فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۵۴۱ تا ۲٬۵۶۰ مورد از کل ۱۰٬۶۸۷ مورد.
حوزههای تخصصی:
به رغم تمام مشابهاتی که بین دو حوزه بلاغت ایرانی‑اسلامی و بلاغت انگلیسی‑اروپایی وجود دارد، توجّه بیشتر حوزه بلاغت ایرانی‑اسلامی به مباحث سه علم بیان، بدیع و معانی و درعین حال، گاه دقّت ورزی بیشتر در بلاغت انگلیسی‑اروپایی و توجّه بیشتر به بلاغت نوشتاری در گستره جغرافیایی ایران و بلاغت گفتاری در اروپا، از وجوهی است که این حوزه های بلاغی را از یکدیگر متمایز می کند. رویکرد تطبیقی به بلاغت در دو زبان فارسی و انگلیسی، به ویژه در طبقه بندی صِناعات مطرح بدیع که موضوعی اصلی این پژوهش است، به پژوهشگر در تحلیل جنبه های زیبایی شناسی سخن کمک می کند و موجب غنای بلاغت در هر دو حوزه زبانی می شود. ازاین رو، طرح پرسش هایی مانند چگونگی روش شناسی طبقه بندی بلاغت در زبان های فارسی و انگلیسی، میزان شباهت ها و تفاوت ها در چارچوب طبقه بندی بلاغت و چگونگی زیبایی شناسی بلاغت در این دو زبان، از پرسش های اساسی در چنین پژوهشی است که می کوشیم با روش تحلیل کیفی‑کمّی گرایانه و روش گردآوری کتابخانه ای اطّلاعات، به این پرسش ها پاسخ دهیم. دستاورد این پژوهش این است که در زبان های فارسی و انگلیسی، بیشتر می توان به بررسی تطبیقی علم بدیع در مقایسه با دو علم معانی و بیان پرداخت. علم بدیع، در بلاغت فارسی به عنوان یک دانش مستقل شناخته می شود، بسیار گسترده تر از بلاغت انگلیسی است که به عنوان علم خاصّی مطرح نیست و اصطلاحات و مفاهیم بدیعی در زبان انگلیسی، گاه با صِناعات علم معانی و بیان درهم آمیخته است و نیز مرزهای آرایه های لفظی و معنوی برخلاف زبان فارسی در زبان انگلیسی از یکدیگر چندان تفکیک نشده است.
نگاه هرمنوتیکی به ترجمه فرانسوی برخی از واژه های عرفانی منطق الطیر عطار با پایه آراء اُمبرتو اکو(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زبان پژوهی سال سیزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۳۹
283 - 309
حوزههای تخصصی:
ترجمه از دیرباز تاکنون به عنوان فعالیتی هدفمند و ابزاری برای انتقال فرهنگ و ادبیات ملت های گوناگون، مورد توجه بوده است. در این میان، واژه ها و اصطلاح های موجود در آثار عرفانی به دلیل دارا بودن معناهای گوناگون و نشانه های نهفته، کار ترجمه را دوچندان دشوار کرده است. بررسی و چگونگی انتقال واژه ها و عنصرهای عرفانی منطق الطیر عطار از فارسی به فرانسه به وسیله مترجم های به نام فرانسوی - لیلی انور و گارسن دو تاسی- با بهره گیری از الگوی هرمنوتیک اُمبرتو اکو و بررسی برداشت و دریافت آن ها، در جایگاه «خواننده-مُدل» و با در نظرگرفتن استراتژی متن، هدف این پژوهش بوده است. مهم ترین یافته های این پژوهش توصیفی-تحلیلی، این مطلب است که در معادل یابی واژه ها و عنصرهای عرفانی منطق الطیر، مترجم ها با دنبال کردنِ مناسبت های درون متنی و فرامتنی دست به خوانش اشعار زده اند. همچنین این مترجم ها معادل های مناسبی را انتخاب کرده اند که نشان دهنده شناخت کامل آن ها از راهبردهای حاکم بر ابیات عطار است.
Processability Theory: Stage-like Development of ‘Copula inversion’ and ‘Negation’ in Iranian EFL Learners’ Writing Performance(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
international Journal of Foreign Language Teaching & Research, Volume ۹, Issue ۳۸, Autumn ۲۰۲۱
27 - 38
حوزههای تخصصی:
Processability Theory (PT) is regarded as one of the prominent theory of second language acquisition (SLA) developed to illuminate the developmental sequences in SLA as well as some other linguistic phenomena (Pienemann, 1998a; 2011).Since 1990s, Processability has been at the center of attention in second language acquisition research. Within the framework of Processability theory and through analyzing the written performance of Iranian EFL learners, the present research focused on the acquisition of “Copula inversion” and “Negation” across five proficiency levels, from elementary to advanced and compared it with the stage-like development model of morpho-syntactic structures proposed by Pienemann (1998a, 2011). The study followed a descriptive method of research and the data was collected from 350 participants in five different proficiency levels from elementary, pre-intermediate, intermediate, upper-intermediate and advanced. The participants were asked to provide samples of their written performance on different tasks such as introduction task, habitual action task, story retelling task, audio-video-retelling task, picture description task, composition, communication task. The data in this research was analyzed both qualitatively, in order to identify and classify the type and order of the morpho-syntactic structures; and quantitatively, by calculating means. The results of Kruskal-Wallis test revealed that “Negation” emerged at the elementary level of the language learners’ performance and “copula inversion” emerged at the intermediate level. Just the same, the competence of the learner grows stronger in concern with these variables through the higher proficiency levels. These findings imply that PT is valid for Iranian EFL learners, as well.
A Study of Persian Translation of Cultural Elements in Waltari’s The Egyptian(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
international Journal of Foreign Language Teaching & Research, Volume ۹, Issue ۳۸, Autumn ۲۰۲۱
81 - 94
حوزههای تخصصی:
This study sought to investigate translation strategies in translation of culture-specific items (CSIs) in Persian translation of ‘The Egyptian’ novel by Mika Waltari. To this end, it benefited from corpus-based comparative content analysis design within a qualitative approach. The corpus of this study consisted of 150 pages of the novel ‘The Egyptian’ by Mika Waltari along with their Persian translations by Zabihollah Mansouri, which were selected through simple random sampling. Data analysis included parallel comparison of the source text and its translation in terms of the occurrence of different types of translation strategies used in the translations. Furthermore, statistical procedures which were conducted consisted of calculation of frequency and percentage of different translation strategies (to identify the most and least frequent strategies) and chi-square test (to see if there is a significant difference between the frequencies of different strategies used by the translator). The results of data analysis showed that the translator has used the following translation strategies: Calque, equivalence, adaptation, literal translation, modulation and omission. Moreover, it was found that the most frequent strategy was calque. Furthermore, the lowest frequency belonged to modulation and omission. In addition, a significant difference was revealed between the frequencies of different translation strategies. The findings have some implications for translation students, translation teachers, and translators.
Life Satisfaction and Empathy in Iranian EFL Teachers: A correlational study(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)
منبع:
international Journal of Foreign Language Teaching & Research, Volume ۹, Issue ۳۸, Autumn ۲۰۲۱
109 - 129
حوزههای تخصصی:
This study intended to explore Iranian EFL teachers’ life satisfaction as well as their empathy levels. Furthermore, the relationship between Iranian EFL teacher’s life satisfaction and their empathy was investigated. To achieve these objectives, a group of 245 male and female Iranian EFL teachers with the age range of 20 to 55 years old participated. Data were collected through Life Satisfaction and Empathy Questionnaires. Results revealed that EFL teachers were satisfied with their life and were empathic teachers. Moreover, a significant relationship was found between these two variables. The main conclusion is that life satisfaction can have positive impacts on certain aspects of life; hence, it is recommended that proper conditions be provided for the EFL teachers. Additionally, having empathy with students may create happiness in both students and the teacher. Such happiness can presumably make the student bear a positive perspective towards language learning, thereby making them more motivated to learn English.
نقش معلمان در اصلاح برنامه درسی آموزش زبان در نظام آموزشی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
نقش بنیادین معلمان زبان را در راستای اجرای سیاست های آموزش زبان نمی توان نادیده گرفت. در سالهای اخیر بطور کلی نقش معلمان، و بطور خاص کارکرد آنان در اصلاح برنامه درسی، مورد توجه زیادی قرار گرفته است چرا که این نقش و حضور فعال معلمان در فرایند اصلاح برنامه درسی حائز اهمیت بسیار است. این مطالعه بر آن است تا نحوه اعمال نقش گروهی از معلمان زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی را در زمان اصلاح برنامه درسی بررسی کند. در راستای بررسی موضوع مور بحث، در این بررسی از روش پژوهش روایی بهره گرفته شده و رویکرد بوم شناختی پریستلی، بیستا، و رابینسون (2015) مطمح نظر قرار گرفته است. در این پژوهش هفت معلم (بین ۳۰ تا ۴۵ ساله) با تجربه ی تدریس انگلیسی به عنوان زبان خارجی که دارای سابقه تدریس بیش از 10 سال در دبیرستان های دولتی بودند شرکت کردند. روشی هدفمند و نمونه گیری توپ برفی برای انتخاب معلمانی که هم کتاب های درسی قدیم و هم جدید ارائه شده توسط وزارت آموزش و پرورش را بیشتر از پنج سال تدریس کردند، استفاده شد. نتایج بدست آمده در این پژوهش حاکی از آن بود که معلمان نقش اجرایی خود را برای کنار آمدن با چالش ها از طریق اتکا به تجربه های گذشته، ساختن تصویری از آینده و اجرای برنامه درسی علی رغم مشکلات پیش رو اعمال کردند. این مطالعه همچنان اهمیت نقش معلم در توسعه حرفه ای و بهبود تحصیل و یادگیری در زمان اصلاح برنامه درسی را نشان می دهد.
توصیفی رده شناختی از تصریف فعل در زبان لارستانی بر مبنای فرضیه پیوندی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف تحقیق حاضربررسی رده صرفی ساختمان فعل در زبان لارستانی بر اساس پارامترهای مطرح شده رده شناختی در "فرضیه پیوندی" است. طبق این فرضیهانتساب یک زبان به پیوندی و یا تصریفی دو همبستگی و یا به بیانی دیگر دو پیش فرض آزمودنی را تلویحآ در درون خود دارد: نخست آنکه پیوندی و یا تصریفی بودن ویژگی است که می بایست در تمام سطوح و مقوله های ساخت واژی آن زبان دیده شود و مختص به یک مقوله و یا ساخت خاص نمی باشد؛ و دیگر آنکه پیوند و تصریف مفاهیم اولیه نیستند، بلکه هر یک متشکل از زیر ویژگیهای دیگری است که می بایست با یکدیگر همبستگی داشته باشند. به منظور بررسی این فرضیه، ابتدا اجزای ساختمان فعل در رابطه با مفاهیمی همچون شخص، شمار، زمان، نمود، وجه، نفی ، نهی و نشانه مصدر در زبان لارستانی معرفیمی گردند و در نهایت به منظور آزمودن اعتبار فرضیه پیوندی، دو پیش فرض مطرح شده در این فرضیه در سطح تصریف فعلی مورد بررسی قرار می گیرد.نتایج حاصل از این بررسی موید فرضیه پیوندی در این زبان تأیید نیست و بر این اساس به کار گیری اصطلاحات پیوند و تصریف در توصیف نظام صرفی این زبان راهگشا نمی باشد
بررسی تطبیقی فنّ بیان سیاسی در سخنرانی رؤسای جمهور ایران و آمریکا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
زبان سیاسی، زبان پیچیده و مملو از راهبردهای گوناگون در جهت متقاعد کردن آرای عمومی است. از جمله عمده ترین راهبردهای زبانشناسی که در زبان سیاسی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد، بحث فن ّبیان سیاسی است. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر تحلیل مقوله فن ّبیان در بستر گفتمان سیاسی دو جامعه زبانی متفاوت از دیدگاه برد (2000) است. مسئله اصلی پژوهش، تبیین شباهت ها و تفاوت های راهبردهای فن ّبیان سیاسی به کار رفته توسط دو رئیس جمهور ایران و آمریکا در جهت تلاش برای کسب قدرت، اقناع سازی و جلب موافقت مخاطبانشان است. بدین منظور داده ها، به شیوه کتابخانه ای گردآوری و به روش تحلیلی مورد بررسی قرار داده ایم تا به این پرسش ها پاسخ دهیم که هر دو رئیس جمهور در جهت تلاش برای جلب موافقت شنوندگان و اقناع آنان چگونه از زبان استفاده می کنند؟ شباهت ها و تفاوت های فن ّبیانی دو رئیس جمهور چگونه است؟ نتایج پژوهش حاکی از آن است هر دو رئیس جمهور از راهبردهای جفت متقابل، تکرار و لیست سه گانه، نقش های گوناگون ضمایر، نمود افعال و نکته گزینی بهره می برند. عمده ترین راهبردی که روحانی به کار می برد کاربرد ضمایر به طرق مختلف و رایج ترین راهبرد ترامپ به کارگیری تکرار است. استفاده و پرهیز از قیاس نیز دیگر جنبه افتراق در کلام سخنرانان یادشده است. به طور کلی پژوهش حاضر گویا و مبیّن این حقیقت است که از رهگذر بررسی ابزارهای فن ّبیان برد (2000) می توان به راهکارهای زبانی متفاوت سیاستمداران و مشخصاً بالاترین مقامات اجرایی جهت اقناع مخاطب، جذاب تر کردن سخنرانی و ارائه چهره ای مثبت تر و مردمی تر پی برد.
مطالعه نشانه شناختی-انتقادی بازنمایی «برجام» در گفتمان منتقدین
منبع:
رخسار زبان سال پنجم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۸
44-67
حوزههای تخصصی:
«گفتمان میان فرهنگی مینی مالیسم بی روح غرب با مینی مالیسم تغزلی ایران»
منبع:
رخسار زبان سال پنجم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱۸
68-93
حوزههای تخصصی:
بررسی تجارب و روش استفاده معلمان از زبان اول در کلاس های آموزش زبان انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات زبان و ترجمه سال پنجاه و چهارم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱
127-156
حوزههای تخصصی:
استفاده یا عدم استفاده از زبان اوّل در کلاس های زبان خارجی به عنوان چالشی حل نشدنی بین معلمانِ آموزش زبان به شمار می آید. ورود زبان اوّل در آموزش زبان، متأثر از نظریّه های سنّتی (و به زعم برخی منسوخ) آموزش زبان خارجی است که از نظر بسیاری محقّقان نگاهی غیر علمی به آموزش زبان دارد؛ ولی با به روی کار آمدن روش ارتباطی موسوم به «CLT»، این اجازه به معلمان زبان داده شد تا به صورت محدود و آگاهانه از زبان اوّل به عنوان ابزاری آموزشی استفاده کنند. هدف این مطالعه، بررسی تجارب و روش شناسی استفاده معلمان زبان انگلیسی از زبان اوّل در کلاس های آموزش زبان انگلیسی است. در این مقاله، از روش مشاهده و مصاحبه به عنوان ابزار جمع آوری داده استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که معلمان زبان انگلیسی از زبان اوّل در موقعیت های مختلفی استفاده می کنند که عبارت اند از: ۱- توضیح قواعد زبان؛ ۲- تدریس اصطلاح ها و ضرب المثل ها؛ ۳- تدریس واژگان؛ ۴- کمک به درک مطالب؛ ۵) برقراری نظم در کلاس؛ ۶- شفاف سازی ویژگی های فرهنگی؛ ۷- مقایسه ساختار زبان انگلیسی با زبان اوّل و ۸- توضیح کاربرد جمله ها و عبارت ها. آزمون « ۲ X» (مجذور کای) نیز به منظور تحلیل معنادار بودن تفاوت استفاده از این موقعیت ها بین معلمانِ زن و مرد استفاده شده است. نگارندگان این مقاله با تأکید بر فواید استفاده از زبان اوّل در کلاس های آموزش زبان انگلیسی، چگونگی تحقّق این مهم را شرح می دهند و در این راستا از تجارب معلمانی که از آن ها مصاحبه شده است نیز استفاده شده است.
EFL Students’ Evaluation Apprehension and Their Academic Achievement, Gender, and Educational level: Towards Designing and Validating a Comprehensive Scale
حوزههای تخصصی:
Student evaluation apprehension as one of the detrimental factors in an English as a foreign language (EFL) context, reduces and gradually diminishes student participation in classroom activities, since learners are mostly concerned with how others (teacher and classmates) evaluate/judge their performance. Due to the fact that the studies considering the important role of student evaluation apprehension are scarce in number, this study was conducted to validate the newly-designed questionnaire via exploratory and confirmatory factor analyses and find the relationship between student evaluation apprehension and academic achievement, gender, and educational level of 258 EFL students. The results from EFA, CFA, and reliability analyses revealed that the new questionnaire is a valid and reliable instrument measuring EFL students’ evaluation apprehension. Moreover, a significant negative correlation was observed between student evaluation apprehension and academic achievement. Besides, it was found that females experience evaluation apprehension more than males, and BA students were also found to have more evaluation apprehension than their MA counterparts.
Diagnostic Test Construction: Insights from Cognitive Diagnostic Modeling
حوزههای تخصصی:
Although Diagnostic Classification Models (DCMs) were introduced to education system decades ago, it seems that these models were not employed for the original aims upon which they had been designed. Using DCMs has been mostly common in analyzing large-scale non-diagnostic tests and these models have been rarely used in developing Cognitive Diagnostic Assessment (CDA) from scratch. Despite the prevalence of retrofitting CDA studies, true applications of CDA are believed to be rare since, firstly, a coherent framework to conduct such studies had not been available and, secondly, researchers were not able to analyze various DCMs according to the same model fit indices and criteria. This paper presents a summary of different types of DCMs and reviews true and retrofitting CDA studies. Having examined the limitations of previous CDA studies, the present study argues for the implication and application of Ravand and Baghaei’s (2019) framework to conduct true CDA studies. This framework is of importance since not only does it fit into prominent frameworks in education assessment such as Cognitive Design System and Assessment Triangle, but also it can provide test-developers with practical steps in conducting valid cognitive diagnostic tests.
Leading with Blindfolds? An Exploration of ESL Teachers’ Awareness of Semantic Differences
حوزههای تخصصی:
Teachers of English to Speakers of Other Languages (TESOL) assume different roles amongst which is leadership. To lead effectively, they need to possess some significant awareness of the language in order to adequately respond to learners’ needs. One domain of awareness is the ability to distinguish between structurally similar, yet semantically different structures. This study set out to assess ESL teachers’ level of semantic awareness in view of establishing their readiness to meet learners’ needs within their Zone of Proximal Development (ZPD). The Follow-up Explanatory Research Design was used. Data on the cognitions of ESL teachers were elicited from a questionnaire survey while a test was used to quantify ESL teachers’ language awareness levels in the domain of semantics. The quantitative data from the test were analyzed using frequencies and simple percentages while the qualitative data were analyzed using the framework of Content Analyses. The findings reveal that though ESL teachers overestimate the level of their knowledge base in components that have a bearing on semantics awareness, a majority of them do not wield beyond a fundamental level of awareness as concerns applying that knowledge to differentiate the meanings of structurally similar pairs of sentences. It is therefore crucial for English language pre-service and in-service teacher training to seek ways of enhancing the professional knowledge base of ESL teachers especially in domains that are critical to establishing differences between pairs of sentences that tend to be similar.
The Effect of Oral and Written Contextualization of Collocation Instruction on the Learning and Retention of Semantically Semitransparent English Collocations
حوزههای تخصصی:
This study aimed to investigate the effect of oral and written contextualization of collocation teaching on the learning and long-term retention of semantically semitransparent collocations by Iranian EFL learners. To this end, 65 students were selected from a cohort of students who were studying English at an English language institute in Sanandaj, Iran. They were randomly divided into two groups based on whether they would receive oral and written contextualization. Then, each group was further subdivided into two groups based on whether they would receive instruction on the concept of semantic transparency, yielding two experimental groups each including 16 learners as the Written Practice Group plus and minus instruction on the concept of semantic transparency, two experimental groups as the Oral Practice Group plus and minus instruction on the concept of semantic transparency, including 16 and 17 learners, respectively. Their initial general English proficiency was measured through the Preliminary English Test (PET), and they were pretested on semitransparent collocations through a researcher-made collocation test. Finally, two equivalent researcher-made collocation tests were used to measure the participants’ learning and retention on the immediate and delayed posttests. The results of two-way ANOVAs revealed that the oral group outperformed the written group on the immediate and delayed posttests and the plus transparency instruction groups in each modality (oral and written) group outperformed the minus transparency instruction groups. The interpretations of the findings and their pedagogical implications have been discussed.
پژوهشی در تعدّد موضوعی و محتوایی اسلوب معادله های کلیم کاشانی
منبع:
رخسار زبان سال پنجم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۶
89-61
حوزههای تخصصی:
طبقه بندیِ موضوعیِ دوبیتی های لای زنگان
منبع:
رخسار زبان سال پنجم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱۶
121-90
حوزههای تخصصی:
تحلیل خطاهای دانش آموزان دوزبانه ترکی آذربایجانی - فارسی در کاربرد فعل فارسی بر اساس انگاره چهار تک واژ(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تحقیق حاضر، خطاهای دانش آموزان دوزبانه ترکی آذربایجانی فارسی در کاربرد نشانه های تصریفی فعل فارسی را بر اساس انگاره چهار تک واژ، مطالعه کرده است. داده ها از نوشته های 50 نفر از دانش آموزان دختر و پسر پایه های سوم و چهارم ابتدایی مناطق روستایی شهرستان مشگین شهر گردآوری شد. ابتدا نشانه های تصریفی فعل زبان فارسی در چارچوب انگاره چهار تک واژ، به دو گروه تک واژهای نظام مند متقدم (نشانه های نفی، امری، مجهول و سببی) و تک واژهای نظام مند بیرونی متأخر (نشانه های شخص و شمار، زمان، نمود و وجه التزامی) تقسیم شد. با استخراج و دسته بندی خطاها، مشخص شد که دانش آموزان هر دو پایه، در کاربرد تک واژهای نظام مند بیرونی متأخر فعل نسبت به تک واژهای نظام مند متقدم آن مشکل دارند و آن ها را دیرتر یاد می گیرند. به نظر می رسد که بین ماهیت انواع مختلف تک واژها (فعال شدن تک واژها در سطوح انتزاعی تولید گفتار) و ترتیب فراگیری آن ها، ارتباط وجود دارد. تک واژهای نظام مند بیرونی متأخر در سطح متأخرتر فرایند تولید انتزاعی، با فراخوان چارچوب نحوی ساخت واژی زبان مقصد، انتخاب می شوند، در حالی که انتخاب تک واژهای نظام مند متقدم به صورت غیرمستقیم در سطح مفهومی واژگانی و هم زمان با انتخاب مستقیم تک واژهای محتوایی، صورت می گیرد. نتایج تحقیق حاضر در انطباق با مطالعه ویی (2000) است که با اتکا به انگاره چهار تک واژ، ترتیب فراگیری انواع تک واژها را تبیین کرد.
خوانش مفاهیم اخلاقی نهج البلاغه با تکیه بر استلزام ارتباطی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زبان پژوهی سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۱
137 - 166
حوزههای تخصصی:
توجه به مقوله های غیر زبانی در پژوهش های حوزه زبان شناسی، از جمله کاربردشناسی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در نظر گرفتن بافت و سیاق و عنصر انسانی همراه با روابط بینافردی در تحلیل متون موجبِ دست یابی به معانی پنهان و ناگفته هایی می شود که اگر چه ظاهراً در کلام مطرح نشده اند، اما جزء جدایی ناپذیر آن به شمار می روند. این ناگفته ها و معانی ضمنی که «استلزام ارتباطی» نامیده می شود، در پی نقض اصول همکاری گرایس (Grice, 1975) به دست می آید. مقاله پیش رو، کوشیده با روش توصیفی تحلیلی و با خوانش کاربردشناختی، استلزام ارتباطی و معانی تلویحی و ضمنی را در دو حوزه اخلاقی آفات زبان و احسان و نیکی در نهج البلاغه مورد بررسی قرار دهد، تا از این رهگذر به فهم و تفسیر دقیق تری از آن ها دست یابد. برای انجام این پژوهش، 71 پاره گفته با موضوع آفات زبان و احسان و نیکی انتخاب شد و مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. برآیند پژوهش نشان داد که امام (ع) با بینشی عمیق و به مقتضای موقعیت و شرایط، بیشتر از واژه ها و تعبیرهایی بهره برده اند که زیرمجموعه استلزام سنج ه ای و عمومی قرار دارد که دو نوع مهم از انواع استلزام به شمار می آیند. در پاره گفته های بررسی شده، فزونیِ استلزام سنج ه ای بر تعیین منزلت و جایگاه مفاهیم مورد نظر اشاره می کند و استلزام عمومی بر میزان اهمیتِ محتوای کلام دلالت دارد. از میان ویژگی های استلزام نیز این یافته به دست آمد که حذف نکردن استلزام، نشان گر ثبات عقیده و موضع امام علی(ع) در مفاهیم اخلاقی یاد شده است و تغییر ظاهری پاره گفته ها، ناشی از تناسب کلام با موقعیت های گوناگون است.
وام واژه های فارسی و تحوّلات حوزه معنایی آن ها در زبان ترکی آذری دو سوی رود ارس(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زبان پژوهی سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴۱
271 - 299
حوزههای تخصصی:
زبان های ترکی آذری و فارسی از دیرباز واژه های بسیاری را داد و ستد کرده اند. در این میان، فراوانی وام واژه های فارسی در زبان آذری بسیار بوده و حوزه معنایی آن ها دگرگون شده است. در مقاله حاضر برآنیم تا نخست، دگرگونی های حوزه معنایی واژه های قرضی فارسی در زبان آذری معاصر و سپس، سهم دگرگونی های معنایی واژه ها دو سوی ارس را بررسی کنیم. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است و بر مبنای انتخاب تصادفی و تکرارپذیری واژه ها انجام پذیرفته که بر پایه مطالعه کتاب ها، مقاله ها، روزنامه ها و مشاهده رسانه های دیداری جمهوری آذربایجان به کار گرفته شده است. در این راستا، گفتار مردم آذربایجان ایران نیز ملاک عمل قرار گرفته است. بر این اساس، یافته هایی به دست آمد که نشان می دهند از میان 22 واژه انتخابی، بیشتر واژه ها (12 مورد) دچار تخصیص معنایی شده و در زبان آذری معاصر مفهوم تازه یافته اند؛ برخی دیگر از آن ها (4 مورد) دایره معنایی گسترده ای نسبت به اصل فارسی خود دارند؛ برخی دیگر از واژه های دخیل (6 مورد)، از قاعده جایگزینی واژه ها پیروی کرده اند. در این حوزه های معنایی، شرایط جغرافیای سیاسی مؤثّر بوده و کاربرد واژه های دخیل در دو سوی ارس متفاوت از یک دیگر شده است. رویِ هم رفته، سهم دخل و تصرّف معنایی و بهره برداری از واژه های قرضی فارسی در زبان معاصر جمهوری آذربایجان به دلیل پویایی زبان در پهنه های ملی و بین المللی، بیشتر است.