فرامرز سهیلی

هدف پژوهش تعیین رابطه بین ویژگی های شخصیتی با مهارت های سواد دیجیتالی کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه بود. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی انجام شد. به منظور جمع آوری داده ها، از دو پرسشنامه ویژگی های شخصیتی مک کری و کاستا و مهارت های سواد دیجیتالی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش متشکل از 170 نفر از کتابداران کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه و حجم نمونه 118 نفر است که از طریق جدول مورگان به دست آمد. تجزیه وتحلیل داده ها با آمارهای توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار spss انجام شد. مقدار ضریب همبستگی بین ویژگی های شخصیتی با مهارت های سواد دیجیتالی مثبت و برابر با 48/0 بوده و بیانگر آن است که این دو متغیر از شدت همبستگی مناسبی برخوردارند. در مورد سایر فرضیه های پژوهش نیز مقدار ضریب همبستگی صفات روان نژندی، برون گرایی، سازگاری، تجربه پذیری و وجدان گرایی با مهارت های سواد دیجیتال مثبت بوده و با توجه به شیب خط رگرسیون در نمودار پراکندگی، به ترتیب برون گرایی، تجربه پذیری، وجدان گرایی، سازگاری و روان نژندی، بیشترین تا کمترین تأثیر را در این زمینه داشته اند. نتایج پژوهش رابطه بین ویژگی های شخصیتی و مهارت های سواد دیجیتالی را در بین کتابداران تأیید می کند و بر این اساس نتیجه گیری می شود که برای توانمندسازی کتابداران توجه به ویژگی های شخصیتی و ارتقای سواد دیجیتالی کتابداران ضروری است.

هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین الگوی دسترسی کاربران کتابخانه های عمومی استان ایلام به منابع اطلاعاتی و تحلیل تراکنش های امانت با استفاده از رویکرد قوانین انجمنی، خوشه بندی و طبقه بندی در داده کاوی است. روش: در این پژوهش، با استفاده از فنون داده کاوی و با بهره گیری از الگوریتم های قوانین باهم آیی، خوشهبندی، و طبقه بندی روی داده های بخش امانت کتابخانه های عمومی استان ایلام، اطلاعات جمعیت شناختی تأثیرگذار بر رفتار مطالعاتی اعضا بررسی و الگوهای استفاده از منابع اطلاعاتی توسط این جامعه ناهمگن استخراج شد. فرایند داده کاوی به کاررفته در پژوهش متشکل از شش مرحله است که به ترتیب شامل درک شغلی، درک داده ها، آماده سازی داده ها، مدل سازی (اپریوری، کوهنن، شبکه عصبی مصنوعی، و درخت تصمیم)، ارزیابی، و استفاده بود. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که در بحث موضوعات مورد مطالعه، گروه های مختلف استفاده کننده از منابع اطلاعاتی دانشجویان علاوه بر مطالعه کتاب های درسی خود، موضوعاتی مانند تاریخ ایران و دین اسلام را مطالعه کرده اند. به لحاظ بُعد جنسیت، خانم های دارای مدرک تحصیلی کارشناسی به مطالعه موضوعاتی درزمینه ادبیات و زبان فارسی و داستان علاقه مند بودند. تجزیه وتحلیل امانت منابع ازنظر جنسیت نشان داد که ۵۸ درصد از اعضای فعال کتابخانه های عمومی استان ایلام را خانم ها و ۴۲ درصد را آقایان تشکیل می دهند؛ این تفاوت نمایانگر آن است که خانم ها تمایل بیشتری به استفاده از منابع اطلاعاتی کتابخانه های عمومی استان ایلام دارند. همچنین، ۵۴ درصد از افرادی را که در بازگشت کتاب های به امانت گرفته تأخیر دارند خانم ها و ۴۶ درصد از آن ها را آقایان تشکیل می دهند، و در بازگشت به موقع کتاب، خانم ها ۵۲ درصد و آقایان ۴۸ درصد از خود مسئولیت پذیری نشان داده اند. نتایج به دست آمده نشان دهنده آن است که آقایانِ دارای مدرک تحصیلی دیپلم به موضوعاتی درباره دین اسلام علاقه مند بودند و این گروه نسبت به بازگشت کتاب های خود احساس مسئولیت داشتند. ازنظر جنسیت و تأثیر آن بر موضوعات مورد مطالعه، خانم هایی که ازنظر تحصیلات در مقطع کارشناسی بوده و ازنظر شغل، خود را در گروه مشاغل آزاد معرفی کرده اند، به رده های ادبیات و زبان فارسی و داستان علاقه نشان داده اند و در بازگشت کتاب های خود تأخیری نداشته اند. نتایج حاصل از بررسی مدل رفتاری مراجعان ازنظر برگشت کتاب، نشان داد آقایانی که دارای تحصیلات دیپلم بوده اند و شغل خود را آزاد معرفی کرده اند در بازگشت کتاب های خود تأخیری نداشته اند. همچنین، خانم های دارای مدرک تحصیلی دیپلم و کارشناسی که شغل خود را آزاد معرفی کرده اند در بازگشت کتاب های خود تأخیر نداشته اند. دانشجویان دارای مدرک تحصیلی کارشناسی در بازگشت کتاب های خود تأخیر داشته اند. برای پیش بینی تأخیر در بازگشت کتاب ها براساس ویژگی هایی همچون جنسیت و مقطع تحصیلی، از مدل شبکه های عصبی استفاده شد و میزان صحت مدل در حین فرایند یادگیری 18/69 درصد بود. اصالت/ارزش: پیاده سازی شبکه عصبی در پایگاه داده کتابخانه های عمومی استان ایلام به منظور پیش بینی تأخیر در بازگشت کتاب ها براساس ویژگی هایی مختلف نمایانگر آن است که یادگیری و پیش بینی خروجی، با دریافت ورودیهای جدید در پایگاه داده کتابخانه های عمومی استان ایلام امکان پذیر است.

هدف: در پژوهش حاضر هدف تعیین وضعیت مهارت های نرم کتابداران دانشگاهی استان کرمانشاه از منظر کتابداران شاغل در این دانشگاه هاست.روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به روش پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کتابداران کتابخانه های دانشگاهی استان کرمانشاه (58 نفر) تشکیل می دهند. این پژوهش به صورت سرشماری انجام شده است و 51  مورد از پرسشنامه های توزیع شده تکمیل و بازگردانده شد. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسش نامه ساندرز (2019) استفاده گردید. جهت آزمون پایایی پرسش نامه، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد، میزان آلفای به دست آمده 81/0 است که نشان دهنده ضریب پایایی مطلوب برای سؤالات پرسش نامه است.یافته ها: با توجه به آزمون فریدمن مهارت های انتخاب شده با یکدیگر دارای تفاوت میانگین هستند. یافته ها نشان داد که 23 مهارت از نظر کتابداران، مورد نیاز تمام فارغ التحصیلان، 21 مهارت مورد نیاز اغلب کتابداران، 3 مهارت مورد نیاز برخی کتابداران و 9 مهارت مورد نیاز مدیران براساس میزان فراوانی در نظر گرفته شد.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که بالاترین اولویت ها از نظر کتابداران کتابخانه های دانشگاهی، مدیریت منابع انسانی/ پرسنل بوده که جزء مؤلفه های مدیریتی است. این بدان معناست که کتابداران به مهارت نرم مدیران خود اهمیت می دهند و از نظر آنها مهم است که مدیر به بهترین شکل ممکن کتابداران را مدیریت کرده و پرسنل توانمندی را استخدام نماید. مهارت های ارتباط بین فردی، خدمات رسانی به مشتری، مهارت های جستجو (توانایی جستجو در پایگاه های داده، منابع اینترنتی و فهرست ها به طور کارآمد و مؤثر)، ارزیابی و انتخاب منابع اطلاعاتی، کارگروهی، مشاوره خوانندگان، تعامل با جوامع مختلف و آشنایی با اخلاق حرفه ای جزء مهارت های مهم هستند. به عبارتی، تمام فارغ التحصیلان بدون در نظر گرفتن مسیر شغلی آینده خود باید با این مهارت ها آشنایی داشته باشند. همچنین مؤلفه های ارتباطی دارای اهمیت زیادی برای کتابداران هستند. مهارت های نرم به اندازه مهارت های سخت مهم هستند و دانشجویان باید سعی بر یادگیری مهارت های نرم داشته باشند تا موفقیت را برای خود و سازمان به ارمغان بیاورند.

مقدمه: تلاش برای پویایی و اصلاح آموزش سواد اطلاعاتی مطابق با تغییر نسل ها و سلایق آنها، در کشورهای مختلف در دستور کار سیاست گذاران قرار گرفته و تلاش می شود برای ترغیب دانش آموزان به شرکت در دوره های سواد اطلاعاتی از ابزارهای جدید بهره گرفته شود. به همین جهت هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش بازی وارسازی بر یادگیری مهارت های سواد اطلاعاتی دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهرستان ایذه است.روش شناسی: روش پژوهش حاضر، شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بوده است. جامعه هدف پژوهش شامل تمامی دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهرستان ایذه بودند که 52 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. گروه آزمایش با بهره گیری از شیوه بازی وارسازی به مدت 10 جلسه تحت آموزش سواد اطلاعاتی قرار گرفتند درحالی که شیوه آموزش برای گروه کنترل به روش مرسوم و سنتی بود. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه سنجش مفاهیم و مهارت های سواد اطلاعاتی یزدانی بود و جهت تحلیل نتایج از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که استفاده از بازی وارسازی در یادگیری مهارت های تعریف نیاز اطلاعاتی دانش آموزان و یافتن اطلاعات مقطع متوسطه اول شهرستان ایذه نقش ندارد ولی بر یادگیری مهارت های ارزشیابی اطلاعات، سازماندهی اطلاعات و تبادل و اشاعه دانش آموزان مقطع متوسطه اول شهرستان ایذه تأثیر معناداری دارد و موجب افزایش این مهارت ها است.نتیجه گیری: بازی وارسازی می تواند به عنوان ابزار کمک آموزشی مناسبی جهت یادگیری مهارت های ارزشیابی اطلاعات، سازماندهی اطلاعات و تبادل و اشاعه سواد اطلاعاتی دانش آموزان مورداستفاده قرار گیرد. 

مقدمه: معماری و فضای کتابخانه های عمومی عواملی اثرگذار در رضایت کاربران و جذب و نگهداری آنان هستند. در این مطالعه نقش مؤلفه های مرتبط با معماری و فضای کتابخانه های عمومی در میزان رضایتمندی کاربران آنها بررسی شده است. روش شناسی : در این پژوهش پیمایشی از نوع توصیفی همبستگی، از میان 15000 نفر از کاربران فعال 23 کتابخانه عمومی شهر کرمانشاه نمونه ای متشکل از 375 نفر از کاربران به روش تصادفی طبقه ای بر پایه فرمول کوکران انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای با 39 گویه در مقیاس پنج طیفی لیکرت با چهار مؤلفه مربوط به معماری و فضای کتابخانه بود که پایایی آن با آلفای کرونباخ و روایی آن با تحلیل عاملی تأییدی به دست آمد. داده های 346 پرسشنامه تکمیل شده با نرم افزار اس پی اس اس تجزیه وتحلیل شد. یافته ها : یافته های این پژوهش نشان داد بین معماری کتابخانه های عمومی و رضایتمندی کاربران از آنها رابطه معناداری وجود دارد. همچنین بین عوامل فیزیکی و رضایتمندی کاربران کتابخانه های عمومی هم رابطه معنادار وجود دارد؛ اما بین حذف صداهای مزاحم (آکوستیک) و رضایتمندی کاربران کتابخانه های عمومی رابطه معنادار وجود ندارد. در نهایت بین طراحی فضاهای پشتیبانی و رضایتمندی کاربران هم رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه : برای جلب رضایت کاربران کتابخانه های عمومی، توجه به عوامل معماری و فضا بسیار لازم و اثرگذار است. این دو عامل به اجتماعی سازی خدمات کتابخانه و تقویت اثر فرهنگی بومی آن کمک می کند.

مقدمه: هدف، آینده پژوهی سازماندهی دانش با استفاده از نظرات متخصصین ایرانی این حوزه درباره آینده و مسائل مرتبط با آن هست. روش شناسی: نوع پژوهش کاربردی با رویکرد کیفی است که با روش تحلیل محتوای کیفی، گراندد تئوری و ابزار مصاحبه گردآوری شده است. روش نمونه گیری هدفمند است. جامعه پژوهش نیز 20 نفر از متخصصین علم اطلاعات و دانش شناسی با زمینه تخصصی سازماندهی دانش هستند که با آن ها مصاحبه شد. یافته ها: به نظر متخصصین، نیروهای پیشران تأثیرگذار در آینده سازماندهی دانش عبارت اند از: تولیدکنندگان دانش، دست اندرکاران دانش، کاربران دانش و برخی مصاحبه شوندگان مجموعه پژوهش های سازماندهی دانش را روند روبه رشد و در عین حال متنوعی می دانند. فهرست نویسی و رده بندی، تاکسونومی، مباحث سنتی از جمله موارد کاهشی و ابزارهای تحت وب، ابزارها و استانداردهای سازماندهی دانش، وب معنایی و هستی شناسی از جمله موارد افزایشی بیان شده است. در زمینه چالش های سازماندهی دانش نیز می توان به عواملی مانند مشکلات پژوهشی، نیروی انسانی، آموزش و ...، اشاره کرد. نتیجه گیری: سازماندهی دانش موضوعی چندوجهی، روبه رشد و دارای زایش در علم اطلاعات و دانش شناسی است که با مسائل و موارد قوت و ضعف خود دست به گریبان است. هر کدام از بخش های مدل پارادایمی با یکدیگر در تعامل بوده و بر یکدیگر اثر مثبت یا منفی می گذارند. صاحب نظران سازماندهی دانش شناخت خوب و روشنی از مسائل این حوزه دارند و موارد تأثیرگذار مختلفی را بیان کرده اند. بنابراین لازم است با بهره گیری از خرد جمعی و حمایت های مالی و معنوی اهمیت بیشتری به سازماندهی دانش داد و در ارتقای نقاط قوت و رفع نقاط ضعف کوشید.

هدف: مطالعه حاضر باهدف شناسایی عوامل مؤثر بر مراجعه زنان ناکاربر به کتابخانه های عمومی روستایی شهرستان کرمانشاه انجام گرفت. روش: این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شد. جامعه ی آماری زنان ناکاربر در ۸ کتابخانه روستایی شهرستان کرمانشاه می باشند. روش نمونه گیری پژوهش به صورت گلوله برفی است. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختاریافته می باشد. متن پیاده شده مصاحبه ها با سه روش کمی، ساختاری و تفسیری، تجزیه وتحلیل و در این راستا از نرم افزار مکس کیودا ۲۰۱۸ استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد ۴ بعد تأثیرگذار بر میزان و کیفیت مراجعه زنان ناکاربر به کتابخانه های روستایی عوامل محیطی، عوامل فردی، عوامل کتابخانه ای و عوامل فرهنگی و اجتماعی است. با توجه به فراوانی مفاهیم تکرار شده «عوامل تخصصی کتابخانه ای» بیشترین تأثیر بر عدم مراجعه زنان به کتابخانه های روستایی دارد و عامل «محیط» کمترین نقش در عدم مراجعه زنان به کتابخانه ها دارد. نتیجه گیری: جذب زنان ناکاربر به کتابخانه های روستایی می تواند منجر به ارتقاء دانش و معلومات این قشر به تبع آن تأثیر مستقیم در کانون خانواده و بهبود جایگاه کتابخانه در اذهان جامعه شود، لذا کتابخانه های روستایی باید نسبت به این مهم اهتمام ورزند و زمینه لازم برای خدمات دهی به این قشر را فراهم آورند. اصالت اثر: پژوهش حاضر با یک زاویه متفاوت به مقوله دسترسی زنان به اطلاعات نگاه کرده و زنان ناکاربر را مورد توجه قرار داده و عوامل مؤثر بر عدم مراجعه زنان به کتابخانه های روستایی را از دیدگاه این جامعه آماری بررسی می کند.

هدف : هدف پژوهش حاضر، شناسایی نقش جامعه شبکه ای در هویت حرفه ای کتابداران آستان قدس رضوی بر پایه نظریه جامعه شبکه جهانی کاستلز است. روش شناسی: پژوهش از نوع کیفی و دارای جهت گیری کاربردی است. جامعه پژوهش، کتابداران کتابخانه های آستان قدس رضوی و روش نمونه گیری، غیراحتمالی هدفمند است. حجم نمونه را 14 کتابدار تشکیل داده که حجم نمونه بر اساس اشباع نظری نهایی شده است. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته است و داده ها از طریق روش کیفی تحلیل مضمون مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته است. یافته ها : از تحلیل مصاحبه ها، 5 مضمون فراگیر استخراج گردید که عبارتند از: نقش ها و اهداف حرفه ای، نحوه تعامل با شبکه جهانی، قلمروهای نفوذ، تأثیرپذیری هویت حرفه ای از مشارکت در شبکه های جهانی و اثرات تعامل کتابداران با جامعه شبکه ای بر حرفه کتابداری مضامین فراگیر، شامل 15 مضمون سازمان دهنده است که از 135 مضمون پایه استخراج شده است. نتایج : توسعه شبکه جهانی همواره بخشی از دغدغه خاطر کتابداران به جهت تهدید های شغلی ناشی از این امر است. چالش هایی چون تغییرات سریع فناوری و انتشار حجم زیاد اطلاعات که گاهی غیرعلمی بوده و مستند نیستند و کمرنگ شدن نقش کتاب، کتابخانه و کتابدار، نگرانی هایی را برای کتابداران ایجاد کرده است. با پیشرفت فناوری و پیوستن به شبکه های جهانی، رسالت اصلی کتابخانه ها و به تبع آن کتابداران تغییر نمی کند، تنها شیوه و ابزار فعالیت کتابخانه ها و کتابداران تغییر می پذیرد و تکامل می یابد. کتابداران شبکه ارتباطات اجتماعی و فردی خود را توسعه داده و با دسترس پذیر کردن اطلاعات و انتقال تجارب و ارائه آموزش های لازم مخاطبان را جهت مشارکت در جامعه شبکه ای همگام می کنند. در این میان نقش مدیران متخصص، با تجربه و مشوق در احساس هویت کتابداران بسیار حائز اهمیت است.

مقدمه: سازماندهی دانش از مباحث قدیمی و اساسی کتابداری و اطلاع رسانی به شمار می رود. هدف پژوهش حاضر آشکارسازی روابط پیدا و پنهان پژوهشگران سازمان دهی دانش در جهان است. روش شناسی: نوع پژوهش کاربردی است که با رویکرد علم سنجی و با روش تحلیل هم استنادی انجام شده است. رکوردهای پژوهش بر مبنای کلیه مقاله های دو مجله سازماندهی دانش و فصلنامه فهرست نویسی و رده بندی و کلیدواژه های مرتبط با قلمرو سازماندهی دانش نمایه شده در وبگاه علم در سال های 1900 تا 2019 گردآوری شده است. در نهایت 17950 رکورد به صورت کامل همراه با مأخذ با فرمت plain text  موردبررسی قرار گرفت. تعداد کل استنادها 360143 بود. در این پژوهش، نویسندگانی که 130 استناد و بیشتر دریافت کرده بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند که تعداد این افراد 178 نفر بود. به منظور ترسیم شبکه هم استنادی از ماتریس 178 در 178 استفاده و شبکه هم استنادی نویسندگان ترسیم شد. در ادامه ماتریس متقارن ایجادشده به ماتریس همبستگی تبدیل شد. برای ترسیم ماتریس از نرم افزار بیب اکسل، برای تحلیل شبکه های هم استنادی از نرم افزار یو سی آی نت، برای ترسیم شبکه هم استنادی از نرم افزار ووز ویور، برای ترسیم نمودار دندروگرام از نرم افزار اس.پی.اس.اس و برای ترسیم نمودار راهبردی نیز از نرم افزار اکسل استفاده گردید. یافته ها: یورلند پرتألیف ترین و سالتون پراستنادترین پژوهشگر سازماندهی دانش در جهان هستند. هم چنین زوج روبرتسون و سالتون دارای بیشترین هم استنادی است. ساختار فکری سازماندهی دانش از یازده خوشه اصلی تشکیل شده است. بزرگ ترین خوشه (خوشه چهارم) شامل سی وشش پژوهشگر است که به موضوع بازیابی اطلاعات پرداخته است. پس ازآن، خوشه نخست با سی وپنج نویسنده است که با موضوع رفتار اطلاع یابی بازیابی اطلاعات آمده است. خوشه های ده و یازده نیز هرکدام دارای هجده پژوهشگر است که به موضوع های فهرست نویسی و رده بندی و سازماندهی دانش پرداخته اند. خوشه نه با هفت نویسنده کوچک ترین خوشه است که به موضوع علم سنجی پرداخته است. خوشه های ترکیبی، علم سنجی، هستی شناسی و فهرست نویسی و رده بندی دارای بالاترین تراکم و خوشه های بازیابی اطلاعات و سازماندهی دانش دارای بالاترین مرکزیت هستند. نتیجه : ایجاد پیوند هم استنادی میان نویسندگان سازماندهی دانش، نشان دهنده ارتباط فکری میان نویسندگان این قلمرو است. همه نویسندگان پرانتشار سازماندهی دانش، لزوماً جزء نویسندگان پراستناد محسوب نمی شوند. موضوع های بازیابی اطلاعات، رفتار اطلاع یابی و سازماندهی دانش نقش پررنگی در پژوهش های سازماندهی دانش دارند. نویسندگان پرانتشار و پراستناد، حضور مؤثرتری در نقشه علمی هم استنادی دارند. تحلیل هم استنادی نویسندگان، می تواند مهم ترین نویسندگان و روابط بین آن ها را نمایش دهد. از این تحلیل ها می توان در سیاست گذاری های کلان بهره برد.

مقدمه : هدف از انجام پژوهش حاضر، تحلیل عوامل مؤثر بر انجام فعالیت های داوطلبانه، رضایتمندی، استمرار فعالیت ها و وفاداری داوطلبان در کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه است. روش شناسی : پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش را داوطلبان فعالیت در کتابخانه های عمومی استان کرمانشاه تشکیل دادند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استاندارد اوه (2017) مشتمل بر 53 آیتم استفاده شد. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها، از آزمون های ضریب همبستگی، رگرسیون خطی ساده و چندگانه استفاده شد. یافته ها: تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که کارکردهای داوطلب شدن، تجربه داوطلبان، حمایت و پشتیبانی از آنان بر رضایتمندی داوطلبان تأثیرگذار است و همچنین بر استمرار فعالیت های آن ها و وفاداری آنان تأثیر معنی دار و مثبتی دارند. نتیجه : در میان کارکردهای داوطلب شدن کارکردهای درک/پیشرفت، شغل، اجتماعی بودن، ارزش و حفاظتی به ترتیب دارای بیشترین میانگین بودند و میانگین همه آن ها بزرگ تر از مقدار متوسط بود. این نشان می دهد که انگیزه اصلی داوطلبان کتابخانه های عمومی تسهیل در رشد شخصی و درک دیگران است.

هدف: تبادلات علمی و دسترسی راحت به اطلاعات موردنیاز لازمه رشد و پویایی علمی جامعه است. شبکه های اجتماعی علمی به عنوان بستری برای تبادلات علمی می توانند نقش بسیار در رشد و توسعه جامعه داشته باشند. با گسترش کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی روزمره شاهد شکل گیری نسل جدید ابزارهای اینترنتی هستیم که امکانات بی شمار برای ارتباط دوسویه فراهم آورده است. شبکه های اجتماعی علمی نیز محیطی برای معرفی و ارتقای فعالیت های علمی هستند و هرگاه بتوانند اطلاعات مرتبط فراهم کنند، با استقبال بیشتر متخصصان روبه رو خواهند شد. گردهم آمدن متخصصان بیشتر در این شبکه ها به معنای پویایی علمی بیشتر است. مطالعه حاضر به توصیف تجربه متخصصان علم اطلاعات در مورد ربط اطلاعات در شبکه علمی ریسرچ گیت پرداخته است. روش: انتخاب روش کیفی با طرح پدیدارنگاری تفسیری در این پژوهش از آن رو است که ما به تجارب افراد از یک پدیده پرداخته ایم و می کوشیم توصیفی عمیق از یک پدیده معین نزد گروهی خاص از افراد داشته باشیم. یکی از زمینه های مناسب برای انجام پژوهش های با پارادایم تفسیری از نوع روش پدیدارنگاری، پژوهش های بازیابی اطلاعات است که در علم اطلاعات و دانش شناسی اهمیت زیاد دارد. پژوهش حاضر در پی شناخت و توصیف تجربه متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی از عضویت در شبکه ی اجتماعی علمی ریسرچ گیت است. مشارکت کنندگان را 22 متخصص علم اطلاعات دارای مدرک دکتری و اعضای هیئت علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های پیام نور کشور تشکیل داده اند که در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت عضو هستند . مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و سپس با استفاده از روش دیکلمن کدگذاری و تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل مصاحبه ها منجر به استخراج 551 کد اولیه و چهار مقوله شامل ربط مدرک، ربط جانشین مدرک، ربط درخواست ها و پرسش ها و نبود بازخورد ربط شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر ضمن تأکید بر اهمیت ربط اطلاعات نشان می دهد که شبکه ریسرچ گیت نقش مهمی در رفع نیازهای اطلاعاتی کاربران دارد و همچنین این شبکه سامانه اطلاعاتی نمی باشد، اما رفع نیازهای علمی و ارتقای علم را از اهداف مهم خود می داند.

ارزیابی رفتار تجربی کاربران هنگام استفاده از ابزارهای الکترونیکی سیار (موبایل، لپ تاپ، تبلت) بر اساس نظریه انگیزه محافظت از نقض داده ها هدف اصلی پژوهش حاضر است. این پژوهش از نوع کاربردی-پیمایشی است و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه ایلام در سال 1398 جامعه آماری پژوهش را تشکیل می دهند. ابزار گردآوری داده ها بر اساس پرسشنامه های استاندارد «باس» و همکاران، «وون، جک وود و لو»، «کلار و جانسون»، «جانسون و وارکنتین»، و «پوزی، ربرتس و لوری» ساخته شد و در تجزیه و تحلیل داده ها جهت برازش مدل و آزمون فرضیه های پژوهش از مدل یابی معادلات ساختاری با به کارگیری روش حداقل مربعات جزئی در نرم افزار «آموس» استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین حساسیت تهدید درک شده، اثربخشی پاسخ، خودکارآمدی و احتمال استفاده از امنیت ابزارهای الکترونیکی سیار با انگیزه محافظت رابطه مثبت، و بین هزینه پاسخگویی درک شده و انگیزه محافظت رابطه منفی وجود دارد. اما بین شدت تهدید درک شده و انگیزه محافظت از ابزارهای الکترونیکی سیار رابطه معنا داری وجود ندارد. نتایج پژوهش همچنین نشان داد که ارزیابی کاربران از حساسیت های خود در برابر تهدیدات و میزان اعتماد به توانایی های خود در جهت استفاده مناسب از امکانات امنیتی ابزارهای الکترونیکی سیار و خودکارآمدی دستگاه ها و اثربخشی پاسخ تعیین کننده میزان انگیزه آنان در انجام اقدامات محافظتی است و افزایش یا کاهش انگیزه محافظت، تعیین کننده میزان استفاده از امنیت ابزارهای الکترونیکی سیار است. در کل، این پژوهش بر این نکته تأکید دارد که فرایند ارزیابی مقابله ای نسبت به فرایند ارزیابی تهدید عامل مهم تری در افزایش انگیزه محافظت کاربران است.

هدف پژوهش ترسیم ساختار دانشی مطالعات آموزش عالی ایران براساس مقالات در پایگاه استنادی جهان اسلام است و با استفاده از روش تحلیل هم رخدادی واژگان انجام شده است. جامعه ی پژوهش، شامل تمامی مقالات منتشر شده در سه مجله در حوزه آموزش عالی، «مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی و نامه آموزش عالی» و تمام مقالاتی که در عنوان آن ها کلمه آموزش عالی وجود دارد و در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام نمایه شده اند، است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای اس پی اس اس، یو سی آی نت، بایب اکسل و ووس ویور استفاده شد. یافته ها نشان داد که کلیدواژه های آموزش عالی، برنامه ریزی درسی و دانشگاه با فراوانی 497، 82 و 57 بیش ترین تکرار را داشته اند. نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای نشان داد که ساختار دانشی آموزش عالی ایران از چهارخوشه موضوعی  تشکیل شده است که شامل راهبردهای آموزش عالی، عوامل مؤثر در بهبود آموزش عالی، مدیریت دانش در نظام آموزش عالی و عوامل مؤثر بر آن و نظام آموزش عالی است. داده های به دست آمده از نمودار راهبردی نشان می دهد که برنامه ریزی درسی بین رشته ای، فرهنگ سازمانی، انعطاف پذیری، بومی گزینی، فناوری آموزشی و یادگیری از موضوعات نوظهور می باشند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش برنامه های جانبی کتاب خوان (نشست کتاب خوان، نشست مدرسه ای و جمع خوانی) بر آگاهی فراشناختی از راهبردهای مطالعه (مطالعه کلی، مطالعه حمایتی و حل مسئله) دانش آموزان مقطع متوسطه شهر صحنه انجام شد. روش: پژوهش حاضر مطالعه ای شبه آزمایشی با استفاده از طرح پیش آزمون-پس آزمون بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه (پایه اول تا چهارم) در شهرستان صحنه در سال تحصیلی 1396-1397 بودند. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه استاندارد آگاهی فراشناختی از راهبردهای مطالعه مختاری و ریچارد (2002) بود. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که در گروه نشست کتاب خوان، میانگین نمره آگاهی فراشناختی از راهبردهای مطالعه در کل و مؤلفه های آن بعد از مداخله نسبت به قبل از آن افزایشی معنادار دارد (05/0 P< ). در گروه نشست مدرسه ای، میانگین نمره آگاهی فراشناختی از راهبردهای مطالعه در کل و مؤلفه های آن در پیش آزمون و پس آزمون تفاوتی معنادار ندارد (05/0 P> ). در گروه جمع خوانی نیز میانگین نمره آگاهی فراشناختی از راهبردهای مطالعه در کل و مؤلفه های آن بعد از مداخله نسبت به قبل از آن افزایشی معنادار یافته است. (05/0 P< ). همچنین، یافته ها نشان دادند که هر دو روش گروه نشست کتاب خوان و گروه جمع خوانی بر مؤلفه های مطالعه کلی، مطالعه حمایتی و حل مسئله تأثیر مثبت معناداری دارند. اصالت/ارزش : برنامه های جانبی نشست کتاب خوان و جمع خوانی می توانند آگاهی فراشناختی دانش آموزان از راهبردهای مطالعه را اثربخش تر و کارآمدتر سازند. با توجه به اینکه برنامه های جانبی کتاب خوان در مراکز آموزشی (در همه سطوح) قابل اجرا و آموزش هستند، نهادهای آموزشی و فرهنگی کشور باید برنامه ریزی دقیق و منسجمی در این زمینه داشته باشند.

مقدمه و هدف: سرقت علمی، عبارت است از کپی کردن کلمات، متون، تصاویر و مانند آن و استفاده از اندیشه های دیگران به عنوان اندیشه خود است. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین میزان عوامل مختلف بر تمایل دانشجویان دکتری دانشگاه بوعلی همدان به سرقت علمی است. روش: پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان دکتری دانشگاه بوعلی همدان تشکیل می دهند که براساس فرمول کوکران حجم نمونه برابر با 263 نفر به دست آمد. جهت گردآوری داده ها از پنج پرسشنامه استفاده شد. پایایی این پرسشنامه ها از طریق آلفای کرونباخ به ترتیب برابر با 948/0، 955/0، 968/0، 986/0 و 975/0 به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش، از مدلیابی معادلات ساختاری در نرم افزار وارپ پی ال اس 7 استفاده گردید. یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که متغیرهای درک سرقت علمی، نگرش به سرقت علمی و ارزش های شخصی، بر میزان سرقت علمی دانشجویان تأثیر منفی و معنی داری دارند. همچنین، متغیر محق پنداری تحصیلی بر میزان سرقت علمی دانشجویان تأثیر مثبت و معنی داری دارد. نتیجه گیری: به نظر می رسد دانش، درک و آگاهی دانشجویان از سرقت علمی و مصادیق آن، سیاست ها و مجازات قانونی در این زمینه در سطح پایینی قرار دارد که لازم است مسئولان و مدیران دانشگاه ها در راستای آگاه سازی و آشنایی بیشتر دانشجویان و عواقب این کار اقدامات لازم را انجام دهند و با برگزاری دوره ها و کارگاه های آموزشی میزان سرقت علمی را کاهش دهند.

ﻫﺪف: هدف این پژوهش تعیین رابطه مدیریت دانش با نوآوری خدمات در کتابخانه های دانشگاهی شهر کرمانشاه است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به روش پیمایشی انجام گرفته است. برای گردآوری داده ها، از پرسشنامه اسلام، آگروال و اکیدا استفاده، و پس از هنجاریابی در میان نمونه پژوهشی توزیع گردید. جامعه آماری پژوهش، شامل 55 نفر از کتابداران کتابخانه های دانشگاهی بودند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس انجام گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که بیشترین میانگین مربوط به متغیر نوآوری در خدمات کتابخانه (39/3) و کمترین میانگین مربوط به اشاعه و انتقال دانش (05/3) بود. همچنین بین کسب و خلق دانش، اشاعه و انتقال دانش، و کاربرد و استفاده از دانش با نوآوری در خدمات کتابخانه های دانشگاهی رابطه مثبت معناداری وجود دارد و همچنین بین مدیریت دانش و نوآوری در خدمات کتابخانه های دانشگاهی رابطه مثبت معناداری دیده شد. بین نوآوری در خدمات و ابعاد مدیریت دانش کتابداران مورد مطالعه بر حسب محل خدمت کتابداران تفاوت معنی داری وجود ندارد. اصالت اثر: باتوجه به، مطلوب بودن وضعیت مدیریت دانش و نوآوری در خدمات کتابخانه های دانشگاهی (به جز مؤلفه ی اشاعه و انتقال دانش) ضروری است تا مدیران و مسئولان کتابخانه های دانشگاهی در مؤلفه ی تسهیم دانش، زمینه ی حضور کتابداران را در فعالیت های اجتماعی و جلسات بحث و گفتگو فراهم ساخته و با برنامه ریزی مناسب با ایجاد انگیزه لازم، فرهنگ تسهیم و اشتراک دانش را در بین کتابداران افزایش دهد. مدیران می توانند از طریق برگزاری جلسات طوفان فکری یا جلسات بازنگری پس از اقدام، فضایی آزاد برای ابراز ایده ها و نظرات کتابداران فراهم کنند.

هدف: شناسایی عوامل مؤثر بر بهبود ربط در بازیابی اطلاعات در شبکه اجتماعی لینکدین. روش: 17 مشارکت کننده (9 مرد و 8 زن) به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و در مصاحبه نیمه ساختاریافته شرکت کردند. داده ها به روش دیکلمنکدگذاری و تحلیل شد. یافته ها: استخراج 441 کد اولیه و هفت مقوله شامل سامانه اطلاعاتی ، سامانه بازیابی ، ویژگی های سند ، ویژگی های پایگاه ، ویژگی های کاربر ، درخواست ها و پرسش ها و وجود بازخورد از داده ها استخراج شد و نشان داد شبکه لینکدین نقش مهمی در رفع نیازهای اطلاعاتی مشارکت کنندگان دارد.

هدف: تعیین رابطه متغیرهای چندگانه هدف موقعیتی علمی، فشار، هنجارهای ذهنی، درک خطر، دانش سرقت علمی، خودکارآمدی تحصیلی و متغیر تعدیل کننده مدیریت زمان با احتمال سرقت علمی در مدل جانسون، هدف اصلی پژوهش حاضر می باشد. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه ایلام تشکیل دادند ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامه های خود توسعه یافته هدف موقعیتی، فشار، درک خطر، و مدیریت زمان (جانسون، 2018)؛ هنجارهای ذهنی مونتانا و کسپزیک (2008)، خودکارآمدی تحصیلی داونپورت و لن (2006)، احتمال سرقت علمی شرد و همکاران (2002) و دانش سرقت علمی یئو (2007) بود. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و مدل یابی معادلات ساختاری در نرم افزار وارپ پی ال اس استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین تمام متغیرهای مدل جانسون (2018) با احتمال سرقت علمی در پژوهش حاضر همبستگی معنادار و برخلاف این مدل در این پژوهش، بین فشار و دانش سرقت علمی با خودکارآمدی نیز ارتباط معناداری مشاهده می شود.

برتری سازمان ها نسبت به هم حاصل توانمندی کارکنان آنان است. چنان چه عواملی منفی از قبیل استرس شغلی کارکنان پایین باشد، سلامت روان و تعهد سازمانی کارکنان افزایش می یابد. بر این اساس، هدف این پژوهش بررسی رابطه استرس شغلی با سلامت روان و تعهد سازمانی در کارکنان کتابخانه های عمومی استان ایلام بود. روش پژوهش توصیفی-همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان کتابخانه های عمومی استان ایلام در سال 1397 بوده که تعداد کل آن ها 123 نفر بود. با توجه به محدود بودن حجم جامعه آماری، تمامی اعضای جامعه و به روش سرشماری مورد مطالعه قرار گرفتند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های تعهد سازمانی آلن و مایر، سلامت عمومی گلدبرگ و استرس شغلی کوپر و همکاران، استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار لیزرل استفاده شد. با توجه به یافته های پژوهش، بین استرس شغلی و سلامت روان رابطه معنی داری مشاهده نشد اما رابطه بین استرس شغلی و تعهد سازمانی معنی دار بود. با توجه به نتایج پژوهش، مدیران کتابخانه ها باید به اثرات منفی استرس شغلی توجه کنند و برای حفظ تعهد کارکنان به سازمان، سعی در کاهش استرس شغلی آنان نمایند.

هدف: هدف پژوهش حاضر تحلیل ساختار مطالعات سازماندهی دانش بر اساس تحلیل شبکه هم نویسندگی مقاله های در وبگاه علم است. روش شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی است که با رویکرد علم سنجی و تحلیل شبکه های اجتماعی انجام گرفته است. رکوردهای پژوهش بر مبنای کلیه مقاله های دو مجله Knowledge Organization و Cataloging Classification Quarterly و کلیدواژه های مرتبط با حوزه سازماندهی دانش نمایه شده در وبگاه علم در سال های 1900 تا 2019 گردآوری شده است.سپس از بین 23525 نویسنده که در چاپ 17950 مقاله نقش داشتند، تعداد 311 نفر که دست کم 8 مقاله داشتند با استفاده از نرم افزار یوسی آی نت مورد تحلیل قرار گرفتند. پس از آن ماتریس مربعی در ابعاد 311 در 311 تشکیل شد و در نهایت شبکه هم نویسندگی بر اساس شاخص های مرکزیت ترسیم شد. یافته ها: در پژوهش حاضر، متوسط تعداد نویسنده برای هر مقاله 31/1 است. پروفسور یورلند (43 مقاله)، پروفسور ولفانگ جی استوک (36 مقاله) و پروفسور بورگمن (31 مقاله) به ترتیب دارای بیشترین تعداد مقاله های در سازماندهی دانش می باشند. الگوی تک نویسندگی (93/49 درصد) و دو نویسندگی (68/24 درصد)، رایج ترین رویکردها در مطالعات سازماندهی دانش به شمار می روند. در بررسی شاخص های مرکزیت، ژنگ، فرو، گیلز و گوه به ترتیب نفرات برتر در شاخص های مرکزیت درجه، مرکزیت نزدیکی، مرکزیت بینابینی، مرکزیت بردار ویژه هستند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش حاضر به نظر می رسد پژوهشگران مطرح حوزه سازماندهی دانش، با وجود پرتولید بودن نتوانسته اند نقش برجسته ای در شکل گیری شبکه هم نویسندگی این حوزه ایفا نمایند.