درخت حوزه‌های تخصصی

این پژوهش با هدف بررسی و شناسایی روزهای با وقوع دمای فرین بالای 50 درجه سانتیگراد و تعیین الگوی سینوپتیکی رخداد آن ها در منطقه غرب آسیا انجام شد. برای انجام این کار از داده های بازتحلیل شده NOAA-CIRES-DOE 20th Century Reanalysis V3 بیشینه دمای دومتری سطح زمین طی دوره زمانی 1836 تا 2020 در فصل گرم سال (ژوئن تا سپتامبر) استفاده شده و در نهایت تعداد 513 روز دمای بیشینه بالای 50 درجه جهت تحلیل سینوپتیک شناسایی گردید. دماهای بالای 50 درجه در ماه های ژوئن، ژوئیه و اوت به وقوع پیوسته و تغییرات سالانه فراوانی دماهای بیشینه فرین دارای روندی صعودی بوده و همچنین بیشترین فراوانی وقوع دمای فرین بالا در دهه های اخیر و در سال 2015 و 2010 رخ داده است. جهت تحلیل سینوپتیک تعداد 513 روز شناسایی شده، داده های واکاوی شده ارتفاع ژئوپتانسیل متر تراز 500 هکتوپاسکال برای روزهای مذکور استخراج و خوشه بندی إعمال شد. سپس روزهای با وقوع شدیدترین دما در هرخوشه به منظور تعییین الگوی سینوپتیک انتخاب شدند. با توجه به یافته های تحقیق مشخص شد که محدوده ی رخداد دمای بیشینه ی فرین، منطقه ی مرزی جنوب غرب ایران و جنوب شرق عراق می باشد. نتایج تحلیل سینوپتیک نشان داد که از یک سو وجود شرایط وضعیت کم فشار با منشأ کم فشارهای حرارتی خلیج فارس، شبه جزیره عربستان و گنگ در سطح زمین همراه با استقرار پرارتفاع غرب آسیا در تراز 500 هکتوپاسکال بر روی منطقه و از سوی دیگر انتقال هوای گرم عرض های پایین (عربستان و عراق) و بیابان های داخل ایران به سمت منطقه مذکور، سبب رخداد دمای بیشینه فرین در منطقه شده است. در واقع با توجه به همگرایی دمایی رخ داده در سطح زمین به علت وجود وضعیت کم فشار و افزایش نزول بی در رو دما به دلیل گردش واچرخندی پرارتفاع های ترازهای بالای جو، گرمایش سطح زمین تشدید شده و ضخامت جو نیز بالا بوده است.

هراندازه شهرها از لحاظ کالبدی و جمعیتی گسترده تر شوند، به تبع آن بر میزان بحران ها نیز افزوده می شود. آسیب پذیری شهرها در برابر بلایای طبیعی بنا به دلایل مختلفی از جمله فقر اقتصادی و فرهنگی، عدم رعایت حریم گسل ها و آیین نامه های مربوط به زلزله افزایش یافته است. آنچه اهمیت دارد، سطح آمادگی جامعه و درجه آسیب پذیری شهر و ساکنان در معرض خطر است که در صورت برنامه ریزی مناسب و اتخاذ سیاست های اصولی می توان آسیب ها را به پایین ترین سطح کاهش داد. در این پژوهش با توجه به پتانسیل بالای سنندج از لحاظ لرزه خیزی و وجود گسل های فراوان در مجاورت و اطراف شهر، سعی بر آن است تا با شناخت عوامل مؤثر بر زلزله و ترکیب شاخص ها با استفاده از مدل تحلیل طبقه بندی درختی به درک درستی از موضوع برسیم. نتایج به دست آمده حاکی از این است که سطح وسیعی از شهر در طبقه بندی آسیب پذیری متوسط به بالا قرار دارد. 52 درصد در طبقه آسیب پذیری متوسط، 16.5 درصد آسیب پذیری بالا و 1 درصد از سطح شهر در طبقه با آسیب پذیری بسیار بالا قرار دارد که دقیقاً منطبق بر محلات حاشیه ای، قدیمی و پرتراکم است. این وضعیت ساختار مناسبی را ارائه نداده و نیازمند توجه بیشتر در طرح های توسعه آتی می باشد. واژگان کلیدی: آسیب پذیری شهری، زلزله، تحلیل طبقه بندی درختی، منحنی ROC، سنندج. [1] نویسنده مسئول: تبریز، دانشگاه تبریز، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری،

گردشگری یک صنعت حیاتی است که تأثیر بسزایی در توسعه اقتصادی بسیاری از شهرها و کشورهای جهان دارد. شهرهای کوچک مقیاس نیز می توانند با درآمدزایی، ایجاد فرصت های شغلی و ترویج تبادل فرهنگی از گردشگری بهره مند شوند. ایذه علیرغم داشتن جاذبه های گردشگری متعدد، هنوز از ظرفیت های خود برای توسعه گردشگری به طور کامل استفاده نکرده است. صنعت گردشگری این شهر نسبتاً توسعه نیافته است و توجه چندانی از سوی دولت یا بخش خصوصی به آن نشده است. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی ازنظر ماهیت بر اساس روش های جدید علم آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. شیوه های جمع آوری داده در این تحقیق اسنادی - کتابخانه ای و میدانی است. جامعه آماری تحقیق را 60 نفر از کارشناسان اجرایی و دانشگاهی شهر ایذه که با استفاده از تکنیک دلفی گزینش و با روش نمونه گیری گلوله برفی نمونه گیری شدند. برای رتبه بندی متغیرها در چهار بعد گردشگری ایذه از مدل MARCOS استفاده شد بر اساس نتایج حاصل شده از 43 متغیر، عوامل سرمایه گذاری، زیرساخت، درآمد، اشتغال بیشترین تأثیر را بر توسعه اقتصادی شهر ایذه دارند. درجه تأثیرپذیری و تأثیرگذاری متغیرها، 11 متغیر تأثیرگذار، 16 متغیر در طیف ریسک، 7 متغیر در طیف تأثیرپذیری و مابقی متغیرها دارای درجه تأثیرگذاری و تأثیرپذیری پایینی قرارگرفته اند. درنهایت بر اساس تأثیرات متغیرها، روابط مستقیم و غیرمستقیم متغیرها در 5 طیف دسته بندی شده اند. همچنین رتبه بندی هر یک از عوامل 43 گانه پژوهش در چهار بعد گردشگری مذهبی، طبیعی،تاریخی و فرهنگی ایذه باهم متفاوت هستند.

باروری یک فرآیند جمعیتی کلیدی است که نقش مهمی در پویایی و روندهای جمعیت دارد. کاهش بارروی، به پدیده ای جهانی تبدیل شده است؛ و در اولویت های سیاستی بسیاری از کشورهای جهان قرار گرفته است. با این حال، مطالعات اندکی هستند که به طور مستقیم بر پایه مفاهیم جغرافیایی و بعد فضایی باروری، تمرکز کرده باشند. هدف از این پژوهش بررسی روند تغییرپذیری فضایی و زمانی نرخ باروری گروه های ویژه سنی (ASFRs)  زنان روستایی در سال های 1385 و 1395 است. داده های موالید و گروه های سنی زنان(49- 15) روستایی از سرشماری نفوس و مسکن مرکز آمار در دو دوره 1385 و 1395 جمع آوری و از آزمون های موران I سراسری (GMI) و موران محلی با بیز تجربی (LM-EB)  برای سنجش خود همبستگی فضایی و کشف الگوهای فضایی نرخ باروری ویژه گروه های سنی در نرم افزار GeoDa استفاده شد. نتایج نشان داد که نرخ باروری گروه های ویژه سنی طی دوره مورد بررسی افزایش یافته است و بیشترین افزایش باروری در گروه سنی 24 -20 ساله رخ داده است. خوشه بندی فضایی نرخ باروری ویژه سنی نشان می دهد در سال 1395 قوی تر و گسترده تر از سال 1385 بوده است. در بین گروه های سنی و در هر دو دوره، گروه سنی 39- 35 سال و 49- 45 سال به ترتیب بیشترین (447/0=GMI1385671/0=GMI1395) و کمترین(07/0=GMI1385 ،198/0=GMI1395) مقدار خودهمبستگی فضایی را داشته اند. همچنین مناطق روستایی جنوب شرق کشور خوشه بندی باروری ویژه سنی بالا را داشته اند. در برخی از گروه های سنی در شرق، شمال شرق، شمال غرب، جنوب غرب و تا حدودی جنوب نیز الگوی بالا- بالا شکل گرفته اند. الگوی بالا- بالا در شمال غرب تنها در گروه سنی 19- 15 سال شکل گرفته است و الگوی پایین- پایین باروری در مناطق روستایی عمدتاً در قسمت های داخلی، شمال و غرب متمرکز شده اند. شناسایی و کشف خوشه های فضایی، زمینه را برای ساخت مفروضات و مدل برای تحقیقات آینده فراهم می کند. بنابراین آنچه در این پژوهش انجام شده است، می تواند بستر مناسب علمی و دقیق برای تحقیقات بنیادین بعدی در حوزه جمعیت و باروری روستایی و توسعه را فراهم می کند.

این پژوهش سعی دارد با توجه به پتانسیل های موجود در بافت تاریخی ارومیه، بررسی کند که امکان تبدیل محلات موجود به محلات خلاق گردشگری 15 دقیقه ای وجود دارد یا خیر؟ برای ایجاد این محلات چه تدابیری باید اندیشه شود تا به اجرا درآید؟ پژوهش به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی است. در تبیین ادبیات موضوع از مطالعات کتابخانه ای و برای جمع آوری اطلاعات از روش های اسنادی و میدانی استفاده شده است. جامعه آماری و محدوده جغرافیایی موردمطالعه بافت تاریخی ارومیه بوده و به پیش بینی و تبیین زمان آینده می پردازد. با در نظر گرفتن معیارهای شهر خلاق گردشگری 15 دقیقه ای شاخص ها به دو حالت کمی و کیفی تقسیم شده اند. حد بهینه و ارزیابی وضع موجود شاخص های کیفی با استفاده از پرسش نامه صورت گرفته است و شاخص های کمی با کمک سیستم اطلاعات مکانی و در محیط ArcGIS، شعاع دسترسی و خدمات رسانی هر کدام از آن ها در فاصله 15 دقیقه ای برابر با 1250 متر موردبررسی قرارگرفته اند. از میان شاخص های موردبررسی، تمامی شاخص ها در وضعیت موجود تفاوت معنی داری با حد بهینه دارند و از حالت مطلوبی برخوردار نیستند. شاخص های کمی از نظر شعاع دسترسی، پوشش 100 درصدی را نشان می دهند ولی از نظر کیفیت وضعیت مطلوبی ندارند. بررسی ها نشان می دهد، بافت تاریخی ارومیه هنوز آمادگی لازم برای ایجاد محلات خلاق گردشگری 15 دقیقه ای را ندارد. ابتدا باید شاخص های رویکردها در بافت تقویت گردد، سپس با توجه به ارتباط میان شاخص ها و وابستگی میان آن ها، با برنامه ای جامع و یکپارچه، راهکارهای بهینه ای ارائه داد تا محلات خلاق گردشگری 15 دقیقه ای در بافت تاریخی ارومیه ایجاد کرد.

منطقه خاورمیانه مهم ترین منطقه بحران خیز در دنیا است. وجود بحران ها و منازعه های متعدد در این منطقه از سال 2003 بعد از حملات ایالات متحده آمریکا به عراق آغاز شد و پس از آن نیز با آغاز جنبش های اعتراضی در جهان عرب ازجمله بحران سوریه به اوج خود رسید. در این میان، یکی از مهم ترین بحران هایی که این منطقه در دو دهه گذشته با آن مواجه است، تشکیل گروه های تروریستی است. این گروه ها با انجام حملات تروریستی و ایجاد بی ثباتی، امنیت کشورهای مختلف در سطح جهان را به خطر انداخته اند. پرسش اصلی این پژوهش این است که مهم ترین تأثیرهای گسترش گروه های تروریستی بر صلح و امنیت جهانی چیست؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که ایجاد و گسترش گروه های تروریستی مانند القاعده، دولت اسلامی عراق و شام (داعش)، جبهه النصره و ... از یک طرف منجر به سوق یافتن سیاست دفاعی کشورهای خاورمیانه به سوی افزایش خریدهای تسلیحاتی شده و رقابت قطب های قدرت در این منطقه را افزایش داده است؛ از سوی دیگر، منجر به جذب اعضای جدید از سایر مناطق مانند اروپا و آسیای مرکزی شده و درنهایت به دلیل بازگشت اعضای خارجی این گروه ها به کشورهای موطن خود منجر به افزایش حملات تروریستی در دیگر کشورهای خاورمیانه و برخی از کشورهای اروپایی مانند انگلیس و آلمان شده است. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و بهره گیری از منابع کتابخانه ای این موضوع را مطالعه کرده است. 

مطالعه حاضر با هدف تدوین مدل مفهومی جهت استفاده از رویکرد زیست تقلیدی در طراحی پوسته های ساختمانی در راستای بهبود اکولوژی شهری انجام شده است. تحقیق از نظر ماهیت توصیفی - تحلیلی بوده و داده های مورد نیاز به کمک مطالعات کتابخانه ای و میدانی ساختمان هایی که با رویکرد زیست تقلیدی طراحی شده بودند تأمین گردید. برای این منظور ابتدا رویکرد زیست تقلیدی شناسایی شد سپس بیست نمونه از پوسته هایی که توسط معماران در سراسر دنیا با استفاده از این رویکرد طراحی شده بودند بررسی گردید و مؤلفه ها و معیارهای مرتبط استخراج گردیدند. پس از حذف معیارهای تکراری و تنظیم آن ها نظام وابستگی معیارها سنجیده شد و به کمک فرآیند تحلیل شبکه ای با نظر سنجی از بیست تن از نخبگان و متخصصان این حوزه میزان اهمیت هر معیار مشخص گردید و با کمک نرم افزار سوپر دسیژنز وزن دهی شد. سپس برای مؤلفه های عملکردی، کالبدی و شکلی معیارها و زیرمعیارهای مربوطه با توجه به میزان اهمیت آن ها مشخص گردید و مدل مفهومی ارزیابی کیفی پوسته های ساختمانی با رویکرد زیست تقلیدی تدوین شد. نوآوری این تحقیق بررسی رویکرد زیست تقلیدی در پوسته های اجرا شده ایرانی بوده که در این راستا با استفاده از مدل ارزیابی کیفی تدوین شده، ساختمان بارین اسکی در شمیرانات ارزیابی شد تا با توجه به نقاط قوت و ضعف آن طراحان ایرانی بتوانند تصمیمات موثرتری در طراحی پوسته های ساختمانی با توجه به رویکرد زیست تقلیدی که از رویکرد های نوین پایداریست، بگیرند.

خشک سالی در حوضه دریاچه ارومیه بیش از دو دهه است که ادامه حیات تعداد زیادی از سکونتگاه های شهری و روستایی پیرامونی خود را به چالش کشیده است. در راستای ارزیابی و پایش اقدامات ستاد احیای دریاچه ارومیه این تحقیق باهدف ارزیابی میزان اثربخشی اجتماعی - اقتصادی اقدامات ستاد احیا و سنجش نگرش جوامع محلی به مشارکت در احیای دریاچه ارومیه انجام گرفت. در پژوهش حاضر از روش تحقیق نظرسنجی کیفی استفاده شده است. برای ارزیابی نگرش جوامع محلی از پرسش نامه استفاده شد که با حجم نمونه 150 نفر از جوامع محلی و استفاده از روش نمونه گیری گلوله برفی تکمیل گردید. برای انجام این تحقیق سه نوع عملیات احیایی شامل بوته کاری با گونه آتریپلکس، بوته کاری و نهال کاری با گونه های گز، قره داغ و آتریپلکس و احداث بادشکن غیرزنده انتخاب شد. نتایج آزمون فریدمن نشان داد نظرخواهی از جوامع محلی در مراحل مختلف برنامه ریزی و اجرا با امتیاز 38/4 مهم ترین عامل مؤثر بر مشارکت جوامع محلی است. همچنین بیشترین تمایل جوامع محلی برای مشارکت در اجرای سیستم های نوین آبیاری، کشت محصولات کشاورزی با نیاز آبی کمتر و مشارکت در برنامه ریزی و تدوین طرح های احیا به ترتیب با میانگین امتیازات 41/3، 19/3 و 93/2 است. بر اساس دیدگاه جوامع محلی مهم ترین آثار اجتماعی - فرهنگی عملیات بوته کاری تک کشتی در منطقه آذرشهر شامل؛ تثبیت ریزگردهای نمکی در منطقه و کاهش مشکلات مربوط به سلامت و بهداشت جوامع محلی و کاهش میل به مهاجرت به ترتیب با امتیاز 07/4 و 07/3 است. طبق نتایج از دیدگاه جوامع محلی اثربخشی اجتماعی - اقتصادی عملیات احداث بادشکن غیرزنده بیشتر از دو روش دیگر بوده است. به نظر می رسد در صورت رعایت تناسب اقدامات احیا با شرایط اکولوژیکی منطقه و مشارکت جوامع محلی می توان به نتایج مثبت اقدامات ستاد احیا امیدوار بود. برای موفقیت در احیای دریاچه ارومیه باید هم زمان با انجام اقدامات احیائی؛ به توانمندسازی و ظرفیت سازی جوامع محلی پرداخته شود و اقدامات انجام شده دارای پذیرش جوامع محلی باشند.

ضرورت کاهش مصرف منابع در توسعه پایدار تأکید شده است. یکی از جنبه های پایداری در ساختمان بر کاهش مصرف انرژی یا افزایش بهره وری انرژی معطوف می شود. تکنیک های گرمایش ایستا مصرف انرژی ساختمان را کاهش می دهد و عملکرد حرارتی ساختمان را بهبود می بخشد. گرمایش ایستا بر پایه استفاده از انرژی حرارتی خورشید استوار است. بدین ترتیب، استفاده از عناصر ایستا در نمای ساختمان، راه حل مؤثری برای بهبود محیط حرارتی، کاهش مصرف انرژی و کاهش اثرات تغییرات آب وهوایی محسوب می شود. هدف از این مقاله، سنجش بازدهی و عملکرد حرارتی ساختمان در دو سامانه گلخانه و پنجره خورشیدی در فصل سرما و تعیین سامانه بهینه در یک ساختمان اداری است. ساختمان های اداری ازجمله مکان های شهری با مصرف بالای انرژی شناخته می شوند. به همین جهت، ساختمان شهرداری منطقه دوازده اصفهان به عنوان نمونه مطالعاتی مدنظر قرار گرفت و سناریوهای مربوط به هر سامانه پردازش شد. شبیه سازی مصرف انرژی در نرم افراز دیزاین بیلدر و با استفاده از موتور انرژی پلاس انجام گرفته است. از رهگذر محاسبات کمی و شبیه سازی رفتار انرژی در ساختمان، بار گرمایشی مورد نیاز در فصل سرما برای هرکدام از سناریوها برآورد شد. نتایج حاکی از این است که استفاده از پنجره خورشیدی به میزان 33.03 درصد و استفاده از گلخانه به عمق یک متر به میزان 17.39 درصد، انرژی گرمایشی سالیانه ساختمان را در نسبت با حالت معمولی ساختمان (بدون استفاده از سامانه های حرارتی ایستا) کاهش می دهد. بنابراین استفاده از پنجره خورشیدی سه جداره تقریباً دو برابر استفاده از گلخانه با عمق یک متر، عملکرد حرارتی ساختمان را در فصل سرما بهبود می بخشد.

یکی از مشکلات اساسی شهرها، کمبود فضای سبز شهری است که از جنبه های مختلف بر زندگی انسان تأثیر سوء می گذارد. در مقایسه با استانداردهای شهرسازی، علاوه بر پایین بودن سطح کاربری فضای سبز در شهرهای مختلف ایران، پراکندگی نامناسب آن نیز مشکلاتی را به وجود آورده است که از جمله می توان به عدم توزیع عادلانه فضای سبز در شهر و مشکلات دسترسی شهروندان اشاره کرد. هدف از این پژوهش ارزیابی توزیع فضایی - مکانی فضای سبز شهری در منطقه ده تهران می باشد. رویکرد این پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد که، در ابتدا به توصیف وضعیت پارک های منطقه 10 تهران از نظر تعداد پرداخته شد و در ادامه وضعیت پارک های موجود منطقه 10 تهران بر اساس شاخص های شعاع عملکرد، استاندارد سرانه و مساحت کاربری فضای سبز، جمعیت تحت پوشش و دسترسی بررسی گردید، سپس بر اساس میزان اختلاف وضع موجود در هر شاخص با وضع مطلوب، در مورد میزان تناسب تعداد و توزیع فضایی پارک ها در راستای تأمین دسترسی مطلوب داوری شد. در منطقه مورد مطالعه 51 بوستان و بوستانک قرار گرفته است. تعداد پارک های محله ای منطقه 47 عدد می باشد که حدود 258500 نفر را در منطقه تحت پوشش قرار می دهند. نتایج نشان می دهند که برای برطرف کردن کمبود فضای سبز منطقه به 12 تا 13 پارک محله ای ،16 تا 17 پارک ناحیه ای در منطقه نیاز داریم. همچنین براساس نتایج به دست آمده تنها کمتر از 30 درصد فضای سبز منطقه در وضعیت مناسب واقع شده اند در حالی که 43 درصد از پارک های سطح منطقه در وضعیت نامناسب قرار گرفته اند.

مقدمه: یکی از رویکردهای مهمی که در دهه های اخیر برای بهبود وضعیت مدیریت شهری ارائه شده است رویکرد «حکمروایی خوب شهری» می باشد. حکمروایی خوب شهری به عنوان رویکردی از نظام تصمیم گیری و اداره امور شهری تلقی می شود و نهاد شهرداری می تواند یکی از بهترین سازوکارها، برای تحقق حکمرانی خوب شهری باشد. از این رو می توان امیدوار به حل مشکلات و معضلات ساختاری و کارکردی شهرها شد. هدف پژوهش: در این تحقیق، تحلیل میزان رضایت مندی شهروندان از عملکرد شهرداری شهر لوشان زیر چتر حکمروایی شایسته شهری است. روششناسی تحقیق: ین پژوهش از نظر هدف جزء تحقیقات کاربردی و از نظر ماهیت و روش جزء پژوهش های توصیفی - تحلیلی به شمار می رود. جامعه آماری پژوهش را کلیه ساکنین بالای ۱۵ سال شهر لوشان تشکیل داده اند که تعداد نمونه با استفاده از فرمول کوکران ۳۷۳ نفر محاسبه شد. شیوه گردآوری داده ها مطالب اسنادی- کتابخانه ای (کتب، مقاله و پایان نامه) و برداشت های میدانی (پرسش نامه) بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه از نرم افزارهای SPSS و Smart pLS استفاده شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه در این تحقیق، شهر لوشان به عنوان یکی از شهرهای شهرستان رودبار در استان گیلان است. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که شهروندان لوشانی رضایت چندانی از عملکرد مدیریت شهری به خصوص شهرداری این شهر ندارند بنابراین لازم است باتوجه به داده های حاصل از این پژوهش و همچنین راهکارهای ارائه شده در جهت جلب رضایت شهروندان اقدام به عمل آید. به صورت مشخص یافته ها بیانگر این نکته می باشند که متغیر حکمروایی که توسط شاخص های استاندارد پرسشنامه های مطالعات پیشین استخراج شده است دارای روایی سازه می باشند. بدین معنی که بار عاملی متغیرهای کارایی و اثر بخشی (۹۹۵/۰)، شفافیت (۹۲۷/۰)، مسئولیت پذیری (۸۹۴/۰)، عدالت و برابری (۸۴۷/۰)، اجماع محوری (۷۹۹/۰)، مشارکت (۷۹۸/۰)، قانون مداری (۷۵۶/۰) و پاسخگویی (۶۲۱/۰)، در مطالعه حاضر دارای روایی و پایایی مناسب بوده و قادر است مبحث حکمروایی را اندازه گیری نماید. ازسویی فرضیه تحقیق نشان می دهد که همواره رابطه معنی دار منفی میان حکمروایی و میزان نارضایتی شهروندان از عملکرد شهرداری وجود دارد. همچنین ضریب مسیر این فرضیه ۱۷۸/۰ می باشد که با سطح معنی داری ۰۳/۰ مورد تائید قرار می گیرد. بدین معنا که هر چه میزان افزایش شاخص های حکمروایی بیشتر باشد میزان عدم رضایت شهروندان از عملکرد شهردای کاهش می یابد. نتایج: نتایج حاکی از آن است که شهروندان لوشانی رضایت چندانی از عملکرد مدیریت شهری به خصوص شهرداری این شهر ندارند بنابراین لازم است باتوجه به داده های حاصل از این پژوهش و همچنین راهکارهای ارائه شده در جهت جلب رضایت شهروندان اقدام به عمل آید.

با مروری بر ادبیات نظری طراحی منظر شهر، رویکرد "زیبایی شناسی"، به عنوان یکی از تأثیرگذارترین ارزش ها در رسیدن به مطلوبیت منظر شهر شناخته شد. این تجربه زیبایی در منظر روزمره شهر، فرآیندی است که نیاز به قضاوت، ارزش گذاری و رفتار متقابل مردم با مکان شان را می طلبد. پس باید به نظر مردم رجوع کرد و اهمیت داد. هدف پژوهش، تبیین مدلی از مؤلفه های مؤثر بر طراحی منظر شهر روزمره با تأکید بر رویکرد زیبایی شناسی از دیدگاه تجربه شهروندان به عنوان کاربران اصلی محیط زندگی شان می باشد. بدین منظور، با در نظرگرفتن الگوواره عمل گرایی، ابتدا به روش کیفی داده بنیاد، با نمونه آماری 9 نفر متخصص و 41 نفر از شهروندان بابل، تا رسیدن به اشباع نظری مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. داده ها را از طریق نرم افزار مکس کیودا تحلیل کرده و بر اساس پارادایم داده بنیاد، مدل کیفی از متغیرهای طراحی منظر شهر با تجربه زیبایی شناسی شهروندان به دست آمد. در ادامه، برای رسیدن به آنچه در واقعیت، کاربرد دارد، این بار به ارزیابی کمی مدل پژوهش اقدام شد. در این مرحله، پرسش نامه برای نمونه آماری 384 نفر از شهروندان بابل طرح شد. با روش حداقل مربعات جزئی تعمیم یافته، داده های کمی در نرم افزار اسمارت پی ال اس، تحلیل یافت. نتیجه حاکی از آن است، خروجی داده ها در مدل کیفی و سپس اعتبارسنجی کمی آن، دارای رابطه ای معنی دارند. مقدار P-value صفر در روابط بین متغیرها، معناداری مدل را نیز تایید می کند.

الگوهای مختلف توسعه سکونتگاهی اثر مستقیمی بر شکل گیری جزایر گرمایی شهری دارند و استفاده از مدل های مکانی نقش مهمی در بهبود درک این اثرات ایفا می کند. ازاین رو در مطالعه حاضر، از مدل سلول های خودکار برای پیش بینی توسعه مناطق سکونتگاهی آینده در شمال ایران (جلگه دشت گیلان) برای سال های 2035 و 2050 تحت سه سناریوی رشد اقتصادی (BAU)، حفاظت از محیط زیست (ENV) و رشد فشرده (COM) استفاده شد. لایه های دمای سطح زمین مناطق سکونتگاهی از سه تصویر ماهواره لندست در سال های 2002، 2012 و 2022 با مقادیر میانگین 14/33، 38/36 و 78/34 درجه سانتی گراد بازیابی شد. نتایج تحلیل های آماری نشان داد که قطعات طیفی مستخرج از تحلیل شی گرای تصاویر ماهواره ای، پیش بینی دقیق تری از میانگین دمای سطح زمین ارائه می دهند. با استفاده از مساحت قطعات طیفی و درصد مرز مشترک آن ها با قطعات مجاور، یک مدل رگرسیونی برای پیش بینی دمای سطح زمین مناطق سکونتگاهی پیش بینی شده برای سال های 2035 و 2050 ساخته شد (617/0=R2). بالاترین میانگین دمای سطح زمین تحت سناریوی COM (88/33 درجه سانتی گراد) در سال 2050 به دست آمد، درحالی که کمترین مقدار میانگین دمای سطح زمین تحت سناریوی ENV در سال 2050 (23/31 درجه سانتی گراد) مشاهده شد. با توجه به نتایج این مطالعه، میانگین دمای سطح زمین مناطق سکونتگاهی به اندازه و پیکربندی فضایی قطعات طیفی سکونتگاهی در مقیاس محلی و الگوهای گسترش مناطق سکونتگاهی (سناریوها) در سطح منطقه ای وابسته است.

هدف: هدف پژوهش حاضر تبیین پیشران های کلیدی مؤثر بر توسعه ورزش فوتبال در استان خوزستان است.روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش تحلیلی - اکتشافی است. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه، تکنیک دلفی و مطالعات اسنادی -کتابخانه ای بهره گیری شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد از میان 35 عامل اصلی تأثیرگذار 20 متغیر به عنوان عوامل کلیدی شناخته شده-اند. که این متغیرها بیشترین تأثیرگذاری و کمترین تأثیرپذیری را بر آینده توسعه ورزش فوتبال در استان خوزستان دارند و شامل عوامل وجود سایت های مناسب برای هر باشگاه، نظارت بر عملکرد باشگاهها توسط فدراسیون، وجود بخش ارتباط با رادیو و تلویزیون، وجود اراده کافی از سوی نهادهای ذی ربط، وجود مدرسه های فوتبال مناسب، ارائه قوانین لازم برای برخورد با باشگاه های و بازیکنانی، وجود اسپانسرهای متعهد به پرداخت حقوق ، کمک به خصوصی سازی فوتبال و کاهش نفوذ دولت، وجود قوانین منسجم در مورد حامیان مالی، کسب درآمد لازم از برگزاری مسابقات، بلیت فروشی مناسب، فروش لباس و پرچم باشگاه، کمک به اصل خصوصی سازی در فوتبال، وجود کمیته-های استعدادیابی، استفاده از روش های جدید برای کشف استعدادهای فوتبال، وجود قراداد میان فدراسیون فوتبال و آموزش و پرورش، وجود قوانین لازم در جهت رعایت چارچوب های فرهنگی، وجود مسئول خبری در باشگاهها ، تعامل مناسب با خبرنگاران ، وجود امکانات مناسب ماهوارها برای پوشش مناسب بازی می باشند.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که با توجه به تأثیرگذاری بالای نقش عوامل اقتصادی، رسانه ای و مدیریتی در خصوص توسعه ورزش فوتبال توسط مسئولین ورزش در استان خوزستان، می تواند جهات موفقیت و یا شکست شاخص های توسعه ورزش فوتبال در استان خوزستان را مشخص نماید.

هدف این پژوهش تحلیل تأثیر سازمان فضایی شهر و وضعیت ارتباطی عملکردهای تجاری آن با یکدیگر می باشد. تک مرکزیتی و چند مرکزیتی بودن شهرها می تواند تأثیر شگرف بر مسافت سفرها ایفا نماید و بدین ترتیب از اتلاف وقت و انرژی در شهرها جلوگیری شود. وسایل نقلیه موتوری تولیدکننده گازهای گلخانه ای می باشند و موجب گرمایش زمین در طولانی مدت می شوند. شناخت این عوامل می تواند میزان انتشار گازهای گلخانه ای را کاهش داده و از گرمایش زمین جلوگیری کند. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی توصیفی-تحلیلی می باشد. این پژوهش، پس از مطالعات علمی جهت برآورد گازهای گلخانه ای براساس فرمول های پیشنهادی توسعه پاک (CDM) انجام گرفته است. سازمان فضایی کلان شهر مشهد در دو سناریو مورد بررسی قرار گرفت. سناریو اول، سازمان فضایی تک مرکزی موجود شهر و سناریو دیگر شهر با سازمان فضایی سه مرکزی در امتداد استخوان بندی شهر در نظر گرفته شد. سازمان فضایی متعادل کلان شهر مشهد موجب کاهش انتشار گازهای گلخانه تا حدود 43 درصد در بخش خودروهای شخصی می شود. میانگین مسافت طی شده به وسیله خودروهای شخصی در سازمان فضایی متعادل حدود 4 کیلومتر کاهش می یابد. کاهش انتشار گازهای گلخانه ای به میزان 9/7 کیلوگرم CO2 به ازای هر مسافر می باشد. وجه تمایز و نوآوری این پژوهش بررسی ارتباط شاخص مرکزیت در سازمان فضایی کلان شهرها و میزان انتشار گازهای گلخانه ای می باشد.

استان اردبیل از موقعیت جغرافیایی بسیار مناسبی، به عنوان یک استان مرزی، برای تجارت با کشورهای همسایه برخوردار است. با ارتقای سطح تعاملات اقتصادی با کشورهای همسایه، می توان از ظرفیت های قابل توجهی که در این حوزه وجود دارد، بهره مند شد. با ارائه تسهیلات ویژه برای صادرات و واردات با کشورهای همسایه، توسعه صادرات غیرنفتی، ایجاد امکانات گردشگری، توسعه خدمات گردشگری و تبلیغات مناسب، جذب سرمایه گذاری در صنایع تبدیلی و تکمیلی، می توان تعاملات اقتصادی با کشورهای همسایه را توسعه داد و ارتباطات تجاری را گسترش داد. میزان صادرات استان اردبیل در سال 1400 به ۵۱۶ میلیون دلار، حجم تجارت بین استان اردبیل و آذربایجان به بیش از 1.3 میلیارد دلار، صادرات غیرنفتی استان اردبیل به کشورهای همسایه، به بیش از 64 میلیون دلار، تولیدات صنایع تبدیلی و تکمیلی در استان اردبیل به بیش از 2.4 میلیارد دلار سیده است و بیش از 105 هزار گردشگر از کشورهای همسایه به استان اردبیل سفر کرده اند، همچنین صادرات کالاها و محصولات مختلف از گمرکات استان اردبیل، در هفت ماهه اول سال 1402 به کشور آذربایجان 39 میلیون، به کشور ارمنستان 172 هزار و کشور ترکیه 12 هزار بوده که روند جهشی و رو به رشدی داشته است که نشان دهنده اهمیت توسعه تجارت با کشورهای همسایه است. برای توسعه تعاملات اقتصادی بین دو کشور، می توان از راه کارهایی همچون توسعه صادرات و واردات، زیرساخت ها، حمل و تقل، ترویج گردشگری، همکاری های فرامرزی و ... استفاده کرد. با توجه به نشانه های مثبتی که در حوزه تعاملات اقتصادی با کشورهای همسایه در استان اردبیل وجود دارد، می توان نتیجه گرفت که توسعه و تعمیق تعاملات اقتصادی استان اردبیل با کشورهای همسایه، از جمله آذربایجان، ارمنستان، ترکیه و جمهوری نخجوان، می تواند دارای بازدهی قابل توجهی باشد، این توسعه می تواند به عنوان یکی از راه های اصلی برای توسعه اقتصادی و افزایش رشد اقتصادی در استان اردبیل در نظر گرفته شود.

زمینه و هدف: گردشگران بین المللی به دلایل مختلفی نظیر قابل شناسایی بودن، داشتن اموال ارزشمند، رفتن به اماکن مساعد بزهکاری، نداشتنِ احتیاط کافی در سفر، نداشتن حامی، عدم آشنایی با مقررات و رسوم جامعه میزبان، نداشتنِ فرصت کافی برای تعقیب از گروه های آسیب پذیر نسبت به بزهکاری هستند؛ لذا تضمین امنیت گردشگری در این راستا ضروری بوده که تحقق آن مستلزم همکاری جامعه مدنی، و به ویژه سازمان های مردم نهاد در قالب یک الگوی مشارکتی است.روش شناسی: در پژوهش حاضر به روشی توصیفی تحلیلی نقش سمن ها در پاسخ دهی به بزه دیدگی گردشگران خارجی بررسی شده است.یافته ها: یافته ها حاکی است این سازمان ها هم در مرحله ی پیشگیری و هم واکنش نسبت بزه-دیدگی گردشگران می توانند نقش آفرینی نمایند.نتیجه گیری و پیشنهادات: از جهت پاسخ های کنشی، با ارائه اطلاعات به گردشگران و تعامل با آژانس های گردشگری و پلیس محلی می توانند در برنامه ریزی جهت حفظ امنیت گردشگران مشارکت نمایند و با ایجاد فضای تفاهم می توانند به به سازی محیط گردشگری از جهت امنیت کمک نمایند. در ارتباط با پاسخ های واکنشی نیز به عنوان دوست دادگاه در اعلام جرم، مشارکت فعالانه در فرآیند دادرسی، ارائه ادله و اعتراض به آرا در جهت حمایت ازحقوق گردشگران بزه دیده ای که امکان اقامت طولانی در کشور میزبان را ندارند می توانند ایفای نقش کنند که مقررات کشور ما در این زمینه خلأ دارند.نوآوری و اصالت: این پژوهش، تلاشی به منظور پوشش نظری خلأ قانون آیین دادرسی کیفری در به رسمیت شناختنِ جایگاه سازمان های مردم نهاد در جهت مشارکت در فرآیند کیفری مربوط به حقوق گردشگران بزه دیده می باشد.

رودخانه ها سیستم های طبیعی هستندکه فشارهای انسانی طی دهه های گذشته موجب تغییرات شدیدی در مورفولوژی آنها شده است. عوامل مؤثر بر تغییرات مورفولوژیکی رودها و واکنش انها در مناطق مختلف متفاوت است. از این رو،در تحقیق حاضر، تغییرات مورفولوژیکی بخشی از رودخانه هراز در محدوده شهر آمل طی یک دوره 53 ساله (1400-1347) مورد مطالعه قرار گرفت. تغییرات عرض رودخانه، پلانفرم و لندفرم های رودخانه ای با استفاده عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای مورد بررسی قرار گرفتند. سپس، با محاسبه قدرت ویژه رود و مشاهدات میدانی مخاطرات کانال رود شناسایی شدند. در سال 1347میانگین عرض رودخانه141 متر اندازه گیری شد و در سال های 1385 و 1400 به 55 متر کاهش یافت. مساحت لندفرم های رودخانه ای شامل بستر فعال رود و موانع طولی در این دوره به ترتیب 50 و 95 درصد کاهش یافت. با تنگ شدگی رود و کاهش شدید موانع طولی، پلانفرم رودخانه از حالت شریانی به تک کانالی تغییر یافت. بواسطه این تغییرات قدرت ویژه رود افزایش یافته و فرایندهای فرسایشی موجب فروسایی رودخانه و فرسایش دیواره رود شدند. کاهش جریان پایه رود و کانال های آبیاری، تصرف دشت سیلابی و تغییر کاربری اراضی حاشیه رود از مهم ترین عوامل فشار در تغییرات مورفولوژیکی رود در محدوده مورد مطالعه بوده اند. با توجه روند تغییرات ایجاد شده، احداث سد جدید (هراز)، تداوم تصرفات دشت سیلابی وکانال سازی می تواند مخاطرات کانال رود و وقوع سیلاب های بزرگ را تشدید نماید.

هدف از این پژوهش بررسی ارتباط بین تغییرات کاربری اراضی با دمای سطح زمین در شهرستان پارس آباد در استان اردبیل با استفاده از سامانه گوگل ارث انجین می باشد. در این راستا ابتدا در محیط برنامه نویسی گوگل ارث انجین با فراخوانی داده های ماهواره سنتینل 2 و سنتینل 1 نقشه کاربری اراضی شهرستان پارس آباد تهیه شد و در مرحله بعد جهت اعتبارسنجی با استفاده از ضریب کاپا میزان درستی و دقت کلی آن انجام شد. در گام بعدی در جهت بررسی آئروسل های شهرستان مورد مطالعه از داده های ماهواره سنتینل 5 استفاده شد و روند روزانه آن را با استفاده از روش رگرسیونی و چولگی طی بازه زمانی سال های (2018-2023) محاسبه شد. در گام بعد نقشه تراکم آلودگی شهرستان مورد مطالعه ترسیم و با فراخوانی داده های ماهواره MODIS اقدام به تهیه نقشه آنومالی دما و میانگین دمایی طی بازه زمانی سال های (2018-2023) شد و روند LST شب و نمودار نیم رخ جزیره حرارتی LST شب در بازه زمانی مذکور در ماه های تابستان (ژوئیه) با میانگین 297 کلوین و مقادیر حداقل در ماه های زمستان (ژانویه) با میانگین 270 کلوین مشاهده می شود. در نهایت با استخراج داده های نقشه های تراکم آئروسل های شهر با میانگین دمایی در محیط نرم افزار ArcMAP همبستگی بین این دو پدیده با روش رگرسیون خطی ساده پرداخته شد. نتایج نشان داد به جز بین این دو پدیده رابطه معکوسی بر قرار بوده است. هم چنین میزان آئروسل های روزانه از اواسط سال 2021 میلادی روند افزایشی به خود گرفته و چولگی منفی آن نشان از افزایش آلودگی ها در نواحی داخل شهری در سال های اخیر داشته است. نقشه تراکم آلودگی نیز نشان داد در نواحی داخل شهری و جاده های بین شهری مقدار آئروسل به صورت چشم گیری افزایش پیدا کرده است.

امروزه با گسترش شهرنشینی، چالش ها و مسائل متعددی ظهور پیدا کرده است؛ به طوری که دیگر برنامه ریزی متمرکز و از بالا به پایین در عرصه مدیریت شهری کارایی لازم را ندارد. در این راستا، از مهم ترین رویکردهای توسعه شهری جهت ایجاد شهری زیست پذیر و همه شمول، توجه به واحد پایه و اساسی برنامه ر یزی شهری، یعنی مفهوم محله و مدیریت محله ای، مورد توجه قرار گرفته است. محله دارای ابعاد سه گانه برنامه ریزی کالبدی، آرایش اجتماعی و شیوه حکمروایی است. در این بین، با توجه به بُعد سوم، بررسی و نیازهای زمینه ای و بسترساز جهت تبیین الگوی محله- محور از اهمیت اساسی برخوردار است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، تبیین الگوی مدیریت محله ای در حکمروایی شهری با اتخاذ رویکرد تبیینی- اکتشافی در کلانشهر تبریز می باشد. روش تحقیق این پژوهش مبتنی بر حداقل مربعات جزئی است. این روش به عنوان نسل دوم روش های مدل یابی معادلات ساختاری، یک روش ناپارامتریک است که برای اعتبارسنجی یک مدل با بررسی همزمان نقش متغیرهای و آشکار استفاده می شود. بدین منظور، از نرم افزارSmartPLS 4  و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. همچنین آزمون پایایی و ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی، روایی و میانگین واریانس استخراج شده در هر مؤلفه نیز مورد بررسی قرار گرفته که مقادیر آن نشان از آزمون پایایی و روایی مطلوب می باشد. نمونه آماری این پژوهش نیز بر اساس تعداد جمعیت کلانشهر تبریز در آخرین سرشماری سال 1395، 163096 نفر بوده که با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر محاسبه گردید. یافته های این پژوهش نشانگر این است که در بین عوامل از نظر شاخص اندازه اثر، «ساختار جامعه شبکه ای» با مقدار شاخص 254/5 در رتبه اول و «حکمروایی شهری»، «سیاست گذاری های جامعه شبکه ای»، «سرمایه اجتماعی» و «ظرفیت حکمروایی» به ترتیب با مقادیر 2/873، 2/630، 2/555 و 1/695 در رتبه های بعدی قرار دارند و از نظر شاخص ضریب مسیر، «حکمروایی شهری» با ضریب مسیر 0/288 در رتبه اول و «ساختار جامعه شبکه ای»، «سیاست گذاری های جامعه شبکه ای»، «سرمایه اجتماعی» و «ظرفیت حکمروایی» به ترتیب با مقادیر 0/268، 0/228، 0/204 و 0/181 در رتبه های بعدی قرار دارد. نتایج تحقیق بیانگر این امر است که در تبیین عوامل مؤثر در راستای تحقق الگوی مدیریت محله ای، توجه به ساختار جامعه شبکه ای و توجه به سه ویژگی آن یعنی تمرکززدایی، مجازی سازی و هوشمندسازی و آزادی انجام فعالیت ها نقش اساسی دارد.