الگوی پیشران های شایسته سالاری در نظام اداریِ مناطق کم برخوردار (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

شایسته سالاری و تخصص گرایی، نقش محوری و تعیین کننده ای در فرایند توسعه یافتگیِ جوامع دارد. این موضوع در استان سیستان و بلوچستان اهمیت بیشتری  دارد چرا که با وجود ظرفیت های توسعه ایِ گسترده، به دلیل برخی مؤلفه ها، روند توسعه یافتگی از شتاب لازم را ندارد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی تخصص گرایی و شایسته سالاری در نظام اداریِ استان تدوین و به گونه ای انجام شده است که ضمن شناخت آسیب ها، راهکارهای اجرایی در جهت بهبود وضعیت نیز ارائه شود. برای جمع آوری و تحلیل داده ها از روش کیفیِ نظریه داده بنیاد استفاده شد که فرایند آن در سه مرحله ی کدگذاریِ باز، محوری و انتخابی انجام شده است. پس از 16 مصاحبه با صاحبنظران این حوزه، داده های لازم گردآوری و تحلیل شد. بدین صورت که پس از طیِ فرایند مقایسه مستمر داده ها و مراحل سه گانه ی کدگذاری، 128 مفهوم اولیه در قالب 23 مقوله دسته بندی شدند. الگوی کیفیِ داده بنیاد از نتایج پژوهش  با محوریت «پیشران های شایسته سالاری در نظام اداریِ سیستان و بلوچستان» ارائه شد. این الگو مشتمل بر شرایط علّی (قابلیت های متعدد بالقوه برای توسعه، اهمیت توسعه ی استان در توسعه ی ملّی، ساختار ویژه ی قومی و مذهبی، بالا بودن شاخص فقر و محرومیت، مرزی بودن بخش عمده ای از مناطق استان)، پدیده محوری (شایسته سالاری در راستای توسعه پایدار)، راهبردها (اداری، سیاسی، اجتماعی)، عوامل مداخله گر (فقر آموزشی، نگاه های قومی و مذهبی، عوامل محیطی و جغرافیایی، عوامل دولتی و نهادی، عوامل فرهنگی و اجتماعی)، شرایط زمینه ای (عوامل انسانی، عوامل محیطی، عوامل نگرشی) و پیامدها (بهره برداری مناسب از ظرفیت ها، ارتقای تعامل و هم گرایی اجتماعی، بهبود روند توسعه ی ملّی، ایجاد امنیت پایدار، ارتقای اعتماد اجتماعی) هستند.