درخت حوزه‌های تخصصی

جامعه شناسی دین

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
جامعه شناسی آموزش و پرورش جامعه شناسی اقتصادی جامعه شناسی پزشکی و بهداشت جامعه شناسی تاریخی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی جنسیت جامعه شناسی خانواده جامعه شناسی دین جامعه شناسی سازمان جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی کار و شغل جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی جامعه شناسی کودک جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات جامعه شناسی نظری جامعه شناسی ورزش جهانی شدن روش شناسی در علوم اجتماعی مددکاری اجتماعی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۲۱ تا ۲۴۰ مورد از کل ۱٬۰۵۴ مورد.
۲۲۱.

زنان و فرهنگ فقر؛ مطالعه کیفی فرهنگ فقر در میان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی ساری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: زنان سرپرست خانوار شهر ساری فرهنگ فقر زنانه شاخص های کیفی فرهنگ فقر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۲۱ تعداد دانلود : ۱۱۹۱
مطالعه کیفی حاضر به بررسی و واکاوی فرهنگ فقر زنانه در بین زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی ساری می پردازد. این تحقیق با ترکیب دو نظریه فرهنگ فقر اسکار لوئیس و رویکرد تفسیری گیرتز در صدد است ماهیت و ابعاد فرهنگ فقر را در بین زنان مورد مطالعه آشکار سازد. بر همین اساس، با اتخاذ روش شناسی کیفی، 28 نفر از زنان و مددکاران بهزیستی مورد مصاحبه عمیق قرار گرفته و داده های گردآوری شده با استفاده از شیوه تحلیل تماتیک یا موضوعی تحلیل شدند. مفهوم فرهنگ فقر که ابتدا توسط اسکار لوئیس ابداع شد، عبارت است از نظام معنایی، ذهنی و هنجاری ـ ارزشی که به ایجاد و گسترش احساس فقر در بین افراد منجر شده و فرآیند ناتوانی و فقر آن ها را تدوام بخشیده و بازتولید می کند. یافته های این مطالعه کیفی ضمن بیان عناصر عمومی فرهنگ فقر از قبیل کم سوادی، مسئله ی مسکن و نظایر آن، مقوله های خاصی نیز به دست داد که تحت عنوان شاخص های ""فرهنگ فقر زنانه"" عنوان شده اند. این مقوله ها عبارتند از: مسئولیت گریزی، مشارکت گریزی، پنهان کاری، تعصب جنسیتی، آسیب پذیری اخلاقی، ازدواج مجدد اجباری یا ناچاری، خطرپذیری پایین و دریوزگی. مقوله های مذکور با استناد به داده های مصاحبه ای بیانگر ماهیت چندبعدی فرهنگ فقر زنانه و شیوه ی تداوم آن هستند.
۲۲۲.

ابژه های دینی و هویت نسلی در ایران ؛ با تکیه بر ابژه های عزاداری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی ۱۳۸۶ بهار شماره ۲۹
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۵۳
مساله اصلی این مقاله، نوع ارتباط و پیوستگی ابژه های فرهنگی و اجتماعی، ارزش های دینی و هویت نسلی است. این امر از آن روست که در مطالعات فرهنگی و مطالعات نسلی، برای بیان شکل گیری و تحول هویت، به تقش عواملی چون ابژه ها، ارزش ها، و شرایط اجتماعی و فرهنگی اشاره شده است. از این میان نقش ارزش ها و ابژه ها از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. شواهد و تجربه تاریخی در ایران نیز تایید کننده داعیه مفهومی فوق است. به عبارت دیگر هویت نسلی در ایران، با فرض تغییر پذیری ارزش ها و ابژه ها، تحقق یافته است. تفاوت در استفاده از ابژه ها و داشتن تجربیات دوره ای که بعضا مشترک و برخی متفاوت از هم می باشند، تمایز گذاری بین نسلی که اساس هویت نسلی است، را امکان پذیر می کند. ابژه ها در عین حال که سازنده هویت های نسلی (1- نسل قبل از انقلاب، 2-نسل انقلاب و جنگ،و 3- نسل جوان، نسل بعد از انقلاب و جنگ) هستند، عامل تمایز و پیوند بین آنها نیز می باشند. اثبات امر فوق با استفاده از روش مقایسه ای (ابژه ها و نسل ها) و نظام مفهومی نسلی در مطالعات نسلی (اینگلهارت و بالس) دنبال شده است.
۲۲۴.

اونجلیست ها، یازده سپتامبر و بازنمایی اسلام

نویسنده: مترجم:
منبع: رواق هنر و اندیشه بهمن و اسفند ۱۳۸۷ شماره ۳۱ و ۳۲
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری گروه های ویژه هنر و دین
  2. حوزه‌های تخصصی هنر و معماری هنرهای زیبا هنرهای نمایشی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات گروه های ویژه رسانه ها و حوزه عمومی
تعداد بازدید : ۱۹۰۷ تعداد دانلود : ۷۹۳
۲۲۶.

تبارشناسی «تجربه دینی» در مطالعات دین داری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات فرهنگی ایران ۱۳۸۸ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: دین تجربه دینی دین داری مدل دین داری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹۰ تعداد دانلود : ۹۵۱
"تجربه دینی به عنوان یکی از موضوعات مورد توجه دین پژوهان، پیشینه کلامی و زمینه های اجتماعی روشنی در غرب و مسیحیت دارد و روند فزونی گرفتنِ توجهات به آن نیز کاملاً قابل درک و ردیابی است. اما نضج و نمو آن در ایران همچون بسیاری مفاهیم و مقولات دیگر، از روند طبیعی برخوردار نبوده، بلکه از طریق تاملات صِرف آکادمیک و تبادلات روشنفکرانه به وقوع پیوسته است. این مقاله بی آنکه قصد ارزشیابیِ کلامی این مفهوم با نظر به آموزه های اسلامی را داشته باشد، تلاش دارد با اشاره به برخی ریشه های الهیاتی و عقبه های تاریخی ـ اجتماعی آن در غرب، توجه متالهین و فلاسفه دین از یک سو و روان شناسان و جامعه شناسان دین را از سوی دیگر، به لزوم بذل احتیاط و دقت نظر هر چه بیشتر در تشخیص و تدقیق مفهومی و تعیین جایگاه و مرتبت حقیقی آن در دین و نسبتش با دین داری جلب کند. "
۲۲۷.

بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر انواع دینداری جوانان (نمونه مورد مطالعه: جوانان شهر شیراز)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال نهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۳۱)

کلیدواژه‌ها: دین هویت ملی رسانه دینداری انسجام اجتماعی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده جوانان
تعداد بازدید : ۱۸۸۶ تعداد دانلود : ۱۴۸۶
در جامعه امروز نگاه نسل جوان به دین با نگاه نسل گذشته تغییرات اساسی کرده است. در این جامعه نسل جوان در جستجوی کسب جایگاه و هویت جدیدی است که خود به خود با ذهنیت و رویکردهای نسل های پیشین و بزرگسالان به چالش برمی خیزد. هر گونه تحولی در یک جامعه در حال گذار از سنت به مدرنیته، منجر به شکل گیری حرکت هایی در میان نسل جوان و نوجوان می گردد به طوری که می توان از فرهنگ خاص جوانان سخن به میان آورد. عوامل متعددی در حوزه های اجتماعی و فرهنگی می تواند در دینداری نقش داشته باشند که این پژوهش به دنبال بررسی تاثیر متغیرهای اجتماعی بر دینداری جوانان در شهر شیراز می باشد. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش میدانی، تکنیک مورد استفاده تکنیک پیمایش و ابزار پرسشنامه همراه با مصاحبه می باشد. جامعه آماری پژوهش تمامی جوانان 18 تا 29 سال شهر شیراز است. نمونه آماری بر اساس فرمول های آماری 600 نفر بودند که از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیدند. یافته های به دست آمده بر اساس مقیاس 5 نمره ای نشان داد، ، میانگین میزان بعد اعتقادی دینداری (68/3)، میانگین بعد پیامدی (39/3)، میانگین بعد مناسکی (16/3)، میانگین بعد عاطفی (25/3) و میانگین بعد فکری (29/3) است. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد، متغیرهای «رسانه های داخلی » با ضریب رگرسیونی 0.31 و متغیر «گرایش به هویت ملی» با ضریب رگرسیونی 0.23 به ترتیب بالاترین تاثیر رگرسیونی را روی متغیر دینداری داشته اند.
۲۲۸.

نگاهی به مدرنیته در ایران از دریچه روابط شخصی؛ ارزیابی مفهوم «رابطة ناب» گیدنز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: اعتماد بنیادین رابطه ناب مدرنیته متاخر اعتماد انتزاعی اعتماد متقابل بین شخصی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۸۵ تعداد دانلود : ۹۳۷
در این مقاله مفهوم «رابطه ناب» گیدنز در مدرنیته متاخر مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. از نگاه او رابطه ناب، رابطه ای برابر است که برای نفس رابطه برقرار می شود و از قید هر گونه معیار و ضابطه ای خارج از نفس ارتباط آزاد است. از نظر او هر چه جامعه پساسنتی توسعه بیشتری می یابد روابط شخصی افراد به سمت این نوع رابطه حرکت می کند. همگام با گسترش و ریشه دواندن مدرنیته و گسترش نظام های ادارای-تخصصی و فراگیری روند بازاندیشی (یا وجه تأمل گرایانه کنشگران) در زندگی مردم، و با تغییرات مداوم ساختارهای اقتصادی و اجتماعی و سبک های زندگی، روابط شخصی نیز تغییر می کند و صمیمیت و رضایت عاطفی به جای عوامل بیرونی می نشیند و محور روابط می شود، اعتماد انتزاعی وابسته به نظام های تخصصی و اعتماد متقابل بین شخصی با محوریت صمیمیت جایگزین قواعد از پیش تعیین شده و جاافتاده می گردد. در این بررسی مفهوم رابطه ناب در موقعیت ازدواج و با شاخص های نگرش های جنسیتی، شیوه همسرگزینی، کارهای خانه، صمیمیت و عوامل بیرونی (اقتصادی - اجتماعی) سنجیده شده است. متغیرهای مستقل این بررسی عبارتند از: اعتماد بنیادین، اعتماد انتزاعی، اعتماد متقابل بین شخصی، مصرف رسانه ای و احساس امنیت. متغیرهای جنس، سن، تحصیلات و پایگاه اقتصادی- اجتماعی، متغیرهای زمینه ای این تحقیق هستند. در این پژوهش از روش پیمایش استفاده شده است و جوانان مابین 18 تا 35 سالِ شاغل و متاهل جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهند. با توجه به این که حدود 4/2 درصد از پاسخگویان در طبقه «خیلی زیاد» و 5/41 درصد نیز در طبقه «زیاد» متغیر اصلی این پژوهش قرار گرفته اند، می توان گفت که در ایران شاهد تغییر محسوس روابط شخصی و افزایش اهمیت رابطة ناب هستیم.
۲۳۱.

جایگاه دین در عرصه علوم انسانی در ایران بعد از انقلاب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه علمى پژوهشى متین ۱۳۸۸ شماره ۴۳

کلیدواژه‌ها: علم دین انقلاب اسلامی ایران علوم انسانی متافیزیک

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی علم
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی
تعداد بازدید : ۱۸۶۸ تعداد دانلود : ۱۰۹۶
در این مقاله ابتدا در قالب یک بحث نظری به بررسی دیدگاههای اثبات گرایی و مابعد اثبات گرایی در مورد امکان تاثیر گذاری ارزشهای دینی در علوم به خصوص علوم انسانی پرداخته شده است و با توجه به پذیرش نظری تاثیر ارزشها در علوم انسانی در دیدگاههای مابعد اثبات گرایی، تلاش گردیده تا ضمن بررسی گفتمانهای مختلف در مورد نحوه تاثیرگذاری ارزشهای دینی در علوم انسانی در دوران بعد از انقلاب اسلامی، ویژگیهای گفتمان و راهبرد مسلط در این دوران تبیین گردد.
۲۳۳.

بازنمایی و تحلیل الگوی خانواده اسلامی ایرانی در گفتمان انقلاب اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: معرفت فرهنگی اجتماعی سال ششم تابستان ۱۳۹۴ شماره ۳ (پیاپی ۲۳)

کلیدواژه‌ها: سبک زندگی گفتمان عدالت انقلاب اسلامی الگو خانواده اسلامی ایرانی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی ارتباطات ارتباطات و فرهنگ
تعداد بازدید : ۱۸۵۸ تعداد دانلود : ۸۰۲
مناقشات گفتمانی عرصه های سیاسی و فرهنگی در جامعه، بر نهادهای اجتماعی تأثیر می گذارد. در این میان، نهاد خانواده، به منزلة کانون سبک زندگی، در معرض الگوسازی گفتمان ها قرار می گیرد. در ایران، پس از انقلاب اسلامی، توجه به الگویی از خانواده برای تحقق سبک زندگی اسلامی ایرانی و کاستن از برخی مسائل اجتماعی و فرهنگی، ضروری تلقی شده است. در این مقاله، با استفاده از نظریات تحلیل گفتمانی و بر اساس روش تحلیل گفتمان (مدل تحلیلی ترکیبی فرکلاف، لاکلاو و موفه) می کوشیم تا مؤلفه های الگوی خانواده اسلامی ایرانی را به عنوان محصول و کفایت تجربی گفتمان انقلاب اسلامی در سه سطح توصیفی، تفسیری و تبیینی تحلیل کنیم. بر طبق نتایج مقاله، الگوی خانواده اسلامی ایرانی بر محور مفاهیم «عدالت محوری»، «اصالت فرد و جمع»، «ارزش های اسلامی» و «فرهنگ ایرانی» مفصل بندی شده و دال مرکزی آن «اسلام و فرهنگ ایرانی» است. همچنین این الگو با ارکان هویتی جامعه ایران سازگاری و تناسب دارد.
۲۳۴.

مقایسة تحلیلی ارزش های زیست محیطی جهان اسلام و غرب؛ تحلیل ثانویة داده های پیمایش ارزش های جهانی (WVS)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره دوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۷)

کلیدواژه‌ها: کشورهای مسلمان محیط زیست ارزش های زیست محیطی پیمایش جهانی ارزش ها کشورهای غیرمسلمان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۶ تعداد دانلود : ۹۲۵
جوامع عصر حاضر علاوه بر بحران های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، و فرهنگی با مسائل و بحران های زیست محیطی مواجه اند و این مسئله بسیاری از دانشمندان اجتماعی را ملزم به مطالعة ارزش های زیست محیطی کرده است. بسیاری از این مطالعات نشان می دهد ارزش های زیست محیطی و تعهدات اخلاقی در قبال محیط زیست ریشه در جهان بینی و آموزه های دینی جامعه دارد. هدف مقالة حاضر بررسی جایگاه ارزش های زیست محیطی در کشورهای مسلمان و غیرمسلمان با رویکرد تطبیقی است. بدین منظور و با استفاده از تحلیل ثانویه و به کارگیری داده های موج پنجم پیمایش جهانی ارزش ها (wvs) کشورهای مسلمان ترکیه، اندونزی، مصر، اردن و کشورهای غیرمسلمان امریکا، کانادا، آلمان، سوئیس از نظر برخی ارزش های زیست محیطی مقایسه شدند. یافته های تحقیق حاضر نشان داد تفاوت چندانی به لحاظ شاخص های زیست محیطی بررسی شده میان کشورهای مسلمان و غیرمسلمان وجود ندارد. با وجود این، کشورهای مسلمان مسائل زیست محیطی، نظیر بدی آب و هوا و نامناسب بودن وضعیت بهداشت، را جدّی تر از کشورهای غیر مسلمانان می دانند. علاوه بر این، کشورهای مسلمان بیشتر دولت را مسئول رفع آلودگی های زیست محیطی می دانند. در خاتمه، دلایل احتمالی عدم تفاوت بین کشورهای مسلمان و کشورهای غیرمسلمان از حیث ملاحظات زیست محیطی تبیین می شود.
۲۳۵.

ناسیونالیسم و اسلام گرایی در تعاملات فراملی ایران معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال چهارم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: سکولاریسم مشروطیت باستان گرایی ناسیونالیسم اسلام گرایی تعاملات فراملی ایران ناسیونالیسم لیبرال استقلال و حاکمیت ملی غرب تیزی مسئلة فلسطین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۵۶ تعداد دانلود : ۸۴۶
ایدئولوژیک مؤثر در تعاملات فراملی ایران طی قرن اخیر چه بوده اند؟ در پاسخ، مقاله دربارة دو مفهوم ناسیونالیسم و اسلام گرایی تمرکز دارد. ناسیونالیسم باستان گرا در دوران پهلوی اول و دوم، ناسیونالیسم لیبرال در دوران نهضت ملی، و ناسیونالیسم مذهبی در دوران جمهوری اسلامی سه چهرة مهم ناسیونالیسم ایرانی اند که هر یک به نحوی در تنظیم مناسبات فراملی ایران نقش داشته اند. ناسیونالیسم، با وجود جهت گیری های مختلف، نقش مهمی در بازسازی هویت ملی و تحکیم خودباوری و استقلال کشور داشته است. پس از انقلاب اسلامی، ناسیونالیسم غالباً تحت الشعاع اسلام گرایی قرار داشته و ایدئالیسم اسلام گرا در عرصة مناسبات جهانی کشور ظهور پررنگی یافته است. نکتة کلیدی مورد تأکید رهبران جمهوری اسلامی این بوده که دولت در عرصة سیاست خارجی بایستی روی تکلیف و رسالت اسلامی اش تمرکز کند. به این منظور، جمهوری اسلامی با توجه به نابرابری ها و مناسبات سلطة جاری در عرصة بین الملل علناً با وضع موجود سیاست بین الملل مخالفت کرده و خواستار تغییرات به منظور برقراری عدالت بین المللی شده است
۲۳۶.

تحلیل کارکردی سبک زندگی اقتصادی مطلوب در اسلام(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه سبک زندگی سال اول بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: مصرف تولید اقتصاد اسلامی توزیع دولت رفاه سبک زندگی اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی اقتصادی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ سبک زندگی
تعداد بازدید : ۱۸۴۸ تعداد دانلود : ۸۶۹
نظام های اقتصادی تحلیل های متفاوتی از کارکرد سبک زندگی اقتصادی مورد نظر خود دارند. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی به بررسی کارکرد سبک زندگی اقتصادی مطلوب در اسلام در مقایسه با کارکرد سبک زندگی اقتصادی در دولت رفاه می پردازد. بنا به فرضیه مقاله سبک زندگی اقتصادی اسامی به واسطه ترویج سه الگوی متمایز ولی تکمیل کننده تولید نافع، مصرف حد کفاف و انفاق مازاد درآمد، کاراتر، عادلان هتر و پایدارتر از سبک زندگی اقتصادی در الگوی دولت رفاه است. بر اساس یافته های پژوهش، الگوی سبک زندگی اقتصادی دولت رفاه به واسطه تحریک هم زمان انگیزه تولید و مصرف، فشار زیادی را به منابع اقتصادی وارد نموده و با کسرهای ممتد بازتوزیعی مواجه است. در مقابل، الگوی سبک زندگی اقتصادی اسامی به صورت همزمان به تحریک تولید نافع، کنترل مصرف در حدف کفاف و تشویق انفاق مازاد درآمد در راه خدا می پردازد. این الگو نه تنها باعث افزایش کارآیی و کمک به حفظ منابع زیست محیطی می شود؛ بلکه با سرازیر کردن مازاد درآمد افراد به سمت فقرا با کمترین هزینه ممکن به بهبود عدالت توزیعی کمک می نماید. ازاین رو، سبک زندگی اقتصادی اسلامی به واسطه تحقق همزمان کارآیی، عدالت و پایداری نسبت به سبک زندگی اقتصادی دولت رفاه برتر است.
۲۳۷.

بررسی وضعیت التزام دانشجویان به ابعاد و نشانه¬های دین¬داری(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه علوم اجتماعی آزاد گرمسار سال سوم تابستان ۱۳۸۸ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: دین اعتقادات دینی دین داری اخلاق دینی احکام دینی عبادات دینی نشانه های دینداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴۵ تعداد دانلود : ۱۳۰۵
موضوع این مقاله، سنجش دین¬داری و در حوزه جامعه¬شناسی دین قرار دارد. در این نوشتار، با اذعان به سابقه¬ی بیش از پنجاه ساله¬ی مطالعات تجربی و میدانی انواع، میزان و تغییرات دین¬داری، ضمن بیان گونه¬شناسی هیل و هود از مقیاس-های غربی سنجش دین¬داری، مهمترین انتقادات مربوط به مقیاس¬های مزبور نیز مطرح شده است. سپس برخی از مدل¬های داخلی سنجش تجربی دین¬داری معرفی و مورد ارزیابی انتقادی قرار گرفته و پس از آن نیز مدل مورد استفاده در سنجش دین¬داری در این پیشنهاد شده است. در ادامه، در مبحث روش تحقیق از روش پیمایش و ابزار پرسشنامه به عنوان مناسب¬ترین روش و ابزار برای گردآوری و تحلیل اطلاعات مورد نیاز این تحقیق یاد شده است. جمعیت آماری شامل دانشجویان دانشگاه آزاد و دولتی شهر قم و حجم نمونه نیز براساس فرمول کوکران 334 نفر برآورد شده است. در مجموع، نتایج به دست آمده نشانگر التزام نسبتاً بالای پاسخگویان به اعتقادات دینی، اخلاق و تکالیف فردی و در مقابل التزام نسبتاً پائین آنها به عبادت جمعی، احکام سیاسی، تعظیم شعائر دینی و مشارکت دینی است. این یافته¬ها بیانگر گرایش به دین¬داری باطنی (التزام به ابعاد و نشانه¬های فردی دین)، در مقابل دین¬داری اجتماعی (التزام نسبت به ابعاد و نشانه¬های جمعی دین)، است.
۲۳۸.

متن فضایی زیارت امام رضا (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران دوره ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۳ و ۴ (پیاپی ۱۹ و ۲۰)

کلیدواژه‌ها: کلان شهر مشهد هنری لوفور متن فضایی زیارت تولید فضا شهر زیارتی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴۲ تعداد دانلود : ۱۳۳۶
زیارت به عنوان یک فرآیند اجتماعی دیرپا که در بطن جوامع انسانی ریشه دارد، با مکان مقدس که مقصد سفرهای زیارتی است در ارتباط قرار دارد. حرم مطهر امام رضا (ع) از جمله مکان های مقدسی است که هرساله میلیون ها زائر برای زیارت به این مکان سفر می کنند. در مقصد این سفرهای زیارتی و با توجه به کنش مستقیم مابین زائران و مجاوران امام رضا (ع) در محدوده شهر و در شعاع مشخص متنی فضایی حاصل از زیارت تولید می شود. این مقاله با تأسی به نظر دیالکتیسین ها، بخصوص نظر هنری لوفور درباره تولید فضا، به شناخت و مطالعه تولید متن فضایی زیارت امام رضا (ع) پرداخته و چگونگی تولید، خوانش، مختصات و ویژگی های این متن فضایی را مورد بررسی قرار می دهد. در نتیجه این تحقیق نظری و تحلیلی، متن فضایی زیارت امام رضا (ع) در چارچوب مدلی مفهومی در تطبیق با مدل لوفور توضیح داده شده وتقابل های دودویی و گونه شناسی موجود در متن فضایی زیارت مورد ارزیابی قرار می گیرد. بر مبنای این بررسی ها پیش یابی های مرتبط با متن فضایی زیارت ارائه و این نتیجه حاصل شده است که متن فضایی زیارت امام رضا (ع) متنی فرهنگی است که تمامی عناصر آن در خدمت معرفت افزایی و تعمیق آگاهانه زائران و مجاوران از زیارت و متن زیارت است. بنابراین، لازم است در هنگام تصمیم گیری برای هر عنصر کلان یا خرد متن فضایی زیارت امام رضا (ع)، میزان تأثیر آن در موارد فوق سنجیده شود و این سنجش مورد ارزیابی و اولویت گذاری قرارگیرد.
۲۳۹.

گونه شناسی زیارت و دینداری زائران معنا کاوی کنش زیارت زائران امام رضا (ع)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (علامه طباطبایی) تابستان ۱۳۹۴ شماره ۶۹

کلیدواژه‌ها: دین دینداری زیارت امر قدسی نظریه مبنایی تفکر شیعه زیارت امام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۴۰ تعداد دانلود : ۹۱۷
هدف این مقاله بررسی پدیده""زیارت امام"" و فهم زائران ایرانی می باشد. در بررسی زیارت، چهار بعد قابل شناسایی است؛ آداب و مناسک که مربوط به نحوه انجام زیارت است (وجه عملی)، اعتقاداتی که در پس این اعمال نهفته اند (وجه اعتقادی)، شرایط جامعه و درک فرد (زائر) از این کنش. هدف این مقاله بررسی و فهم کنش زیارت از منظر کنشگر، تفهم کنشگران می باشد. ما با استفاده از روش تحقیق کیفی و شیوه نظریه مبنایی، به معنا کاوی این کنش پرداخته ایم. داده های تحقیق از طریق مصاحبه عمیق به دست آمده ولی از روش مشاهده نیز به عنوان تکنیک کمکی استفاده نموده ایم. الگوی پارادایمی زیارت با توجه به پدیده محوری حضور در حرم امام رضا(ع) و برقراری نوعی ارتباط، زمینه، شرایط میانجی، شرایط علّی، استراتژی های کنش زیارت، و پی آمدهای آن بررسی شده است. نتیجه پژوهش مؤید الگوهای گوناگون دینداری وتاثیر الگوی دینداری ایرانیان به عنوان عاملی مهم در شکل گیری بینش فرد به زیارت و سرانجام درک وی از زیارت می باشد. در واقع با تجزیه وتحلیل داده ها، الگویی از دینداری و زیارت در دودسته کلی و هفت نوع: مکتبی، سنتی، روشنفکرانه، شبه روشنفکرانه، مناسکی، مناسبتی و نوظهور بازشناسی شده اند. این سنخ شناسی بر اساس تفاوت بینش زائران نسبت به دین، زیارت و زیارت امام و تأثیر این بینش های متفاوت در انجام زیارت، انجام گرفته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان