متن داستانی

در حوزه درک مطلب در زبان خارجی شناخت کمی از میزان درک خواننده زبان خارجی در متونی که در آنها نمادهای منطقی به صورت آشکار و ضمنی به کار رفته اند و نیز در متونی که شیوه گفتمان آنها متفاوت است وجود دارد. این رساله به بررسی درک مطلب دانشجویان ایرانی دوره کارشناسی از متون داستانی، تفسیری و مباحثه ای که در آنها روابط بین گزاره ها به صورت ضمنی و آشکارا نشان داده شده است می پردازد.160 شرکت کننده با توانش های زبانی مختلف به سؤالات این نوع متون پاسخ دادند. نتایج بدست آمده تفاوت های چشمگیری بین سطح توانش زبانی، شکل گفتمان متن (تفسیری، داستانی، مباحثه ای) و نوع متن (با نماد و بدون نماد) را نشان داد. پاسخ های شرکت کنندگان در متون مختلف نیز تأثیر نوع و ساختار متن بر درک خوانندگان در اشکال ضمنی و آشکار نمادها در متن را نشان می دهد. در نهایت این نتایج تأثیر کمکی این نمادها را در درک مطلب نیز تأیید می کند. نتایج این تحقیق بر درک ما از ماهیت بلاغی و شناختی متون مختلف و نقش مثبت نمادهای منطقی در درک این نوع متون کمک می کند. بنابراین، مدرسان زبان، آزمون سازان و تدوین کنندگان متون درسی باید بیشتر به رابطه میان نمادهای متنی و انواع متون در طراحی و تدوین متون و روش های مناسب تدریس جهت بالابردن سطح درک مطلب خوانندگان زبان انگلیسی توجه نمایند.

«دیدگاه» در زبان شناسی شناختی نقش مهمی در تعبیر صحنه ها ایفا می کند. این نکته که هر بیننده یا گوینده صحنة مورد بحث را چگونه تعبیر می کند، به دیدگاه او دربارة آن صحنه بستگی دارد. از این روست که برای بیان یک موضوع از زاویة دیدهای مختلف، پاره گفتارهای متنوع و متفاوتی در زبان وجود دارد؛ زیرا گویندگان مختلف به شیوه های متفاوتی هر صحنه ای را مفهوم سازی می کنند. از سوی دیگر، عنصر دیدگاه در روایت نیز نقش تعیین­کننده ای دارد. شایان ذکر است دیدگاه دربرگیرندة عواملی است؛ ازجمله زاویة دید- که شامل جهت دید و نقطة دید است- و عوامل دیگری مانند برجسته، زمینه، عینیت و ذهنیت که در پژوهش حاضر به چهار مورد از آن­ها پرداخته شده است. هدف این پژوهش، بررسیِ مفهوم دیدگاه از منظر زبان شناسی شناختی با به کارگیری الگوی دو زبان شناس شناختی یعنی لنگاکر و تالمی و الگوی شناختی استاکوِل در روایت در سه گونة رواییِ داستان، فیلم نامه و فیلمِ برگرفته از آن است. نتایج این پژوهش حاکی از تأثیرپذیری این سه گونه از یکدیگر است. یافته ها نیز بر غالب بودن نقش نمود زبانی دیدگاه در داستان صحّه می گذارد؛ همچنین نشان می دهد «دیدگاه» پدیده ای پیوسته نیست و ممکن است در روند رخدادهای قصه تغییر کند.