درخت حوزه‌های تخصصی

علوم اسلامی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی ادبیات عرب تاریخ اسلام و سیره تصوف و عرفان اسلامی تفسیر و علوم قرآن حدیث و علوم حدیث علوم غریبه فقه و اصول گروه های ویژه منطق، فلسفه و کلام اسلامی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۸٬۶۴۱ تا ۱۸٬۶۶۰ مورد از کل ۷۹٬۱۸۶ مورد.
۱۸۶۴۱.

بررسی حلیت خمس در عصر غیبت با توجه به توقیع امام عصر (ع) و تکیه بر دیدگاه احمد اسماعیل بصری(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: مشرق موعود سال سیزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۵۲ 53 - 68

کلیدواژه‌ها: خمس عصر غیبت امام عصر توقیع احمدالحسن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۳۸ تعداد دانلود : ۵۰۷
از آنجا که عدهای از فقهاء به استناد ادلهای از جمله توقیع شریف امام عصر4، قائل به حلال بودن خمس برای شیعیان در دوران غیبت کبری شدهاند، در این نوشتار به بررسی و ارزیابی توقیع مزبور و نیز دیدگاه احمد حسن میپردازیم. براساس تحقیق انجام گرفته و مراجعه به منابع معتبر روایی شیعه، توقیع شریف با توجه به سند، متن و نحوه بیان آن و نیز با توجه به روایات متواتر معارض، توانایی اثبات حلال بودن خمس برای شیعیان در عصر غیبت را ندارد، بلکه در این دوران مثل عصر حضور معصوم: پرداخت خمس بر شیعیان واجب است و وظیفه دریافت نیز بر عهده نواب عام حضرت _ فقهای جامعالشرایط و مراجع تقلید _ میباشد که باید در مصارف مشخص شده، به کارگیری شود. افرادی همچون احمد حسن (که مدعی مهدویت است) قائلند در دوران عدم حضور امام و یا نائب خاص ایشان، پرداخت خمس واجب نبوده و نواب عام حق دریافت خمس را ندارند چرا که آنان نمیدانند موارد مصرفی که مورد رضایت امام است کدامند. که باید گفت براساس مستندات فقهی موارد مصرف خمس، مشخص است.
۱۸۶۴۲.

تبیین مفهوم استکبار و ویژگی های فرهنگ مستکبرین در قرآن و روایات

نویسنده:
منبع: اندیشه سیاسی در اسلام تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۰ 7 - 29

کلیدواژه‌ها: قرآن روایات استکبار استکبارستیزی فرهنگ مستکبرین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۸ تعداد دانلود : ۳۸۶
در پژوهش حاضر در پی پاسخ به سؤال چیستی مفهوم استکبار و ویژگی های فرهنگ مستکبرین در قرآن و روایات هستیم. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در قرآن کریم هم تعریف استکبار و انواع آن شامل عبادی، سیاسی، اقتصادی و علمی بیان شده و هم برای روشنگری بیشتر به ویژگی های فرهنگ استکباری که عبارتند از: خودبرتربینی، فخر و مباهات بر امتیازات مادی، انکار رسالت انبیاء، فسق و تحقیر توده های مستضعف پرداخته شده است. همچنین برای تبیین هر چه بهتر فرهنگ استکباری به شیوه های عملیاتی استکبار همچون به بردگی گرفتن انسان ها، جنگ روانی، تهمت و فریب، سرکوب و ایجاد جامعه طبقاتی. شیوه های مبارزه با مستکبران در ابعاد سیاسی-نظامی، فرهنگی-اجتماعی و اقتصادی و همچنین نمونه هایی از استکبارستیزی انبیاء اشاره شده است. در روایات معصومین نیز تبیین مفهوم و فرهنگ استکباری قویاً موردتوجه بوده است آن چنان که سیره همه معصومین بیان مختصات جبهه استکبار برای پیروان به منظور مبارزه با آن بوده است. در این پژوهش ابزار گرداوری اطلاعات کتابخانه ای و منابع اسنادی و از روش تحلیل محتوای کیفی برای تجزیه وتحلیل داده ها استفاده شده است.
۱۸۶۴۳.

اوصاف شیعیان واقعی؛ اسوه سخت کوشی و مردم داری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و هشتم دی ۱۳۹۸ شماره ۲۶۵ 5-11

کلیدواژه‌ها: سخت کوشی مردم داری نعمت های خدا ایثار و فداکاری ساده زیستی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۴۱۹
این مقاله شرح و تفسیری است بر کلام امیرمؤمنان علی علیه السلام در باب نشانه های پرهیزگاران واقعی. مردم داری و سخت کوشی یکی دیگر از اوصاف شیعیان واقعی است. انسان در معاشرت با دیگران نباید کارهایی که بر عهده اوست، به دیگران واگذارد و آنان را به زحمت افکند؛ شیعه واقعی همواره می کوشد تا خود را به زحمت و سختی افکند، تا دیگران در راحتی و آسایش باشند. در اسلام، استفاده از نعمت های خدادادی مشروع است و نامطلوب دانستن آنها، درست نیست. در آموزه های دینی به رهبران و مدیران جامعه اسلامی سفارش شده که در حد طبقه پایین جامعه و اقشار فقیر از امکانات مادی استفاده کنند. بنابراین، دوری گزیدن مؤمن از آنچه تعلق و دلبستگی به آن، توجه مؤمن را از خدا و آخرت می کاهد، مطلوب و اصل است. استفاده معقول از نعمات دنیوی مباح و پسندیده است.
۱۸۶۴۴.

بررسی تطبیقی فنای فی الله در عرفان اسلامی و مکشه در مکتب ادویته ودانته با تأکید بر آرای ابن عربی و شَنکَره(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: انوار معرفت (حکمت عرفانی) سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۷) 49-66

کلیدواژه‌ها: فنای فی الله مکشه ادویته ودانته رهایی فلاح ابن عربی شَنکَره

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۵ تعداد دانلود : ۴۷۷
در عرفان اسلامی، «فنای فی الله» مقصد نهایی است و در مکتب ادویته ودانته «مُکشه». با توجه به شباهت های میان عرفان اسلامی و مکتب مذکور، مقایسه این دو آموزه می تواند به درک عمیق تر «فنای فی الله» کمک کند. پرسش این است: چه وجوه اشتراک و تفاوتی میان مقام «فنای فی الله» در عرفان اسلامی با تأکید بر آرای ابن عربی و مقام «مُکشه» در مکتب ادویته ودانته با تأکید بر آرای شَنکَره می توان یافت؟ برای پاسخ، در مرحله جمع آوری اطلاعات، روش توصیفی، و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، روش تحلیلی مقایسه ای به کار رفته است. بر اساس یافته های تحقیق، وحدت گرایی، معرفت محوری، و نقش ابزاری عمل، وجوه شباهت این دو آموزه است و تفاوت های آن دو عبارت است از: وجودی معرفتی بودن فنا به رغم شهودی بودن مُکشه؛ مبدأ بودن حرکت حبی برای فنا به رغم مبدأ بودن سَمساره برای مُکشه؛ نقش انسان کامل در فنا به رغم عدم توجه به انسان کامل در مُکشه؛ تأکید بر وجه خاص در آموزه فنا به رغم عدم توجه به آن در مُکشه؛ توجه به مرحله بقای بعد الفنا در آموزه فنا و عدم توجه به آن در مُکشه.
۱۸۶۴۵.

مبانی و اصول گفت وگو از منظر اسلام(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: میقات حج دوره ۲۷ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۸) 119 - 146

کلیدواژه‌ها: موسم حج گفت وگو تبادل نظر مباحثه مناظره محاوره هم اندیشی تعامل ادیان و مذاهب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۹ تعداد دانلود : ۳۰۷
گفت وگو و تبادل نظر، در استراتژی تقریب مذاهب و ادیان مختلف، جایگاهی قابل توجه و تأثیرگذار دارد. بهره گیری از ابزار گفت وگو در این عصر، به ویژه در ایام حج و زیارت که میلیون ها نفر از ملیت های مختلف در یکجا جمع شده اند، می تواند فضایی مناسب را برای آگاهی بخشی و رساندن پیام ها به یکدیگر فراهم سازد و مجالی برای شناسایی و فهم افکار و عقاید طرف مقابل و پیگیری راهکارهای تعامل فکری و تبادل آرا و اندیشه ها قلمداد گردد. بدون شک، گفت وگوی علمی و احتجاج و مناظره هایی که بر اساس منطق و اخلاق استوار گردد، می تواند بهترین راهکار برای دستیابی به واقعیت و کشف حقیقت باشد. در این میان، آموزه های دینی به فراوانی، اصول و آداب گفت وگو و چند و چون آن را با هدف برقراری ارتباط گفتاری مؤثر به شیوه های گوناگون بیان کرده است که در این نوشتار به مهمترین آنها اشاره می شود و مشخصاتی بیان می گردد: مهم ترین مبانی و اصولی که اسلام برای تعامل و گفت وگو ترسیم کرده، عبارت است از:  اصل عدالت، اصل کرامت انسانی، اصل آزادی فکر و عقیده، اصل نفی تعصب و نژادپرستی و... .
۱۸۶۴۶.

موانع، چالش ها و محدودیت های حق دسترسی به پرونده های قضایی

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه اقتصادی سال اول پاییز ۱۳۹۸ شماره ۲ 120 - 142

کلیدواژه‌ها: حق دسترسی تحقیقات مقدماتی دادرسی منصفانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۲ تعداد دانلود : ۱۰۹۲
یکی از مهم ترین و بنیادی ترین اصول حاکم بر دادرسی منصفانه حق دسترسی است که این حق در قوانین نظام های دادرسی مترقّی گنجانیده و بدون هیچ گونه محدودیتی، در تمامی مراحل فرآیند رسیدگی به پرونده اعمال می گردد. در واقع، بدون وجود حق دسترسی، دستیابی به اصول بنیادین دیگر از قبیل تساوی سلاح ها، بی طرفی و ترافعی شدن امکان پذیر نخواهد بود. به عبارتی دیگر، از مجرای چنین حقی است که اجرای اصول دیگر آیین دادرسی کیفری میسّر خواهد شد. قلمرو و دامنه شمول این حق، از مرحله تحقیقات مقدماتی و شروع به تعقیب و تحقیق تا مرحله رسیدگی و صدور حکم را در بر می گیرد. ایجاد هرگونه محدودیتی در اجرای مطلق و بی چون و چرای این حق، نیل به دادرسی منصفانه را با خدشه جدی و اساسی مواجه خواهد ساخت. حق دسترسی، از یک سو ناظر بر حق حضور و مداخله وکیل در تمامی مراحل دادرسی از جمله تحقیقات مقدماتی و از سوی دیگر، ناظر بر دسترسی مطلق و بی قید و شرط اصحاب دعوی و وکلای مدافع به تمام اوراق و مندرجات پرونده و امکان اخذ رونوشت یا روگرفت از آن می باشد. جرایم مرتبط با امور پزشکی و دارویی از دو منظر، هم بزه دیده و هم بزهکار، واجد حساسیت و اهمیت می باشند؛ تقابل اجرای حق دسترسی به پرونده های قضایی مرتبط با جرایم پزشکی و دارویی با ماده 648 قانون تعزیرات مصوب 1375که ناظر بر ممنوعیت افشاء اسرار حرفه ای و شغلی است، مهم ترین چالش در زمینه حق دسترسی به چنین پرونده هایی می باشد.
۱۸۶۴۷.

Using Dynamic Intervention for Promoting Reading Fluency of Quranic Learners in Qum: A Comparative Study of Old and New Approaches(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناختی قرآن سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۵) 93 - 102

کلیدواژه‌ها: Dynamic Intervention Mediated Learning The Holy Quran reading fluency ZPD

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۸ تعداد دانلود : ۱۹۵
The ability to read fluently is a critical skill for language learners in foreign language contexts. Learning to read Arabic texts for Persian language learners is not an exception. The importance of this reading is more recognized when these learners are faced with religious texts including the holy Quran. Iranian readers of the Quran have many difficulties in uttering and pronouncing Arabic words and letters which blocks their fluency. Traditional approaches toward reading fluency such as teacher model have not been very successful. Therefore, the current research has investigated the effect of dynamic assessment on promoting learning fluency of Iranian learners of Arabic. Deeply rooted in mediated interaction and learning in zone of proximal development (ZPD), dynamic intervention is a new instructional strategy toward language learning. The current research has adopted an inventory of mediational strategies (Aljaafreh and Lantolf, 1994) of interventionist dynamic assessment to intervene learning hotspots and promote fluency of intermediate Quranic learners of teacher training centers in Qum. To this aim 20 students were selected through convenience sampling and their scores were compared in a quasi-experimental design. These students were assigned to two experimental groups where one of them underwent dynamic intervention while the other was recruited in a traditional teacher modeling course. Their scores in the post-test were analyzed through t-test. The findings showed that dynamic intervention promoted reading fluency of Iranian Quranic readers more than traditional approaches. Dynamic intervention can be replaced with traditional instructional methods by Iranian Quranic teachers and promote reading fluency significantly.
۱۸۶۴۸.

جایگاه بزه دیده در حقوق کیفری آمریکا

نویسنده:
منبع: معارف فقه علوی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۸ 178-203

کلیدواژه‌ها: بزه دیده جرم جایگاه بزه دیده حقوق امریکا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۷ تعداد دانلود : ۴۴۲
در اثر ارتکاب جرم، آسیب های مادی و معنوی گوناگونی متوجه جان، مال، ناموس، ابرو و روح و روان بزه دیدگان و بستگان آنان می شود. نحوه پاسخ دهی مراجع امر رسیدگی به بزه دیدگان می تواند در کاهش آسیب های آنان موثر واقع شود. هدف اصلی این پژوهش شناسایی جایگاه بزه دیده در حقوق کیفری امریکا می باشد. یافته های این پژوهش نشان می دهد در حقوق امریکا فاکتورهایی وجود دارد که جزو حقوق و نیازها و همچنین خواسته های بزه دیدگان می باشد که لازم است در مرحله تعقیب و رسیدگی و اجرا مورد توجه قرار گیرند و تامین شوند و این امر موید جایگاه بزه دیده در نظام عدالت کیفری این کشور است. از آنجا که در پی تحولات با رویکرد در ایالات متحده آمریکا، قانون حقوق بزه دیده در سال ۲۰۰۴ توسط کنگره به تصویب رسیده است در این قانون حقوقی برای بزه دیدگان به رسمیت شناخته شده و تلاش شده است که راه کارهایی برای اجرای آن در فرایند های نظام عدالت کیفری در نظر گرفته شود. این حقوق عبارتند از: حمایت در مقابل متهم، اطلاع و حضور در جلسات دادگاه، شنیده شدن اظهارات بزه دیده، مشاوره با وکیل دولت، جبران به موقع و کامل، رسیدگی سریع و رفتار کرامت مدار که در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد.
۱۸۶۴۹.

تبیین تشریفات بعد از شروع رسیدگی به داوری

نویسنده:
منبع: معارف فقه علوی سال پنجم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۹ 71-100

کلیدواژه‌ها: داوری تشریفات رسیدگی تامین خواسته موافقتنامه داوری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۴۶۱
نصّ صریحی در خصوص تبیین تشریفات بعد از شروع رسیدگی به داوری وجود ندارد اما رسیدگی داور منوط به درخواست ذینفع است. حتی در مواردی که طرفین در موافقت نامه به داوری شخص معینی ملتزم شده باشند و منازعه و اختلاف هم محقق شود و داور نیز از اختلاف آگاه شود، نمی تواند رأسا اقدام به رسیدگی نماید و رسیدگی داور مستلزم درخواست است (ملاک مواد ۲ و ۴۸ آ.د.م) در عین حال تنظیم درخواست بر برگ چاپی مخصوص (دادخواست) و رعایت شرایط صرفا شکلی دادخواست، مقرر در مواد ۵۱ به بعد آ.د.م لازم نیست. بنابراین درخواست می تواند شفاهی باشد، البته دراین صورت باید داور آن را نوشته و به امضای متقاضی برساند و یا به هرگونه ی دیگری محرز باشد. اما روشن است که رجوع کننده به داور باید خود و طرف مقابل را تا حدی که با لحاظ موافقت نامه ی داوری کافی باشد معرفی نماید. به نظر می رسد که هیچ کدام از تشریفات دادرسی در داوری لازم الرعایه نیستند مگر آن که طرفین داوری به لزوم آن تصریح نمایند.
۱۸۶۵۰.

ظهور سلفی گری شیعی در ایران و تقابل اعتقادی آنان با شیعیان امامی

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 97 - 124

کلیدواژه‌ها: سلفی گری ایرانی شیعیان امامیه خرافات امامت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۰۶ تعداد دانلود : ۵۵۹
بعد از مطرح شدن بحث اصلاح گری در دین، یک دسته از جریان هایی که در جهان اسلام شکل گرفت، جریان سلفی گری بود. در ایران نیز برخی از نویسندگان و متفکران شیعه، تحت تأثیر سلفیان قرار گرفتند و با انعکاس اعتقاداتی مشابه باورهای سلفی گری، رفته رفته شاگردان و طرفدارانی پیدا کردند و جریان سلفی گری شیعه را در ایران شکل دادند. به غیر از تأثیر از سلفیان، عوامل دیگری نیز در شکل گیری این جریان در ایران نقش داشت؛ از جمله ضعف و انحطاط مسلمانان و پیشرفت غرب در علوم مادی و همکاری حاکمان وقت و عوامل غربی با آنان. یکی از ویژگی های مهم این جریان، تقابل اعتقادی آنان با شیعیان امامی است. آنان در ابتدا تنها شعار بازگشت به قرآن و صدر اسلام و لزوم وحدت را که منطبق با اعتقادات شیعیان امامی نیز بود، سر دادند؛ اما پس از مدتی، تفکرات ضد شیعی خود را بروز دادند و شروع به انکار عقائد شیعیان امامیه و خرافه نامیدن آن ها کردند؛ نظیر آنچه در امامت، عصمت و علم ائمه (ع)، شفاعت، زیارت قبور و رجعت می گویند. از دید آنان، این اعتقادات برخاسته از احادیث نادرست و مکر و نیرنگ علما و روحانیت شیعه است. مقاله حاضر به بررسی چگونگی شکل گیری این جریان و تقابلات اعتقادی آنان در برابر اعتقادات شیعه امامیه پرداخته است.
۱۸۶۵۱.

جایگاه توریه در عقود با رویکردی به تجمیع لفظ با معنا در مذاهب خمسه

نویسنده:
منبع: مطالعات فقه و اصول دوره دوم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 47 - 28

کلیدواژه‌ها: توریه نقض غرض تجمیع لفظ و معنا عقود

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۶
جواز توریه به جهت رهایی از ظلم کفار صادر شده علمای امامیه و اهل سنت به مواردی درخصوص توریه ،تحت عنوان تقیه و معاریض اشاره می نمایند از آنجا که توریه سخنی است که ظاهر کلام آن درست است ولی در باطن مراد گویند امر دیگری است که از شنونده پنهان مانده تعمیم آن به موارد دیگر از جمله معاملات و عبادات دلیل خاص می خواهد ، فقهایی از جمله امام محمد غزالی توریه را بصورت مطلق مجاز می دانند سوال مطرح می شود با توجه به قاعده ی العبره فی العقود، چگونه ممکن است سخن دوپهلو در عقود یا عبادات مجاز باشد و صور ارتباط لفظ با معنا چگونه است؟ ، از طرفی امامیه و شافعیان از طرف حنابله و مالکیان متهم شده اند به اینکه ظاهریه هستند و فقط به ظاهر اعمال توجه دارند که مویداتی در آراء امامیه دارد ما در این تحقیق روشن نمودیم نه تنها برخی از علمای امامیه ظاهر را کافی نمی دانند بلکه نظر تجمیع ظاهر با باطن اعمال و هماهنگی بین لفظ و معنا در عقود مراد ایشان می باشد لذا توریه بغیر از موارد جواز خاص ، نمی تواند، در عقود مورد استفاده یا مرجع استناد جواز حیل شرعی در عبادات یا معاملات باشد
۱۸۶۵۲.

تربیت دوجنسیتی و چالش های پیش رو(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 5-22

کلیدواژه‌ها: تربیت دوجنسیتی هویت جنسی نقش جنسی چالش زیستی چالش روان شناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۱ تعداد دانلود : ۳۷۷
تربیت دوجنسیتی، شیوه ای تربیتی است که در آن پیشنهاد می شود هر دو جنس بدون توجه به ویژگی های زیستی، به یک صورت پرورش یابند و دارای مجموعه ای از ویژگی ها و رفتارهای زنانه و مردانه باشند تا متناسب با موقعیت، زنانه یا مردانه رفتار کنند. پرسش اساسی این است که این رویکرد با چه چالش هایی روبه روست؟ در پاسخ، با رجوع به منابع مرتبط به موضوع، از جمله کتاب هایی در زمینه مطالعات زنان و روان شناسی و منابع روایی، مطالب با روش توصیفی تحلیلی جمع آوری شده است. با بررسی های انجام شده این نتیجه به دست آمد که این رویکرد در سه زمینه زیستی و روان شناختی و دینی با چالش روبه روست. در زمینه زیستی، تفاوت های ظاهری و عملکردهای هورمونی متفاوت زن و مرد، رفتارهای متفاوتی را به دنبال دارد. در زمینه روان شناختی، تفاوت در حرمت خود و یادگیری و علایق و احساسات، موجب بروز رفتارها و عکس العمل های متفاوت می گردد. مغایرت رویکرد تربیت دوجنسیتی با آموزه های دینی نیز از دیگر چالش های این رویکرد است.
۱۸۶۵۳.

اطلاق و تقیید جهاد در قرآن کریم و عهدین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سراج منیر سال دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۴ 111 - 145

کلیدواژه‌ها: جنگ جهاد عهدین قرآن کریم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۵ تعداد دانلود : ۴۲۶
انسان از ابتدای خلقت با مسأله«جنگ و جهاد» مواجه بوده و ادیان سه گانه یهود، مسیحیت و اسلام نیز به-طورکلی آن را پذیرفته اند. عبارات عهدین اصل جهاد را پذیرفته و آیات قرآن کریم، با ارائه تقییداتی به آن تکامل کیفی داده است. مقاله حاضر با روش توصیفی تطبیقی با ابزارکتابخانه ای نگارش یافته و درصدد است بیان کند که تعابیر جنگ و جهاد در عهدین به صورت مطلق و بدون هیچ قیدی و در آیات قرآن کریم با تکامل آن و افزودن قوانین بازدارنده بیان شده است. «پذیرش اصل جهاد، اهمیت و دستور به جهاد و مبارزه، نترسیدن از بسیاری دشمن، شدت عمل در جنگ در صورت لزوم و جهاد با نفس» از اشتراکات جهاد در قرآن کریم و عهدین است. «گستردگی کیفی آیات جهاد در قرآن کریم، اقسام جهاد در قرآن، مقید بودن و مطلق نبودن فرمان به جنگ در قرآن کریم، وظایف مجاهدان در جنگ و شدت عمل در کنار بندگی و عبادت خداوند» از افتراقات و افتخارات آیات جهاد در قرآن کریم نسبت به عهدین است.
۱۸۶۵۴.

بررسی مفهوم جوع از نگاه عرفا از ابتدا تا قرن هفتم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۵ بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۹ 333 - 352

کلیدواژه‌ها: جوع گرسنگی عرفان روزه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۳ تعداد دانلود : ۱۶۱
«جوع» یکی از نمایه های اخلاقی و عرفانی ماست که همواره در دو حوزه ادبیات تعلیمی و ادبیات عرفانی مورد توجه بوده است. همه فرق صوفیه در ضرورت «جوع»، به عنوان یکی از ارکان اساسی سیر و سلوک اتفاق نظر دارند. در چیستی معنای جوع، گروهی «جوع» را به معنای «به اندازه خوردن» و گروهی آن را معادل «روزه» دانسته اند و برخی نیز آن را تا حد «سد جوع» (نخوردن مگر به ضرورت) معنا کرده اند. جوع در قرآن کریم وسیله ای برای آزمایش صابران است. با توجه به اینکه به این مسئله در جوع در قرآن کریم و سخنان بزرگان دین اشاره شده است؛ از دیرباز عرفا جوع را فضیلت اخلاقی می دانستند و در آثار خود به این مهم پرداخته اند. یافته های پژوهش حاکی از این است که همه عرفا جوع را وسیله تقرب الهی دانسته و از این جهت بدان اهمیت داده اند وگرنه گرسنگی صرف برای آنها ارزش خاصی ندارد، بلکه جوع را مقدمه قرب الهی و به تبع آن مشاهده حق دانسته اند. در واقع هدف اصلی آنان از تأکید بر این موضوع کمک به سالک برای رسیدن به حق تعالی و درجات خاص عرفانی بود. با توجه به اهمیت جوع از دیدگاه عرفا و نگرش خاص آنها به این مسأله، مقاله حاضر بر آن است تا دیدگاه عرفا را از ابتدا تا قرن هفتم هجری قمری درباره این مهم بررسی کند و وجوه اشتراک و افتراق دیدگاه های آنها را مورد بررسی قرار دهد.
۱۸۶۵۵.

بررسی و تحلیل عنصر پیرنگ مبتنی بر عشق، اخلاق و معنویت در سه داستان کوتاه بزرگ علوی، جمال زاده و آل احمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۵ بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۹ 353 - 374

کلیدواژه‌ها: پیرنگ عشق اخلاق و معنویت داستان علوی جمال زاده آل احمد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۵ تعداد دانلود : ۲۲۰
داستان کوتاه در سرآغاز ظهور خود در ایران همراه با سادگی بوده و رویکرد آن واقع گرایی است. نویسندگان مطرح این دوره بر اساس ویژگی های اشخاص عادی و کلیت حاکم بر جامعه و حکومت داستان می نویسند و انتقادات خود را مستقیم یا غیر مستقیم بیان می کنند. علوی، جمال زاده و آل احمد سه نویسنده ای هستند که داستان های کوتاه زیادی نوشته اند که هر یک در نوع خود گوشه ای از کمبودهای جامعه ایرانی را نشان می دهد. در این پژوهش با انتخاب داستان های ستاره دنباله دار، درد دل ملا قربانعلی و سه تار، به بررسی پیرنگ این داستان ها با توجه به عناصر معنویت، عشق و اخلاق پرداختیم و به این نتیجه رسیدیم که علوی نویسنده ای سیاسی نویس است و با معنویت از نوع مذهبی کاری ندارد و معنویت و عشق و اخلاق در داستان او بر اساس اعتقاداتی است که برای او و سایر مبارزان با حکومت پهلوی پذیرفته شده است. در داستان جمال زاده نیز هر سه عنصر روی نموده است. معنویت در این داستان از نوع مذهبی است و عشق مجازی و غیر اخلاقی نیز در آن پر رنگ است که مورد انتقاد نویسنده است. در داستان آل احمد نیز جلال با توصیف شخصیت اصلی و علایق وی، معنویت خرافی را که در شخصیت مقابل نشان می دهد نفی نموده است. عمل این شخصیت از نظر نویسنده غیراخلاقی است و در عوض عشق شخصیت اصلی به ساز قابل تقدیر است.
۱۸۶۵۶.

مشی عرفانی فارابی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: عرفان اسلامی سال ۱۵ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۰ 98 - 117

کلیدواژه‌ها: فارابی معلم ثانی عرفان نظری عرفان عملی فصوص الحکم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۱۹۰
ابونصر فارابی (295-339 ه.ق.) فیلسوفی است که در سرزمین ایران پس از اسلام پدیدار گشته و از آشناترین فلاسفه نسبت به دانش روز است که در محدوده زمان خود گام های بسیار مهمی در تأسیس فلسفه اسلامی برداشته است. فارابی همچون ابن سینا در کنار فلسفه و دیگر علوم به عرفان نیز گرایش داشته است و در عرفان عملی وی زهد، عدم دلبستگی و زندگی توأم با انزوا دیده می شود و بر اساس آن در عرفان نظری نیز دارای نظرات و آثاری است. آنچه در پژوهش حاضر محل نظر می باشد، این است که آیا فارابی علاوه بر صاحب فن بودن در حوزه های علمی بر شمرده شده، عارف نیز به حساب می آید؟ آیا دلایلی برای انتخاب وی در سلک عرفان نظری و نسبت وی با عرفان عملی وجود دارد؟ از این رو این بررسی به روش توصیفی- تحلیلی متوجه اثری است با عنوان فصوص الحکم که از آن فارابی می باشد و دیگر آثاری که از وی به جا مانده تا تصویر عرفان و تصوف نظری و عملی وی را ترسیم سازد.
۱۸۶۵۷.

شناسایی و اولویت بندی پیامهای مرتبط با خویشتن داری جنسی دانش آموزان (براساس منابع و دیدگاههای دانش آموزان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال چهاردهم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۸ 175 - 194

کلیدواژه‌ها: تربیت جنسی خویشتن داری جنسی پیام محتوا مقطع متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۳۷ تعداد دانلود : ۶۳۳
این پژوهش با هدف شناسایی پیام های مرتبط با خویشتن داری جنسی دانش آموزان مقطع متوسطه دوم به منظور تدوین محتوای مطلوب انجام شده است. روش پژوهش، پیمایشی−توصیفی و جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر پایه های اول، دوم و سوم متوسطه دوم حاضر در کلاس های آموزشی تابستانه سال 1393−1394 شهرستان بهشهر بود. با روش نمونه گیری خوشه ای136 نفر از دانش آموزان در این پژوهش شرکت داده شدند. روش این پژوهش برای پاسخ گویی به سؤال پژوهش به منظور شناسایی پیام های مؤثر بر خویشتن داری جنسی از نظر دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم، استفاده از پرسش نامه محقق ساخته بود. برای تحلیل داده ها نیز از آمار در دو سطح توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (مقایسه میانگین با یک ادعا) و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss16 استفاده شد. نتایج نشان داد پیام های مستخرج از منابع تربیت جنسی، از نظر دختران به طورکلی در سطح «نسبتاً مطلوب» و سطح «مطلوب» قرار گرفتند. دانش آموزان مؤلفه های «ترهیبی جسمی»، «ترغیبی معنوی»، «ترهیبی روانی»، «ترغیبی اجتماعی»، «بهشت»، «ترهیبی معنوی» و «ترغیبی جسمی» را جزء مؤلفه های «مطلوب» ارزیابی و مؤثرترین پیام ها بر میزان خویشتن داری خود عنوان کردند. بنابراین، پیشنهاد می شود برنامه ریزان تعلیم و تربیت به دستاوردهای این پژوهش در تدوین محتوا برای تربیت جنسی در دوره متوسطه توجه کنند.
۱۸۶۵۸.

آیین های روایی؛ گستره ای از عواطف تا هنجارهای اجتماعی: بررسی ابیات و اشعار آیینی با محوریت امام رضا (علیه السلام) در ششتمد سبزوار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال هفتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۲۵ 59 - 91

کلیدواژه‌ها: نمادهای آیینی امام رضا (ع) ویکتور ترنر چاووشی خوانی رباعی خوانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۵ تعداد دانلود : ۵۹۲
در رویکرد انسان شناختی به فولکلور، ادبیات شفاهی بازتابی از فرهنگ و استلزام های آن در نظر گرفته شده و به مثابه بستری برای پژوهش و تحقیق درباره جامعه به آن نگریسته می شود. مقاله حاضر به بررسی ابیات و اشعار مربوط به دو آیین روایی در ششتمد سبزوار با عنوان چاووشی خوانی و رباعی خوانی می پردازد. در بررسی این ابیات محوریت با ابیات و اشعاری است که با مضمون امام رضا (علیه السلام) ساخته و پرداخته شده اند. پژوهش حاضر با روش مردم نگاری و الهام از بحث نظری «ویکتور ترنر» درباره نمادهای آیینی سامان یافته است. ابیات مربوط به این آیین ها به مثابه نمادهای آیینی عمل کرده، تراکمی معنایی را نشان می دهند. تراکمی که به صورت یک طیف معنایی عمل می کند، از یک سو به عواطف و احساسات انسانی ارجاع دارد و سوی دیگر آن به هنجارها و نظم های بالقوه و بالفعل جامعه مرتبط است. آنچه در فهم این طیف معنایی مهم است، توجه به عدم تفکیک پذیری این دو قطب است.
۱۸۶۵۹.

بررسی الگوی مناسب مخاطره اخلاقی در شروط غیرمالی قراردادهای نفت و گاز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های اخلاقی سال نهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۳۵)

کلیدواژه‌ها: نفت قرارداد الگوی مخاطره اخلاقی تحولات سیاسی و اقتصادی Concession

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۱ تعداد دانلود : ۴۸۲
امروزه نفت أهمیت فراوانی در اقتصاد کشورهای تولیدکننده ان دارا می باشد. به دلایل متعدد از جمله روابط استعماری بین کشورهای تولید کننده وکشورهای استعمارکر از طرفی و فقدان نیروی متخصص وسرمایه لازم تولید نفت در کشورهای جهان سوم با مشارکت عمدتا سرمایه کذاران از کشورهای صنعتی انجام می شد. به همین جهت تعیین ماهیت حقوقی این روابط مباحث زیادی را بدنبال داشته است. از یکسو جنبه عمومی و اقتصادی و مخاطرات اخلاقی آن برای کشور میزبان واز طرف جنبه خَصوصی سرمایه کذاری بر دشواری بحث افزوده است. شرایط مالی وغیر مالی چنین قراردادهایی در مقاطع مختلف تاریخی تغییرات قابل توجهی بخود دیده است که الگوهای زیادی را ایجاد کرده. تحولات سیاسی و اقتصادی در جهان به نوبه خود تغییرات و دگرگونی هایی در شرایط این روابط و مخاطرات اخلاقی آن به وجود اورده است. بررسی نخستین شکل این روابط نفتی که تحت عنوان “امتیاز Concession ”سرمایه کذاران با دولتهای صاحب نفت به امضاء نموده تا قرار دادهای متداول امروزی می تواند زوایای مختلف اخلاقیات در این قرار دادها را مشخص نماید. در این مقاله بررسی الگوی مناسب مخاطره اخلاقی در شروط غیرمالی قراردادهای نفت و گاز در ایران به شیوه توصیفی تحلیلی، انجام شده است.
۱۸۶۶۰.

جایگاه حرم مطهر رضوی در سیاست مذهبی صفویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ رضوی سال هفتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲۶ 9 - 35

کلیدواژه‌ها: بارگاه رضوی مشهد مقدس تشیع پادشاهان صفوی سیاست مذهبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۴ تعداد دانلود : ۵۹۱
ظهور صفویان و بهدنبال آن رسمی سازی مذهب تشیّع در ایران، تحولات فرهنگی زیادی پدید آورد که آثار آن تا به امروز نیز باقی است. پادشاهان صفوی در این راه از ابزارهای متعددی استفاده کردند که توسعه اماکن مذهبی شیعی، یکی از آنها بود. بی گمان مهم ترین مکان مذهبی در ایران، حرم مطهر امام رضا (علیه السلام) بود. بارگاه علی بن موسی الرضا (علیهماالسلام) با توجه به اینکه در درون مرزهای قلمروِ صفوی بوده و صفویان نیز خود را از طریق امام موسی کاظم (علیه السلام) منسوب به آن حضرت می دانستند، نسبت به قبور سایر ائمه (علیهم السلام) از موقعیت خاصی برخوردار بوده است. از این رو، پادشاهان صفوی توجه ویژه ای به این آستانه مقدس داشته و از ظرفیت های آن مکان برای ترویج تشیع بهره برداری کردند. این پژوهش سعی دارد ضمن تبیین جایگاه حرم مطهر رضوی در درون سیاست مذهبی صفویان برای ترویج تشیّع، به صورت موردی نگاهی به کارکردهای این مکان در امر توسعه تشیّع داشته باشد. در این نوشتار برای رسیدن به درک مناسبی از این موضوع، جایگاه این مکان در تاریخ نگاری عصر صفوی بررسی خواهد شد.. گزارش های تاریخی حکایت از توجه زیاد پادشاهان صفوی به این بارگاه مطهر دارد و زیارت، توسل، عبادت و اعتکاف و دفن در حرم و... از مواردی هستند که مورد توجه مورخان قرار گرفته اند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان