آذر حسینی فاطمی

هدف این مقاله بررسی مشکلات پیرامون ارائه تعریفی فراگیر برای مفهوم انگیزه و ریشه یابی آن ها برپایه یک بررسی توصیفی تحلیلی، تاریخی، ریشه شناسانه، و هستی شناسانه بود. بدین منظور توانایی و میل به تفکیک انگیزه با انگیختار که نزدیک ترین مفهوم به انگیزه است در میان انگلیسی زبانان و زبان آموزان ایرانی نیز بررسی شد. براساس یافته ها هر دو گروه که متشکل از تعداد مساوی مرد و زن بودند، هنگامی که با یکی از دو مفهوم انگیزه و انگیختار مواجه می شوند آن ها را تفکیک نمی کنند، و تفکیک آن ها تنها زمانی صورت می گیرد که هر دو مفهوم هم زمان وجود داشته باشند. در ادامه طبق بررسی تاریخی مفهوم و ریشه یابی ساختار کلمه، تعریف انگیزه با تمامی رویدادهایی که در ذهن عامل و خارج از آن اتفاق می افتد تا به سمت هدف حرکت کند، معادل شد. گستردگی این تعریف علت بی نتیجه ماندن تلاش ها برای ارائه نظریه ای فراگیر بوده است. همچنین علت فاصله گرفتن مفهوم در طول زمان از این تعریف را می شود در دلایل هستی شناسانه و همچنین فرایند تبدیل یک کلمه به مفهوم و در ادامه به ساختار به وضوح مشاهده کرد. به عبارت دیگر میل به پیروی از هستی شناسی فلسفه تحلیلی در میان روان شناسان از یک سو و نیاز به مقیاس پذیر بودن مفهوم از سوی دیگر، انگیزه را به سمت محدودیت معنایی سوق داده اند. واقف بودن به چنین نکاتی می تواند محققان را در جلوگیری از نتیجه گیری های نادرست یاری رساند، زیرا اگر توانایی این تفکیک وجود نداشته باشد، یافته های تحقیقات گوناگون در باب انگیزه به راحتی زیر سؤال خواهد رفت.

همسو با یافته های جدید در حوزه های بینارشته ای فلسفه و روانشناسیِ عواطف و شناخت، به کارگیری سنجه های عاطفی در ارزیابی واکنش خوانندگان به متونِ حاویِ دوراهی اخلاقی مورد توجّه و علاقه محقّقان قرار گرفته است. این مطالعه نیز با استفاده از تکنیک «دلفی فازی» و نظر خبرگان به پیش بینی واکنش عاطفی‑شناختی دو گروه از خوانندگانِ «وظیفه گرا» و «سودگرا» در متون حاوی دوراهی اخلاقی پرداخت. برای این منظور، از یکی از روش های تحقیق ترکیبی، یعنی تکنیک دلفی سه فازی، برای جمع آوری داده ها یا نظرات خبرگان استفاده گردید. این گروه متشکل از نُه نفر از مدرّسان زبان انگلیسی دانشگاه و مشاوران روانشناسی مسلط به زبان انگلیسی بودند. ابتدا، شش سؤال اوّلیه راهبردی برای ارائه نظر در اختیار خبرگان قرار گرفت. پس از کُدگذاری و تبدیل داده های کیفی به کمّی و تهیه نقشه مفهومی ، ابتدا درصد توافق دوبه دوی میان ارزیابان محاسبه و سپس از فرمول های «آلفای کریپندرف» و «کاپای فلیس» برای تعیین پایایی 72 جفت تصمیم استفاده گردید. مقادیر قابل قبول 0.76، 0.72 و 0.71 به ترتیب برای فرمول های بیان شده به دست آمد. بر اساس نتایج دو مرحله از تکنیک دلفی، پرسشنامه ای نُه گزاره ای با ماهیّتی روش شناسانه و با ساختار طیف لیکرت هفت گانه تدوین و مجدداً به تأیید نظر خبرگان گذارده شد. پس از رتبه دهی گزاره های پرسشنامه توسط خبرگان، از ضریب همبستگی درون طبقه ای با مدل دوراهه‑اثر تصادفی استفاده شد. مقدار قابل توجّه 872/0 از این محاسبه به دست آمد که مؤید همسویی خبرگان در مورد گزاره های سنجه ها عاطفه بنیان در ارزیابی متون حاوی دوراهی های اخلاقی بود. لازم به یادآوری است که جمع آوری آرای خبرگان و ارزیابی پایایی آراء در سه راند متوالی در حدود چهار ماه به طول انجامید.

با توجه به نقش باورها در فراگیری زبان دوم و اهمیت بسندگی در برنامه های آموزشی زبان انگلیسی، پژوهش پیش رو به روش کیفی و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته به بررسی مفهوم بسندگی از منظر سیاست گذاران آموزشی، مدرسان و فراگیران زبان انگلیسی در ایران پرداخته است. مصاحبه ها پس از گردآوری ضبط و پیاده سازی، به کمک نرم افزار تحلیل کیفی MAXQDA مضامین آن ها شناسایی، کدگذاری و دسته بندی گردیدند. جمع آوری داده ها تا دستیابی به اشباع نظری و رسیدن تعداد مصاحبه شوندگان به 20 نفرادامه یافت. تحلیل کیفی متون بیانگر وجود تنوع و گوناگونی دیدگاه ها و باورها در زمینه ماهیت و خصوصیات بسندگی، رویکردهای آموزشی، شیوه های اندازه گیری و اهداف آموزشی مورد نظر گروه های مصاحبه شونده بود. براساس یافته ها و برای نزدیکی بیشتر باورها، افزایش انگیزه بیشتر در رشد بسندگی زبان انگلیسی فراگیران و کمک به رضایت شغلی مدرسان، پیشنهادها و طرحی آموزشی ارائه شده است. یافته ها و راهکار پیشنهادی در این پژوهش می تواند برای طراحان برنامه های درسی زبان دوم، سیاست گذاران آموزشی، معلمان و فراگیران زبان انگلیسی مفید باشد.

هوش روایی را توانایی فرد در سازماندهی و توضیح رویدادها در قالب روایت، توانایی فرد در فهمیدن روایت ها و برداشت او از آن ها، توانایی فرد در فهمیدن و ایجاد ساختارهای روایی و توانایی او در ایجاد پاسخ عاطفی مثل هم احساسی با روایت های شنیده شده، تعریف کرده اند. درحالی که تحقیقات زیادی درباره هوش های عاطفی و کلامی در دهه گذشته انجام شده است، مطالعات کمی بر روی هوش روایی صورت گرفته است. لذا تحقیق اخیر به بررسی تأثیر کلاس های آموزش زبان انگلیسی بر هوش روایی زبان آموزان در مؤسسات زبان انگلیسی و مدارس دولتی می پردازد. در این پژوهش 400 پسر و دختر دانش آموز و زبان آموز 15 تا 18 ساله شرکت کردند. برای سنجش هوش روایی شرکت کنندگان از شاخص سنجش هوش روایی پیش قدم و دیگران (2011) استفاده شد. یافته های پژوهش پس از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری تی مستقل و تحلیل واریانس چندمتغیره نشان دادند که زبان آموزان مؤسسات زبان انگلیسی از هوش روایی بالاتری نسبت به دانش آموزان مدارس دولتی برخوردارند. همچنین دانش آموزان و زبان آموزان دختر نسبت به دانش آموزان و زبان آموزان پسر از هوش روایی بالاتری بهره مندند.

با توجه به اصول زیربنایی و ملاحظات نظریه آموزش زبان انگلیسی کاربردمحور که به آموزش مهارت های زندگی در کنار آموزش تخصصی زبان تأکید دارد و همچنین لزوم بررسی نکات ارائه شده در این نظریه نوپا، ساخت و استفاده عملی از پرسش نامه هایی که به یافتن داده هایی در راستای اهداف این نظریه می پردازند ضروری به نظر می رسد. در راستای اصول نظریه آموزش زبان کاربردمحور، بررسی روش های افزایش مهارت های زندگی مانند خلاقیت، نکته اصلی پرسش نامه پیشِ روست. این پژوهش به ساخت و هنجاریابی پرسش نامه خلاقیت پرداخته است که میزان تأثیرگذاری کتاب های آموزش زبان در افزایش این مؤلفه را بررسی می کند. پرسش نامه خلاقیت با 45 سؤال بعد از بررسی و مطالعه اصول دیگر مدل های مربوط در روان شناسی طراحی و بر روی 164 معلم زبان مؤسسات آموزشی آزمایش شد. بررسی نتایج به دست آمده توسط مدل سازی رش، سؤالاتی را که دارای MNSQ بالاتر از ۴۰/۱ بودند را فاقد خصوصیت یک بعدی تشخیص داده که لازم است حذف شده یا تغییر یابند. در نتیجه مشخص شد که این پرسش نامه پس از تغییر چند سؤال، به عنوان مدلی تک وجهی هم میزان روایی بالایی داشته و هم دارای طیف لیکرت شش گزینه ای صحیح است. در پایان به کاربرد این پرسش نامه و نتایج حاصل از این پژوهش در دیگر زمینه های آموزش زبان اشاره شده است.

هدف پژوهش حاضر، طراحی و رواسازی پرسش نامه ای برای سنجش هیجان ها معلم هاست. بدین منظور، پرسش نامه ای آنلاین تهیه شد که 326 معلم زبان انگلیسی در شهرهای مختلف ایران به آن جواب دادند. برای رواسازی پرسش نامه از دو روش نظریه کلاسیک اندازه گیری و نظریة پاسخ سؤال استفاده شد. ابتدا، تک بعدی بودن پرسش نامه با تحلیل رش بررسی شد. سپس، تحلیل عاملی اکتشافی بر روی داده ها انجام شد که شش خرده مقیاس را نشان داد. سپس، تحلیل عاملی تأییدی بر روی مدلی شش عاملی انجام شد که در نهایت روایی پرسش نامه را تأیید کرد. همچنین به منظور برسی پایایی پرسش نامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد.

اعتقاد بر این است که مأموریت اصلی سیستم های آموزشی ایجاد، حفظ، یکپارچه سازی، انتشار و استفاده از دانش است. در میان این مراحل برخی معتقدند که تسهیم دانش مهم ترین بخش از مدیریت دانش است. هدف پژوهش پیش رو، بررسی رابطه بین فرهنگ یادگیری سازمانی و قصد تسهیم دانش با تأکید بر نقش میانجی فرهنگ یادگیری سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در میان مدرسان EFL و غیر EFL در دانشگاه های ایران می باشد. همچنین این پژوهش به دنبال بررسی این مسئله بوده است که آیا مدل پیشنهادی قصد تسهیم دانش، داده ها را در چارچوب محیط EFL ایران برازش می کند یا خیر. علاوه بر این، مطالعه پیش رو با هدف بررسی تفاوت معنادار در ادراکات اساتید EFL و غیر EFL ایران در خصوص تسهیم دانش در دانشگاه ها انجام شده است. در این پژوهش از آمار توصیفی، تحلیل عاملی تأییدی (CFA) و مدل معادلات ساختاری (SEM) استفاده شده است. در پایان، نرم افزار AMOS ۱۶ به منظور تجزیه و تحلیل داده ها به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که بین فرهنگ یادگیری سازمانی و تعهد سازمانی، فرهنگ یادگیری سازمانی و قصد تسهیم دانش و بین رفتار شهروندی سازمانی و قصد تسهیم دانش رابطة مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین نتایج نشان داده است که تفاوت معناداری در امتیازات مربوط به میزان قصد تسهیم دانش مدرسان EFL و مدرسان غیر EFL، اختلاف معناداری در امتیازات مربوط به تعهد سازمانی در مدرسان EFL و مدرسان غیر EFL و اختلاف معناداری در امتیازات مربوط به رفتار شهروندی سازمانی مدرسان EFL و مدرسان غیر EFL وجود دارد. از سوی دیگر هیچ تفاوت معناداری در امتیازات مربوط به فرهنگ یادگیری سازمانی مدرسان EFL و مدرسان غیر EFL وجود نداشت. بر اساس نتایج این پژوهش، فرهنگ یادگیری سازمانی پیش بینی کنندة مثبت و معنادار تعهد سازمانی و قصد تسهیم دانش است، اما پیش بینی کنندة معنادار رفتار شهروندی سازمانی نیست. تعهد سازمانی پیش بینی کنندة مثبت قصد تسهیم دانش و رفتار شهروندی سازمانی می باشد.

زمان مفهومی پیچیده است که در هر فرهنگ و جامعه ای معنای خاصی به خود گرفته است. نگاه افراد جامعه نسبت به زمان آن قدر اهمیت دارد که برخی دیدگاه مردم جامعه نسبت به زمان را معرف نوع فرهنگ آن جامعه تلقی می کنند.در این مقاله برآنیم تا با استفاده از روش کیفی دیدگاه مدرسان و فراگیران زبان انگلیسی در مورد نقش زمان در نظام آموزشی ایران و همچنین در فرهنگ روزمره ایرانی را بسنجیم. بدین منظور با ۸ مدرس زبان انگلیسی و ۱۰ زبان آموز مصاحبه صورت گرفت. از تحلیل مصاحبه ها چند موضوع استخراج شد که عبارتند از: رویکرد منفعلانه نسبت به زمان در فرهنگ روزمره، عدم توجه کافی به زمان در نظام آموزشی ایران، درصد بالای هدر رفتن زمان در کلاس های زبان، حق تأخیر بر اساس نوع رابطه اجتماعی، زندگی در زمان آینده و عدم تأثیرپذیری از فرهنگ انگلیسی در وقت شناسی. در پایان، راهکارهایی برای توجه بیشتر به نقش زمان در سطح آموزشی و فرهنگی ارائه شد.

زیرساخت های فرهنگی در اتخاذ روش های مناسب برای آموزش و یادگیری اهمیت دارند. در راستای جایگاه ویژه سکوت در فرهنگ ایرانی و نقش آن در تعاملات اجتماعی با معانی گوناگونش، مقاله حاضر در چارچوب نظریه های هافستد (۱۹۹۱)، هال (۱۹۷۶) و ارتباط اسپربر و ویلسون (۱۹۸۶) به بررسی کارکردهای سکوتِ برگرفته از متون ادبی، دینی و ضرب المثل پرداخته است. این پژوهش با رویکرد کیفی پس از گردآوری و طبقه بندی کل پیکره زبانی (متون ادبی، متون دینی و ضرب المثل ها) به تجزیه و تحلیل آن ها پرداخت است. بررسی آماری، در کارکردهای مختلف سکوت، تفاوت معناداری را نشان داد. نتایج حاکی از آن است که در متون ادبی کارکردهای متنوع تری از سکوت مورد توجه بوده است. در متون ادبی و ضرب المثل ها اولویت با کارکرد عقلانی سکوت و سپس کارکرد اخلاقی آن است. همچنین در متون دینی تأکید بر کارکرد عقلانی و اخلاقی است، با این تفاوت که کارکرد اخلاقی بر کارکرد عقلانی برتری دارد. یافته های این پژوهش می تواند در ریشه یابی عدم گرایش به برقراری ارتباط، افزایش تعامل کلاسی و بهبود مهارت صحبت کردن به زبان دوم مؤثر باشد.

ﺑﻲگمان، صادق هدایت و ادگار آلن پو از تأثیرگذارترین و برﺟﺴﺘﻪترین نویسندگان داستاﻥهای کوتاه هستند که آثار آﻥها موردتوجه بسیاری از مترجمان، منتقدان و نویسندگان در سراسر جهان قرار گرفته است. هدایت و پو، داستاﻥنویسی سبک «گوتیک» را به جهان عرضه کردند که جاﻥمایه بیشتر آﻥها تاریکی، ترس و سخن از ناامیدی و مرگ است. هر دو نویسنده علاوه بر داستاﻥنویسی، در شعر و نقد نیز مهارت دارند. دروﻥمایه داستاﻥهای هدایت و پو از ویژﮔﻲهای ﺑﻲمانندی برخوردار است که به آﻥها ﺳﺒﻚ و سیاق خاصی بخشیده است. بااین وجود، تاکنون مطاﻟﻌﻪای درزمینه بررسی وجه تشابه این دو نویسنده انجام نشده است. از حوزﻩهای تحقیق در مکتب فرانسوی ادبیات تطبیقی ﻣﻲتوان به مطالعه ویژﮔﻲهای ادبی بین فرﻫﻨﮓها اشاره کرد. از منظر این مطالعه این امکان وجود دارد تا وجه تشابه ادبی این دو نویسنده را بررسی کرد. ویژﮔﻲ ﺷﺨﺼﻴﺖها و فضای حاکم بر داستاﻥ نموﻧﻪای از شباﻫﺖهایی است که این دو نویسنده را در کنار هم قرار داده است. در این نوشتار قصد داریم تا به مطالعه ﺷﺨﺼﻴﺖها و فضای آفرینش داستاﻥهای هدایت و پو بپردازیم و علاوه بر بررسی شباﻫﺖهای کلی آثار هدایت و پو، امکان درک دﻗﻴﻖتر آثار هر دو نویسنده و ﺟﻨﺒﻪهای مشترک داستاﻥهای آﻥها را فراهم آوریم. بدین منظور، از «تحلیل محتوا» به عنوان روش تحقیق استفاده شده است. یاﻓﺘﻪهای تحقیق، روند مشابهی درمورد ﺷﺨﺼﻴﺖپردازی و فضای داستاﻥ نشان ﻣﻲدهد؛ به طوری که تشتت فکری، پریشاﻥخاطری، انزوا و دروﻥگرایی در ﺷﺨﺼﻴﺖهای داستان موج ﻣﻲزند. فضای داستان نیز تأثیر بسزایی در انتقال اهداف نویسنده دارد.

هدف از انجام این پژوهش فرهنگی، تحلیل مسئلة شکل گیری هویت های سیاسی در موقعیت یادگیری زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی است. مکان تحلیل پژوهش حاضر یک آموزشگاه زبان بود و متغیرها کتاب های درسی، شش معلم و شش زبان آموز بودند. چارچوب نظری مورداستفاده، مکتب ساختگرایی و به ویژه گفتگوگرایی باختین بود و در جمع آوری داده ها، روش پژوهش قوم شناختی را به کار بردیم. نتایج تحلیل محتوای داده های کتاب های درسی، معلمان و زبان آموزان، وجود و شکل گیری هویت زبان موردبحث و بررسی قرار گرفت و برخی از پیشنهادهای آموزشی نیز ارائه گردید.

با شروع جنگ جهانی دوم، آموزش زبان خارجی وارد مرحله جدیدی از تاریخ پرتلاطم خود شد. هدف بیشتر مدارس و موسسات آموزش زبان در این دوره و ساﻝهای بعد از آن، توانایی برقراری از طریق زبان دوم بود و در قلب این مهارت، تلفظ صحیح حروف و کلمات گنجانده شدﻩ بود. از آن زمان به بعد نظریات مختلفی از محققان و صاﺣﺐنظران دربارﺓ ماهیت آموزش تلفظ زبان دوم اراﺋﻪ شد که هر کدام به گستره قلمروی این حوزﻩ کمک کردند. برای پرداختن به این موضوع که سهم مدارس ایران از این کشمکش ایدﻩها و عقاید چه بوده و اینکه تا چه اندازﻩای آموزش تلفظ زبان دوم در ایران ﺗﺤﺖ تاثیر این ﭘﺴﺘیوبلندیها قرار گرفته، نیاز به تحقیقات جامع و گستردﻩتر است. در این نوشتار تلاش شده است که جایگاه و روش آموزش تلفظ در کتاﺏهای انگلیسی دورﺓ دبیرستان بازبینی شود تا بتوان به این موضوع که کیفیت آموزش و اراﺋﺔ اطلاعات مربوط به مهارت تلفظ در این کتاﺏها به چه نحوی است پی برد.

تفاوت های فرهنگی/ زبانی در کنار جنسیت و سطح دانش زبانی در زمره عوامل زیادی هستند که بر کیفیت آموزش و ارزشیابی زبان انگلیسی در ایران موثرند. این مقاله کوششی است که تاثیر عوامل ذکر شده را بر عملکرد زبان آموزان در آزمون کلی نگر زبان انگلیسی بررسی می کند. از این رو، چگونگی تاثیرگذاری این عوامل بر عملکرد 162 شرکت کننده پسر و دختر این پژوهش که از دو نژاد عرب و فارس بوده و در دو سطح متوسط و پیشرفته قرار داشتند در آزمون های cloze و) recall که دو مدل آزمون برای ارزیابی سطح دانش عمومی زبان هستند) مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا شرکت کنندگان به دو گروه عرب و فارس و سپس هر گروه به دو دسته پسر و دختر و سرانجام هر دسته به دو شاخه متوسط و پیشرفته تقسیم شدند. سپس شرکت کنندگان در دو آزمون cloze و recall شرکت کرده و نمرات آنها به وسیله روش های آماری t-test و ANOVA بررسی گردید. نتایج نشان دهنده برتری زبان آموزان فارس بر زبان آموزان عرب، برتری دخترها بر پسرها و برتری زبان آموزان پیشرفته به زبان آموزان متوسط بود. برتری زبان آموزان فارس بر زبان آموزان عرب را می توان به شباهت بیشتر فرهنگی/ زبانی آنها به مسائل فرهنگی/ زبانی زبان انگلیسی (از نظر صرف فعل، مسائل آواشناختی و نحوه ساختار متن) نسبت داد. علاوه بر نتایج فوق همبستگی عملکرد زبان آموزان در هر دو مدل آزمونی، بر پایایی آزمون های مورد استفاده در پژوهش می افزاید.