تحلیل اثر سرمایه اطلاعاتی در بهبود عملکرد کسب و کارهای نوپا با نقش میانجیگری فرصت شناسی منابع انسانی (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

هدف و مقدمه : در دنیای پیچیده کنونی یکی از عناصر اصلی جهت مصون ماندن از رقابت های سهمگین و تغییرات گسترده این است که سازمان بداند چگونه و چه موقع از اطلاعات استفاده کند. نیاز به اطلاعات به هنگام، موثق و ساختار اطلاعاتی قدرتمند، واقعیتی انکارناپذیر برای هر سازمان و نهادی محسوب می شود و اهرمی ارزشمند برای اخذ راهبردهای دقیق و صحیح است. قرن اخیر که هر روز آن، شاهد حوادث و تحولات جدیدی هستیم و اندیشمندان لقب «عصر آشوب» را برای آن در نظر گرفته اند؛ خود گواه محکمی است از نیاز بشر و سازمان ها برای پیشگیری یا مقابله با آشوب است. امروزه از سرمایه اطلاعاتی به عنوان اطلاعات استراتژیک یاد می کنند چرا که می تواند یک سازمان را به سمت نوآوری، افزایش بهره وری و تولید ارزش برای مشتریان هدایت کند و یک مزیت رقابتی مطرح گردد. پژوهش حاضر با هدف تحلیل اثر سرمایه اطلاعاتی در بهبود عملکرد کسب وکارهای نوپا با نقش میانجی فرصت شناسی منابع انسانی انجام پذیرفت. روش شناسی : این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش و ماهیت جزء تحقیقات توصیفی- پیمایشی است. در این پژوهش برای سنجش متغیرها از پرسشنامه استاندارد بهره گرفته شد. بدین شکل که برای سنجش متغیر سرمایه اطلاعاتی از پرسشنامه وو و هو (2012)، از پرسشنامه هرسی و همکاران (2008) برای سنجش متغیر بهبود عملکرد کسب و کارهای نوپا استفاده شده است. به علاوه برای سنجش متغیر فرصت شناسی منابع انسانی از پرسشنامه هیلز و همکاران (1997) و لی و همکاران (2015) بهره گرفته شد. برای سنجش روایی ابزار گردآوری اطلاعات از روش روایی صوری با استفاده از نظر اساتید آشنا با موضوع و ارزیابی از طریق روایی سازه پرسشنامه با دو معیار روایی همگرا و روایی واگرا استفاده شد که براساس آنها روایی پرسشنامه تایید گردید. برای پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ که همبستگی درونی گویه را نشان می دهد و همچنین معیار دیگری که پایایی ترکیبی (برای تعیین پایایی سازه ها) گفته می شود؛ برای سنجش بهتر پایایی استفاده گردید. برای پایایی هر دوی این معیارها میزان بالای 7/0 مناسب ذکر شده است. همچنین جهت بررسی اعتبار درونی متغیرهای تحقیق از شاخص (AVE) به عنوان شاخص روایی همگرا استفاده شد. لازم به ذکر است که اگر AVE ≥ 0/5 باشد، میزان مطلوب بودن آن را گزارش می کند. در ارتباط با جامعه آماری باید گفت که جامعه آماری پژوهش حاضر کسب و کارهای نوپا در شهر تهران هستند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس اعضای نمونه آن انتخاب شده اند. در خصوص برآورد حجم نمونه نیز لازم به ذکر است که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه در سطح اطمینان 95% برابر 186 نفر تعیین شد. در نهایت داده ها با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزارهای  Amos و SPSS تحلیل گردید. یافته ها : در این تحقیق از روش مدل سازی معادلات ساختاری برای آزمون مدل پژوهش و همچنین برای آزمون فرضیه های تحقیق استفاده شده است. یافته ها نشان داد که در سطح اطمینان 95/0 سرمایه اطلاعاتی تأثیر مثبت و معناداری بر عملکرد سازمانی و فرصت شناسی منابع انسانی دارد. به علاوه تحلیل مسیر غیر مستقیم گویای نقش میانجی فرصت شناسی سرمایه های انسانی در تاثیر سرمایه اطلاعاتی بر عملکرد سازمانی می باشد.   بحث و نتیجه گیری : سرمایه اطلاعاتی می تواند یک سازمان را به سمت نوآوری، افزایش بهره وری و تولید ارزش برای مشتریان هدایت کند و به عنوان یک مزیت رقابتی مطرح گردد. با توجه به اهمیت بی بدیل سرمایه اطلاعاتی، بدیهی است که بکارگیری مؤثر آن نویدبخش این است که بتوان داده های ارزشمندی را برای اخذ تصمیمات مهم و اثربخشی فعالیت های سازمان ارایه نمود. سرمایه اطلاعاتی تأثیر مثبتی بر بهبود عملکرد کسب و کارهای نوپا دارد. این بدان معناست که پیاده سازی سرمایه اطلاعاتی و دسترسی هرچه بیشتر و بهتر مدیران و کارکنان به اطلاعات مربوطه به افزایش کیفیت کالا و خدمات، ارتقاء عملکرد سازمانی و رضایت مندی مشتریان منجر خواهد شد. سرمایه اطلاعاتی تأثیر مثبتی بر فرصت شناسی منابع انسانی دارد. اطلاعات نقش و ارزش متفاوتی نسبت به سایر منابع در سازمان ایفا می کند و این به خاطر ویژگی منحصر به فرد آن است. بدون شک در اختیار قرار دادن اطلاعات به منابع انسانی و توزیع مناسب آن در سازمان باعث می شود به منابع انسانی در شناخت فرصت ها و درک بهتر مسائل کمک کند. فرصت شناسی منابع انسانی تأثیر مثبتی بر بهبود عملکرد کسب و کارهای نوپا دارد. اساساً ذهن خلاقانه افراد می تواند تغییر و تحولات محیطی را به خوبی رصد و با شناخت فرصت ها و ارائه راه حل های درست عملکرد سازمان در این محیط متلاطم را بهبود بخشند. پر واضح است که پیشتازی در صنعت و محیط رقابتی به مدد درک و کشف بهنگام موقعیت ها و فرصت ها رقم می خورد.