سیاست نامه علم و فناوری

از جمله مشکلات مهم سازمان ها این است که بسیاری از برنامه های راهبردی با موفقیت اجرا نمی شود. قابلیت های فناوری اطلاعات، با فراهم آوردن بسترِ ابزاری و اطلاعاتی موردنیاز در سطوح گوناگون سازمان و در بین مدیران عالی و راهبردی، سازمان را توانمند می سازد تا راهبردهای خود را به خوبی اجرا کند. مقاله حاضر حاصل پژوهشی است که هدف از آن بررسی قابلیت های فناوری اطلاعات در اجرای راهبرد و ارائه نقشه راه برای استفاده از این قابلیت ها در اجرای اثربخش راهبرد است. در این مقاله، که بخشی از یک پژوهش کیفی کلان است، با رویکرد تحلیلی و توصیفی و با مطالعه عمیق و روشمند ادبیات نظری، کلیه اجزا و فرایندهای توسعه قابلیت های فناوری اطلاعات در اجرای راهبرد، جامع و یکپارچه، بررسی شده و درنهایت در ساختاری روشمند نقشه راهی عملیاتی ارائه شده است برای آنکه از قابلیت های فناوری اطلاعات در اجرای راهبرد استفاده شود. بدین منظور، قابلیت های فناوری اطلاعات مرتبط با اجرای راهبرد در پنج حوزه شناسایی شده است. سپس، بر اساس الزامات اصلی راهبرد های مبتنی بر قابلیت های فناوری اطلاعات، برای استفاده از قابلیت های فناوری اطلاعات به قصد اجرای اثربخش راهبرد، نقشه راهی ارائه شده شامل تعیین راهبردهای سازمانی، شناسایی فرایندهای کسب وکار، شناسایی و توسعه قابلیت های فناوری اطلاعات و شناسایی ابزارهای مرتبط با فناوری اطلاعات. باید افزود که چهارچوب ارائه شده، در قالب الگویی عملی، به رفع و تقلیل موانع اجرای راهبرد در سازمان و تفوق راهبردی مدیران عالی و اجرایی منتهی خواهد شد.

یکی از چالش های اصلی نوآوران در فرایند توسعه فناوری نانو چگونگی تبدیل این فناوری به محصولات و خدماتی است که برای مؤسسان و سرمایه گذاران بازده مثبت اقتصادی داشته باشد. به عبارت دیگر، مسئله اصلی در این فرایند اختراع کردن نیست، بلکه تجاری سازی اختراعات است. از این رو، انتخاب راهبرد تجاری سازی درون فرایند نوآوری و تجاری سازی قرار دارد و انتخاب مسیری است که سازمان از طریق آن بتواند از یک نوآوری و محصول حاصل از آن درآمد و سود کسب کند. ایران، با وجود پیشرفت های علمی اخیر در حوزه فناوری نانو، در ثبت اختراعات و متعاقباً تجاری سازی محصولات نانو با موانعی روبه رو بوده است. پرواضح است که شناسایی عوامل مؤثر در این انتخاب سهم بسزایی در موفقیت تجاری سازی فناوری نانو خواهد داشت. در این نوشتار، بر اساس الگوی خطرپذیری تجاری سازی فناوری نانو، الگویی پیشنهاد شده که بر مبنای حمایت از شرکت های تازه تأسیس و نوپا از طریق تأمین مالی آن ها، کمک به تحقیق و توسعه، بازاریابی و فروش محصولات تجاری و حمایت دولتی از سرمایه گذاری خطرپذیر قرار دارد. با این حال، توسعه نیافتن فضای محصولی، نبود سرمایه گذاری کافی، نبود تعامل لازم میان سازمان های مرتبط و فقدان قوانین خاص حقوقی به چالشی در بهره مندی از مزایای تجاری فناوری نانو در ایران تبدیل شده است.

سرمایه اجتماعی قابلیت و دارایی مهم هر سازمان است که برای آن سازمان، در مقایسه با سازمان های دیگر، مزیت رقابتی پایدار فراهم می کند. در این پژوهش، تأثیر سرمایه اجتماعی در بهره وری سازمانی، به واسطه نوآوری سازمانی، بررسی شده است. این پژوهش با هدف کاربردی و مطالعه موردی انجام شده و گردآوری و تحلیل داده ها با شیوه توصیفی از نوع همبستگی صورت گرفته است. جامعه آماری این پژوهش را کارکنان شرکت داتیس صنعت پایا با تعداد 130 نفر تشکیل داده و حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 92 نفر درنظر گرفته شده است. ابزار پژوهش پرسش نامه استاندارد است که با مقیاس پنج گزینه ای لیکرت امتیازدهی شده است. رواییِ ابزار تحقیق به روش روایی محتوا سنجیده شده و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ تعیین شده است. داده های تحقیق نیز با نرم افزار SPSS 22 و Smart PLS2 تجزیه و تحلیل شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که سرمایه اجتماعی در نوآوری و بهره وری سازمانی و همچنین نوآوری سازمانی در بهره وری سازمانی تأثیر مثبت دارد. همچنین نقش میانجی نوآوری سازمانی در تأثیرگذاری سرمایه اجتماعی بر بهره وری سازمانی اثبات شده است.

کشاورزی، به عنوان عرصه ای علمی، همانند دیگر عرصه های زندگی اجتماعی نیازمند رویکردهای برنامه ریزی مناسبی است که، ضمن توجه به مصالح ملی، نگرشی فضایی به ظرفیت های منطقه ای داشته باشد تا، علاوه بر توسعه اقتصادی، مانع بروز عدم تعادل های منطقه ای و بی عدالتی گردد؛ چراکه بی عدالتی موجبات تضعیف قوام اجتماعی را فراهم می کند. آمایش سرزمین، که از رویکردهای برنامه ریزی فضایی محسوب می شود، مدعی توجه به رشد استعدادهای منطقه ای و رفع بی تعادلی است. اما در اینکه چه تصوری از عدالت دارد و در مبانی خود کفایت نظری و شفافیت دارد یا نه جای سؤال است. در این پژوهش، با روش موردکاوی کیفی، آمایش سرزمین از منظر عناصر ماهوی عدالت تحلیل و ابهام های آن درخصوص عدالت بیان می شود. خط مشی گذارانِ عرصه کشاورزی که دغدغه عدالت دارند باید از این ابهام ها و سؤالات آگاه باشند.

اهمیت توسعه صنعت بازی های تلفن همراه بر کسی پوشیده نیست. پیشرفت در این حوزه به حدی است که بسیاری از تولیدکنندگان بزرگ بازی های رایانه ای و کنسول برای کسب منافع مالی به این صنعت نیز روی آورده اند. این مقاله با هدف یافتن موانع بین المللی سازی بازی های تلفن همراه هوشمند به روش تحلیلی  توصیفی و مرور اسناد و ادبیات این حوزه نگاشته شده و مروری است بر پژوهش هایی که درباره فرایند بین المللی سازی بازی های تلفن همراه صورت گرفته است. توسعه دهندگان بازی های تلفن همراه باید خود را برای رقابتی بزرگ به منظور ورود به بازارهای بین المللی آماده کنند؛ بدیهی است که در کسب درآمد و سودآوری از تولیدات خود با موانع و مشکلاتی روبه رو خواهند شد که در این مقاله به آن ها پرداخته می شود. با توجه به تجارب تولیدکنندگان بازی های تلفن همراه، این موانع و مشکلات به هشت گروه دسته بندی شده و برای هر کدام راهکارهایی ارائه شده است. این موانع عبارت اند از منابع ناکافی، تولید بازی خوب، یافتن ناشر معتبر، برخورد مخاطب با بازی، چگونگی کشف و دیده شدن بازی در بین مخاطبان، رقابت، محلی سازی بازی و استفاده از ابزارهای تجزیه و تحلیل (آنالیزورها).

با توجه به رشد صنعت بازی های دیجیتال در دنیا و توسعه شرکت های دانش بنیانِ بازی ساز در ایران، در این تحقیق، با هدف بررسی تأثیر راهبردهای کسب و کار الکترونیکی در مزیت رقابتی شرکت های بازی ساز، شش عامل مؤثر در اجرای راهبردهای کسب و کار الکترونیکی در شرکت های بازی و تأثیر اجرای این راهبردها در خلق مزیت رقابتی میان شرکت های بازی ساز بررسی می شوند. عوامل شناسایی شده عبارت اند از تجارت الکترونیکی، بازاریابی الکترونیکی، مدیریت عملیات الکترونیکی، مدیریت منابع انسانی الکترونیکی، مدیریت مالی الکترونیکی و نظام های دانش بنیان سازمانی. پاسخ های 356 نفر از کارکنان شرکت های بازی ساز به پرسشنامه تدوین شده بررسی شده و نتایج آن نشان می دهد که راهبردهای کسب و کار الکترونیکی در میان شرکت های بازی ساز موجد مزیت رقابتی است و مدیریت منابع انسانی الکترونیکی مهمترینِ این راهبردهاست. عوامل دیگر مانند تجارت الکترونیکی و نظام های دانش بنیان سازمانی در مراتب بعدی قرار می گیرند. رتبه بندی کل این عوامل به همراه تحلیل آن ها در بخش نتیجه گیری آمده است.