فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۸۱ تا ۵۰۰ مورد از کل ۷٬۹۰۱ مورد.
منبع:
کتابداری و اطلاع رسانی دوره ۲۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۴)
149 - 170
حوزههای تخصصی:
هدف: جستار حاضر با هدف کنکاش چگونگی کاربست قواعد فقهی در بررسیهای حقوقی (به طور کلی) و در بررسی فعالیتهای داوطلبانه در کتابخانهها (به طور ویژه)، به دنبال این است که نشان دهد قواعد فقهی را تنها با چارچوب خاصی میتوان در این راستا مورد بهرهبرداری قرار داد. روش پژوهش: اطلاعات لازم با استفاده از روش کتابخانهای گردآوری و با منطق فقهی و حقوقی و بهرهگیری متعادلی از ادراکات عقلی، مورد تحلیل قرار گرفته است. دامنه مطالعات حقوقی، محدود به حقوق ایران و دامنه مطالعات فقهی، محدود به فقه امامیه است.یافتهها: «قاعده احسان» در باب فعالیتهای داوطلبانه در کتابخانهها، گویای این است که فردی که به چنین فعالیتی مبادرت میکند، به دلیل این که کارش محسنانه (خیرخواهانه) است، قابل مؤاخذه نیست. «قاعده اقدام» نیز بیانگر این است که چون وی بااراده خود استحقاق دستمزد را زایل کرده، کتابخانه مسئولیتی در باب آن نخواهد داشت. نتیجهگیری: امکان کاربست دو قاعده فوق، مطلق نبوده و دارای دو چارچوب «شرعی» و «عقلی» است، چارچوب شرعی آن برگرفته از ادله روایی مربوطه است که به موجب آن، اگر کاربست این دو قاعده موجب ضرر شود، آن منتسب به قانونگذار شرعی نیست. چارچوب عقلانی آن نیز محصول ادراکات عقلانی است که اجازه نمیدهد تطبیق این دو قاعده، نتیجه غیرعادلانهای در برداشته باشد. بنابراین، نمیتوان در بررسی حقوقی فعالیتهای داوطلبانه در کتابخانههای ایران با استناد به قواعد فقهی مذکور، به شکل مطلق مسئولیتی برای فاعل فعالیتهای داوطلبانه از یکسو و نهاد کتابخانه از سوی دیگر، قائل نشد.
Nothing's for Free: Identifying the Most Important Content Monetization Mechanics in Mobile Games(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
International Journal of Digital Content Management, Vol. ۴, No. ۶, Winter & Spring ۲۰۲۳
85 - 112
حوزههای تخصصی:
Mobile games are getting a lot of attention as a content-based sector of the digital economy. Especially considering "Free with In-App Purchase" as the mainstream business model of these games, designing the right economic structure to monetize the content of mobile games is crucial. However, there is limited knowledge about the mechanisms of persuading users to pay for in-game content and most of the studies are merely focused on the revenue models. Due to this knowledge gap, this study attempts to aggregate the game monetization methods into a multi-level classification and focus on identifying the main content monetization mechanics of five genres: Arcade, Sport, Puzzle, Racing, and Platformer/ Runner. For this purpose, interviews were conducted by game design and economics experts about successful mobile games. As a result, a new multi-level classification for mobile games revenue models is proposed which includes monetization via selling core items, selling performance items, and providing supplementary services in addition to retailing and in-game advertising. It also became clear that monetization mechanics for each of these methods vary in different genres and change depending on the type of game. The results of this study can be useful for digital game researchers, designers, and marketeers to structure a better revenue stream.
مجاورت و همکاری علمی: کاربرد مدل جاذبه در شناسایی تأثیر ابعاد مجاورت بر همکاری علمی بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
کشورها در ابعاد فیزیکی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و علمی مجاور یا مخالف هم هستند. مجاورت یا فاصله بین کشورها از حیث ابعاد شش گانه مذکور می تواند باعث یا مانع همکاری علمی قوی بین آن ها شود. اهداف پژوهش حاضر در درجه اول شناسایی ابعادی است که شدت همکاری های علمی بین المللی را بهتر تبیین می کنند و در درجه دوم، بررسی نوسانات شدت تأثیر هر بعد در خلال زمان است. در راستای اهداف پژوهش و برمبنای تلفیق ادبیات مجاورت با چهارچوب فاصله CAGE، عوامل تعیین کننده همکاری علمی بین المللی استخراج شدند. جامعه آماری پژوهش عبارت بود از 167 کشور مستقل در فاصله سال های 2017-2002. در این پژوهش، شبکه روابط هم تألیفی بین کشورها به عنوان شاخص همکاری علمی بین المللی درنظرگرفته شد. به منظور تبیین شدت روابط هم تألیفی براساس ابعاد شش گانه مجاورت از مدل جاذبه پانل استفاده شد. مدل جاذبه قادر به شناسایی عواملی است که کشورها را به سمت همکاری علمی قوی با هم جذب می کنند. کاربرد این مدل نشان داد که شدت همکاری های علمی بین المللی رابطه مستقیم با مجاورت و رابطه معکوس با فاصله بین کشورها در ابعاد مختلف دارد. یافته های حاصل از مقایسه قدرت تبیین ابعاد شش گانه مجاورت حاکی از قدرت تبیین بالای بعد مجاورت اجتماعی نسبت به سایر ابعاد بود. با این وجود، یافته های بهبود مدل نشان داد که حضور هم زمان ابعاد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مجاورت نیز قدرت تبیینی نزدیک به قدرت تبیین بعد مجاورت اجتماعی دارند. بررسی نوسانات شدت تأثیر ابعاد مجاورت بر همکاری های علمی بین المللی در طول زمان نشان دهنده افزایش معنادار تأثیر مجاورت در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و علمی، زبان مشترک در بعد فرهنگی و همکاری های درون منطقه ای و همکاری بین کشورهای همسایه در بعد فیزیکی است. این در حالی است که تأثیر فاصله جغرافیایی در بعد فیزیکی، روابط استعماری در بعد سیاسی و اشتراکات دینی و قومی در بعد فرهنگی کاهش معناداری یافته است. تنها در بعد سیاسی مجاورت است که تأثیر اکثر عوامل مقطعی (مانند: اختلاف بین طرفین همکاری از حیث درجه تحقق حکومت لیبرال دموکراسی، فاصله از حیث میزان کارایی حکومت های طرفین همکاری و اعمال تحریم علیه طرف مقابل) و بعضاً ثابت است (مانند: عضویت طرفین همکاری در پیمان های بین المللی مشترک).
نقش کتابخانه ها و کتابداران در طراحی و ایجاد مخزن دانش سازمانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم و فنون مدیریت اطلاعات دوره ۹ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۳۳)
479 - 502
حوزههای تخصصی:
هدف: با توجه به هدف مخزن دانش سازمانی برای مدیریت و انتشار یافته های علمی جامعه دانشگاهی، نتایج پژوهش ها نشان می دهد طراحی و ایجاد مخازن دانش سازمانی حاصل کار و فعالیت بخش های مختلف یک سازمان است. کارکنان کتابخانه دانشگاه می توانند نقش مهمی در برقراری ارتباط با اعضای هیئت علمی ایفا کرده و با مشارکت خود، فرصت های جدیدی در تولید علم خلق نمایند. آنها می توانند همراه با متخصصان کامپیوتر و نرم افزار و مدیران مخازن دانش سازمانی، مسئول طراحی، ارزیابی و نگهداری فرآیندهای خروجی مجموعه های دیجیتالی باشند. به همین علت، یکی از وظایف و رسالت های اصلی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی، مدیریت دانش و به طور اخص راه اندازی و مدیریت مخزن دانش سازمانی دانشگاهی است. در این راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی نقش کتابخانه های دانشگاهی در طراحی و ایجاد مخزن دانش سازمانی است. روش: با استفاده از روش کتابخانه ای یا روش اسنادی، در ابتدا با مرور پژوهش های انجام شده درباره مخزن دانش سازمانی، پس از بیان تعریف و ضرورت های ایجاد آن در دانشگاه ها، با توجه به هدف پژوهش به نقش کتابخانه ها و کتابداران کتابخانه های دانشگاهی به عنوان کارکردی جدید، در ایجاد و گسترش مخزن دانش سازمانی پرداخته شده است. یافته ها: کتابخانه های دانشگاهی با توجه به ماهیت کارشان در سازماندهی اطلاعات، کاربرد فراداده، آشنایی با حق مولف و مجوزهای دسترسی آزاد، نقش مهمی در مدیریت دانش و اطلاعات دارند. همچنین کتابداران کتابخانه های دانشگاهی به دلیل ارتباط مستقیم با منابع تولید دانش در دانشگاه ها، همچون اساتید، دانشجویان و پژوهشگران، می توانند نقشی اساسی در جلب مساعدت نویسندگان برای ارائه مطالب خود به مخازن دانش داشته باشند. از طرفی، با کمک به برندسازی دانشگاه در بین متخصصان و افزایش رویت پذیری آثار پژوهشی و در نتیجه افزایش میزان استناد و ضریب تاثیر آثار پژوهشی، به عنوان دستاوردهای راه اندازی مخزن دانش سازمانی، نقشی اساسی در این موضوع داشته باشند. علاوه بر این، تعامل نزدیک کتابداران دانشگاهی با کاربران کتابخانه، به خصوص پژوهشگران، اساتید و دانشجویان در جستجوی اطلاعات، به تسهیل انتقال اطلاعات به مخزن دانش کمک خواهد کرد. نتیجه گیری: بنابراین، تجربیات کتابداران کتابخانه های دانشگاهی در جستجو و استفاده از طیف گسترده ای از پایگاه های داده، می تواند در طراحی رابط های کاربری برای نرم افزار های مخزن دانش سازمانی و همچنین آموزش پژوهشگران برای بارگذاری پژوهش های خود در مخزن دانش سازمانی و جستجوی موثر و بازیابی آنها موثر باشد. هرچند بسیاری از دانشگاهیان و محققان، رغبت کمتری به سپردن آثار خود به مخازن دانش سازمانی دارند، اما لازم است ریشه این نوع عدم مشارکت ها مورد مطالعه دقیق قرار گرفته و با برقراری ارتباط با مسئولین دانشگاه ها، زمینه های لازم برای ایجاد اینگونه مخازن علمی فراهم گردد. راه اندازی اینگونه مخازن، دسترسی به دانش تولید شده در دانشگاه های کشور را آسان تر کرده و زمینه لازم را برای مخازن دانش سازمانی دانشگاه های سراسر کشور را فراهم می سازد.
کووید-19 و دسترسی به اطلاعات: تجزیه و تحلیل پرسش های مطرح شده از درگاه گفتگوی همزمان مرجع مجازی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: در طول همه گیری کووید-19، کتابخانه های سراسر جهان با انتخاب های سختی در مورد خدمات و نحوه ارائه، از محدودیت های حداقلی تا بسته شدن کامل روبرو شدند. فراگیری بیماری کووید-19، تعطیلی کتابخانه ملی و عدم ارائه خدمات حضوری باعث شد کتابخانه ملی ایران خدمات مرجع مجازی خود را نسبت به قبل گسترش داده و در تلاش است که فعالیت های خود را در این حوزه ارتقاء دهد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر همه گیری کووید-19 بر سؤالات دریافتی از طریق درگاه گفتگوی همزمان مرجع مجازی سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران بود. لذا، سوالات مطرح شده از این درگاه مرجع مجازی در طول دو سال 1398 و 1399 و میزان رضایت کاربران از این خدمت بررسی شد.
روش: برای انجام این پژوهش تحلیل محتوای سوالات مطرح شده و تحلیل کمّی تراکنش های انجام گرفت. مدت زمان انجام هر تراکنش، موضوع سوالات مطرح شده و میزان رضایت کاربران از درگاه گفتگوی همزمان مرجع مجازی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ارزیابی شد.بدین منظور ترااکنش های انجام شده از طریق درگاه گفتگوی همزمان مرجع مجازی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران شامل 3098 تراکنش در سال 1399 استخراج شد. به منظور تجزیه و تحلیل محتوای هر گفتگو و پاسخ به پرسشهای اساسی پژوهش، نمونه گیری با استفاده از جدول مورگان انجام و 341 مورد انتخاب شد. از آنجایی که در برخی از تراکنش ها بیش از یک سؤال مطرح شده، تعداد 1931 سوال بررسی گردید.
یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد تعداد سؤالات دریافتی از طریق درگاه گفتگوی همزمان مرجع مجازی به طور قابل توجهی در طول همه گیری به دلیل افزایش ساعت ارائه خدمت افزایش یافته است. 47.8 درصد محتوای سوالات مطرح شده مربوط به خدمات کتابخانه، 28.35 درصد در مورد نحوه دسترسی به منابع، 8.02 درصد مربوط به پرسش های پژوهشی و جستجوی موضوع خاص، 8.07 درصد مربوط به جستجو در کتابشناسی ملی ایران و در نهایت 7.76 درصد مربوط به دسترسی به پایگاه های اطلاعاتی بوده است. میزان رضایت 90.4 درصد کاربران از خدمت گفتگوی همزمان «عالی» توصیف شده است. رشد 6 برابری استفاده از درگاه گفتگوی همزمان نشان دهنده استقبال کاربران از افزایش ساعت این درگاه مرجع مجازی است. میزان استفاده از گفتگوی همزمان از 508 مورد در سال 1398 به 3098 مورد در سال 1399 افزایش یافته است. به طور میانگین در هر تراکنش 5 پرسش مطرح شده است. بیشترین استفاده کنندگان از خدمت گفتگوی همزمان در گروه علوم انسانی و کمترین آن مربوط به گروه علوم پزشکی است. یکی از دلایل استقبال گروه علوم انسانی از خدمات مرجع مجازی کتابخانه ملی، نحوه گردآوری داده جهت پژوهش در این گروه تحصیلی بوده که بیشتر مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای است.
نتیجه گیری: یکی از مهم ترین اقدامات کتابخانه ملی در همان روزهای آغازین همه گیری شیوع کووید-19 و درپی تعطیلی کتابخانه در راستای توسعه خدمات اطلاع رسانی و کمک به رفع نیازهای اطلاعاتی اعضاء و کاربران، افزایش ساعت گفتگوی همزمان بود. به این ترتیب گفتگوی همزمان با کاربران علاوه بر رفع نیازهای اطلاعاتی آنها، فرصت مناسبی برای دریافت بازخورد و انتظارات معقول کاربران از خدمات کتابخانه ای نیز فراهم نمود که منجر به ارائه خدمات جدید گردید. خدمات تهیه نسخه رقومی از منابع کتابی، غیرکتابی و نشریه با رعایت مالکیت معنوی منابع، از جمله خدمات مهمی بود که به منظور رفع این بخش از نیازهای کاربران راه اندازی گردید و در حال حاضر این خدمت به صورت الکترونیکی برای کلیه کاربران عضو و غیرعضو کتابخانه ملی با ارسال درخواست به آدرس پست الکترونیکی ارائه می شود.
شناساییِ ابعاد فرهنگ سازمانی مطلوب و تأثیر آن بر مدیریت دانش، با توجه به نقش میانجیِ انعطاف پذیریِ منابع انسانی در مراکز اطلاع رسانی دانشگاه های پیام نور سراسر کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: مراکز اطلاع رسانی در دانشگاه ها باید جایگاه خود را ارتقا و آن ها را با منافع و خواسته های ذی نفعانشان انطباق دهند. به این منظور، باید ظرفیت انطباقی خود را از طریق ترویج مدیریت دانش ارتقا دهند. هدف این پژوهش شناسایی ابعاد فرهنگ سازمانی مطلوب و تأثیر آن بر مدیریت دانش، باتوجه به نقش میانجیِ انعطاف پذیریِ منابع انسانی در مراکز اطلاع رسانی دانشگاه های پیام نور سراسر کشور است.روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف از نوع کاربردی، از لحاظ روش گردآوری داده ها از نوع آمیخته (کیفی و کمّی)، و از منظر فلسفی مبتنی بر فلسفه اثبات گرایانه است و با رویکرد قیاسی- استقرایی انجام شده است. مشارکت کنندگان پژوهش، در بخش کیفی، شامل 15 نفر از استادان و خبرگان بودند که به صورت غیراحتمالی هدفمند انتخاب شدند؛ در بخش کمّی شامل کلیه کارکنان مراکز اطلاع رسانی دانشگاه های پیام نور کشور در سال تحصیلی 1400-1401 به تعداد 1300 نفر بودند که از این تعداد، طبق فرمول کوکران در سطح اطمینان 95 درصد و خطای 5 درصد، 297 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. داده های موردنیاز از طریق پرسشنامه استاندارد مدیریت دانش لاوسون (2003)، پرسشنامه استاندارد انعطاف پذیری منابع انسانی باتاچاریا (2005)، و پرسشنامه محقق ساخته فرهنگ سازمانی به دست آمد. به منظور تأیید پایایی یا قابلیت اطمینان پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد و ضریب آلفای کرونباخ بزرگ تر از 7/0، برای تمامی پرسشنامه ها، پایایی آن ها را تأیید کرد. برای تحلیل داده ها، در بخش کیفی، از رویکرد تحلیل تفسیری و روش تحلیل مضمون استفاده شد. در بخش کمّی نیز تحلیل توصیفی داده ها (فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار) با استفاده از نرم افزار spss26 انجام شده است. برای پاسخ به سؤالات پژوهش از مدل معادلات ساختاری با نرم افزار SMART PLS استفاده شده است.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که ابعاد فرهنگ سازمانی شامل فرهنگ تعاملی، فرهنگ قانون محور، فرهنگ انسان محور و فرهنگ زیبایی شناسی می شود. عامل زیبایی شناسی با بیشترین ضریب تأثیر (0/959) در رده نخست و عامل های قانون محور، تعاملی، و انسان محور به ترتیب در رده های بعدی قرار دارند. نتایج نشان داد که فرهنگ سازمانی بر مدیریت دانش و انعطاف پذیری منابع انسانی، و ازسوی دیگر، انعطاف پذیری منابع انسانی بر مدیریت دانش تأثیر مثبت و معناداری دارد. انعطاف پذیری منابع انسانی رابطه بین فرهنگ سازمانی با مدیریت دانش را میانجیگری می کند (0/05>p). نتیجه گیری: با در نظر گرفتن نتایج به دست آمده می توان گفت توجّه به فرهنگ سازمانی در محیط کاری مؤلفه ای تأثیرگذار بر ارتقای مدیریت دانش و انعطاف پذیری منابع انسانی است، لذا پیشنهاد می شود مدیران مراکز اطلاع رسانی دانشگاه های پیام نور کشور با فراهم آوردن زمینه فرهنگی مناسب، از انعطاف پذیری نیروی انسانی به عنوان دروازه ورود به مدیریت دانش، با هدف ایجاد سازگاری سازمانی، استفاده کنند.
بررسی عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی در نظام شهرهای دانش بنیان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
دانش شناسی سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۱
24 - 47
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی فضای کسب و کار کلان شهرهای دانش بنیان برای استقرار و توسعه کارآفرینی است. روش پژوهش: روش انجام این پژوهش نیمه تجربی و از نوع کاربردی و بنیادی است. جامعه آماری پژوهش کلان شهرهای کشورهای عضو اتحادیه اروپا است. لذا بر اساس روش پژوهش یک چارچوب چندبعدی با توجه به عناصر کالبدی کلان شهرها و دامنه ی فعالیت هر کسب وکار جدید بر اساس مؤلفه های دانش بنیان توسعه داده شد. در این راستا شاخص های ارزیابی مدل پیشنهادی در سنجه های مرتبط با کارآفرینی در فضای شهری تدوین گردید. برای بررسی نگرش کارآفرینی در سطوح ملی و منطقه ای، از داده های بزرگ کلان شهرهای عضو اتحادیه اروپا بهره گرفته شده است. ازاین رو داده های 70 کلان شهر مختلف اروپایی از پایگاه داده های مرتبط و نیز یوریواستات گردآوری و با استفاده از نرم افزارهای Excel و SPSS تحلیل گردید. یافته ها: یافته های این تحقیق از طریق یک رویکرد ترکیبی امکان بررسی عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی در شهرهای دانش بنیان را فراهم نمود. برخی نتایج این پژوهش نشان می دهد که بهره گیری از عناصر دانشی و غنی سازی ادبیات کارآفرینی در شهرهای دانش بنیان، مدیران و سیاست گذاران مدیریت شهری را برای اتخاذ تصمیمات بهتر و توسعه کسب و کارها یاری می دهد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که ضرورت اهتمام به طراحی شاخص های جدید برای شناسایی و درک عوامل تأثیرگذار بر توسعه ی کارآفرینی در فضای شهرهای دانش بنیان و ارزیابی توسعه مؤلفه های کارآفرینی از طریق تدوین سنجه های بررسی، رابطه ویژگی های محیطی کلان شهرهای دانشی برای ارتقای کیفیت فرایندهای رهبری و مدیریتی می تواند بر توسعه کارآفرینی در نظام شهرهای دانش بنیان تأثیرگذار باشد.
برنامه راهبردی بازاریابی دیجیتال برای کسب وکارهای کتاب الکترونیکی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف این پژوهش، شناسایی مهمترین راهبردهای بازاریابی دیجیتال برای کسب و کارهای فروش و امانت کتاب الکترونیکی در ایران و معرفی ترفند هاو فنون مهم در مسیر راهبرد بازاریابی است.روش: روش این پژوهش از نوع کاربردی با چارچوب کمّی است که به روش پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شد. روایی و پایایی پرسشنامه به ترتیب با روش سی وی آی و روش دونیم کردن (شاخص اسپیرمن- براون) انجام شد و به تأیید رسید. برای تحلیل داده ها از نرم افزارهای اکسل و اس پی اس اس و آزمون های دوجمله ای، کای اسکور و رگرسیون چندگانه استفاده شد. جامعه پژوهش، همه کسب وکارهای فروش کتاب الکترونیکی در ایران است که ساختار و اجزای یک کسب وکار را دارا بوده و 26 مورد به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که برای کسب وکارهای فروش و امانت کتاب الکترونیکی در موقعیت قوت- فرصت، کلان راهبرد تولیدگرایی، راهبرد مشتری گرا، ترفندهای رابطه گرا و فنون ارتباطی اولویت دارد؛ در موقعیت قوت- تهدید، کلان راهبرد محصول گرایی، راهبرد مشتری گرا، ترفندهای جذابیت گرا و فنون قیمتی ارجح است؛ در موقعیت ضعف- فرصت، کلان راهبرد توزیع گرایی، راهبرد سازمان گرا، ترفندهای شهرت گرا، فنون تصویری و ارتباطی مناسب است و در موقعیت ضعف- تهدید، کلان راهبرد توزیع گرایی، راهبرد سازمان گرا، ترفندهای تخفیف گرا و فنون قیمتی ارجحیت دارند. همچنین، نتایج نشان داد موقعیت راهبردی فعلی اغلب کسب وکارهای فروش کتاب الکترونیکی، ضعف- تهدید است و راهبردها و ترفندها و فنون این موقعیت، ارجحیت بیشتری دارند.نتیجه گیری: از نتایج پژوهش می توان استنباط کرد که مهمترین مشکل در صنعت این کسب وکار، جذب مشتری است و همه اقدام ها و روش ها از جمله بازاریابی ویروسی، تراکنشی، اجتماعات، ارجاعی، وابسته، چریکی، حسی، مشارکتی، طراحی و بهینه سازی وبگاه با بهینه سازی موتور جستجو (سئو) و امثال آن، باید به این سمت سوق پیدا کنند.
شناسایی و اولویت بندی معیارهای مدیریت دانش در موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم و فنون مدیریت اطلاعات دوره ۹ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۳۰)
111 - 138
حوزههای تخصصی:
هدف: مأموریت سازمان های پژوهشی و آموزشی، آن ها را به سازمانی دانش بنیان تبدیل کرده است که جهت عملکرد مؤثر و دستیابی به چشم انداز، نیازمند برخورداری از راهبرد مناسب و شفاف در این زمینه هستند. لذا، هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت بندی نیازمندی های مدیریت دانش در موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی است. نیازمندی های مدیریت دانش مبتنی بر ادبیات پژوهش، از پیشینه های پژوهش و پرسشنامه های استاندارد و طوفان فکری، براساس دیدگاه خبرگان و مدیران موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی با روش دلفی فازی و کاربست تکنیک فاصله ای اولویت بندی شدند. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر روش پژوهش و گردآوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی، از نظر مبنای نوع داده های گردآوری شده از نوع کمّی بوده و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بوده است. خبرگان مطالعه حاضر، مدیران موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی و متخصصان مدیریت دانش در سال 1400 هستند. شیوه نمونه گیری جامعه پژوهش قضاوتی بوده و نمونه ها براساس خبرگی بوده است. معیارهای پژوهش از بررسی مطالعات مدیریت دانش در مؤسسات استخراج شد. برای تحلیل معیارهای پژوهش، دو پرسشنامه خبره سنجی فازی و اولویت سنجی کداس بین خبرگان توزیع شد. پرسشنامه های خبره سنجی با تکنیک دلفی فازی، و پرسشنامه های اولویت سنجی با تکنیک کداس ارزیابی شدند. به دلیل اینکه مقوله های پرسشنامه از مرور پیشینه مقالات بین المللی و داخلی معتبر حوزه های مدیریت دانش در مؤسسات به دست آمد، هر دو پرسشنامه خبره سنجی و اولویت سنجی، از روایی مطلوبی برخوردار بودند. همچنین به دلیل انتخاب حجم مناسب نمونه (15 نفر) و غربال معیارها، پرسشنامه اولویت سنجی از پایایی برخوردار بود. حجم نمونه در این پژوهش برابر 15 نفر بود که برای روش های خبره محور دارای ماهیت قضاوتی، عدد مطلوبی است. یافته ها: بر مبنای تحلیل کداس، اولویت اول عوامل هم راستا کردن فعالیت های مدیریت دانش با چشم انداز و مأموریت سازمان، اولویت دوم فراهم بودن زمینه ارتباطی افراد سازمان از طریق تکنولوژی های ارتباطی (اینترنت، اینترانت، چت روم، وبینار و...)، اولویت سوم حمایت مدیران اجرایی سطح بالا از فعالیت های دانشی، اولویت چهارم وجود سیستم هایی برای جذب و انتقال ایده ها و تجارب جدید، اولویت پنجم پایگاهی برای آرشیو اطلاعات پروژه های انجام شده، اولویت ششم روزآمدسازی مداوم دانش تخصصی سازمان، اولویت هفتم ارتقای آگاهی کارکنان در زمینه مزایای به کارگیری دانش، اولویت هشتم زمینه وجود فرایند دریافت نیازهای بهره برداران از طریق واحدهای اجرایی و نیز مشارکت مستقیم آنها در اجرای طرح ها، به ترتیب 8 اولویت را در نیازمندی های مدیریت دانش در سازمان دارند. پیشنهاد های کاربردی پژوهش به این شرح است: انتصاب مدیر برنامه های دانشی برای توسعه دارایی های دانش سازمان؛ ایجاد تیم های کسب وکار مبتنی بر فناوری اطلاعات؛ توسعه و گسترش علت و هدف مدیریت دانش با کمک و حمایت مدیران ارشد جهت استقرار مدیریت دانش در موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی؛ موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی به جای اینکه مدیریت دانش را سیستمی برای نگهداری و ذخیره دانش خود تلقی کند، بایستی با ایجاد نقشه دانش، بانک های اطلاعاتی ایجاد نماید، تا تمامی پرسنل سازمان را شناسایی نموده و برحسب تخصص و دانش خاص، اطلاعات آن ها ذخیره گردد، تا در مواقع مورد نیاز جهت رفع نیاز سازمان به آن اطلاعات دسترسی داشته باشد. نتیجه گیری: شناسایی و اولویت بندی نیازمندی های مدیریت دانش در سازمان، به مدیران کمک می کند تا با توجه به حوزه گسترده و متنوع مباحث و موضوعات موجود در این حوزه، منابع محدود مالی، زمانی و انسانی خود را جهت پیاده سازی مدیریت دانش به موارد ارجح و اولویت دار اختصاص دهند.
واکاوی تجارب زیسته پژوهشگران در استفاده از شبکه های اجتماعی علمی: مطالعه پدیدار شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم و فنون مدیریت اطلاعات دوره ۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۲)
391 - 430
حوزههای تخصصی:
هدف: هدف این پژوهش واکاوی تجارب زیسته پژوهشگران دانشگاه شهید مدنی آذربایجان در استفاده از شبکه های اجتماعی علمی است. روش شناسی: پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و به روش پدیدارشناسی تفسیری انجام شد. جامعه این پژوهش اعضای هیات علمی دانشگاه بودند و 20 نفر به صورت نمونه گیری هدفمند ملاک مدار انتخاب و تجربیات آن ها اخذ شد. مصاحبه ها به صورت نیمه ساختاریافته انجام شد و تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش از تجارب زیسته پژوهشگران 349 کد استخراج و در 180 واحد معنایی و 29 مقوله قرار گرفت. در نهایت از 29 مقوله، چهار تم استخراج گردید. تم ها عبارتند از نحوه آشنایی پژوهشگران با شبکه های اجتماعی علمی، زمینه ها و دلایل استفاده از شبکه های اجتماعی، قابلیت های شبکه های علمی و موانع و چالش های شبکه های علمی. نتیجه گیری: قابلیت ها و امکانات فراهم شده در شبکه های اجتماعی علمی دلیل استفاده از این شبکه ها است. آشنایی بیشتر پژوهشگران با این قابلیت ها، تقویت و رفع کاستی های این شبکه ها منجر به استفاده بیشتر از این فضای آنلاین جامعه علمی خواهد شد
نقش سواد سلامت در ارتقای توانایی تشخیص اخبار جعلی کووید19: مدل معادلات ساختاری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقدمه: هدف این پژوهش بررسی نقش سواد سلامت در ارتقای توانایی تشخیص اخبار جعلی کووید19 در بین دانشجویان دانشگاه رازی است.روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی با رویکرد توصیفی همبستگی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه تشکیل می دهند (10570 نفر) که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی 371 نفر به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد سواد سلامت و پرسشنامه محقق ساخته توانایی تشخیص اخبار جعلی کووید19 بر اساس بیانیه ایفلا (2021) استفاده شده است. روایی ابزارها با نظر متخصصان و پایایی نیز با آزمون آلفای کرونباخ تأیید گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که سطح سواد سلامت دانشجویان بالاتر از مقدار متوسط (80/3) و توانایی تشخیص اخبار جعلی کووید19 (26/3) دانشجویان نیز اندکی بالاتر از سطح متوسط است. همچنین بین میزان توانایی تشخیص اخبار جعلی کووید19 و سواد سلامت رابطه مثبتی وجود دارد و سواد سلامت با ضریب مسیر 33/0 بر متغیر توانایی تشخیص اخبار جعلی کووید19 تأثیر دارد.نتیجه گیری: با توجه به اینکه بین سواد سلامت و توانایی تشخیص اخبار جعلی مرتبط با بیماری کووید19 رابطه مثبت وجود دارد، باید آموزش و اقدامات لازم در جهت ارتقای سواد سلامت دانشجویان صورت گیرد تا بتوان به ارتقا مهارت های تشخیص اخبار جعلی بیماری کووید19 دانشجویان کمک نمود. نتایج این پژوهش می تواند در برنامه ریزی های آموزشی دانشگاه ها مورداستفاده قرار گیرد.
بهبود الگوی رفتاری کارشناسان امنیت اطلاعات در مواجه با تهدیدات سایبری با رویکرد آینده پژوهی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
دانش شناسی سال ۱۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۱
124 - 101
حوزههای تخصصی:
هدف: بیشتر تحقیقاتی که در زمینه امنیت سیستم های اطلاعاتی صورت گرفته، بر عوامل فنی پرداخته شده ، ولی راه کارهای امنیت اطلاعات در مواجه با تهدیدات سایبری باید به گونه ای جامع و آینده نگرانه تبیین شود تا در مقابل تهدیدات نوظهور نیز کارایی لازم را داشته باشند. پژوهش کاربردی- توسعه ای حاضر با رویکرد آینده پژو هی پس از بررسی شاخص ها ، به بهبود الگوی رفتاری و صحیح کارشناسان امنیت اطلاعات در مواجه با تهدیدات سایبری نوظهور می پردازد. روش پژوهش : ابتدا در مرحله کیفی از روش فراترکیب ، جهت استخراج شاخص ها از منابع و سؤال های پژوهش استفاده شد و در مرحله کمی با کمک خبرگان و روش دلفی دو مرحله ای ، شاخص ها اعتبارسنجی، پالایش و خوشه بندی شد ، در مرحله پیمایشی پاسخ پرسشنامه ها پس از تجزیه و تحلیل آماری و تحلیل عاملی تأییدی، مورد بررسی قرار گرفت و با کمک نرم افزار بار عاملی مرتبه دوم و سوم هر بعد، مؤلفه ها و شاخص ها ، به دست آمد. یافته ها : از 112 منبع، 142 شاخص استخراج و با کمک خبرگان اعتبارسنجی و پالایش شد. در مرحله اول و دوم دلفی 17 شاخص به دلیل پایین بودن CVR/CVI حذف و در نهایت 125 شاخص نهایی گردید و به کمک نرم افزار و خوشه بندی طبقه ای، ابعاد و مؤلفه پژوهش تبیین شد. سپس در مرحله پیمایشی، پس از دریافت 111 پاسخنامه از سوی کارشناسان امنیت اطلاعات و بررسی پایایی آنها ، الگوی رفتاری مناسب پژوهش احصاء گردید. نتیجه گیری: براساس وزن بعد ها و مؤلفه های پژوهش، بعد «تهدیدات امنیتی» مؤلفه «خسارت های غیرعمدی» بیشترین وزن و بعد «عوامل فنی» مؤلفه «برنامه ریزی» و «پایش» کمترین وزن را داشته اند.
شناسایی ظرفیت کتابخانه های عمومی با محوریت ایجاد سرمایه اجتماعی: مرور نظام مند(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقدمه: هدف از این مطالعه شناسایی ظرفیت ها و پتانسیل های کتابخانه های عمومی در ایجاد سرمایه اجتماعی و شناسایی فعالیت های کتابخانه های عمومی با محوریت ایجاد سرمایه اجتماعی است. کتابخانه های عمومی به عنوان مکان های عمومی که از ظرفیت بالایی برای ایجاد ارتباط بین افراد برخوردارند در این بین سهم بسزایی دارند.روش شناسی: مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی و مبتنی بر چارچوب مطالعه نظام مند پریسما است. برای جمع آوری متون اصیل پژوهشی مرتبط از پایگاه اطلاعاتی معتبر انگلیسی وب آوساینس و با کلیدواژه های تخصصی این حوزه جست وجو صورت گرفت و تعداد 152 مدرک به زبان انگلیسی شناسایی گردید. در مراحلی تکرارشونده با مطالعه و بررسی منابع، موارد تکراری و غیرمرتبط با موضوع حذف گردیدند. درنهایت با اعمال پالایش اولیه، معیارهای ورودو خروج از مطالعه و کنترل توسط پژوهشگر، تعداد 36 متن پژوهشی اصیل انگلیسی در قالب مقاله برای ورود به مرور نظام مند انتخاب شدند.یافته ها: مرور پژوهش ها نشان داد که اغلب پژوهش های مرتبط با ظرفیت کتابخانه های عمومی در ایجاد سرمایه اجتماعی، با روش پژوهش پیمایشی، مطالعه موردی و منابع گردآوری داده ها شامل ساکنان محلی، کاربران و غیرکاربران کتابخانه، منابع و متون منتشرشده، مدیران و کتابداران کتابخانه و مهاجران بوده است. همچنین ابزار مورداستفاده در اغلب پژوهش های صورت گرفته پرسشنامه و مصاحبه غیرساختاریافته بوده است. در مجموع 10 ظرفیت کتابخانه عمومی شامل؛ ایجاد دسترسی برابر به منابع اطلاعاتی، فراهم آوردن فرصت های یادگیری و کسب مهارت، مکان ملاقات و مکان جلسات، مکانی برای ارائه خدمت به افراد در حاشیه جامعه، مکانی با هدف برقراری عدالت اجتماعی و بی طرف و قابل استفاده برای همه گروه ها، مکانی برای ایجاد ارتباط بین افراد، مکانی برای افزایش مشارکت عمومی، محیط خوشایند کتابخانه، مکانی برای اوقات فراغت مردم برای ایجاد سرمایه اجتماعی شناسایی شد.نتیجه : توجه به کتابخانه به عنوان مکانی برای ملاقات و مکان جلسات افراد، تقویت مجموعه منابع اطلاعاتی کتابخانه های عمومی و افزایش برنامه های مربوط به یادگیری و مهارت آموزی، همچنین توجه به افراد در حاشیه جامعه در ارائه خدمات در کتابخانه های عمومی برای ایجاد سرمایه اجتماعی ضروری است. از سوی دیگر حفظ بی طرفی کتابخانه های عمومی در برخورد با افراد از گروه ها و نژادهای مختلف و توجه به کتابخانه عمومی به عنوان مکانی برای افزایش مشارکت عمومی و توجه به نقش کتابخانه های عمومی در ارتقای برنامه های اوقات فراغت می تواند به ایجاد سرمایه اجتماعی از طریق کتابخانه های عمومی کمک کند. همچنین بررسی منابع اطلاعاتی داخلی و خارجی نشان داد تاکنون هیچ پژوهشی به مرور نظام مند پژوهش های کتابخانه های عمومی در ایجاد سرمایه اجتماعی نپرداخته است. لذا مرور منابع علمی و پژوهشی منتشرشده برای داشتن دیدی جامع نسبت به ظرفیت کتابخانه های عمومی در ایجاد سرمایه اجتماعی ضروری است.
امکان سنجی توسعه هستی شناسی به روش نیمه خودکار مبتنی بر تحلیل بسامد واژگان: مطالعه موردی بیماری «گلوکوم»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تغییر رویکرد نظام های اطلاعاتی از پردازش واژه به پردازش مفهوم، موجب توجه به هستی شناسی ها شده است. در علوم پزشکی و بیماری های انسان، به لحاظ وجود تنوع در اصطلاحات و لزوم اشتراک اطلاعات از طریق نرم افزارهای مختلف مانند پرونده های پزشکی، سامانه های ثبت سوابق بهداشتی و... بکارگیری هستی شناسی ها ضروری به نظر می رسد. در پژوهش حاضر، رویکردی نیمه خودکار برای توسعه هستی شناسی پیشنهاد شده است که می تواند با استفاده از ابزارهای متن کاوی، شناسایی مولفه های ساختاری هستی شناسی و تعیین نسبی روابط را از متون علمی تسهیل کند. مدل پیشنهادی در قالب کد نرم افزاری با نام اختصاری «TmbOnt_Alfa[1]» ارائه شده است. این کد با استفاده از رابط کاربر، فایل متنی ورودی را فراخوانی کرده و پس از پردازش بر اساس تنظیمات، اصطلاحات کلیدی برای توسعه هستی شناسی را استخراج می کند. به منظور ارزیابی کارایی روش پیشنهادی، مطالعه موردی در حوزه بیماری «گلوکوم» با داده های متنی مشتمل بر10،000 چکیده مقاله از «PubMed[2]» برمبنای جستجوی واژگانی تهیه گردید. پس از مراحل پردازش، مفاهیم و ساختار سلسله مراتبی هستی شناسی حاصل در پروتژ وارد شد. سرانجام، سنجش قیاسی هستی شناسی توسعه یافته با سرعنوان پزشکی «MESH[3]»، «اصطلاح نامه وتوصیفگرهای پزشکی فارسی» و «هستی شناسی بیماری ها» و «هستی شناسی BAO[4]» نشان داد که میانگین دقت مفاهیم و میانگین دقت مکانی مفاهیم بیش از 70 درصد با هستی شناسی های بازنمایی شده در پایگاه های معتبر هستی شناسی بیماری های انسانی «Bio-Ontologies» انطباق داشته و به طور میانگین بیش از 30 درصد واژگان جدید برای افزودن به دامنه را فراهم کرده است. [1] Text miner for base ontology development, Alfa version[2] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/[3] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/mesh/[4] https://bioportal.bioontology.org/ontologies/BAO
ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت دانش در صنعت توسعه نرم افزار با استفاده از روش فرا ترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: صنعت نرم افزار نمودی از مهارت های نرم و تفکر انتزاعی انسانی. این پژوهش به منظور ارزیابی عملکرد سیستم مدیریت دانش به عنوان یکی از مهم ترین زیرساخت های بهبوددهنده عملکرد در شرکت های نرم افزاری، بر مبنای رویکرد فراترکیب شده انجام شده است. روش شناسی: این پژوهش کاربردی و با روش اسنادی و فراترکیب انجام شده است. برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از روش هفت مرحله ای فراترکیب سندلوسکی و باروسو استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان داد که عوامل سازمانی (فرهنگ، حمایت مدیریت ارشد، استراتژی سازمان، ساختار سازمانی)، عوامل فردی (آموزش، مشارکت کارکنان، دانش و آگاهی نسبت به سیستم های مدیریت دانش، مقاومت در برابر تغییر)؛ عوامل زیرساخت فناوری (کاربرپسند بودن، امنیت داده و اطلاعات، روش های ارتباط و همکاری، میزان یکپارچگی سیستم های سازمانی، کیفیت دانش)؛ فرایند مدیریت دانش (اکتساب دانش، انتقال دانش، خلق دانش)؛ فواید اقتصادی / هزینه (هزینه سرمایه، هزینه عملیاتی) بر روی اریابی عملکرد مدیریت دانش در صنعت توسعه نرم افزار تأثیر می گذارند.
عوامل موردنیاز برای پیاده سازی سیستم مدیریت دانش بر مبنای ایزو 30401: رویکرد عملیاتی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
بازیابی دانش و نظام های معنایی سال ۱۰ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳۶
189 - 222
حوزههای تخصصی:
هدف: دانش باید یک منبع کلیدی ایجاد ارزش برای سازمان ها باشد و سیستم مدیریت دانش باید در سیستم مدیریت کلی سازمان تعبیه شود. بر این اساس، مدیریت دانش در استاندارد ایزو 30401 گنجانده شده است که الزامات سیستم های مدیریت دانش را مشخص می کند. هدف مقاله حاضر این بود که عوامل موردنیاز برای پیاده سازی مدیریت دانش در صنعت فرودگاهی را بر پایه ایزو 30401 تعیین نماید. روش شناسی: برای دستیابی به هدف، ابتدا عوامل مدیریت دانش در صنعت فرودگاهی با استفاده از روش فراترکیب شناسایی و بر پایه ایزو 30401 دسته بندی شدند و در ادامه مدل مفهومی پژوهش ارائه شد. برای بررسی روایی ساختاری مدل مفهومی، پرسشنامه بین 384 نفر از کارکنان شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران پخش و روایی مدل با روش تحلیل عاملی تأییدی بررسی شد. یافته ها: نشان داد عوامل موردنیاز جهت پیاده سازی یک سیستم مدیریتی برای مدیریت دانش در فرودگاه ها دربرگیرنده «اجزای» سیستم مدیریتی است که در ارتباط با دانش هستند؛ یعنی راهبرد، فرهنگ مدیریت دانش، ساختار، حاکمیت و رهبری، نقش ها و مسئولیت ها، طرح ریزی، فناوری و زیرساخت و عملیات سازمان و دربرگیرنده الزاماتی است که هرکدام نماینده یک «بعد» از «سیستم مدیریت دانش» است که به یکدیگر وابسته هستند یعنی گسترش دانش، انتقال و تبدیل دانش و توانمندسازها. نوآوری (ارزش(: این پژوهش اولین مطالعه ای است که یک چشم انداز یکپارچه از عوامل موردنیاز برای پیاده سازی سیستم مدیریت دانش در فرودگاه ها بر پایه ایزو 30401 را ارائه می دهد. چنین شناسایی عوامل سیستم مدیریت دانش، به خوبی می تواند راهبردهای کارساز برای ارتقاء مدیریت دانش در ایجاد ارزش و بهبود کارکرد سازمان ها تدوین کند.
میزان رعایت استانداردهای خدمات آموزش از راه دور انجمن کتابخانه های دانشگاهی و تحقیقاتی (ACRL) در کتابخانه های دانشگاهی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف: با توجه به اهمیت آموزش های از راه دور، کتابخانه های دانشگاهی باید ضمن آمادگی برای پشتیبانی از خدمات آموزش از راه دور، برای ارزیابی عملکرد خود و اصلاح مسیر و خدمات، از استانداردها و معیارهایی مدون نیز بهره ببرند. ازاین رو، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان رعایت استانداردهای مربوط به خدمات آموزشی از راه دور توسط کتابخانه های دانشگاه های ایران بر اساس استانداردهای انجمن کتابخانه های دانشگاهی و تحقیقاتی (ACRL) صورت گرفت.روش: پژوهش حاضر به لحاظ روش، پیمایشی و ازنظر هدف نیز کاربردی بود. جامعه آماری این پژوهش، مدیران کتابخانه های دانشگاه های جامع ایرانی حاضر در نظام رتبه بندی دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی ایران (۱۳۹۹-۱۴۰۰) بودند. با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونه گیری تصادفی ساده، حجم نمونه پژوهش به تعداد ۶۳ کتابخانه محاسبه شد که پس از توزیع پرسشنامه ها (الکترونیکی و چاپی) تعداد ۶۰ پرسشنامه (معادل ۹۵ درصد حجم نمونه) جمع آوری و مبنای محاسبه و تحلیل قرار گرفت. گردآوری اطلاعات با استفاده از یک پرسشنامه محقّق ساخته بر مبنای مؤلفه های ذکرشده در استاندارد خدمات آموزش از راه دور انجمن کتابخانه های دانشگاهی و تحقیقاتی (ACRL) (الزامات سازمانی، کتابخانه ای و خاص) صورت گرفت. روایی ابزار پژوهش نیز با نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تائید قرار گرفت.یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که وضعیت ارائه خدمت آموزشی از راه دور کتابخانه های دانشگاهی ایران بر اساس استانداردهای انجمن کتابخانه های دانشگاهی و تحقیقاتی در بعد الزامات سازمانی در حد متوسط است. همچنین در بعد الزامات کتابخانه ای به این صورت است که خدمت «ارزیابی دوره ای خدمات آموزش از راه دور کتابخانه» رعایت نمی شود و سایر خدمات نیز در این بعد در حد متوسط رعایت می شوند. در مؤلفه الزامات خاص نیز مشخص شد که استانداردهای مربوط به زیرمؤلفه های «مسئولیت های مالی»، «کارکنان»، «مدیریت» و «امکانات و تجهیزات»، در حد متوسط رعایت می شود و استانداردهای زیرمؤلفه های «خدمات»، «منابع» و «مستندسازی» رعایت می گردند. دراین بین، در زیرمولفه امکانات و تجهیزات، صرفاً استاندارد «امکان از سال منابع کتابخانه به صورت پستی برای دانشجویان بین الملل» در کتابخانه های دانشگاهی ایران رعایت نمی شود اما استانداردهای مؤلفه مستندسازی در تمامی موارد در کتابخانه های دانشگاهی ایران رعایت می شود.نتیجه گیری: چنانچه کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی دانشگاهی در ایران بخواهند درزمینه ارائه خدمات آموزش از راه دور موفق عمل کنند و گام هایی اصولی بردارند باید ضمن رفع نقایص موجود نسبت به تدوین یک برنامه مدون برای ارائه و ارتقای سطح خدمات آموزش از راه دور خود اقدام کنند. تبعیت از یک استاندارد در این مسیر م ی تواند به عنوان یک نقشه راه عمل کرده و چهارچوبی را برای این خدمات در اختیار مدیران کتابخانه های دانشگاهی ایران قرار دهد. همچنین، کتابخانه ها باید در برنامه های خود نسبت به اولویت بخشی به خدمات آموزش از راه دور اقدامات لازم را انجام دهند و در اهداف و مأموریت های کتابخانه توجه به این نوع از خدمات گنجانده شود.
ویژگی ها و نقش منبع مرجع راهنماهای گردشگری چاپی و الکترونیکی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقدمه: راهنمای گردشگری، مرجع مسافرت گردشگری برای گردشگران و مسافران است. این راهنما شامل اطلاعاتی درباره نقاط گردشگری، مکان های تاریخی، فرهنگی و جذاب برای مسافران است. همچنین دارای فهرست انجمن ها، سازمان ها و خدمات در سفر و گردشگری است. هدف از این پژوهش بررسی ویژگی های راهنماهای گردشگری چاپی و الکترونیکی، طراحی و سازماندهی آن در ایران است.
روش شناسی : این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر ماهیت و روش، پیمایشی توصیفی است. جامعه آماری پژوهش، تمامی کارکنان معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی تهران هستند که تعداد آنها 143 نفر است. به دلیل محدود بودن جامعه، نمونه گیری انجام نشد. ابزار گردآوری داده ها در پژوهش حاضر، پرسشنامه محقق ساخته است. برای سنجش روایی پرسشنامه از روش روایی صوری بهره گرفته شد. محاسبه پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ موردسنجش قرار گرفت که میزان 879/0 تعیین شد. اطلاعات حاصل از پرسشنامه، با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 19 تحلیل شد.
یافته ها: یافته های پژوهش حاضر از آزمون فرضیه های توصیفی نشان داد از دیدگاه پاسخگویان، راهنماهای مکتوب گردشگری در ایران در دریافت اطلاعات مناسب و استفاده مطلوب بر اساس نیاز کاربران مؤثر است. افزون بر این، به باور پاسخگویان راهنماهای گردشگری مکتوب ایران، ازنظر شکل و استفاده مطلوب و ازنظر فناوری های روز و استفاده مطلوب از استانداردهای گرافیکی مطلوب هستند. همچنین دیدگاه پاسخگویان درباره راهنماهای الکترونیکی گردشگری ایران نیز نشان داد پاسخگویان این راهنماها را در دریافت اطلاعات و استفاده مطلوب از راهنماهای گردشگری مؤثر و ازنظر شکل و فناوری های روز و استفاده از استانداردهای گرافیکی مطلوب می دانند.
نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که استفاده از راهنماهای گردشگری در ایران برای دریافت اطلاعات و بهره گیری مناسب از آنها در ترغیب گردشگران و شناخت بهتر فضاهای فرهنگی و تاریخی نقش مهمی دارد. همچنین پیشرفت های فناوری، سبب بهره گیری از ابزارهایی چون شبکه های اجتماعی، فضای وب، نرم افزارهای تخصصی گردشگری شده که تأثیر بسزایی در جذب مخاطب دارد. برنامه های منطبق با گوشی های هوشمند می تواند فعالیت گردشگری را افزایش دهد. علاوه بر آن، اشترک گذاری اطلاعات گردشگری در میان مسافران یکی از راهکارهای مهم آگاهی یافتن از مقاصد گردشگری است. همچنین مشخص شد که اشتراک گذاری اطلاعات در محیط برخط می تواند عاملی برای تقویت بهره گیری از راهنماهای الکترونیکی باشد.
تأثیر عوامل فردی و سازمانی با نگرش و قصد اشتراک دانش و نقش آن ها در ارتباطات علمی: مطالعه موردی اعضای هیئت علمی دانشگاه های غرب کشور(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقدمه: اشتراک دانش و ارتباطات علمی در خلأ اتفاق نمی افتد. به نظر می رسد اشتراک دانش و ارتباطات علمی تحت تأثیر عوامل فردی و سازمانی قرار دارند که نقش مهمی در بقای دانشگاه دارند. از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر عوامل فردی و سازمانی با نگرش و قصد به اشتراک دانش و نقش آن ها در ارتباطات علمی در بین اعضای هیئت علمی دانشگاه های غرب کشور و ارائه مدل با استفاده از معادلات ساختاری است.
روش شناسی: روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نوع پیمایشی تحلیلی بود. حجم نمونه برابر با 270 نفر تعیین شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود. به منظور تعیین پایایی پرسشنامه، از آزمون کرونباخ استفاده شد. نتایج این آزمون با 41 سؤال، مقدار 745/0 به دست آمد که از پایایی مناسبی برخوردار بود. برای تحلیل داده ها از آماره توصیفی، رگرسیون چندگانه و مدل یابی معادلات ساختاری و از نرم افزار اس پی اس اس نسخه 23 و آموس استفاده گردید.
یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان داد متغیر اعتماد از طریق نگرش به اشتراک دانش و متغیر هنجار ذهنی از طریق قصد اشتراک دانش بر ارتباطات علمی اثر گذاشتند. متغیر فرهنگ سازمانی و نظام پاداش از طریق نگرش به اشتراک دانش و فرهنگ سازمانی فقط از طریق قصد اشتراک دانش بر ارتباطات علمی اثر گذاشتند. متغیر هنجارهای ذهنی علاوه بر اینکه به صورت غیرمستقیم بر ارتباطات علمی اثر گذاشت به طور مستقیم نیز بر ارتباطات علمی دارای تأثیر بود. همچنین یافته ها نشان داد بیشترین اثر رگرسیونی مربوط به متغیر اعتماد (394/0) بر روی نگرش به اشتراک دانش بود. از طرفی، نگرش به اشتراک دانش (114/0) کمترین اثر رگرسیونی بر ارتباطات علمی داشت.
نتیجه: به طور کلی نتایج پژوهش نشان داد اعتماد، فرهنگ سازمانی و نظام پاداش با میانجی گری نگرش به اشتراک دانش و قصد اشتراک دانش بر ارتباطات علمی تأثیر دارند. همچنین این عوامل عناصری مهمی در تعیین شیوه های اشتراک دانش در آموزش عالی هستند. بنابراین نقش این عوامل در توسعه ارتباطات علمی با حفظ نقش واسطه ای اشتراک دانش انکارناپذیر است.
آینده پژوهی و سناریوپردازی نهاد کتابخانه های دانشگاهی ایران با رویکرد ترکیب تحلیل اثر متقابل(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
کتابداری و اطلاع رسانی دوره ۲۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۳)
243 - 273
حوزههای تخصصی:
هدف: مدیران کتابخانه های دانشگاهی برای مواجهه با محیط متغیر و رقابتی آتی، نیازمند درکی از آینده هستند تا آمادگی کافی برای به کارگیری راهبردهای متناسب با شرایط مختلف پیشآمده را داشته باشند. این پژوهش با هدف بررسی و طراحی سناریو برای آینده کتابخانه های دانشگاهی کشور در جهت کمک به ارائه راهبردهای پابرجا در ارتقاء و توسعه این کتابخانه ها انجام شده است.روش: در این پژوهش کاربردی-پیمایشی، 16 کتابخانه دانشگاهی به روش نمونه گیری سهمیه ای انتخاب و تنی چند از صاحبنظران حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی به همراه مدیران یا معاونین کتابخانه های دانشگاه های منتخب، پنل خبرگی را تشکیل داده اند. ابزار گردآوری داده ها، چهار دسته پرسشنامه محقق ساخته است. در مرحله نخست، پیشران های مؤثر بر آینده کتابخانه های دانشگاهی با مطالعه جامع ادبیات پژوهش و پایش وغربالسازی آن ها از سوی خبرگان با روش دلفی فازی، شناسایی شده است. سپس اوزان هر یک از پیشران ها به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی محاسبه و در ادامه، با ترکیب نتایج حاصل از این روش با رویکرد تحلیل اثر متقابل، پیشران های کلیدی و عدم قطعیت های نهایی تعیین شده است.یافته ها: با تحلیل وجوه عدم قطعیت های نهایی، از میان سناریوهای کاندید امکانپذیر، چهار سناریوی باورپذیر شامل مدینه فاضله، کلید گنج، دور باطل و خرابات برای آینده کتابخانه های دانشگاهی ترسیم شد که از میان آن ها سناریوی مدینه فاضله به عنوان آینده متصور برای کتابخانه های دانشگاهی کشور انتخاب گردید.