فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸٬۲۸۱ تا ۸٬۳۰۰ مورد از کل ۷۳٬۹۷۵ مورد.
۸۲۸۱.

سیر تطور طریقت نعمت اللهی از آغاز پیدایی تا پایان روزگار قاجار

کلید واژه ها: شاه نعمت الله ولی طریقت نعمت اللهی تصوف عرفان شیعه سلطان علیشاه گنابادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۶ تعداد دانلود : ۱۵۴
طریقت شاه نعمت اللهی از نحله های تصوف و عرفان است که بنیان گذار آن سید نورالدین نعمت الله معروف به «شاه نعمت الله» با گرایش های شیعی و معاصر عصر تیموری است. سلسله نعمت اللهی در دوره های مختلف تاریخی پس از تأسیس، فراز و نشیب هایی را پشت سر گذاشته و از سلسله هایی است که هم اکنون در ایران دارای پیروان است و به فعالیت خود ادامه می دهد. باید اذعان نمود که به بررسی تاریخی این سلسله و به ویژه سیر تعامل وتقابل این سلسله با دو نهاد مذهب و حکومت و همچنین جغرافیای مکانی و انسانی آن، میزان استقبال عمومی و تأثیر گذاری آن در فرهنگ عمومی آنچنان که لازم بوده پرداخته نشده است و بیشتر این پژوهش ها تحت تأثیر نوعی جبهه گیری درباره عقاید این سلسله رنگ باخته و جایگاه آزاد نگرانه خود را دست داده اند. در این پژوهش سعی شده به موارد فوق الذکر بدون جبهه گیری درباره عقاید این سلسله پرداخته شود. در این پژوهش تلاش می شود سیر تاریخی این سلسله عرفانی شیعی از آغاز تا پایان عصر قاجار پی جویی و تحلیل شود و شناسایی بزرگان این طریقت و تاثیر تاریخی آنها بر تاریخ تصوف و عرفان ایران در دوره های متاخر رسالت دیگر این نوشتار می باشد.  
۸۲۸۲.

فایده مندی تقسیم مشهور علم به بدیهی و نظری در منطق تصدیقات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تعریف منطق بدیهی نظری فکر مبناگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۲۰۴
غالب منطق دانان مسلمان، علم حصولی را با ملاک فکر به بدیهی و نظری تقسیم می کنند. هدف این پژوهش، بررسی مفیدبودن این تقسیم در منطق تصدیقات است. فایده اصلی این تقسیم با غرض رسیدن به حقیقت در دانش منطق، نشان دادن نیاز به منطق در گذر از گزاره های بدیهی به گزاره های نظری است؛ اما در بدیهیات به دلیل یقینی بودنشان، نیازی به این دانش نیست. با تحلیل فکر و قضایای مختلف بدیهی به این نتیجه می رسیم که «بداهت» نمی تواند عامل یقینی بودن تصدیق باشد چراکه برخی بدیهیاتِ افرادِ دیگر از نظر ما کاذب است. یقینی بودن هرکدام از بدیهیات به عاملی غیر از بداهت آن ها مربوط است. هرچند همه بدیهیاتِ ما برای خودمان یقینی است اما در سنجش افکار دیگران به عامل تصدیقِ شخصِ مقابل توجه نداریم و استدلال او را از حیث قواعد صوری و مادی استدلال، بررسی می کنیم. فکر در هیچ مبحثی در منطق به جز تقسیم علم به بدیهی و نظری موردبحث واقع نشده و این شاهدی بر مفیدنبودن این تقسیم است. تقسیم جایگزین، با ملاک وجود یا عدم وجود استدلال، علم را به مبنایی و بنایی تقسیم می کند. بررسی صحت استدلال در تصدیق های بنایی، در دانش منطق صورت می گیرد. منطق تصدیقات، علم خطایابی در استدلال است نه فکر.
۸۲۸۳.

بررسی ترجمه های اصطلاحات خاص فرهنگی در ترجمه های انگلیسی قرآن کریم

کلید واژه ها: استراتژی ترجمه فرهنگ اصطلاحات خاص فرهنگی اصطلاحات خاص فرهنگی قرHن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۷ تعداد دانلود : ۱۰۳
از آنجا که کتاب آسمانی قرآن از ارزشمندترین کتب مسلمانان می باشد، لذا ترجمه دقیق آن اهمیت شایانی دارد. مترجمان متون مذهبی به ویژه قرآن کریم با واژگانی روبرو می شوند که یافتن معادل برای آنها دشوار است، زیرا این واژگان خاص فرهنگ زبان مبدا هستندو در فرهنگ زبان مقصد جایگاهی ندارند. مترجمان برای ترجمه این عناصر خاص فرهنگی از استراتژی های خاصی استفاده می کنند. در همین راستا این مطالعه که یک پژوهش توصیفی است به بررسی استراتژی های بکار رفته در ترجمه عناصر فرهنگی خاص قرآن کریم در تمام سوره های آن توسط سه مترجم برجسته قرآن ، می پردازد. چارچوب نظری این پژوهش براساس مدل ارایه شده مونا بیکر (1992) برای ترجمه عناصر فرهنگی می باشد که شامل هشت استراتژی مختلف است که بر اساس آن پربسامدترین و کم بسامدترین استراتژی بکار رفته توسط سه مترجم قرآن کریم مشخص می گردد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها مشخص شد که پربسامدترین استراتژی بکار رفته در ترجمه عناصر قرهنگی قرآن استراتژی " ترجمه با استفاده از یک واژه کلی تر" و کم بسامدترین آن استراتژی " توصیف و یک واژه مرتبط" می باشد. در نتیجه، عناصر فرهنگی خاص قرآن با عناوین کلی ترجمه شده اند که دیگر خاص فرهنگ قرآن نیستند.
۸۲۸۴.

«بازشناسی مؤلف کتابی که "المسترشد" خوانده می شود»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ابن رستم طبری المسترشد امامت طبری محمد بن جریر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۱۰۳
کتاب المسترشد که در ده های اخیر منتشر شده و در نوشته ها مورد استناد قرار گرفته، وضعیت مبهمی دارد؛ که دراین نوشتار، به این ابهامات پرداخته و برخی نتایج زیر حاصل شده: اسناد حدیثی شیعه منسوب به «محمدبن جریر طبری»، غالباً به طبری عامی مورخ، مربوط هستند؛ و تا قبل از قرن 6، هیچ نامی از «رستم طبری» در احادیث وجود ندارد؛ و البته، احادیث با نام «ابن رستم» در کتاب کنونی نیز، وجود ندارند. کتاب کنونی، از اواسط قرن 7 مورد استناد بوده؛ و اکنون ده نسخه خطی دارد؛ که همگی متأخر و بعد از قرن 11 و با منشأ واحد هستند. با توجه به دلایلی، مؤلف کتاب کنونی، ابن رستم یا طبری نیست؛ و اساساً این کتاب، المسترشد نیست. یعنی، عبارت سند حدیث اول کتاب، برخی را به اشتباه انداخته که کتاب از طبری شیعی است؛ در صورتی که منظور از این نام، طبری عامیِ مورخ است. همچنین، شخص طبری غیرعامی، در منابع رجالی، مجهول است؛ و ترجمه ای پیرامون وی وجود ندارد.
۸۲۸۵.

دراسه سوسیولوجیه لروایه «غنیمت» فی ضوء نظریه جورج لوکاتش

کلید واژه ها: النقد الاجتماعی الآثار الاجتماعیه الناجمه عن الحرب صادق کرمیار روایه «غنیمت»

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۲ تعداد دانلود : ۱۴۰
الدراسه السوسیولوجیه للأعمال الأدبیّه تعدّ قراءه نقدیه جدیده أرسی دعائمها الأدیب الاجتماعی و الفیلسوف الشهیر جورج لوکاتش. هذا و إنّ الروایه تتمیّز من بین القوالب الأدبیه بأنّها یمکن أن تخضع لدراسه اجتماعیه. و ذلک لاحتواءها علی طاقه تعبیریه هائله لتصویر القضایا الاجتماعیه أصدق تصویر. و فی السیاق ذاته أنّ المخرج و الکاتب الإیرانی صادق کرمیار حاول خلال روایته الّتی سمّاها ب "غنیمت" إعطاء صوره مقتضبه عن الأوضاع الاجتماعیه و السیاسیه و الثقافیه و الاقتصادیه الناجمه عن الحرب الناشبه بین الشعبین الإیرانی و العراقی و کذلک الاحتلال الأمریکی للعراق. کما عمد الکاتب إلی الربط بین أبطال القصه و أحداث الحرب و الاحتلال بحیث یمکننا دراسه ما خلّفته ظروف الحرب علی أبطال القصه الذین یمثّلون مختلف فئات المجتمع. و أمّا هذا البحث فإنّه دراسه نقدیّه لروایه "غنیمت" و فی إطار النقد الاجتماعی وفقاً للمسار النقدی الّذی رسم معالمه "لوکاتش" و اعتماداً علی المنهج النقد الاجتماعی الأدبی و من أبرز النتائج التی تفیدنا هذه الدراسه هی أنّ روایه "غنیمت" تعتبر عملاً ناجحاً من منظور النقد الاجتماعی وهی روایه تنطوی علی قصه خیالیه استمدّ الکاتب أحداثها وشخصیاتها من الواقع و أعطی القارئ صوره واضحه عن الظروف الاجتماعیه المتأثره بالحرب أو الاحتلال. والنتیجه تندرج فی إطار سوسیولوجیه الأدب وهی تقوم علی نظریه "لوکاتش" الّتی تؤکّد بأنّ هناک تأثیرا متبادلا وعضویا بین أحداث الروایه وأبطالها والواقع الذی نشأت فیه الروایه.
۸۲۸۶.

نقد و تحلیل قول مشهور و قانون مدنی در بیع فضولی مبتنی بر قاعده «العقود تابعه للقصود»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بیع فضولی غاصب اجازه العقود تابعه للقصود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۳۵۴
بیع فضولی به دو صورت بیع لنفسه (غاصب و سارق) و للمالک صورت می گیرد. قانون مدنی به تبعیت از مشهور فقها، بیع مزبور را صحیح اما غیر نافذ می داند که لزوم آن مبتنی بر رضایت مالک است. در این میان، برخی از فقها در مقابل قول مشهور، قائل به بطلان بیع فضولی شده اند. یافته های این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی صورت گرفته، نشان می دهد که قول مشهور و قانون مدنی با توجه به قاعده «العقود تابعه للقصود» مورد مناقشه است. همچنین قول کاشف الغطاء که قائل به صحت بیع برای فضول است و دیدگاه بطلان بیع فضولی مطلقاً نیز قابل خدشه می باشد و دیدگاه برگزیده، تفصیل در بیع لنفسه و للمالک می باشد. نتیجه اینکه مبتنی بر قاعده «العقود تابعه للقصود» و روایات و ادله دیگر، بیع فضول لنفسه باطل است، اما بیع للمالک صحیح خواهد بود.
۸۲۸۷.

قرینه ارتکاز و کارایی آن در حلّ مسائل جدید فقهی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: قرینه ارتکاز ارتکازات عقلایی قرینه عرفی اقسام ارتکازات اسباب ارتکازات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۲۴۱
ماهیت قرینه ارتکاز و اثر آن بر دلالت لفظی و نقش آن در حلّ مسائل فقهی از مباحث مهم اصولی است. پرسش نخستین آن است که این گونه قرینه چگونه شناخته می شود و چگونه از قرائن دیگری مثل قرینه انصراف و قرینه مناسبت متمایز می شود و اقسام سیره های عملی چگونه مبتنی بر ارتکازات ذهنی شکل می گیرد. پرسش دیگر آن است که چگونه می توان از این گونه قرینه در حل مسائل فقهیِ مستحدثه استفاده کرد. بنابراین جایگاه شناسی قرینه ارتکاز در استنباط حکم سؤالی اساسی در پیش روی ماست. اگر قرینه ارتکاز را هر معنایی بدانیم که در ذهن رسوخ دارد و مستقلاً مورد توجه نیست و منشأ آن نیز ناشناخته مانده است، باید آن را ازقبیل قرائن متصله لبی بدانیم که همواره بازگشت به قرینه قطعی عقلی ندارد و خودْ منشأ قرینیتِ قرینه انصراف و قرینه مناسبت حکم و موضوع و نیز قرینه انصراف است.بنابر نظام طولی خاصی میان این سه گونه قرینه شکل می گیرد و اصالت و تبعیت در قرائن قابل تطبیق خواهد بود. با جست وجو در منابع اصولی برای قرینه ارتکاز دو گونه کارایی می توان تصور کرد: اول کارایی در تعیین مدلول لفظی و دوم کارایی در شکل گیری سیره عقلایی و متشرعی. با توجه به جایگاه سیره های عقلایی و متشرعی در شناخت حکم و موضوع حکم و نیز دلالت دلیل لفظی بر حکم یا موضوع، می توان اهمیت دخالت ارتکازات در شکل گیری سیره ها و نقش آن را در کشف حکم یا موضوعِ حکم پی برد.در بررسیِ سه نمونه از مسائل مستحدثه یعنی مسئله تبرعی یا معاملی بودن خدمات زن در خانه براساس شرط ضمنی و مسأله ضمان بانکی در شکل جدید آن و مسأله بی حسی موضعیِ محل اجرای حد یا قصاص با ابزارهای پزشکی، به این نتیجه می رسیم که قرینه ارتکاز نقش تعیین کننده در فهم دلیل لفظی و ایجاد تعمیم یا تضییق دلالت لفظی و انعقاد یا عدم انعقاد اطلاق دارد.
۸۲۸۸.

تحلیلی بر سایش اجتماعی و اهمال کاری در زندگی سازمانی

کلید واژه ها: سایش اجتماعی ساختار سازمانی اهمال کاری بیمه ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۵۷۱
امروزه از پدیده ی سایش اجتماعی به عنوان یکی از معضلات و زوایای تاریک زندگی سازمانی که ناشی از تعاملات مستمر و اجباری سازمانی است، یاد می شود. با توجه به اینکه سایش اجتماعی یک معضل سازمانی با تبعات جبران ناپذیر است و موجب کاهش ظرفیت سازمانی و عدم توسعه منابع انسانی می گردد، این پژوهش در راستای مساعدت به مدیران سازمان و برای کاهش اثرات منفی سایش اجتماعی صورت پذیرفته است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر سایش اجتماعی بر اهمال کاری کارکنان است. در راستای هدف مزبور، سه فرضیه اصلی و سه فرضیه فرعی مطرح شد. روش تحقیق مورد استفاده توصیفی–کاربردی است و برای سنجش متغیر سایش اجتماعی از پرسشنامه دافی و همکاران (2002) و برای سنجش متغیر اهمال کاری از پرسشنامه تدوین شده توسط شوازر و دیل (2000) استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه کارکنان و نمایندگی های بیمه ایران استان کرمانشاه هستند. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق آزمون t مستقل و مدل یابی معادلات ساختاری و با کمک نرم افزارهای SPSS و Smart-PLS انجام شد. نتایج نشان داد که بین سایش اجتماعی کارکنان و اهمال کاری ارتباط مثبت و معنادار وجود دارد، هم چنین بین زنان و مردان در میزان اهمال کاری و سایش اجتماعی اختلاف معنی دار وجود دارد. نتایج پژوهش به مدیران سازمان در جهت درک بهتر از سایش اجتماعی و سیاستگذاری صحیح در راستای کاهش تبعات منفی آن، به خصوص پیشگیری از گسترش اهمال کاری در بین کارکنان، یاری می رساند.
۸۲۸۹.

منبع شناسی و اعتبارسنجی مناظرات امام رضا علیه السلام در آثار شیخ صدوق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مناظرات امام رضا (ع) شیخ صدوق منبع شناسی عیون اخبار الرضا (ع)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۶ تعداد دانلود : ۱۹۶
شیخ صدوق(د. 381ق) از محدثان نام آشنای شیعه است؛ او برخی از اخبار و روایات مربوط به امام رضاR را در کتاب گران سنگ عیون اخبار الرضاR گرد آورده است. بخشی از این روایات، گزارش های مربوط به مناظرات امام رضاR است. در این نوشتار، با بررسی سند این روایات و با کمک کتاب های فهرست و رجال تلاش شده منابع مورد استفاده او شناسایی شوند. برخی از این منابع کتاب هایی درباره مجالس مناظره امام مانند کتاب مجالس الرضا مع اهل الادیان اثر حسن(یا حسین) بن محمد نوفلی هاشمی و کتاب الفرق بین الامه و الآل اثر ریان بن صلت قمی بوده است. برخی دیگر نیز درباره امام رضاR تألیف شده و مشتمل بر مناظرات ایشان نیز بوده است. کتاب وفاه الرضای اباصلت هروی را باید از این دست دانست. کتاب های احمد بن علی انصاری، حمدان بن سلیمان نیشابوری، صفوان بن یحیی بیاع سابری، محمد بن یحیی صولی، صالح بن ابی حماد کوفی و علی بن ابراهیم قمی از دیگر منابع شیخ صدوق در نقل مناظرات رضوی است. سند تعدادی از مناظرات روایت شده با شیوه اعتبارسنجی متأخران ضعیف شمرده می شود، اما از نگاه علمای متقدم معتبر تلقی می شود.
۸۲۹۰.

دراسه الآلیات الفنیه لتقدیم النفس فی نهج البلاغه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: الإمام علی(ع) نهج البلاغه تقدیم النفس الانتزاع التشبیه الاستعاره التجسید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۱۸
الحق أنّ الإمام علی (ع) بقدر ما کان حریصاً علی نقل المفاهیم المعنیه کان معنیّاً أیضاً بأسلوبه فی هذه العملیه؛ فإنّه صاحب الظرافه اللغویه حیث یلقی المفاهیم المعنیه بأسلوبه الکلامی القویم ومع التدبّر والتریّث؛ هذا فإنه مضافاً إلی الأسلوب الصریح المتراوح بین الاستفاده من الضمیر واسم العلم واللقب، قدّم نفسه فی نهج البلاغه إلی الآخرین بآلیات وإستراتجیات فنیّه متعدّده أخری تتراوح بین التشبیه والاستعاره والکنایه والکُنیه، وعبر توظیف هذه الإستراتجیات أضاف إلی نصّه بعداً إیحائیاً ومنحه التمیّز والفراده. علی ضوء مکانه أشکال تقدیم النفس فی نهج البلاغه وبما أنّ هذه القضیه تحظی بأهمیه بالغه فی استیعاب النصّ، تتعاطی هذه الدراسه بمهنجها الوصفی التحلیلی الآلیات التی وظّفها الإمام فی تقدیم نفسه وتعالج النصوص التی عرّف نفسه بلسانه إلی الآخرین اعتقاداً بأنّ مقاربه مثل هذه الموضوعات فی هذا الکتاب ترتقی فهم المتلقّی وتعینه علی استیعاب النصّ وتساعده علی کشف الظرائف اللغویه الجدیده؛ فللحصول علی الغرض المقصود قمنا بدراسه جمیع الخطب والرسائل والحکم الموجوده فی نهج البلاغه من هذا المنظور. من المستنبط أنّ الإمام بجانب اهتمامه بالأسلوب المباشر فی تقدیم نفسه، رکّز ترکیزاً خاصّاً علی الأسلوب غیر المباشر وکان علی علم خاص بأن یستفید من أیّه آلیه فی أی السیاق حیث کان للسیاق دور محوری فی اختیار نوع الآلیه.
۸۲۹۱.

شرایط کام یابی جهاد تبیین

نویسنده:

کلید واژه ها: جهاد تبیین مقام معظم رهبری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴ تعداد دانلود : ۲۹۷
«جهاد تبیین» موضوعی است که ماه های اخیر در بیانات مقام معظّم رهبری (حفظه الله) مورد اشاره و تأکید قرار گرفته و ابعاد مختلف آن توصیف شده است. گروه های علمیِ جهادی و انقلابی نیز سعی کرده اند که آن را تفصیل دهند و تبلیغ کنند. تاکنون مقالات متعدّدی درباره این موضوع، نگاشته و نشست های علمی مختلفی برگزار شده است. همه این کارها قابل تحسین است؛ امّا آسیبی که در این مقالات و نشست ها دیده می شود، مقطعی بودن، اکتفاکردن به مباحث نظری و کم توجّهی به عملیاتی کردن جهاد تبیین است.
۸۲۹۲.

تفسیرها از کتاب و حکمت، از منظر دلالت بر وحیانی بودن سنت(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کتاب حکمت سنت پیامبر وحیانی بودن سنت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۰ تعداد دانلود : ۶۵
در ده آیه، «حکمت» بر «کتاب» عطف شده است. در چند آیه از این آیات، این «کتاب» و «حکمت» به عنوان دو داده خداوند به پیامبر اکرم(ص) یا دو آموزه که ایشان آموزگار آن است، شناسانده شده است. برخی با این برهان که در این آیات، مراد از «کتاب» قرآن است و عطف یک چیز بر دیگری، نشانه دوگانگی این دو است، «حکمت» را چیزی دیگر از قرآن دانسته اند. به باور اینان، آن چیز نیز جز سنت نبوی نیست و چون «حکمت» در برخی از آیات، وحیانی خوانده شده است، سنت به سان قرآن کریم وحیانی است. در این جستار از رهگذر مرور تفسیرها از «کتاب و حکمت» در آیات پیش گفته، بی پایگی اینکه مراد از «حکمت» در آیات پیش گفته جز سنت نخواهد بود را باز نموده ایم. برآمد این پژوهش آن است که با استناد به آیات با همایند «کتاب و حکمت»، سنت پیامبر اکرم(ص) را وحیانی نمی توانیم شمرد.
۸۲۹۳.

بررسی اشتغال زنان از منظر قرآن و حدیث(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: اشتغال زن مادر همسر قرآن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷ تعداد دانلود : ۱۲۵
اشتغال در جوامع کنونی بی شک از مسائل دغدغه انگیز بوده و ارتباط تنگاتنگی با معیشت و مسائل خانوادگی افراد داشته و از اهمّ امور به حساب می آید. اشتغال زنان به دلیل کثرت جمعیّت زنان، یا تحصیلات عالیه ایشان، همچنین زنانی که به دلائل عدیده اجتماعی بار زندگی خود و فرزندانشان را به دوش گرفته اند، ضروری می نماید با تکیه بر آموزه های دینی و دستورهای الهی جهت سازمان دهی به وضعیت اشتغال زنان به راه های عملی و مبتنی بر اصول دینی دست یافت. از این رو مقاله حاضر بر آن است مسأله اشتغال زنان را با توجه به آیات و احادیث مختلف از قرآن و ائمه(ع) مورد بحث و بررسی قرار دهد. جهت انجام این پژوهش نیز با مراجعه به قرآن و کتب حدیث، و با رویکردی که مد نظر نگارنده است به موضوع مورد بحث پرداخته شده است. نتیجه مترتب بر این بررسی نیز حاکی از این واقعیت است که نقش زن فقط مادری و همسری نبوده، بلکه با انجام این دو نقش مقدّس می تواند عضو مؤثری در جامعه باشد و فعّالانه در جامعه به کار بپردازد.
۸۲۹۴.

نگاهی تطبیقی به سرنوشت مسلمانان و بنی اسرائیل با تکیه بر آیات سوره مائده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: عهد الهی بنی اسرائیل امت خلافت سرزمین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۸۵
هدف این مقاله مقایسه وظایف و سرنوشت بنی اسرائیل و مسلمانان در قبال "خلافت" و "وراثت" ظاهری و باطنی، و تحلیل آن با تکیه بر آیاتی از سوره مائده می باشد. روش مقاله تحلیلی توصیفی با تدبر در آیات و روایات و استناد به داده های تاریخی و تفسیری است. یافته های بحث به این ترتیب است که عهد خدا که ولایت و امامت، یعنی همان "خلافت" و "وراثت" باطنی و معنوی است، با نصب خلافت ظاهری تکمیل می شود. انسان های پاک و مطهر، وارث این دو خلافت بوده و حاکمیت بر زمین مقدس، مظهر و نماد وراثت ظاهری به پشتوانه خلافت باطنی می باشد. خلافت معنوی، سبب حفظ خلافت ظاهری و سرزمینی است. امت اسلامی هم همانند بنی اسرائیل، به واسطه دوری از "خلافت" ظاهری و باطنی، از حقیقت اسلام محروم شده نتوانستند آن را حفظ نمایند، لذا الان بیت المقدس، خارج از دسترس مسلمانان است.
۸۲۹۵.

فلسفه وجودی معنای زندگی از منظر آموزه های روان شناسی و قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم روان شناختی معنای زندگی سخت رویی حیات طیبه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲ تعداد دانلود : ۱۰۷
در تعریف معنای زندگی باید گفت زندگی برای مردم زمانی معنادار است که آن ها بتوانند الگو یا هدفی را در رویدادهای زندگی برای خود در نظر بگیرند. در نقطه مقابل زندگی زمانی بی معنا است که به نظر برسد همه چیز فرو ریخته است و نمی توان هیچ احساسی را در ماورای آنچه انجام می شود یا رویدادهای که در زندگی اتفاق می افتد، پیدا کرد. معنای زندگی به محتوایی اشاره می کند، داشتن هدف در زندگی تضمین کننده سلامت عمومی افراد و کارکرد سالم جامعه می باشد؛ بین هدف در زندگی با کاهش علائم افسردگی، بیش ترین رابطه وجود دارد؛ در همین راستا در جهان بینی اسلامی، مبانی تمامی ارزش های الهی و آموزه های دینی بر فطرت، معنویت، اندیشه، اهداف دینی و سبک زندگی الهی استوار است و فلسفه وجودی معنای زندگی رسیدن به حیات طیبه است. هدف از پژوهش حاضر با روش تحلیلی- توصیفی مقایسه معنای زندگی از دیدگاه روان شناسان و آموزه های قرآنی می باشد.
۸۲۹۶.

تحلیل معرفت شناسانه مقوله درد و لذت در غزلیات فیض کاشانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فیض کاشانی دیوان شعر درد لذت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۶۶
یکی از مقوله های برجسته در دیوان فیض کاشانی، مفهوم درد و لذت  است. فیض، دردهای متعالی و برین را مایه تبدیل و تصعید اوصاف جسمانی به اوصاف روحانی، باعث شکوفایی درونی و به کمال رسیدن انسان می داند. در نقطه مقابل، بی دردی و لذات مجازی را باعث به هم خوردن تعادل روحی و روانی، راهزن لذات باقی و در نهایت موجب تباهی و ضایع شدن عمر می داند. این مقاله به روش تحلیلی به واکاوی و تبیین مفهوم درد و لذت در دیوان فیض کاشانی می پردازد؛ و نیز سیری است در رمز گشایی های معرفتی این عارف دردمند، درباره اهمّیت درد در سیر و سلوک، منشأ درد و لذت، انواع درد و لذت و ... با این نتیجه که انسان ها باید با روگردانی از دردهای نازل و فرودین و لذت های مجازی و دنیوی، درد و سوزی حقیقی در درون حاصل کنند تا به لذت حقیقی و پایدار که همانا لذت وصال و دیدار خداوند است نایل گردند.
۸۲۹۷.

رموز اسطوره ای اعداد در عرفان ( با توجّه به متون برگزیده نثر عرفانی تا قرن هفتم هجری قمری )(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسطوره عرفان کارکرد اعداد مقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۷ تعداد دانلود : ۱۱۸
بازتاب و تأثیر اسطوره در زمینه های گوناگون زندگی انسان پسا اساطیری، امری واضح و آشکار و تأیید شده است. به نظر می رسد عرفان نیز یکی از مقوله هایی است که گاه تحت تجلّی و تأثیر اسطوره قرار گرفته است. یکی از این تجلّی ها را می توان در کارکرد مختلف اعداد و رازناکی آنان در متون اساطیری و عرفانی پیگیری کرد. در این مقاله به شیوه توصیفی _ تحلیلی، تجلّی و بازتاب محسوس و نامحسوس کارکردهای اعداد مقدّس اسطوره ای در متون برگزیده نثر عرفانی فارسی تا قرن هفتم ه.ق بررسی شده است. البتّه این تشابهات هرگز دلیل تأثیرپذیری صرف و آگاهانه عرفان از اساطیر نیست، زیرا این تجلّی ها در زمینه های دیگر اندیشه های جامعه بشری نیز مشاهده می شود و مورد واکاوی قرار گرفته اند. نتایج پژوهش حاضر، حاکی از آن است که گروهی از اعداد، از جمله: یک، دو، سه، چهار و هفت با مضرب هایشان( چهل، هفتاد و... )، پنج، شش، دوازده و هزار، خودآگاه یا ناخودآگاه با توجّه به ضمیر مشترک جمعی انسان ها، میان دو مقوله اسطوره و عرفان مشترک بوده، کارکردهایی مانند: وحدت و یگانگی، کثرت و فراوانی، تکامل، تقدّس و رازناکی دارند.
۸۲۹۸.

تحلیل داستان »هلال پنداشتن آن شخص خیال را» از مثنوی معنوی براساس مؤلفه های فردیتِ یونگ(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: یونگ مثنوی کهن الگو فردیت ناخودآگاه خیال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۹۸
با ظهور نقد ادبی جدید و رویکردهای آن، خوانش متون ادبی از دیدگاه های گوناگون امکان پذیر شد و دریافت معنای متن گستره بیشتری پیداکرد که به کمک آن می توان به شباهت های معنی دار متون مختلف پی برد. آنچه یونگ با عنوان نقد کهن الگویی و مضامین ناخودآگاه جمعی یاد می کند؛ در روان آدمی نهادینه شده و به خصوص در آثار ادبی مختلف تجلی یافته است. مفاهیم ابداعی یونگ؛ ازجمله کهن الگوهای باستانی مانند نقاب، پیر خرد، سایه ...وطبیعتِ هدفمندِ روانِ انسان، به سوی تفرّد پیش می روند. در عصر حاضر، با پیوند هرچه بیشتر ادبیات و روان شناسی، مطالعه آثار ِادبی با رهیافت نظریات یونگ رونق بیشتری یافته است. یکی از نظریاتی که در این آثار کاربرد دارد، نظریه فرآیند فردیّت است؛ که مراحل تکامل فرد را به صورت علمی مرور می کند. یونگ و مولانا درصدد هستند تا راه دستیابی انسان به سوی کمال را ترسیم نمایند. پژوهشِ حاضر با این رهیافت سعی دارد؛ با تحلیلِ محتوا، کهن الگوهایِ متنِ داستان شخص خیال بین وعُمَر را استخراج نماید و با فهم آن ها و قراردادنِ برابرنهاد کهن الگوی مناسب، داستان را بازشناسی نماید؛ و متن را براساس مؤلفه های فردیت یونگ تحلیل نماید. این پژوهش به روش کتابخانه ای، با رویکرد تحلیلی توصیفی انجام گرفته است.
۸۲۹۹.

مجرد و مادی: انحصار یا اشتراک صفات(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: مجرد مادی امتناع ارتباط مجرد و مادی صفات ذاتی موجودات مجرد صفات ذاتی موجودات مادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۱۴۱
تقسیم موجودات به واسطه صفات ذاتی و ویژگی های هر یک از آنها از اولین اقدامات فیلسوف با نگاه هستی شناختی است. برخی از صفات ذاتی یک نوع، موجب تمایز بین افراد آن نوع با افراد انواع دیگر می شود که لازمه آن، انحصار صفات ذکرشده در یک نوع است؛ همچنین گاهی برخی ویژگی های یک نوع مانع تأثیرپذیری یا تأثیرگذاری مستقیم افراد آن نوع بر/ از افراد نوع دیگر می شود. تقسیم موجودات به مجرد و مادی و لوازم آن را می توان مبنا و ریشه بسیاری از نظریات فلسفی دانست. بر اساس نظر ابن سینا، شیخ اشراق و ملاصدرا، همه موجودات عالم، حتی حق تعالی، لزوماً جزء افراد یکی از این دو قسم اند. از نظر آنها ویژگی های ذاتی این دو نوع به گونه ای است که تأثیرگذاری مستقیم یکی بر دیگری محال است. صفاتی مانند ادراک به عنوان صفت ذاتی مجردات و قوه یا استعداد، امتداد و قابلیت اشاره حسی به عنوان صفات ذاتی موجودات مادی را می توان به صورت پراکنده از آثار این سه فیلسوف به دست آورد. مسائل مهمی مانند چگونگی ارتباط علل عالی وجود با سایر مراتب، چگونگی علم آموزی نفس و ماهیت حافظه، با تقسیم موجودات به مجرد و مادی و لوازم آن در ارتباط اند؛ از این رو در این نوشتار، علاوه بر بررسی انحصار یا عدم انحصار صفات ذکرشده در یک نوع، به وجه امتناع ارتباط مجرد و مادی با توجه به دیگر نظریات این سه فیلسوف و قواعد کلی حاکم بر فلسفه پرداخته می شود.
۸۳۰۰.

پژوهشی تحلیلی در دیدگاه های تفسیری ابوالقاسم کعبی بلخی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ابوالقاسم کعبی بلخی تفسیر قرآن دیدگاه های تفسیری روش ها و گرایش های تفسیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۲ تعداد دانلود : ۱۱۲
دانش تفسیر وامدار تلاش های مفسرانی است که به شرح و تبیین کتاب الهی پرداخته اند. برخی از این تفاسیر از میان رفته اند، ولی دیدگاه های صاحبان آن ها در بخشی از آیات به جا مانده است. از این گروه، ابوالقاسم کعبی بلخی، متکلم و مفسر معتزلی است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی به بررسی برخی آراء وی در تفسیر می پردازد و روشن می شود که او با روش قرآنی عقلی آیات را تفسیر می کند و برای سیاق و ظرایف تعبیری در شناخت مقصود خداوند متعال، اهمیت زیادی قائل است. از این رو مقصود از کلماتی را که ابراهیم با آن ها آزموده شد، امامت می داند که خداوند آن را اتمام کرد و به انجام رساند. همچنین در سوره قیامت، نظر مشهور را کنار می نهد و مقصود از قرآن را قرائت نامه اعمال می داند. استدلال های عقلی و کلامی نیز در برداشت های وی جایگاه ویژه ای دارد و بر اساس آن، آدم(ع) را قبله نه مسجود فرشتگان می داند و بهشت آدم(ع) را زمینی می داند و «عالم ذر» را نمی پذیرد و عقول بنی آدم را گواه ربوبیت خداوند می داند. همچنین حکومت و خلافت را که عهد الهی است، برای کافران و ستمگران مشروع نمی داند. قرائات و فقه القرآن نیز از سرفصل های تفسیری وی می باشد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان