردد. این مقاله درصدد است ساختار اجتماعی حاکم بر این منطقه و عوامل مؤثر دخیل در آن را تحلیل و بررسی نماید. از این رو مسئله اصلی پژوهش، تحلیل عوامل مؤثر و قوام بخش در برساختگی ساختار اجتماعی حاکم بر حوزه خلیج فارس است. پژوهش حاضر با رویکردی سازه انگارانه به تحلیل عناصر و عوامل تأثیرگذار بر این ساختار اجتماعی می پردازد. یافته های تحقیق گویای آن است که کنش گران با ساختارهای اجتماعی متفاوت و تصورات متغایر از یکدیگر، نوعی احساس تهدید از طرف مقابل را برای خود احساس می کنند و امنیت هستی شناسی و مادی و توسعه خود را از سوی دیگری در خطر می بینند و این امر منجر به برخی رفتارهای پیش دستانه به ویژه توسط کشورهای جنوبی خلیج فارس علیه کشورهای شمالی آن می شود.
۶۵۱۴.

تحولات مفهومی امر انقلابی در گفتمان اصلاح طلبی

نویسنده:
منبع: اندیشه سیاسی در اسلام بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۳ 105 - 140

کلیدواژه‌ها: امر انقلابی اصلاح گفتمان اصلاح طلبی اصول گرایی لاکلائو و موف

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۲۷۵
پژوهش حاضر با هدف بررسی تحولات مفهومی امر انقلابی در گفتمان اصلاح طلبی انجام گرفت. برای تبیین معنادار رابطه میان امر انقلابی گری و اصلاح طلبی، از رهیافت نظری لاکلائو و موف استفاده گردید. با رحلت امام خمینی، گفتمان جمهوری اسلامی که با دال های اسلام و جمهوریت مفصل بندی می شد، راه برای برداشت ها و تفاسیر متفاوت باز شد که نتیجه آن، شکل گیری دو طیف سیاسی رقیب با عنوان «اصلاح طلب» و «اصول گرا» بود. گفتمان اصلاح طلبی، شعارهای انقلاب اسلامی همچون آزادی، مردم سالاری، قانون گرایی، دموکراسی دینی، حقوق بشر و ... را در خود جای داد و با این تفکر که نیاز جامعه ایرانی، داشتن روابط عادلانه و آزاد با همه جهان است، رویکردهای جدیدی را در خود پذیرا گردید. این گفتمان، حول دال مرکزی مردم سالاری و دال های شناور جامعه مدنی، توسعه سیاسی، قانون گرایی، آزادی و تساهل شکل گرفت و نظام معنایی را شکل داد که بر اساس آن سعی نمود ساختار معنایی گفتمان اصول گرایان را در هم شکند. در مقابل، اصول گرایان سعی کردند با ایجاد مفصل بندی جدید و افزودن دال هایی چون عدالت، امنیت، ارزش ها، تهاجم فرهنگی و ... حول دال مرکزی ولایت، نظام معنایی خود را شکل داده و دال مرکزی اصلاح طلبان و دال های شناور آن را ساختارشکنی نمایند. گفتمان اصلاح طلبی امکان های زیادی برای تحول در جامعه ایجاد کرد، اما نتوانست در مقابل موانع شکل گرفته پیروز شود. هرچند در گفتمان اصلاح طلبی، تغییراتی در عناصر انقلاب اسلامی شکل گرفت، اما این بدان معنا نبوده که امر انقلابی به کل از بین رفته است، بلکه بدان معناست که گفتمان اصلاح طلبی به جای تأکید بر مؤلفه هایی همچون عدالت محوری، به عناصری همچون مردم سالاری، آزادی، توسعه سیاسی و قانون مداری توجه نموده است. درواقع می توان گفت که امر انقلابی در گفتمان اصلاح طلبی برساخته شده است و تولیدکنندگان گفتمان اصلاح طلبی همواره نقشی تأثیرگذار در ساختار سیاسی جمهوری اسلامی ایران بعد از انقلاب اسلامی داشته است.
۶۵۱۵.

توسعه راهبردهای دفاع سرزمینی بر پایه تحلیل ژئومورفولوژیک در منطقه میناب و سیریک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینده پژوهی دفاعی سال پنجم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۸ 87 - 112

کلیدواژه‌ها: دفاع سرزمینی شاخص های ژئومورفولوژیکی میناب سیریک ماتریس SWOT

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۱ تعداد دانلود : ۵۱۴
سازمان های دفاعی و امنیتی در یک محیط بسیار پیچیده و ناپایدار عمل می کنند. برنامه ریزی بلندمدت دفاعی، تفکر در مورد شرایط احتمالی را تشویق می کند و به سازمان های دفاعی کمک می کند تا برای خطرات احتمالی آینده آماده شوند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی شاخص های ژئومورفولوژیکی منطقه میناب و سیریک در شرق تنگه هرمز و تأثیر آن در توسعه راهبردهای دفاع سرزمینی است. نوع پژوهش کاربردی و ماهیت آن تحلیلی - توصیفی است. جمع آوری اطلاعات و داده های به صورت کتابخانه ای- اسنادی و پیمایشی به صورت کیفی و کمی انجام شد. جامعه آماری شامل 24 نفر از نخبگان و کارشناسان خبره در موضوعات دفاعی و امنیتی می باشند. ضریب معیارها بر اساس طیف لیکرت تعیین شد. با استفاده از ماتریس SWOT تعداد 34 شاخص (نقاط قوت 8، ضعف 9، فرصت 8 و تهدید 9) ازنظر کارشناسان مربوطه مورد ارزیابی و وزن دهی قرار گرفت. در ادامه، برای انتخاب استراتژی بهینه از بین استراتژی های به دست آمده از تحلیل سوات، از ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی (QSPM) استفاده شد. نتایج حاصل از ماتریس سوات، استراتژی بازنگری (WO) را به عنوان استراتژی بهینه در منطقه مطرح می کند. درعین حال در اولویت بندی این استراتژی، با مدل (QSPM) اولویت و برتری راهبرد به کارگیری و استقرار سامانه های پیشرفته پدافندی، راداری و شنود، موازی با خط ساحل و نقاطی که حداکثر برد فرکانسی را ایجاد می نمایند نسبت به سایر استراتژی های بازنگری از اولویت بالایی ازنظر کارشناسان قرار گرفت.
۶۵۱۶.

امنیت هستی شناختی و ملی شدن صنعت نفت در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۰ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ 1269 - 1292

کلیدواژه‌ها: امنیت هستی شناختی ایران سیاست خارجی ملی شدن نفت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۴ تعداد دانلود : ۴۷۸
ملی کردن نفت از دوره های مهم تاریخ معاصر ایران و به یک معنا اولین تجربه حضور جدی ایران در عرصه سیاست بین الملل محسوب می شود. در این دوره شاهد مذاکرات جدی و طولانی میان نمایندگان دولت ایران و طرف های غربی هستیم. بریتانیا می کوشید رفتار دولت مصدق را از طریق مجموعه ای از تهدیدات و مشوق ها تغییر دهد. با وجود این، در طول زمان شاهد تغییر ملموس در رفتار دولت ایران در خصوص مسئله نفت نیستیم. دولت مصدق می توانست با انعقاد توافقی جدید با شرکت نفت جنوب تهدیدات را خنثی و درآمد بیشتری کسب کند و دولت را از فروپاشی کامل نجات دهد، اما تنها در پی اجرای کامل قانون «خلع ید» و اخراج شرکت نفت از ایران بود. اگرچه این سرسختی همواره مورد توجه ناظران داخلی و خارجی بوده، تاکنون توضیحی نظام مند از آن ارائه نشده است. هدف این مقاله بررسی چگونگی امکان پذیری تکوین و تداوم ملی کردن نفت در دولت مصدق به رغم وجود تهدیدات مادی است. با تکیه بر نظریه امنیت هستی شناختی و روش تحلیل گفتمان نشان داده می شود که با شکل گیری پیله ادراکی در قالب ساخت خویشتن و حوزه سوژگی در رابطه با دشمن نزدیک و دور و در تداوم آن، تکوین هویت مقاومت و سیاست شرم که سبب عزت جویی شد، امکان گریز از ملی کردن نفت وجود نداشت.
۶۵۱۷.

ارزیابی وضعیت کمی و کیفی آموزش علوم سیاسی در ایران: مطالعه موردی دانشجویان رشته علوم سیاسی دانشگاه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست دوره ۵۰ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 367 - 383

کلیدواژه‌ها: توانمندسازی روش تدریس علوم سیاسی کیفیت آموزشی دانشگاه تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۸ تعداد دانلود : ۴۹۱
تحلیل و ارزیابی دیدگاه های موجود در زمینه علوم سیاسی می تواند درکی متناسب و دقیق را برای احیای نظام دانش کاربردی و کارامد ایجاد کند. در این میان، سنجش نگرش دانشجویان درباره وضعیت کنونی علوم سیاسی در ایران، می تواند زمینه را برای تحلیل و ارزیابی وضع موجود، بررسی جوانب رشته علوم سیاسی در چارچوبی تحلیلی فراهم آورد. در مقاله حاضر، وضعیت کمی و کیفی آموزش علوم سیاسی از دیدگاه دانشجویان رشته علوم سیاسی دانشگاه تهرانسنجش، ارزیابی و تحلیل خواهد شد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دانشجویان علوم سیاسی دانشگاه تهران (در سال تحصیلی 1397-1396) است که تعداد آنها 1270 نفر بوده است. حجم نمونه مقتضی حسب دقت و میزان همگنی جمعیت در سطح اطمینان 95 درصد ارائه شده است. حجم نمونه تعیین شده به منظور گردآوری اطلاعات مورد نیاز پژوهش حاضر با درنظر گرفتن دقت مطلوب و هزینه های بررسی میدانی در جامعه آماری، 336 نفر است. به منظور سنجش وضعیت موجود، متغیرهایی در رابطه آموزش، پژوهش، میزان علاقه مندی به رشته، میزان رضایت از رشته، میزان تمایل به انجام کارهای پژوهشی و فعالیت های گروهی انتخاب شد که بیانگر نگرش دانشجویان در این زمینه باشد. برای گردآوری داده های مرتبط با این موضوع نیز از پرسشنامه اصلی استفاده شد که در حین سنجش نگرش ها از آنها درخواست شد تا از طریق پرسش های باز طرح شده به بیان دیدگاه خود بپردازند. هدف اصلی مقاله حاضر، تبیین نقاط قوت و ضعف آموزش علوم سیاسی از طریق ارائه چشم اندازهایی راهبردی برای برون رفت از مسائل و مشکلات موجود در حوزه علوم سیاسی و ارتقای جایگاه آن در میان رشته های دانشگاهی است.به منظور تحلیل دیدگاه های دانشجویان در زمینه راهکارهای ارتقا و بهبود وضعیت رشته علوم سیاسی در ایران ابتدا دیدگاه ها با استفاده از روش های تحلیل کیفی دسته بندی و سپس با استفاده از تحلیل آماری وضعیت آن توصیف شده است.
۶۵۱۸.

پیوند امر پزشکی و امر بین المللی: سیاست جهانی در معرض کووید-19(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال نهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳۳ (پیاپی ۶۳) 357 - 386

کلیدواژه‌ها: امر پزشکی امر بین المللی کرونا کووید-19 سیاست جهانی بازیگران بین المللی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۰ تعداد دانلود : ۴۳۶
شیوع کرونا حوزه های مختلف زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده است. روابط بین الملل و سیاست جهانی نیز از این تاثیرات مبرا نیست. هدف اصلی مقاله بررسی پیامدهای شیوع کرونا برای سیاست جهانی با توجه به ارتباط بین امر پزشکی و امر بین المللی است. بنابراین، پرسش اصلی مقاله این است که چه ارتباطی میان امر پزشکی و امر بین المللی در جریان شیوع کرونا ویروس کووید-19 وجود دارد؟ در مقام فرضیه می توان گفت که طی دوران شیوع کووید-19، امور مذکور به هم پیوند خورده و باعث وضعیت های متناقض نما در حوزه های کنشکران، فرایندها و پیامدها شده است. با توجه به گستردگی موضوع و دشواری کاربرد نظریه های سنتی، از نظریه التقاط گرایی برای تبیین بحث استفاده شده است. بنابراین، با تکیه بر این نظریه و با استفاده توامان از روش های تبیینی و تمثیلی، فرضیه به آزمون کشیده می شود. به این منظور، ابتدا برای هر یک از حوزه های سه گانه بالا دو نمونه انتخاب شده و در قالب آنها، ارتباط میان امر پزشکی و امر بین المللی مورد بررسی قرار می گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهد که علی رغم تحلیل های موجود، کروناویروس باعث تحول اساسی در سیاست جهانی نشده است.
۶۵۱۹.

تأثیر گفتمان امام خمینی بر بیداری اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۷ 199 - 233

کلیدواژه‌ها: گفتمان امام خمینی بیداری اسلامی برجسته سازی تمدن ایرانی اسلامی نقادی مدرنیته نقادی عقلانیت ابزاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۱ تعداد دانلود : ۳۲۵
بیداری اسلامی یکی از پدیده های چند دهه اخیر است که در کشورهای اسلامی اتفاق افتاده و تحولات بسیاری را در جوامع مسلمانان ایجاد نموده است. این تحول عظیم تحت تأثیر اندیشه های قوی و تأثیرگذار بوده است. یکی از این اندیشه های تأثیرگذار که موجب تحولات بسیاری در جهان گردید؛ اندیشه و گفتمان امام خمینی(ره) است. وی با رهبری یک انقلاب اسلامی و با تغییر حکومت ستمشاهی به جمهوری اسلامی و همچنین ده سال رهبری این جمهوری نوپا توانست تأثیرات بسیاری بر بیداری اسلامی در سایر نقاط دنیا و در بین کشورهای مسلمان و حتی کشورهای مستضعف غیرمسلمان داشته باشد. دراین مقاله گفتمان امام خمینی با بهره گیری از نظریه گفتمانی لاکلاو و موف ارزیابی شد. هدف مقاله بررسی چگونگی تأثیرگذاری اندیشه امام بر بیداری اسلامی بود؛ یافته ها حاکیست که امام با نقادی مدرنیته و تمدن جدید، و نیز با برجسته سازی تمدن ایرانی اسلامی، با تأکید بر مفاهیمی مانند استقلال، آزادی و اسلام ناب محمدی؛ و همچنین با حاشیه رانی تمدن مدرن غربی، با انتقاد از مدرنیته، انتقاد از عقلانیت ابزاری غربی و همچنین با انتقاد از مفهوم آزادی غربی، به حاشیه رانی این تمدن پرداخته و الگویی برای بیداری اسلامی و انقلابی برای سایر کشورها و ملت های مظلوم و ستمدیده جهان ترسیم نمودند.
۶۵۲۰.

بررسی عوامل سیاسی رسانه ای تأثیرگذار بر مدیریت اخبار قوه مجریه در اتاق خبر سیمای جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم سیاسی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۶۱) 7 - 36

کلیدواژه‌ها: صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران مدیریت خبر رسانه محور مدیریت خبر سیاسی عوامل سیاسی عوامل رسانه ای فرهنگ رسانه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۰ تعداد دانلود : ۵۲۴
رویکرد رسانه ملی به اطلاع رسانی عمومی از سیاست انتشار سنتی خبر مبتنی بر مبادلات میان فردی بین سیاستمداران و ژورنالیست ها به یک فرآیند حرفه ای و تخصصی ارتباطات استراتژیک کنترل کننده جریان اخبار تغییر کرده است. با توجه به این تحول کلی، مدیریت اخبار دولت ها یکی از راهکارهای عملی برای برقراری ارتباط استراتژیک میان رسانه ملی و قوه مجریه محسوب می شود. در این مقاله، مدیریت اخبار قوه مجریه را با استفاده از مصاحبه های نیم ساخت یافته و نظریه زمینه بنیاد از زوایای مختلف بررسی کرده، به این پرسش ها پاسخ می دهیم: ارتباط میان مدیریت اخبار و فرآیند سیاسی چگونه است؟ چه عوامل سیاسی و رسانه ای بر مدیریت اخبار قوه مجریه در اتاق خبر سیما تأثیرگذار است؟ فرض ما این است که تغییر در مدیریت اخبار، سبک ها و نتایج آن به مجموعه ای از عوامل سیستم سیاسی، سیستم رسانه ای و فرهنگ حاکم بر رسانه ملی بستگی دارد. هدف اصلی این مقاله تجزیه و تحلیل مدیریت اخبار و بررسی زمینه ای است که در شکل دهی به رویکرد صداوسیما نسبت به اخبار قوه مجریه تأثیرگذار است. استدلال اصلی ما این است که به دلیل زمینه های مختلف ایدئولوژیک، وابستگی رسانه ملی به دولت از منظر بودجه، عدم وجود رسانه صوتی تصویری خصوصی و حزبی و انحصار پخش تلویزیونی اخبار، عدم امکان رقابت در سطح داخلی و سلطه روزنامه نگاری انتقادی و خصمانه، «مدیریت اخبار رسانه محور» نوع غالب ارتباطات استراتژیک در اتاق خبر سیما است. در حالی که به نظر می رسد قوه مجریه تمایل دارد با حفظ وابستگی رسانه ملی، یک رابطه کاری کم خصمانه و کم تنش را میان دولت و رسانه ملی رقم بزند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان