درخت حوزه‌های تخصصی

زبان شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
زبان شناسی چیست؟ زبان شناسی کاربردی زبان شناسی نظری سیر تحول زبان شناسی (تاریخچه) علوم مرتبط میان رشته ای ها نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۲۱ تا ۲۴۰ مورد از کل ۱۰٬۶۸۷ مورد.
۲۲۱.

تأثیر محیط تدریس، میزان تحصیلات، تجربه تدریس، و جنسیت بر باورهای معلمان زبان انگلیسی دربارة گرامر و تدریس گرامر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۷ شماره ۴۹

کلیدواژه‌ها: جنسیت باور میزان تحصیلات گرامر معلمان زبان محیط تدریس تجربه تدریس

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها زبان شناسی اجتماعی/جامعه شناسی زبان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط آموزش زبان دوم
تعداد بازدید : ۳۵۲۵ تعداد دانلود : ۱۹۰۱
یکی از جنبه های تدریس نظر و باورهای معلم درباره تدریس، یادگیری، یادگیرنده، محتوی تدریس، و به طور کلی مسایلی است که در کار خود با آن سر و کار دارد. هدف اصل این تحقیق مطالعه تاثیر عوامل فردی چون میزان تحصیلات، میزان تجربه تدریس، و جنسیت و عوامل محیطی چون محیط تدریس بر نظر و باور معلمان زبان درباره تدریس گرامر است. بدین منظور 130 معلم زبان زن و مرد و با مدرک تحصیلی لیسانس و فوق لیسانس و تجره تدریس متفاوت که در مدارس دولتی و مؤسسات خصوصی زبان تدریس می کردند انتخاب شدند. آنان پرسشنامه ای 25 سؤالی- با مقیاس لیکرت- را پاسخ دادند که 5 عنصر باور آنان درباره گرامر را مورد پرسش قرار می داد: معنی و مفهوم گرامر/ اهمیت گرامر/ روش و شیوه تدریس گرامر/ نحوه تصحیح اغلاط گرامری/ و تکنیک ها، فعالیت ها، تمرینات، و فرایندهای مورد استفاده در تدریس گرامر. نتایج آزمون- ت نشان داد که نظر و باور معلمان با میزان تحصیلات، تجربه تدریس، و محیط تدریس متفاوت درباره گرامر یکسان نیست و تفاوت معنی داری بین آنان وجود دارد در حالی که تفاوت معنی داری بین نظر و باورهای معلمان زن و مرد (جنسیت) درباره گرامر و تدریس آن وجود ندارد. این نتایج برای آموزش معلمان کاربرد دارد.
۲۲۳.

واج آرایی کلمات فارسی با ساخت هجایی (C)(C)V.CVC(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره هفتم فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۲۹)

کلیدواژه‌ها: زبان فارسی هجا واج آرایی میزان رسایی مقولة واژگانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۲۲ تعداد دانلود : ۱۳۰۸
موضوعات مربوط به ساختار هجا و همچنین سازماندهی واحدهای واجی در درون هجا و فراتر از آن یعنی در مرز بین دو هجا، از جمله مباحث مطرح حوزة واج شناسی محسوب می شوند. در این مقاله تلاش شده است تا با تکیه بر زبان فارسی، با نگاهی نو به موضوع ساخت هجا و واج آرایی پرداخته شود. زبان فارسی دارای ساختار هجایی (C)V(C)(C) است. هدف کلی مقالة حاضر این است که نشان دهد اولاَ آیا تفاوتی میان واج آرایی یک هجا به صورت مستقل و واج آرایی همان ساختار هجایی در ترکیب با هجاهای دیگر وجود دارد، و ثانیاً آیا می توان به وجود یک رابطة معنادار بین واج آرایی کلمات از یک سو و نوع و مقولة واژگانی آنها از سوی دیگر قائل بود؟ به منظور پاسخگویی به سؤالات فوق، مجموعاً 4075 واژة دوهجایی با ساختار هجایی (C)V.CVC(C)، از دو فرهنگ لغت زبان فارسی یعنی فرهنگ الفبایی- قیاسی زبان فارسی (شامل40000 واژه) و لغت نامة متوسط دهخدا (شامل60000 واژه) استخراج و نوع (بسیط، مشتق، مرکب، مشتق-مرکب) و مقولة واژگانی هر واژه (اسم، فعل، صفت، قید، حرف) و همچنین واج آرایی آن تعیین شد. نتایج این تحقیق به طور کلی بیانگر آن است که عوامل متعددی از جمله نوع واکة هستة و همخوان های پایانة یک هجا می تواند بر روی واج آرایی هجای مجاور تأثیرگذار باشد. همچنین به نظر می رسد رابطة مشخصی بین ساختار هجایی کلمات با نوع و مقولة واژگانی آنها وجود دارد.
۲۲۴.

دیدگاه از منظر زبان شناسی شناختی و کاربرد آن در تحلیل متن داستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی (پژوهش های زبان و ادبیات تطبیقی) دوره چهارم بهار ۱۳۹۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: دیدگاه کانون توجه مفهوم سازی متن داستانی زبان شناسی شناختی زاویة دید برجسته/ زمینه جهت دید عملیات تعبیر نقطة دید

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱۵ تعداد دانلود : ۱۴۲۸
«دیدگاه» در زبان شناسی شناختی نقش مهمی در تعبیر صحنه ها ایفا می کند. این نکته که هر بیننده یا گوینده صحنة مورد بحث را چگونه تعبیر می کند، به دیدگاه او دربارة آن صحنه بستگی دارد. از این روست که برای بیان یک موضوع از زاویة دیدهای مختلف، پاره گفتارهای متنوع و متفاوتی در زبان وجود دارد؛ زیرا گویندگان مختلف به شیوه های متفاوتی هر صحنه ای را مفهوم سازی می کنند. از سوی دیگر، عنصر دیدگاه در روایت نیز نقش تعیین­کننده ای دارد. شایان ذکر است دیدگاه دربرگیرندة عواملی است؛ ازجمله زاویة دید- که شامل جهت دید و نقطة دید است- و عوامل دیگری مانند برجسته، زمینه، عینیت و ذهنیت که در پژوهش حاضر به چهار مورد از آن­ها پرداخته شده است. هدف این پژوهش، بررسیِ مفهوم دیدگاه از منظر زبان شناسی شناختی با به کارگیری الگوی دو زبان شناس شناختی یعنی لنگاکر و تالمی و الگوی شناختی استاکوِل در روایت در سه گونة رواییِ داستان، فیلم نامه و فیلمِ برگرفته از آن است. نتایج این پژوهش حاکی از تأثیرپذیری این سه گونه از یکدیگر است. یافته ها نیز بر غالب بودن نقش نمود زبانی دیدگاه در داستان صحّه می گذارد؛ همچنین نشان می دهد «دیدگاه» پدیده ای پیوسته نیست و ممکن است در روند رخدادهای قصه تغییر کند.
۲۲۵.

بررسی کلمات ربط تقابلی فارسی و چگونگی تکوین آن ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای زبانی دوره چهارم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۶)

کلیدواژه‌ها: فارسی دستوری شدگی کلمات ربط کلمات ربط تقابلی اجزای تقابلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۱۱ تعداد دانلود : ۸۴۰
در زبان­ها برای پیوند دادن بندهای هم­پایه از راهکارهای مختلفی استفاده می­شود. گاهی فقط معنا و کاربرد­شناسی، ناظر بر ارتباط دو بند است، ولی در بیشتر مواقع کلمات ربط میان­بندی هستند که موجب ارتباط دو بند با یکدیگر و ساخت جمله می­شوند. با توجه به رابطة معنایی دو بند با یکدیگر، انواع مختلفی از کلمات ربط مورد استفاده قرار می­گیرند؛ از این جمله می­توان به کلمات ربط اتصالی، انفصالی، علّی، شرطی و تقابلی اشاره کرد. در این مقاله ضمن مقایسة انواع کلمات ربط ، به تفصیل، به تعریف و معرفی کلمات ربط تقابلی، ساختار و توزیع آ ن ها در دو بند خواهیم پرداخت. به لحاظ ساختار درونی، کلمات ربط تقابلی را می­توان به سه گروه «بسیط»، «مرکب پیوسته» و «مرکب گسسته» تقسیم کرد. نکته درخور توجه در فهرست نسبتاً بلند کلمات ربط تقابلی، وجود تعداد زیادی کلمه ربط مرکب، چه از نوع گسسته، چه پیوسته و حتی به صورت جمله است. دلیل این تنوع به نقش تأکیدی کلمات ربط تقابلی مربوط می شود؛ این اجزای تقابلی، منشأها و منابع گوناگونی دارند که قسمت پایانی این مقاله را به بررسی همین منابع در زبان های جهان و مقایسة آن با منابع کلمات ربط تقابلی در فارسی اختصاص داده ایم. بر­اساس شواهد موجود، در زبان فارسی مانند بسیاری از زبان­ها، کلماتی با معنای اولیة مکانی، زمانی، علّی و تأکیدی در ساخت این کلمات به کار گرفته شده­اند. نکته قابل توجه اینکه در زبان فارسی- بر خلاف بسیاری از زبان­های دیگر- از افعال، کلمات پرسشی و شرط نیز برای ساخت کلمات ربط تقابلی استفاده شده است. شواهد و توصیفات ارائه شده در این مقاله بیانگر این است که همه کلمات ربط تقابلی، صرف نظر از منبع، از رهگذر دستوری­شدگی به وجود آمده­اند.
۲۲۶.

اشتراک ها و اختلاف های زبان فارسی با ترکی آذربایجانی(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: ادبیات فارسی دانشگاه آزاد خوی بهار و تابستان ۱۳۸۸ شماره ۱۳

کلیدواژه‌ها: پیوندی Typology رده شناسی Agglutinative ترکی آذربایجانی Azarian turkish عناصر زبانی Lingual elements هماهنگی آواها Harmony of voices

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰۸ تعداد دانلود : ۱۶۶۲
زبان یک نظام است و هر نظامی دارای عناصری است و اختلافات زبانی و گوناگونی آن در عناصر زبان بوده، هر زبانی علاوه بر همگانی های زبانی، قواعد ویژه خود را دارد.زبان رایج در منطقه شمال غرب ایران ترکی  آذربایجانی است و در روند آموزش هدایت شده و کاربرد زبان دوم در مناطق دو زبانه باعث تداخل در عناصر زبانی می شود.لذا لازم است دو زبان فارسی و ترکی آذربایجانی از نظر رده شناسی و عناصر زبانی مورد بررسی قرار گیرد. در این مقاله نخست به تعاریف و مبانی هر یک از عناصر زبانی از نظر صاحبنظران پرداخته شده، سپس اختلاف ها و اشتراک های ساختاری دو زبان در سطوح؛ واج، هجا، واژک و واژه، گروه و ترکیب و نیز جمله تحلیل گردیده است.اکثر واج های زبان فارسی در ترکی آذربایجانی وجود دارد و ترکی آذربایجانی چند واج بیشتر از زبان فارسی دارد.ساختار هجا در ترکی آذربایجانی جایگاه ویژه ای دارد و قانون هماهنگی آواها بر این زبان حاکم است. ساختار واژه، گروه و ترکیب متفاوت با زبان فارسی است و ساختار جمله با فارسی یکسان است و حرف ربط در ترکی آذربایجانی وجود ندارد و برای پیوند جملات مرکب از وجوه مصدری، وصفی، قیدی و ... افعال استفاده می شود.
۲۲۷.

تحلیل نظام بودشی گفتمان: بررسی موردی داستان داش آکل صادق هدایت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زبان و ترجمه پاییز ۱۳۹۱ شماره ۳

کلیدواژه‌ها: نفی ایجاب نشانه معناشناسی بودش داش آکل

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی گونه های معاصر داستان و داستان کوتاه
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری معنی شناسی
  3. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی نقد نشانه شناختی
تعداد بازدید : ۳۵۰۷ تعداد دانلود : ۲۲۳۹
در این مقاله سعی بر آن است تا با بهره گیری از رویکرد تحلیلیِ نشانه معنا شناسی ادبیات، به بررسی نحوة حضورکنشگران و نوع بودش آن ها در جریان شکل گیری معنا بپردازیم. در این مطالعه، به بررسی داستان «داش آکل» از صادق هدایت خواهیم پرداخت. این داستان، حول محور شخصیت کانونی داش آکل و کنش های او در محیط پیرامونش شکل می گیرد. درواقع، کنشگر درطول داستان دچار بحران هایی می شود که ناگزیر به ترک وضعیت قبلی یا به عبارت دیگر، نفی آن وضعیت برای رسیدن به موقعیتی جدید می گردد. هدف اصلی از نگارش این مقاله، بررسی روند حضور و حرکت کنشگران اصلی داستان داش آکل براساس نظریة نشانه معنا شناسی بودشی است. در این نظریه، کنشگر به دلیل احساس خلأ در زندگی با خروج از دازاین (این بودگی)، وضعیت موجود را نفی می کند و درنتیجه، این نفی به سوی نوعی وضعیت ایجابی پیش می رود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی کارکرد بودشی نفی و ایجاب در گفتمان داش آکل با هدف تبیین شرایط تولید معنا و عبور از بحران حضور است. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که چگونه نفی و ایجاب به عنوان دو عنصر مهم گفتمانی در شکل گیری فرایند بودشی گفتمان اثرگذار
۲۲۹.

ساخت اسم های تحبیبی در زبان انگلیسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه ادب غنایی سال اول نیمه دوم ۱۳۸۲ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: هسته رسایی تصغیری

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری نحو
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات متون عرفانی و تحلیل عرفانی متون ادبی
تعداد بازدید : ۳۴۷۶ تعداد دانلود : ۱۱۹۱
هدف از نگارش این مقاله بررسی ساخت اسم های تحبیبی یا خودمانی در زبان انگلیسی است. اسم هایی مانند « Vickie، Bettie، Maddie» کوتاه شده اسم های « Victoria، Elizabeth، Madeline» هستند که در این مقاله نحوه ساخت آنها مورد مطالعه قرار گرفته است. در یک اسم تحبیبی یا خودمانی، اولین واکه اسم یا واکه تکیه دار آن انتخاب می شود که معمولاً در اطراف آن یک یا چند همخوان وجود دارد. به هجای انتخاب شده، پسوند تصغیری ie ـ با صورت آوایی [i] متصل می شود. مانند: Madeline Madd Maddie در مثال فوق، ابتدا از صورت کامل اسمMadeline هجای Madd انتخاب شده، سپس پسوند تصغیری ie ـ به آن افزوده شده و صورت Maddie را تولید کرده است. اسم های تحبیبی معمولاً در بین اعضای خانواده و دوستان صمیمی به کار می رود و تقریباً در تمام زبان ها دیده می شود. در این مقاله ساخت این نوع اسم ها در زبان انگلیسی موردنظر است.
۲۳۰.

مقاله به زبان انگلیسی: کاربرد سیستم های دینامیکی در تحقیقات فراگیری زبان دوم؛ A Dynamical System Approach to Research(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: English Language Teaching and Learning. No.۱۱, Spring & Summer ۲۰۱۳

کلیدواژه‌ها: دینامیکی تحقیق در فراگیری زبان دوم نظریه سیستم های پیچیده مبرم تقلیل دهنده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶۹ تعداد دانلود : ۱۳۶۵
از دیدگاه معرفت شناسی، با توجه به ظهور نظریه سیستم های پیچیده و دینامیک و این حقیقت که فراگیری زبان در یک اکوسیستم دارای اجزای مرتبط و درهم تنیده صورت می گیرد، مفهوم و فرایند تحقیق در فراگیری زبان دوم نیازمند بازنگری اساسی است. تحقیق حاضر به بررسی ویژگی ها و مشخصات بنیادین نظریه سیستم های پیچیده و کاربرد آن در تحقیقات فراگیری زبان دوم می پردازد. با توجه به مشخصات نظریه مزبور، استدلال می کنیم که روش های متداول و مسلط تحقیق در فراگیری زبان بسیار ساده انگارانه هستند و قادر به بررسی ماهیت واقعی فراگیری زبان نیستند. ما بر این عقیده ایم که دیدگاه نیوتنی نسبت به تحقیق در فراگیری زبان برای مطالعه بیچیدگی های تحقیق در فراگیری زبان کافی نیست. با در نظر گرفتن فرضیه سیستم های پیچیده، تحقیق به عنوان سیستمی پیچیده، دینامیک، غیرخطی، باز و تطبیقی جهت یافتن راه حل های احتمالی سوالات باز تعریف می شود.
۲۳۱.

آشکارسازی متنی در دو نوع متن توصیفی و خبری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه پاییز ۱۳۸۶ شماره ۱۹

کلیدواژه‌ها: آشکارسازی متنی نوع متن متنی حذف متنی نوع متن توصیفی نوع متن خبری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶۶
آشکارسازی فرآیندی است که طی آن اطلاعاتی که در صورت متن مبدا به صورت تلویحی وجود دارد در متن مقصد آشکار می شود. آشکار سازی موضوعی گسترده است، انواع گوناگونی دارد و در سطوح مختلفی روی می دهد. در این تحقیق، فرضیه آشکارسازی بلوم کولکا (1986) مبدا کار و ساختارهای حذفی متنی (بین جمله ای) به واسطه تلویحی بودن اطلاعات در آنها و احتمال آشکارسازی این اطلاعات در آنها در محوریت هستند. هدف اصلی پژوهش یافتن پاسخ این پرسش بود که آیا آشکارسازی متنی به نوع متن وابسته است یا خیر. در اینجا منظور از آشکارسازی متنی، آشکار سازی عناصر حذفی متنی است. نوع متون مورد نظر در این تحقیق را دو نوع متن توصیفی و خبری تشکیل می دهند که بر پایه دسته بندی کاترین رایس (1977, 1971) استوار است. لذا پیکره ای متشکل از دو زیر پیکره فراهم گردید؛ زیر پیکره اول شامل سه متن روایی انگلیسی و ترجمه آنها به فارسی بود. زیر پیکره دوم از سه متن روان شناسی و ترجمه فارسی آنها تشکیل شده بود. علت گزینش این متون آن بود که آنها به خوبی بیانگر متون توصیفی و خبری هستند. تحلیل بر روی 200 جمله آغازین و ترجمه یافته متون مبدا صورت پذیرفت. نتایج مشاهدات مبنی بر آن است که (1) آشکارسازی در هر دو نوع متن رخ می دهد، (2) گرایش به آشکار بودن در متون آموزنده به مراتب بیش از متون توصیفی است، (3) گرایش به آشکاربودن در متون آموزنده هم پیش از ترجمه و هم پس از آن بیشتر است، و در نتیجه (4) آشکارسازی متنی به نوع متن وابسته است.
۲۳۳.

چگونگی تشکیل ترکیب های عطفی و تمایز آنها ازگروه های نحوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناسی سال چهارم پاییز و زمستان ۱۳۹۱ شماره ۲ (پیاپی ۷)

کلیدواژه‌ها: گروه نحوی ترکیب عطفی ترکیب متوازن تکیه اصلی ثبات درونی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۵۸ تعداد دانلود : ۲۱۵۱
چگونگی تشکیل ترکیب های عطفی و تمایز آنها ازگروه های نحوی * بشیر جم چکیده درباره کلمات مرکب در زبان فارسی پژوهش های بسیاری صورت پذیرفته است ولی در مورد ترکیب های عطفی که گونه ای از کلمات مرکب هستند، فقط در برخی از منابع نکاتی به صورت گذرا بیان شده است. ترکیب عطفی ساختی متشکل از دو واژه تلفظ می گردد، [O] وجود دارد. این نشانه همپایگی یا حرف ربط که به صورت واکه « و» است که بین دو واژه عنصر پیوندی ممکن است در اثر بسامد بالای کاربرد یا به منظور برطرف کردن التقای واکه ها در برخی ترکیب ها حذف شود. از این دست اشاره کرد. هدف اصلی این مقاله تبیین و دسته بندی « بساز بفروش » و « دل وجرأت » ،« زد وخورد » می توان به ترکیب های قرار بگیرند. یافته های این « و» عواملی است که مشخص می کنند در ترکیب های عطفی چه نوع واژه ها یی باید پیش و پس از پژوهش حاکی از آن است که عوامل مختلف آوایی، ساختواژی، نحوی، معنایی و کاربردشناختی در تعیین آرایش واژه های این نوع ترکیب ها نقش دارند. طبق آمار ارائه شده در این پژوهش، مهمترین نقش را عوامل آوایی ایفا می کنند. این عوامل در قالب قاعده ها و گرایش ها دسته بندی شده، مورد تحلیل قرارگرفته اند. هدف دیگر این پژوهش که در واقع زمینه ساز هدف اصلی است، دست یافتن به معیاری مناسب برای بازشناختن ترکیب های عطفی از گروه های نحوی است. مسلماً ابتدا باید ترکیب بودن این ساخ تهای همپایه اثبات شود تا بتوان چگونگی تشکیل آنها را مورد تحلیل قرارداد. واژه های کلیدی: ترکیب عطفی، ترکیب متوازن، گروه نحوی، تکی ه اصلی، ثبات درونی.
۲۳۵.

نگاهی تازه به فرایند «مجاز» در زبان وادب فارسی

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد ۱۳۷۹ شماره۱-۲
حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی بلاغت بیان
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی میان رشته ای ها نشانه شناسی
تعداد بازدید : ۳۴۵۲
در مقاله حاضر کوشش شد ه است تا به چگونگی عملکرد فرآیند «مجاز»در زبان خودکار فارسی و نیز امکان طرح این فرآیند در زبان ادب پرداخته شود. برای نیل به این هدف، ابتدا به سنت مطالعه «مجاز» اشاره شده و سپس جایگاه طرح این فرآیند در پژوهشهای ادبی مورد ارزیابی قرار گرفته، گونه های «مجاز» بر حسب نوع رابطه معنایی در سنت مطالعه این فرآیند باز کاویده شده است. بازبینی این دسته از مطالعات بخش بعدی نوشته ی حاضر را به خود اختصاص داده و سپس توصیف تازه ای از «مجاز» در زبان ادب پیشنهاد شده، تا در نهایت مشخص شود این فرایند از دیدگاه معنی شناسی چگونه قابل تبیین می نماید.
۲۳۶.

بررسی آواییِ ریتم در پایه های واژگان، شعر و نثر فارسی رسمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان شناسی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۸۸ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: زبان فارسی هجا ریتم کانون دریافت هجا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴۳ تعداد دانلود : ۱۵۰۶
ریتم زبان ها به تفکیک در سه حوزه بحث و بررسی می­شود: ساخت وزنیِ ( metrical structure ) زبان، ریتم طبیعی گفتار ( speech rhythm )، و وزن شعر. در زبان فارسی رسمی، ساخت وزنی واژگان در چهار شکل پایه ( foot ) آیمبی ( iambic ) خلاصه می­شود (طبیب­زاده 1386). وزن شعر نیز در عروض جدید به تفصیل، تبیین و تشریح شده (نجفی 1386الف وب) و در زمینه ریتم گفتار فارسی رسمی نیز، گمان هجا-زمانی ( syllable-timing ) (حق شناس1376) با شاخص­های کمّی محک خورده است (بوبان1386)، اما تجلیِ آواییِ این خصیصه­ها و ارتباط این سه مقوله برای فارسی رسمی تاکنون تجربه نشده است. در پژوهش حاضر، با توجه به هجا-زمانی و محوریت هجاها در ریتم فارسی، نمونه­هایی صوتی از واژگان و شعر و نثر فارسی رسمی را به کانون دریافت هجا ( P-centre: Perception centre ) تقطیع، و پایه­های واژگان را در آنها بازبینی و اندازه­گیری کرده­ایم. نتایج روی این نمونه­ها نشان می­دهد که کمیت هجاهای سه­گانه فارسی رسمی در نمونه­های قرائت­شده واژگان، شعر و نثر بخوبی قابل مشاهده است و پایه­بندیِ افاعیل عروضی نیز در این تقطیع های آوایی به وضوح متجلی است. به این ترتیب، با استفاده از تقطیع به کانون هجاها می­توان ریتم را به روشی تازه بررسی و تحلیل کرد.
۲۳۷.

تحلیل رویکردهای نظری نقد ترجمه: کاربردهای آموزشی و پژوهشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۸ شماره ۵۱

کلیدواژه‌ها: نقد ترجمه کاربردهای آموزشی و پژوهشی رویکردهای نظری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴۳ تعداد دانلود : ۱۵۱۹
بحث اصلی این مقاله تحلیل گفتمان محققان و پژوهشگران زمینه نقد ترجمه به منظورکشف مبانی و منابع آموزشی و یادگیری، تعیین معیارها و ملاک های نقد ترجمه، و تشخیص نوع، کیفیت، و چگونگی هم کنشی بین متغیرها در عرصه نقد ترجمه است. این مقاله با نگرشی تحلیلی، توصیفی، و تطبیقی دیدگاه های زبان شناسان، ترجمه شناسان، و مترجمان را تجزیه و تحلیل کرده است. نتیجه نشان می دهد که 7/62% مبانی فکری و منابع آموزش و یادگیری محققان در مطالعات انتقادی ترجمه را بررسی و توصیف خود فرایند ترجمه تشکیل می دهد. این نکته مبین رابطه مثبت بین رویکردهای نقد ترجمه و مبانی علم آزمون سازی است. 5/39% محققان ابعاد گوناگون تحلیل را مورد توجه قرار داده اند که در آن هم کنشی بین متغیرها تجزیه و تحلیل می گردد. 7/69% محققان بر این باورند که فرایند نقد ترجمه دارای معیارها و ملاک هایی است که میان آنها و زبان، ادبیات، فرهنگ، و علوم گوناگون رابطه معناداری وجود دارد. به نظر همه محققان، نقد ترجمه ماهیتی پژوهشی دارد و می تواند آثار مختلفی بر ابعاد گوناگون نظام تربیت مترجم داشته باشد. لازمه چنین رویکردی بازنگری و تحول در زمینه های تهیه و تدوین مطالب درسی، آموزش، و روش های آزمون ترجمه می باشد و روش های سنتی دیگر پاسخ گوی نیازهای رشته تربیت مترجم در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات نیست. با توجه به این که در رشته های مرتبط از جمله آموزش زبان و زبان شناسی تحقیقات گسترده و نظام مندی صورت گرفته است، می توان اصول و مبانی آنها را مطالعه کرد و اشتراکات را اقتباس نمود و با اتخاذ روش های خلاق، نظام آموزشی مدون تربیت مترجم را ارائه کرد. به خاطر این که در آن حوزه ها در طول سال ها تحقیقات فراوانی انجام گرفته است و ترجمه شناسان می توانند با تجزیه و تحلیل آنها رسیدن به هدف در ابعاد گوناگون را تسهیل نمایند.
۲۳۸.

تاثیر فرهنگ در سبکهای غالب یادگیری ادراکی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد ۱۳۸۷ شماره۲

کلیدواژه‌ها: شنیداری حرکتی سبک های یادگیری ادراکی دیداری لامسه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۴۴
محققان بر این باورند که افراد در فرهنگهای مختلف برای یادگیری زبان از سبکهای ادراکی خاص بهره می گیرند. مقاله حاضر، براساس تحقیقی تجربی به شناسایی سبکهای غالب یادگیری ادراکی در بین زبان آموزان ایرانی می پردازد. نتیجه سالها تجربه آموزش نشان می دهد هنگامی که هوش غالب خود را با سبک ترجیحی یادگیری همراه می کنیم برای یادگیری و کسب مهارتهای لازم در شرایط مطلوبتری قرار می گیریم. از این رو برای تعیین رابطه فرهنگ و سبک غالب یادگیری از پرسشنامه رید (1987) که شامل 30 سؤال در شش زیرگروه سبکهای دیداری، شنیداری، حرکتی، لامسه ای، انفرادی و گروهی است استفاده گردید. پس از محاسبه روایی و پایایی پرسشنامه، 400 نفر دانشجو که در دانشگاههای تهران و مشهد و برحسب دسترسی آسان در چهار رشته ادبیات انگلیسی، علوم انسانی، پزشکی و مهندسی تحصیل می کردند به سؤالات پرسشنامه پاسخ دادند. داده های جمع آوری شده با استفاده از روشهای آماری آزمون t و تحلیل واریانس و نهایتاً آزمون شفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج زیر به دست آمد: الف) سبکهای غالب یادگیری در فرهنگ ایرانی، سبکهای لامسه ای و حرکتی هستند؛ ب) تفاوت معناداری بین جنسیت، سن و سطح بسندگی و استفاده از سبکی خاص مشاهده نگردید. گرچه زنها به نسبت مردان از سبک شنیداری بیشتری بهره بردند.
۲۳۹.

ضرورت بازنگری در بخش ریشه شناسی فرهنگ سخن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشکده ادبیات و علوم انسانی (باهنر کرمان) دوره جدید بهار ۱۳۸۸ شماره ۲۵

کلیدواژه‌ها: ریشه شناسی فرهنگ سخن واژه فارسی واژه دخیل ریشه واژه ها

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی نظری ساخت واژه (صرف)/ واژگان شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی زبان شناسی کاربردی فرهنگ نویسی
تعداد بازدید : ۳۴۳۹ تعداد دانلود : ۱۶۰۶
«فرهنگ فارسی سخن» را می توان تحولی در عرصه فرهنگ نویسی زبان فارسی برشمرد که برجسته ترین ویژگی آن توجه به جنبه ها و اصول فرهنگ نگاری علمی در دوره ای است که زبان فارسی با خلئی جدی در این حوزه روبه روست. اهمیت دادن به مقوله ریشه شناسی واژه ها در کنار توجه به مقوله هایی چون بهره گیری از پیکره زبانی در روند گزینش واژه ها، توجه به جنبه های گرایش زبانی و حوزه کاربرد واژه ها، ارایه مثالها و شواهد مناسب و مواردی از این دست از جمله ویژگیهایی است که این اثر را از دیگر آثار موجود، متفاوت ساخته است. به رغم دقت نظر و اهمیتی که در این اثر به مقوله ریشه شناسی واژه ها داده شده است، شاهد کاستیهایی در این بخش هستیم که در این نوشتار، این گونه کاستیها در سه بخش بررسی و تحلیل شده است
۲۴۰.

ادبیات و فلسفة وجودی (اگزیستانسیالیسم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۷ شماره ۴۵

کلیدواژه‌ها: پدیدارشناسی توصیف هستی جهان فلسفه وجودی تقدم وجود بر ماهیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳۷ تعداد دانلود : ۱۴۳۹
ارتباط میان فلسفه و ادبیات به روزگاران بسیار دور و حداقل به زمان افلاتون فیلسوفی که همپای شهرت فلسفی اش ادیب توانایی نیز بود، باز می گردد؛ شوپنهاور، راسل، برگسون و ... از دیگر فیلسوفانی بودند که آثارشان، به گواهی منتقدان، با بهترین آثار ادبی پهلو می زد. چنین به نظر می رسد که این اندیشمندان برای بیان عقاید فلسفی خود ناگزیر از به کارگیری زبانی روشن بوده اند اما درباره فیلسوفان وجودی و ارتباط آنان با ادبیات و ژانرهای ادبی، باید به گونه ای دیگر اندیشید. در این مقاله ابتدا کوشیده شده است تا با برجسته ساختن مواردی چون رویکرد پدیدار شناسانه این فیلسوفان، تغزلی و عاطفی بودن اندیشه آنان و تلقی شان از انسان چون «هستی ـ در ـ جهان» به علل درهم تنیدگی این اندیشه فلسفی با ادبیات اشاره شود و در ادامه نیز نشان داده شود که چگونه اعتقاد به تقدم وجود بر ماهیت انسانی و نقش تعیین کننده وضعیت های انسانی در شکل گیری ماهیت انسان سبب پیوند این اندیشه با ژانرهایی چون رمان، داستان کوتاه و نمایش نامه گردیده است و باور به توانایی شعر در آشکار ساختن هستی، عامل آشتی دهنده شعر با فلسفه وجودی است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان