مطالب مرتبط با کلیدواژه
۸۱.
۸۲.
۸۳.
۸۴.
۸۵.
۸۶.
۸۷.
۸۸.
۸۹.
۹۰.
۹۱.
۹۲.
۹۳.
۹۴.
۹۵.
۹۶.
۹۷.
۹۸.
۹۹.
۱۰۰.
تفکر
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر به ارزیابی محتوای کتابهای علوم تجربی دوره ابتدائی بر اساس مبانی پرورش تفکر از دیدگاه مؤلفان کارشناسان آموزش و معلمان ذیربط می پردازد. سؤالات پژوهشی که در این تحقیق در رابطه با مبانی تفکر بررسی گردیده است. شامل این سؤالات است که بکارگیری محتوای کتابهای علوم تجربی در دوره ابتدائی (متن ،تصاویر و پرسشها) تا چه زمینه دامنه توجه، توانایی های تجزیه و تحلیل، توانایی ترکیب و نوآوری، قوه قضاوت صحیح، توانایی استدلال و توانایی تعمیم را در دانش آموزان پرورش می دهد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و برای اجرای آن از روش تحقیق زمینهای استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را کلیه مؤلفان، کارشناسان آموزش و معلمان در کل کشور به استناد آمار رسمی وزارت آموزش و پرورش در سال تحصیلی 48-38 تشکیل داد که از بین آنها 1489 نفر معلم ،248 کارشناس و 18 نفر مؤلف به عنوان نمونه انتخاب شده در مورد معلمان و کارشناسان آموزش از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای و در مورد مؤلفان به علت تعداد محدود از روش نمونه گیری نمونه برابر جامعه استفاده شده است. برای جمع آوری اطلاعات از روش کتابخانه ای و پرسشنامه محقق ساخته از نوع بسته پاسخ با طیف لیکرات مورد استفاده قرار گرفته است که پس از تعیین روائی و پایائی در اختیار نمونه های آماری قرار گرفته است. برای تحلیل اطلاعات و داده ها در بخش توصیفی از جداول توزیعی فراوانی و درصد فراوانی و میانگین و در بخش آمار استنباطی از آزمون کی استفاده شده است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss صورت گرفته است. از جمله نتایج کلی این تحقیق اینکه پاسخ دهندگان به سؤالات تحقیق کاربردی محتوای کتابهای علوم تجربی دوره ابتدائی را بر توانایی تجزیه و تحلیل، قوه قضاوت صحیح و توانایی استدلال دانش آموزان را کمتر از حد انتظار دانسته و نهایت اینکه تا رسیدن به وضع مطلوب تألیف کتابهای درسی فاصله ای زیاد وجود دارد.
نقد و بررسی ترجمه کتاب درآمدی به متافیزیک(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال بیستم خرداد ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۷۹)
269-282
موضوع مقاله حاضر نقد و بررسی ترجمه کتاب در آمد به متافیریک اثر مارتین هیدگر است. هدف از آن کمکی هر چند نا چیز به غنای بیشتر فن ترجمه آثار تخصصی در حیطه فلسفه غرب است.روش و یا به عبارت بهتر رویکرد مقاله از حیث دریافت روح کلی حاکم بر ترجمه هرمنوتیکی و از حیث بررسی جزئیات ترجمه تطبیقی است. ترجمه درآمد به متافیزیک تا حدود زیادی از عهده این کار برآمده است و مترجم توانسته است خواننده فارسی زبان را به جهان متن وارد کند گرچه متن مترجم مبرای از برخی ایرادها و اشکالهای مربوط به معادل ها و عبارات نیست. در مقاله حاضر تلاش شده است خلاصه ای از متن گزارش شود و آنگاه برخی ایرادهای مطبعی، دستوری و اشکالهای مربوط به معادلها و عبارات گوشزد شود. ترجمه در مجموع سلیس و روان و قابل فهم است و این نشان از دانش و تجربه و زحمات مترجم محترم دارد.
قلمی سرخ درباره زنان
منبع:
زن و فرهنگ سال ششم زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲۲
87-99
حوزه های تخصصی:
از دیرباز دیواره ای بسیار ستبر در خصوص جایگاه زنان در شعرکشیده شده است. باید بدانیم که در فرهنگ کهن این سرزمین به جز تصویرگری، سنت بسیار پابرجای دیگری نیز در نقل زنان وجود داشته است و آن نیز قلم شعرا می باشد. بخش عظیمی از ادبیات سرزمین ما را دیوان شعرا تشکیل می دهد. عنوان برگزیده بر این گفتار عنوانی است کلی و موضوع آن بسیار گسترده است. مطابق اندیشه شعرا همیشه نوعی دوگانگی در این مقوله به چشم می خورد. تعارض میان خوب و بد. این شیوه ی تفکر، هسته اصلی و زیربنای اندیشه ای آیینی است که در سالهای متوالی ذهن شعرا را به خود مشغول کرده است. آنگونه که در دیوان اشعار بزرگانی چون فردوسی شکوه، عظمت و شجاعت زنانی چون گردآفرید جلوه گری می کند. اما در رویه ی دیگر سخن نقشهای اغراق آمیزی از عدم تکریم به نقش و حضور زنان نیز مطرح می شود. در این مقاله سعی شده است به موضوع تندنگری شعرا در باب زنان توجه شود.
بررسی تطبیقی تفکر اجتماعی در اندیشه علامه طباطبایی و لیپمن و استخراج دلالت های آن در برنامه آموزش فلسفه برای کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف از این پژوهش بررسی تحلیلی و تطبیقی اندیشه لیپمن به عنوان بنیانگذار فبک با اندیشه علامه طباطبایی در زمینه تفکر اجتماعی و کشف اشتراکات و افتراقات میان آن ها جهت استفاده هر چه بهتر از فبک درآموزش فلسفه برای کودکان در نظام تربیت رسمی و عمومی است. جامعه تحلیلی این پژوهش شامل کلیه آثار، اسناد و پایگاه های اطلاعاتی مرتبط با موضوع تفکر اجتماعی در آراء لیپمن و علامه طباطبایی بوده که ابتدا شناسایی، سپس به صورت هدفمند و عمیق مورد مطالعه گرفتند. سپس داده های حاصل با روش تحلیلی- استنباطی و تطبیقی به طور پیوسته همزمان با جمع آوری داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصل حاکی از آن است که لیپمن و علامه طباطبایی در خصوص "توجه به فردیت در ضمن پذیرش شأن اجتماعی" "باور به جایگاه تفکر و عقلانیت در تعاملات اجتماعی" و "توجه به امر گفتگو" با هم اشتراک نظر دارند. افتراقات میان این دو اندیشمند شامل "روش محوری در اندیشه لیپمن در مقابل محتوامحوری در اندیشه علامه" و "مرجعیت تفکر نزد لیپمن و ایمان نزد علامه طباطبایی" است. استلزامات حاصل از این پژوهش، تلاش در جهت توسعه فضای گفتگو محور در تعلیم و تربیت و همچنین خودداری از بستن فضای اندیشه و تفکر می باشد.
رابطه سبک تفکر مدیران با خلاقیت معلمان دوره متوسطه منطقه کهریزک
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی سبک های تفکر مدیران و رابطه آن با خلاقیت معلمان دبیرستان های دولتی منطقه کهریزک در سال تحصیلی 97-96 به روش توصیفی از نوع همبستگی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران و معلمان دبیرستان های دولتی منطقه کهریزک می باشد که از بین آنها 100 معلم با روش تصادفی ساده، به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. با استفاده از دو پرسشنامه یکی پرسشنامه استاندارد برای سبک های تفکر و دیگری پرسشنامه خلاقیت، اطلاعات لازم گردآوری شد نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که: بین سبک های تفکر مدیران با خلاقیت معلمان رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین بین سبک های تفکر قضاوتگر، قانونگذار و اجرایی مدیران و خلاقیت معلمان همبستگی رابطه معنی داری وجود دارد و سبک های تفکر مدیران نقش محوری و پیش بینی کننده ای برای خلاقیت معلمان ایفا می کنند.
تحلیل تطبیقی عامل محرک در نظام عرفان عملی از منظر نهج البلاغه و منازل السائرین(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
گرایش به مباحث عرفانی در دوره معاصر و نیاز مبرم به بازبینی متون عرفانی ، پژوهش گران را بر آن می دارد تا نگاهی دوباره به آثار عرفانی دوره های گذشته بیندازند. در این میان، کتاب منازل السائرین از جمله منابع مهم در عرفان عملی است که مجموعه ای نظام مند را جهت طی مراحل کمالات انسانی برای سالک طریق ترسیم می کند. در این پژوهش به شناسایی عامل محرک در این نظام و تطبیق آن با نظام عرفان عملی مبتنی بر نهج البلاغه پرداخته شده است. بر این اساس، «یقظه» عامل محرک در نظام منازل السائرین، و «تفکر» عامل محرک در نظام مبتنی بر نهج البلاغه است . نقطه تلاقی این دو نظام در بحث شناخت عامل محرک ، بهره گیری از انوار عقلانیت است که در دستیابی به مقام «تفکر» نقش زیر بنایی و در رسیدن به مقام «یقظه» به عنوان یکی از اسباب آن مطرح شده است.
بررسی رابطه ی خلوت و تفکر در آثار و سیره ی اولیاء و عرفا به روایت متون زبان و ادبیات
حوزه های تخصصی:
در نظام معرفتی اولیا و اهل سلوک، خلوت نشینی و تفکر در آفاق و انفس، به وضوح دیده می شود. این سلسله، در طیّ طریقت و نیل به معرفت، از دو عنصر خلوت و تفکر، استفاده نموده اند. در این جستار، با امعان نظر در متون و سیره ی عارفان، لطایف و نکات کشفی و ذوقی ارباب معرفت، در باره ی دو ساحت خلوت و تفکر، مورد واکاوی قرار گرفته است. از نگاه عارفان و عرفان پژوهان، طیّ منازل روحانی و کسب مقامات معنوی، بدون توسل به این دو عنصر، میسر نمی باشد. در این نوشتار، مؤلفه های زیر مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است: چیستی خلوت و تفکر، جایگاه خلوت و تفکر در نظام هندسی معرفتی عرفا، نسبت خلوت با تفکر،(این ساحت به تفصیل مورد مداقه قرار گرفته است) و سیره ی اولیا و عرفا در خلوت و تفکر.
جایگاه معماری در بسط تفکر توحیدی از منظر فقه و فلسفه سیاسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
تببین جایگاه معماری در بسط تفکر توحیدی آن هم از منظر فقه و فلسفه سیاسی هرچند بدیع به نظر آید با این همه اما قدمتی کهن در متون فقهی و فلسفه سیاسی دارد. مدینه یا شهر در فلسفه سیاسی اسلامی، تنها مکان مادی حیات بشر نبوده بلکه منظومه ای از ارتباطات مادّی است که مبتنی بر نوعی تفکر، اندیشه و معرفت است. فیلسوف سیاسی که رسالت تعیین اولویت و تقدم ارزش ها بر یکدیگر را به عهده دارد، بسته به اهمیت دادن به هرکدام از ارزش های اساسی موردنظر خویش، به توصیه پیرامون ساماندهی امور مادی شهر و شهرسازی همت خواهد گمارد. فیلسوف سیاسی اسلامی به رغم آن که با نگاه توحیدی به تأسیس جامعه و تبیین ارکان آن، از سبب اول تا رئیس اول و سایر اعضاء مدینه می پردازد، آنگاه که سخن از کیفیت افعال و تطابق آن با مقاصد شارع و غایات جامعه است، سخن از «صناعت فقه» به میان می آورد. این بیان حاکی از نگاهی توحیدی از ابتدای تأسیس مدینه تا رسوخ این نگاه در تمامی لایه های آن است. در این مقاله تلاش بر این است تا ضمن تبیین جایگاه معماری و اهمیت آن در نگاه فیلسوفان سیاسی، ظرفیت آن در بسط تفکر توحیدی و نقش فقه در این رسالت را در حوزه تمدن اسلامی مورد بررسی قرار دهیم.
تاثیر راهبرد یادگیریی خودتنظیمی بر تفکر انتقادی دانش آموزان
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر از نوع کتابخانه ای است که با توجه به نظرات اندیشمندان به رشته تحریر در آمده است. هدف از نگارش این مقاله بررسی تاثیر راهبرد یادگیری خودتنظیمی بر تفکر انتقادی دانش آموزان است. نتیجه نشان می دهدکه آموزش یادگیری خودتنظیمی با به کارگیری راهبردهای شناختی و فراشناختی مناسب، سعی در افزایش یادگیری و درک و تمرکز دانش آموزان دارد؛ از این رو موجب بهبود عملکرد دانش آموزان می گردد؛ در نتیجه، اضطراب دانش آموزان کاهش می یابد، و تفکر انتقادی رو افزایش می دهد. آموزش یادگیری خودتنظیمی مهارت های دانش آموزان را در تکالیف ارتقا داده، موجب می شود که دانش آموزان، تکالیف درسی و مسائل مربوط را پی گیری کنند؛ از این رو آنان می توانند در حل مسائل موفق بوده، به خود اعتماد کنند.
جایگاه و حوزه تفکّر انسان در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سراج منیر سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۵
161 - 182
حوزه های تخصصی:
یکی از مسائل اساسی در باب فکر، جایگاه آن در وجود آدمی و به عبارت دیگر یافتن نسبت میان اندیشه و هستی انسان است. در منابع و معارف اسلامی و به ویژه شیعی از عقل به عنوان محبوب ترین مخلوق الهی و رسول باطنی یاد و اساس شخصیت آدمی و وجه تمایز او با سایر موجودات تلقی شده و از طرفی پر رنگ ترین نقش قرآن کریم در شکل دهی به نظام فکری بشر، ارائه موضوع است؛ یعنی قرآن اساسی ترین حوزه هایی را که اندیشیدن و کاوش در آنها، روشن کننده راه هدایت و تحول آفرین در زندگی فردی و اجتماعی انسان تلقی می-شود، به بهترین شکل معرفی نموده است، حوزه هایی مانند جهان خلقت، احکام الهی و تحولات تاریخی. این مقاله به روش توصیفی-تحلیلی ضمن تبیین نقش و جایگاه تفکر در ساختار وجود آدمی از منظر قرآن کریم، به واکاوی مهم ترین و اساسی ترین حوزه ها و موضوعات پیشنهادی این منبع وحیانی برای اندیشه آدمی و پیشبرد جامعه بشری می پردازد.
اعتبارسنجی شناخت دانشجویان مترجمی وارتباط آن با توانایی ترجمه از زبان انگلیسی به فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش، تلاش اولیه ای برای بررسی شناخت دانشجویان رشته مترجمی و ارتباط آن با توانایی ترجمه از زبان انگلیسی به فارسی است. ابتدا، با کارشناسان و مدرسان دانشگاه مصاحبه شد، و مضمون های مشترک در زمینه شناخت دانشجویان رشته مطالعات ترجمه مقوله بندی شد. اعتبارسنجی پرسشنامه با استفاده از تحلیل عامل و بررسی آزمایشی شامل دو مرحله انجام شد. هم چنین، با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری، اعتبار مدل های اندازه گیری از طریق شاخص های درستی تناسب گویه ها بررسی شد. پرسشنامه استاندارد شده ‹‹شناخت دانشجویان رشته مترجمی›› (TSC) نامیده شد که شامل چهار زیر ساختار است. در مرحله بعدی پژوهش، محققان رابطه بین نمره دانشجویان در پرسشنامه و توانایی ترجمه را بررسی کردند، و نتایج، همبستگی مثبت و زیادی را نشان داد [r=–.65, n=42, p<.05]. از کاربردهای این بررسی برای دانشجویان ترجمه است تا بر جنبه هایی از زندگی ذهنی خود متمرکز شوند که باعث ایجاد انگیزه و یا انگیزش دوباره ترجمه در آنها شود.
آسیب شناسی برنامه درسی تفکر و سبک زندگی در دوره متوسطه اول(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تدریس پژوهی سال هفتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱
211 - 231
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر ،شناسایی آسیب های موجود در عناصر برنامه درسی تفکر و سبک زندگی مطابق با مدل علمی فرانسیس کلاین، از دیدگاه معلمان درس تفکر و سبک زندگی و دانش آموزان بوده است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و به منظور دستیابی به آسیب های برنامه درسی تفکر و سبک زندگی از روش توصیفی- تحلیلی و شیوه ی جمع آوری اطلاعات، منابع کتابخانه ای، مقالات، سایت های معتبر علمی استفاده شد. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. جامعه آماری شامل معلمین درس تفکر و سبک زندگی دوره متوسطه اول شهر تهران و دانش آموزان پایه هفتم در سال تحصیلی 97-1396 بوده است. برای انتخاب معلمین و دانش آموزان از روش نمونه گیری هدفمند و با قاعده ی اشباع نظری استفاده شد. به این صورت که بعد از مصاحبه با 15 نفر از معلمان و20 نفر از دانش آموزان به حد اشباع رسید. برای بررسی روایی از روایی سازه، درونی و بیرونی و برای پایایی از روش بررسی اعضا و بررسی همکار استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه از شیوه مقوله بندی و کدگذاری استفاده گردید. براساس یافته های پژوهش، آسیب های موجود در عناصر برنامه درسی تفکر و سبک زندگی از دیدگاه معلمان، فعالیت های یادگیری،مواد آموزشی، ارزشیابی، گروه بندی و زمان آموزشی و از دیدگاه دانش آموزان، فعالیت های یادگیری، ارزشیابی، مواد آموزشی، زمان و فضای آموزشی بوده است.
پدیدارشناسی تجارب معلمان راهنمای کارورزی از طرح جدید کارورزی در دانشگاه فرهنگیان استان آذربایجان شرقی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تدریس پژوهی سال هفتم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲
54 - 69
حوزه های تخصصی:
اهداف: هدف پژوهش حاضر مطالعه تجربیات معلمان راهنمای کارورزی از اجرای طرح جدید کارورزی در دانشگاه فرهنگیان استان آذربایجان شرقی می باشد. روش: جامعه آماری این پژوهش کیفی شامل معلمان راهنمای کارورزی دانشگاه فرهنگیان آذریایجان شرقی در سال تحصیلی1396- 1395بود. 11 نفر از معلمان از طریق نمونه گیری هدفمند جهت مصاحبه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه سازمان یافته استفاده شد و تا زمان اشباع داده ها ادامه یافت. پس از ضبط مصاحبه، متن آن ها تهیه شد. سپس با استفاده از نرم افزار مکس کیودا نسخه 10 (MAXQDA10) مضامین اصلی و مضامین فرعی استخراج گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش پیشنهادی اسمیت استفاده گردید. یافته ها: یافته ها شامل 5 مضمون اصلی برداشت از کارورزی، نقش معلم راهنما، اهداف و ضرورت، نقاط قوت طرح جدید، پیشنهادات معلمان برای اجرای موفقیت آمیز طرح طرح می باشند بحث و نتیجه گیری : نتایج پژوهش نشان داد که طرح جدید کارورزی باعث تلفیق هرچه بیشتر نظریه و عمل می شود که مهم ترین ثمره آن، انتقال تجارب معلم راهنما به دانشجو- معلم می باشد. همچنین با توجه به اظهار نظر و نتیجه مصاحبه با معلمان راهنما، ایجاد مدارس کارورزپذیر، انتخاب معلمان باتجربه به عنوان معلم راهنما از جمله مواردی می باشند که توجه و تاکید بر آنها در حین اجرای برنامه های کارورزی می تواند منجر به بهبود کیفیت دوره های کارورزی و افزایش قابلیت و توانایی های دانشجو- معلمان شود.
مهارت های تفکر فلسفی در شعر کودک و نوجوان غلامرضا بکتاش و ناصر کشاورز(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پرورش تفکر فلسفی در کودکان و آموزش برنامه های فکری به دلیل آنکه به گسترش و تقویت ابعاد ذهنی روحی کودک می انجامد یکی از برنامه های اساسی تعلیم به کودکان به حساب می آید. آموزش مهارت های فلسفی در شعر برخی از شاعران کودک و نوجوان نیز مشاهده می شود. این پژوهش با بررسی شعر کودک غلامرضا بکتاش و ناصر کشاورز بر آن است تا به این سؤال پاسخ دهد که چه مهارت ها و مؤلفه های تفکر فلسفی در شعر کودک این دو شاعر به کودکان آموزش داده شده است. پژوهش حاضر که به روش توصیفی- تحلیلی و برمبنای اطلاعات کتابخانه انجام شده ا ست ، نشان می دهد مهارت های تفکر فلسفی به صورت غیر مستقیم در شعر این شاعران به کودکان آموزش داده می شود و کودکان با خواندن این اشعار می توانند قدرت استدلال پیدا کرده و با کنجکاوی و مهارت کشف بیش تری امور معمولی زندگی را دنبال کنند؛ در نتیجه اعتماد به نفس خویش را تقویت نمایند. والدین و مربیان با خواندن این نمونه اشعار برای کودکان می توانند کمک شایانی به آن ها کرده تا از این طریق برخی از مسائل زندگی را تجزیه و تحلیل نمایند. و در برقراری ارتباط با دیگران و تصمیم گیری مهارت بیشتری از خود نشان دهند.
بسط تئوری های شناخت شناسی و دیدگاه های یادگیری در آموزش اثربخش جغرافیا
حوزه های تخصصی:
تفکر، دلمشغولی اندیشمندان در حوزه های معرفت و شناخت است و همین نکته دلیل بر گستردگی و عمق معانی آن است. امروزه آموزش با دو سؤال، بر پایه "چه " و "چگونه" رو دررویی می کند. اینکه چه چیزی را آموزش می دهیم مهم است. اما مهمتر این است که این آموزش را چطور و چگونه و برای چه مقصودی انجام می دهیم. شناخت شناسی یا اپیستومولوژی از یک سو به عنوان ضرورت سازماندهی آموزش و نیز به عنوان خط رابط آموزش هدفمند، جهت دهنده مطالعه حاضر است. آموزش جغرافیا برپایه نظریه های یادگیری به منزله ورود به قلمرو فراگیران و دانش آموزان و نحوه پردازش تفکرآنان برای زندگی و ارتباط با محیط، به ویژه در جهان شبکه ای عصر حاضر است. این مقاله برای رمزگشایی مفاهیم و موضوع مورد بررسی، برای تحلیل، تلفیق و سنتز یافته ها با یکپارچه نگری با رفت و آمد بین ماکرو- میکرو یا قیاس- استقراء تلاش می کند چشم انداز جغرافیای آموزشی و آموزش جغرافیا را در مسیری کمتر شناخته شده در منابع موجود، پیش روی خوانندگان، به ویژه تعلیم دهندگان این علم قرار دهد.
تاثیر روش افسانه زدایی علمی بر رشد تفکر انتقادی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه
حوزه های تخصصی:
هدف از انجام این پژوهش تعیین تاثیر روش افسانه زدایی علمی بر رشد تفکر انتقادی دانش آموزان دوره دوم متوسطه بود که با روش نیمه آزمایشی و طرح پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل انجام شد.جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان پایه نهم دوره دوم متوسطه شهرستان تویسرکان در سال تحصیلی 97-98 بودند که از بین آنها 60 دانش آموز دختر (30 نفر گروه گواه و 30 نفر گروه آژمایش) به روش نمونه گیری در دسترس و به صورت غیرتصادفی انتخاب شدند. دانش آموزان گروه آزمایش طی 8 جلسه از طریق بحث گروهی به بررسی برخی باورها و افسانه های موجود در بین مردم پرداختند (روش سایک باسترز) و دانش آموزان گروه کنترل نیز همزمان برنامه آموزشی جاری را دریافت نمودند. جهت جمع آوری داده ها،ازآزمون تفکر انتقادی کرنل استفاده شد. نتایج نشان داد روش افسانه زدایی علمی بر رشد تفکر انتقادی دانش آموزان گروه آزمایش تاثیر دارد. در نهایت پیشنهاد شد مدارس و معلمان جهت رشد تفکر انتقادی دانش آموزان از روش افسانه-زدایی علمی استفاده کنند. همچنین روش آموزشی افسانه زدایی علمی می تواند به عنوان یک فعالیت یادگیری در تالیف کتب درسی مورد استفاده قرار گیرد.
اقتدار طلبی معلمان به عنوان آفت تفکر در دانش آموزان: یک مطالعه قوم نگارانه
حوزه های تخصصی:
در سیره امامان معصوم و به ویژه امام رضا تاکید زیادی بر تفکر شده است و آموزش و پرورش از سنین کودکی نقش موثری در این زمینه دارد؛ از این رو هدف از این پژوهش بررسی عوامل تاثیرگذار در فکور کردن دانش اموزان در کلاس درس است. این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش قوم نگاری انجام شد. نمونه مورد بررسی دانش آموزان پایه اول یکی از دبستان های دخترانه واقع در شهر مشهد هستند که پژوهشگر به مدت 3 ماه در یکی از کلاس های درس آنجا حضور داشت و به مشاهده اتفاقات کلاسی و رفتار های دانش آموزان آن پرداخت. یافته های به دست آمده پس از کدگذاری به شیوه استقرایی منجر به شکل گیری مقوله های موثر در عدم تفکر دانش آموزان شد. این مقوله ها عبارتند از: اقتدار طلبی معلم، اعتمادبه نفس و عزت نفس پایین دانش اموزان، عدم همکاری دانش اموزان در فعالیت های اموزشی، عدم اختصاص دادن زمان کافی برای تفکر، بی حوصلگی دانش آموزان، ترس دانش آموزان از تفکر کردن، تکلیف دهی معلم، ارزشیابی معلم. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که مقوله اقتدار طلبی معلمان نقش مهمی در شکل گیری سایر مقولات دارد و موجب می شود که دانش اموزان لزوم تفکر کردن را درنیافته و به آن عادت نکنند.
نظر حضرت امیر علیه السلام بر حاکمیت فرهنگ عقلانیت و دوراندیشی در زندگی مادی و معنوی انسان سعادت گرا
منبع:
پژوهش و مطالعات علوم اسلامی سال سوم تیر ۱۴۰۰ شماره ۲۴
26 - 14
حوزه های تخصصی:
نهج البلاغه، از جمله کتبی است که حاوی موضوعات گوناگون می باشد، و هر کس به اندازه تشنگی خود، از این دریا چشیده است. تاریخ عقل و تعقل، همزاد تاریخ بشری است؛ وجه ممیز انسان از موجودات دیگر، عقل او است، و آدمی با تعقل به حیات انسانی خویش ادامه می دهد . به فرموده امام علی علیه السلام الانسان بعقله «انسان به عقل خود انسان است.» بنابراین تاریخ تعقل با پیدایش آدم آغاز می شود .معمولا در کتاب های تاریخ فلسفه گفته می شود تعقل در سواحل آسیای صغیر و در منطقه ایونیا باظهور طالس و آناکسیمندرشروع شده است و پیش ازآن مردم در دوران تخیل می زیسته اند. این سخن اگر درست باشد، که چنین نیست، تنها درباره شروع نوع خاصی از تعقل صادق است، نه درباره پیدایی تعقل و خردورزی به معنای کلی آن. البته توجه به عقل و تعقل فلسفی و به سخنی دیگر، تعقل در باب تعقل فلسفی و نقد و بررسی آن امری متاخر است و بر اساس اطلاعات مکتوب و باقیمانده، ابتدا در زمان سوفسطائیان و سقراط به شکلی ناقص مطرح شده است. پس از آن در عصر جدید با فرانسیس بیکن و رنه دکارت و جان لاک بار دیگر مسئله معرفت و به خصوص تعقل، مورد توجه جدی قرار گرفت و درآثار ایمانوئل کانت به اوج خود رسید و مساوی با فلسفه شد و در نهایت به علم معرفت شناسی جدید انجامید .هنگامی که به مباحث مطرح شده در تاریخ فکر و فلسفه نظر می کنیم، می بینیم که عقل افلاطون با عقل ارسطو، عقل متکلمان با عقل عارفان، عقل دکارت با عقل کانت و ... تفاوت می کند و هر کس معنای خاصی از آن را اراده کرده است. لازمه این اختلاف نظر آن نیست که بگوییم هر کس عقل خاصی داردکه متفاوت و متباین با عقل دیگران است؛ بلکه می توان گفت این اختلاف به دلیل اختلاف در تفسیر عقل است .اختلاف در تفسیر را نیز می توان به کارکردهای متفاوت عقل و قابلیتهای گوناگون آن بازگرداند . بدین سان اهمیت بررسی عقل و تعقل از دیدگاه امام علی علیه السلام روشن می شود؛ چرا که خداوند متعال با فضل خویش آن امام حکیم را از عالی ترین درجه عقل بهره مند ساخته است و هم اواست که می تواند مفسر عقل و تبیین کننده تعقل و مسیرهای درست آن باشد.
تفکر فقر خویش را بپذیرد
منبع:
فصلنامه حکمت و فلسفه تابستان و پاییز ۱۳۸۶ شماره ۱۰ و ۱۱
121 - 128
حوزه های تخصصی:
پروفسور اتو پگلر (Otto poggler) از استادان سرشناس فلسفه آلمانی است و به عنوان یکی از مهمترین شارحان هگل و هایدگر آثار متعددی تألیف کرده که به بسیاری از زبان ها ترجمه شده است. وی در سال های اخیر به حوزه های جدیدتری نیز پرداخته است و از فلاسفه برجسته امروز آلمان محسوب می شود.
چیستی، ضرورت و مراحل تفکر نقدی
حوزه های تخصصی:
بحث از تفکر نقدی به عنوان یک شاخه علمی سابقه چندان درازی در ادبیات دانش ندارد. تفکر نقدی در صدد نقد روشمند اندیشه ها و آثار دیگران است. مقصود از آثار دیگران که موضوع نقد قرار می گیرد، امری عام است و شامل مکتوبات مختلف علمی، ادبی، هنری، یا سخنرانی و شاخه های دیگری مانند نقاشی، فیلم، تئاتر می شود. گاهی این کار به صورت رویارویی و مواجهه چهره به چهره با صاحب اثر و اندیشه صورت گرفته که نام مناظره نیز بر این گونه مواجهه اطلاق شده است و گاهی این مواجهه به صورت غیرحضوری بوده و به صورت مکتوب، اندیشه و آثار دیگران ارزیابی شده است که آن را نقد نیز نامیده اند. در تاریخ پر فراز و نشیب علم، این گونه مواجهه ها را می توان پیگیری کرد. در این پژوهش، سه محور اساسی مورد بررسی قرار گرفته است: اول چیستی تفکر نقدی؛ دوم ضرورت آن و سوم مراحل تفکر نقدی. هدف پژوهش علاوه بر تبیین ماهیت تفکر نقدی و معرفی مراحل آن، نشان دادن ضرورت توجه بیشتر و جدی تر به مسئله نقد در محافل و مراکز علمی است که امروزه متأسفانه کمتر به نقد روشمند توجه می شود. روش پژوهش توصیفی و تحلیلی است. ازجمله نتایج پژوهش، نشان دادن توجه به مسئله نقد در میراث دینی و بیانات معصومان (ع) و ضرورت آن است. همچنین نگاهی به مراحل چهارگانه نقد یک اندیشه و بیان تفاوت آن با انتقاد صرف، از دیگر نتایج این پژوهش است.