مطالب مرتبط با کلیدواژه

رفتار پرخطر


۱.

هم وقوعی رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان دبیرستان های شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال چهارم بهار ۱۳۸۷ شماره ۱۳

کلیدواژه‌ها: نوجوان رفتار پرخطر خطرپذیری جنسی هم وقوعی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده کودک و نوجوان
تعداد بازدید : ۵۶۰۸ تعداد دانلود : ۲۳۰۹
رفتارهای پرخطر به رفتارهایی اطلاق می شود که احتمال نتایج مخرب جسمی، روان شناختی و اجتماعی را برای فرد افزایش دهد. این رفتارها در نوجوانان با یکدیگر به شدت همبسته اند و از الگوی هم تغییری پیروی می کنند. خطرپذیری جنسی به دلیل پیامدهای ناگوار و غیرقابل جبران از قبیل بارداری، بیماری های عفونی و ابتلا به اچ آی وی در سال های اخیر بیش از سایر رفتارهای پرخطر مورد تاکید واقع شده است. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی فراوانی و هم وقوعی انواع خطرپذیری ها و تاثیر زمینه های مختلف جمعیت شناختی بر این هم تغییری و ارائه راهکارهایی برای پیشگیری است.نمونه تحقیق 807 دانش آموز پایه دوم، سوم و چهارم مقطع متوسطه شهر تهران (371 پسر و 436 دختر) را در برمی گیرد که با روش نمونه گیری طبقه ای و متناسب با حجم انتخاب شدند. برای سنجش خطرپذیری از مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی (IARS) (زاده محمدی، احمدآبادی و حیدری، 1386) استفاده شد. برحسب یک مقیاس 5 قسمتی، میانگین خرده مقیاس های گرایش به جنس مخالف 24/3، رابطه و رفتار جنسی 15/2، مصرف الکل 00/2، سیگار 87/1 و مصرف مواد مخدر و روان گردان 74/1 بدست آمده است. نتایج نشان داد که بین تمامی رفتارهای پرخطر رابطه مثبت و معنی داری برقرار است. الکل، دوستی با جنس مخالف و موادمخدر و روان گردان به همراه جنسیت (پسر)، تحصیلات مادر (دانشگاهی)، رشته تحصیلی (انسانی) و درآمد خانواده (زیر 200 هزار تومان) بیشترین واریانس خطرپذیری جنسی را در نوجوانان تبیین می کنند. وجود همبستگی بین رفتارهای پرخطر، به متولیان سلامت اجتماعی و نهادهایی چون آموزش و پرورش کمک می کند تا با شناسایی رفتارهایی که با صرف هزینه و زمان کمتر قابل کنترل است، از بروز و ظهور سایر رفتارها در دانش آموزان پیشگیری کنند.
۲.

سرمایه ی اجتماعی و رفتارِ پرخطر: مطالعه ی موردیِ دانش آموزان دبیرستانی شهر کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۱ شماره ۱

کلیدواژه‌ها: دانش آموز سرمایه انسانی سرمایه اجتماعی دبیرستان رفتار پرخطر سرمایه مالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸۲ تعداد دانلود : ۶۸۴
پژوهش حاضر با هدف بررسی رفتارهای پرخطر و ارتباط آن با سرمایه اجتماعی در میان دانش آموزان دبیرستانی شهر کرمان صورت گرفت. در حوزه ی سرمایه ی اجتماعی، نظریه ی کلمن و پاتنام به عنوان چارچوب نظری، انتخاب گردید. متغیرهای مستخرج از مدل، عبارتند از : سرمایه ی اجتماعی ( شبکه روابط پاسخگو با معلمان و مسئولان مدرسه، شبکه روابط خانواده پاسخگو با مدرسه، شبکه ی روابط پاسخگو با اعضای خانواده و گروه دوستی)، سرمایه ی مالی(درآمد خانوار) و سرمایه ی انسانی (تحصیلات والدین). متغیرهای وابسته ی تحقیق نیز در قالب شش رفتار پرخطر مورد بررسی قرار گرفت که عبارتند از : خشونت، فکر کردن به خودکشی و اقدام به خودکشی، مصرف سیگار، مصرف مشروبات الکلی، رابطه جنسی و مصرف تریاک. به طور کلی، یافته های این پژوهش، مبنتی بر حجم نمونه (565 n= ) با آشکارسازی نقش محوری مولفه های سرمایه اجتماعی در کاهش بروز رفتارهای پرخطر، چارچوب نظری پژوهش را تایید می کند. آن جا که نقش سرمایه ی انسانی و مالیِ خانواده( تحصیلات والدین و درآمد خانواده) در بروز رفتارهای پرخطر کم رنگ شده و گاه به آن دامن می زند، مولفه های سرمایه ی اجتماعی قوی تر ظاهر شده و نقش بازدارنده ایفا می کند.
۳.

اثربخشی آموزش مهارت خودآگاهی بر کاهش رفتارهای پرخطر ارتباط با جنس مخالف در معتادان

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال چهارم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: معتاد مهارت خودآگاهی رفتار پرخطر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلالات مربوط به مصرف مواد
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
تعداد بازدید : ۲۰۰۶ تعداد دانلود : ۱۱۴۲
هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین اثر بخشی آموزش مهارت خودآگاهی بر کاهش رفتارهای پرخطر ارتباط با جنس مخالف در میان مردان معتاد است. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش معتادان مرد شهر کرمانشاه بود که با روش نمونه گیری در دسترس از چهار مرکز ترک اعتیاد انتخاب شدند. تعداد 40 نفر انتخاب و به روش تصادفی در دوگروه آزمایش و گواه (هرکدام 20 نفر) جایگزین شدند. آموزش گروهی مهارت خود آگاهی برای گروه آزمایشی اجرا شد. یک هفته بعد از اتمام جلسات از دو گروه پس آزمون به عمل آمد. یافته ها: یافته ها نشان دهنده تفاوت معنادار میانگین رفتارهای پر خطر گروه آزمایش و گواه بود. نتیجه گیری: به نظر می رسد برای کاهش رفتار پر خطر جنسی در بین معتادان می توان از آموزش مهارت های خودآگاهی استفاده کرد.
۴.

تأثیر روابط اجتماعی بر بروز رفتارهای پرخطر نوجوانان شهر بجنورد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی کاربردی سال بیست و هفتم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۶۱)

کلیدواژه‌ها: نوجوان عزت نفس حمایت اجتماعی رابطه اجتماعی شبکه اجتماعی بجنورد رفتار پرخطر

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده کودک و نوجوان
تعداد بازدید : ۱۴۷۱ تعداد دانلود : ۸۰۱
پژوهش حاضر با سنجش رابطه اجتماعی از دو بعد ساختی و کارکردی در پی بررسی تأثیر رابطه اجتماعی بر بروز رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان 19-15 ساله شهر بجنورد است. بعد ساختی رابطه اجتماعی با شبکه اجتماعی در چهار خرده مقیاس (خویشاوندان بلافصل، خویشاوندان گسترده، همسایگان و دوستان) و بعد کارکردی با حمایت اجتماعی و عزت نفس سنجیده شده است. رفتارهای پرخطر در هفت گروه (خشونت و حمل سلاح سرد، خودکشی، رابطه جنسی، مصرف سیگار، قلیان، مواد مخدر و مشروبات الکلی) مورد بررسی قرار گرفته اند. جمعیت مورد مطالعه شامل کلیه نوجوانان 19-15 سال شهر بجنورد در سال 1393با حجم نمونه 455 نفر است و نمونه گیری به روش سهمیه ای بر حسب سن و جنس، گردآوری شده است. نتایج پژوهش در بعد ساختی رابطه اجتماعی نشان می دهد شبکه روابط اجتماعی نوجوان با خویشاوندان بلافصل تأثیر منفی و معنادار و شبکه دوستان و همسایگان تأثیر مثبت و معنادار بر رفتارهای پرخطر نوجوانان دارد. شبکه خویشاوندان گسترده تأثیری بر بروز رفتارهای مذکور ندارد. نتایج پژوهش در بعد کارکردی رابطه اجتماعی نشان می هد عزت نفس بر رفتارهای پرخطر نوجوانان تأثیر منفی و معنادار دارد اما مقیاس کلی حمایت اجتماعی بر بروز رفتارهای پرخطر نوجوانان تأثیری ندارد، هرچند دو زیر مقیاس از شش خرده مقیاس حمایت اجتماعی شامل زیر مقیاس های اطمینان از ارزش و احساس پیوند قابل اعتماد، تأثیر منفی و معناداری بر رفتارهای پرخطر نوجوانان دارند. مدل معادله ساختاری برگرفته از مدل نظری پژوهش، از اعتبار مناسبی برای بررسی تأثیر رابطه اجتماعی بر بروز رفتارهای پرخطر برخوردار است.
۵.

ساخت و روایی یابی مقیاس رفتارهای پر خطر با کاربرد نرم افزار Smart-PLS (مورد مطالعه جوانان 34-15 سال شهر تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال یازدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۴۳

کلیدواژه‌ها: جوان اعتباریابی تحلیل عاملی تائیدی رفتار پرخطر مدل اندازه گیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶۴ تعداد دانلود : ۸۸۰
رفتارهای پرخطر، رفتارهای بالقوه مخربی هستند که ارتکاب آن ها می تواند پیامدهای نامطلوب و جبران ناپذیری را برای افراد داشته باشد. پژوهش حاضر نیز با هدف ساخت و اعتبار یابی مقیاس رفتارهای پرخطر به رشته تحریر درآمده است. روش: روش تحقیق پیمایشی بوده و جامعه آماری نیز مشتمل بر جوانان سنین 34-15 سال شهر تبریز می باشد. یافته ها: نتایج تحقیق حاکی از آن است که اعتبار سازه ای رفتارهای پرخطر در 12 عامل شناسایی شده با 98 گویه که عبارتند از: خشونت و پرخاشگری، رانندگی خطرناک، مصرف خودسرانه دارو، خودکشی، انحرافات اینترنتی، تغذیه ناسالم، تحرک ناکافی، اعتیاد به شبکه های مجازی، مصرف سیگار و قلیان، مصرف الکل و مصرف مواد مخدر، سکس ناسالم، قمار کردن، مورد تایید واقع شد. مقدار شاخص متوسط واریانس استخراج شده برای تمامی ابعاد شناسایی شده بالاتر از 0/4 بوده و نشان از اعتبار درونی مناسب مدل اندازه گیری است. همچنین مقدار اعتبار مرکب به دست آمده برای تمامی ابعاد بالاتر از 0/7 و در حد مناسب و قابل قبول می باشد و مثبت بودن مقادیر حاصل برای شاخص اشتراکی تمامی ابعاد، نشان از کیفیت و برازش کلی مدل اندازه گیری انعکاسی رفتارهای پرخطر دارد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از تحلیل عاملی تائیدی مرتبه دوم مدل اندازه گیری انعکاسی رفتارهای پرخطر، ابزاری جامع جهت سنجش این رفتارها در بین جوانان ساخته، تنظیم و روایی یابی گردید. می توان گفت دوازده مولفه مذکور، جهت سنجش رفتارهای مخاطره آمیز در پژوهش حاضر می توانند به نحو مطلوبی این رفتارها را در بین جوانان اندازه گیری نمایند.
۶.

اثربخشی گروه درمانی کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن آگاهی بر پرخاشگری و رفتار پرخطر نوجوانان پسر بی سرپرست(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی بالینی سال دهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 59 - 70

کلیدواژه‌ها: کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن آگاهی پرخاشگری رفتار پرخطر نوجوانان بی سرپرست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۵۹ تعداد دانلود : ۴۵۰
مقدمه: این پژوهش به منظور بررسی اثربخشی گروه درمانی کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن آگاهی بر پرخاشگری و رفتار پرخطر نوجوانان پسر بی سرپرست انجام شد . روش: این پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون - و پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. از بین مراکز نگهداری نوجوانان پسر بی سرپرست در سطح شهر مشهد، دو مرکز به صورت تصادفی انتخاب شد. پرسشنامه های پرخاشگری و رفتار پرخطر از اعضای این دو مرکز اخذ شد. افرادی که یک انحراف معیار بالاتر از میانگین بودند به عنوان نمونه انتخاب شدند. ۱۶ نفر به عنوان گروه آزمایش و گروه کنترل انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه جایگزینی شدند. گروه آزمایش گروه درمانی کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن آگاهی را به مدت هشت جلسه 90 دقیقه ای دریافت کرد و گروه کنترل در فهرست انتظار قرار گرفت. در پایان از هر دو گروه پس آزمون اخذ شد. آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیری برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد که گروه درمانی کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش پرخاشگری و رفتارهای پرخطر نوجوانان بی سرپرست از نظر آماری معنادار بود. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد که گروه درمانی کاهش تنیدگی مبتنی بر ذهن آگاهی به عنوان یک درمان مؤثر، می تواند برای نوجوانان بی سرپرستی که به علت عدم شبکه حمایتی خانواده به رفتارهای پرخطر مانند بزهکاری و پرخاشگری فیزیکی و کلامی دچار هستند، مفید واقع شود.
۷.

مطالعه ی جامعه شناختی نقش مداخله گرایانه ی سرمایه های فرهنگی و نمادین در تأثیرگذاری سرمایه ی اقتصادی بر بروز رفتارهای پرخطر در بین جوانان شهر تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۷ 49 - 90

کلیدواژه‌ها: سرمایه ی فرهنگی سرمایه ی نمادین سرمایه ی اقتصادی رفتار پرخطر جوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۲ تعداد دانلود : ۳۵۰
بروز رفتارهای مخاطره آمیز دوره ی جوانی در دهه های اخیر، تهدیدی جدی علیه سلامت فردی و اجتماعی فرد است که می تواند چرخه ی زندگی  این قشر را با مشکلات اساسی روبه رو سازد. در تحقیق حاضر نیز براساس رویکرد نظری بوردیو به بررسی نقش مداخله گرایانه ی سرمایه های فرهنگی و نمادین در تأثیرگذاری سرمایه ی اقتصادی  بر بروز رفتارهای پرخطر در بین جوانان شهر تبریز پرداخته شده است. روش تحقیق این پژوهش پیمایش است و جامعه ی آماری در این پژوهش، شامل کلیه ی افراد واقع در سنین 34-15 سال شهر تبریز به تعداد 579694 نفر است، که از این تعداد، 630 نفر با استفاده از فرمول آماری کوکران و شیوه ی نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند، ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامه محقق ساخته است، برای برآورد اعتبار پرسشنامه از اعتبار صوری و سازه ای و برای سنجش پایایی از تکنیک آلفای کرونباخ استفاده شده است که ضرایب پایایی به دست آمده برای تمامی متغیرها بالاتر از 7/0 است. همچنین برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای SPSS 22 و Smart-PLS استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که همبستگی بین مؤلفه های سرمایه ی فرهنگی (بعد تجسدیافته و عینیت یافته)، سرمایه ی نمادین و سرمایه ی اقتصادی با بروز رفتارهای پرخطر در سطح معناداری کمتر از 01/0 به تأیید رسید، نوع رابطه نیز منفی و معکوس است. براساس مدل معادلات ساختاری پژوهش، متغیرهای حاضر در مدل توانسته اند 7/15  درصد از تغییرات متغیر وابسته ی رفتارهای مخاطره آمیز را به صورت مستقیم و غیرمستقیم تبیین نمایند.
۸.

پیش بینی رفتارهای پرخطر جنسی مربوط به ویروس نقص ایمنی انسانی بر اساس دشواری تنظیم هیجان در مصرف کنندگان مواد(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره شانزدهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۵۲) 182-188

کلیدواژه‌ها: رفتار پرخطر رفتار جنسی هیجانات ویروس نقص ایمنی انسانی مصرف مواد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۱ تعداد دانلود : ۴۳۶
زمینه و هدف : درصد افراد مبتلای شناسایی شده به ایدز از طریق روابط جنسی، در سال های اخیر رشد نگران کننده ای داشته است. از آن جایی که عفونت ایدز با رفتارهای مخاطره آمیز ارتباط دارد؛ درک دلایل شکل گیری رفتار های پرخطر برای پیشگیری از این بیماری، ضروری است. هدف از انجام پژوهش حاضر، پیش بینی رفتارهای پرخطر جنسی مربوط به ویروس نقص ایمنی انسانی (Human immunodeficiency virus یا HIV) بر اساس دشواری تنظیم هیجان در مبتلایان به مصرف مواد بود. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی بود که به روش همبستگی انجام شد. جامعه آماری را مصرف کنندگان مواد مراجعه کننده به مراکز درمان و بازپروری اعتیاد در شهر شیراز تشکیل داد که 200 نفر از آن ها به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. متغیر ملاک، رفتار پرخطر جنسی و متغیر پیش بین، دشواری های تنظیم هیجان بود که به ترتیب به وسیله پرسش نامه رفتارهای پرخطر مربوط به HIV (HIV Risk-taking Behaviour Scale یا HRBS) و مقیاس مشکلات در نظم بخشی هیجانی (Difficulties in emotion regulation scale یا DERS) ارزیابی گردید. داده ها با استفاده از روش رگرسیون چندگانه به شیوه گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: کلیه ابعاد دشواری در تنظیم هیجان با رفتارهای پرخطر جنسی رابطه مثبت و معنی داری داشت (01/0 > P) و از بین سایر خرده مقیاس های دشواری تنظیم هیجان، عدم پذیرش و دسترسی محدود به راهبردهای مؤثر تنظیم هیجان» پیش بینی کننده رفتارهای پرخطر جنسی بود. نتیجه گیری: دشواری تنظیم هیجان توان پیش بینی رفتارهای پرخطر جنسی را در مصرف کنندگان مواد دارد و می تواند موجب آسیب پذیری بیشتری در برابر چنین رفتاریی شود. این نتیجه برای طراحی مداخلات در جهت کاهش رفتارهای پرخطر جنسی مفید خواهد بود.
۹.

تأثیر شفقت درمانی بر سازش یافتگی و شادزیستی دانش آموزان دارای رفتارهای پرخطر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سلامت روان کودک دوره پنجم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۵) 142-153

کلیدواژه‌ها: شفقت سازش یافتگی شادزیستی دانش آموزان رفتار پرخطر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۴ تعداد دانلود : ۶۳۰
زمینه و هدف: عوامل زیادی در بروز رفتارهای پرخطر دانش آموزان نقش دارد که از آن جمله می توان به فقدان مهارت های لازم جهت کنار آمدن با شرایط دشوار زندگی نام برد. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر شفقت درمانی بر سازش یافتگی و شادزیستی دانش آموزان دارای رفتار پرخطر انجام شد. روش: طرح این پژوهش آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه است. جامعه ی آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر پایه دهم رشته علوم انسانی سال تحصیلی 96-95 شهر رشت بود که 30 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه جایدهی شدند. برنامه شفقت درمانی فقط برای گروه آزمایشی به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای اعمال شد ولی گروه گواه چنین مداخله ای را دریافت نکرد. ابزار مورد استفاده شامل مقیاس خطرپذیری دانش آموزان ایرانی (زاده محمدی ، احمدآبادی و حیدری ، 1390) ، پرسشنامه سازش یافتگی ویژه د انش آموزان دبیرستانی ( سینها و سینگ، 1993 ) و پرسشنامه شادزیستی آکسفورد (آرجیل و لو ، 1989) بود. داده ها از طریق تحلیل کوواریانس چند متغیره تجزیه وتحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل داده ها نشان داده است که شفقت درمانی بر شادزیستی و تمامی ابعاد سازش یافتگی شامل بعد اجتماعی و بعد آموزشی به غیراز بعد عاطفی اثربخش بوده است (0/001 p< ). نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر به کار بردن شفقت درمانی به دلیل آموزش تکنیک های ذهن آگاهی و تقویت خودشفقت ورزی، تأثیر مهمی بر زندگی دانش آموزان دارای رفتار پرخطر داشته و منجر به بهبود سازش یافتگی و شادزیستی آنان شده است.
۱۰.

مطالعه بسترهای اجتماعی ابتلا به اچ آی وی/ایدز با استفاده از استراتژی نظریه زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال پانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: اچ آی وی ایدز نظریه زمینه ای بسترهای اجتماعی رفتار پرخطر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۳ تعداد دانلود : ۴۲۴
امروزه شاهد تغییر وضعیت اچ آی وی/ایدز در ایران از شرایط پنهان به همه گیری متمرکز هستیم. به نظر می رسد رشد همه گیری اچ آی وی/ایدز تحت تأثیر تغییر شرایط اجتماعی در سال های اخیر در ایران باشد. لذا در این مقاله بر آن شدیم تا شناخت بیشتری از دلایل، زمینه ها و فرآیندهای اجتماعی مؤثر بر بروز رفتار پرخطر دارای پتانسیل انتقال اچ آی وی/ایدز به دست آوریم. از این رو با استفاده از تکنیک مصاحبه عمیق و آزاد در چارچوب روش نظریه زمینه ای و با استفاده از نمونه گیری نظری از 19 بیمار مبتلا به اچ آی وی/ایدز داده های لازم گردآوری و تنظیم شد. پس از تحلیل یافته های پژوهش، مقوله های: «تکوین نا به هنجار شخصیت در دوران نوجوانی» به عنوان شرایط زمینه ای، «بی سازمانی خانوادگی» به عنوان شرایط علی، «سطح پایین سواد سلامتی» به عنوان شرایط مداخله گر، «تعاملات جبری سوق دهنده فرد به رفتارهای مستعد ابتلا»، «سبک زندگی مستعد ابتلا» و «شرایط محیطی و تعاملات مستعد رفتار هنجارشکنانه در بزرگ سالی» به عنوان تعاملات، «ابتلای منفعلانه»، «ابتلای با درجه آزادی کم» و «ابتلای آزادانه» به عنوان پیامدها تعیین شدند. سرانجام مفهوم «اچ آی وی/ایدز بیماری برخاسته از بی سازمانی اجتماعی توأم با سهل انگاری های بهداشتی» به عنوان مقوله هسته برگزیده شد.
۱۱.

رفتار پرخطرنوجوانان: نقش نظارت والدینی و همنشینی با همسالان منحرف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مشاوره جلد ۱۲ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۴۸ 4-22

کلیدواژه‌ها: نوجوان نظارت والدینی همنشینی با همسالان رفتار پرخطر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۲۵ تعداد دانلود : ۵۳۵
پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش نظارت والدینی و همنشینی با همسالان منحرف در رفتارهای پرخطر نوجوانان صورت گرفته است.طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی با استفاده از روش الگو یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش متشکل از کلیه نوجوانان دختر و پسر مقطع متوسطه شهر تهران بود، که 1241 نفر از آنها با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مقیاس های خطرپذیری نوجوانان ایرانی، نظارت والدینی و همنشینی با همسالان منحرف استفاده شد . داده ها با استفاده از شاخص های آماری همبستگی،T مستقل و مدلسازی معادلات ساختاری، به کمک نرم افزارهای 18SPSS و 50/8 LISREL، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج پژوهش نشان می دهد که بین پسران و دختران را از نظر رفتارهای پرخطر، نظارت والدینی و همنشینی با همسالان منحرف تفاوت معنی داری وجود دارد.نظارت والدین از طریق همنشینی با همسالان دارای تأثیر معنی دار بر رفتر پرخطر دارا می باشد و مدل واسطه ای ارائه شده قادر است 55 درصد از واریانس این رفتارها را تبیین می کند.توجه جدی به نقش نظارت والدینی در کاهش هنمشینی با همسالان منحرف و به دنبال آن کاهش احتمال گرایش به رفتارهای پرخطر از سوی نوجوانان از اهمیت بالایی برخوردار است. .
۱۲.

تدوین و اعتباریابی پرسش نامه «سنجش میزان گرایش به خطرپذیری در دانش آموزان نوجوان ایرانی» در راستای تحقق اهداف تربیت دینی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال سوم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۸) ۵۹-۸۴

کلیدواژه‌ها: نوجوانی تربیت دینی خطرپذیری رفتار پرخطر اعتبار یابی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۶۳۳
پژوهش حاضر با هدف طراحی ابزاری کاربردی ﺑرای ﺳﻨﺠﺶ میزان ﮔﺮایش های دانش آموزان نوجوان ایرانی در ﻣؤﻟﻔﻪﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺧﻄﺮﭘﺬیری و تعیین ویژگی های روان سنجی آن به منظور پایش شرایط موجود و تشخیص و تعیین مرزهای آسیب و گروه های در معرض خطر، صورت گرفت. روش مطالعه توصیفی(روان سنجی ابزار) و جامعه آماری آن ۳۰۴ ﻧﻔﺮ از دانش آموزان دختر مشغول به تحصیل در پایه نهم دبیرستان های متوسطه اول شهر تهران بود که پس از کسب مجوز از آموزش و پرورش و اعلام همکاری مدیران در ۵ مدرسه، به تکمیل پرسش نامه اقدام نمودند. پرسش نامه«سنجش میزان گرایش به خطرپذیری در دانش آموزان نوجوان ایرانی» با ۳۸ گویه تدوین شد. روایی صوری پرسش نامه با استفاده از نظر متخصصان و صاحب نظران مورد تأیید قرار گرفت. همچنین پایایی آن به روش آلفای کرونباخ تعیین شد که مقدار آن ۹۱/۰ به دست آمد. یافته های حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که این پرسش نامه با نه مؤلفه(گرایش به رانندگی بی محابا، قانون گریزی، تمایل به تخریب و پرخاشگری، رابطه با جنس مخالف، گرایش به دور شدن از خانواده، گرایش به خشونت بین فردی، تمایل به معاشرت با همسالان پرخطر، گرایش به مصرف سیگار و مواد مخدر و گرایش به آسیب زدن به خود) 17/57 درصد واریانس کل را تبیین می کند.
۱۳.

اثربخشی درمان گروهی مبتنی برخود شفقت ورزی بر شادزیستی و تاب آوری دانش آموزان دارای رفتارهای پرخطر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال نهم مهر ۱۳۹۹ شماره ۷ (پیاپی ۵۲) 129-138

کلیدواژه‌ها: درمان خودشفقت ورزی تاب آوری شادزیستی رفتار پرخطر دانش آموزان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۰ تعداد دانلود : ۵۴۲
عوامل بسیاری در بروز رفتارهای پرخطر دانش آموزان نقش دارد که از آن جمله می توان فقدان مهارت های لازم جهت نحوه روبرو شدن با شرایط دشوار زندگی را نام برد. از این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان گروهی مبتنی برخود شفقت ورزی بر شادزیستی و تاب آوری دانش آموزان دارای رفتارهای پرخطر انجام شد. طرح این پژوهش نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه اول شهر سمیرم بود که 24 نفر از آنان به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (هرگروه 12 نفر) جایگذاری شدند. برنامه درمان مبتنی برخود شفقت ورزی فقط برای گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه ای اعمال شد وگروه کنترل چنین مداخله ای را دریافت نکرد. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس خطرپذیری دانش آموزان ایرانی ( IARS )، پرسش نامه شادزیستی آکسفورد ( OHI ) و مقیاس تاب آوری ( CD-RIS) بود. داده ها از طریق تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل داده ها نشان داد که درمان مبتنی برخود شفقت ورزی بر میزان تاب آوری و شادزیستی دانش آموزان اثربخش بود ه است (01/0 > p ) . براساس نتایج پژوهش حاضر می توان گفت استفاده از درمان مبتنی برخود شفقت ورزی، تاثیر مهمی بر زندگی دانش آموزان دارای رفتارهای پرخطر داشته است و منجر به بهبود شادزیستی و تاب آوری این دانش آموزان گردیده است.
۱۴.

مطالعه جامعه شناختی نقش فرایند اجتماعی در تبیین رفتارهای پرخطر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی مسائل اجتماعی ایران سال نهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۹) 109 - 134

کلیدواژه‌ها: فرایند اجتماعی کنترل اجتماعی جامعه پذیری شکاف نسلی رفتار پرخطر جوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۰ تعداد دانلود : ۳۷۶
امروزه، بروز رفتارهای پرخطر در بین قشر جوان از مسائل و آسیب های اجتماعی است که به یکی از مهم ترین و گسترده ترین دل نگرانی های جوامع بشری تبدیل شده است. با وجود کوشش های بسیاری که در دهه های اخیر برای افزایش آگاهی کنشگران درباره پیامدها و کاهش این رفتارها انجام شده، همچنان بروز رفتارهای پرخطر، سیر صعودی داشته است. بر این اساس، پژوهش حاضر نیز با هدف مطالعه جامعه شناختی نقش فرایند اجتماعی (نظریه های یادگیری اجتماعی و کنترل اجتماعی) در تبیین رفتارهای پرخطر در بین جوانان کلان شهر تبریز انجام شده است. پژوهش حاضر از نوع پیمایشی است و جامعه آماری، شامل کلیّه افراد 15-34 سال شهر تبریز به تعداد 579694 نفر است که از این تعداد، 630 نفر با استفاده از فرمول آماری کوکران و به شیوه خوشه ای چندمرحله ای به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسش نامه محقق ساخت است. همچنین برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از نرم افزارهایSPSS  و Smart-PLS استفاده شده است. یافته ها نشان داد همبستگی بین متغیرهای کنترل اجتماعی، جامعه پذیری، شکاف نسلی و همنشینی افتراقی با رفتارهای مخاطره آمیز به لحاظ آماری معنادار بوده است. همچنین، نتایج حاصل از مدل معادلات ساختاری پژوهش نشان داد متغیرهای حاضر در مدل مسیر، 9/29 درصد از تغییرات متغیر وابسته رفتارهای پرخطر را تبیین کرده اند.
۱۵.

بررسی مدل عِلّی گرایش به رفتار پرخطر نوجوانان بر اساس باورهای فراشناختی و سبک های هویت با میانجی گری افکار منفی تکرار شونده و تاب آوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۷ 161 - 194

کلیدواژه‌ها: رفتار پرخطر باورهای فراشناختی سبک های هویت افکار منفی تکرار شونده تاب آوری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۳ تعداد دانلود : ۴۱۸
هدف: شیوع رفتارهای پرخطر در جوامع یکی از موارد جدی تهدید کننده سلامت است. بنابراین، هدف از این پژوهش بررسی مدل عِلّی گرایش به رفتار پرخطر نوجوانان بر اساس باورهای فراشناختی و سبک های هویت با میانجیگری افکار منفی تکرار شونده و تاب آوری بود. روش شناسی: روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر کرج بودند. 360 نفر از این افراد بر اساس دیدگاه کلاین و به شیوه نمونه گیری دسترس انتخاب شدند. نمونه پژوهش به مقیاس های خطرپذیری نوجوانان ایرانیِ زاده محمدی، احمد آبادی و حیدری، باورهای فراشناختیِ کارترایت-هاتون و ولز، سبک های هویتِ برزونسکی و همکاران ، افکار تکرار شوندهِ مک اوی، مولدز و ماهونی(2014) و تاب آوریِ کانر و دیویدسون(2003) پاسخ دادند. یافته ها: نتایج نشان داد که بین باورهای فراشناختی و سبک هویت هنجاری، هویت سردرگم-اجتنابی و افکار منفی تکرار شونده با گرایش به رفتار پرخطر نوجوانان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین یافته ها نشان داد که بین هویت اطلاعاتی، تعهد هویت، تاب آوری با گرایش به رفتار پرخطر نوجوانان رابطه منفی و معناداری وجود دارد. افزون بر این، نتایج مدل یابی علّی معادلات ساختاری نشان داد که باورهای فراشناختی و سبک های هویت به طور مستقیم و غیرمستقیم با میانجیگری افکار منفی تکرار شونده و تاب آوری با گرایش به رفتار پرخطر رابطه دارند. نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش افکار منفی تکرار شونده و تاب آوری می توانند در رابطه بین باورهای فراشناختی و سبک های هویت با گرایش به رفتار پرخطر نقش میانجی داشته باشند.
۱۶.

پیش بینی رفتار پرخطر بر اساس تمایزیافتگی خود و مشکلات بین فردی در دانشجویان دختر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال دهم خرداد ۱۴۰۰ شماره ۳(پیاپی ۶۰) 55-64

کلیدواژه‌ها: رفتار پرخطر تمایز یافتگی خود مشکلات بین فردی دانشجویان دختر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۶ تعداد دانلود : ۳۴۸
هدف پژوهش حاضر پیش‌‌بینی رفتار‌های پرخطر بر اساس تمایز‌یافتگی‌ خود و مشکلات بین‌فردی در دانشجویان دختر است. جامعه پژوهش شامل دانشجویان دختر دانشگاه اصفهان بودند که از آن میان 100 نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب‌ شدند. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس خطرپذیری (زادهﻣﺤﻤﺪی و همکاران، 2011)، پرسشنامه تمایز یافتگی‌ خود - فرم کوتاه (درک، 2011) و پرسشنامه مشکلات بین­فردی (بارخام و همکاران، 1996) بود. تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل رگرسیون گام به گام انجام ‌گرفت. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که پرخاشگری به طور مثبت و معنادار قادر به پیش­بینی رانندگی پرخطر، خشونت و مصرف الکل است. صراحت و مردم­آمیزی به طور مثبت و معنادار قادر به پیش­بینی روابط جنسی است. گشودگی به طور منفی و معنادار قادر به پیش­بینی مصرف مواد مخدر و مصرف الکل است. از بین ابعاد تمایزیافتگی خود، جایگاه من به طور منفی و معنادار قادر به پیش­بینی خشونت است و گریز عاطفی به طور منفی و معنادار قادر به پیش­بینی دوستی با جنس مخالف است. با توجه به یافته‌ها می‌توان نتیجه ‌گرفت که تمایز یافتگی ‌خود و مشکلات بین‌فردی باید برای برنامه‌ریزی جهت کاهش و یا جلوگیری از بروز رفتارهای پرخطر مدنظر قرار ‌گیرند.
۱۷.

تبیین نقش عوامل جامعه شناختی در گرایش روستاییان به رفتار پرخطر سوء مصرف مواد (موردمطالعه: روستاهای بخش رحیم آباد شهرستان رودسر)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال هفدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۷ 75 - 92

کلیدواژه‌ها: رفتار پرخطر روستاییان عوامل فرهنگی عوامل بوم شناختی عوامل اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱ تعداد دانلود : ۱۲۴
گرایش مردم به رفتارهای پرخطر، از مسائل اجتماعی مهمی است که کیفیّت زندگی مردم، پیوندهای اجتماعی، سرمایه های انسانی و سلامت اجتماعی جوامع را متأثر ساخته است. این پژوهش با هدف تبیین میزان تأثیر عوامل جامعه شناختی در گرایش روستاییان به رفتار پرخطر سوء مصرف مواد با استفاده از نظریه های آنومی دورکیم، پیوند افتراقی ساترلند، بوم شناسی پارک و برجس، کنترل اجتماعی هرشی، سازگاری الکساندر، بیگانگی اجتماعی سیمن، خرده فرهنگ کوهن) انجام شد. روش پژوهش از نوع پیمایش است که داده ها با ابزار پرسشنامه محقق ساخته گردآوری شده است. جامعه آماری پژوهش کلیه افراد بالای 18 سال روستاهای شهرستان رودسر می باشد که بر اساس سرشماری سال 1395 (6205 نفر) می باشند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران400 نفر تعیین شد. شیوه نمونه گیری از نوع خوشه ای می باشد. یافته های پژهش نشان داد میانگین گرایش روستاییان به رفتار پرخطر سوء مصرف مواد، پایین تر از میانگین فرضی می باشد. تحلیل استنباطی فرضیه ها، تأثیر عوامل فرهنگی، اجتماعی، بوم شناختی و فردی را در گرایش افراد به رفتارهای پرخطر را تأیید کرد.
۱۸.

تدوین مدل ساختاری رفتارهای پرخطر جوانان براساس مهارت مدیریت خشم با نقش واسطه ای تاب آوری: تأکید بر ابعاد انتظامی - امنیّتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: انتظام اجتماعی سال ۱۳ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 141 - 166

کلیدواژه‌ها: مدل ساختاری مدیریت خشم رفتار پرخطر تاب آوری امنیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۵ تعداد دانلود : ۳۶۱
زمینه و هدف : در بین عوامل متعدد مرتبط با رفتارهای پرخطر گروه های سنی جوان، مهارت مدیریت خشم و میزان تاب آوری آن ها به عنوان مجموعه ای از مهارت ها و استعدادهای روانی یکی از مهم ترین عوامل پیش بینی کننده رفتارهای پرخطر و درنتیجه میزان انتظام و امنیّت جامعه انسانی به شمار می رود؛ زیرا در بین گروه سنی مورد مطالعه روابط درهم تنیده و پیچیده ای وجود دارد. ازاین رو، هدف از پژوهش حاضر تدوین مدل ساختاری نقش مهارت مدیریت خشم بر رفتارهای پرخطر جوانان با واسطه گری تاب آوری است. روش : این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری را دانشجویان دانشگاه آزاد تبریز در سال تحصیلی 1399-1400 تشکیل می دهند که براساس آمار اخذشده حدود 27000 نفر هستند. نمونه آماری براساس جدول کرجسی مورگان، تعداد 383 نفر از طریق فراخوان اینترنتی به صورت داوطلبانه و آنلاین (برخط) با توجه به محدودیت تردد کرونا در پژوهش حاضر شرکت کردند. در ادامه، برای جمع آوری داده های موردنیاز از پرسشنامه های مهارت کنترل خشم حاجتی و همکاران (1387)، ابعاد تاب آوری واگنیلد (2009) و پرسش نامه خطرپذیری ایرانی (1387) بهره برداری شد و سپس، برای تجزیه وتحلیل داده های احصائی از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد، مدل پیشنهادی از برازش قابل قبولی برخوردار است؛ زیرا تصریح شد اثر مستقیم مهارت مدیریت خشم بر رفتارهای پرخطر )001/0),P(363/0- ( و اثر غیرمستقیم (022/0),P(427/0- ( و همچنین اثر کل بین متغیرها (001/0),P(424/0- ( می باشد که هر سه از نظر آماری معنادار هستند و این بدین معناست که مهارت مدیریت خشم به طور مستقیم و غیرمستقیم با رفتار پرخطر رابطه معناداری دارد. نتیجه گیری: مهارت مدیریت خشم موجب افزایش میزان تاب آوری و درنتیجه سبب کاهش گرایش به رفتار پرخطر و افزایش نظم و احساس امنیّت اجتماعی در بین جوانان می شود.
۱۹.

مقایسه ویژگی شخصیتی و سبک دلبستگی و رفتار پرخطردرنوجوانان عادی و دارای اختلال سلوک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۰) 178 - 157

کلیدواژه‌ها: اختلال سلوک رفتار پرخطر سبک دلبستگی نوجوانان ویژگی شخصیتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۳ تعداد دانلود : ۲۸۵
هدف: پژوهش حاضر، مقایسه ویژگی های شخصیتی، سبک دلبستگی و رفتارهای پرخطر نوجوانان دارای اختلال سلوک و عادی بود. روش: مطالعه توصیفی از نوع پس رویدادی و جامعه آماری پژوهش حاضر شامل تمام نوجوانان پسر دارای اختلال سلوک و عادی در کانون اصلاح و تربیت شهر قم در نیمه دوم سال 1399 بود، که از میان آن ها 70 نفر(35 نفر نوجوان اختلال سلوک و 35 نفر نوجوان عادی) با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در مطالعه حاضر داده ها از طریق پرسشنامه ویژگی های شخصیتی فرم کوتاه 60 سوالی(NEO-FFI)، پرسشنامه سبک های دلبستگی 18ماده ای کولینز و رید (1990) و پرسشنامه رفتارهای پرخطر 11سؤالی شجاعی باغینی (1387) جمع آوری و با استفاده از واریانس آزمون تحلیل چند متغیره و آزمون تی دو نمونه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و به وسیله نسخه 24 نرم افزار SPSS انجام گردید.یافته ها: نتایج نشان داد که از منابع با استفاده از فن آماری تحلیل واریانس چند متغیرنشان می دهد که 5مولفه ویژگی شخصیتی در نوجوانان سلوک و عادی با یکدیگر متفاوت است؛ دست کم در مولفه دلبستگی ناایمن بین دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد. و همچنین نتایج تحلیل آزمون تی زوجی نشان داد که در شرایط پیش فرض برابری واریانس ها در نوجوانان دارای اختلال سلوک و عادی در متغیر رفتارهای پرخطر تفاوت معناداری با یکدیگر دارند . نتیجه گیری: بر این اساس نتایج پژوهش حاضر را می توان در افراد دارای اختلال سلوک و بزهکاران به کار برد و به کاهش بروز رفتارهای پر خطر در آنان کمک کرد.
۲۰.

مطالعه کیفی عوامل زمینه ساز خانوادگی و آموزشگاهی رفتار پرخطر مصرف مواد در دانش آموزان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال پانزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۶۲ ۲۴۴-۲۲۵

کلیدواژه‌ها: عوامل زمینه ساز خانوادگی و آموزشگاهی رفتار پرخطر مصرف مواد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۴ تعداد دانلود : ۲۰۳
هدف: پژوهش حاضر با هدف مطالعه کیفی عوامل زمینه ساز خانوادگی و آموزشگاهی رفتار پرخطر مصرف مواد در دانش آموزان انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از حیث ماهیت داده ها کیفی از نوع روش زمینه ای استراوس و کوربین (1997) بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه اول و دوم شهر بیرجند در سال تحصیلی 99-1398 بود. تعداد 18 نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند (نمونه گیری نظری) و با توجه به ملاک های ورود و خروج انتخاب شدند. همچنین ﺗﺠﺰیﻪ و ﺗﺤﻠیﻞ داده ها با استفاده روش های کدگذاری باز، محوری و انتخایی صورت گرفت. یافته ها: در تجزیه و تحلیل در مرحله کدگذاری باز 101 کد شناسایی شدند، که در کدگذاری محوری و براساس شباهت موضوعی 13 زیر مقوله و در نهایت در مرحله کدگذاری انتخابی 5 مقوله انگیزه پایین دانش آموز و والدین، جو نامطلوب آموزشگاه، آموزش های نامطلوب در آموزشگاه، همسالان و دوستان نامناسب و وجود قوانین معیوب در آموزشگاه شناسایی شد. نتیجه گیری: مجموعه عوامل زمینه ساز خانوادگی و آموزشگاهی سهم چشمگیری در بروز و تداوم رفتار پرخطر مصرف مواد در دانش آموزان دارند. به نظر می رسد درمانگران، پژوهشگران و مشاوران از یافته های پژوهش حاضر می توانند برای کاهش و پیشگیری از رفتارهای پرخطر مصرف مواد در دانش آموزان استفاده کنند.