مطالب مرتبط با کلیدواژه

لذت


۱.

درآمدی بر فلسفه هنر از دیدگاه فیلسوفان اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: قبسات ۱۳۸۵ شماره ۳۹ و ۴۰

کلیدواژه‌ها: زینت هنر موسیقی صنعت جمال زیبایی فلسفه هنر خیال حضرت خیال محاکات شعر بهاء لذت فن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۳۴۷
فلسفة هنر به تبیین مبادی و مبانی غیرهنری هنر یا به تعبیر دیگر به تبیین مبادی فلسفی هنر می‌پردازد. هر چند فلاسفه اسلامی بخش مستقلی را در آثار خود به فلسفه هنر اختصاص نداده‌اند، اما به‌طور پراکنده در لابلای مباحث گوناگون به طرح مباحثی پرداخته‌اند که در قالب فلسفه هنر می‌گنجد. چنان‌چه در مورد معرفت شناسی و فلسفه علم هم وضع به همین منوال است. یکی از مباحث محوری در فلسفه هنر بحث زیبایی است. فیلسوفان اسلامی تعاریف و دیدگاه‌های ویژه درباره زیبایی دارند به عقیده حکمای اسلامی زیبایی‌های موجود در این عالم جلوه‌های ناقص و مقیّدی از زیبایی مطلق یعنی حق‌تعالی هستند. دومین بحث محوری در فلسفه هنر، نقش خیال در پیدایش آثار هنری است. حکمای اسلامی به وجه مبسوط به بحث خیال و قوّه خیال و عالم خیال و تاثیر آن در پیدایش آثار هنری مثل شعر پرداخته‌اند. از طرف دیگر در تلقی متعالی صدرالمتالهین از فلسفه هنر، منشأ هنر برخی اسماء و صفات الاهی از قبیل خالقیت و احسن الخالقیت حق‌تعالی دانسته شده است به این بیان که همه انسان‌ها به نحو تشکیکی خلیفه خداوند و وارث صفات الاهی‌اند. هنرمندان هم با خلق آثاری در حدّ خود تجلی بخش این اسماء و صفاتند. همچنین حکمای اسلامی تلقی متعالی از محاکات دارند که با تلقی افلاطون و ارسطو از محاکات تفاوت عمیق دارد و بسیار ژرف تر از آن‌ها است.
۲.

مقایسه تحلیلی درونمایه و شخصیت در رمان سرگیوس پیر و روایت ابراهیم ادهم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه زبان و ادب فارسی (گوهر گویا) ۱۳۸۷ شماره ۱ (پیاپی ۵)

کلیدواژه‌ها: خدا انسان خدمت عشق ریاضت زندگی لذت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۰۵
نوشتار حاضر معرفی مختصری است از دو اثر ادبی - عرفانی فرهنگ مسیحیت و اسلام. داستانی از آخرین نوشته های لئون تولستوی، نویسنده ممتاز روس و روایت عطار از تحول روحی ابراهیم ادهم شاهزاده ایرانی، عشق، زندگی، زهد، عبادت و ریاضت که محصول تحول روحی شخصیت های این دو روایت است، از جمله جدی ترین موضوعات مورد توجه عارفان و اندیشمندان و متفکران بشری است. هیچ کس نیست که در زندگی به مسایلی از قبیل هدف زندگی، عشق، لذت، خدا، عبادت، رستاخیز و نظایر آن نیندیشیده باشد. این مقال عهده دار بررسی مختصر و مقایسه کوتاهی است از این دو اثر ماندگار و سترگ.
۳.

سعادت از دیدگاه مسکویه

نویسنده:
منبع: پژوهش های فلسفی-کلامی ۱۳۸۲ شماره ۱۷و۱۸

کلیدواژه‌ها: سعادت حکمت فضیلت لذت نظریه حد وسط

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۰۳
چکیده یکی از مباحث بنیادی در فلسفه اخلاق بحث سعادت است. سعادت، غایت مطلق ومطلوب نهایی تمام فعالیت‏های عقلانی و فضایل اخلاقی است. کلید سعادت، معرفت نفس است و به واسطه تأثیر و تأثّر متقابل روح و بدن سعادت حقیقی انسان با تحقّق تمامی کمالات روحی و جسمی حاصل می‏شود. سعادت‏مند کسی است که از قوی‏ترین لذّت‏ها، اعم از لذّت‏های ذاتی، عقلی، فعلی و دائمی بهره‏مند است. با توجه به ابعاد شناختی و اخلاقی انسان، هرگز نمی‏توان بدون تحصیل علم و حکمت و تهذیب اخلاق بدین سعادت نایل شد. از آنجا که شکوفایی وبهره‏گیری از عقل عملی تنها در عرصه جامعه امکان‏پذیر است، با انزوا و گوشه نشینی کسب سعادت محال است.
۴.

آموزه های شاد زیستن با تکیه بر غزلیات حافظ شیرازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی ۱۳۸۸ تابستان شماره ۳۸

کلیدواژه‌ها: هویت ملی شادی لذت تغییر جهان درون تغییر تصویر و تفکر و شرایط تبدیل اخلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲۶ تعداد دانلود : ۱۲۳۳
شادی یکی از ویژگی های هویت ملی ایرانیان است و اگرچه در ادوار مختلف، فراز و فرودهایی داشته است، مردم ایران، از پیش از اسلام تا بعد از اسلام، هرگز از ضرورت آن غافل نبوده اند و آن را به عنوان یکی از عوامل بسیار موثر در تحکیم مبانی هویت ملی، تقویت تعلق خاطر به کشور و ملت، و تجلی افکار و عواطف در جهت اعتلا و ارتقای منافع ملی و اعتقادات دینی به شمار می آورده اند. به تدریج، به دلیل چیرگی بیگانگان، استیلای شرایط خاص سیاسی ـ اجتماعی و رواج ذهنیات منفی و روحیات غیراصیل، شادی رنگ باخت و انزوا و گوشه گیری و غم و اندوه شیوع پیدا کرد؛ به طوری که در عصر حاضر نیز انسان علی رغم برخورداری از خدمات صنعتی و فناورانه مدرن، به سبب باورهای آنارشیستی و نیهیلیستی، از زخم مزمن دوری از طبیعت و خلا معنویت و نابسامانی های ذهنی-روانی رنج می برد و هر چه بیشتر به سوی اسباب لذت پیش می رود، بیشتر از شادی و آرامش دور می افتد؛ زیرا منشا شادی پاسخ به نیازهای ماهیت واقعی وجود آدمی و ذهنیت ها و رفتارهای مثبت انسانی است که متاسفانه او به دلیل ازخودبیگانگی از آن غافل مانده است و متاسفانه وضعیت فعلی جهان نیز به پیشروی رنج و غم یاری می رساند؛ زیرا حرکت تاریخ جهانی از وحشی گری به سوی انسان گرایی نیست، بلکه حرکت از تیر و کمان به بمب مگاتونی است و لذت جویی آدمیان نیز در حال تغییر مقوله از تملک و مصرف، به انواع مواد مخدر است. از این رو، آموزش مبانی و عوامل شادمانی نیاز ناگزیر انسان معاصر است و این موضوع بدون هدفمندی در کنش هستی شناسانه و اعتقاد به ضرورت تغییر در جهان بیرون و درون، به ویژه ایجاد تغییر در دو بعد جهان درون: الف) تغییر تصویر خود؛ ب) تغییر تفکر خویش، امکان پذیر نخواهد بود و لازمه تغییر تفکر، شناخت درست هستی، پدیده ها و جایگاه و نقش انسان در جهان است که در صورت وقوع تغییر تفکر، تبدیل اخلاق و رفتار نیز پدیدار خواهد شد و انسان با پذیرش شرایط تبدیل اخلاق و اقدام به اجرای آنها، خواهد توانست به شادمانی نایل آید. در تحلیل موضوع و موارد فوق و استناد به اهتمام اندیشمندان و فرهیختگان ایران به آموزش عوامل و شرایط شاد زیستن، غزلیات حافظ شیرازی مورد توجه قرار گرفته است
۵.

تصویر زندگیِ پس از مرگ در فلسفه، ابن سینا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فلسفه و کلام اسلامی پاییز و زمستان ۱۳۸۸ دفتر ۱

کلیدواژه‌ها: ابن سینا معاد روحانی ملکه قوای نفس عقل نظری لذت نفوس بُله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۶۴ تعداد دانلود : ۱۰۷۹
ابن سینا به معاد روحانی و جسمانی اعتقاد دارد، ولی صرفاً به بررسی فلسفی معاد روحانی میپردازد و معاد جسمانی را به دین واگذار میکند. تصویری که او از معاد روحانی به دست میدهد بر فیلسوفانِ پس از او بسیار اثرگذار بوده است. روش کار او چنین است که ابتدا به ذکر پنج اصل دربار? قوای نفس و رابط? آنها با لذّت و الم هر یک میپردازد و آن گاه این پنج اصل را در مورد نفس ناطقه پیاده میکند. علّتْ آن است که بر اساس نفس شناسی او ذات نفس عقل است و حواسّ ظاهر و باطن به علّت تعلّق نفس به بدن تحقّق دارند و به همین علّت بعد از مرگ که بدن وجود ندارد حواسّ ظاهر و باطن نیز معدوم اند و هر گونه معاد روحانی مربوط به قوّ? ناطقه خواهد بود. او افراد بشر را با توجّه به جنب? نظری و ملکات عملی و همچنین مقصّر یا معاند بودن تقسیم میکند و وضعیّت هر یک را در زندگی بعدی مورد بررسی قرار میدهد. بخشی از مباحث او نیز به وضعیّت عدّه ای که وی از آنها با تعابیری چون «نفوس بُله» و «نفوس ساده» یاد کرده اختصاص دارد. از نظر او عذابِ ناشی از جنب? نظریِ نفس دائمی است، ولی عذابِ ناشی از ملکات رذیله دائمی نیست و به پایان میرسد.
۶.

رابطه معرفت و سعادت از دیدگاه ملاصدرا(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: معارف عقلی تابستان ۱۳۸۸ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: نفس سعادت حکمت معرفت کمال لذت عقل بالفعل تجرد تام ادراک هستی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی حکمت متعالیه
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی معرفت شناسی
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی هستی شناسی مقولات
تعداد بازدید : ۲۵۹۲ تعداد دانلود : ۱۰۷۶
بی شک دغدغه اصلی انسان در این کره خاکی رسیدن به سعادت است. سعادت معناهای مختلف و چهره های متفاوتی دارد و هر کسی تصویری از آن را در ذهن دارد. همان گونه که تلقی های موجود از سعادت گوناگون است، راه های دستیابی به آن نیز متفاوت است. سعادت خیالی، راه های مخصوص خود را دارد و سعادت حقیقی نیز مسیرهای ویژه خود را می طلبد. این نوشتار در صدد است که نخست معنای سعادت حقیقی را از دیدگاه حکمت متعالیه به دست دهد و سپس نشان دهد که در این فلسفه، چه سازوکاری برای رسیدن به این قله رفیع پیش بینی شده است. براساس پژوهش ها، از نظر صدرا سعادت حقیقی در گرو رسیدن به مرتبه عقل بالفعل است و راه رسیدن به این هدف، افزون بر تطهیر نفس، کسب معارف عقلی و تامل در صورت های عقلانی است. انسان با زدودن موانع و کسب معرفت عقلانی و فلسفی کمال می یابد و این فرایند تا آنجاست که نفس صورت عقلانی به خود گیرد. نفس با رسیدن به مرتبه عقل بالفعل و اتخاذ صورت عقلانی، به بیشترین لذت ممکن که هرگز قابل قیاس با لذت های حسی نیست، دست می یازد. اینکه معرفت عقلانی چگونه می تواند زمینه استکمال انسان را فراهم سازد و زمینه ساز پیوند او با عقل بالفعل گردد، با تامل در دیدگاه صدرا در باب حقیقت علم و نسبت آن با عالم به دست می آید.
۷.

تحلیل معنای سعادت از دیدگاه فارابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فلسفی-کلامی سال دهم زمستان ۱۳۸۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۸)

کلیدواژه‌ها: سعادت خیر فطرت اراده لذت غایه الغایات

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه اخلاق
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام کلام جدید رابطه دین، دنیا، اخلاق
تعداد بازدید : ۳۵۸۵ تعداد دانلود : ۱۵۲۳
مساله سعادت از مسائل بنیادی اخلاق و فلسفه اخلاق از دیر زمان تاکنون است و مورد توجه اندیشمندان و مکاتب مختلف اخلاقی بوده است. فارابی آن را به دو قسم حقیقی و غیر حقیقی تقسیم می کند و در نگرش او سعادت حقیقی امری بسیط نیست، بلکه مفهوم مرکب است و غایه الغایات، خیر لذاته، خیر مطلق، خیر غایت تام است و لذت آن از نوع لذت معقول و دراز مدت است. اراده به معنای اختیار، قوه ناطقه نظری و فطرت مشترک شرط لازم سعادت هستند نه شرط کافی و تحقق سعادت به برنامه ریزی نیاز دارد و سعادت حقیقی امری مشکک است و بالاترین مرتبه آن قرب وجودی به خداست و همین امر اخیر مؤید تاثر فارابی از متون دینی است.
۸.

لذت و الم اخروی در فلسفه سینوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آینه معرفت پاییز ۱۳۹۰ شماره ۲۸

کلیدواژه‌ها: سعادت ابن سینا لذت شقاوت خلود الم نفوس کامله نفوس ناقصه بله و صبیان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹۰ تعداد دانلود : ۹۹۵
از جمله مباحثی که شیخ الرئیس آن را به مطمح نظر گذاشته، معاد و حالات اخروی آن است. او در حکمت خویش پس از آنکه به بحث جنجالی لذت و رنج پرداخته، در پی آن بود تا لذت و الم اخروی را نیز به متالهان و دینداران تفهیم نماید. شیخ الرئیس در آثار خود، پس از اثبات وجود نفس و بقای جنبه نفسانی، قوای متنوعه انسانی را با مرگ مضمحل می دانست، اما بر این باور فلسفی پای می فشرد که تنها قوه عقلانی است که با مرگ انسان، فانی نشده و به سرای باقی خواهد شتافت. او ضمن تقسیم بندی های گوناگون و دامنه دار، نفوس بشری را به دسته های مختلفی تقسیم می کرد تا جایگاه اخروی آنان را روشن سازد. در حکمت سینوی پس از آنکه فراگیری و اکثری بودن سعادت اخروی بر کرسی اثبات نشست، لذت و الم نفوس نیز، عقلانی به شمار آمد. از نگاه شیخ الرئیس، ثواب ها، خوشی ها، لذت ها و دردهای عالم عقبی، کاملا عقلی است و آنچه در متون وحیانی از وعده ها و وعیدهای اخروی تشریح شده، چیزی جز گزاره های استعاری و کنایی نیست. او فقط برای نفوس ناقصه، جایگاهی جسمانی که معلق به اجرام سماوی هستند در نظر می گرفت و لذت یا الم اخروی آنان را مادی می انگاشت.
۹.

بررسی سودگرایی بنتام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال نوزدهم اسفند ۱۳۸۹ شماره ۱۲ (پیاپی ۱۵۹) ویژه ی فلسفه

کلیدواژه‌ها: سود لذت الم سنجش کمی عمل نگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۵۸ تعداد دانلود : ۱۶۸۴
سودگرایی بنتام، یکی از تأثیرگذارترین مکاتبی است که حوزه تأثیر آن بر اخلاق و حقوق مشهود است و دارای نقاط قوت و ضعف قابل ملاحظه ای است. هرچند سودگرایی را نمیتوان نوآوری بنتام دانست. اما وی سودگرایی را به طور مستدل ارائه کرد و تفسیری جاودانه از آن ارائه نمود. «لذت» و «الم» دو مفهوم بنیادین سودگرایی هستند؛ زیرا سود یعنی افزایش لذت و کاهش الم، و سودگرایی، همان گونه که از نامش آشکار است، اصل سود را اصل اولیه میداند. مقصود از سود، نه سود شخصی بلکه سود جمعی است؛ به گونه ای که معیار هر عمل اخلاقی نزد بنتام، «بیشترین سود برای بیشترین افراد» است. این مقاله به روش تحلیل اسنادی نگارش یافته است و سعی بر آن است با تحلیل مقدمات، اصول و نتایج تفکر بنتام، بررسی نقّادانه ای از آن به عمل آید و حاصل مقاله اینکه بزرگ ترین مزیت فایده گرایی به دست دادن ملاک عینی و عملی است. به عبارت دیگر، سودگرایی مدعی است: تنها، اصل فایده یعنی «بیشترین سعادت بیشترین افراد»، ملاکی برای عمل به دست میدهد. بنتام حتی برای سنجش لذات که واحدند و نتیجه عمل اند ملاکهای هفت گانه ارائه میدهد که ذیل بُعد کمّی میگنجند و از سویی مکتب بنتام علیرغم مزیتی که دارد نمیتواند به تمامی انتقادهای وارده پاسخ قانعکننده و درخوری بدهد. در پایان اشکالات وارد بر نظریه بنتام در سودگرایی مطرح شده است.
۱۱.

قاعده مشرقیه «نور و ظلمت» و نظریه اشراقی «معاد»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فلسفه و کلام بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۸۸

کلیدواژه‌ها: ادراک معاد لذت حکمت اشراق نور و ظلمت الم قاعده مشرقیه معرفت اشراقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۷۳ تعداد دانلود : ۷۷۵
«قاعده مشرقیه» مورد اعتقاد حکمای فارس و مبنای حکمت نوری ایشان که سهروردی در صدد احیاء آن است، عبارت است از اصل نور و ظلمت؛ جایگاه این قاعده در حکمت اشراق به عنوان حکمتی بحثی ـ ذوقی و فلسفه ای نور ـ محور و با توجه به اینکه نور در این حکمت رمز «آگاهی» و «خودآگاهی» است، موجب شده است «علم» مدار حکمت اشراق قرار گیرد و دغدغه حکیم اشراقی نیز چیزی جز تحقق «علم اشراقی» نیست. این پژوهش با روش تحلیل محتوا و تأویل به تفسیر و رمزگشایی متون اشراقی می پردازد و این نتایج حاصل می شود که:1-در این نظام حکمی معرفت چون اصلی است که سایر مباحث از آن نشأت می گیرد و به آن منتهی می شود .2- لذت نیز در این نظام امری جدای از معرفت نیست.3- معاد اشراقی نیز همچون ادراک و لذت بر اساس اصل مشرقی «نور و ظلمت» تحلیل می شود؛ لذا درجات نفوس پس از رهایی از صیصیه ظلمانی بر اساس میزان بهره مندی از انوار معرفت و یا درجه وابستگی و علاقه به ظلمات برزخ تعیین و تبیین می شود.
۱۲.

رابطه تجرّد خیال با لذایذ و آلام اخروی در حکمت صدرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه نوین دینی سال هشتم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۳۱

کلیدواژه‌ها: سعادت معاد جسمانی ملاصدرا لذت عذاب شقاوت الم ثواب تجرد خیال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۷ تعداد دانلود : ۷۷۵
در حکمت متعالیه، «معاد» در کنار «مبدأ» ارکان دین را تشکیل میدهند و خیمه شریعت را برپا میسازند. صدرالمتألهین با طرح نظریه تجرد خیال، میان دیدگاه فلسفی خویش و گزاره های وحیانی که بر لذت و آلام جسمانی در عالم اخروی دلالت دارند، پیوندی وثیق برقرار نمود. قوه خیال مهم ترین قوّه نفسانی است که به علت تجرد، با مرگ صیاصی مضمحل نمیشود؛ بلکه همراه نفس در عالم عقبی محشور خواهد شد. این قوه با استکمال جوهری نفس، این توانایی را دارد تا در قیامت به «خلق و ایجاد» صُور مختلف بپردازد. این صور نه تنها عقلی محض نیست، حتی مثالی نیز محسوب نمیشود و دقیقاً همان صورتی است که نفوس در عالم دنیوی با حواس ظاهری خویش آن را معاینه نموده اند. صوری مانند حور، قصور، سلسبیل، زنجبیل، عقارب، حیات و آتش اخروی به وسیله قوه خیال و بدون استعانت از هیولای مادی، به ظهور میرسند. نفس نیز به وسیله بدن و جسم اخروی آنها را به وسیله حواس اخروی مشاهده مینماید.
۱۳.

لذت و الم از نگاه ابن سینا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت سینوی (مشکوه النور) سال چهاردهم پاییز و زمستان ۱۳۸۹ شماره ۴۴

کلیدواژه‌ها: علم حضوری ابن سینا لذت ابتهاج الم لذت عقلی لذت حسی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات مکتب های فلسفی فلسفه مشاء
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
تعداد بازدید : ۳۶۷۰ تعداد دانلود : ۱۲۰۸
لذت و الم دو عاملی هستند که به عنوان انگیزه و محرک انسان برای رسیدن به کمال جسمانی و روحانی شناخته شده اند؛ بنابراین، بالاترین غرض برای حیات انسان محسوب می شوند. در طول تاریخبشر، همواره اندیشمندان کوشش فراوانی برای فهم این دو عنصر داشته­اند. مهم­ترین مسائل در خصوص موضوع لذت و الم عبارت­اند از: شناخت حقیقت لذت و الم؛ آشنا شدن با انواع لذت و الم و نقشی که هر کدام در تکامل ابعاد مختلف وجود انسان دارند.در میان فلاسفه اسلامی، ابن­سینا به مسئله لذت و الم به طور مبسوط پرداخته است. او با تبیین و توصیف حقیقت لذت و الم و بیان اقسام آن دو، قصد عبور از لذت جسمانی به سوی لذت عقلی و روحانی دارد، و در نهایت ابتهاج را به عنوان بالاترین مرتبه لذت که ویژه مجردات به خصوص ذات نامتناهی الهی است، معرفی می نماید.ابن­سینا حقیقت لذت و الم را ادراک امر خوشایند یا ناخوشایند در نفس انسان می داند وی این ادراک را از سنخ علم حضوری به شمار می­آورد و بر اساس این که حضور صور حسی یا خیالی یا مفاهیم عقلی در ذهن پدید می­آید اقسام مختلفی برای لذت و الم در نظر می گیرد. از نظر وی تمامی این اقسام در رشدو تعالی یا انحطاط جسمانی و روحانی انسان نقش دارند.
۱۵.

پایه نظری و الگوی هیجانات مثبت از دیدگاه اسلام(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مطالعات اسلام و روانشناسی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: لذت روان شناسی اسلامی نشاط سرور هیجانات مثبت الگوی هیجانات

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی هیجان هیجان مثبت و منفی
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین
تعداد بازدید : ۲۸۶۴ تعداد دانلود : ۱۳۴۷
هدف این پژوهش آن بود که تئوری هیجانات مثبت از دیدگاه اسلام را بررسی نماید. پرسش های اساسی عبارت بود از اینکه: 1. کارکرد هیجانات مثبت چیست؟ 2. الگوی هیجانات مثبت کدامند؟ روش پژوهش، کتابخانه ای است که پس از شناسایی و استخراج مفاهیم مربوطه از متون اسلامی، به تحلیل محتوای آن پرداخته شد. نتایج نشان داد که هیجانات مثبت موجب «بسط برانگیختگی توانمندی» می شوند؛ روان انسان را از انقباض خارج کرده و گسترش می دهند؛ انسان را از خمودی خارج ساخته و برانگیخته می کنند؛ و ناتوانی را از بین برده و انسان را برای انجام امور، آماده و توانمند می سازد. الگوی هیجانات مثبت از دیدگاه اسلام سه ویژگی دارد: 1. همه ابعاد مادی و معنوی انسان را شامل می شود؛ 2. باید متوازن بوده و هر کدام از ابعاد، هیجان مناسب خود را داشته باشند و 3. نباید پیامد منفی داشته باشند وگرنه نتیجه معکوس خواهند داد.
۱۶.

پایة نظری رضامندی از دیدگاه اسلام(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: روانشناسی و دین سال پنجم زمستان ۱۳۹۱ شماره ۴ (پیاپی ۲۰)

کلیدواژه‌ها: سعادت لذت تقدیر رضامندی خیرباوری خیر مقدر خیر مؤثر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی تاریخچه و مکاتب آراء تربیتی مکاتب فلسفی مکاتب شرق و اسلام
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی تعامل روانشناسی و دین
تعداد بازدید : ۲۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۴۰۶
هدف این پژوهش، بررسی پایة نظری رضامندی از دیدگاه اسلام است. در این بررسی، از روش تحلیل محتوا و فهم روان شناختی متون اسلامی استفاده شده است. رویکرد نخست روان شناسی به رضامندی، بر پایة لذت و پرهیز از درد بوده است. سپس با آشکار شدن نقاط ضعف آن، رویکرد مبتنی بر سعادت، شناخت و فضایل درونی، جای گزین آن شد. یافتة این بررسی نشان می دهد که پایة نظری رضامندی از دیدگاه اسلام، «خیرباوری» است. این، از سویی مبتنی بر این واقعیت خداشناختی است که همة امور به «تقدیر» خداوند رقم می خورد و همة تقدیرهای او «خیر» است؛ و از سوی دیگر، مبتنی بر این رفتار انسانی است که اگر انسان به آن واقعیت خداشناختی باور پیدا کند، به رضامندی دست خواهد یافت. نتیجه اینکه برای رسیدن به رضامندی، باید باور به خیر بودن تقدیر را به وجود آورد.
۱۷.

بررسی تغییر حالت های هیجانی و عاطفی در یک و دو جلسه فعالیت شبیه سازی شده فوتبال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رفتار حرکتی زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: فوتبال لذت تسلط انگیختگی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تربیت بدنی رفتار حرکتی آموزش تربیت بدنی
  2. حوزه‌های تخصصی تربیت بدنی روانشناسی ورزشی روانشناسی تمرینات و مسابقات
تعداد بازدید : ۱۴۴۷ تعداد دانلود : ۷۹۷
هدف تحقیق حاضر بررسی روند تغییر حالت های هیجانی و عاطفی در یک و دو جلسه فعالیت شبیه سازی شده فوتبال بود. بدین منظور 10 آزمودنی مرد داوطلب که به طور منظم در فعالیت های ورزشی شرکت می کردند پروتکل تمرینی دراست و همکاران (2000) را اجرا کردند. مقیاس خودارزیابی آدمک که سه خرده مقیاس لذت، انگیختگی و تسلط را اندازه گیری می کرد قبل، بعد و در هر 15 دقیقه دوره فعالیت 90 دقیقه ای اندازه گیری شد. نتایج تحقیق نشان داد که با افزایش زمان تمرین میزان لذت (46/18=F و 0001/0=P) و انگیختگی (58/25=F و 0001/0=P) بیشتر و میزان تسلط (37/21=F و 0001/0=P) کاهش می یابد. همچنین تمرین دوم در یک روز با افزایش لذت (06/21=F و 0001/0=P) و انگیختگی (11/10=F و 001/0=P) و کاهش تسلط (33/27=F و 0001/0=P) نسبت به دوره های دیگر همراه بود. نتایج با استناد به رویدادهای درونی بازی فوتبال و ریتم شبانه روزی بدن بحث شد.
۱۸.

اثر رفتارهای حمایتی- استقلالی معلمان تربیت بدنی بر لذت بردن از فعالیت بدنی در دختران نوجوان (نقش میانجی نیازهای روانی و انگیزش درونی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات روان شناسی ورزشی پاییز ۱۳۹۲ شماره ۵

کلیدواژه‌ها: انگیزش لذت تربیت بدنی ظریة خودمختاری رفتار حمایتی - استقلالی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تربیت بدنی روانشناسی ورزشی
  2. حوزه‌های تخصصی تربیت بدنی روانشناسی ورزشی آموزش و پژوهش در روانشناسی ورزشی
تعداد بازدید : ۱۴۲۳ تعداد دانلود : ۶۹۴
مطابق با نظریه خودمختاری دسی و ریان، هدف این پژوهش بررسی اثر رفتارهای حمایتی- استقلالی معلمان تربیت­بدنی بر ارضای نیازهای روانی (شایستگی، پیوستگی)، انگیزش درونی و لذت­بردن از فعالیت جسمانی در دختران نوجوان بود. همچنین فرضیه نقش میانجی نیازهای روانی و انگیزش درونی مورد بررسی قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی (زمینه­یابی) بود. در یک نمونه 283 نفری از دانش­آموزان دبیرستانی (18-14) سال شهر کرمانشاه، شرکت­کنندگان به پرسش­نامه ادراک رفتارهای حمایتی– استقلالی در زمینه ورزش، پرسش­نامه نیازهای روانی در ورزش، مقیاس انگیزش درونی و پرسش­نامه لذت از فعالیت جسمانی پاسخ دادند. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از ضریب همبستگی پیرسون و برای ارائه مدل، از حیطه معادلات ساختاری استفاده شد. یافته­ها نشان داد رفتارهای حمایتی- استقلالی با نیازهای روانی (شایستگی، پیوستگی)، انگیزش درونی و لذت ارتباط مثبت و معنا­داری داشت. نتایج مدل پیشنهادی را از این جهت می­توان تأیید نمود که رفتارهای حمایتی- استقلالی باعث تقویت ارضای نیازهای روانی و انگیزش درونی در تربیت بدنی می­شود که به نوبه خود به افزایش لذت از فعالیت بدنی منجر می­شود. همچنین نقش میانجی نیازهای روانی و انگیزش درونی در ارتباط بین رفتار حمایتی- استقلالی و لذت از فعالیت بدنی تأیید شد. این یافته­ها اهمیت رفتارهای حمایتی- استقلالی از سوی معلمان تربیت­بدنی را در ارتقاء بیشتر انگیزش درونی و لذت از فعالیت بدنی در دختران نوجوان برجسته می­نماید.
۱۹.

تحلیل رابطه بین لذت، انگیختگی، نگرش به تبلیغ و قصد آینده مصرف کننده در خدمات ورزشی (مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های کاربردی در مدیریت ورزشی دوره دوم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۷)

کلیدواژه‌ها: لذت انگیختگی خدمات ورزشی تبلیغات عاطفی نگرش به تبلیغ قصد آینده

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تربیت بدنی مدیریت ورزشی
  2. حوزه‌های تخصصی تربیت بدنی مدیریت ورزشی مدیریت بازاریابی در ورزش
  3. حوزه‌های تخصصی تربیت بدنی مدیریت ورزشی مدیریت منابع انسانی
تعداد بازدید : ۱۴۹۶ تعداد دانلود : ۸۹۵
هدف از این پژوهش طراحی مدل پاسخ های مصرف کنندگان خدمات ورزشی به تبلیغات عاطفی بود. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این تحقیق دانشجویان دانشگاه تهران بودند که نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای 440 نفر انتخاب شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های نگرش به تبلیغ ولز و همکاران (1971)، انگیختگی و لذت مهرابیان و روسل (1974) و قصد آینده ماچلیت و ویلسون (1988) استفاده شد و پایایی آنها با استفاده از روش آلفای کرونباخ به ترتیب 96/0، 90/0، 93/0 و 93/0 بدست آمد. از روش آماری مدل معادلات ساختاری برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. در بررسی روابط بین متغیرها، خروجی های نرم افزار EQS 6.1 نشان دهنده مناسب بودن مدل ساختاری بود (میزان شاخص های 93/0=NFI، 95/0CFI= و 068/0= RMSEA نشان دهنده برازش مدل ساختاری بودند). به عبارتی دیگر، داده های مشاهده شده تا میزان زیادی منطبق بر مدل پژوهش بود. نتایج نشان داد که نگرش به تبلیغ (46/0 = β) و لذت (27/0 = β) اثر مستقیم مثبتی بر قصد آینده مصرف کننده دارند. همچنین، انگیختگی (64/0 = β) بر قصد آینده مصرف کننده تاثیر غیر مستقیمی قوی ای دارد. بر اساس نتایج این پژوهش، برای ایجاد رفتارهای خرید مثبت در مصرف کنندگان خدمات ورزشی، فهم انگیختگی، لذت و نگرش مصرف کننده به تبلیغ توسط بازاریابان و مدیران ضروری است.
۲۰.

سعادت از دیدگاه فخررازی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال ششم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲۲

کلیدواژه‌ها: سعادت کمال لذت فخررازی سعات قصوا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات شخصیت ها[زندگینامه ها؛ اندیشه ها و..]
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی
تعداد بازدید : ۲۰۰۰ تعداد دانلود : ۸۲۷
فخر رازی ویژگی ها و تقسیمات متعددی برای سعادت برمی شمرد. وی گاهی آن را به جای واژگانی همچون لذت و کمال به کار می گیرد. از نظر او، مفاهیمی همچون سعادت، کمال و لذت به دلیل بداهت و انتزاعی و غیرماهوی بودن، قابل تعریف به حدّ یا رسم نمی باشند. از آنجا که لذت و کمال رابطه تنگاتنگی با سعادت دارند، ازاین رو بهره گیری از مفاهیم فوق می تواند مفید باشد. فخر سعادت را امری دارای مراتب و درجات و تشکیک پذیر و نیز دارای اقسامی همچون: نفسانی (روحانی)، بدنی و خارجی می داند. او سعادت دنیوی را به کمال رسیدن نفس ناطقه در قوای عملی و نظری و رسیدن به مقام عبودیّت عارفانه الهی می داند. برترین درجه سعادت در نگاه او، دیدار حق در آخرت است که موجب رستگاری اخروی و ابدی می شود. از نظر ایشان برترین درجه سعات فقط در آخرت محقق می گردد.