فناوری نرم تجاری

هدف این پژوهش، تبیین توصیفی فرایند اشاعه فناوری نرم تجاری در صنعت نفت ایران است. بدین منظور، از نظریه زمینه ای با نوزده نفر از خبرگان مسلط به فرایندهای اشاعه فناوری نرم تجاری در صنعت نفت ایران مصاحبه عمیق انجام شد. پس از تجزیه وتحلیل مصاحبه های انجام شده و با انجام کدگذاری های لازم شامل کدگذاری باز، محوری و انتخابی، در مجموع 785 کد نهایی، 184 مفهوم و 71 مقوله فرعی استخراج شدند. فرایند اشاعه فناوری نرم تجاری صنعت نفت ایران (در قالب شرایط علّی: نیاز و الزام های صنعت، الزام های اقتصاد دانش بنیان و الزام های مدیریتی؛ مقوله محوری: فرایند اشاعه فناوری نرم تجاری؛ شرایط زمینه ای: بسترهای فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، فناوری، نوآوری و زیست محیطی؛ شرایط مداخله گر: حمایت مدیریت ارشد، نیروی جوان و دانش آموخته، مدل ذهنی کارکنان صنعت و سبک مدیریتی؛ راهبردها: فرهنگ سازی، اقدام های آموزشی، برون سپاری و خدمات مشاوره؛ و در نهایت، نتایج و پیامدها: سرآمدی نیروی انسانی، بهبود بهره وری، بهبود وضعیت رقابتی صنعت و بهبود وضعیت کلان کشور) تبیین شدند.

آگاهی از وضعیت فناوری های جدید بعد از اجرا و شناسایی تبعات و پیامدهای حاصل از اجرای آنها همواره مسئله اساسی و حیاتی در مدیریت فناوری بوده که با انتخاب درست فناوری های جدید مطابق با شرایط منطقه تجاری و مشخصات بنگاه ضمن تاثیر گسترده در توسعه پایدار منطقه ای می تواند به کسب مزیت رقابتی در کاربری های تجاری کمک نماید. بنابراین شناخت مولفه های تاثیرگذار و سازوکار فرآیند ارزیابی فناوری از دلایل نگارش این مقاله بوده است. از این رو، هدف این پژوهش ارائه مدلی سیستمی برای ارزیابی فناوری نرم تجاری در واحدهای کوچک و متوسط حاضر در کاربری های تجاری شهری شهرستان بوشهر می باشد. این مهم با بهره گیری از روش آمیخته متوالی و در سه مرحله (کیفی، تدوین ابزار، کمی) انجام شده است. در مرحله اول از تحلیل مضمون استفاده و با 25 نفر از از خبرگان کسب و کارهای کوچک و متوسط و مدیران شهری مصاحبه عمیق انجام تا اشباع نظری صورت گرفت سپس با کدگذاری های لازم تعداد 157 کدکلیدی شناسایی گردید که در قالب 57 مضمون پایه، 25 مضمون سازمان دهنده و 6 مضمون فراگیر دسته بندی شده اند. در مرحله دوم با بهره گیری از مدل های اطلس فناوری و داداریو، سازوکارهای ارزیابی فناوری نرم تجاری تدوین و در ادامه در یکی از واحدهای کسب و کار کاربری های تجاری شهرستان بوشهر اجرا شد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مهمترین مولفه های ارزیابی فناوری نرم تجاری شامل انسان فناور، سطح پذیرش فناوری، سطح تاثیرگذاری فناوری، انتقال فناوری، چرخه عمر فناوری و درجه اتوماسیون سازی می باشند. نتایج تحقیق نشان داد این مدل می تواند مشخصات، ویژگی ها، پیامدها و تبعات کاربرد فناوری های نرم تجاری در کاربری تجاری شهری را شناسایی کند. همچنین نتایج اجرای مدل نشان داد فناوری های نرم مدیریت و بازاریابی با ضریب های ارزیابی 0.62 و 0.6 بالاترین سطح پیچیدگی و گستردگی را در بین فناوری نرم تجاری در کاربری های تجاری شهر بوشهر دارند.