درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵۲۱ تا ۵۴۰ مورد از کل ۷۵٬۸۳۶ مورد.
۵۲۱.

بررسی وضعیت حقوقی رهن مؤخر بر انتقال در قراردادهای پیش فروش ساختمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه اقتصادی سال ۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ 231 - 246

کلیدواژه‌ها: رهن مؤخر قرارداد پیش فروش ساختمان انتقال مالکیت رهن مال غیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۶۶
زمینه و هدف: قراردادهای پیش فروش ساختمان دارای موضوعات مختلف و مهمی است که با توجه به مبتلا بودن بخش زیادی ازجامعه به آن، تبیین و تحلیل آن ضروری است. برهمین اساس هدف مقاله حاضر بررسی وضعیت حقوقی رهن مؤخر بر انتقال در قراردادهای پیش فروش ساختمان است. مواد و روش ها: روش مقاله حاضر توصیفی تحلیلی است. مواد و داده ها نیز کیفی است و از فیش برداری در گردآوری مطالب و داده ها استفاده شده است. ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متن، صداقت و امانت داری رعایت شده است. یافته ها: قرارداد واگذاری حقوق و تعهدات پیش فروشنده نسبت به واحد پیش فروش شده در هر قالب و با هر عنوانی منعقد گردد یک عقد تشریفاتی است که تنظیم سند رسمی شرط صحت و اعتبار آن است. نکته دیگر اینکه تعهدات و معاملات معارض حقوق پیش خریداران من جمله عقد رهن مؤخر به موجب قانون پیش فروش ضرورت عملی قبض مال در عقد رهن آشکار می گردد. قرارداد پیش فروش ساختمان نه بیع سلف که عقد معین است که احکام، آثار و عنوان آن در قانون پیش فروش ساختمان بیان شده است. عقد رهن قبل از قرارداد پیش فروش از جهت صحت معامله، صحیح می باشد. به نظر می رسد در صورتی که عقد رهن بعد از قرارداد پیش فروش باشد، رهن مال غیر است و در نتیجه این نوع رهن غیر نافذ است. نتیجه : در صورت عدم تنفیذ پیش خریدار، رهن، باطل و بانک به دلیل باطل بودن رهن نمی تواند به عنوان حق عینی تبعی ساختمان را توقیف و طلب خود را با مزایده مال مرهون استیفا نماید.
۵۲۲.

اصول و شاخص های شفافیت در سرمایه گذاری در سازمان توسعه و همکاری اقتصادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه اقتصادی سال ۶ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 161 - 178

کلیدواژه‌ها: سرمایه گذاری شفافیت فساد اطلاعات مالی سازمان توسعه و همکاری اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۳۹
زمینه و هدف: سازمان توسعه و همکاری اقتصادی به عنوان یک سازمان بین المللی با هدف ترویج توسعه اقتصادی و همکاری بین کشورها در اقتصاد جهانی فعالیت می کند.  هدف مقاله حاضر بررسی اصول و شاخص های شفافیت در سرمایه گذاری در سازمان توسعه و همکاری اقتصادی است. مواد و روش ها: مقاله حاضر توصیفی تحلیلی است. مواد و داده ها نیز کیفی است و از فیش برداری در گردآوری مطالب و داده ها استفاده شده است. ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت داری رعایت شده است. یافته ها: در سازمان توسعه و همکاری اقتصادی، شفافیت در سرمایه گذاری و مدیریت منابع مالی دارای اهمیت بسیاری است. شفافیت در سرمایه گذاری سازمان توسعه و همکاری اقتصادی اعتماد را افزایش می دهد. زمانی که سرمایه گذاران و کشورها اطلاعات دقیق در مورد پروژه ها و برنامه های سازمان را داشته باشند، احتمال اشتباه و خطا در تصمیم گیری های مالی به حداقل می رسد و اعتماد به سازمان افزایش می یابد. علاوه براین ، شفافیت در سرمایه گذاری سازمان توسعه و همکاری اقتصادی باعث جلب سرمایه گذاری از سوی کشورها و شرکت های خصوصی می شود. سرمایه گذاران ترجیح می دهند در محیطی که اطلاعات مالی و سرمایه گذاری ها به طور شفاف ارائه می شود، سرمایه گذاری کنند.      نتیجه: شفافیت در سرمایه گذاری به کاهش فساد و سوءاستفاده از منابع مالی کمک می کند. زمانی که اطلاعات مالی به طور کامل منتشر می شود، احتمال تخلفات مالی و فساد کاهش می یابد و کشورها می توانند منابع مالی را به بهره برداری از مردم و توسعه پایدار معطوف کنند.
۵۲۳.

Mulla Ṣadrā's Moral Realism and its Effects on Pure Life(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۱۱, Issue ۳۸, Spring ۲۰۲۴ 49 - 71

کلیدواژه‌ها: moral philosophy Moral Value moral realism Pure Life Mulla Sadra

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳ تعداد دانلود : ۲۵
SUBJECT & OBJECTIVES: Moral realism means that moral values are real regardless of feelings and emotions, collective agreement, and the orders of anyone. This article aims to explain the relationship between Mulla Ṣadrā's viewpoint and moral realism, as well as the influence of his thoughts on our lives.   METHOD & FINDING: The research benefitted from an analytical-descriptive method. At first, by referring to all the works of Mulla Ṣadrā, his moral ontological foundations were deduced, and based on his statements and foundations, it was analyzed in an integrated manner and finally, its effect on pure life has been explained. We have concluded that based on Mulla Ṣadrā's idea, he is a realist. We can enumerate the following shreds of evidence to prove this claim: 1) The reality of the moral criterion, 2) The criticism of divine command theory, 3) The real basis of moral judgments, 4) The consequences of moral judgments, and 5) The manifestation of inner attributes. Additionally, we have demonstrated that action based on the realistic foundations of Mulla Ṣadrā will direct life towards a divine life with true happiness and will suggest a different way of life.CONCLUSION: Action based on the realistic principles of Mulla Ṣadrā will guide life towards a divine life with true happiness and will suggest a different way of life.
۵۲۴.

تحلیل مفهوم کفر در فقه و کلام و پیامدهای فقهی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های فقه مدنی بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۹ 101 - 120

کلیدواژه‌ها: کفر کافر مٶلفه های کفر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۲۱
کاربرد فراوان واژه کفر در متون دینی، برخورداری از ابعاد گسترده اعتقادی و فقهی و تبدیل شدن مباحث مرتبط با آن به یکی از مهم ترین چالش های جوامع اسلامی در عصر حاضر، اقتضای بررسی دقیق مفهوم این واژه و مٶلفه های آن را دارد. این جستار که به شیوه توصیفی تحلیلی سامان یافته است، درصدد تحلیل تعریف این واژه، ویژگی های آن در بیان فقیهان و متکلمان و بررسی مستندات روایی آن هاست. فقیهان و متکلمان مواردی از قبیل: انکار و تکذیب، جهل، شک در وجود خدا و رسالت پیامبر، عدم ایمان، اخلال به مبانی همچون توحید و عدل و اعتقاد به موجبات خروج از اسلام را به عنوان مٶلفه های کفر برشمرده اند. یافته های این پژوهش نشان از آن دارد که از میان ویژگی های پیش گفته، تنها جحود و انکار از مستندات روایی استواری برخوردار است؛ اما سایر مٶلفه ها، یا دارای مستند نیستند و یا مستند مستحکمی ندارند. بنابراین، کفر کنشی (انکار و تکذیب) در برابر باورهاست نه صِرف عدم واکنش.
۵۲۵.

وظایف حوزه های علمیه در جامعه منتظر در اندیشه امامین انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال ۱۸ بهار ۱۴۰۳ شماره ۷۰ 75 - 112

کلیدواژه‌ها: ح‍وزه ه‍ای ع‍ل‍م‍ی‍ه وظایف و کارویژه های حوزه های علمیه جامعه منتظر اندیشه امامین انقلاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶ تعداد دانلود : ۳۸
مقاله با عنوان«وظایف حوزه های علمیه در جامعه منتظر در اندیشه امامین انقلاب» به بررسی وظایف و نقش حوزه های علمیه در جامعه منتظر و ارزیابی این وظایف در اندیشه امامین انقلاب به عنوان فقهای کارگزار و مهدوی می پردازد. به طور کلی، ظهور امام زمان؟عج؟ راهی برای تحقق عدالت و اصلاح جامعه است، اما انتظار امام زمان؟عج؟ نیازمند آماده سازی و آموزش علمی و اخلاقی جامعه است. بنابراین، حوزه های علمیه نقش کلیدی در پیشبرد این هدف دارند. هدف اصلی مقاله، بررسی و تجزیه و تحلیل نظرات امامین انقلاب درباره مهم ترین وظایف حوزه های علمیه از جمله: تبیین و تفسیر اهداف و مقاصد مکتب، مرزبانی شریعت و حفظ دین از انحراف و تحریف، ایجاد جامعه منتظر بر مبنای قسط و نفی تبعیضات ناروا و مبارزه با ستم اجتماعی و اقتصادی، قضاوت و دادرسی و حل مشکلات قضایی جامعه، حکومت و نظارت بر اجرای احکام الهی است و نقش و اهمیت آنها را در جامعه منتظر بررسی می کند. انجام این پژوهش، به دو دلیل ضرورت دارد. اولاً، حوزه های علمیه به عنوان مرکز اصلی تربیت و آموزش علمی و دینی در جامعه منتظر، نقش بسیار مهمی در شکل گیری و تربیت نیروهای تخصصی دارند. اما ارزیابی و تحلیل این نقش و وظایف در اندیشه امامین انقلاب می تواند کمک کند تا کیفیت آموزش و تربیت در حوزه های علمیه بهبود یابد و نیازهای جامعه اسلامی را درک کنند. ثانیاً، حوزه های علمیه به عنوان مراکز و نهادهای معتبر و موثق در جامعه، می توانند به ترویج ارزش های اسلامی و تهیه بستری مناسب برای آماده سازی جامعه برای ظهور امام زمان؟عج؟ کمک کند. روش تحقیق در این مقاله، براساس روش تحلیل محتواست. نظرات امامین انقلاب در رابطه با وظایف حوزه های علمیه از طریق متون و خطابه ها و سخنرانی ها و منابع دیگر مرتبط بررسی می شوند و سپس تجزیه و تحلیل می شوند. با این روش، نظرات امامین انقلاب درباره وظایف حوزه های علمیه به دقت بررسی می شود و نتایج آن در ارزیابی و بهبود عملکرد حوزه های علمیه در جامعه منتظر مورد استفاده قرار می گیرد.
۵۲۶.

سیر تطور آموزه مهدویت در اسماعیلیه تا پایان دوره خلافت معزّ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال ۱۸ بهار ۱۴۰۳ شماره ۷۰ 225 - 246

کلیدواژه‌ها: مهدویت اسماعیلیه فاطمیان قرامطه عبید الله مهدی قائم بامر الله معز لدین الله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۳۲
آموزه مهدویت در طول چهار قرن نخست هجری در فرقه اسماعیلیه تطوراتی را از سر گذرانده است. نزد برخی اسماعیلیان پیشافاطمی، اسماعیل به عنوان مهدی موعود شناخته می شد؛ هر چند اکثریت اسماعیلیان به مهدویت محمد بن اسماعیل معتقد شدند. از نظر اسماعیلیان نخستین، پس از مهدی دیگر امامی نیست و او پس از پایان دادن به عالم جسمانی روز رستاخیز را بر پا می دارد. با ظهور فاطمیان، عبیدالله مهدی، نخستین خلیفه فاطمی، با اصلاحاتی عقیدتی، مهدویت خویش را مطرح کرد و به فرزند خود نیز لقب قائم داد. معز، خلیفه چهارم فاطمی، با هدف جلب همراهی قرمطیان در شرق جهان اسلام، ایده بازگشت محدود به مهدویت محمد بن اسماعیل را با تغییراتی مطرح و پیگیری نمود. به طور کلی، آموزه مهدویت در دوره اسماعلیان نخستین، ابعاد دینی قوی تری داشته و کمتر مورد سوء استفاده سیاسی قرار گرفته است که می توان این پدیده را در پرتو عدم دستیابی آنان به اقتدار سیاسی قابل توجه تبیین نمود. اما فاطمیان، همچون کیسانیه، از همان آغاز حکومت برای مشروعیت بخشی به جنبش خود، از این آموزه دینی بهره می برده و در صورت لزوم، آن را طبق سیاست های خود از دو بعد نظری و مصداقی اصلاح می کرده اند.
۵۲۷.

بررسی ادعای تقلیل گرائی حکمت متعالیه در هستی شناسی بر پایه عدم انگاری شر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حکمت صدرایی سال ۱۲ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 29 - 38

کلیدواژه‌ها: تشکیک وجود نظریه فیض عدم انگاری شر شر مطلق شر نسبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹ تعداد دانلود : ۳۶
تاریخ فلسفه اسلامی گواه است، مسائل و مطالب حکمت اسلامی، به ویژه مسائل هستی شناخت، از ویژگی «سهل و ممتنع» برخوردار است. کم نبوده و نیستند افرادی که با ادعای خودآموزی به ورطه انحراف فروغلتیده و برای اثبات کژروی خود دست به تهافت نویسی علیه فلسفه اسلامی زده اند. هم اکنون هم نویسندگانی با کمک از همان روش و با استناد به سخنان همان تهافت نویسان پیشین، همانند غزالی، به اعتراض و ایرادهای همگون دامن زده و به عنوان نقد و انتقاد به آن مباهات می کنند. مقاله ای با عنوان «نگاهی انتقادی به رویکرد فیض محور در فلسفه اسلامی و پیامدهای آن در تعلیم و تربیت» برای نفی اصول و مبانی حکمت اسلامی و ناکارآمد نشان دادن مبانی آن در فلسفه های مضاف به ویژه فلسفه تعلیم و تربیت، سراسر اصول هستی شناخت را موهون جلوه داده و اتهامات بی اساسی را روانه نشر کرده است. بخشی از آن مقاله حکمت متعالیه را با اتهام تقلیل گرائی و طفره روی درباره موضوع شر نواخته است. پشتوانه ادعا این است که حکمت متعالیه چون به اصالت وجود گرویده و این اصل با وجودی بودن شر ناسازگار است، پس به افراط درباره وجود و تفریط و تقلیل درباره موجودات دچار است؟! مقاله برای اثبات وجودانگاری شر، وجود را به اصیل و غیر اصیل تقسیم کرده و با دو تمثیل نظر خود را قابل اثبات پنداشته است. بررسی نشان می دهد آن مقاله چگونه در مقام گردآوری و استحصال و در مقام داوری دچار انحراف و تحریف شده و از آسیب خودآموزی در امان نمانده و به اتهام زنی نابه جا روی آورده است.
۵۲۸.

واکاوی اصطلاح فقهی جزایی کیفرضغث از منظرآموزه های قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی دوره ۱۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۵۷ 231 - 244

کلیدواژه‌ها: ضغث قرآن فقه جزایی شلاق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۳۴
کیفر ضغث یکی از مسائلی است که در حقوق اسلامی و فقه جزائی مورد توجه ویژه واقع شده است. این مسئله در اسلام دارای اهمیت بسیار زیادی بوده و براساس آموزه های قرآنی و فقهی شکل گرفته است. در این پژوهش اصطلاح فقهی کیفرضغث در راستای بهبود نظام قانونی برمبنای ادله نقلی و اصول تعیین کننده جدید و مقررات این کیفرمورد بررسی و ارزیابی قرارمی گیرند. این اصول به عنوان مبناهای اصلی در تنظیم قوانین جزائی در خصوص کیفر ضغث مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین، اصول قرآنی مرتبط با اعمال حدود و یمین نیز مورد بررسی قرار می گیرند. با بهره گیری از منابع فقهی و قرآنی مربوط به مسئله ضغث، پژوهش حاضر به اهمیت رعایت اصول فقهی در تنظیم قوانین جزائی و اصول قرآنی دراعمال حدود ویمین تأکید می کند.نتایج نشان می دهند که اصول فقهی می توانند بهبود نظام حقوقی درخصوص کیفرضغث را ترویج کنند و از جمله تأثیرگذارترین اصول در این زمینه، تعقل و توجه به مصلحت های فردی و شخصی وعمومی هستند در نهایت، پژوهش حاکی از اهمیت تأثیراصول فقهی و قرآنی درتنظیم کیفر ضغث است و پیشنهاد می دهد که نظام حقوقی با رعایت این اصول بهبود یابد.
۵۲۹.

تحلیل انتقادی «کتابُ الصلح» صحیح بخاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال ۱۶ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳۱ 213 - 250

کلیدواژه‌ها: صلح در اسلام کتاب الصلح صحیح بخاری تحلیل انتقادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹ تعداد دانلود : ۲۶
 صلح از مسائل بسیار ضروری برای جوامع بشری است. نوع نگاه اسلام به صلح ایجاب می کند تا پژوهشگران از زوایای مختلف و با تأمل در آن بنگرند و نصوص اسلامی را در آن باره بازکاوی کنند تا دیدگاه اصیل اسلام را به دور از افراط و تفریط و حبّ و بغض نابجا، تبیین و ارائه نمایند. این پژوهش برای تحلیل روایات «کتاب الصلح» از صحیح بخاری سامان یافته و هدف از آن، یکی ارائه دستاورد صحیح بخاری در موضوع پرارزش صلح است و دیگری تبیین و تحلیل امتیازات و کاستی های روشی و محتوایی مؤلف در نقل روایات، چینش و نام گذاری ابواب، و سایر اجزای آن براساس معیارهای نقد روایی است. در ارتباط با «کتاب الصلح» صحیح بخاری تاکنون تحقیقی ارائه نشده است. این پژوهش با شیوه توصیفی، تحلیلی و انتقادی انجام گرفته است. نتیجه به دست آمده بیانگر آن است که هرچند طرح مبحثی با عنوان «کتاب الصلح» در صحیح بخاری کاری نوآورانه و تحسین برانگیز به شمار می آید؛ اما ازنظر چینش و عناوین ابواب و نوع روایاتی که در هر باب و ذیل هر عنوان ذکر کرده، کاستی ها و بی سامانی های شگفتی وجود دارد که از ارج و اهمیت «کتاب الصلح» بسیار کاسته و آن را از رویکرد اصلی و هدف راستین طرح آن دور ساخته است.
۵۳۰.

نقد سندی و دلالیِ روایات ناظر بر ضمیرفاعلی در فعلِ «جَعلا» در آیه 1۹۰ سوره اعراف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حدیث پژوهی سال ۱۶ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۳۱ 251 - 274

کلیدواژه‌ها: نقد سندی و دلالی روایات آیه 190 سوره اعراف ضمیرفاعلی جَعلا آدم (ع) و حوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶ تعداد دانلود : ۲۳
 تفاوت دیدگاه های تفسیریمی تواند ناشی از تفاوت در تشخیص اسم ظاهری باشد که ضمیر فاعلی جایگزین آن شده است. گاه تعیین این اسم ظاهر، تابع روایاتی که مفسر بر آن تکیه کرده است.برای نمونه،مفسران درخصوص ضمیرفاعلی در فعل «جَعلا» در آیه 190 سوره اعراف(فَلَمَّا آتاهُما صالِحاً جَعَلا لَهُ شُرَکاءَ فِیما آتاهُما فَتَعالَى اللَّهُ عَمَّا یشْرِکون )،تفاسیر مختلفی ارائه کرده اند. برخی مفسرانضمیر در این آیه را جایگزین دو اسمِآدمR و حوا دانسته اند،برخی ضمیر راجایگزین قریشودسته ای دیگر نیز ضمیر را جایگزین نوع انسان (دو جنس مذکر و مؤنث) می دانند. بر این اساس، پژوهش حاضربا روش توصیفی تحلیلی و رویکرد کتابخانه ای، ضمن بررسی دیدگاه مفسرانی که ضمیر در فعل جَعلا را جایگزین آدمR و حوا دانسته اند،به نقادی مستندات روایی آنان پرداخته و درنهایت به این نتیجه رسیده است که این دسته از روایات به لحاظ سندی و محتوایی، با نقدهای جدیمواجه اند.
۵۳۱.

ارزیابی برگردان های مشتقات ماده «ثُنی» در ترجمه های فارسی معاصر از قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم قرآن و حدیث سال ۵۶ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱۱۲ 229 - 246

کلیدواژه‌ها: ترجمه معاصر ماده «ثنی» ترجمه قرآن بافت سوره

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵ تعداد دانلود : ۲۳
ترجمهٔ قرآن پلی است برای انتقال پیام الهی به مخاطبان غیرعرب زبان. مترجمان می کوشند عمق معنا و مفهوم کلام فصیح خداوند را به طور صحیح و کامل از زبان عربی به دیگر زبان ها برگردانند؛ لیکن گستره معنایی و کاربرد متنوع برخی واژه ها گاه آنان را در معادل یابی و گزینش ترجمهٔ مناسب به زحمت می اندازد، به نحوی که ترجمه های متفاوتی از عبارتی واحد ارائه شده است. مشتقات ماده «ثنی» ازجملهٔ این موارد است. در پژوهش حاضر، برگردانِ مشتقات «ثنی» در ترجمه های فارسی معاصر قرآن کریم با روش انتقادی تحلیلی بررسی شده است. ابتدا برای هریک از این واژگان با استفاده از منابع لغوی و تأمل در بافت آیات، معادل معنایی صحیح گزینش شده و سپس ترجمه های معاصر براساس آن ارزیابی شده است. برخی مشتقات ماده «ثنی» در معنای اولیهٔ انعطاف و انصراف و استثنا استعمال شده اند؛ اما به واسطهٔ کثرت کاربرد این ماده در معنای عددی دو و دوازده، مترجم معنای عددی را برایشان لحاظ کرده است.
۵۳۲.

هدف گذاری تربیت جنسی برای مدارس دوره ابتدایی با نظر به آموزه های اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۲ بهار ۱۴۰۳ شماره ۶۲ 221 - 246

کلیدواژه‌ها: اهداف تربیت جنسی دوره ابتدایی آموزه های اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۴۱
«هدف گذاری تربیت جنسی برای مدارس دوره ابتدایی با نظر به آموزه های اسلامی» و به عبارت دیگر، تعیین هدف نهایی، اهداف میانی و اهداف جزئی تربیت جنسی برای این دوره تحصیلی، هدف اصلی این پژوهش است. اهداف تربیت جنسی، ویژگی هایی در ساحت جنسی متربی اند که فرایند تربیت در پی تحقق آنها است. تعیین این اهداف در محیط ها و دوره های سنی مختلف، نقشه راه تربیت را تا حد زیادی ترسیم می کند. روش پژوهش، ترکیبی از روش قیاس عملی و روش اجتهادی است. جامعه تحقیق همه آیات و روایات مرتبط با امر جنسی، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و اهداف تحصیلی مصوب سال 1397 است. نمونه گیری صورت نگرفته و نمونه با جامعه یکسان است. بر اساس یافته های این پژوهش، هدف نهایی تربیت جنسی در دوره ابتدایی، بر اساس آموزه های اسلامی «صیانت کودک از بلوغ جنسی زودرس و انحراف جنسی و ایجاد آمادگی برای زندگی عفیفانه در آینده» است. اهداف میانی در این دوره عبارتند از: احساس خودارزشمندی، خویشتن داری، حیا و صیانت از سوء استفاده جنسی. اهداف جزئی در سه دسته اهداف شناختی مانند آشنایی با الگوهای عینی حیا و عفاف، اهداف گرایشی مانند علاقه به حیا، عفاف و پوشش مناسب و اهداف رفتاری_مهارتی مانند خویشتن داری در امور روزمره، صورت بندی شده اند.
۵۳۳.

واکاوی روایات بازتاب دهنده اندیشه سیاسی اجتماعی امام حسین علیه السلام در منابع اهل سنت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سفینه سال ۲۱ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۸۳ «ویژه پژوهش های حدیثی» 97 - 110

کلیدواژه‌ها: امام حسین (ع) روایات سیاسی روایات اجتماعی اعتبارسنجی احادیث

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۱۰
امام حسین (ع) در میان شیعیان و سایر فِرق اسلامی، شخصیتی منحصر به فردبه دلیل رهبری قیام عاشوراست. پیرامون شخصیت آن حضرت به واسطه انتساب ایشان به پیامبر؟ص؟ واهل بیت؟عهم؟، از دیدگاه فریقین، قرار داشتن آن حضرت در زمره والاترین اصحاب پیامبر؟ص؟ از دیدگاه اهل سنت و دارا بودن مقام منیع امامت از منظر شیعیان، زمینه ها وآثار قیام تاریخی عاشورا، کتاب ها وپژوهش های فراوانی نگاشته شده است. اگرچه ایشان در زمان حیات رسول خدا ؟ص؟ سنین کودکی خود را سپری می کرده اند. عواملی از این دست ایجاب می کند سخنان منسوب به ایشان مورد مداقّه بیشتر و از حیث سند ومتن مورد ارزیابی قرار گیرد تا سلیم حدیث ایشان از سقیم آن باز شناخته شود؛ از این رو پرداختن به نقد سخنان سیاسی اجتماعی امام در منابع اهل سنت و احراز اعتبار سندی و محتوایی آن ها، جنبه علمی پیدا می کنند.
۵۳۴.

جای نمایی مسیر سفرنامه غیاث الدین نقاش در جغرافیای چین امروز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ اسلام سال ۱۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۶۰ 39 - 52

کلیدواژه‌ها: راه ابریشم تیموریان دودمان مینگ روابط ایران و چین سفرنامه غیاث الدین نقاش جغرافیای تاریخی یام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲ تعداد دانلود : ۲۴
در آذر 798 کاروانی از سوی حکومت تیموریان به چین فرستاده شدند. از آن میان، «غیاث الدین نقاش» مأمور شده بود آنچه را در سفر می بیند، قلمی کند و سپس سفرنامه ای گرد آوَرَد. سفرنامه پس از ورود به خاک چین، شهرها و منزلگاه هایی را به نام فارسی می نگارد؛ که گاه با توجه به نام چینی، گاه با ملاحظه نشانه یا نمادی از شهر و گاه براساس فضای طبیعیِ منزلگاه، نامی را انتخاب کرده است. در این نوشتار تلاش شده است با بررسی میدانی، کتابخانه ای و نیز تصاویر ماهواره ای آنلاین، مسیر رفت و برگشت مشخص و اسامی منزلگاه ها و شهرهای سفرنامه مطالعه و در جغرافیای چین امروز و با نام های کنونی آنها مطابقت داده شود. گفتنی است سفرنامه گاه افتادگی هایی دارد که تلاش شده است مسیرهای احتمالی طرح شود و مورد کنکاش قرار گیرد
۵۳۵.

الگوی تربیت اخلاق فردی و اجتماعی زمینه ساز ظهور (الگوی تعالی انسان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال ۹ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۳۰) 81 - 104

کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاق فردی اخلاق اجتماعی زمینه ساز ظهور سازمان های مذهبی و فرهنگی الگوی تعالی انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵ تعداد دانلود : ۲۶
هدف: هدف از پژوهش حاضر، ارائه الگوی تربیت اخلاق فردی و اجتماعی زمینه ساز ظهور مبتنی بر شناسایی ابعاد و مؤلفه های تربیت اخلاق فردی و اجتماعی زمینه ساز ظهور بود. روش: پژوهش حاضر از منظر ماهیت و روش جمع آوری داده ها، توصیفی- پیمایشی و راهبرد پژوهش ترکیبی (کیفی و کمّی) است. جامعه مورد مطالعه، خبرگان سازمان های مذهبی و فرهنگی بودند و نمونه گیری به شکل هدف مند انجام و در مجموع 25 نفر انتخاب شدند. پس از تعریف موضوع و انجام مطالعات اکتشافی، کتابخانه ای و تحلیلی متون اسلامی مرتبط با تربیت اخلاقی، ابعاد و مؤلفه های متغیرها از طریق روش دلفی و پرسش نامه پژوهش گرساخته گردآوری شد و براساس روش های آماری کیفی توسط نرم افزار اس پی اس اس نسخه 22 تحلیل و نهایتاً تناسب الگو به اجماع خبرگان رسید. در ادامه تحلیل عاملی تأییدی هر یک از متغیرهای پژوهش توسط نرم افزار اسمارت پی ال اس3 انجام شد. یافته ها: براساس یافته ها، الگوی تعالی انسان دارای ۵ بُعد (اخلاق فردی، اخلاق اجتماعی، رفتار اجتماعی، شناخت اجتماعی و احساس اجتماعی) با 18 مؤلفه (تقوای فردی، هدایت یافتگی فردی، عمل به واجبات و مستحبات، تواضع و فروتنی، استقامت، ارتقای سطح تربیت و تهذیب، محبت در میان مردم، احترام و اعتماد میان مردم، رشد علمی و عقلی مردم، وحدت و عدم تفرقه، عدالت خواهی فراگیر، مبارزه با امتیازات طبقاتی، مقابله با تبعیض نژادی، حذف تجمل گرایی و امنیت همه جانبه، ویژگی های رفتاری، ویژگی های شناختی و ویژگی های احساس اخلاق اجتماعی) می باشد. نتیجه گیری: از آن جایی که ساخت روایی مشترک متقاطع، میزان پایایی مرکب و میانگین واریانس های استخراج شده در الگوی پژوهش در سطح قابل قبول بود، الگوی مناسبی تشخیص داده شد.
۵۳۶.

بازتاب اوضاع اجتماعی ایران در تاریخ نگاری عصر صفوی؛ بررسی موردی تاریخ عالم آرای عباسی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام سال ۲۵ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۹۷) 119 - 141

کلیدواژه‌ها: تاریخ نگاری عصر صفوی تاریخ اجتماعی تاریخ عالم آرای عباسی اسکندربیک منشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۳۲
متون تاریخی دوره میانه صفویه، از ابتدای حکومت شاه عباس یکم (978 1038ق) تا پایان حیات او، از نظر پرداختن به تاریخ اجتماعی، دارای رویکردی متفاوت با منابع تاریخ دوره اوّل است. نگاشته شدن این متون در برهه ای از زمان همراه با آرامش، امنیت و ثبات، سبب شده است که مسائل اجتماعی و فرهنگی، بیش از حدّ متعارف مورد توجه نویسندگان قرار گیرد. تاریخ عالم آرای عباسی، تألیف اسکندربیک منشی (968 1043ق)، یکی از منابع مهمّ تاریخ نگاری عصر شاه عباس یکم است. این تحقیق، بر آن است با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، رویکرد آن را نسبت به مسائل مختلف اجتماعی، مانند: طبقات اجتماعی، روابط مردم با حکومت و پیامدهای اجتماعی جنگ، مورد بررسی قرار دهد.
۵۳۷.

بررسی تاریخی وجود سازمان وکالت در مدینه(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام سال ۲۵ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۹۹) 29 - 60

کلیدواژه‌ها: امامان شیعه شیعیان سازمان وکالت مدینه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷ تعداد دانلود : ۳۷
ازمان وکالت، مهم ترین تشکیلات مخفی در میان شیعیان در عصر حضور ائمه:است. این تشکیلات، در مواجهه با محدودیت های ارتباط با امامان، در مناطقی که شیعیان سکونت داشتند، نمایندگانی داشت. مدینه النبی، به عنوان مرکز حضور ائمه:، در طول تاریخ یکی از مکان های حضور شیعیان بوده است.این پژوه ش، بر آن اس ت تا با بررس ی روایت ه ایی که افرادی را به عنوان وکیل در مدینه معرفی نموده، به این سؤال اصلی پاسخ گوید که اساساً وجود سازمان وکالت در شهر مدینه، تا چه اندازه قابل اثبات است؟ این پژوه ش با روش وصفی تح لیلی و گردآوری اطلاعات با روش کتابخانه ای، این فرضیه را بررسی کرده است که ائمه:به دلیل پیشینه حضور در مدینه، کم بودن تعداد شیعیان این شهر و دشوار نبودن ارتباط با آنها در این شهر، وکیل نداشتند. یافته های پژوهش ضمن تأیید این فرضیه، نشان می دهد که بیشتر افرادی که به عنوان وکیل شهر مدینه معرفی شده اند، برخی از اساس وکیل نبوده اند، بعضی وکیل شهر دیگری بوده اند و برخی نیز برای انجام مأموریت در مدینه حضور داشته اند.
۵۳۸.

بررسی سیر تحول خاندان محلی شُمله خوزستان در دوره سلجوقیان (548 تا 591 ﻫ.ق)(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام سال ۲۵ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۹۹) 143 - 170

کلیدواژه‌ها: سلجوقیان آل شمله اتابکان خوزستان ترکمانان افشار حکومت های محلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۳۵
ارزش های حاکم بر ساختار قدرت قبیله ای سلجوقیان، یکی از دلایل توفیق آنها در کسب قدرت سیاسی و نظامی بود؛ اما این ترکان در مرحله تشکیل دولت اقتدارگرا و گذر از نظام ایلی به شاهنشاهی، نیازمند بازنگری جدی در سنّت های صحرانشینی خود بودند؛ امری که منجر به تنش های مداوم میان نیروهای مرکزگرا و مرکزگریز شد. این چالش ها، بیشتر در قالب بحران های جانشینی و مسئله حقّ تقدم قدرت در میان سلسله مراتب خانوادگی بروز کرد و منجر به زد و خوردهای پیوسته و تشکیل حکومت های محلی متعدد در نقاط مختلف امپراطوری سلجوقیان شد. آل شُمله در خوزستان، یکی از این نیروهای مرکزگریز بودند که با حمایت دسته ای از ترکمانان افشار و با استفاده از نهاد اتابکی، از ضعف ساختاری سلجوقیان استفاده کردند و به مدت چهل سال در خوزستان و برخی نقاط عراق عجم و عراق عرب حکومتی اتابک نشین ایجاد نمودند. مقاله حاضر، بر آن است با بررسی سیر تحولات تاریخی و سیاسی این خاندان، روند شکل گیری تا سقوط این سلسله محلی را مورد بررسی قرار دهد
۵۳۹.

تفسیری تازه از ستیز غزالی با ابن سینا در حدوث و قدم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فلسفه و کلام اسلامی سال ۵۷ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ 265 - 280

کلیدواژه‌ها: حدوث قدم ابن سینا غزالی خدای شخصی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴ تعداد دانلود : ۲۵
این مسئله که آیا جهان هستی بی آغاز و ازلی است یا خداوند آن را از عدم به وجود آورده و حادث زمانی است، یکی از مسائلی است که از دیرباز تا امروز ذهن فیلسوفان و متکلمان را درگیر خود کرده است. بیشتر فیلسوفان جهان را ازلی دانسته و بیشتر متکلمان آن را حادث زمانی انگاشته اند. درگیری ها و ردیه نویسی ها میان طرف داران هر یک از این دو اردوگاه، پدیده ای دور از انتظار نبود. کتاب تهافت الفلاسفه امام محمد غزالی یکی از ردیه های نامبرداری ا ست که ضد ابن سینا و باورش به ازلیت عالم نوشته شده است. پژوهش پیشِ رو پس از به دست دادن خلاصه ای از آنچه در تاریخ تفکر بر سر این مسئله رفته است، به بازخوانی دوباره این ستیز پرداخته و در پی آن است که تفسیری تازه از این ستیز پیشکش کند. می توانیم ستیز درباره حدوث و قدم را این گونه بفهمیم که با اینکه در ظاهر مسئله ای است که برای شناختن جهان طراحی شده و به آن پاسخ داده شده، ولی هر یک از طرفداران حدوث یا قدم پیش فهم هایی الهیاتی داشتند و باطن این مسئله را یک انگاره های الهیاتی متفاوت تشکیل داده است. بدین سان می توان چنین ارزیابی کرد که گفت وگوها، روبنایی جهان شناسانه و زیربنایی خداشناسانه دارند. نوآوری مقاله هم در همین فهم و تفسیر تازه است؛ تفسیری که بر ما نمایان می کند که طرفداران ازلیت عالم با انگاره خدای غیرشخصی جهان را می فهمیدند، درصورتی که پیش فهم باورمندان به آفرینش از عدم این بود که خدا شخص است، همان شخصی که بیرون بودن از جهان مهم ترین ویژگی اوست. ناگفته نماند که مقاله یک یافته ضمنی نیز دارد و آن این است که ستیز غزالی با ابن سینا، ردیه جان فیلوپونوس را ضد پروکلس بازنمایی می کند.
۵۴۰.

جنون در طب و فلسفه ابن سینا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فلسفی - کلامی سال ۲۷ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۰۰) 175 - 194

کلیدواژه‌ها: ابن سینا جنون مزاج روح بخاری قوه مخیله حس مشترک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹ تعداد دانلود : ۲۱
جنون به مثابه یک مسئله پزشکی، اجتماعی، ادبی و فلسفی همواره مورد توجه صاحبان اندیشه قرار داشته است. ابن سینا، در مقام یک فیلسوف-پزشک، این موضوع را در دو ساحت پزشکی (فیزیکی) و فلسفی (متافیزیکی) مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. در چارچوب علم پزشکی، او بر اساس سازوکار مزاج انسان به تحلیل چرایی وقوع جنون می پردازد. اما اختلالات مزاجی نقطه آغاز تبیین فلسفی ابن سینا از اوهام مالیخولیایی است، و نوآوری ابن سینا را باید در این ساحت جستجو کرد. اختلال مزاجی منجر به اختلال در عملکرد روح بخاری می گردد، و این منجر به اختلال در رابطه نفس (قوه عاقله) و بدن می شود. از رهگذر این اختلال، گسستی میان صور ذهنی فرد مجنون و واقعیت ایجاد می شود؛ چراکه قوه مخیله، به عنوان مولد صور خیالی، و حس مشترک، به عنوان موطن صور محسوس و خیالی، بر اثر قطع یا تضعیف ارتباطشان با قوه عاقله، امکان تفکیک صورِ موهم از واقعی را از فرد مجنون سلب می کنند. درمان هایی را که ابن سینا در جهت بهبودی جنون پیشنهاد می دهد باید در همین بستر، یعنی تقویت ارتباط نفس ناطقه با بدن، توجیه و تحلیل کرد. مسئله اصلی این پژوهش تبیین پدیده جنون از نگاه ابن سینا با رهیافتی توصیفی- تحلیلی است، و سعی بر آن است تقریر دقیق و جامع از دیدگاه او بر اساس مبانی طبی و فلسفی ارائه شود.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان