مطالعه تطبیقی اصول کدخدا منشانه در آیین دادرسی مدنی ایران و فرانسه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
زمینه و هدف : سیر مطالعات نظامهای مختلف در زمانها و مکانهای مختلف، حاکی از تلاش برای وضع علوم ثبوتی و کوشش برای به کرسی نشاندن علوم اثباتی برای مسالمت و همزیستی انساندوستانه است. این مهم، همواره دغدغه حقوقدانان و جامعه شناسان در سراسر کره زمین بوده است. هدف این مقاله، الهام از اصول بنیادین بشری همچون "انصاف" است که با تلألؤ حسن نیات انساندوستانه در ایران و نقش بسیار فزاینده ای که در حل و فصل دعاوی مدنی در فرانسه تحت عنوان، "اصل کدخدامنشانه" دارد، تلفیقی زیبنده خواهد شد. روش: پژوهش با روش توصیفی تحلیلی با مطالعه و تطبیق متون و نصوص مشترک دو کشور ایران و فرانسه و بررسی سوابق قضایی مورد امعان نظر قرار گرفته است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که این اصل بر مبنای اعطای اختیارات ویژه از سوی طرفین دعوی به دادرس است تا براساس میزان توافق آنان، قاضی بتواند تا حدّ امکان، دعوی را به طریق مصالحه، پایان بخشد و از ادامه دعوی، جلوگیری به عمل آورد. از مهمترین ویژگیهای این اصل، حق توصیف و بلکه تفسیر موضوع دعوی توسط قاضی در راستای هدف اصلی "اصل کدخدامنشی" و اجرای عملی "اصل انصاف" است. در ترازوی مطالعه تطبیقی، دو نهاد داوری و شوراهای حل اختلاف، مشابه اصل کدخدامنشی است؛ چون داوری طبق آیین دادرسی مدنی ایران، نهادی توافق محور و فلسفه ایجاد شوراهای حل اختلاف، اعطای ایجاد صلح و سازش و صلاحیت رسیدگی به برخی اختلافات جزئی و صدور رأی است. از این رو مطالعه ماهوی اصول کدخدامنشانه در دادرسی فرانسه، اختیارات قاضی در دادگاه، تحلیل موارد قانون دادرسی فرانسه و مقایسه با داوری و شوراهای حل اختلاف آیین دادرسی مدنی ایران از محورهای اصلی این مقاله است و با این پرسش اصلی که آیا اصول کدخدامنشانه در آیین دادرسی مدنی می تواند نقش مثبتی در فرایند دادرسی و اهداف حاکم بر آن داشته باشد، قوام می یابد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می دهد که اصل کدخدامنشانه برمحور رضایت طرفین، نقش بسیار ویژه ای در جلوگیری از اطاله دادرسی و تعدد پرونده های قضایی و تکاپو برای حل پرونده مطرح شده با تکیه بر عدالت و انصاف ایفا می کند که با عنایت به نقش مهم داده های تقنینی در سیر تکامل علوم اثباتی، می تواند به نتایجی مقبول برسد و دادرسی منصفانه در لوای چنین تمهیداتی، روحی تازه بیاید.A Comparative study of the arbitrary principles in Iranian and French Civil procedure
Background and Aim: The course of studies of different systems at different times and places indicates the effort to establish proofing sciences and the attempt to establish positive sciences for peace and humanitarian coexistence. This has always been a concern for jurists and sociologists around the globe. The purpose of this article is to inspire fundamental human principles such as "fairness", which will be beautifully combined with the glitter of humanitarian goodwill in Iran and its increasing role in resolving civil disputes in France under the title of "arbitrary principles". Method: The research has been studied by descriptive-analytical method by studying and comparing the descriptions and the joint texts of Iran and France and reviewing the judicial records. Findings: The findings show that this principle is based on granting special powers by the two litigants to the judge so that based on their agreement, the judge can, as far as possible, terminate the lawsuit through compromise and prevent the lawsuit from continuing. One of the most important features of this principle is the right to describe and even interpret the subject matter of the lawsuit by the judge in line with the main purpose of the "arbitrary principles" and the practical implementation of the "principle of fairness". In the comparative study, the two arbitration bodies and the dispute resolution councils are similar to the arbitrary principle; because arbitration according to the Iranian Civil Procedure Code is a consensus-based institution and the philosophy of creating dispute resolution councils is to grant peace, reconciliation and the authority to handle some minor disputes and issue a verdict. Therefore, the main study of the arbitrary principles in French proceedings, the powers of the judge in court, analysis of cases of French judicial law and comparison with arbitration and dispute resolution councils of Iranian civil procedure are the main topics of this article and it will be fortified with this main question that if arbitrary principles in the procedure civil litigation can play a positive role in the litigation process and its governing goals. Conclusion: The results of the study show that the arbitrary principles based on the consent of the parties, plays a very special role in preventing the delay of the trial and the multiplicity of judicial cases and the effort to resolve the case based on justice and fairness which with the emphasize of the role of legislative data in the evolution of the positive sciences can lead to acceptable results and a fair trial in the light of such arrangements can find a new spirit.
تبلیغات
