سیاست نامه علم و فناوری

در دهه های اخیر، در کسب و کار بین الملل، کسب و کارهای کوچک و متوسط نقش مهمی ایفا می نمایند. اما عدم آشنایی کافی مدیران شرکت ها با شاخص های بین المللی شدن از جمله مهمترین عواملی است که موجب شده تا ایران نسبت به سایر کشورهای همسایه خود وضعیت غیرقابل قبولی را از نظر ارزشمندی فعالیت های شرکت های کوچک و متوسط گزارش نماید. برهمین اساس مطالعه حاضر به ارائه الگوی بین المللی شدن کسب وکارهای کوچک و متوسط صنعتی مورد حمایت صندوق کارآفرینی امید در سال 1398 با بهره گیری از روش تحقیق کمی با استفاده از روش معادلات ساختاری پرداخته است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل خبرگان، نخبگان، اساتید دانشگاه در حوزه کسب وکار، کارآفرینی و بین المللی شدن و کارشناسان فعال در حوزه کارآفرینی و همچنین مدیران کسب وکارهای کوچک و متوسط عضو صندوق کارآفرینی امید تشکیل می دهد؛ که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 65 نفر از آنها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه حاکی از آن است که متغیرهای ویژگی محصول، تنوع در محصول تاثیر مثبت و معنادار بر بین المللی شدن کسب و کارهای کوچک و متوسط دارند. این در حالی است که روابط بین المللی تاثیر منفی و معنادار بر بین المللی شدن کسب و کارهای کوچک و متوسط دارد. پیشنهاد می شود که مدیران کسب و کارهای کوچک و متوسط مورد حمایت صندوق کارآفرینی امید، سعی در بالا بردن و بهبود کیفیت، نوآوری و تنوع در محصولات خود نمایند که با افزایش اعتبار برند و مشتریان، قدرت آنها در بازارهای جهانی نیز افزایش می یابد.

افزایش توجه جامعه به مسائل مربوط به پایداری الزام توجه به بهبود عملکرد پایدار در شرکت های کوچک و متوسط را ایجاد کرده است. صنایع و شرکت های مختلف برای بهبود عملکرد پایدار نیاز به ارتباط مؤثر و مداوم با دانشگاه ها دارند تا بتوانند از مزایای رقابتی حاصل از آموزش و پژوهش استفاده کنند، معیارهای مختلفی برای بهبود عملکرد پایدار وجود دارند که ازنظر اهمیت ممکن است در شرکت های مختلف متفاوت باشند، شرکت های کوچک و متوسط به دلیل محدودیت های ذاتی خود توانایی بهبود هم زمان تمام معیارهای عملکرد را ندارند. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر بهبود عملکرد پایدار شرکت های کوچک و متوسط با استفاده از روش کیو و سپس رتبه بندی این عوامل با استفاده از روش بهترین_بدترین می باشد. جامعه آماری این پژوهش نیز شامل خبرگان آگاه در زمینه ارتباط دانشگاه و صنعت می باشد که از سطح استان گیلان، شرکت های کوچک و متوسط شهر رشت انتخاب شدند و درمجموع از 11 خبره استفاده شده است. با انجام روش کیو چهار گروه ذهنی به نام های توانمندسازی، رهبری، بازار گرایی و عملیات شناسایی شدند که هرکدام چهار زیرمعیار نیز داشتند. درنهایت با انجام روش بهترین_بدترین، نتایج نشان داد که مهم ترین عاملی که بر بهبود عملکرد پایدار شرکت های کوچک و متوسط تأثیر دارد و از طریق ارتباط دانشگاه و صنعت بهبود می یابد، رهبری می باشد.

با توجه به پیچیدگی ها، حساسیت ها و گستردگی نظام بانکی، شناسایی ابعاد مختلف این صنعت از منظرهای مختلف ضروری است. یکی از نکات کلیدی در این حوزه ورود فناوری های نو، شناخت آثار و فرصت های حاصل از نفوذ و پذیرش این فناوری هاست. بلاکچین به عنوان یکی از جذابترین و مطرح ترین فناوری نوظهور، می تواند به طور بالقوه کسب وکارها، نقش ها و ساختارهای صنعت بانکی را دستخوش تغییر نماید. بدین منظور این پژوهش با بهره گیری از رویکردی کیفی و روش تحلیل مضمون به دنبال شناسایی پنجره های فرصت فناوری بلاکچین و تاثیرگذاری آن بر صنعت بانکداری ایران است. از این رو به منظور گردآوری داده ها از مطالعات کتابخانه ای (مقالات پژوهشی، کتاب ها و سایر مستندات علمی از پایگاه های معتبر) و مطالعات میدانی (مصاحبه نیمه ساختاریافته با متخصصان حوزه فناوری بلاکچین و حوزه بانکداری) بهره برداری شده است. یافته های این پژوهش، که مبتنی بر سه پنجره فرصت بازار و تقاضا، فناوری، سیاستی و نهادی دسته بندی شده است، بیانگر این است که حذف واسطه گری، ارائه خدمات غیرمتمرکز در حوزه احراز هویت و اشتراک اطلاعات را می توان به عنوان پنجره فرصت تقاضا برشمرد. بعلاوه، قابلیت ایجاد نوآوری و انطباق با خدمات فعلی بانکی با استفاده از شبکه خصوصی بلاکچینی برای بازیگران بزرگ و شبکه عمومی بلاکچین برای فین تک ها از موارد مرتبط با پنجره های فرصت فناوری است. همچنین، دستورالعمل تدوین شده توسط بانک مرکزی در حوزه رمزارزها، تحریم های بین المللی که علیرغم ایجاد مشکلات و محدودیت ها، انگیزه ای برای ارائه برخی خدمات بانکی مانند انتقال وجه بین المللی را مهیا می کند، به عنوان پنجره های فرصت سیاستی – نهادی شناسایی شده اند.

با توجه به جایگاه و اهمیتی که سرمایه گذاری مستقیم خارجی در زمینه انتقال فناوری دارد، توجه به درک، پیش بینی، پاسخگویی به نیازها و انتظارات، تحلیل ذینفعان کلیدی حوزه سرمایه گذاری مستقیم خارجی ضروری است. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل و تبیین ذینفعان کلیدی انتقال فناوری (سرمایه گذاری مستقیم خارجی) در بخش عمومی ایران است. جامعه آماری پژوهش، سازمانهای ذینفع در سرمایه گذاری مستقیم خارجی بخش عمومی ایران بودند. نمونه خبرگی بخش کیفی با روش نمونه گیری گلوله برفی و در بخش کمی با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. جهت شناسایی اولیه ذینفعان مرتبط با سرمایه گذاری خارجی از تکنیک طوفان فکری، جهت شناسایی انتظارات ذینفعان از روش تحلیل تم براون و کلارک (2006) و جهت شناسایی ذینفعان کلیدی از ماتریس علاقه _ قدرت استفاده شد. یافته ها حاکی از 19 سازمان اولیه ذینفع در حوزه سرمایه گذاری مستقیم خارجی در مرحله اول و انتظارات ذینفعان در 4 تم اصلی عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی، عوامل فرهنگی و عوامل مدیریتی و حقوقی بود و سازمانهای: وزارت امور اقتصادی و دارایی، سازمان برنامه و بودجه، مرکز سرمایه گذاری خارجی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، بانک مرکزی، وزارت کشور، سازمانهای غیردولتی، اتاق بازرگانی مازندران، مناطق آزاد تجاری، ریاست جمهوری به عنوان ذینفعان کلیدی شناسایی شدند. در نتیجه توجه به عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و مدیریتی- حقوقی به خط مشی گذاران امر، در جهت برآوردن انتظارات ذینفعان کلیدی و جذب سرمایه گذاریهای بیشتر خارجی در کشورمان توصیه شد.

با افزایش نفوذ وسایل ارتباطی در جامعه ضرورت استفاده از تجارت همراه بیش از گذشته اهمیت پیدا کرده است. با توجه به جدید بودن این حوزه پذیرش استفاده از آن توسط افراد با چالش های مختلفی روبرو بوده است. بنابراین لازم است تا عوامل تاثیر گذار بر پذیرش تجارت همراه شناسایی و اثرات آنها بر یکدیگر به صورت دقیق مورد بررسی قرار گیرد. برای انجام پژوهش حاضر ابتدا عوامل موثر بر پذیرش با مطالعات کتابخانه ای شناسایی و با بررسی خبرگانی بومی سازی شده است و سپس با استفاده از روش نگاشت ادارکی فازی مورد تحلیل قرار گرفت. داده های مورد استفاده برای تحلیل توسط 15 نفر از کارشناسان حوزه تجارت همراه که 7 نفر از آنها در حوزه دانشگاهی و 8 نفر فعال در این صنعت بودن از طریق پرسشنامه آنلاین جمع آوری شد. نتایج نشان داد، شاخص های رضایتمندی مشتریان از عملکرد تجارت همراه، وفاداری مشتریان به استفاده از این فناوری، گسترش پوشش شبکه ای بی سیم توسط اپراتورهای تلفن همراه، افزایش اعتماد مشتریان به فروشندگان آنلاین، افزایش مهارت های مدیریتی در بکارگیری تجارت همراه، از اولویت بالاتری نسبت به دیگر مولفه ها در پذیرش تجارت همراه دارند. در نهایت، با توجه به نتایج بدست آمده توصیه های سیاستی جهت توسعه تجارت همراه به سازمان ها، دولت، اپراتورهای مخابراتی، ارایه دهنده خدمات مالی و توسعه دهندگان اپلیکیشن های تجارت همراه ارایه شد.

بیت کوین مهمترین و ارزشمند ترین ارز دیجیتال است که بر مبنای فناوری بلاک چین کار می کند. این ارز در بسیاری از کشور ها پذیرفته شده و استفاده می شود. در این پژوهش با کمک فرامدل یکپارچه پذیرش و استفاده از فناوری قصد داریم عوامل موثر بر پذیرش فناوری بیت کوین در ایران را بسنجیم. پرسشنامه ای الکترونیکی برای سایت ها و گروه های موجود در فضای مجازی که در حوزه ارز های دیجیتال و بیت کوین فعالیت می نمودند، ارسال گردید تا در اختیار کاربران خود قرار دهند. 420 پرسشنامه مورد تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری، شامل کاربران انجمن ها و گروه های مرتبط با ارز دیجیتال در اینترنت و رسانه های اجتماعی است، که جامعه آماری نامحدود شمرده می شود. به منظور تعیین حداقل حجم نمونه نیز از جدول مورگان استفاده گردید. پژوهش شامل 6 فرضیه می باشد و نتایج نهایی حاکی از آن بود که سازگاری، نوآوری شخصی در فناوری و مقاومت در برابر تغییر تاثیر مثبتی بر قصد رفتاری، و همچنین قصد رفتاری تاثیر مثبتی بر رفتار استفاده در پذیرش استفاده از بیت کوین در ایران دارد.

در هفت دهه گذشته، مدیریت استراتژیک یکی از مهم ترین حوزه های مدنظر در دوره های تحصیلی برای مدارس کسب وکار و همچنین حوزه های عملی کسب وکار و تجارت در سراسر جهان بوده است. ضمن این که از منظر توسعه حوزه های تحت پوشش نیز شاهد پیشرفت های قابل ملاحظه بوده است. برای این که بدانیم استراتژی چیست، بهتر است با سیر تطور آن، بیشتر آشنا شد. دوره-های تکامل و رشد مدیریت استراتژیک از زاویه های مختلفی قابل بررسی است. در این مقاله، تلاش می شود سیر تطور استراتژی مورد بررسی قرار گیرد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نوع مطالعات کتابخانه ای با رویکرد مروری است. سیر تطور مدنظر این پژوهش شامل بررسی دوره های تکامل تاریخی استراتژی، سیر مکانی مرتبط با پژوهش های استراتژی، سیر اندیشمندان و نظریات مطرح شده آنان، سیر زمانی رشته تحصیلی مدیریت استراتژیک و سیری در مجلات پژوهشی این حوزه می باشد که در مقاله به تفصیل به آن اشاره می شود.

نرخ بالای ترک تحصیل، نمرات پایین آزمون ها و افزایش اختلالات اجتماعی در مدارس، شاخص های برجسته ای هستند که نشان می دهند آموزش وپرورش باید برمبنای این شاخص ها تغییر کند و مدیریت باید به منزله راه حلی برای این مشکلات به کار گرفته شود. در این مقاله، ادبیات مدیریت مدارس موفق بررسی می شود. درواقع، تمرکز اصلی این مقاله بر ادبیات بین المللی مدارس موفق، به ویژه، یافته های طرح ISSPP است. هدف اصلی بررسی و خلاصه کردن اصلی ترین یافته هایی است که از مطالعه تجربی در زمینه مدیریت مدارس موفق به دست آمده است. برخی از این یافته ها بر آن دسته از ویژگی های مدیران مدارس موفق تأکید دارد که باعث افزایش میزان اشتراک این ویژگی ها بین مدیران مدارس موفق شده است. این یافته ها در قالب چند اصل مهم دسته بندی شده اند که همه آن ها را شواهد تجربی بسیار محکمی پشتیبانی می کند. با بررسی مقالات مربوط به ویژگی های مدیران موفق، مشخص شد دو اصل اول (مدیریت مدرسه دومین عامل تأثیرگذار در یادگیری دانش آموزان است و تقریباً همه مدیران مدارس موفق از همان شیوه های رهبری پایه استفاده می کنند) بیشترین شواهد را به خود اختصاص داده اند. نتایج مطالعات مروری نشان می دهد که ما نیاز داریم ویژگی های مدیران مدارس موفق در کشورمان و روش آن ها برای رسیدن به موفقیت ها و پیشرفت های تحصیلی دانش آموزان را بازتعریف کنیم.

در محیط رقابتی امروز، سازمان ها قادر نیستند به صورت انفرادی و تنها با تکیه بر منابع خود به اهداف استراتژیک سازمان دست یابند؛ و ناگزیر به مشارکت با شرکت ها و سازمان های دیگر هستند. هدف این پژوهش ارزیابی عوامل کلیدی موثر بر موفقیت اتحادهای استراتژیک در سازمان های پروژه محور در ایران می باشد. در این پژوهش ابتدا عوامل کلیدی موثر بر موفقیت اتحادهای استراتژیک در سازمان های پروژه محور با استفاده از تحلیل محتوا؛ شناسایی شده و با استفاده از آنالیز توصیفی طبقه بندی گردیده است. سپس با استراتژی پیمایش و از طریق توزیع پرسشنامه بین مدیران فعال در سازمان های پروژه محور، این عوامل ارزیابی شد و با استفاده از تکنیک دلفی فازی با توزیع 12 پرسشنامه بین خبرگان این حوزه، تحلیل گردید.موثرترین عامل شناخته شده در موفقیت اتحادهای استراتژیک، وجود تیم های حل مشکل است، که در گروه دیدگاه منبع محور طبقه بندی شده بود. ارجحیت این نظریه، به عنوان مهم ترین پشتوانه نظری تبیین کننده عوامل کلیدی موفقیت در ائتلاف استراتژیک سازمان های پروژه محور می تواند نشانه عدم شفافیت و اعتماد حاکم بر روابط بازیگران صنعت و عدم اثربخشی اقدامات انجام شده باشد.

سیاست علم، فناوری و نوآوری را پاردایم های پیوسته ای شکل می دهد که در بافتار تاریخی ریشه دارند. دو پارادایم قدیمی در بحث های سیاست نوآوری کنونی حاضر و غالب اند. اولین پارادایم با نهادینه شدن حمایت دولتی از علم و نیز تحقیق و توسعه پس از جنگ جهانی دوم و با این فرض آغاز شد که می تواند به رشد کمک کند و به شکست بازار در تامین خصوصی دانش جدید بپردازد .پارادایم دوم در دنیایِ در حال جهانی شدن دهه 1980 و تاکید آن بر رقابتی پدیدار شد که با نظام های ملی نوآوری برای خلق دانش و تجاری سازی شکل گرفته است. سیاست علم، فناوری و نوآوری بر ایجاد پیوندها، خوشه ها و شبکه ها و نیز برانگیختن یادگیری بین عناصر موجود در نظام ها و تواناکردن کارآفرینی متمرکز است. سومین پارادایم که به چالش های اجتماعی و محیطی معاصر مثل اهداف توسعه پایدار و درخواست برای تغییر تحول آفرین مربوط است، با دو پارادایم قبل تفاوت دارد. در ادبیات گذارهای پایداری، تحول به تغییر سیستم اجتماعی- فنی اشاره می کند. ماهیت پارادایم سوم با هدف شناسایی ویژگی-های اصلی و پتانسیل آن برای ترغیب بازنگری در دو پارادایم قبلی بررسی شده است. یکی از ویژگی های اصلی این پارادایم تمرکز آن بر آزمایش و این استدلال است که جنوب جهانی برای پیروی از مدل تحول در شمال جهانی به تلاش های فرارسی نیاز ندارد. گفته می شود که هر سه پارادایم به سیاستگذاری مرتبط است اما بررسی گزینه های موجود برای سیاست نوآوری تحول آفرین باید در اولویت قرار داشته باشد.