مطالب مرتبط با کلیدواژه

نظریه زمینه ای


۶۱.

کاوش فرایندهای اجتماعی شکل گیری عواطف جوانان از بازار اشتغال افغان های مقیم شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اشتغال بیکاری جوانان ایرانی شکل گیری عواطف منفی جوانان نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۳۴۶
کشور ایران میزبان تعداد زیادی از مهاجران افغان است. سخنان و مصاحبه های مسئولین، خبرهای مختلف اجتماعی و فرهنگی رسانه ها و گفت و گوهای جاری مردم نشان می دهد که بخشی از مردم مشکلات اشتغال کشور را ناشی از حضور افغان های مقیم ایران و اشغال بازار کار توسط آنها می دانند. به همین منظور براساس پارادایم تفسیری و نظریه زمینه ای و با استفاده از نمونه گیری نظری، 22 نفر از جوانان مقیم شهر شیراز انتخاب شدند و با آنها مصاحبه عمیق صورت گرفت. نتایج تحقیق با استفاده از کدگذاری باز، محوری و گزینشی در قالب 218 کد اولیه، 48 مفهوم و 14 مقوله فرعی دسته بندی شد. این مقولات در قالب یک مقوله هسته نهایی تحت عنوان «سود و زیان های سرخوردگی زا» ارائه گردید. در این میان، فرایندهایی که منجرشده است جوانان ایرانی افغان ها را مسئول بیکاری خود بدانند (شرایط علی)، به صورت روایت پژوهانه ارائه شده است. به طوری که جوانان ایرانی در یک فرایند سود و زیان اقتصادی (پدیده مرکزی) حضور آنان را بسیار منفی ارزیابی می کردند. وضعیت اقتصادی کشور و سرمایه فرهنگی و اجتماعی مشارکت کنندگان (شرایط زمینه ای و مداخله گر) هم این امر را تقویت می کرد. تا جایی که حضور آنان سرخوردگی عاطفی (استراتژی ها) آنان را منجر می شد و از جانب دیگر سعی می کردند در قالب کمپین هایی آنها را از محیط کار دور کنند (پیامدها). این فرایند در مدل پارادایمی و نظریه کوچک مقیاس به صورت شماتیک ترسیم شده است.
۶۲.

همسرگزینی دختران جوان، کشاکش فردیت در برابر ارزش های سنتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: همسرگزینی نظریه زمینه ای دختران جوان فردیت ارزش های سنتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۱ تعداد دانلود : ۵۶۸
تغییر در مطلوبیت های فرهنگی و اجتماعی در ترکیب با تحول در تعریف نقش زنان در جامعه، شرایطی متفاوت و بعضا پیچیده برای فرایند همسرگزینی دختران جوان را رقم زده است. درک این پیچیدگی به عنوان هدف اصلی در این مطالعه مستلزم بهره گیری از روشی ژرفانگر بوده است. بدین منظور پانزده مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته با زنان جوان انجام و یافته ها با روش نظریه زمینه ای تحلیل شد. بر اساس نتایج حاصل شاهد افزایش عاملیت دختران در گزینش همسر علی رغم حضور قدرتمند ارزش ها و باورهای سنتی هستیم. این واقعیت در قالب مقوله "همسرگزینی: کشاکش فردیت در برابر ارزش های سنتی" به عنوان پدیده مرکزی صورت بندی شد. همچنین دختران جوان با توجه به شرایط علی از قبیل استقلال مالی و باورداشت های فرهنگی، شرایط زمینه ای از جمله تحولات ناظر بر گذار نسل ها و تحول در الگوهای ارتباطی و نیز شرایط مداخله گری همچون تجارب تحصیلی خود و خانواده شان، راهبرد های مختلفی در گزینش همسر شامل سه سبک گزینش همسر به شیوه سنتی، دوستانه و ترکیبی را اتخاذ می کنند که چهار دسته پیامد شامل دریافت یا عدم دریافت پشتیبانی های خانوادگی، خوشبینی یا عدم خوشبینی نسبت به پایداری زندگی زناشویی، مسئولیت پذیری یا مسئولیت گریزی در انتخاب همسر و نهایتا تفاهم یا عدم تفاهم با همسر را در پی دارد.
۶۳.

بازسازی معنایی ساخت هویت شخصی پست مدرن (مورد مطالعه: جوانان شهر بجنورد)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: هویت شخصی پست مدرن سیالیت تفکر بازاندیشانه نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۸ تعداد دانلود : ۳۷۱
در اثر گسترش نوگرایی و نوسازی در عرصه جهانی و به دنبال آن خودآگاهی های سرچشمه گرفته از شرایط و ویژگی های زندگی در جهان مدرن، درحالی که قسمت اعظم جامعه ما سنتی است، قسمی از آن مدرن و قسمی دیگر پست مدرن است. چنین وضعیتی منشأ بحران هویت و به تبع آن اهمیت یافتن موضوعات مربوط به هویت و فرآیندهای هویت یابی در جامعه شناسی شده است. از این رو پژوهش حاضر، با هدف بازسازی معنایی ساخت هویت شخصی پست مدرن جوانان شهر بجنورد از روش نظریه زمینه ای بهره برده است. داده های کیفی از طریق تکنیک مصاحبه عمیق گردآوری و جهت تجزیه وتحلیل اطلاعات و ارائه نظریه نهایی از کدگذاری نظری استفاده شده است. براساس روش نمونه گیری هدفمند و نیز معیار اشباع نظری، 27 نفر از جوانان در این پژوهش شرکت کردند و اطلاعات از طریق مصاحبه عمیق گردآوری و فهم و درک آن ها نسبت به هویت شخصی پست مدرن مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته های به دست آمده با استفاده از نظریه زمینه ای شامل ده مقوله عمده مصرف محوری، نسبی گرایی، سیالیت، تفکر بازاندیشانه، گروه مرجع، خود بیانگر باوری، هویت گزینشی، رسانه های همگانی، رضایتمندی و سبک زندگی است. مقوله هسته این بررسی «هویت شخصی پست مدرن» است که سایر مقولات عمده را دربر می گیرد. نظریه زمینه ای به دست آمده در قالب مدل پارادایمی ارائه شده است.
۶۴.

کنشگران نهادی به مثابه متولیان منفعت بر؛ مطالعه کیفی تجربه زیسته عاملان بازار مسکن مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کنشگران نهادی عاملان بازار مسکن منفعت نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۴ تعداد دانلود : ۴۹۱
این پژوهش که به واکاوی تجربه زیسته و شناخت ادراک عاملان بازار مسکن از کنش نهادهای فعال در حوزه مسکن می پردازد، اکتشافی، کیفی، کاربردی و مقطعی (1396-1395) است. بر این اساس تحلیل نظام مند مصاحبه های عمیق با 22 نفر از فعالان حوزه مسکن در مشهد به روش نظریه زمینه ای با رویکرد اشتراوس و کوربین صورت گرفته است. درنهایت پدیده مرکزی تحت عنوان «کنشگران نهادی به مثابه متولیان منفعت بر» به دست آمد. ازجمله مقوله های اصلی به دست آمده به عنوان شرایط زمینه ای می توان به «رویدادهای کلان سیاسی اقتصادی فراملّی»، «تحولات اجتماعی اقتصادی و سیاسی ملّی» و «ساختارهای حقوقی قانونی کلان در ایران» اشاره داشت؛ شرایط مداخله ای متشکل از «شفافیت یا عدم شفافیت در برآوردگرهای اقتصادی» و «رونق یا رکود بازارهای رقیب» و شرایط علّی شامل «عدم هماهنگی نهادی»، «آشفتگی در تکالیف قانونی»، «الگوی مدیریتی ناکارآمد» و «عدم  تخصیص بهینه منابع مالی» بوده است. اخذ راهبردهایی همچون «مسکن به مثابه ابزار تبلیغاتی»، «تصدی گری غیرحرفه ای»، «جانب داری از طرف های ذی نفع» و «جریان دهی سیل آسای سرمایه» منجر به پیامدهایی شامل «اتلاف منابع»، «تخریب رضایت مندی اجتماعی»، «سودبری نامتقارن»، «انگیزه زدایی از عرضه کنندگان» و «اختلال در روند بازار» شده است.
۶۵.

درک معنایی نخبگان و ذی مدخلان محلی از طرح انتقال آب رودخانه زاب به دریاچه ارومیه؛ ارائه مدل داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انتقال آب توسعه پایدار محلی دریاچه ارومیه رودخانه زاب مخاطرات اجتماعی نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۳ تعداد دانلود : ۵۳۸
پژوهش کیفی حاضر به کمک نظریه زمینه ای انجام شده و در پی پاسخ به این پرسش اساسی است که ذی نفعان و ذی ربطان حوضه مبدأ انتقال آب (رودخانه زاب) چگونه پدیده انتقال آب به دریاچه ارومیه را درک و تفسیر می کنند و از دیدگاه آنان، شرایط، تعاملات و پیامدهای این وضعیت چگونه بازنمایی می شود. گردآوری و تحلیل داده ها با استفاده از تکنیک های مصاحبه عمیق (22 مصاحبه) و بحث گروهی (8 بحث) به کمک نمونه گیری هدفمند صورت گرفت. نتایج به دست آمده نیز در قالب 90 مفهوم اولیه، 13 مفهوم محوری و یک مقوله هسته ای طبقه بندی شد. مقوله های محوری عبارت اند از: دگرگونی وضعیت معیشت مردم در مبدأ، افزایش حساسیت های قومیتی، رونق کشاورزی در زمین های مسیر انتقال آب، خسارات جبران ناپذیر به کشاورزی، مشکلات زیستی و روستازدگی در مبدأ، خشک شدن دریاچه ارومیه، تهدیدات سلامتی، تغییر الگوی کشت، دید امنیتی به پدیده انتقال آب، تغییر قیمت زمین، واگرایی اقوام، نگاهی میانجی گرایانه در انتقال، راهبرد زیست محیطی، تشدید فقر در مبدأ و هزینه بربودن فرایند انتقال. هسته مرکزی که دیگر مقوله ها حول آن شکل گرفته و مدل نظری بر پایه آن سامان یافته است، از مخاطرات و پیامدهای انتقال آب محسوب می شود که در قالب خط سیر مطالعه تفسیر شده است. براساس یافته های پژوهش، ساکنان منطقه مدنظر به پدیده انتقال آب میان حوضه ای حساس هستند و آب را کالایی سیاسی تلقی می کنند که ممکن است به منشأ مناقشات جدی در منطقه تبدیل شود. به نظر می رسد مسئله انتقال آب بیش از آنکه تکنیک به شمار بیاید، حامل مسائل اجتماعی و فرهنگی است. در این میان، غفلت و بی توجهی به این مسئله، ضمن اینکه سرمایه گذاری های سنگین را با خطر مواجه می کند، تبعات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی را به دنبال خواهد داشت. براساس یافته های پژوهش، انتقال آب مازاد در حوضه زاب و شهرهای سردشت و پیرانشهر، گزینه مطلوب و پایداری در شرایط اجتماعی و فرهنگی فعلی است. در مرحله اول، از ظرفیت ها و پتانسیل های موجود کشاورزی و صنعتی منطقه استفاده می شود. در مرحله بعد نیز توسعه نامتوازن و بدقواره میان منطقه ای کاهش می یابد. در این صورت ضمن پایداری بهره برداری، مخاطرات ذکرشده نیز کم رنگ می شود.
۶۶.

کاوش کیفی فرایندهای برساخت هویت اجتماعی در میان دانشجویان بلوچ: به سوی نظریه ای زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حاشیه شدگی هویتی دانشجویان بلوچ طرد هویتی فرایند برساخت هویت نظریه زمینه ای هویت حاشیه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۰ تعداد دانلود : ۹۶۸
پژوهش حاضر با هدف کاوش کیفی فرایندهای برساخت هویت اجتماعی در میان دانشجویان بلوچ صورت گرفته و برای این منظور از نظریه زمینه ای استفاده شده است. مشارکت کنندگان دانشجویان بلوچ مقطع ارشد و دکتری دانشگاه های دولتی هستند. داده ها به کمک مصاحبه عمیق به دست آمد و مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. تحلیل داده ها با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد که نتیجه تحلیل آن ها دستیابی به پنج مقوله و یک مقوله هسته است. مقولات محوری عبارت اند از: ناهمسازی مذهبی و هویت حاشیه ای، نپذیرفتن بوروکراتیک، دفع دیوانسالارانه هویت بلوچی، نقش بازنمایی منفی رسانه ها در برساخت هویت حاشیه ای، مکان مندی نامطلوب، نقش جغرافیا در برساخت هویت حاشیه ای، مشروعیت یافتگی حاشیه ای شدن و نقش قانون در برساخت هویت حاشیه ای. مقوله هسته نیز عبارت است از هویت حاشیه ای و برساخت هویت اجتماعی حاشیه ای. یافته ها نشان می دهند بستری مانند موقعیت مذهبی قوم بلوچ، شکاف قومی و مذهبی در استان، موقعیت جغرافیایی نامطلوب و در کنار شرایطی مثل مذهب به مثابه مبانی سیاست، تبعیض قومیتی، واپس رانی اداری و مدیریتی، بازنمایی های منفی رسانه ای، مشروعیت بخشی قانونی، قرارگیری در مرز، دوری از مرکز و احساس عدم توزیع عادلانه امکانات سبب برساخت هویت حاشیه ای در میان دانشجویان بلوچ شده است.
۶۷.

شیوه های مدیریتی رفتار قلدری در کلاس درس تربیت بدنی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: قلدری مدیریت قلدری دانش آموزان معلمان تربیت بدنی نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۱ تعداد دانلود : ۴۵۱
قلدری، یکی از شایع ترین مشکلات مدارس است؛ اما ابعاد این موضوع درکلاس تربیت بدنی بررسی نشده است؛ بنابراین، هدف پژوهش حاضر، شناسایی نمودهای رفتاری قلدری و دست یابی به شیوه های مدیریت رفتار قلدری، توسط معلمان تربیت بدنی بود. مطالعه حاضر به شیوه کیفی، ازنوع نظریه زمینه ای، با مشارکت 15 نفر از معلمان تربیت بدنی و با نمونه گیری به شیوه نظری و هدفمند انجام شد. روش گردآوری داده ها مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته، تجزیه و تحلیل داده ها به صورت کدگذاری داده ها، اعتبار مطالعه با استفاده از بازرس خارجی و اعتبارسنجی ازطریق اعضا انجام شد. یافته های پژوهش با استفاده از خانواده کدگذاری که استراس و کوربین (1990) ارائه کرده اند، از مصاحبه ها استخراج شده است. نتایج  نشان داد درحالی که معلمان تربیت بدنی و عوامل مدرسه قادر به انجام فعالیت های مفیدی برای پیشگیری از قلدری هستند، مدارس، دانش آموزان و معلمان می توانند زمینه ساز بروز آن باشند.
۶۸.

تعیین اصول یادگیری مبتنی بر عصب - تربیت با استفاده از مطالعه اکتشافی و تبیین دلالت های آموزشی آن(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلیدواژه‌ها: عصب-تربیت اصول یادگیری نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۴۶۸
مقدمه: هدف از این مطالعه کمک به رشد استانداردها در رشته عصب-تربیت از نقطه نظر اساتید برجسته در حوزه علوم اعصاب، روانشناسی و علوم تربیتی و اسناد و مدارک موجود در این زمینه است. روش کار: در این پژوهش از روش کیفی از نوع نظریه زمینه ای استفاده شده است. روش های گردآوری اطلاعات شامل مصاحبه، اسناد و متون و پرسشنامه می باشد. شرکت کنندگان در مرحله اول پژوهش تعداد 13 نفر از افراد صاحب نظر در زمینه علوم اعصاب، روانشناسی و علوم تربیتی بودند. برای جمع آوری داده ها از مصاحبه نیمه سازمان یافته استفاده شد. همچنین آخرین یافته های متخصصان در حوزه عصب-تربیت نیز به عنوان اطلاعات مکمل در قسمت بعدی پژوهش استفاده گردید. برای تحلیل مصاحبه های افراد صاحبنظر از روش Strauss and Corbin استفاده شد. یافته ها: نتیجه کدگذاری سه مرحله ای داده های گردآوری شده، استخراج سه مقوله اصلی، یازده مقوله فرعی و سی و یک ویژگی یا مفهوم بود. نهایتاً شاخص سی وی آر لاشه چهارده اصل اساسی یادگیری را تأیید نمود. نتیجه گیری: در مجموع یافته های تحلیل نشان می دهند که مطالعه و درک ساختار و عملکرد مغز در تفکر و عمل برنامه درسی گام بسیار مهمی در بهبود فرایند آموزش و یادگیری دانش آموزان است. علوم اعصاب اطلاعات بسیار ارزشمندی در مورد سیستم یادگیری مغز فراهم می کند که به ما اجازه می دهد تا تصمیمات آگاهانه تری در مورد برنامه های درسی بگیریم.
۶۹.

مستندسازی در کتابخانه ملی ایران: تحلیل کیفی فرایند با رویکرد نظریه پردازی بنیادی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مستندسازی کتابخانه ملی نظریه زمینه ای تحلیل کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۹ تعداد دانلود : ۴۴۲
هدف: آسیب شناسی چالش های بخش مستندسازی کتابخانه ملی ایران و ارائه راهکارهای مطلوب.<br /> روش شناسی: پژوهش حاضربا روش کیفی و رویکرد نظریه پردازی بنیادی با استفاده از مصاحبه با متخصصان و کارشناسان حوزه مستندسازی کتابخانه ملی ایران انجام شده است.<br /> یافته ها: پس از تحلیل و کدگذاری پاسخ های دریافتی، آسیب ها و مشکلات در شش مقوله نیروی انسانی، فرایند مستندسازی، مدیریت، استانداردها، و ارتباط بخش مستندسازی با سایر گروه ها و سازمان ها، و آموزش شناسایی شد.<br /> نتیجه گیری: مدیریت به ویژه مدیریت نیروی انسانی به عنوان مقوله مرکزی شناخته شد. کمبود نیروی انسانی به عنوان عامل تعیین کننده مهمی در ایجاد مسائل و مشکلات موجود در این گروه مؤثر بود.
۷۰.

برساخت اجتماعی خشکسالی در میان کشاورزان (مورد مطالعه: بخش مرکزی و غربی استان اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بخش مرکزی و غربی استان اصفهان حکمرانی ناکارآمد خشکسالی ساختار کشاورزی نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۳ تعداد دانلود : ۴۷۲
پژوهش حاضر به تحلیل جامعه شناختی پدیده خشکسالی از منظر کشاورزان استان اصفهان بر اساس رویکردی تفسیری - برساختی پرداخته است. روش پژوهش از نوع کیفی است. داده ها از طریق انجام مصاحبه های عمیق نیمه ساخت یافته جمع آوری شد. حجم نمونه 35 نفر از کشاورزان بخش مرکزی و غربی استان اصفهان بود که بر مبنای نمونه گیری هدفمند از نوع حداکثرِ تنوع انتخاب شدند. مبنای اتمام مصاحبه ها اشباع نظری بوده است. برای تحلیل داده های حاصل از مصاحبه ها، از روش نظریه زمینه ای استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که خشکسالی از دیدگاه کشاورزان یک پدیده چند لایه ای است که دارای عللی چندگانه است. به طور کلی، کشاورزان 4 عامل اصلی را به عنوان علل پدیده خشکسالی بیان نموده اند: «حکمرانی ناکارآمد آب»، «کشاورزی خودمدار»، «تغییرات اقلیمی»، «علل تقدیرگرایانه». این عوامل در تعامل با یکدیگر، پدیده خشکسالی را شکل می دهند. یافته های پژوهش حاضر می تواند در زمینه سیاست گذاری های مرتبط با کشاورزی و توسعه حکمرانی خوب در این زمینه مؤثر باشد.
۷۱.

تحلیل و مفهوم سازی نظری ﺗﺄثیرات دولت رانتی بر عاملیت و ساختار جامعه و اقتصاد شهری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: رانت دولت رانتی اقتصاد شهری مفهوم سازی نظری نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۵ تعداد دانلود : ۳۷۰
موضوع دولت رانتی و وابستگی اقتصاد به منابع طبیعی یکی از دغدغه های بزرگ کشورهایی است که با این پدیده مواجه اند. ایران نیز یکی از این کشورهاست و تاکنون مقالات بسیاری در زمینه ﺗﺄثیرات دولت رانتی نگاشته شده است؛ ولی کمتر تلاشی برای تلفیق آثار پراکنده و مفهوم سازی نظری دراین باره با تکیه بر ﺗﺄثیرات آن بر اقتصاد شهری صورت گرفته است. در مقاله پیش رو ابتدا با استفاده از کلیدواژه های «رانت»، «نفت» و «دولت رانتی» مقالات فارسی مرتبط با این پدیده انتخاب شدند و پس از غربال اولیه، مقالاتی برگزیده شدند که به ﺗﺄثیرات دولت رانتی در حوزه های مختلف توجه بیشتری داشتند؛ سپس با استفاده از نرم افزار Atlas.ti 6.0، مراحل نظریه زمینه ای از کدگذاری باز، به روش سطربه سطر، تا کدگذاری گزینشی درباره آن ها صورت گرفت. نظریه زمینه ای در ابتدا منتج به سه نظریه در تبیین ﺗﺄثیرات دولت رانتی شد: 1. دولت رانتی شکل گیری (افزایش) ذهنیت کوتاه مدت و تابع منفعت شخصی در افراد را باعث می شود؛ 2. دولت رانتی تضعیف فرایند دولت ملت سازی را موجب می شود؛ 3. دولت رانتی افزایش نابازارسویی اقتصادی را موجب می شود. سپس از تلفیق سه نظریه مذکور، نظریه فراپوش نهایی حاصل شد: «دولت رانتی موجب شکل گیری/افزایش نهادهای مخرب توسعه پایدار می شود». در پایان، براساس سه مفهوم نظری حاصل شده، درباره ﺗﺄثیرات دولت رانتی بر اقتصاد شهری مباحثی مطرح می شوند.
۷۲.

تبیین توصیفی فرایند اشاعه فناوری نرم تجاری در صنعت نفت ایران: با استفاده از نظریه زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تبیین توصیفی اشاعه فناوری فناوری نرم فناوری نرم تجاری نظریه زمینه ای صنعت نفت ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۴ تعداد دانلود : ۴۸۷
هدف این پژوهش، تبیین توصیفی فرایند اشاعه فناوری نرم تجاری در صنعت نفت ایران است. بدین منظور، از نظریه زمینه ای با نوزده نفر از خبرگان مسلط به فرایندهای اشاعه فناوری نرم تجاری در صنعت نفت ایران مصاحبه عمیق انجام شد. پس از تجزیه وتحلیل مصاحبه های انجام شده و با انجام کدگذاری های لازم شامل کدگذاری باز، محوری و انتخابی، در مجموع 785 کد نهایی، 184 مفهوم و 71 مقوله فرعی استخراج شدند. فرایند اشاعه فناوری نرم تجاری صنعت نفت ایران (در قالب شرایط علّی: نیاز و الزام های صنعت، الزام های اقتصاد دانش بنیان و الزام های مدیریتی؛ مقوله محوری: فرایند اشاعه فناوری نرم تجاری؛ شرایط زمینه ای: بسترهای فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، فناوری، نوآوری و زیست محیطی؛ شرایط مداخله گر: حمایت مدیریت ارشد، نیروی جوان و دانش آموخته، مدل ذهنی کارکنان صنعت و سبک مدیریتی؛ راهبردها: فرهنگ سازی، اقدام های آموزشی، برون سپاری و خدمات مشاوره؛ و در نهایت، نتایج و پیامدها: سرآمدی نیروی انسانی، بهبود بهره وری، بهبود وضعیت رقابتی صنعت و بهبود وضعیت کلان کشور) تبیین شدند.
۷۳.

تأملی بر یادگیری محیط کار: مطالعه موردی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: آموزش منابع انسانی یادگیری محیط کار یادگیری غیررسمی روش های یادگیری نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۸ تعداد دانلود : ۹۶۷
هدف پژوهش حاضر، بررسی یادگیری محیط کار در شرکت ملّی صنایع پتروشیمی است. روش شناسی پژوهش، کیفی با رویکرد نظریه زمینه ای چارماز است. ابزار گردآوری داده ها مصاحبه، تحلیل اسناد، مشاهده و گروه متمرکز است. جامعه آماری این پژوهش شامل 350 نفر است که با روش نمونه گیری هدفمند و با مصاحبه از 16 نفر از کارکنان انجام گردید. تجزیه وتحلیل داده ها با رویکرد نظریه زمینه ای (کدگذاری اولیه، متمرکز و نظری) با استفاده از نرم افزار مکس کیودا 10 انجام شد. نتایج پژوهش 6 مقوله کلی، 17 مقوله فرعی و 42 خرده مقوله است. تحلیل یافته ها نشان می دهد که یادگیری سازنده گرایی، یادگیری ارتباط گرایی، یادگیری اجتماعی، آموزش رسمی، یادگیری از منابع اطلاعاتی و یادگیری خودراهبر بخشی از روش های یادگیری هستند که توسط کارکنان شرکت ملّی صنایع پتروشیمی مورد استفاده قرار می گیرد.
۷۴.

مطالعه بسترهای اجتماعی ابتلا به اچ آی وی/ایدز با استفاده از استراتژی نظریه زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اچ آی وی ایدز نظریه زمینه ای بسترهای اجتماعی رفتار پرخطر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۳ تعداد دانلود : ۴۲۵
امروزه شاهد تغییر وضعیت اچ آی وی/ایدز در ایران از شرایط پنهان به همه گیری متمرکز هستیم. به نظر می رسد رشد همه گیری اچ آی وی/ایدز تحت تأثیر تغییر شرایط اجتماعی در سال های اخیر در ایران باشد. لذا در این مقاله بر آن شدیم تا شناخت بیشتری از دلایل، زمینه ها و فرآیندهای اجتماعی مؤثر بر بروز رفتار پرخطر دارای پتانسیل انتقال اچ آی وی/ایدز به دست آوریم. از این رو با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق و آزاد در چارچوب روش نظریه زمینه ای و با استفاده از نمونه گیری نظری از 19 بیمار مبتلا به اچ آی وی/ایدز داده های لازم گردآوری و تنظیم شد. پس از تحلیل یافته های پژوهش، مقوله های: «تکوین نا به هنجار شخصیت در دوران نوجوانی» به عنوان شرایط زمینه ای، «بی سازمانی خانوادگی» به عنوان شرایط علی، «سطح پایین سواد سلامتی» به عنوان شرایط مداخله گر، «تعاملات جبری سوق دهنده فرد به رفتارهای مستعد ابتلا»، «سبک زندگی مستعد ابتلا» و «شرایط محیطی و تعاملات مستعد رفتار هنجارشکنانه در بزرگ سالی» به عنوان تعاملات، «ابتلای منفعلانه»، «ابتلای با درجه آزادی کم» و «ابتلای آزادانه» به عنوان پیامدها تعیین شدند. سرانجام مفهوم «اچ آی وی/ایدز بیماری برخاسته از بی سازمانی اجتماعی توأم با سهل انگاری های بهداشتی» به عنوان مقوله هسته برگزیده شد.
۷۵.

فرایند پذیرش نقش در میان پرستاران زن بیمارستان: مورد پژوهش بیمارستان امام خمینی(ره) خلخال(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: پذیرش نقش پرستاری پژوهش کیفی عوامل تسهیل گر عوامل بازدارنده نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۱ تعداد دانلود : ۳۱۲
دانشجویان پرستاری بعد از دانش آموختگی و در حین پذیرش نقش حرفه ای خود، به محیطی وارد می شوند که از شرایط و ارزش های به نسبت متفاوتی نسبت به محیط دانشجویی برخوردار است و احساس می کنند فاصله زیادی در این خصوص وجود دارد. این مسائل سبب می شود که پرستار تازه کار، در نتیجه تعارضات موجود بین انتظارات و واقعیت های محیط کار، نتواند به شکل مناسبی خود را با شرایط مذکور سازگار نماید. این پژوهش به منظور تبیین فرایند پذیرش نقش پرستاری و عوامل تسهیل گر و ممانعت کننده از پذیرش آن از دیدگاه پرستاران انجام شده است. این پژوهش با روش کیفی و با استفاده از روش گراندد تئوری با رویکرد تجارب زیسته و دیدگاه های 15 پرستار به وسیله مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته مورد بررسی قرار داده است. داده ها به طور همزمان از طریق مقایسه مداوم با روش اشتراوس و کوربین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. در این پژوهش، برای کسب اعتبار، از روش های مرور و کنترل و بازبینی مشارکت کنندگان (داده های به دست آمده از مشارکت کنندگان به آنان بازگردانده و صحت کدهای استخراجی، مورد بازنگری قرار گرفت) و برای قابلیت اعتماد داده ها از حسابرسی پژوهش (از نظرات تکمیلی همکاران برای تطبیق و اطمینان از هم خوانی مراحل مختلف کدگذاری، مفهوم سازی، استخراج مقولات و طبقات با اظهارات شرکت کنندگان) استفاده شد. تحلیل یافته ها نشان داد پذیرش نقش پرستاری فرایندی پیچیده است که با 4 ویژگی و مرحله انگیزش، انسداد، بازاندیشی و اصلاح نقش و سازگاری مشخص می شود. همچنین تحلیل یافته ها، پنج درون مایه؛ عوامل فردی، عوامل خانوادگی، عوامل شغلی و سازمانی را به عنوان عوامل بازدارنده و هفت درون مایه؛ عوامل فردی، عوامل خانوادگی، عوامل شغلی، عوامل اجتماعی، عوامل اقتصادی، عوامل معنوی و سازمانی را به عنوان عوامل تسهیل گر پذیرش نقش پرستاری روشن ساخت.
۷۶.

مطالعه کیفی علل تمرد شهروندان از فرمان پلیس در استان خراسان شمالی با رویکرد نظریه زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: نظریه زمینه ای تمرد پلیس شهروند خراسان شمالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۳ تعداد دانلود : ۲۸۲
تمرد از فرمان پلیس طبق ماده 607 قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات های بازدارنده) جرم محسوب می شود و مجموعه قوانین، مقررات و شرایط موجود تاکنون نتوانسته اند بازدارنده مناسبی برای جرم تمرد شهروندان از فرمان پلیس باشند. برای شناسایی بهتر شرایط موجود، این نوشتار با رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی، دلایل تمرد شهروندان از فرمان پلیس در استان خراسان شمالی را بررسی کرده است. در این پژوهش از روش نظریه زمینه ای برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه عمیق نیمه ساخت یافته بهره گرفته شده است. برای انتخاب نمونه از جامعه آماری (شامل ترکیبی از شهروندان، مأموران پلیس و کارشناسان و صاحب نظران)، دو نوع نمونه گیری هدفمند و نظری به طور همزمان به کار گرفته شد. نمونه ها به شیوه در دسترس با ملاک حداکثر تنوع انتخاب و بر پایه اشباع نظری نمونه گیری پایان یافت؛ پس از استخراج مفاهیم اساسی (85 مفهوم)، مقوله های فرعی (28 مقوله) و مقوله های عمده (10 مقوله)، همه مقوله های عمده برحسب جنبه های شرایطی، تعاملی و پیامدی با همدیگر تلفیق شدند و الگویی تلفیقی، همگرا و دارای سطح انتزاعی بالاتر - که بیان کننده سؤال اصلی پژوهش است - استخراج شد. بر این اساس تمرد از فرمان پلیس به منزله پدیده محوری شامل چهار نوع ابزاری، اعتراضی، خاص گرا و نمایشی، شرایط علّی تمرد از فرمان پلیس شامل سه مقوله عمده قانون نارسا و آموزش ناکارا، اجتماع تسهیلگر تمرد و فرسایش سرمایه اجتماعی، شرایط زمینه ای شامل دو مقوله عمده برزخ زندگی و نارسایی زیرساخت ها و تجهیزات، شرایط مداخله گر شامل مقوله عمده مدیریت ضعیف صحنه تعامل، شرایط تعاملی شامل راهبردهای تمرد کلامی و غیرکلامی و پیامد تمرد از فرمان پلیس شامل دو مقوله عمده کاهش مشروعیت قانون و کاهش اقتدار پلیس اند که از متن مصاحبه ها استخراج شده اند.
۷۷.

کاوش در امید اجتماعی، نظریه ای داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: امید اجتماعی تفسیرگرایی نظریه زمینه ای مدل پارادایمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۶۷ تعداد دانلود : ۱۱۹۴
این مطالعه با اتخاذ رویکرد تفسیری بر آن است تا به واکاوی موضوع امید اجتماعی در بین شهروندان اصفهانی بپردازد. روش پژوهش، کیفی بوده که با استفاده از استراتژی نظریه زمینه ای انجام گرفته است. براساس روش نمونه گیری کیفی هدفمند (نمونه گیری نظری از نوع متوالی) بیست نفر از شهروندان 15 سال به بالای شهر اصفهان در این مطالعه شرکت کردند و با استفاده از ابزار مصاحبه نیمه ساخت یافته درک و تفسیر آنها از امید اجتماعی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های به دست آمده با استفاده از روش «نظریه زمینه ای» شامل هفت مقوله اصلی بدین شرح بود: هدف گذاری، آرزومندی، مسئولیت پذیری، میل به پیشرفت، تلاشگری و برنامه ریزی.«مقوله هسته» این مطالعه «میل به تغییر» بود که سایر مقولات خرد را در بر می گیرد.
۷۸.

سازندگان فن سالار و خلق ارزش: کشاکش منفعت جویی و اعتباریابی؛ مطالعه موردی عاملان اجتماعی بازار مسکن در مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سازندگان مسکن عرضه مسکن عاملان بازار مسکن منفعت نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۸ تعداد دانلود : ۴۷۱
این پژوهش که به واکاوی کنش سازندگان مسکن، شرایط حاکم بر کردار آنان، عوامل مؤثر و راهبردهای اتخاذی از سوی آنان می پردازد. بر اساس تحلیل نظام مند مصاحبه های عمیق با 25 نفر از فعالان حوزه مسکن در مشهد به روش نظریه زمینه ای با رویکرد اشتراوس و کوربین صورت گرفته است. ماحصل کدگذاری باز داده ها 256 کد اولیه بود که در قالب 20 مقوله محوری قرار گرفت و درنهایت پدیده مرکزی تحت عنوان «سازندگان فن سالار در کشاکش منفعت جویی و اعتبار یابی» به دست آمد. ازجمله مقوله های اصلی به دست آمده به عنوان شرایط زمینه ای می توان به «وضعیت اقتصادی کلان شهر مشهد»، «تحولات اجتماعی و فرهنگی در زمینه الگوی سکونت شهری» اشاره داشت؛ شرایط مداخله ای متشکل از «تحولات فناورانه در صنعت ساختمان»، «تخصص زدایی از ساخت مسکن»، «هزینه های تأمین و تضمین نهاده های ساخت»، «آشفتگی در اجرای قوانین و مقررات» و «تحول سهم ارزش زمین در قیمت مسکن» و شرایط علّی شامل «توانایی مدیریت فعالیت های متعدد»، «برخورداری از سرمایه لازم یا امکان جذب آن» و «ویژگی های شخصیتی مساعد» بوده است. اخذ راهبردهایی همچون «جابجایی نقش»، «سازندگی مشارکتی» و «تغییر در الگوی ساخت وساز» منجر به پیامدهایی شامل «فرازوفرود تناوبی سطح عملکرد سازنده» و «اعتبار یابی وابسته به عملکرد در بازار» شده است.
۷۹.

روسپی گری: تحمیل اجتماعی یا انتخاب شخصی؛ ارائه یک تحلیل کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: روسپی گری بازار روسپی گری نظریه زمینه ای مشتری واسطه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷۶ تعداد دانلود : ۶۸۵
این پژوهش به واکاوی تجربه زیسته و شناخت ادراک عاملان اجتماعی پیرامون پدیده روسپی گری می پردازد. پژوهش حاضر از نظر هدف پژوهش اکتشافی، از لحاظ فرایند اجرای پژوهش کیفی و مبتنی بر پارادایم تفسیری، از لحاظ نتایج پژوهش کاربردی و به لحاظ معیار زمان مطالعه مقطعی (1396-1397) است. از تحلیل نظام مند مصاحبه عمیق با 16 نفر از عوامل بازار روسپی گری (روسپی، واسطه و مشتری) به روش نظریه زمینه ای با رویکرد اشتراوس و کوربین، 80 مقوله فرعی، 20 مقوله محوری و در نهایت بر اساس کدگذاری گزینشی پدیده مرکزی در قالب «روسپی گری، برون داد درگیری در چرخه فقر، بی پناهی و بهره کشی» صورت بندی شد. نتایج تحقیق نشان داد پدیده مرکزی شناسایی شده تحت تأثیر مجموعه ای از شرایط زمینه ای شامل «نقصان در قوانین مرتبط با خانواده و زنان» و «بی ثباتی در شرایط اقتصادی - اجتماعی جامعه» و شرایط مداخله ای شامل «محدودیت ها و محرومیت های ناشی از فرهنگ سنتی»، «ازدواج نامناسب»، «اعتیاد و تسریع در گرایش به روسپی گری»، «خشونت خانگی»، «ضعف مهارت های اجتماعی»، «خانواده متزلزل» و «سوابق تحصیلی» و شرایط علّی شامل «بی پناهی اجتماعی»، «رونق بازار بهره کشی جنسی» و «فقر تشدید شونده خانوار» بوده است. همچنین روسپیان راهبردهایی همچون «انطباق فعال با وضع موجود» و «مقاومت مقطعی/ غیر پیوسته» را به کار می برند که منجر به پیامدهایی شامل: «تشدید آسیب پذیری در برابر عوامل مخاطره آمیز»، «قرارگیری مداوم در معرض خشونت» و «خانواده زدایی از زندگی روزمره» می شود.
۸۰.

مولفه های انطباق پذیری زوجین در دوران سالمندی: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: انطباق پذیری سالمندی نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۸ تعداد دانلود : ۴۵۲
سالمندی آخرین مرحله از چرخه حیات است. سازگاری و انطباق پذیری با این مرحله با توجه به افزایش جمعیت سالمندان در جهان و مخصوصا در کشورایران حایز اهمیت است. بنابراین لازم است در جهت شناخت این مرحله و بسترسازی لازم جهت انطباق با آن کوشش های لازم به عمل آید. هدف این پژوهش کشف مولفه های انطباق پذیری زوجین در دوران سالمندی بود تا با شناخت این عوامل بتوان با ایجاد اقدامات لازم از بروز انطباق ناپذیری و پیامدهای وابسته به آن جلوگیری کرد. پژوهش حاضر در قالب رویکرد کیفی و روش زمینه ای بود. جامعه مورد پژوهش زنان و مردان سالمند شهرستان خرم آباد بود که با استفاده از نمونه گیری هدفمند 20زوج سالمند دارای شرایط ورود به تحقیق انتخاب و با استفاده از روش مصاحبه اکتشافی نیمه ساختار یافته مرحله به مرحله داده های مورد نیاز جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با روش اشتراوس و کربین در قالب کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد و درنهایت به مدل نظری نهایی دست یافته شد. یافته های این پژوهش دربرگیرنده راهبردهای تسهیل گر انطباق پذیری در دوران سالمندی بود. راهبردهای تسهیل گر انطباق پذیری در دوران سالمندی در سه بعد فردی، اجتماعی و معنوی با زیر کدهای مختص به هر یک مورد بررسی قرار گرفت.باتوجه به مسائل و مشکلاتی که افراد در دوران سالمندی با آن روبه رو هستند، یافته های این پژوهش می تواند به مشاورین و درمانگرانی که در جلسات فردی و گروهی با این قشر از جامعه در ارتباط اند مفید باشد و با استفاده از این اطلاعات زمینه های انطباق پذیری سالمندان را فراهم آورند.