مطالب مرتبط با کلیدواژه

آموزش عالی


۵۴۱.

اوقات فراغت و جنسیت: تاملی بر تجربه زیسته دانشجویان دختر دانشگاه شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دوازدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۴۸) 67 - 82

کلیدواژه‌ها: جنسیت اوقات فراغت تجربه زیسته ساختارهای فراغت دانشجویان آموزش عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۲ تعداد دانلود : ۱۸۶
هدف : هدف هدف پژوهش حاضر، مطالعه تجربه زیسته دانشجویان دختر از اوقات فراغت بود. روش : روش پژوهش نیز پدیدارشناسی انتخاب شد. مشارکت کنندگان بالقوه پژوهش، دانشجویان دختر دانشگاه شیراز بودند که با نمونه گیری هدفمند 23 نفر از آنها مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گرداوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختار یافته بود و برای تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک تحلیل مضمون استفاده شد. یافته ها : یافته های پژوهش بیانگر آن است که جهت گیری فراغتی فردمحور،  محدودیت ساختارهای جامعه بر فراغت، بسترهای فراغتی تبعیض آمیز، عدم امنیت در گذران اوقات فراغت و جهت گیری اقتصاد محورِ فراغت، مضامین اصلی در الگوهای فراغتی دانشجویان دانشگاه شیراز را شکل می دهند. براساس یافته های پژوهش، تمایل به انتخاب فراغت غیرفعال و جهت گیری های فراغتی آزادانه و انتخابی، عواملی هستند که جهت گیری فراغتی فردمحور، را توضیح می دهند. جنبه های مذهبی، محدودیت های عرفی-فرهنگی و محدودیت های ساختارِ سیاسی، به عنوان محدودیت ساختارهای جامعه بر الگوهای فراغت، شناسایی شده اند. تخصیص امکانات نابرابر، محدودیت در تنوع فراغت و نگاه فرهنگی، بسترهای فراغتی تبعیض آمیز هستند که فراغتِ آنها را شکل می دهد. عدم امنیت ذهنی- ساختاری و  عدم امنیت مکانی و زمانی، محدویت دانشجویان دختر را از عدم امنیت در گذران اوقات فراغت درک پذیر می کنند. همچنین تمایز طبقاتی و جهت دهی فراغتی نیز جهت گیری اقتصادمحورِ فراغت دانشجویان را معرفی می کند. با توجه به نتایج پژوهش به سیاستگذاران فرهنگی و فراغتی توصیه می شود تا اقدامات مورد نیاز را جهت رفع موانع ساختاری و ذهنی شکل گرفته در بین دانشجویان در حوزه فراغت،  انجام دهند تا در این زمینه احساس تبعیض در بین دختران کاهش یابد.
۵۴۲.

واکاوی مؤلفه های مدیریت دانش در منابع و برنامه های درسی آموزش عالی (با استفاده از روش فراترکیب)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۹۶) 178 - 204

کلیدواژه‌ها: مدیریت دانش آموزش عالی کتاب های درسی برنامه های درسی فراترکیب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۲۱۴
هدف: هدف این پژوهش تعیین وضعیت مؤلفه های مدیریت دانش با استفاده از مطالعه پژوهش های پیشین است. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع طرح های پژوهش آمیخته اکتشافی است و با روش تحلیل محتوا، پرسشنامه ای و سیاهه وارسی 122 مقاله چاپ شده فارسی و انگلیسی بین سال های 2000 تا 2020 در حوزه مدیریت دانش در منابع و برنامه های درسی آموزش عالی بررسی شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که اشتراک دانش 67/26 درصد بیشترین و حفاظت از دانش 43/4 درصد کمترین سهم را کسب کرده اند. کاربست دانش 85/15 درصد، خلق دانش 17/14 درصد، تغییر دانش 63/10 درصد، سازماندهی دانش 65/9 درصد، شناسایی دانش 68/7 درصد، توسعه دانش 91/5 درصد، ارائه دانش 02/5 درصد را اتخاذ کرد. نتیجه گیری: آموزش عالی یکی از مهمترین خاستگاه های اشتراک دانش است و می تواند با ارائه الگوهای جدید دانش و سنجش و ارزیابی دانش که پیش شرط لازم برای کاربست موفق دانش است، مؤثر باشد. خلق و توسعه دانش نیز یکی از رسالت های اساسی آموزش عالی محسوب می شود و موجب کاربردی سازی دانش تئوری و به روزرسانی آن می شوند. تغییر دانش نیز فرآیندی متقابل بین دانش صریح و ضمنی است که منجر ایجاد دانش جدید می شود. حفاظت از دانش یکی از خلاءهای آموزش عالی است که عدم توجه به آن موفقیت مدیریت دانش را مختل می کند زیرا موفقیت مدیریت دانش محصول اتخاذ و اجرای استراتژی مناسب و یکپارچه در آموزش عالی است.
۵۴۳.

تدوین الگوی دانشگاه نسل چهارم برای دانشگاه های ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی دوره سیزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۲) 31 - 57
تعداد بازدید : ۵۹۴ تعداد دانلود : ۲۷۶
با توجه به تأثیر دانشگاه ها نسل چهارم در تحولات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و رشد و توسعه جوامع محلی و منطقه ای، هدف اصلی این مقاله بررسی ابعاد و تدوین الگوی دانشگاه نسل چهارم برای دانشگاه های ایران است. مقاله حاضر در چارچوب رویکرد کیفی و با به کارگیری راهبرد نظریه داده بنیاد انجام گرفته است. جامعه آماری شامل متخصصان و صاحب نظران حوزه آموزش عالی بوده است که داده های موردنیاز از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 25 صاحب نظر و با استفاده از روش نمونه گیری هدف مند زنجیره ای جمع آوری گردید. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA و بر اساس طرح اشتراوس و کوربین از طریق سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی انجام گرفت. نتایج جهت اعتباریابی و بازبینی در اختیار مصاحبه شوندگان قرار گرفت و با استفاده از فن مرور همتا از پنج متخص ص در حوزه آموزش عالی نظرخواهی شد. یافته ها نشان داد که مؤلفه دانشگاه مسئولیت گرای ارزش آفرین به عنوان پدیده محوری، مؤلفه تحول خواهی و سازگارشوندگی به عنوان عوامل علّی، رهبری مسئولانه، مؤلفه توسعه شایستگی های حرفه ای سرمایه انسانی و برنامه آموزشی و درسی توسعه دهنده به عنوان راهبردهای کنش، مؤلفه های خط مشی گذاری تخصصی و حرفه ای، فرهنگ نوآوری مسئولانه و ساختار تحول آفرین به عنوان شرایط زمینه ای و استقلال دانشگاهی و مؤلفه مدل های مالی توسعه دهنده به عنوان مؤلفه های مداخله ای دانشگاه نسل چهارم شناسایی شدند. پیامد اصلی برهم کنش تمامی مؤلفه های اشاره شده توسعه منطقه ای است که در سه حوزه فرهنگی اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی نقش حیاتی در توسعه و بالندگی جامعه محلی و ملی دارد.
۵۴۴.

شهرهای دانش، شهرهای دانشگاهی و مطالعات آمایش سرزمین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی نهادهای اجتماعی دوره هشتم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۸ 349 - 371

کلیدواژه‌ها: شهرهای دانش شهرهای دانشگاهی آمایش سرزمین آموزش عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۱۴۷
اهداف: پیدایش شهرهای دانش جدید پیامد شکل گیری جامعه دانش محور و اقتصاد دانش بنیان است. ظهور این  مراکز از سویی نتیجه تقارب تئوری های توسعه دانش محورو مدیریت دانش و مطالعات شهری است. از سویی شهر دانش نتیجه آشتی رفاه اقتصادی و ارزش های اجتماعی نیزهست؛ جایی که سرمایه های فکری ، سرمایه اجتماعی، سرمایه انسانی و سرمایه مالی و فیزیکی با هم گره می خورند؛ مکانی که در جذب، حفظ و رشد مغزها کارآمد است. شکل گیری شهرهای دانش عمدتاً از مولفه هایی آغاز شده است که ریشه جغرافیایی داشته و مستقیماً به مبحث آمایش سرزمین ارتباط دارد.شهرهای دانش بیش از سایر اجتماعات انسانی نیازمند افق راهبردی و طرح توسعه و آینده پژو هی هستند بنابراین در طرح های آمایش نیازمند توجه مضاعف اند . امری که درکشورایران مورد کم توجهی قرارگرفته است. هدف اصلی مطالعه حاضر این است که  با توجه به ارکان و ویژگی های  شهرهای دانش و شهرهای دانشگاهی روشن کند چه ملاحظات عمده ای برای تکوین درست این مراکز می بایست مدنظر سیاستگذاران قرار گیرد؟روش مطالعه: این پژوهش ازنظر هدف درزمره تحقیقات کاربردی، ازنظر ماهیت یک پژوهش کیفی، وازنظرروش یک مطالعه تطبیقی-مقایسه ای است.یافته ها:  یافته های مطالعه مقایسه ای نشان می دهد شهرهای دانشگاهی ایران از میان سه گروه ویژگی (توسعه دانشگاهی – توسعه اجتماعی و فرهنگی – ویژگی های ارتباطی) تنها ویژگی نخست را در عمل تحقق داده اند.نتیجه گیری: توسعه شهرهای دانش و شهرهای دانشگاهی در ایران تکثیر واحدهای علمی و مراکز دانشگاهی بوده است نه ارتقا و توسعه هنجارهای علم. حتی تأسیس و توسعه این مراکز در امتداد سنت علمی قدیم ایران نبوده بلکه سرریز ناموزون یک تقاضای اجتماعی مهار نشده بوده است که بدون توجه به اصول آمایش سرزمین به خودی خود شکل گرفته است. نویسنده هشت پیشنهاد برای بهبود این وضعیت درانتهای مقاله ارائه کرده است.
۵۴۵.

ارتقای سلامت معنوی در دانشگاه نسل چهارم(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۷ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ 92-110

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی دانشگاه دانشگاه نسل چهارم سلامت سلامت معنوی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۲ تعداد دانلود : ۱۹۱
سابقه و هدف: توجه به سلامت معنوی در جامعه و شرایط تغییر و تحولات کنونی به ویژه در حوزه های فناوری و اتفاق سریع آن، حاصل برنامه ریزی و عملکرد فرد است که به لحاظ نظری و عملی اهمیت بالایی دارد. ازاین رو، طرح این موضوع در حوزه آموزش عالی به ویژه در دانشگاه نسل چهارم اهمیت آن را دوچندان می کند. بنابراین، هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی شاخص های سلامت معنوی و ارتقای آن در دانشگاه نسل چهارم بود. روش کار: پژوهش حاضر با هدف کاربردی و با رویکرد کیفی-دلفی انجام شد. جامعه پژوهش تمامی استادان شاخص در این حوزه بود که از میان آنان 15 خبره دانشگاهی به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته گردآوری شد. روش تحلیل داده ها، تحلیل محتوا با استفاده از روش کدگذاری در سه سطح باز، محوری و انتخابی بود. اطلاعات به دست آمده از مصاحبه ها در قالب ابعاد، مؤلفه ها و شاخص ها طبقه بندی شد. برای اعتبارسنجی نیز از گروه کانونی شامل 9 نفر از متخصصان خبره در زمینه سلامت و نسل های دانشگاهی استفاده شد. در این پژوهش همه موارد اخلاقی رعایت شده است و مؤلفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده اند. یافته ها: نتایج نشان داد که بُعد بینش با مؤلفه های مفروضات بنیادین و شاخص های ارتباط با خداوند و درک عالم هستی، دین داری و آگاهی و بُعد منش با مؤلفه های ارزش ها، هنجارها و شاخص های اخلاق مداری، خودآگاهی، امید و وجدان کاری و بُعد کُنش با مؤلفه های رفتارها، عملکردها و شاخص های آموزش، هدفمندی، تأثیرگذاری در جامعه، مهارت محور و روحیه کار گروهی از اهم موارد جهت ارتقای سلامت معنوی در دانشگاه نسل چهارم بود. نتیجه گیری: توجه به یافته ها در حوزه های بینش، منش و کُنش از مهم ترین الزامات به منظور ارتقای سلامت معنوی در دانشگاه نسل چهارم است که باید در کنار ویژگی های دیگر این نسل دانشگاهی به آن توجه ویژه شود. نظر به انسان محوربودن فعالیت های دانشگاهی به ویژه در نسل چهارم، تربیتِ سرمایه انسانیِ سالم در همه ابعاد به ویژه بُعد معنوی در دانشگاه نسل چهارم که جامعه محور نیز است، اهمیت بسیار زیادی دارد.
۵۴۶.

آسیب شناسی خصوصی سازی آموزش عالی در ایران

نویسنده:
منبع: رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری سال پنجم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۸۳ 605-620

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی خصوصی سازی فارغ التحصیلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۳ تعداد دانلود : ۱۶۱
خصوصی سازی یکی از روندهای اصلی جهانی آموزش عالی است. با اینکه از دانشگاه های خصوصی در بسیاری از کشورهای خارجی استقبال شده است لذا عوامل متعددی باعث گسترش آموزش عالی خصوصی در کشورها می شود. تقاضای اجتماعی و سیاست دولت برای ارتقای سطح دانش مردم، سبب شده است که خصوصی سازی آموزش عالی در ایران شتاب زیادی را تجربه نماید. درنظر نگرفتن زیرساخت های لازم آموزش خصوصی در ایران باعث آسیب هایی به آموزش عالی شده است و مرور مبانی نظری و تجربی در این زمینه نشان داد که آسیب های فراوانی در این حوزه وجود دارد که مهمترین آن ها شامل توجه صرف به انتقال علم و نپرداختن به تولید آن، ضعف پژوهش و ناتوانی در ایجاد ارتباط با بخش های بکارگیرنده فارغ التحصیلان و ناکافی بودن اعضای هیئت علمی در دانشگاه ها است. به نظر می رسد سازمان دهی مجدد بخش عمومی آموزش عالی و همسویی بیشتر آن با اهداف کلان آموزشی عالی در کشور ضروری باشد تا از اتلاف سرمایه های انسانی با تزریق علوم بی ثمر در این نوع از مراکز ممانعت شود.
۵۴۷.

تحلیل عوامل مؤثر بر خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۴ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۵ 75 - 94

کلیدواژه‌ها: خودکارآمدی پژوهشی آموزش عالی دانشجویان تحصیلات تکمیلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۴ تعداد دانلود : ۱۵۸
امروزه پرورش انسان های مبتکر، خلاق و خودکارآمد در پژوهش به یکی از دغدغه های اصلی کشورها تبدیل شده است و یکی از آرمان های جوامع امروزی، پرورش افراد پژوهشگر است که باعث رشد و اعتلای خود و جامعه شوند. یکی از راه های رسیدن به این هدف توجه به آموزش و به صورت خاص آموزش عالی و موضوع آموزش مبتنی بر پژوهش است. خودکارآمدی پژوهشی میزان آمادگی دانشجویان در رابطه با فعالیت های پژوهشی را مورد سنجش قرار می دهد چنانچه دانشجویان از فرآیندهای خودکارآمدی پژوهشی استفاده نمایند می توانند به طور مؤثر مطالعه و پژوهش کنند، بر چگونگی مطالعه ی درسی و پژوهشی خود نظارت نمایند و عملکرد تحصیلی و پژوهشی بهتری داشته باشند. بنابراین بررسی خودکارآمدی پژوهشی، تحلیل و واکاوی عوامل مؤثر بر آن، به دلیل تأثیر بر انجام موفقیت آمیز پژوهش و دنبال کردن آن در دانشجویان تحصیلات تکمیلی، اهمیت می یابد و می تواند پاسخگوی بسیاری از مسائل و مشکلات انگیزشی دانشجویان در انجام پژوهش و همچنین کمک بزرگی برای اعضای هیأت علمی جهت شناسایی نقاط قوت و ضعف دانشجویان شان در انجام پژوهش باشد. یافته های تحقیق نشان داد تجربه پژوهشی، انگیزش تحصیلی، ارتباط استاد- دانشجو، جو و محیط پژوهش، تشویق کلامی و برانگیختگی فیزیولوژیکی از عوامل مؤثر بر خودکارآمدی پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی می باشد.
۵۴۸.

شناسایی نشانگرهای هدف های برنامه درسی دانشگاه نسل چهارم در آموزش عالی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 101 - 125

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی دانشگاه نسل چهارم هدف آموزش عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۹ تعداد دانلود : ۱۸۱
از نگاه بیشتر متخصصان آموزشی ،اهداف مهم ترین منبع کاربست نشانگرهای دانشگاه نسل چهارم و پرورش دانش آموختگانی خلاق است. در واقع پیاده سازی نشانگرهای دانشگاه نسل چهارم در اهداف برنامه درسی باعث بهبود مستمر کیفیت آموزش عالی و ارتقای کارآمدی واثربخشی آن خواهد گردید. پژوهش حاضر با هدف شناسایی نشانگرهای اهداف برنامه درسی دانشگاه نسل چهارم در آموزش عالی ایران انجام شد. روش پژوهش حاضر کیفی از نوع مطالعه موردی کیفی بوده است. مشارکت کنندگان پژوهش، اعضای هیئت علمی دانشگاه ها بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از نوع گلوله برفی انتخاب شدند؛ بدین منظور با 20 نفر از متخصصان و اعضای هیئت علمی دانشگاه های کشور که در حوزه برنامه درسی و آموزش عالی صاحب نظر هستند، مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. روایی داده ها با استفاده از چهار معیار قابل قبول بودن، انتقال پذیری، قابلیت اطمینان و تأییدپذیری و پایایی آن با استفاده از روش مستندسازی انجام گرفت. مصاحبه ها، پس از پیاده شدن، به صورت ساختاری و تفسیری تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها حاکی از آن بود که مهم ترین شاخص های اهداف در برنامه درسی دانشگاه نسل چهارم عبارت اند از: تعامل و مشارکت کارفرمایان در فرایند تدوین اهداف، توجه به خوداشتغالی و کارآفرینی دانشجویان در تدوین اهداف، تدوین اهداف بر مبنای استانداردها و شایستگی های بین المللی دانشگاه های نسل چهارم، کاربست آموزه های بین رشته ای و فرارشته ای در تدوین اهداف، بهره گیری از دیدگاه های نوآورانه و دانش نوین، کاربست رویکرد آینده پژوهانه و توجه به پاسخ گویی اجتماعی در تدوین هدف های برنامه درسی.
۵۴۹.

شناسایی شاخص های مطلوب برای فعالیت های یاددهی و یادگیری دروس رشته های علوم انسانی دانشگاه ها و میزان توجه به آن ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی تربیتی سال هفدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۰ 327-364

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی فعالیت یاددهی و یادگیری رشته های علوم انسانی دانشگاه ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۱۴۳
پژوهش حاضر باهدف شناسایی شاخص های مطلوب برای فعالیت های یاددهی و یادگیری دروس رشته های علوم انسانی دانشگاه ها و میزان توجه به آن ها انجام شد. در پژوهش حاضر، از طرح ترکیبی و از نوع اکتشافی متوالی استفاده شد. در بخش کیفی با 20 نفر از متخصصان و اعضای هیئت علمی دانشگاه های کشور که در حوزه فعالیت های یاددهی و یادگیری صاحب نظرهستند، مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد. جامعه آماری بخش کمی دانشجویان دانشگاه ها بودند که به روش خوشه ای چندمرحله ای، تعداد 360 نفر انتخاب شدند. در بخش کمی، از روش توصیفی – پیمایشی بهره گرفته شده است. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته جمع آوری شد. برای تعیین روایی سؤال های مصاحبه و پرسشنامه از روایی صوری و محتوایی و برای برآورد پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. برای تحلیل داده های پژوهش در بخش کیفی از مقوله بندی باز و در بخش کمی از آمار توصیفی و استنباطی بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد ده شاخص از منظر مصاحبه شوندگان مهم ترین شاخص های فعالیت های یاددهی و یادگیری بودند. یافته های کمی نشان داد میانگین عمل به شاخص های فعالیت های یاددهی و یادگیری در دروس رشته های علوم انسانی دانشگاه ها نامطلوب بوده و نیاز به توجه بیشتری دارد. واژه های کلیدی: فعالیت یاددهی و یادگیری، رشته های علوم انسانی دانشگاه ها.
۵۵۰.

شناسایی مؤلفه های برنامه درسی مبتنی بر مهارت در آموزش عالی و ارائه یک مدل: مطالعه ای فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی آموزش عالی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 103 - 137

کلیدواژه‌ها: مهارت محوری برنامه ی درسی مهارت محور آموزش عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۱۴۲
آموزش های مهارتی یکی از ابعاد مهم توسعه پایدار به ویژه در توانمندسازی سرمایه انسانی است. از این رو هدف پژوهش حاضر تبیین مولفه های برنامه درسی مبتنی بر مهارت در آموزش عالی می باشد، این پژوهش با رویکرد کیفی و با استفاده از روش فراترکیب  هفت مرحله ای سندلوسکی و بارسو (2007) انجام شده است. بدین منظور ابتدا با هدف تعیین جهت گیری مطالعه، سوالات پژوهش تعیین و سپس به منظور گردآوری اطلاعات برای پاسخ به سوالات پژوهش، با بررسی منابع نوشتاری معتبر و مرتبط با برنامه های درسی مهارتی و مهارت ورزی، تعداد 87 منبع مرتبط شناسایی شد و از این تعداد، 22 منبع نوشتاری مرتبط، بر اساس معیارهای ارزیابی کیفیت، به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و طی سه مرحله کدگذاری مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج تحقیق 390 شاخص یا معرف در قالب کدهای باز، 26 مولفه در قالب کدهای محوری و 5 بُعد در قالب کدهای انتخابی از جمله الزامات فردی، الزامات مهارتی، الزامات محیطی، الزامات دانشگاهی و الزامات آموزشی و پژوهشی شناسایی شدند. از یافته های این پژوهش، می توان در سیاست گذاری های آموزش عالی در راستای بهبود برنامه های درسی مهارت ورزی در آموزش عالی استفاده کرد. 
۵۵۱.

طراحی واعتباریابی بکارگیری ابزارهای رایانش ابری با رویکرد یادگیری مشارکتی درآموزش عالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی آموزش عالی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 277 - 312

کلیدواژه‌ها: ابزارهای رایانش ابری آموزش عالی رویکرد یادگیری مشارکتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۱۵۲
هدف این پژوهش ارائه الگوی بکارگیری ابزارهای رایانش ابری با رویکرد یادگیری مشارکتی و اعتبارسنجی آن است.  پژوهش حاضر آمیخته از نوع اکتشافی (کیفی – کمی) است. روش پژوهش در مرحله کیفی، تحلیل محتوا است. مشارکت کنندگان در بخش کیفی با استفاده از نمونه گیری هدفمند(گلوله برفی) 20 نفر از خبرگان مهندسی کامپیوتر و برنامه ریزی درسی مطلع از فناوری آموزش انتخاب شدند و گردآوری اطلاعات تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت.  جامعه آماری در بخش کمی کلیه اعضای هیات علمی مهندسی کامپیوتر و برنامه ریزی درسی مطلع از فناوری آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی استان مازندران در سال 98 بود. روش نمونه گیری در بخش کمی طبق جدول مورگان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انجام پذیرفت. جهت تحلیل داده ها از آمار توصیفی، تحلیل محتوای مصاحبه ها با استفاده از روش کدگذاری( کد باز، محوری و انتخابی) و تحلیل اکتشافی - تأییدی با استفاده از نرم افزارSPSS صورت گرفته است.نتایج حاصل از تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که همبستگی های موجود در بین داده ها برای تحلیل عاملی مناسب می باشند و از انسجام لازم و کافی برای تبیین عوامل و مولفه های بکارگیری ابزارهای رایانش ابری با رویکرد یادگیری مشارکتی درآموزش عالی و زیرمقیاس های آن برخوردار می باشند.
۵۵۲.

شناسایی و تبیین بایسته های راهبرد یاددهی-یادگیری خود راهبر، متناسب با ویژگی های نسلی دانشجویان امروز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی آموزش عالی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 333 - 364

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی دوره کارشناسی یاددهی - یادگیری خودراهبر ویژگی های نسلی نسل جدید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۶ تعداد دانلود : ۱۶۳
پژوهش حاضر، با هدف شناسایی و تبیین بایسته های راهبرد یاددهی-یادگیری خودراهبر، متناسب با ویژگی های نسلی دانشجویان دوره کارشناسی امروز با روش آمیخته (اکتشافی متوالی) انجام شد. در بخش کیفی با 29 نفر از افراد صاحب نظر کشوری در موضوع تحقیق، مصاحبه نیمه ساختاریافته به عمل آمد و به روش تحلیل محتوا به صورت ساختاری و تفسیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری بخش کمی شامل اعضای هیأت علمی و دانشجویان دوره کارشناسی بود که نمونه پژوهش از بین آنها به روش طبقه ای، متناسب با حجم، انتخاب شد. داده های بخش کمی از طریق پرسشنامه محقق ساخته، مستخرج از بخش کیفی جمع آوری شد و برای تحلیل آن از آمار توصیفی و استنباطی بهره گیری شد. بر اساس یافته های پژوهش، از منظر صاحب نظران، اساتید و دانشجویان، 9 شاخص، جزء مهمترین بایسته های راهبرد یاددهی-یادگیری خودراهبر، متناسب با ویژگی های نسلی دانشجویان دوره کارشناسی امروز هستند که می بایست مورد توجه مدرسان قرار گیرد. در میان این نه شاخص، پنج عنصر«ضرورت خودمدیریتی دانشجویان در یادگیری»، «مشارکت دهی دانشجویان در تدریس»، «هدایت دانشجویان به یادگیری مادام العمر»، «توجه به استعداد فردی دانشجویان در شکل انجام تکالیف» و «کاربست روش های تدریس مورد علاقه دانشجویان» در صدر قرار دارند.
۵۵۳.

مطالعه پدیدارشناسانه تجربه زیسته دانشجویان ایرانی به عنوان دانشجویان بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی آموزش عالی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 365 - 394

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی بین المللی سازی آموزش عالی تحرک بین المللی دانشجو دانشجویان بین المللی دانشجویان ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۸ تعداد دانلود : ۱۲۶
یکی از استراتژی های معمول کشورها در تحقق اهداف بین المللی سازی آموزش عالی، تبادل دانشجو با کشورهای دیگر است. مقاله حاضر بخشی از پژوهشی کیفی است که با رویکردی پدیدارشناسانه بدنبال کشف تجربیات عمیق دانشجویان ایرانی به عنوان دانشجویان بین المللی در دانشگاه های کشور بلژیک انجام شده است. انتخاب مشارکت کنندگان از طریق نمونه گیری هدفمند و جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و برای تحلیل داده ها از روش هفت مرحله ای کلایزی استفاده شده است. یافته ها براساس تجربه زیسته دانشجویان نشان دهنده «مزیت تحصیل» در دانشگاه مقصد شامل کیفیت یادگیری، کیفیت پژوهش، تسهیلات علمی در دسترس و «افزایش ارتباط بینافرهنگی» بدلیل تنوع دانشجویان بین المللی در دانشگاه مقصد و همچنین «افزایش شانس شغلی» متاثر از اعتبار جهانی دانشگاه، ارتباطات بین المللی و ارتباط مستمر دانشگاه با بخش صنعت و تاثیر غیر مستقیم قوانین مهاجرت است. از سوی دیگر،یافته ها حاوی چالش هایی مانند ناکافی بودن دانش زبانی دانشجویان ، تفاوت نظام آموزشی مقصد و مبدا و همچنین تفاوت های فرهنگی است که دانشجویان ایرانی در کشور مقصد با آن مواجه هستند. نتایج پژوهش اگرچه متاثر از پیامدهای حاصل از تجارب دانشجویان، شامل ارتقای توانش آکادمیک، ارتقای توانش بین فرهنگی، افزایش شانس شغلی و ارتقای توانش فردی نشان دهنده موفقیت نسبی اهداف برنامه تحرک بین المللی دانشجویان است اما در خصوص چالش های پیش روی دانشجویان، نیازمند توجه هر سه گروه از ذینفعان، خصوصا کشور مبدا و مقصد به الزاماتی دارد که مقاله در انتها به آنها اشاره داشته است. 
۵۵۴.

ارائه الگوی شایستگی های حکمرانِ خوب دانشگاهی: رویکردی کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های مدیریت عمومی سال چهاردهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۵۴ 115 - 141

کلیدواژه‌ها: حکمران خوب دانشگاه شایستگی های حکمران دانشگاهی آموزش عالی رویکرد کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۲۰۷
در قرن بیست و یکم نهادهای تولید دانش، به خصوص دانشگاه ها، مسئولیت سنگینی دارند و برای تحقق رسالت ها و کارکردهایی که جامعه از نهادها و به ویژه از دانشگاه انتظار دارد، باید بتوانند از حداکثر توان و ظرفیت خود استفاده کنند. از اهم ظرفیت های قابل استفاده در دانشگاه که به نحوی بر سایرین اشراف دارد، ظرفیت و شایستگی های مدیریتی و حکمرانی آن است و رییس یا حکمرانِ دانشگاه با بالاترین مسئولیت اجرایی و علمی باید با ایفای عالی نقش حکمرانی و مدیریتی، زمینه تحقق رسالت ها و اهداف دانشگاه را فراهم آورد. در پژوهش حاضر برای دستیابی به این هدف، از روش پژوهش کیفی جهت ارائه الگوی شایستگی های حکمرانِ خوب دانشگاهی بهره گرفته شد. به همین منظور تعداد ۲۳ نفر از اساتید و خبرگان آموزش عالی مطلع نسبت به موضوع و با راهبرد نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و به صورت نیمه ساختاریافته مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای تحلیل داده ها از تکینک تحلیل موضوعی (تم) استفاده شد. به منظور بررسی کیفیت داده ها، اعتبار (باورپذیری) و اعتماد (اطمینان پذیری) یافته ها تامین شد. پس از پیاده سازی محتوای مصاحبه ها و تحلیل آن ها، هفت شایستگی اصلی (شایستگی رهبری-مدیریتی، شایستگی سازمانی، شایستگی تخصصی/فنی، شایستگی عملکردی، شایستگی فردی-شخصیتی، شایستگی معنوی/اخلاقی و شایستگی ارزش آفرینی) برای الگوی شایستگی های حکمرانِ خوب دانشگاهی شناسایی و کشف گردید. هفت شایستگی اصلی این مطالعه کیفی می تواند به عنوان یکی از الگوهای مناسب در انتخاب و انتصابِ حکمرانانِ دانشگاهی مورد استفاده قرار بگیرد.
۵۵۵.

طراحی و اعتباریابی الگوی کارآفرینی اجتماعی نظام آموزش عالی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در نظام های آموزشی دوره ۱۵ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵۴ 33 - 50

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی روش تحقیق ترکیبی کارآفرینی اجتماعی نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۲ تعداد دانلود : ۱۶۲
کارآفرینی اجتماعی، راهبردی اساسی برای توسعه پایدار است؛ آموزش عالی نیز، آبشخور تحولات بنیادین در نهادینه سازی کارآفرینی اجتماعی است. هدف پژوهش حاضر، طراحی و اعتباریابی الگوی کارآفرینی اجتماعی برای نظام آموزش عالی ایران بود. پژوهش حاضر از طریق روش تحقیق ترکیبی انجام شد. در بخش کیفی پژوهش، از طریق نمونه گیری هدفمند، با 15 نفر از صاحب نظران آموزش عالی مصاحبه به عمل آمد. بر این اساس، پرسشنامه ای ساخته شد. در بخش کمی پژوهش نیز، از طریق نمونه گیری تصادفی، 384 نفر از دانشجویان دانشگاه های شهر تهران انتخاب و پرسشنامه روی آنها اجرا شد. داده های پژوهش، در بخش کیفی، با روش نظریه زمینه ای؛ و در بخش کمی، از طریق مدل یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج نشان داد، عوامل زیرساختی، طراحان و متخصصان برنامه ریزی درسی، دانشجو، استاد، عدم آینده پژوهی کارآفرینی، اقتصادی، سیاست های آموزش عالی، پیامدهای اقتصادی و اجتماعی، مدیریت آموزش عالی، عوامل فرهنگی، اجتماعی و برنامه های درسی و کیفیت ناکارآمد، عوامل کارآفرینی اجتماعی نظام آموزش عالی ایران هستند. بر این اساس، در یک چشم انداز کلی، پدیده کارآفرینی اجتماعی در آموزش عالی، به نام عاملیت وجودی شناسایی شد.
۵۵۶.

پیش بایست های راهبرد یاددهی-یادگیری دیالوژیک، متناسب با ویژگی های نسلی دانشجویان دوره کارشناسی امروز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در برنامه درسی سال نهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۸ ۹۸-۶۷

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی دوره کارشناسی یاددهی - یادگیری دیالوژیک ویژگی های نسلی نسل جدید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۸ تعداد دانلود : ۱۴۹
پژوهش حاضر، با هدف شناسایی و تبیین پیش بایست های راهبرد یاددهی-یادگیری دیالوژیک، متناسب با ویژگی های نسلی دانشجویان کارشناسی امروز با روش آمیخته اکتشافی انجام شد. ابزارهای مورد استفاده در بخشهای کیفی و کمی، به ترتیب، مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته بود. تحلیل یافته ها در قسمت کیفی بر مبنای نظریه داده بنیاد و در قسمت کمی، توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری بخش کیفی، صاحب نظران دو حوزه علوم تربیتی و علوم اجتماعی بود که نمونه از بین آنها به صورت هدفمند، تا حد اشباع اطلاعات، ادامه یافت. جامعه آماری بخش کمی شامل اساتید و دانشجویان دوره کارشناسی بود که نمونه از بین آنها به روش تصادفی طبقه ای، متناسب با حجم انتخاب شد. بر اساس یافته ها، 8 پیش بایست مهم مورد شناسایی واقع شد که در میان آنها، «ایجاد زمینه های بحث و نقد علمی در تدریس» در صدر قرار دارد. در نتیجه، انگیزه مندی تحصیلی و رشد علمی دانشجویان امروز، منوط به اهتمام مدرسان در کاربست پیش بایست های مذکور است.
۵۵۷.

سنتزپژوهی چالش های انتقال از آموزش حضوری به آموزش مجازی در آموزش عالی با توجه به دنیاگیری کووید-19(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نظریه و عمل در برنامه درسی سال نهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۸ ۱۷۶-۱۳۱

کلیدواژه‌ها: چالش های آموزش مجازی آموزش عالی کووید-19 کرونا سنتزپژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۵۷
این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، کیفی از نوع سنتزپژوهی است. در این پژوهش، برای تجزیه و تحلیل داده ها از چارچوب ارائه شده توسط الو و کیگناس (2008) استفاده شد. قلمرو پژوهش و اصلی ترین منابع گردآوری داده ها، پژوهش های متعددی است که متناسب با ارتباط موضوعی و به روش پریسما تعداد 69 نمونه به صورت هدفمند انتخاب شدند. در مراحل بعدی، کدگذاری و طبقه بندی اطلاعاتی انجام شد؛ که حاصل ترکیب مقولات و نتایج تحلیل منجر به استخراج چارچوب مفهومی در ارتباط با چالش های انتقال از آموزش حضوری به آموزش مجازی و ارایه ی راهبردهای مناسب برای این انتقال گردید. به طور کلی، چالش های انتقال به آموزش مجازی در چهار طبقه و 22 کد استخراج گردید و راهبردهای انتقال موفقیت آمیز از آموزش حضوری به آموزش مجازی نیز در هفت طبقه و 17 کد ارایه شدند.
۵۵۸.

بررسی یادگیری الکترونیکی درآموزش عالی

نویسنده:
منبع: راهبردهای نو در روانشناسی و علوم تربیتی دوره سوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۲ 84 - 95

کلیدواژه‌ها: یادگیری الکترونیک آموزش عالی دانشجویان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۱۴۸
یادگیری الکترونیکی به عنوان یکی از نسل های نوظهور آموزش از راه دور، به سرعت در اکثر نظام های آموزشی رشد و گسترش یافته است. امروزه، اینترنت بزرگ ترین شبکه در دنیا است که از هزاران شبکه کامپیوتری به هم متصل شده (ملی، محلی، تجاری و سازمانی) تشکیل می شود. یادگیری بر مبنای اینترنت، زیرمجموعه ی یادگیری بر خط است. در یادگیری بر مبنای کامپیوتر، یادگیرنده به شبکه متصل نبوده و مواد یادگیری بیشتر به صورت محلی تولید و توزیع می شوند؛ بنابراین یادگیری بر مبنای کامپیوتر زیرمجموعه یادگیری برخط نیست ولی ازآنجاکه به عنوان یک رسانه الکترونیکی فرایند یادگیری را تسهیل می کند جزء آموزش های الکترونیکی محسوب می شود. در این پژوهش بر آنیم تا به بررسی یادگیری الکترونیک بپردازیم و متغیرهایی چون یادگیری الکترونیک در آموزش عالی و یادگیری الکترونیک برای دانشجویان را بررسی کنیم. قطعاً مطالعه این مقاله می تواند افق جدیدی را در زمینه یادگیری الکترونیکی پیش روی ما بگشاید.
۵۵۹.

آموزش الکترونیکی: پارادایمی نوین در کشورهای درحال توسعه دردوران پاندمی کرونا

نویسنده:
منبع: راهبردهای نو در روانشناسی و علوم تربیتی دوره سوم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱۲ 182 - 199

کلیدواژه‌ها: یادگیری الکترونیک آموزش عالی کشورهای در حال توسعه کرونا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۷ تعداد دانلود : ۱۵۵
بحران کرونا، کلیه نهادهای جامعه جهانی را با چالش های زیادی مواجه ساخته است. در طول تاریخ، بشر کوشیده راه حل مناسبی برای بحران های پیش آمده پیدا کند. آموزش الکترونیکی به عنوان پارادیمی نوین با هدف ادامه آموزش در طول همه گیری کرونا تعریف شده است. به نظر می رسد کشورهای توسعه یافته زیرساخت های فناوری لازم برای گذار از آموزش حضوری به دیجیتال را دارا هستند. ولی در مقابل، کشورهای درحال توسعه به طور کامل برای این انتقال آماده نیستند. هدف این پژوهش واکاوی پدیده آموزش الکترونیکی و بررسی چالش های راه اندازی و اجراء آن در بخش های مختلف دانشگاه در دوران کرونا با تمرکز بر کشورهای درحال توسعه است. مطالعه کیفی حاضر به روش تحلیل محتوای اسناد انجام شد. ابتدا با استفاده از کلمات کلیدی اختصاصی جستجوی جامع در بانک های اطلاعاتی معتبر انجام گردید. با مرور منابع الکترونیک، تمامی اسناد و مقالات موجود مرتبط با آموزش الکترونیک و بیماری کرونا، در بازه زمانی 2019 تا 2021 جستجو و جمع آوری شد. پس از غربالگری چندمرحله ای نهایتاً 40 سند انتخاب و سپس تجزیه وتحلیل نهایی انجام گردید. درمجموع نتایج این پژوهش نشان داد که باوجوداینکه آموزش الکترونیک در شرایط پاندمی کمک شایانی در دستیابی به اهداف آموزشی نموده است ولی در جوامع درحال توسعه این روش آموزش با چالش های اساسی مواجه است و کاربران همچنان به آموزش حضوری تمایل دارند.
۵۶۰.

فراترکیب مؤلفه های فرهنگ سازمانی دانشگاه (رویکردی کیفی جهت بازشناسی اولویت های جامعه دانشگاهی شایسته محور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت فرهنگ سازمانی سال بیستم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۶۴) 257 - 290

کلیدواژه‌ها: آموزش عالی جامعه دانشگاهی شایسته محور فراترکیب فرهنگ سازمانی دانشگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۳۰۰
هدف از این پژوهش ارائه و بازشناسی و فراترکیب مؤلفه های فرهنگ سازمانی دانشگاهی بود. پژوهش بر اساس روش فراترکیب مقالات داخلی و خارجی دَه سال اخیر (از سال 2010 تا سال 2020) به انجام رسید. یافته های پژوهش نیز در سه بخش مفروضات، ارزش ها، و مصنوعات تحلیل و بررسی شد. نتایج 74 مقاله بر اساس 88 مؤلفه به ترتیب اولویت و اهمیت نشان داد در سازه مفروضات مبانی ارزشی سازمان و بهزیستی جسمی روحی در مؤلفه معرفت شناسی و هویت سازمانی و تجربیات سازمانی در مؤلفه هویت یابی دارای اهمیت هستند. در سازه ارزش ها مؤلفه هایی چون شایستگی های دانشگاهیان، مشارکت جویی و تیم مداری، استقلال و آزادی علمی، یادگیری سازمانی و شیوه های یادگیری (به عنوان هنجارها)، و کلیشه های منفی (به عنوان ناهنجارها) و در سازه مصنوعات مؤلفه هایی مانند بستر ارتباطی، تعامل افراد (ساختار)، مدیریت دانشگاهی و نقش رهبری (منابع انسانی)، تخصیص منابع و چانه زنی بر سر منابع، و جوّ تغییر و تحول سازمانی (فرایندها) شناسایی شد. بنابراین، سازه مصنوعات مهم ترین اولویت جامعه دانشگاهی شایسته محور تعیین شد که بخش عمده آن در بخش ساختار قابل تبیین است.