اسماعیل ویسیا

مقدمه: افزایش تعداد افراد سالمند به ویژه در گروه زنان و کاهش میزان فعالیت های بدنی و ورزش در این گروه جمعیتی در شهر اهواز، لزوم پرداختن به عوامل مؤثر در ورزش زنان سالمند بر اساس شاخص های مناسب در این شهر را مشخص می کند.روش پژوهش: این پژوهش به لحاظ روش شناسی توصیفی-تحلیلی است. ابتدا فهرست اولیه ای از متغیرهای کلیدی و تبیین کننده ورزش سالمندان از منابع و پیشینه موضوع استخراج شد و سپس از روش دلفی برای تکمیل این متغیرها و اولویت بندی آنها استفاده شد. جامعه آماری پژوهش کارشناسان و متخصصان (شامل استادان رشته تربیت بدنی و مدیریت ورزشی، کارشناسان مدیران اداره کل تربیت بدنی استان خوزستان، مسئولان ورزش بانوان استان، ورزشکاران زن و محققان در حوزه ورزش سالمندان در اهواز ...) بودند که با توجه به نبود چارچوب نظری و شناخت کافی از تعداد و ویژگی های جامعه آماری و همچنین با در نظر گرفتن ماهیت و هدف پژوهش و روش نمونه گیری که اغلب مبتنی بر رویکرد کیفی-اکتشافی و کارشناس محور است، 40 کارشناس به عنوان نمونه در نظر گرفته شد. به منظور تحلیل و اولویت بندی عوامل اثرگذار در ورزش زنان سالمند شهر اهواز از مدل  FAHPاستفاده شد.یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، در بخش شناسایی شاخص ها از نظر کارشناسان عوامل مؤثر و مختلفی در قالب عوامل اجتماعی، فرهنگی، شخصی، خانوادگی و محیطی و مکانی دسته بندی شدند. تحلیل اولویت های عوامل اثرگذار در ورزش زنان سالمند شهر اهواز از نگاه کارشناسان پژوهش نشان داد که موانع اجتماعی و پس از آن موانع فرهنگی در اولویت اول و دوم قرار گرفته است و موانع اجتماعی و فرهنگی را به عنوان دو مانع اصلی در ورزش زنان سالمند در شهر اهواز انتخاب کرده اند. معیارهای موانع شخصی، موانع خانوادگی و موانع محیطی و مکانی به ترتیب در اولویت سوم تا پنجم از نظر کارشناسان و صاحب نظران قرار گرفتند.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این پژوهش عوامل فرهنگی اجتماعی مهم ترین مانع در توسعه ورزش سالمندان زن در شهر اهواز است.بخش شناسایی شاخص ها از نظر کارشناسان عوامل مؤثر و مختلفی در قالب عوامل اجتماعی، فرهنگی، شخصی، خانوادگی و محیطی و مکانی دسته بندی شدند.عوامل اثرگذار در ورزش زنان سالمند شهر اهواز از نگاه کارشناسان پژوهش نشان داد که موانع اجتماعی و پس از آن موانع فرهنگی در اولویت اول و دوم قرار گرفته است و " موانع اجتماعی و فرهنگی" را به عنوان دو مانع اصلی در ورزش زنان سالمند در شهر اهواز انتخاب کرده اند. معیارهای موانع شخصی، موانع خانوادگی و موانع محیطی و مکانی به ترتیب در اولویت سوم تا پنجم از نظر کارشناسان و صاحب نظران بوده است.

بازی های بومی و محلی، یکی از شاخصه های اجتماعی-فرهنگی است که حاصل تلفیق شرایط زیست محیطی و باورهای قومی این مرز و بوم است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و جمع آوری داده ها به صورت الکترونیکی انجام شد. جامعه آماری، کلیه افراد رده سنی 17 تا 65 سال ساکن استان خوزستان بودند که با فرمول کوکران، نمونه آماری 384 نفر تعیین شد. داده ها به وسیله پرسش نامه محقق ساخته بازی های بومی و محلی با 14 گویه، پرسش نامه استاندارد هویت فرهنگی طاهری (1392) با 29 گویه و هویت اجتماعی صفاری نیا و روشن (1390) با 20 گویه جمع آوری شد و با ضریب پایایی 88/0 و با روش آماری استنباطی معادلات ساختاری روش مربعات جزیی تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها نشان داد، بار عاملی تمامی گویه ها به جز سه گویه (3، 32، 46) بزرگ تر از 4/0 بود که نشان از مناسب بودن این معیار داشت. همچنین، مقدار t به دست آمده برای تمام گویه ها به جز همان سه گویه، بزرگ تر از 96/1 است که حاکی از تأثیر معناداری آنها در سطح اطمینان 95/0 داشت و نشان داد که بازی های بومی و محلی، تأثیر مثبت و معناداری بر هویت فرهنگی و اجتماعی شهروندان دارد. بنابراین، بازی های محلی به عنوان میراث گران بهای فرهنگی نسل های گذشته می تواند نقش ویژه ای در احیاء هویت فرهنگی و اجتماعی اقوام مختلف ساکن در استان داشته و درواقع با توجه مستمر و هدفمند به این بازی ها از سوی نهادهای مربوط و دست اندرکار، می توان ضمن ارتقاء سلامتی و تندرستی و افزایش سطح بهره وری، جامعه را از آسیب و بیماری بحران هویتی که امروزه بحران فرهنگی و تعارض نسلی نشانه های بارز این آسیب ها هستند، در امان نگه داشت. 

هدف: هدف پژوهش حاضر تبیین پیشران های کلیدی مؤثر بر توسعه ورزش فوتبال در استان خوزستان است.روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش تحلیلی - اکتشافی است. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه، تکنیک دلفی و مطالعات اسنادی -کتابخانه ای بهره گیری شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد از میان 35 عامل اصلی تأثیرگذار 20 متغیر به عنوان عوامل کلیدی شناخته شده-اند. که این متغیرها بیشترین تأثیرگذاری و کمترین تأثیرپذیری را بر آینده توسعه ورزش فوتبال در استان خوزستان دارند و شامل عوامل وجود سایت های مناسب برای هر باشگاه، نظارت بر عملکرد باشگاهها توسط فدراسیون، وجود بخش ارتباط با رادیو و تلویزیون، وجود اراده کافی از سوی نهادهای ذی ربط، وجود مدرسه های فوتبال مناسب، ارائه قوانین لازم برای برخورد با باشگاه های و بازیکنانی، وجود اسپانسرهای متعهد به پرداخت حقوق ، کمک به خصوصی سازی فوتبال و کاهش نفوذ دولت، وجود قوانین منسجم در مورد حامیان مالی، کسب درآمد لازم از برگزاری مسابقات، بلیت فروشی مناسب، فروش لباس و پرچم باشگاه، کمک به اصل خصوصی سازی در فوتبال، وجود کمیته-های استعدادیابی، استفاده از روش های جدید برای کشف استعدادهای فوتبال، وجود قراداد میان فدراسیون فوتبال و آموزش و پرورش، وجود قوانین لازم در جهت رعایت چارچوب های فرهنگی، وجود مسئول خبری در باشگاهها ، تعامل مناسب با خبرنگاران ، وجود امکانات مناسب ماهوارها برای پوشش مناسب بازی می باشند.نتیجه گیری: نتایج نشان داد که با توجه به تأثیرگذاری بالای نقش عوامل اقتصادی، رسانه ای و مدیریتی در خصوص توسعه ورزش فوتبال توسط مسئولین ورزش در استان خوزستان، می تواند جهات موفقیت و یا شکست شاخص های توسعه ورزش فوتبال در استان خوزستان را مشخص نماید.

ورزش همگانی، به عنوان یک پدیده ای اجتماعی و فرهنگی؛ ضمن مشارکت مؤثر مردم در تمامی فعالیت های شهروندی، می تواند موجب افزایش نشاط، سلامتی و بهره وری گردد. پژوهش حاضر با هدف ارائه راهکار های توسعه فرهنگ ورزش همگانی استان خوزستان، با روش کیفی و با ماهیت اکتشافی بنیادی در دو فاز کیفی انجام شد. جامعه آماری تحقیق مطلعین آگاه به وضعیت ورزش همگانی در استان خوزستان و متخصصان دانشگاهی مدیریت ورزشی و جامعه شناسی ورزشی بودند. روش نمونه گیری انتخاب خبرگان در پژوهش به صورت هدفمند و به روش گلوله برفی و با داشتن معیار سوابق اجرایی و عملیاتی یا سوابق علمی و پژوهشی و نظریه پردازی در حوزه بازاریابی و ورزش همگانی بوده است. داده های پژوهش براساس مصاحبه های عمیق در فاز اول با 17 نفر و در فاز دوم با 15 نفر از خبرگان؛ جمع-آوری و با رویکرد تحلیل مضمون تجزیه وتحلیل شدند. یافته های این تحقیق در فاز اول کیفی، شامل شناسایی پنج عامل اصلی؛ بهینه سازی اماکن، همخوانی با باورها، الزامات اقتصادی و اجتماعی، دستگاه های ذی نفع و ذی نقش، مشارکت عمومی در توسعه فرهنگ ورزش همگانی بود. در فاز دوم بر اساس این عوامل، پنج راهکار؛ بهبود توسعه و زیرساخت های ورزشی و دسترسی آسان، فرهنگ سازی مناسب، بسترسازی اقتصادی و اجتماعی، همکاری همه جانبه دستگاههای ذی نفع و ذی نقش و تقویت حضور خانواده و چهره های سرشناس ورزشی و هنری، در خصوص بهبود توسعه فرهنگ ورزش همگانی ارائه شد.امید است از طریق هم افزایی هر چه بیشتر نهادهای دولتی با بالابردن سرانه فضاهای ورزشی همگانی موجبات جامعه سالم و رشد شهروندان در ابعاد ورزشی، فرهنگی و اجتماعی فراهم کنند

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه فرهنگ ورزش همگانی استان خوزستان با رویکرد بر بازاریابی اجتماعی، به روش ترکیبی (کیفی-کمّی) انجام شد. در مرحله کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته با مشارکت 17 خبره و تحلیل مضمون استفاده شد. نمونه گیری انتخاب خبرگان در پژوهش به صورت هدفمند، به روش گلوله برفی و با داشتن معیار سوابق اجرایی یا داشتن سوابق علمی و پژوهشی و نظریه پردازی در حوزه بازاریابی و ورزش همگانی بود. در مرحله کمّی، پرسش نامه محقق ساخته برای تأیید عوامل شناسایی شده در بخش کیفی طراحی و اعتباریابی شد. سپس در بین معلمان، مربیان و مدیران آگاه و فعال در حیطه ورزش همگانی استان توزیع شد و 341 پرسش نامه جمع آوری شد. در این بخش به منظور بررسی داده ها از معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی استفاده شد. نتایج در مرحله کیفی شامل شناسایی پنج عامل اصلی (بهینه سازی اماکن، همخوانی با باورها، الزامات اقتصادی و اجتماعی، دستگاه های ذی نفع و ذی نقش، مشارکت عمومی) در توسعه فرهنگ ورزش همگانی بود. در بخش کمّی تمامی بارهای عاملی گویه ها از 4/0 بیشتر بود که نشان از مناسب بودن این معیار داشت. همچنین مقدار t به دست آمده برای تمام گویه ها بیش از 96/1 بود که حاکی از تأثیر معنادار تمام گویه ها در سطح اطمینان 95/0 بر توسعه ورزش همگانی در استان بود. با توجه به وضعیت سیاسی و جغرافیایی استان پیشنهاد می شود که مسئولان ورزشی و شهری از طریق بهبود توسعه و زیرساخت های ورزشی و دسترسی آسان، فرهنگ سازی مناسب، بسترسازی اقتصادی و اجتماعی، همکاری و هم افزایی همه جانبه دستگاه های ذی نفع و ذی نقش و تقویت حضور خانواده و چهره های سرشناس ورزشی و هنری، نگاه ویژه ای به توسعه فرهنگ ورزش همگانی داشته باشند و از این طریق زمینه جامعه ای سالم و رشد شهروندان در ابعاد ورزشی، فرهنگی و اجتماعی را فراهم کنند.

پارک ها و فضاهای سبز، به عنوان مهمترین منابع فیزیکی در راستای ترویج فعالیت بدنی در میان اقشار مختلف جامعه می باشند. پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر اثربخشی پارک های بانوان استان خوزستان دارای رویکرد ترکیبی (کیفی-کمی) می باشد. در مرحله کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته با مشارکت 15 خبره و تحلیل محتوا استفاده شد. روش نمونه گیری انتخاب خبرگان در پژوهش به صورت هدفمند و به روش گلوله برفی انجام شد. در مرحله کمی؛ پرسشنامه محقق ساخته، جهت تأیید عوامل شناسایی شده در بخش کیفی طراحی و اعتباریابی و در بین مراجعه کنندگان پارک های بانوان استان پخش و در نهایت 341 پرسشنامه بصورت حضوری و الکترونیکی جمع آوری شد. در این بخش به منظور بررسی داده ها از معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی استفاده گردید. نتایج این تحقیق در فاز کیفی، شامل شناسایی شش عامل اصلی (عوامل امنیتی، عوامل زیست محیطی، تعاملات اجتماعی و فرهنگی، عوامل کالبدی و زیبایی، عوامل ورزشی و سلامتی و عوامل انسانی) در اثربخشی بهتر پارک های بانوان استان بود. در بخش کمی تمامی بارهای عاملی گویه ها از 4/0 بیشتر بود که نشان از مناسب بودن این معیار داشت. همچنین مقدار t بدست آمده برای تمام گویه ها بیش از 96/1 است که حاکی از تاثیر معنادار تمام گویه ها در سطح اطمینان 95/0 داشت. با توجه به شرایط جغرافیایی استان پیشنهاد می شود مسئولین شهری و ورزشی با تکیه به نتایج پژوهش حاضر؛ نگاه ویژه ای نسبت به موضوع توسعه ی پارک های بانوان با رویکرد ورزشی داشته باشند تا از این طریق موجبات جامعه ای سالم و رشد شهروندان در ابعاد ورزشی، فرهنگی و اجتماعی را فراهم کنند.

هدف این تحقیق، بررسی نقش ورزش در ارتقای حس وطن پرستی بود که به روش آمیخته اکتشافی در استان خوزستان انجام شد. در بخش اول این تحقیق به منظور شناسایی نقش ورزش، از روش مصاحبه های کیفی نیمه ساختار یافته با خبرگان استفاده شد. بر اساس نتایج به دست آمده در این مرحله، مدل مفهومی تحقیق و پرسشنامه نقش ورزش طراحی گردید. پس از اعتباریابی ابزار تحقیق، در بخش دوم (بخش کمی) مدل مفهومی تحقیق آزمون شد. جامعه آماری این تحقیق کلیه افراد رده سنی 15 تا 65 سال ساکن در استان خوزستان بودند (4853000=N). 400 پرسشنامه در پنج خوشه استان خوزستان توزیع شد که در نهایت 322 پرسشنامه کامل و قابل استفاده بود. برای تحلیل داده ها از معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها حاکی از تاثیر ورزش بر ارتقای حس وطن پرستی بود. در مورد نقش ورزش چهار عامل شناسایی شد: حضور، عملکرد، جو و برگزاری رویدادهای ورزشی و از میان عوامل، جو پیرامون رویدادهای ورزشی نقش پررنگ تری داشت. یافته های تحقیق بیانگر ظرفیت اجتماعی ورزش است که در صورت مدیریت صحیح می تواند دستاوردهای ارزشمندی برای کشور به همراه داشته باشد.