فقه اجتماعی، مبانی، رویکرد و قلمرو با تأکید بر اندیشه آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی
آرشیو
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی مبانی، رویکرد و قلمرو فقه اجتماعی از دیدگاه آیت الله محمدجواد فاضل لنکرانی است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که آیت الله محمدجواد فاضل به عنوان یک صاحب نظر فقهی، تعریف خاصی از فقه اجتماعی ارائه می دهند که براساس آن، فقه اجتماعی شامل موضوعات اجتماعی و رویکرد اجتماعی نسبت به سایر موضوعات فقهی است. همچنین، ایشان علی رغم باور به روش اجتهادی فقه سنّتی و توانایی آن در پاسخگویی به نیازهای اجتماعی، فقه سنّتی را نیازمند به تکمیل دانسته و لذا، پرداختن به فقه اجتماعی را دارای ضرورت می دانند. ایشان خطابات اجتماعی فقه را به دو دسته، فقه الاجتماع خاص و فقه الاجتماع عام تقسیم کرده و مبتنی بر آن معتقدند برخی از این خطابات مختص به جامعه اسلامی است و برخی دیگر، خطاب به جامعه بشری است. به نظر می رسد پرداختن به فقه اجتماعی ازجمله ضرورت های فقه شیعی است. اما بدیهی است پرداختن به آن باید از حالت کلی گویی خارج شود. لذا، این پژوهش ازجمله متون مقدمه و مدخل فقه اجتماعی محسوب شده و به ثمر نشستن آن منوط به پرداختن به مسائل اجتماعی و ارائه راهکارهای فقهی مبتنی بر اصول فقه اجتماعی است.Social Jurisprudence: Foundations, Approach, and Scope in the Thought of Ayatollah Mohammad-Javad Fazel Lankarani
The objective of the present research is to examine the foundations, approach, and scope of social jurisprudence from the perspective of Ayatollah Mohammad-Javad Fazel Lankarani. The research method is descriptive-analytical, and the results indicate that Ayatollah Mohammad-Javad Fazel Lankarani, as a jurisprudential scholar, provides a specific definition of social jurisprudence. According to him, social jurisprudence encompasses social issues and a social approach to other jurisprudential topics. Despite his belief in the traditional jurisprudential method of ijtihād and its ability to address social needs, he considers traditional jurisprudence to require completion and thus emphasizes the necessity of engaging with social jurisprudence. He categorizes the social addresses of jurisprudence into two types: specific social jurisprudence (fiqh al-ijtimāʿ al-khāṣṣ) and general social jurisprudence (fiqh al-ijtimāʿ al-ʿāmm). Based on this, he believes that some of these addresses are specific to Islamic society, while others are directed at human society as a whole. It seems that engaging with social jurisprudence is among the necessities of Shiite jurisprudence. However, it is evident that this engagement must move beyond generalizations. Therefore, this research is considered a preliminary and introductory text to social jurisprudence, and its fruition depends on addressing social issues and providing jurisprudential solutions based on the principles of social jurisprudence.
تبلیغات
