مطالب مرتبط با کلیدواژه

ناسیونالیسم


۱.

معرفى، بررسى و نقد کتاب معمارى خاورمیانه مدرن 1792-1923م

نویسنده:
منبع: تاریخ پژوهان ۱۳۸۷ شماره ۱۴

کلیدواژه‌ها: ایران ترکیه خاورمیانه ناسیونالیسم عثمانى کشورهاى عربى

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰۱
کتاب The Making of the Modern Near East, 1792-1923 اثر پروفسور م.ا.یپ (M.E.YAPP) استاد بازنشسته مدرسه شرق‏شناسى (SOAS) دانشگاه لندن است. وى سال‏ها مشغول تدریس تاریخ خاورمیانه بود. او تجربه سال‏هاى تدریس خود را به‏ویژه در این کتاب آورده است. یپ صاحب آثار متعددى در زمینه شرق‏شناسى و خاورمیانه است. در واقع این کتاب براى دانشجویان شرق‏شناسى و اساتیدى که مى‏خواهند در باره این منطقه تدریس کنند، طراحى شده است. در این نوشته اصطلاح «Near East» اعم از خاور نزدیک و میانه است. این کتاب داراى یک مقدمه، شش فصل، راهنما و کتابنامه، واژه‏نامه تخصصى، شجره‏نامه، نقشه و یک ضمیمه است. در این مقاله، ضمن شرح و معرفى فصول مختلف این کتاب، به نقد و بررسى آن نیز پرداخته مى‏شود.
۲.

بحران سکولاریزم در جهان اسلام(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسى ۱۳۸۴ شماره ۳۲

کلیدواژه‌ها: سکولاریسم توسعه بحران هویت جهان سوم گذار ایدئولوژى ناسیونالیسم صهیونیسم شرق‏شناسى روشن فکرى غرب زدگى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام کلام جدید رابطه دین، دنیا، اخلاق
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی اندیشه سیاسی اسلام کلیات دین و دولت
تعداد بازدید : ۵۱۴۸
سکولاریسم هم مانند هر پدیده بشرى با چالش‏هاى جدّى بلکه حیاتى مواجه است و تنها در جهان اسلام است که این چالش قابل رؤیت است. ناتوانى اندیشه سکولار از ارائه تعریف جدید و هویت مدرن براى مسلمانان، ناتوانى در شناخت صحیح و گذار جوامع اسلامى به دنیاى مدرن و از همه مهم‏تر بحران زایى صهیونیسم یهودى براى غرب؛ از جمله موارد بى‏شمار چالش سکولاریسم در جهان اسلام است. سکولاریسم غربى هم چون حمله مغولان به دنیاى اسلام به تدریج رو به اضمحلال خواهد رفت. باید توجه داشت که این رویکرد انتقادى به سکولاریسم، هرگز ماهیت پست مدرنى ندارد. گرچه، رویکردهاى پست مدرنى انتقادى است، ولى هر انتقادى هم لزوماً پست مدرن نیست.
۳.

تحلیلی بر دیدگاهها و اندیشه‌های حزب ملل اسلامی

نویسنده:
منبع: فصلنامه علمى پژوهشى متین ۱۳۸۲ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: عدالت اجتماعی سوسیالیسم سرمایه داری ناسیونالیسم استعمار حزب ملل اسلامی آسیب شناسی جامعه ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰۹ تعداد دانلود : ۸۸۵
حزب ملل اسلامی یکی از پیشگامان مبارزه مسلحانه با ایدئولوژی اسلامی است. این حزب که هدفش ارائه برداشتی روشنفکرانه از اسلام و مبارزه بود ــ علی رغم کوتاه بودن زمان حیاتش ــ تأثیر ماندگاری بر جریانهای سیاسی اسلامی بجا گذاشت. این مقاله درصدد است تا دیدگاهها و اندیشه های حزب را در دو وجه سلبی و ایجابی تحلیل نماید. در وجه سلبی به نقد نظامهای حکومتی موجود (سلطنت و جمهوری)، نقد مکاتب و ایدئولوژیهای سیاسی معاصر (سرمایه داری، سوسیالیسم و ناسیونالیسم) و نقد استعماری غرب پرداخته و در وجه ایجابی نیز حکومت اسلامی را بهترین نظام اجتماعی معرفی می کند و اسلام را یگانه راه ترقی و تعالی، برقراری عدالت اجتماعی و نجات از استعمار و ظلم می داند و مدعی است مسلمانان تا زمانی که به تعالیم اصیل قرآن روی نیاورند، اسیر حکام جور، استعمار و عقب ماندگی خواهند بود.
۴.

غرب و مبانی فکری آن در اندیشه خمینی (ره)

نویسنده:
منبع: فصلنامه علمى پژوهشى متین ۱۳۸۳ شماره ۲۵

کلیدواژه‌ها: اومانیسم غرب لیبرالیسم عقل گرایی شرق ناسیونالیسم استعمار اثبات گرایی غرب زدگی بازگشت به خویشتن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی انقلاب اسلامی امام خمینی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول فقه اندیشه و فقه سیاسی فقه سیاسی ولایت فقیه امام خمینی
تعداد بازدید : ۲۳۲۵ تعداد دانلود : ۱۳۰۹
با توجه به تحول در زاویه دید ما نسبت به غرب و وضعیت جهان معاصر ، ضرورت اتخاذ موضعی متناسب با ارزشهای انقلاب اسلامی و هویت ایرانی - اسلامی به وضوح آشکار می گردد . امام خمینی به عنوان ایدئولوگ و رهبر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی رویکردی را نسبت به غرب مطرح می سازد که کمابیش با کلیت فرهنگ ما سازگار و هماهنگ است . چنین رویکردی با نفی غرب بر مبنای شاخصها و اصول نظری آن چون اومانیسم ، ماده گرایی و سکولاریسم ، ناسیونالیسم ، اصالت فرد و سلطه محوری به طرح احیای شرق و قیام و ایستادگی مردمانش در برابر غرب با توکل بر مبداء جهان هستی و با اتکای به خود می پردازد . بر اساس این طرح ، غرب ، مغرب حقیقت قدسی و شرق ،‌اشراق حقیقت و تجلی نور خدا است. در چنین طرحی انسان به خویشتن حقیقی یا فطرت خداگونه و مخموره خود باز می گردد و بدین سان به سوی کمال و سعادت حقیقی گام بر می دارد .
۵.

ملی گرایی و وحدت اسلامی، تعامل یا تقابل؟(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی ۱۳۸۸ زمستان شماره ۴۰

کلیدواژه‌ها: همگرایی ناسیونالیسم ملی گرایی ملیت گرایی وحدت اسلامی ناسیونالیسم پان اسلامیسم وحدت جمعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۸۲
وحدت گرایان اسلامی از «ملی گرایی»، به دلیل نقش آن در ایجاد تفرقه و نزاع میان مسلمانان و تجزیه سرزمین های اسلامی، بدبین می باشند، ملی گرایان نیز به دلیل برداشت نادرست از مفهوم «وحدت اسلامی»، آن را مساوی با نادیده گرفتن وفاداری ها و منافع ملی و مذهبی ملل مسلمان به نفع تشکیل «امت واحده اسلامی» می پندارند؛ بنابراین هر دو گروه، جمع میان «ملی گرایی» و «وحدت اسلامی» را غیرممکن می دانند.در این پژوهش برآنیم که با بررسی حیات سیاسی پیامبر (ص) و امام علی (ع)، تجربه تاریخی ملل اروپایی برای تشکیل اروپای واحد، نگرش مفهوم شناسانه به مفهوم «ملی گرایی» و «وحدت اسلامی» و هم چنین توجه به دو نظریه «هویت های جمعی» در جامعه شناسی و «همگرایی» در روابط بین الملل؛ امکان جمع ملی گرایی با فراملی گرایی (وحدت اسلامی) را بیازماییم.
۶.

ناسیونالیسم، مشکله هویت و دولت ملی درتئوری اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه سیاست ۱۳۸۶ دوره ۳۷ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: هویت ایران ایدئولوژی ناسیونالیسم گلنر فردریک لیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۴۳ تعداد دانلود : ۱۰۸۸
استدلال کلی این مقاله دو موضوع اساسی در باب ناسیونالیسم به عنوان داعیه‌ای هویتی را دربرمی‌گیرد، نخست آن‌که می‌کوشد با متمایز کردن دو نوع ناسیونالیسم کلاسیک و مدرن، پندار ناسیونالیسم به‌عنوان مولود مدرنیسم و روشنگری را رد کرده و حس ناسیونالیستی یا میهن‌دوستی را به طول تاریخ بشر تسری دهد و از طرفی دیگر ادعای ایدئولوژی بودن ناسیونالیسم را نپذیرفته و آن را به‌عنوان نظریه‌ی «اندیشه‌ و عمل» تنها بخشی از نظام ارزشی جوامع می‌داند که تجلی نهایی آن بسته به نوع چینش گزاره‌های هر نظام ارزشی می‌باشد. این نوع چینش ناسیونالیسم در کنار سایر ارزش ها باعث شده تا این نظریه دستمایه جهانگشایی و جنگهای جهانی گردد و رهبرانی مانند موسولینی و هیتلر نمایندگان آن به حساب آیند، در حالی که رهبرانی مانند ماندلا، سوکارنو و مصدق با این اندیشه پیام‌آور رهایی و استقلال گردیده‌اند. این مقاله درصدد آن است تا بیان کند علی‌رغم فرآیند جهانی‌شدن نه تنها اعتبار ناسیونالیسم و دولت - ملت ها از دست نرفته بلکه شواهد و قراین فراوانی بر اعتبار دایمی آنها حکایت می‌کند. با این اوصاف کوشیده‌ایم تا نوع نگاه به ناسیونالیسم و دولت -ملت را در بخشی از نظریه اجتماعی و فلسفی قرن 19 و 20 پی‌گیری نماییم.
۷.

پسامدرنیته و واکاوی دولت ملی دارای حاکمیت در نظریه های روابط بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه سیاست ۱۳۸۸ دوره ۳۹ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: دولت جهانی شدن ملت حاکمیت روابط بین الملل ناسیونالیسم آنارشی برساختگی پسامدرنیته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۷۶
رشته روابط بین الملل اساساً تحت سلطه گرایشات پوزیتیویستی - رئالیستی (و در شکل جدیدتر آن، نئورئالیستی) قرار داشت و بر این مبنا مفاهیمی را به عنوان مبنای تحلیل روابط بین الملل و سیاست جهانی ارائه می کرد. اما از دهه 1980 به بعد و متاثر از تحولات ناشی از ظهور رهیافت های پسا ساختارگرا و پسامدرنیست در عرصه علوم اجتماعی، علم روابط بین الملل نیز دستخوش تحولاتی نظری شد. تأکید متفکرانی که رویکرد پسامدرنیستی را در عرصه روابط بین الملل به کار بردند، بر این است که مفاهیم اساسی و پایه‌های تحلیل نظریه های روابط بین الملل اساساً بر ساخته هایی نظری هستند که رهیافت سنتی رئالیستی آنها را به مثابه واقعیت به عرصه تحلیل روابط بین الملل تحمیل کرد.
۸.

گفتمان هویتی تجددگرایان ایرانی در انقلاب مشروطیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه سیاست ۱۳۸۸ دوره ۳۹ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: مدرنیته قانون مشروطیت باستان گرایی ناسیونالیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۱۶ تعداد دانلود : ۳۰۵۹
انقلاب مشروطیت نقطه عطف رویارویی هویتی ایرانیان با مدرنیته است که از آن به عنوان انقلابی برگرفته از مفاهیم مدرن در تمایز با سپهر اندیشه و هویت سنتی یاد می شود. مشروطیت، سرفصلی جدید از تاریخ ایران است که تحولات آن بر تاریخ سیاسی ایران در قرن بیستم سایه افکنده است و بر فرهنگ، اقتصاد و سیاست کشور ما تأثیری غیرقابل انکار نهاده است. یکی از گفتما‌ن‌های هویتی مندرج در گفتمان مشروطه، گفتمان تجددگرائی است که درک آن می‌تواند به فهم زوایای نامکشوف هویت ایرانی در این مقطع یاری رساند. طیف تجددگرایان متشکل از گروهی کوچک اما رو به گسترش از روشنفکران و نخبگان بودند که یا دارای زمینه تحصیلاتی جدید، یا اغلب صاحب منصب دولتی، بازرگان، سیاح، دیپلمات و یا افرادی «خود ساخته» بودند که با اندیشه های مدرن آشنایی یافتند.
۹.

پیدایش و تکوین رمان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ ادبیات (پژوهشنامه علوم انسانی شهید بهشتی) زمستان ۱۳۸۷ شماره ۵۹

کلیدواژه‌ها: مدرنیته رئالیسم رمان ناسیونالیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۲۳ تعداد دانلود : ۲۰۹۲
مقاله حاضر با مروری بر چیستی «رمان»، به عنوان نوع ادبیای که بیشترین سنخیت را با عصر مدرن دارد، و بررسی اجمالی عمدهترین ویژگی آن؛ یعنی «رئالیسم صوری» که وجه تمایز رمان از دیگر انواع روایی کهن است، به بحث در باب زمینهها و عوامل مؤثر در پیدایش رمان فارسی میپردازد و ضمن تامل و درنگ در مقوله نسبت رمان فارسی با رمان غربی و ارزیابی نظرهای متضاد در این باره، عوامل مؤثر در پیدایش و شکوفایی رمان فارسی را تبیین میکند: عواملی چون مدرنیته و مدرنسازی جامعه ایران، ظهور و توسعه صنعت چاپ، پیدایش و رشد مطبوعات فارسی، ترجمه، و مهمتر از همه اندیشه ناسیونالیسم به عنوان گفتمان مسلط که ضمن حمایت از رمان، آن را برای ترویج و تعمیق نظام ارزشهایش به خدمت میگیرد.
۱۰.

نخبگان و شکل گیری گفتمان توسعه در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش حقوق و سیاست بهار و تابستان ۱۳۸۶ شماره ۲۲

کلیدواژه‌ها: سنت مدرنیته دموکراسی نظام بین الملل استبداد نوسازی روشنفکری ناسیونالیسم

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی اندیشه سیاسی اندیشه سیاسی در ایران تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی در ایران اسلامی تاریخ و مبانی اندیشه سیاسی از انقلاب اسلامی تا به امروز
  2. حوزه‌های تخصصی علوم سیاسی توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب نظریه های توسعه
تعداد بازدید : ۳۴۱۲ تعداد دانلود : ۱۵۳۹
مدرنیته مفاهیم اساسی و مشترکی را شامل عقل گرایی، تجربه گرایی، اومانیسم، علم گرایی، سکولاریزم و قانون گرایی در بر می گیرد که تمامی نحله ها و اندیشه های مدرن بدان ها باور دارند و بدین ترتیب تشکیل دهنده بنیادهای مدرنیته می باشند؛ اما در عرصه عمل، مدرنیته با دو چهره جداگانه بر سر تقدم و تاخر یا اولویت بندی هر یک ظاهر گردید که به ضرورت های تاریخی و سیر تحول جوامع و پیش زمینه های آن باز می گردد. در حالی که در چهره نخست مدرنیته حول محور «دموکراسی» قرار دارد، چهره دوم آن بر «توسعه» تاکید می ورزد که بسیاری از مواقع آنها را در مقابل یکدیگر قرار داده است. برای جوامعی که ساختارهای اقتصادی و اجتماعی نابسامانی دارند و برای جوامع در حال گذار، چهره دوم تجدد یعنی "" توسعه "" جلوه بارزتری داشته و در نهایت غلبه با این چهره بوده است. لذا جوامعی که بر این بعد از مدرنیته تاکید دارند، دستیابی به هر گونه پیشرفت و ترقی را مستلزم آماده نمودن شرایط آن به ویژه از بعد عینی می دانند که مهمترین آنها تمرکز قدرت و ثروت و مراکز تصمیم گیری در دست دولت، نظم، بوروکراسی، امنیت، وحدت ملی، ناسیونالیسم، عدالت اجتماعی و صنعتی شدن است. آنچه که در ایران سالهای 1320-1304 رخ داده است، غلبه چهره دوم مدرنیته بر چهره نخست آن یعنی دموکراسی بود که بنابر علل تاریخی و ساختاری، برای پایه گذاران آن از اولویت برخوردار بوده است. در این مقاله به نقش و علل استقبال نخبگان ایرانی به ویژه روشنفکران در شکل گیری گفتمان توسعه در سال 1304 در ایران خواهیم پرداخت که در واقع غلبه بر آرمانهای دموکراسی خواهی انقلاب مشروطیت بوده است.
۱۱.

ناسیونالیسم و هویت ایرانی: مطالعه موردی دوره پهلوی اول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش حقوق و سیاست بهار و تابستان ۱۳۸۶ شماره ۲۲

کلیدواژه‌ها: هویت ایدئولوژی باستان گرایی ناسیونالیسم پاتریمونیالیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۹۳ تعداد دانلود : ۳۹۲۵
یکی از مقاطع حساس در مطالعه هویت ایرانی، شکل گیری الگوی هویتی مبتنی بر ناسیونالیسم در دوره پهلوی اول است. این مقطع از آن جایی شایسته بحث و تامل جدی است که ادرکات و تصوراتی که در ساختار سیاسی دوره پهلوی اول ترویج شد، مبنای مباحثات و مجادلاتی شده است که تا به امروز امتداد یافته است. پژوهشگران این حوزه با این واقعیت مواجه اند که آن چه که در این مقطع در چارچوب سازوکارهای سیاسی در جهت ترسیم وحدت ایران جریان یافت بر جریانی نوظهور در عرصه هویت رسمی ناظر است که توانست با ایجاد تمرکز در منابع قدرت، فرایندهای یکسان سازی را در چارچوب سرزمینی ایران به نمایش بگذارد. این مقاله می کوشد تا ضمن فهم روند تثبیت الگوی هویتی ناسیونالیستی پهلوی اول(1320-1300)، عناصر و مؤلفه های درونی آن حول چهار محور اصلی وحدت کشور، باستان گرایی دلبستگی به وطن، تداوم سلطنت و موقعیت محوری شاه مورد تحلیل قراردهد. هدف این است که دریابیم؛ در پرتو نگرش ایدئولوژیک حاکم، چه تعابیر و ادراکاتی از هویت ایرانی عرضه شد؟ هویت ایرانی در این مقطع، در قالب چه مفاهیمی مورد توجه قرار گرفت؟ دلایل فروغلتیدن آن در دام اقتدارگرایی مبتنی بر نظم سلطانی چه بود؟ عناصر و مؤلفه های محوری مدرنیزاسیون ترویج شده کدام اند؟ ناسیونالیسم شکل گرفته در این مقطع، حامل چه مفاهیم، نگرش ها و چشم اندازهایی است؟ پویش های فکری- سیاسی بروز یافته در این مقطع دارای چه ویژگیهایی است؟
۱۴.

پیشینه تاریخی و مبانی نظری سره نویسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تربیت معلم پاییز ۱۳۸۸ شماره ۶۵

کلیدواژه‌ها: مبانی نظری ناسیونالیسم پیشینه تاریخی سره نویسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۵۳ تعداد دانلود : ۱۱۱۱
با وجود مطالعات سودمندی که در باب سره نویسی انجام گرفته، هنوز برخی از جوانب آن به درستی بررسی و گزارش نشده است، چنان که بر اساس اطلاع ما تا کنون درباره پیشینه تاریخی و مبانی نظری آن پژوهش خرسندکننده ای به سامان نرسیده است. مقاله حاضر عهده دار بررسی پیشینه این گونه نگارشی و جستجوی بنیان های نظری آن تا عصر مشروطه است. این بررسی نشان می دهد که بر خلاف آن چه در آغاز به نظر می رسد، سره نویسی شیوه نوپدیدی نیست و پیشینه آن به قرن پنجم هجری باز می گردد و از آن پس در گذر قرن ها همواره کسانی، ولو از سر تفنن، بدان اقبال نموده اند. مقاله ضمن اشاره به نمونه های بازمانده از ادوار گذشته بر این نکته تاکید می ورزد که این گونه نگارشی از نیمه دوم قرن سیزدهم هجری تحت تاثیر رواج واژگان دساتیری، به ویژه اندیشه ناسیونالیسم مورد توجه و اهتمام افزون تری قرار گرفته است. مقاله در صدد است تا به پرسش های زیر پاسخ دهد: 1. آیا سره نویسی در ادوار گذشته مبتنی بر بنیاد نظری خاصی از نوع دیدگاه شعوبیه بوده است؟ 2. آیا می توان میان سره نویسی و ناسیونالیسم به وجود ملازمتی قایل شد؟ 3. در صورت وجود چنین ملازمتی آیا همه گرایش های ناسیونالیستی موید و مروج سره نویسی بودند و یا تنها گرایش خاصی بدان تاکید می ورزید؟
۱۵.

تاملی بر چیستی غرور ملی و برخی عوامل موثر بر آن مورد مطالعه شهر اصفهان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشنامه علوم اجتماعی تربیت مدرس (جامعه شناسی تاریخ) دوره سوم بهار و تابستان ۱۳۹۰ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: شخصیت ناسیونالیسم کارآمدی آگاهی سیاسی شهر اصفهان غرور ملی میهن دوستی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶۱ تعداد دانلود : ۸۵۳
در این مقاله تاثیر شخصیت (اعم از اقتدارطلب و دموکرات)، احساس کارآمدی (اعم از کارآمدی سیاسی و اجتماعی) و آگاهی سیاسی بر غرور ملی بررسی شده است. هدف پژوهش، توضیح مفهوم غرور ملی به معنای احساس مثبت افراد نسبت به کشورشان و مفهوم سازی آن در دو شکل ناسیونالیستی و میهن دوستانه و همچنین بررسی تاثیر برخی از متغیرها بر غرور ملی ناسیونالیستی و میهن دوستانه است. از روش پیمایش برای تحقیق استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش نیز شهروندان بالای پانزده سال ساکن در مناطق چهارده گانه شهر اصفهان است که بر اساس سرشماری سال 1385، تعداد آن ها 754/248/1 نفر است. با استفاده از فرمول کوکران و نمونه گیری سهمیه ای تعداد 384 به عنوان نمونه انتخاب و بررسی شدند. نتایج پژوهش حاکی از این است که غرور ملی ناسیونالیستی با شخصیت اقتدارطلب و کارآمدی سیاسی اجتماعی رابطه مثبت، و با شخصیت دموکراتیک و آگاهی سیاسی رابطه منفی دارد. در مقابل، غرور ملی میهن دوستانه با شخصیت اقتدارطلب و کارآمدی سیاسی رابطه منفی دارد و از سوی دیگر با شخصیت دموکراتیک، آگاهی سیاسی و کارآمدی اجتماعی رابطه آن مثبت است.
۱۶.

دولت مدرن، ارتش ملی و نظام وظیفه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش سیاست نظری زمستان ۱۳۸۸ و بهار ۱۳۸۹ شماره ۷

کلیدواژه‌ها: ناسیونالیسم دولت مدرن حاکمیت ملی ارتش ملی نظام وظیفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶۵ تعداد دانلود : ۱۲۷۰
ارتش های ملی و نظام وظیفه از جمله نهادهایی هستند که به دنبال ایجاد دولت ـ ملت شکل گرفتند. زیرا دعوی سلطه انحصاری دولت بر قوه قهریه و انحصار کاربرد مشروع زور در چارچوب یک قلمرو مشخص مستلزم تشکیل نهادهای نظامی مدرن یعنی ارتش ملی و نظام وظیفه بود. این پیوند از طریق بنیآنهای حقوقی ـ نظری این دولت؛ حاکمیت ملی و ناسیونالیسم برقرار شد. در این چارچوب ملت به حوزه تامین منابع انسانی پیرامونی سازمان های نظامی دولت تبدیل و با برقراری نظام وظیفه عمومی ارتش های ملی تشکیل شدند. این ارتش ها به نوبه خود به تحکیم و تثبیت دولت مدرن کمک کردند.
۱۷.

پیامدهای تشکیل حکومت ناحیه ای کردستان عراق در کردستان ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی سال بیست و سوم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲ (پیاپی ۴۶)

کلیدواژه‌ها: قومیت کردستان ناسیونالیسم کرد حکومت ناحیه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲۴ تعداد دانلود : ۱۱۰۰
تاثیر عوامل خارجی و بیرونی بر مباحث قومی ایران از اوایل قرن بیستم تاکنون از موضوعات مهم حاکمیت و امنیت ملی ایران بوده است. تحولات چند سال اخیر کشور عراق به ویژه تشکیل حکومت ناحیه ای کردستان در شمال آن کشور نیز به دلیل مجاورت با نواحی کردنشین ایران و وجود پیوندهای های متقابل قومی و فرهنگی بین کردهای دو کشور برای ایران حائز اهمیت است. این تحولات بر نواحی کردنشین ایران تاثیرات گوناگونی داشته است. افزایش توجه به فرهنگ و هویت کردی، تبدیل شدن کردستان عراق به عنوان محور و کانون مباحث کردی، ارتقاء سطح مطالبات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی از جمله نمودهای این تأثیرات به شمار می روند. کردهای ایران به دلیل تجانس نژادی و تاریخی و همانندی های فرهنگی و زبانی و میراث مشترک تاریخی با سایر ایرانیان علیرغم توجه به این تحولات و تأثیر پذیری نسبی از آن ها، رفتاری متفاوت با نواحی کردنشین دیگر کشور ها از خود بروز می دهند. نقش تحولات مذکور در افزایش سطح مطالبات سیاسی، فرهنگی و اقتصادی، به شکل گیری روند «واگرایی» در میان کردهای ایران منجر نشده ودر چاچوب الگوی رفتاری «همزیستی مسالمت آمیز» با دیگر ایرانیان البته با جدیت بیشتر در پیگیری و مطالبه حقوق قانونی خود به ویژه ارتقاء سطح توسعه اجتماعی و اقتصادی و افزایش مشارکت در قدرت سیاسی و اهتمام بیشتر به فرهنگ و هویت کردی و... قابل ارزیابی است. با توجه به انطباق بسیاری از مطالبات مطرح شده با قانون اساسی ایران، تأثیرات تحولات مزبور را می توان با درک صحیح این تحولات و اتخاذ تدابیر مناسب یعنی تحقق مطالبات قانونی و مشروع مدیریت نمود.
۱۸.

گونه شناسی مواضع عالمان شیعی در قبال سیاست های دولت مطلقه شبه مدرن پهلوی اول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات انقلاب اسلامی سال ششم زمستان ۱۳۸۸ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: دولت فرهنگ ناسیونالیسم دیوان سالاری تمرکز قدرت دولت مطلقه ارتش مدرن تجدد خواهی مذهب و عالمان دینی شیعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۵۸ تعداد دانلود : ۸۸۲
ارکان سازندة دولت مطلقة ایرانی در مقاطع مختلف زمانی در سیاست های فرهنگی، مذهبی و اجتماعی، بازتاب گسترده ای یافت. ابتدا رویکرد حمایتی و تظاهرگرایانة مذهبی اتخاذ شد اما به مرور زمان، تجددطلبی فرهنگی و مذهبی تحت تأثیر اندیشة لیبرالیسم و ناسیونالیسم، جایگزین شد که رویکرد و مواضع مقامات مذهبی ایران نیز تابعی از این متغیر قرار گرفت. گروهی سیاست تقیه و در نهایت انزواگرایانه را پیش گرفته و در عمل محکوم به عدم مخالفت علنی شدند و عده ای نیز به صورت مستقیم وارد مبارزه با دولت مطلقه شده و در نهایت تنی چند از وعاظ و روحانیان بی بهره از تقوا در جبهه حمایت گرایانه قرار گرفتند.
۱۹.

جست وجویی در منابع داخلی رفتار بین المللی چین؛ استفاده بهینه از مقدورات داخلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال پنجم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: تولید ناخالص داخلی سرمایه گذاری مستقیم خارجی ناسیونالیسم گشایش بازار حزب کمونیست چین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱۰ تعداد دانلود : ۱۳۸۷
در طی سه دهه اخیر، چین تغییرات شگرفی را تجربه نموده است. با شروع اصلاحات اقتصادی و اعمال سیاست درهای باز دنگ شیائوپینگ و سرعت یافتن آن پس از فروپاشی شوروی، چین موفق شد به رشد میانگین 7/9 درصد در سال نائل آید. در حال حاضر چین دومین کشور جهان در جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی، سومین کشور دارنده بیشترین حجم مبادلات خارجی و دومین اقتصاد بزرگ جهان با معیار میزان تولید ناخالص داخلی است. این رشد اقتصادی، وزن چین را در معادلات بین المللی نیز افزایش داده است؛ هم اکنون چین به عنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت سازمان ملل، نقش تعیین کننده ای در حل و فصل مسائل بین المللی ایفا می کند. بی شک بحث و بررسی پیرامون چگونگی نیل جمهوری خلق چین به جایگاه کنونی می تواند راهگشای سایر کشورهای در حال توسعه باشد. تأمل در جایگاه کنونی چین و مقایسه آن با سایر کشورهای در حال توسعه این سئوال را به ذهن متبادر می کند که چه ویژگی هایی در درون جامعه چین و ساختار حکومتی آن توانسته است چنین موفقیتی را برای چین به ارمغان آورد؟ با توجه به پیوند سیاست داخلی و سیاست خارجی در عصر جهانی شدن، منابع داخلی مؤثر بر رفتار بین المللی چین و صعود آن در سلسله مراتب قدرت جهانی، چه چیزهایی می تواند باشد؟ در پاسخ به این سئوال، فرضیه اصلی بدین شرح مطرح می شود: منابع عظیم نیروی انسانی و سرمایه، اجماع نسبی نخبگان در مورد منافع ملی و ملی گرایی در حال رشد در جامعه چین از مواردی است که به ارتقاء جایگاه آن کمک می نماید.
۲۰.

آسیب شناسی تدوین کتب و مسائل آموزشی درس تاریخ در دوره ی رضاشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ فرهنگی سال پنجم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: آسیب شناسی تاریخ رضاشاه ناسیونالیسم نخبگان فکری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶۷ تعداد دانلود : ۷۱۲
حاکمیت پهلوی و سیاست گذاران فرهنگی آنها به منظور تحقق ایدئولوژی رسمی خود و هدایت جامعه به سوی الگوهای مدرن، از آموزه ها و مباحث تاریخی بخصوص تاریخ ایران باستان، که از زمینه لازم جهت بازسازی هویت مدرن جامعه ایران برخوردار بود بهره وافری بردند. از این رو، مشاهیر و چهره های شاخص فرهنگ باستانی و اسطوره ای ایران همچنین رخ دادها و آثار روزگار باستان که به تهییج احساسات ناسیونالیستی کمک می کرد مورد تاکید قرارگرفت. این آمیختگی و بهره برداری افراطی سیاست از تاریخ، موجب دگرگونی در مباحث تاریخی و مانع رواج واقعیت ها و حقایق تاریخی شد و آسیب جدی را بر پیکره ی آموزه های تاریخی وارد کرد. این مقاله، کوشش دارد تا به نتایج بهره برداری افراطی، از جمله رواج اندیشه ی شاه پرستی در مباحث تاریخی که از عوامل آسیب زای آن نیز بود، بپردازد.