مطالب مرتبط با کلیدواژه

تفکر


۴۱.

هیدگر و پایان فلسفه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت فلسفی سال یازدهم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۴۴)

کلیدواژه‌ها: وجود تفکر پایان فلسفه گذشت از متافیزیک غفلت از وجود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۲ تعداد دانلود : ۵۷۰
هیدگر در آثار خود به کرّات از پایان فلسفه سخن گفته است. در این مقاله برآنیم تا ریشه هاى گذشت از مابعدالطبیعه و پایان فلسفه را با عنایت به رهیافت تاریخى متأثر از دیلتاى و تمناى او براى رسیدن به خوانشى ناب از آموزه هاى مسیحیت نشان دهیم. از فحص در آثار او مى توان چنین استنباط کرد که فلسفه از دید او دو معنا دارد: در معناى نخست او فلسفه را مرادف با متافیزیک مى گیرد و معتقد است که تاریخ متافیزیک با غفلت از وجود و پرداختن به موجودات آغاز شده است و نیست انگارى اى که بشر غربى در دام آن گرفتار آمده، نیز چیزى جز غفلت از حقیقت وجود نیست؛ اما در معناى دوم فلسفه را مرادف تفکر قرار مى دهد و معتقد است هرچند فلسفه به معناى متافیزیک به پایان راه رسیده است، فلسفه به معناى تفکر و نسبت جدید با وجود مى تواند روزنه اى براى بشر ایجاد کند. در این مقال، بیشتر معناى نخست ادعاى هیدگر مورد بررسى قرار گرفته است تا ادعاى غامض او وضوح بیشترى یابد و در پایان، مقاله با ملاحظات انتقادى کوتاهى بر دیدگاه او پایان یافته است.
۴۲.

تاثیر تعلیم تفکر انتقادی بر رشد مهارت های اجتماعی دانشجویان علوم پزشکی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش در علوم پزشکی دوره هشتم خرداد و تیر ۱۳۹۴ شماره ۲ (پیاپی ۳۰)

کلیدواژه‌ها: آموزش مهارت های اجتماعی تفکر دانشجویان علوم پزشکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶۹ تعداد دانلود : ۵۹۸
اهداف: بسیاری از صاحب نظران معتقدند که آموزش تفکر انتقادی در فعالیت های اجتماعی و به خصوص تعاملات افراد موثر است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش تفکر انتقادی بر رشد مهارت های اجتماعی دانشجویان پزشکی انجام شد. روش ها: این پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون در سال 1392 انجام شد. جامعه آماری پژوهش، کلیه دانشجویان پزشکی سال اول دانشگاه علوم پزشکی ارومیه بودند که از بین آنها 200 نفر (100 نفر برای گروه کنترل و 100 نفر برای گروه آزمایش) با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. میزان مهارت های اجتماعی دانشجویان از طریق پرسش نامه استانداردشده ﻣﺎﺗﺴﻮن در مراحل پیش آزمون و پس آزمون (بعد از آموزش تفکر انتقادی) مورد بررسی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آنالیز کوواریانس یک طرفه انجام شد. یافته ها: آموزش تفکر انتقادی بر افزایش مهار ت های اجتماعی مناسب (003/0=p)، کاهش مهارت های اجتماعی نامناسب (005/0=p)، کاهش تکانشی عمل کردن و سرکش بودن (002/0=p)، برتری طلبی (044/0=p) و افزایش رابطه با همسالان (0001/0=p) تاثیر معنی داری داشت. نتیجه گیری: آموزش تفکر انتقادی بر رشد مهارت های اجتماعی دانشجویان پزشکی موثر است.
۴۳.

تأثیر آموزش مبتنی بر رویکرد نوشتن برای یادگیری (WTL) در ارتقاء سطح یادگیری و تفکر دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال دهم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۳۴

کلیدواژه‌ها: یادگیری تفکر نوشتن برای یادگیریWTL تکالیف کوتاه نوشتاری مقاله نویسی تحلیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۹ تعداد دانلود : ۷۶۶
این پژوهش به منظور تعیین میزان اثربخشی آموزش مبتنی بر تکالیف نوشتاری بر سطح یادگیری و تفکر تأملی دانشجویان انجام گرفت. آموزش مبتنی بر تکالیف نوشتاری به عنوان متغیر مستقل در دو سطح تکالیف کوتاه نوشتاری و مقاله نویسی تحلیلی اجرا شد. با استفاده از طرح گروه های نامعادل با پیش آزمون و پس آزمون، 115 نفر از دانشجویان کارشناسی علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان امیرکبیر کرج به طور تصادفی در 3 گروه گمارده شدند: گروه آزمایشی1 (تکالیف کوتاه نوشتاری)، گروه آزمایشی2 (مقاله نویسی تحلیلی)، و گروه گواه (آموزش سنتی). نتایج تحلیل کوواریانس و واریانس بر داده های حاصل از اجرای ابزارهای پژوهش (آزمون پیشرفت تحصیلی و پرسشنامهﯼ تفکر تأملی کمبر (2000))، در دو مرحلهﯼ پیش آزمون و پس آزمون، که قبل و بعد از ارائهﯼ 16 جلسه آموزش اجرا شد، نشان داد: 1- میانگین نمرهﯼ یادگیری دانشجویان دو گروه نوشتاری، در همهﯼ سطوح یادگیری به جز سطح به یادآوردن، بالاتر از گروه آموزش سنتی به دست آمد و میانگین گروه مقاله نویسی در سطح به کاربستن بیش از گروه تکالیف کوتاه بود. 2- میانگین نمرهﯼ تفکر تأملی دانشجویان دو گروه نوشتاری نیز در سطوح درک و فهم، تفکر بر عمل، و تفکر انتقادی بالاتر از گروه آموزش سنتی بود و میانگین گروه مقاله نویسی در سطوح تفکر بر عمل و تفکر انتقادی بالاتر از گروه تکالیف کوتاه بود. در مجموع، این یافته ها اثربخشی آموزش مبتنی بر نوشتن را بر ارتقاء سطح یادگیری و تفکر تأملی دانشجویان تایید کرد و نشان داد که مقاله نویسی تحلیلی نسبت به تکالیف کوتاه اثربخش تر است.
۴۴.

روش های آموزش توحید افعالی در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۱

کلیدواژه‌ها: روش آموزش تفکر استدلال توحید افعالی مفروض گرفتن القای مستقیم فطری بودن

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن توحید و اوصاف الهی در قرآن
تعداد بازدید : ۱۵۶۷ تعداد دانلود : ۷۴۵
هدف این مقاله بررسی روشهای آموزش توحید افعالی در قرآن است. توحید افعالی یکی از مراتب توحید است و مصادیق متعددی دارد که مهم ترین آنها توحید در خالقیت، توحید در ربوبیت و توحید در مالکیت است. این تحقیق که با استفاده از قواعد تفسیر انجام شده، نشان می دهد که برای آموزش مصادیق اصلی توحید افعالی در قرآن از روش های: مفروض گرفتن، القای مستقیم، توجه دادن به فطری بودن توحید افعالی، برانگیختن تفکر، استدلال، برانگیختن عواطف و احساسات، و ارائة نمونه های عینی و نقل سرگذشت های واقعی استفاده شده است.
۴۵.

زیباشناسی بنیادی در فلسفه هیدگر و حکمت دائویی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: متافیزیک سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: زیباشناسی حقیقت دائو شاعری تفکر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی دوره معاصر (قرون 20 و 21) فلسفه قاره ای اگزیستانسیالیسم
  2. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه هنر
  3. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق گروه های ویژه فلسفه تطبیقی
  4. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق حکمت و فلسفه شرق
تعداد بازدید : ۱۵۱۰ تعداد دانلود : ۱۲۰۹
زیباشناسی دائویی مبتنی بر نیروی خلاقانه دائو است که منشأیی پیشاوجودشناختی دارد. زمینه خاستگاهی خلاقیت که از دائو ناشی می شود، شالوده هنر را در تفکر دائویی تشکیل می دهد. معنابخشی در هنر و زبان در اندیشه دائویی با ادراک دائو و یگانگی با آن میسر است. هیدگر در آثار متأخرش در تحلیل خویش از زبان، تفکر و شعر، مسائل زیباشناختی ویژه ای را مورد توجه قرار می دهد و بر درونی بودن تعلق تفکر و شاعری به یکدیگر تأکید می کند. به علاوه، هیدگر دائو را تفکری شاعرانه می شناسد و بر آن است که وقتی تفکر شاعرانه رخ می نماید، وجود و اندیشه یکی و همان می شوند. در اندیشه دائویی، این همانی تفکر و شعر، عدم تمایزی زیباشناختی است که در ادبیات دائوییسم، هوان چِن (Huan Chen) خوانده می شود. تا زمانی که شاعر خود را با حقیقت عینی چیزها کاملاً یکی نداند، خودآگاهی شاعرانه تحقق نمی یابد و این همانا تفکر شاعرانه با تجربه مقدم بر وجودشناسی است که هیدگر بدان دست یافته بود. این مقاله در پی پاسخ گویی به این پرسش است که حس استحسانی در اندیشه هیدگر چگونه و تا چه حدی با زیباشناسی دائویی قرابت دارد. به عبارت دیگر، با توجه به نمونه های آثار دائویی و اندیشه های هیدگر می توان مفاهیمی مانند یگانگی، توازن و انکشاف را از منظر زیباشناسی در این دو تفکر بررسی کرد. چه بسا واکاوی این پرسش بتواند به فهم نگرش زیباشناختی هیدگر در آثار متأخرش کمک کند.
۴۶.

واکاوی «تفکر» از منظر قرآن کریم و تبیین جایگاه آن درتر بیت اسلامی

نویسنده:
منبع: پژوهش های تعلیم و تربیت اسلامی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: قرآن هستی تفکر تربیت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن اخلاق و تربیت در قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات فلسفه‌ تعلیم و تربیت
تعداد بازدید : ۸۵۳ تعداد دانلود : ۴۴۱
انسان مفطور به فطرت خاصی است که او را به سوی اکمال هدایت می نماید، اما درگذر ایام عواملی چون غفلت، معصیت، اخلاق ذمیمه و اعتقادات باطله زنگاری بر آن می نشاند که به سبب آن غرق در حضیض دنیا شده و از هدف غائی اش بازمی ماند؛ بنابراین ارائه راهکار اساسی زنگار زدایی فطرت پاک الهی برای رسیدن به سعادت که غایت تربیت اسلامی است، امری ضروری به نظر می رسد. در این مقاله با روش تحقیق توصیفی _ تحلیلی و با بهره گیری از قرآن کریم، به واکاوی «تفکر» پرداخته شده و نتایج حاصل مشعر بر این است که انسان در قرآن علاوه بر تعداد آیه های آن،471 مرتبه نیز با کلمات «تفکر»، «تدبر»، «تعقل»، «تذکر»، «نظر» و «بصیرت» و مشتقات آن فراخوان تفکر صورت پذیرفته است و نیز «تفکر در قرآن و هستی» به عنوان اولین و اساسی ترین راهکار تربیتی در زنگار زدایی فطرت پاک الهی ارائه گردیده است؛ چراکه فطرت آدمی بر وجوب تعظیم عظیم، احترام حاضر، شکر منعم، تحمید صاحب کمال و جمال، مفطور است ولی زنگار فطرت این امور را کم رنگ و گاه انسان را در انتخاب مصداق آن به خطا می کشاند؛ اما انسان می تواند با تفکر در عالم هستی زنگار فطرت را بزداید و مصداق واقعی این امور را دریابد و از اعماق قلب متذکر شود که تعظیم خالق عظیم، شکر خداوند منعم، احترام پروردگار حاضر و تسبیح معبود صاحب صفات جمال و کمال، واجب است و این باعث ظهور خودجوش ایمان پایدار، عمل صالح، صفات حمیده و اعتقادات صحیح خواهد شد که هدف و غایت تربیتی اسلامی است.
۴۷.

تفکر و امر احاطه کننده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های معرفت شناختی پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۸

کلیدواژه‌ها: نظریه تفکر امر احاطه کننده شرط استعلایی شناخت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۲۳ تعداد دانلود : ۱۲۲۵
در سنت تفکر متافیزیکی، اندیشیدن و معرفت حاصل صرف فعالیت های منطقی و ذهنی بشر است و درستی نتیجه ناشی از کاربرد درست قوای ذهنی و اِعمال صحیح اصول، قواعد و روش های مناسب شناخت، همچون اصول و قواعد منطق یا روش های تجربی. در روزگار ما پرسش هایی چون «نظریه چیست؟» یا «تفکر چیست؟» یادآور رشته های تخصصی ای چون فلسفه علم یا معرفت شناسی است. در زمانه ما جریان های گوناگون فلسفی، به ویژه فلسفه های علم و پژوهش های معرفت شناختی در همین سنت تفکر متافیزیکی است که به تأمل و پژوهش درباره تفکر، نظریه و شناخت می پردازند. اما این مقاله درصدد است با وارد کردن معنا و مفهوم امر احاطه کننده در تأمل بر سرشت تفکر و نظریه، دریافتی غیر اومانیستی و غیر بشرمحور و لذا غیر متافیزیکی از معرفت ارائه دهد. این مقاله می کوشد امری مشاهده ناپذیر، ناملموس و نامحسوس را پیش بکشد و واکاود که آن را نمی توان نه با فاعل شناسا (سوبژه) و نه با متعلَّق شناسایی (ابژه) یکی دانست لیکن احاطه کننده هر دو، بنیاد تفکر، شرط استعلایی شناخت و تعیین کننده درستی و نادرستی معرفت بشری است، و در همان حال نه از فاعل تفکر جداست و نه از موضوع شناخت. ما در روزگاری زندگی می کنیم که به دلیل سیطره تفکر متافیزیکی، حضور امر احاطه کننده از اندیشه هایمان، از جمله از فهم سرشت تفکر و چیستی نظریه رخت بربسته است.
۴۸.

تدبّر در فهم قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سراج منیر سال ششم پاییز ۱۳۹۴ شماره ۲۰

کلیدواژه‌ها: قرآن تعقل قلب تدبر تفکر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفهوم شناسی
تعداد بازدید : ۱۱۳۰ تعداد دانلود : ۴۱۷
مراد از مکتب تدبّر، سامانه ای فکری برخوردار از مبانی، اصول و روش است که با دریافت چینش حکیمانة آیات و کشف غرض واحد سوره، در برابر آنچه قرآن را مجموعه ای از عبارات پراکنده و ناهماهنگ می نمایاند، آن را مجموعه ای هماهنگ و منسجم دانسته، بر رفع موانع برقراری ارتباط با آیات اهتمام دارد. رویکرد و محتوای مهمّ مکتب تدبّر، ضرورت تحقیق و معرّفی آن را به طور تخصّصی و روشمندانه ضروری می سازد. این مقاله به روش توصیفی تحلیلی با هدف تبیین جایگاه و اهمیّت مکتب تدبّر در فهم قرآن نوشته شده است و در آن کوشش می شود مبانی، اصول و روش جریان های معاصر تدبّری بررسی گردد. بر اساس نتایج تحقیق پیش رو، تدبّر غیر از تفکّر، تعقّل و تذکّر است و با دانش تفسیر که از دیدگاه سنّتی، شرح معانی و بیان مدلول نص است، تفاوت دارد. مکتب تدبّر، برخلاف مکاتب تفسیری که در پی دریافت معارف عمقی آیات و توجّه به چگونگی الفاظ و بیان ویژگی های عبارات آن بوده اند، به عنوان امری اندیشه ای قلبی با نگرش جامع درصدد دریافت جنبه های هدایتی سُوَر، ضمن کشف ارتباط میانِ آیات و فهم روشمند و هماهنگ الفاظ قرآن است، به گونه ای که با حرکتی عرضی در سطح آیات، متعلَّقاتِ فهم از آیه به سیاق و سوره بسط می یابد تا جایی که می توان به مدد اندیشة عقلی و طهارت قلبی، غرض واحد هدایتی هر سوره را دریافت و با آن ارتباط برقرار نمود. روش فهم در مکتب تدبّر، تعبیری از فهم قرآن به قرآن است.
۴۹.

بررسی معماری فضای تفکّر بر اساس دیدگاه اسلامی (ارائه روش ارزیابی آثار معماری موجود با توجّه به دیدگاه اسلامی، نمونه موردی: کتابخانه ملّی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ در دانشگاه اسلامی سال چهارم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۱)
تعداد بازدید : ۷۰۵ تعداد دانلود : ۳۹۲
با رشد سریع شهر ها و طبعاً مشکلات متنوّع در نقاط مختلف دنیا، انسان هرچه سریع تر به سوی دغدغه های کاری و سردرگمی های اندیشه سوق پیدا می کند. سؤالی که در اینجا مطرح است بر می گردد به اینکه منبع اندیشه و روش صحیح اندیشیدن چیست؟ چگونه می توان فضاهای معماری را با توجّه به معیار #تفکربرانگیزی#، خلق و مورد ارزیابی قرار داد؟ هدف: با توجّه به ارتباط مهم تولید یک فضای معماری و اندیشیدن، اهمیت اندیشیدن، مبانی اعتقادی و فکری مردم و لزوم تداعی این مفهوم در زندگی، هدف بر مبنای بررسی تأثیر و چگونگی این مبانی در فضاهای معماری می باشد. در عین حال معماری محیط انسانی، یک عامل مهم تعیین کننده عکس العمل های روانی افراد است و می توان به کمک آن اشخاص را به سوی هدف خاص تفکر هدایت کرد. روش: پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است، و از دو بخش عمده تشکیل می گردد: ابتدا شاخصه های تفکرمندی از دیدگاه قرآن از طریق کنکاش در منابع اسنادی و اینترتنی استخراج می گردند. و سپس با تحلیل و استنتاج شاخصه ها، مصداق های معماری تدوین، و در نهایت مصداق ها و آیتم ها در نمونه موردی مورد بررسی قرار می گیرند. یافته ها: اصول تئوریک موجود در مبانی قرآنی فارغ از محدودیت های زمان و مکان است در حالی که استفاده کالبدی مناسب از آنها منوط به توانایی های معمار می باشد. نتیجه گیری: به طور کلّی در این پژوهش سعی شده با استخراج مفاهیمی در رابطه با تفکر از آموزه های قرآنی، اصولی برای طراحی معماری و نیز طراحی فضاهای تفکر برانگیز ارائه گردد. این اصول جهت استفاده برای هردو جنبه خلق فضای اندیشه برانگیز و یا ارزیابی یک فضا و مقایسه چند فضا از جهت میزان تفکرانگیز بودن، قابل استفاده است.
۵۰.

تبیین جایگاه و کارکرد قوه خیال در صدور رفتار و افعال عاقلانه از انسان با تأکید بر مبانی نفس شناسی صدرالمتألهین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اخلاق وحیانی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۱)

کلیدواژه‌ها: صدرالمتألهین انگیزه تفکر هدف قوه خیال صدور فعل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶۳ تعداد دانلود : ۷۸۱
ابن سینا صدور فعل آگاهانه-عاقلانه انسان را با بهره گیری عقل عملی از قوه خیال و همراهی آن دو تبیین می کند. صدرالمتألهین نیز اگرچه این تفسیر را رد نمی کند، با تعریف جدیدش از قوه خیال، آن را کل نفس حیوانی درنظر می گیرد و خیال را در همه شئون و رفتار عاقلانه و غیرعاقلانه انسان مؤثر می داند. تأثیر و کارکرد قوه خیال را در صدور فعل عاقلانه نزد صدرالمتألهین، در دو ایستار می توان تبیین کرد. نخست آنکه فعل آگاهانه- عاقلانه متقوم تفکر برای ایجاد علت غاییِ صدور فعل در ذهن فاعل است. صدرالمتألهین با اعتقاد به تأثیرپذیری تعقل از تخیل، تفکر عاقلانه را همواره آغشته به قوه خیال و متأثر از آن می داند و حصول تعقل صرف و تفکر فلسفی را در مبادی علمی صدور فعل و رفتار نفی می کند. کارکرد و تأثیرگذاریِ دیگر قوه خیال در مبادی علمی صدور فعل و رفتار، تبدیل غایت ها و شوق های کلی به جزئی، مصداق یابی و برنامه ریزی برای حرکت از حال کنونی و وصول به حال مطلوب و رفتار جدید است.
۵۱.

رابطه بین اضطراب و افسردگی با میانجی گری تفکر ارجاعی وکمال گرایی به روش معادلات ساختاری(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: اصول بهداشت روانی سال هجدهم آبان و آذر ۱۳۹۵ ویژه نامه سومین کنفرانس بین المللی روانشناسی و علوم تربیتی

کلیدواژه‌ها: افسردگی اضطراب کمال گرایی تفکر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۸ تعداد دانلود : ۱۰۴۸
مقدمه: در پژوهش حاضر رابطه بین اضطراب و افسردگی با میانجی گری تفکر ارجاعی و کمال گرایی مورد بررسی قرار گرفت. روش کار: در این مطالعه، 24۰ نفر از دانش آموزان دختر دبیرستان های متوسطه دوم به روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند و با تکمیل پرسش نامه افسردگی بک (۱۹۹۶) و پرسش نامه اضطراب اسپیتزر و همکاران (2006) و پرسشنامه تفکرارجاعی اهرینگ و همکاران (۲۰۱۰) مقیاس کمال گرایی چند بعدی فلت و هویت (1991) در این پژوهش شرکت کردند. داده های گردآوری شده با استفاده از روش مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل نشان داد که رابطه مستقیم اضطراب و افسردگی غیر معنی دار است. در مقابل، رابطه غیر مستقیم آن ها با میانجی گری تفکر ارجاعی و ابعاد کمال گرایی در سطح 01/0 معنی دار بود. همچنین اثر تفکر ارجاعی بر افسردگی در سطح 01/0 معنی دار بود. از بین ابعاد کمال گرایی، کمال گرایی جامعه مدار و کمال گرایی دیگرمدار به صورت مثبت و در سطح معنی دار 01/0 و کمال گرایی خودمدار به صورت منفی در سطح معنی دار 01/0 بر افسردگی، اثر دارد. نتیجه گیری: یافته ها نشان دادند کمال گرایی دیگرمدار و جامعه مدار و تفکر ارجاعی رابطه بین اضطراب و افسرگی را میانجی گری می کند و در مجموع از طریق کنترل تفکر ارجاعی و اصلاح ابعاد ناسالم کمال گرایی به ابعاد سالم و کارآمد از تبدیل اختلال اضطراب به اختلال افسردگی می توان جلوگیری کرد.
۵۲.

زبان و تفکّر؛ رویکردی قرآنی، تحلیلی معناشناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: قرآن زبان ذکر تفکر لهو

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی فقه و اصول اصول فقه کلیات فلسفه زبان
تعداد بازدید : ۱۲۶۲ تعداد دانلود : ۷۸۴
تقدّم یا تأخّر تفکّر و تحصیل معنا نسبت به زبان و گفتار و تأثیر هرکدام بر دیگری و کیفیت آن مهم ترین وجوه مسأله در رابطه زبان و تفکّر است. «تعیین کنندگی زبان برای تفکّر»، «تعیین کنندگی تفکّر برای زبان»، «استقلال زبان و تفکّر از هم» و «استقلال زبان و تفکّر در آغاز تکوین و وابستگی آنها به هم در تکامل» چهار نظریه مطرح در این باره اند. در این میان، معرفت قرآنی حاصل از تحقیق موضوعی و معناشناختی آیات مرتبط، علاوه بر غنابخشی به دستاوردهای بشری، به ویژه در تبیین کیفیّت تأثیر زبان بر ذهن، می تواند پشتوانه نظری تدوین برنامه های اجتماعی تربیتی گفتمان محور و مهم تر از همه در راستای اصلاح رویکرد به آموزش و ترویج قرآن کریم، در پاسخ به چرایی ماهیت زبانی آن، نقش آفرین باشد. آیاتی از قرآن کریم شناخت یا عدم شناخت به حقایقی را در تحقّق و چگونگی کنش هایی در «زبان بیانگر» تعیین کننده نشان می دهد؛ اما «زبان دریافتی»، با لحاظ همبستگی لفظ و معنا، «کارکردی توجیهی» بر ذهن انسان به دو نحو «ذکری» و «لهوی» دارد. ثمربخشی شناخت هایی نو، بسترسازی برای آیات غیرکلامی، محوریّت برای ارزیابی و تغییر تصوّرات و تصدیقات و سببیّت برای تثبیت شناخت ها و باورهای انسان پیامد کارکرد توجیهی زبان در بیان قرآن کریم است.
۵۳.

بررسی رابطه تفکر انتقادی پزشکان با سطح رضایتمندی بیماران در مرکزآموزشی درمانی سینای تبریز(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: راهبردهای آموزش در علوم پزشکی دوره دهم فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۴۱)

کلیدواژه‌ها: تفکر انتقادی رضایت بیمار تفکر پزشک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵۱ تعداد دانلود : ۸۴۸
زمینه و اهداف:هدف اصلی نظام بهدات، تأمین سلامت افراد جامعه و ارائه خدمات مطلوب جهت رضایت بیماران می باشد. تفکر انتقادی نیز فرآیندی است که به موجب آن فرد نظرات، اطلاعات و منابع فراهم کننده اطلاعات را ارزیابی نموده و به طور منسجم و منطقی نظم بخشیده با عقاید و اطلاعات دیگر مرتبط می کند تا به شکلی مطلوب درآید؛ بنابراین هدف این پژوهش بررسی رابطه تفکر انتقادی پزشکان با سطح رضایتمندی بیماران در مرکز آموزشی درمانی سینای شهر تبریز می باشد.
۵۴.

بررسی میزان تحقق هدف های آموزشی درس تفکر و پژوهش پایه ی ششم ابتدایی در دانش آموزان شهرستان نور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: پژوهش برنامه درسی تفکر هدف های آموزشی پایه ی ششم ابتدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸۷ تعداد دانلود : ۳۰۵۵۱
این پژوهش با هدف بررسی میزان تحقق هدف های آموزشی درس تفکر و پژوهش پایه ی ششم ابتدایی در دانش آموزان شهرستان نور انجام شده است. روش پژوهش توصیفی پیمایشی بوده است. جامعه ی آماری این پژوهش متشکل از 836 دانش آموز پایه ی ششم ابتدایی شهرستان نور بود که برحسب جدول کرجسی و مورگان 270 نفر از آن ها به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده اند. به منظور گردآوری داده ها از پرسش نامه ای محقق ساخته با ضریب پایایی 88/0 استفاده شده است. سؤال های پژوهش با آزمون های آماری تی تک نمونه ای و فریدمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. یافته های پژوهش نشان داد که همه ی هدف های آموزشی درس تفکر و پژوهش پایه ی ششم ابتدایی تحقق یافته اند )01/0 . هم چنین، از نظر میزان تحقق این هدف ها، «مهارت تأمل در خود» در رتبه ی اول و «مهارت تخیل» در رتبه ی آخر قرار گرفته اند )01/0 . بنابراین، می توان نتیجه گرفت که دانش آموزان به هدف های آموزشی درس تفکر و پژوهش پایه ی ششم ابتدایی دست یافته اند.
۵۵.

تحلیل مقوله های نسبیت زبانی در عربی نسبت به فارسی و تأثیر آن بر ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال هفتم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۷

کلیدواژه‌ها: نسبیت زبانی ترجمه تفکر عربی فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۹۶ تعداد دانلود : ۵۹۹
در رابطة زبان و تفکر، هنوز هم سخن از فرضیة نسبیت زبانی می تواند بحث برانگیز باشد. این فرضیه که بیشتر به نام ادوارد ساپیر و لی وورف شناخته می شود، بر کیفیت تأثیر زبان بر تفکر استوار است. در نوع افراطی آن، این «زبان» است که تعیین کننده و جهت دهندة اندیشه است و در نوع خفیف آن، زبان در بخش هایی از تفکر اثر می گذارد. مبنای فرضیه این است که گویشوران هر زبان از دریچة زبان خود با جهان مواجه می شوند و آن را ادراک می کنند. لذا تفاوت های زبانی بعضاً منجر به تفاوت در جهان بینی نیز می شود. طبیعتاً ترجمه نیز که انتقال داده ها از زبانی به زبان دیگر است، از چنین نسبیتی متأثر خواهد بود. این مقاله، با روش توصیفی تحلیلی به دنبال مقوله بندی نسبیت های متمایز در زبان عربی و تأثیر آن بر ترجمة متون عربی، به ویژه متون کهن به فارسی است. به نظر می رسد که بر اساس خاستگاه متمایز عربی از فارسی و ابعاد متفاوت فرهنگی پیش از اسلام، بتوان مقوله هایی از نسبیت را در نوع خفیف ملاحظه کرد که فهم و ترجمة متون عربی را با چالش های خاصی مواجه سازد. سؤال مبنایی این پژوهش، تبیین مقوله های دستوری و قاموسی نسبیت و چگونگی تأثیر آن بر ترجمه از عربی خواهد بود و سرانجام بدین نتیجه می رسیم که مقوله های زمان، عدد و جنسیت در افعال، برخی ساخت های صرفی، رنگ، توصیفات و اعمال و نیز برخی پدیده های طبیعی از جمله مواردی هستند که نشان می دهند زبان عربی خصوصاً در دوره های اولیه آن، به مراتب جزئی نگرتر از فارسی است و به عبارت دیگر، جهان خارج را با برش های بیشتری تقطیع می کند و توجه خاص مترجمان را در این زمینه می طلبد.
۵۶.

بررسی وضعیت ممیزه های اجتماعی و سیاسی و ارتباط آن با جایگاه تفکر و فلسفه در دوره ی قاجار

نویسنده:
منبع: پارسه بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲۸

کلیدواژه‌ها: قاجار اجتماع تفکر فلسفه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۴ تعداد دانلود : ۳۳۸
دوره ی قاجار دوره ای بسیار مهم در تاریخ ایران، به ویژه از بعد فرهنگی و فکری، محسوب می شود. یکی از قله های پیشرفت فرهنگی یک جامعه وجود تکاپوی فکری و به ویژه فلسفی در آن جامعه است و وضعیت آن با ابعاد اجتماعی، فرهنگی و سیاسی یک جامعه در ارتباط است. پرسش پژوهش حاضر این است که چه ارتباطی بین وضعیت اجتماعی چون نیازهای اساسی، تعلیم و تربیت و بهداشت و تفکر و فلسفه ورزی می تواند وجود داشته باشد. به نظر می رسد تا زمانی که پایه های هرم نیازهای انسانی در یک جامعه تأمین نشود، جایی برای پرداختن به رأس هرم انسانی یعنی تفکر و فلسفه ورزی وجود نخواهد داشت.
۵۷.

مؤلفه ها و شاخصه های «تذکار تفکر به کودکان» بر مبنای آیات قرآن؛ کوششی برای بومی سازی فلسفه برای کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تربیت اسلامی سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۶

کلیدواژه‌ها: تذکار تفکر فلسفه برای کودکان فبک لیپمن تعلیم و تربیت آموزش و پرورش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۰ تعداد دانلود : ۵۲۱
فلسفه برای کودکان در سال 1970 توسط لیپمن در عرصه جهانی معرفی شد و در زمان کوتاهی مورد استقبال روندهای تعلیم و تربیت رسمی و غیررسمی کشورهای مختلف قرار گرفت. در این مدت فبک لیپمن با توجه به شرایط محیطی و فرهنگی کشورها بومی شده است؛ ولی روند بومی سازی فبک در ایران به کندی صورت گرفته و در برخی موارد سازگار با مبانی دینی و قرآنی نبوده است؛ از این رو مقاله حاضر سعی دارد با توجه به فرهنگ اسلامی برآمده از قرآن، رویکردی بازتولیدی در معرفی فبک بومی داشته باشد. به این منظور از روش پدیدارشناسی توصیفی استفاده و داده ها با استفاده از روش کلایزی تجزیه و تحلیل می شوند. داده های تحقیق در هشت بخش کلی که ارائه کننده مؤلفه های «تذکار تفکر» برای کودکان می باشند، دسته بندی شده اند: 1. اهداف؛ 2. گونه شناسی تفکر و صفت های مرتبط؛ 3. نام کلاس؛ 4. وضع قوانین؛ 5. ساختار کلاس؛ 6. ارائه محتوای فکری؛ 7. موضوع تفکر؛ 8. نقش و ابزارهای اجرایی مربی فبک بومی.
۵۸.

ترور و تفکر؛از هابرماس و چامسکی تا دریدا (نقدی شکلی و محتوایی بر کتاب ترور و تفکر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال هفدهم بهمن ۱۳۹۶ شماره ۸ (پیاپی ۵۱) 135-156
تعداد بازدید : ۷۲۸ تعداد دانلود : ۷۳۴
در این مقاله به نقد و بررسی نسبت ترور و تفکر در آرای ایگلتون، هابرماس، دریدا و چامسکی در کتاب «ترور و تفکر» پرداختیم. کتاب حاضر از آن جهت که حاوی دیدگاه های متفاوت و گاهاً متضادی درباره دو واژه بحث برانگیز در اندیشه سیاسی(ترور و تفکر) می باشد، خواننده را در معرض چالش تئوریک درباره یک پدیده واحد(نظیر واقعه 11 سپتامبر) قرار می دهد و بدین ترتیب، ذهنیت پیچیده ای برای خوانندگان ایجاد می گردد تا درباب پدیده های پیچیده اجتماعی تأمل بیشتری نمایند. در نقدی کلی تمام دیدگاه های فوق(هر کدام از منظری خاص)، نسبت به تاریخ نگاری یک واقعه تروریستی با اشکالاتی روبه رو هستند که این مانع برقراری نسبت میان ترور و تفکر و به تبع آن درک یک پدیده با ابعاد متفاوت آن می گردد که در نقدهای انجام شده تلاش گردیده تا به آن پرداخته شود.
۵۹.

طرحی نظری برای پرورش تفکر در دیدگاه اسلامی عمل با نگاه به برنامه «فلسفه برای کودکان»

نویسنده:
منبع: مطالعات معارف اسلامی و علوم تربیتی (علوم تربیتی از دیدگاه اسلام) سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۲ شماره ۱ 39-61

کلیدواژه‌ها: تفکر فلسفه برای کودکان دیدگاه اسلامی عمل برنامه درسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۰ تعداد دانلود : ۳۵۹
پژوهش حاضر در راستای تقویت نظام آموزشی در زمینه پرورش تفکر، تلاش می کند تا یکی از الگوهای آموزشی تقویت تفکر را از منظر اسلامی مورد تحلیل فلسفی قرار دهد و بر اساس نتایج به دست آمده، طرحی برای تقویت تفکر ارائه دهد. باز تعریف هدف تقویت تفکر در راستای دست یابی به حیات طیبه، توجه به بلند دامنگی زندگی کودک و اقتضاهای آن، نگاه کل گرایانه به وجود کودک و در نظر گرفتن گرایش ها و اراده ورزی های وی در کنار مسائل شناختی، توجه به حقایق و نیز توجه به تنوع روش شناختی در دست یابی به حقیقت مهم ترین اصولی هستند که باید در تدوین نسخه بومی برنامه پرورش تفکر مدنظر قرار گیرند. نویسنده متناسب با این اصول، تجویزهای دیگری در بخش های محتوا، روش های تدریس و یادگیری، ارزش یابی و نیز گروه بندی پیشنهاد می کند.
۶۰.

شیوه های آموزش بر پایه تفکر در نهج البلاغه

نویسنده:
منبع: مطالعات معارف اسلامی و علوم تربیتی (علوم تربیتی از دیدگاه اسلام) سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲ 5-23

کلیدواژه‌ها: آموزش تفکر شیوه های آموزش نهج البلاغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴۸ تعداد دانلود : ۹۵۹
آموزش بر پایه تفکر، مؤثرترین نوع آموزش است که امروزه بسیار مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. این نوع آموزش، آموزنده را از حالت انفعال خارج کرده، تفکر او را برمی انگیزاند. تفکر در اسلام از اهمیت فراوانی برخوردار است و در قرآن مکرر به آن توصیه شده است. بر این اساس، حضرت علی(ع) در نهج البلاغه، آموزش خود را بر پایه تفکر بنا نهاده است. پژوهش حاضر شیوه های آموزش بر پایه تفکر را از نهج البلاغه استخراج کرده، به دو سؤال پاسخ می دهد: «حضرت علی(ع) در نهج البلاغه از چه شیوه هایی برای آموزش بر پایه تفکر استفاده کرده است؟ و «در شیوه های آموزش بر پایه تفکر موجود در نهج البلاغه، کدام بعد از تفکر مدنظر قرار گرفته است؟». نویسنده، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، تمام خطبه ها، نامه ها و حکمت های نهج البلاغه را مورد بررسی قرار داده و در نتیجه دوازده شیوه آموزش بر پایه تفکر استخراج کرده است مانند مصور کردن، طرح سؤال، ایجاد موقعیت تصمیم گیری، درخواست پژوهش، طبقه بندی و استفاده از عبارت های رمزگونه. تحلیل ها نشان می دهند که در آن ها تمام ابعاد تفکر از جمله خلاق، منطقی و انتقادی رعایت شده است و هر کدام به نحوی در فعال کردن تفکر در مخاطب مؤثر هستند. در انتها نیز از مجموع این شیوه ها روشی به نام «اعلی» که از نام حضرت علی(ع) گرفته شده است، جهت استفاده در نظام آموزشی معرفی می شود.