سارا سادات تجاره

مطالعه حاضر با هدف تدوین مدل مفهومی جهت استفاده از رویکرد زیست تقلیدی در طراحی پوسته های ساختمانی در راستای بهبود اکولوژی شهری انجام شده است. تحقیق از نظر ماهیت توصیفی - تحلیلی بوده و داده های مورد نیاز به کمک مطالعات کتابخانه ای و میدانی ساختمان هایی که با رویکرد زیست تقلیدی طراحی شده بودند تأمین گردید. برای این منظور ابتدا رویکرد زیست تقلیدی شناسایی شد سپس بیست نمونه از پوسته هایی که توسط معماران در سراسر دنیا با استفاده از این رویکرد طراحی شده بودند بررسی گردید و مؤلفه ها و معیارهای مرتبط استخراج گردیدند. پس از حذف معیارهای تکراری و تنظیم آن ها نظام وابستگی معیارها سنجیده شد و به کمک فرآیند تحلیل شبکه ای با نظر سنجی از بیست تن از نخبگان و متخصصان این حوزه میزان اهمیت هر معیار مشخص گردید و با کمک نرم افزار سوپر دسیژنز وزن دهی شد. سپس برای مؤلفه های عملکردی، کالبدی و شکلی معیارها و زیرمعیارهای مربوطه با توجه به میزان اهمیت آن ها مشخص گردید و مدل مفهومی ارزیابی کیفی پوسته های ساختمانی با رویکرد زیست تقلیدی تدوین شد. نوآوری این تحقیق بررسی رویکرد زیست تقلیدی در پوسته های اجرا شده ایرانی بوده که در این راستا با استفاده از مدل ارزیابی کیفی تدوین شده، ساختمان بارین اسکی در شمیرانات ارزیابی شد تا با توجه به نقاط قوت و ضعف آن طراحان ایرانی بتوانند تصمیمات موثرتری در طراحی پوسته های ساختمانی با توجه به رویکرد زیست تقلیدی که از رویکرد های نوین پایداریست، بگیرند.

اهداف: مطالعه پیش رو با هدف بررسی میزان بهره مندی از رویکرد زیست تقلیدی در خانه های روستای کندوان انجام شده تا مشخص شود ایرانیان پیشین که امکانات بسیار محدودتری نسبت به ایرانیان امروز داشته اند با توجه به چه معیارهایی سکونتگاه ها با پایداری چند صد ساله را طراحی کرده اند. روش ها: برای رسیدن به هدف مذکور ابتدا رویکرد زیست تقلیدی که رویکردی نوین است، شناسایی شد و سپس سکونتگاه های روستای کندوان مورد مطالعه قرار گرفتند و با استفاده از مدلی که مؤلفه و معیارهای آن با نرم افزار سوپر دسیژنز ارزش دهی شده بود، ارزیابی شد تا معیارهای پاسخده اقلیمی در این منطقه شناسایی و تدقیق شوند. یافته ها: معیارهای پاسخده اقلیمی همراستا با هدف پایداری در رویکرد زیست تقلیدی و در سه گروه مؤلفه شکلی، کالبدی و عملکردی در روستای کندوان شناسایی و ارزیابی شدند. نتیجه گیری: خانه های کندوان با توجه به پتانسیل خاص اکوسیستم منطقه ای طراحی شده اند و عواملی که می توانند کمک کننده در شکل دهی چنین مسکن های پایداری باشند شناخته شدند. با معرفی معیارها و ارزیابی آنها می توان با توجه به میراث ارزشمند گذشتگان و تکنولوژی های امروز اقامتگاه هایی هماهنگ تر با طبیعت و با پایداری بیشتر طراحی کرد.

در قرن حاضر بشر با چالشهای زیادی رو به رو شده است که یکی از آنها تخریب محیط زیست است. پدیده های مخاطره انگیزی نظیر افزایش گازهای گلخانه ای، شکاف لایه اُزن، پدیده وارونگی هوا، بحران انرژی و رسیدن آسیبهای جدی به بوم سازگان جهانی از یک سو و رشد سریع فنّاوری و تولید انواع محصول در جهان از سوی دیگر به نظر می رسد که باید راهکارهای مناسبی برای تولید و مصرف و نیز کنترل و کاهش تأثیرات منفی بر روی محیط زیست ارائه شود. بررسی پیشرفتهای علمی و صنعتی در چند دهه اخیر نشان می دهد که مهندسان می توانند با ارائه راهکارهای مناسب اثر قابل توجهی بر حفظ محیط زیست داشته باشند. به همین خاطر، لازم است تمام مهندسان از تأثیرات بالقوه کار خود بر محیط زیست آگاه گردند و همچنین دوره های آموزشی مختلفی برای تربیت مهندسان جوان صورت پذیرد. در این مقاله، ابتدا به اهمیت و ضرورت آموزش دانشجویان مهندسی برای رسیدن به طراحی پایدار اشاره شده است. سپس برنامه های آموزشی تعدادی از دانشگاههای معتبر دنیا در راستای حفظ محیط زیست مورد بررسی قرار گرفته اند و در نهایت با جمع بندی دوره های آموزشی مختلف و با استفاده از تجربیات نویسندگان این مقاله در برگزاری دوره های مشابه، رویکرد مناسب بسته به نوع مسئله انتخاب شده و درسی به نام طراحی سبز برای دانشجویان مهندسی در دانشگاه صنعتی شریف تدوین و تعریف شده است. به طوری که دانشجویان در این درس با فرایند طراحی محصول با حداکثری بررسی اثرات منحصر به فرد زیست محیطی آن در تمام دوره عمر محصول آشنا خواهند شد.