راهبردهای اثر شلاقی در زنجیره های تأمین حلقه بسته (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

توجه همزمان به زنجیره های تأمین رو به جلو و رو به عقب باعث ایجاد مفهومی جدید در ادبیات زنجیره تأمین به عنوان زنجیره های تأمین حلقه بسته شده است. یکی از عواملی که می تواند منجر به اختلال در روند حرکتی زنجیره های تأمین و کاهش سطح سودآوری و عملکرد سازمان ها گردد، اثر شلاقی است. هدف از این پژوهش طراحی مدل مفهومی استراتژی های اثرگذار بر کاهش اثر شلاقی در زنجیره تأمین حلقه بسته است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از جنبه نوع و نحوه گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را 75 تن از خبرگان صنعتی و دانشگاهی حوزه تولیدات روغن خودرو در کشور تشکیل داده اند. در این پژوهش با مطالعه پیشینه پژوهش، 8 استراتژی اثرگذار بر کاهش اثر شلاقی در زنجیره تأمین حلقه بسته شناسایی و با جمع بندی نظرات 5 تن از خبرگان دانشگاهی تعدیل یافت. ابزار مورد استفاده در این پژوهش را پرسشنامه مقایسات زوجی حاوی 8 استراتژی شناسایی شده تشکیل داده است. در ادامه با استفاده از تکنیک مدل سازی ساختاری تفسیری، 8 استراتژی بدست آمده در 5 سطح کلی ساختاربندی گردید. یافته های پژوهش حاکی از قرارگیری استراتژی های "ایجاد سیاست های بررسی دوره ای کنترل موجودی و برنامه ریزی تولید" و " در دسترس بودن اطلاعات در مورد پارامترهای محصولات بازیافتی" در سطح آغازین مدل است. همچنین یافته های پژوهش نشان از قرارگیری استراتژی های "افزایش دید در روند بازیابی محصولات در فرآیند زنجیره تأمین رو به عقب با استفاده از سیاست تبادل محصول با مشتری" و "کاهش زمان تحویل محصول" در سطح پایانی مدل دارد.