بهمن خسروی پور

بهمن خسروی پور

مدرک تحصیلی: استاد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ملاثانی، ایران

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۹۳ مورد.
۱.

چالش های مهم ترویج کشاورزی در راستای توسعه پایدار روستایی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۸ تابستان ۱۴۰۴ شماره ۳ 366 - 380

کلیدواژه‌ها: مؤلفه های توسعه پایدار ترویج کشاورزی توسعه پایدار توسعه پایدار روستایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳ تعداد دانلود : ۳
توسعه پایدار روستایی پدیده ای پیچیده و تابعی از عوامل مختلف (اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و ...) در درون و بیرون جامعه روستایی است و هدف غایی آن پایداری و توسعه نظام روستا می باشد. ترویج کشاورزی به عنوان یک رویکرد جامع و پایدار، مهم ترین عامل ایجاد تغییر در جوامع روستایی است که می تواند در فرایند توسعه پایدار نقش مهم و مؤثری ایفا نماید. این مهم زمانی تحقق می یابد که محتوای برنامه های ترویج کشاورزی متناسب با ابعاد توسعه روستایی تدوین شده باشد. جهت پذیرش این برنامه ها در جوامع روستایی می بایست برنامه ها بر اساس اولویت بندی نیازهای واقعی جامعه در راستای ابعاد توسعه پایدار طرح ریزی شده باشند تا ترویج بتواند با ارتباط نزدیک با افراد جامعه روستایی عملکرد مثبتی داشته باشد بنابراین توجه به ترویج کشاورزی و سرمایه گذاری در آن می تواند بسیاری از موانع و معضلات کشاورزان را به عنوان متولیان توسعه جهت حرکت به سمت توسعه پایدار روستایی بر طرف نماید. توجه به چالش ها و اقدام به رفع آن ها دستیابی به توسعه پایدار روستایی است، زیرا اصلاحات در این زمینه نه تنها به بهبود وضعیت کشاورزی و افزایش بهره وری کمک می کند، بلکه می تواند به حفظ منابع، توسعه اجتماعی و اقتصادی و بهبود کیفیت زندگی جوامع روستایی نیز بیانجامد. این مطالعه که به روش مروری تهیه شده، ضمن بیان مفهوم و ماهیت توسعه پایدار روستایی، اهداف آن و اصول مربوطه، به بررسی رسالت ترویج کشاورزی در توسعه پایدار روستایی و برخی چالش های ترویج کشاورزی برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی پرداخته است.
۲.

عوامل مؤثر بر پذیرش طرح یکپارچه سازی اراضی (مطالعه موردی: کشاورزان شهرستان رامهرمز)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۸ تابستان ۱۴۰۴ شماره ۳ 514 - 529

کلیدواژه‌ها: یکپارچه سازی اراضی پذیرش مدل نشر مدل ساختار مزرعه مدل چند بعدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴ تعداد دانلود : ۲
غیر کارآ بودن مدیریت مزرعه، عدم استفاده از تکنولوزی و ماشین آلات کشاورزی، پایین بودن بهره وری عوامل تولید و غیره همگی به نوعی در ارتباط با پراکندگی اراضی هستند. متخصصین برای رفع مشکلات و عوارض ناشی از پراکندگی اراضی، راه حل منطقی و قابل اجرای یکپارچه سازی اراضی را که راهبردی بنیادی در ارتباط با اندازه ی زمین است توصیه می کنند. هدف این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر پذیرش طرح یکپارچه سازی اراضی از دیدگاه کشاورزان شهرستان رامهرمز بوده است. روش پژوهش از لحاظ نحوه جمع آوری داده ها پیمایشی و از نظر هدف کاربردی می باشد و جامعه آماری آن را کشاورزان شهرستان رامهرمز به تعداد6000 نفر تشکیل می دهند که از این تعداد با استفاده از جدول مورگان تعداد 360 به عنوان نمونه ی آماری تعیین شدند که در سه گروه پذیرند گان (120)، عدم ادامه دهندگان (120) و غیرپذیرند گان (120) قرار دارند. در نمونه گیری از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای غیر سهمیه ای استفاده گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای محقق ساخت بوده که روایی آن براساس نظر جمعی از اعضای هیات علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی تأیید وپایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای بخش های مختلف آن 69/0 تا 88/0 محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSSv(20) صورت گرفت. نتایج نشان داد که هر سه مدل نشر، ساختار مزرعه و چند بعدی قادر به تفکیک پذیرند گان، عدم ادامه دهندگان و نپذیرندگان طرح یکپارچه سازی اراضی کشاوری هستند اما مدل چند بعدی بهتر از سه مدل دیگر قادر به تفکیک سه گروه است
۳.

مروری بر نظام های بهره برداری کشاورزی در ایران

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۸ تابستان ۱۴۰۴ شماره ۳ 282 - 299

کلیدواژه‌ها: نظام های بهره برداری پایداری چالش های کشاورزی شرکت های سهامی زراعی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳ تعداد دانلود : ۵
بخش کشاورزی در ایران، با وجود پیشرفت ها و نقش حیاتی که در امنیت غذایی، اشتغال زایی، صادرات، صنایع غذایی و هم چنین تآمین مواد اولیه و غیره دارد، با چالش هایی مانند تکه تکه شدن اراضی، تخریب محیط زیست و ناپایداری نظام های بهره برداری مواجه است که بر تولید، توسعه روستایی، اشتغال و امنیت غذایی اثر می گذارد. نظام های بهره برداری کشاورزی، که اساس کشاورزی ایران را تشکیل می دهند، تحت تأثیر شرایط طبیعی، انسانی و تصمیمات سیاسی قرار دارند. تاریخچه نشان دهنده این می باشد که کشاورزی برای تأمین نیازهای بشر شکل گرفته و در مواجهه با چالش ها و تحولات، دچار ناهماهنگی بین واحدهای بزرگ و کوچک شده است برای بهبود نظام های بهره برداری کشاورزی، توجه به ابعاد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی و هم چنین پایداری این نظام ها حائز اهمیت است.. این مقاله که به روش مروری و با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایت های اینترنتی تهیه شده، به بررسی نظام های مختلف بهره برداری کشاورزی، به بیان ابعاد آن ها، چالش و تأثیر آن ها در بخش کشاورزی پرداخته است.
۴.

بررسی و تحلیل پیش بینی رفتار حفاظت از برق خانگی با استفاده از تئوری توسعه یافته رفتار برنامه ریزی شده، مطالعه موردی: خانوارهای روستایی استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره ۱۶ بهار ۱۴۰۴ شماره ۱ (پیاپی ۶۱) 159 - 177

کلیدواژه‌ها: حفاظت از برق خانوارهای روستایی رفتار تئوری رفتار برنامه ریزی شده

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۶۸
امروزه با افزایش جمعیت و با توجه به گسترش شبکه برق به روستاها و افزایش تعداد محور مصرف کنندگان، رفتارهای حفاظت از برق و صرفه جویی در مصرف برق دارای اهمیت فراوانی است. هدف از این مطالعه بررسی رفتار خانوارهای روستایی استان خوزستان با استفاده از تئوری توسعه یافته رفتار برنامه ریزی شده نسبت به حفاظت از برق بوده است. جامعه آماری پژوهش را خانوارهای روستایی دو شهرستان باغملک و حمیدیه در استان خوزستان (8450=N) تشکیل داده و با استفاده از فرمول کوکران، نمونه ای به حجم 440 خانوار تعیین و از روش نمونه گیری چندمرحله ای خوشه ای تصادفی، خانوارها انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه ای بود که روایی صوری آن توسط متخصصین شامل دو گروه اعضای هیئت علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی و کارشناسان سازمان آب و برق تأیید گردید. افزون بر این، برای تعیین میزان پایایی بخش های مختلف پرسشنامه، از پیش آزمون و محاسبه ضریب آلفا کرونباخ استفاده شد که بین 71/0 تا 95/0 بود و مورد تأیید قرار گرفت. نتایج تجزیه وتحلیل مدل معادله های ساختاری نشان داد، متغیرهای هویت خود، نگرش، هنجار اخلاقی و هنجار ذهنی متغیرهای مؤثر بر قصد رفتاری خانوارهای روستایی به صورت مثبت و مستقیم و رفتار به صورت مثبت و غیرمستقیم می باشند و این متغیرها در نهایت توانستند به ترتیب 51 و 45 درصد از تغییرات متغیرهای قصد رفتاری و رفتار خانوارهای روستایی را برای حفاظت از برق خانگی پیش بینی کنند
۵.

سنجش میزان موفقیت دوره های آموزش ضمن خدمت در ارتقای مهارت های حرفه ای کارکنان جهاد کشاورزی شهرستان اهواز

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲۴ 377 - 388

کلیدواژه‌ها: آموزش ضمن خدمت مهارت های حرفه ای جهاد کشاورزی اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۴ تعداد دانلود : ۲۲۷
هدف اصلی این پژوهش سنجش میزان موفقیت دوره های آموزش ضمن خدمت در ارتقای مهارت های حرفه ای کارکنان جهاد کشاورزی شهرستان اهواز است. روش پژوهش آزمون t و آزمون F، رگرسیون و همبستگی می باشد. جامعه آماری مورد بررسی این پژوهش را کلیه کارکنان شاغل در سازمان جهاد کشاورزی شهرستان اهواز در سال 1397 تشکیل داده اند که طبق استعلام صورت گرفته از سازمان جهاد کشاورزی تعدا آنها 750 نفر می باشد که از این تعداد با استفاده از جدول مورگان 230 نفر، به عنوان نمونه انتخاب شد. برای گردآوری داده های مورد نیاز پژوهش از پرسشنامه استاندارد استفاده شده است. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که بین میزان موفقیت دوره های آموزش ضمن خدمت بر حسب جنسیت و سطح تحصیلات تفاوت آماری معنی داری وجود ندارد. همچنین برای شناسایی عوامل موثر بر میزان موفقیت دوره های آموزش ضمن خدمت از آزمون رگرسیون استفاده شد نتایج تحقیق نشان داد که مولفه اثربخشی آموزش ضمن خدمت در سطح 99 درصد اطمینان و مولفه میزان افزایش دانش و مهارت اکتسابی کارکنان در سطح 95 درصد اطمینان معنی دار شده اند. همچنین رابطه معناداری بین ویژگی های فردی پاسخگویان (سطح تحصیلات و سابقه خدمت) با میزان موفقیت دوره های آموزش ضمن خدمت وجود ندارد.
۶.

مروری بر سیر تکاملی برهم کنش انواع مولفه ها در مدل های آموزش تغییرات اقلیمی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۵ 460 - 484

کلیدواژه‌ها: آموزش تغییرات اقلیمی سازگاری مدل آموزش تغییرات اقلیمی مولفه های مدل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۵۴
با توجه به اهمیت چالش تغییرات اقلیمی و به تبع آن طیف وسیع آسیب های ناشی از آن، بررسی دقیق و موشکافانه ی مدل های آموزش تغییرات اقلیمی برای نهادینه سازی آموزش به عنوان یکی از موثرترین راهکارهای مقابله با این بحران، بسیار حائز اهمیت است. در دهه اخیر مدل های مختلفی اینگونه آموزش ها را مورد بررسی قرار داده اند که با توجه به تنوع مولفه های این مدل ها، طبقه بندی این مولفه ها جهت کاهش پراکندگی و همچنین استقرار تفکر سیستمی نسبی ضروری به نظر می رسد. از این رو براساس نتایج این مقاله و با استناد به منابع کتابخانه ای و اینترنتی و بر مبنای ادبیات نظری موضوع، می توان گفت که در تمام مدل ها دو مولفه دانش و رفتار با مصادیق گوناگون نقش کلیدی دارند. مولفه دانش به عنوان نیروی محرکه ی اغلب مدل ها با مصادیقی نظیر دانش محتوایی، اطلاع رسانی، عوامل شناختی، درک شرایط و آگاهی، حضور دارد. از طرفی از مولفه رفتار به عنوان خروجی و هدف نهایی اغلب مدل ها تحت عنوان رفتار و اقدام یاد شده است. در طیف مدل های مورد بررسی از آستانه دانش تا آستانه رفتار، مولفه های بینابینی در ابعادی چون، بعد فردی، بعد اجتماعی و بعد سیاسی حضور دارند که موجب ارتباط و پیوستگی موثر بین مولفه ها و در نهایت هم افزایی اثر موج آموزشی می شوند. برای مولفه های بعد فردی، مصادیقی نظیر امیدواری، نگرانی، مهارت های تفکر، انگیزه، سبک ها و رفتارهای شخصی و هویت را می توان نام برد. از طرفی در اغلب مدل ها، بعد اجتماعی با مولفه هایی مانند درگیر کردن، هنجارهای اجتماعی، ارزش ها، مشارکت و جامعه شناخته شده است. بعد سیاسی نیز دارای مصادیقی همچون جهت گیری های سیاسی، جهان بینی، جهت گیری آینده و عدالت است.
۷.

شناسایی عوامل موثر بر فرآیند مدیریت دانش در سازمان جهاد کشاورزی استان همدان (دیدگاه کارشناسان بخش ترویج کشاورزی)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۵ 518 - 533

کلیدواژه‌ها: مدیریت دانش سازمان جهاد کشاورزی کارشناسان ترویج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲ تعداد دانلود : ۱۶۹
در طی قرن اخیر که در آن تمامی تلاش ها بر پایه اقتصاد دانش محور است، توجه به سرمایه های فکری و بحث مدیریت دانش در تمامی سازمان ها به خصوص سازمان های دانش محور از جمله سازمان جهاد کشاورزی مطرح است و پرداختن به آن حائز اهمیت است، بطوری که در سراسر جهان مطالعات و پژوهش های کثیری در این زمینه انجام گرفته شده است، زیرا مدیریت دانش همانند اهرمی است برای کسب مزیت رقابتی در بین سازمان ها، همچنین شیوه ای است برای بهره وری، بهبود عملکرد و کاهش هزینه ها و نهایتاً بهینه سازی دانش سازمان برای افزایش عملکرد. در این مقاله تلاش شده است تا عوامل موثر بر فرآیند مدیریت دانش در سازمان جهاد کشاورزی استان همدان، از دیدگاه کارشناسان بخش ترویج مورد بررسی قرار گیرد. بر اساس نتایج، بین دیدگاه مروجان در زمینه برخی متغیرهای موثر بر فرآیند مدیریت دانش بر حسب سن و سطح تحصیلات تفاوت آماری معنی داری وجود داشت، اما بر حسب وضعیت استخدامی، تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد. همچنین بر اساس نتایج تحلیل عاملی، متغیرهای موثر بر فرآیند مدیریت دانش به پنج عامل: توانمندسازی منابع انسانی، سیاست گذاری، زیرساخت فنی، برنامه ریزی و اجرایی( تخصصی- مهارتی) تقسیم شده اند.
۸.

شناسایی متغیرهای موثر بر سواد زیست محیطی دانشجویان رشته های کشاورزی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۸ 123 - 136

کلیدواژه‌ها: سواد زیست محیطی دانش زیست محیطی نگرش زیست محیطی رفتار مسئولانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۱۱۳
تحقیق حاضر با هدف شناسایی متغیرهای موثر بر سواد زیست محیطی دانشجویان دوره ی تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، انجام شد. جامعه آماری تحقیق را تمامی دانشجویان دوره ی تحصیلات تکمیلی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، تشکیل می دهند (488=N). حجم نمونه با استفاده از جدولBartlett et al. (2001) ، 213 نفر تعیین و برای نمونه گیری از روش تصادفی طبقه ای با انتساب -متناسب (بر حسب گرایش تحصیلی دانشجویان) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS22 انجام شد. براساس یافته ها، سواد زیست محیطی دانشجویان دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان در 3 بعد دانش و نگرش و رفتار زیست محیطی در سطح مطلوب ارزیابی می شود (میانگین= 37/4 از 5 و انحراف معیار= 92/0). لازم به ذکر است که براساس یافته ها بعد دانش زیست محیطی با بالاترین میانگین (میانگین=54/4 و انحراف-معیار=92/0)، اولویت اول وضعیت سواد زیست محیطی دانشجویان دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان را به خود اختصاص داده است. این در حالی است که ابعاد رفتار (میانگین=34/4 و انحراف معیار=94/0) و نگرش زیست محیطی (میانگین=24/4 و انحراف معیار=91/0) به ترتیب اولویت های دوم و سوم وضعیت سواد زیست محیطی دانشجویان را به خود اختصاص می دهند. اجرای رگرسیون ترتیبی نشان داد که متغیرهای دانش، نگرش و رفتار زیست محیطی دانشجویان دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، 58 درصد احتمال تغییر سطح متغیر وابسته ی سواد زیست محیطی دانشجویان مذکور را تبیین می کنند. یافته های این پژوهش می تواند به منظور ارتقای سواد زیست محیطی دانشجویان علوم کشاورزی و منابع طبیعی توسط سیاستگذاران، برنامه ریزان و مدیران آموزش عالی کشاورزی مورد بهره برداری قرار گیرد.
۹.

آموزش کارآفرینی رویکردی برای توانمندسازی زنان روستایی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۲۶ 307 - 319

کلیدواژه‌ها: زنان روستایی آموزش کارآفرینی توانمندسازی توسعه کارآفرینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۱۱۵
از نظر اندیشمندان توسعه روستایی، توسعه کارآفرینی در نقاط روستایی یکی از مهم ترین استراتژی های توسعه روستایی است که می تواند در رشد و توسعه اقتصادی روستا نقش مهمی داشته باشد. کارآفرینی امروزه به عنوان راهکاری مناسب برای توانمندسازی و ظرفیت سازی در جوامع روستایی در جهت بهبود زندگی، کاهش شکاف شهر و روستا، ایجاد برابری اقتصاد، اجتماعی، محیطی و نهادی بکار برده می شود. در این میان، زنان نقش مهمی به عنوان یکی از گروه های تأثیرگذار در جامعه ی روستایی دارند. آموزش و تقویت کارآفرینی زنان روستایی، راهکاری مؤثر در راستای دو شاخص توسعه، یعنی اشتغال و کاهش بیکاری تلقی می شود. توانمندسازی، در طول چند سال اخیر، مقبولیت زیادی داشته است و همچنین کلمه ای است که در بحث-های سیاسی مربوط به توانمندسازی افراد، بکار برده شده است توانمندسازی فرایندی است که در آن، افراد به سازماندهی خود بپردازند، اعتماد به نفس خود را افزایش دهند و از حقوق خود در ارتباط با انتخاب آزاد و کنترل منابع استفاده می کنند. توانمندسازی زنان کارآفرین به عنوان پایه های اساسی برای ارتقاء زندگی شغلی و شخصی زنان، مهم به نظر می رسد ، البته این مقوله نیازمند آموزش هایی خصوصاً آموزش های کارآفرینانه است و از طریق این آموزش ها، مهارت و صلاحیت زنان در راستای کارآفرین شدن افزایش یابد. این مقاله که به روش مروری و با استفاده از منابع مکتوب کتابخانه ای و منابع اینترنتی تهیه شده تلاش دارد با ذکر مفاهیمی از کارآفرینی و اهمیت و جایگاه زنان روستایی در توسعه روستایی، نقش و تأثیر آموزش های کارآفرینی در توانمندسازی زنان روستایی را بررسی و راهکارهای لازم را ارائه نماید.
۱۰.

نقش آبیاری های نوین در مدیریت بهینه آب در زمان خشکسالی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۷ 303 - 318

کلیدواژه‌ها: خشکسالی بحران آبی مدیریت آب آبیاری نوین فناوری آب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۵ تعداد دانلود : ۱۲۰
خشکسالی به عنوان یکی از پدیده های محیطی شناخته شده است و در واقع بخش جدایی ناپذیری از تغییرات اقلیمی است که می تواند در هر منطقه ای حادث شود و تأثیرات عمده ای بر آن منطقه بگذارد. کشور ایران جزو مناطق خشک جهان قرار دارد و در سال های اخیر با توجه به کاهش بارندگی و تبخیر شدید با مشکل خشکسالی و کمبود شدید منابع آبی مواجه شده است. محدودیت منابع آبی در شرایط آب و هوائی ایران، مشکل اصلی در راه افزایش تولید محصولات کشاورزی می باشد. بنابراین استفاده بهینه از آب در این شرایط نقش اساسی دارد. روش های آبیاری نوین به لحاظ مطلوبیت در توزیع آب با بازده بالا یک راه حل مناسب جهت استفاده بهینه از منابع آب می باشد. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع این مقاله که به صورت مروری و با استفاده از منابع مکتوب و اینترنتی تدوین شده است، تلاش دارد ضمن بیان مفهوم خشکسالی، انواع خشکسالی، تأثیرات خشکسالی به فواید آبیاری های نوین بپردازد و در نهایت راه کارهایی را در این رابطه ارائه دهد.
۱۱.

اثرات پذیرش نوآوری در توسعه روستایی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲۴ 624 - 634

کلیدواژه‌ها: پذیرش نوآوری اشاعه نوآوری توسعه روستایی ریسک پذیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۴ تعداد دانلود : ۲۱۹
امروزه با افزایش جمعیت در روستا ها، کمبود منابع و درآمد ناکافی باعث بروز مشکلات و مسائلی در زمینه کشاورزی شده است . یکی از دلایل پیشرفت و ترقی جوامع امروزی انتشار و پذیرش نوآوری می باشد. زیرا با گذشت زمان نیاز های مردم روبه افزایش و یا تغییرات است، لذا راهکار های جدید ضرورت دارد تا بتوانند به واسطه آنها نیاز هایشان را برطرف کنند و این امر مقدمات پیشرفت و نقش برجسته ای در جامعه را فراهم می نماید. نوآوری یکی از شاخص های پیشرفت توسعه روستایی می باشد. پذیرش نوآوری ها و بهره گیری از آن ها در زندگی روزمره عامل توسعه کار، اشتغال زایی و افزایش درآمد و همچنین باعث ارتقا کیفیت زندگی و بهبود عملکرد در روستا ها می شود. از آن جا که ریسک پذیری در جوامع روستایی پایین است این امر پذیرش نوآوری را در این جوامع با محدودیت مواجه می کند، لذا باید نسبت به نوآوری هایی در روستا ها اقدام شود که با شرایط اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی این جوامع سازگار باشند. هدف این مقاله که به روش مروری و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی تهیه شده است، تلاش دارد ضمن بیان مفاهیم نوآوری و توسعه روستایی و تبیین ویژگی های نوآوری ، پذیرش آن و اثراتی که در فرایند توسعه روستایی می گذارد، بررسی و پیشنهاد هایی ارائه نماید.
۱۲.

بررسی سودمندی اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و فنی الگوهای آبیاری تحت فشار نسبت به آبیاری رایج از دیدگاه بهره برداران (مورد مطالعه: کشاورزان شهرستان بهبهان)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۲۶ 158 - 178

کلیدواژه‌ها: آب آبیاری تحت فشار سودمندی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۱۰
با توجه به این که توسعه کشاورزی وابستگی فوق العاده ای به مدیریت منابع آب دارد و هر چه محدودیت آب بیشتر باشد کارآمد بودن مدیریت آب الزام بیشتری پیدا می نماید. به همین منظور، توجه به پذیرش فناوری های نوین در زمینه حفاظت از منابع آب امری اجتناب ناپذیر است و شناخت سودمندی به کارگیری این سیستم های آبیاری در مقایسه با روش های مرسوم می تواند راهکاری موثر برای رسیدن به افزایش پذیرش تکنولوژی آبیاری نوین کشاورزی محسوب شود. از این رو پژوهش حاضر قصد بررسی سودمندی سیستم آبیاری تحت فشار از دیدگاه بهره برداران را دارد. جامعه آماری این پژوهش متشکل از کشاورزان استفاده کننده ازسیستم آبیاری تحت فشار و شبکه سنتی شهرستان بهبهان می باشد که به دلیل گستردگی بر اساس نمونه گیری تصادفی150 نفر از بهره برداران آبیاری سنتی و 150 نفردیگراز بهره برداران آبیاری تحت فشار انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخت بوده است که روایی آن بر اساس نظر متخصصان رشته ترویج و آموزش کشاورزی مورد تأیید قرار گرفت و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSSV23 انجام گرفت. یافته های تحقیق نشان می دهد که اجرای آبیاری تحت فشار دارای سودمندی اقتصادی ، اجتماعی ، زیست محیطی و فنی در منطقه می باشد .
۱۳.

شبکه های اجتماعی مجازی شمشیر دو لبه (انتشار اطلاعات جعلی)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۲۷ 229 - 242

کلیدواژه‌ها: اطلاعات جعلی شبکه های اجتماعی مجازی تلقیح آگنوتولوژی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۶ تعداد دانلود : ۱۲۷
سرعت رشد و پیشرفت فناوری های اطلاعات و ارتباطات موجب شده عصر کنونی را عصر دیجیتال بنامند و شبکه های اجتماعی مجازی جز جدایی ناپذیر زندگی بشر و یکی از ارکان توسعه تلقی شوند. رشد محبوبیت این شبکه ها و افزایش چشمگیر کاربران این شبکه ها کاربرد آنها در کلیه عرصه ها را روز به روز توسعه می بخشد و قابلیت و کاربرد آنها روز به روز در حال توسعه است. این شبکه ها ابزاری برای برقراری ارتباط فارغ از مرزهای فیزیکی و جغرافیایی و کسب اطلاعات در کلیه حیطه های زندگی بشر و محیط پیرامونش از اطلاعات هواشناسی تا قیمت بازار و دسترسی به انواع منابع آموزشی گرفته تا جزیی ترین اطلاعات تخصصی و فنی مورد نیاز هستند. علیرغم مزایای بی-شمار این شبکه ها که در تحقیقات مختلف تایید و گزارش شده و برخی از محققان توجه به ابعاد منفی این شبکه ها را نیز مورد تأکید قرار داده اند، خطر و ریسک انتشار اطلاعات جعلی در این شبکه ها به عنوان یکی از بزرگترین چالش-های اجتماعی قرن گزارش شده و بعد از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال 2016 و تایید نقش اخبار جعلی در نتایج نهایی انتخابات همچنین بعد از همه گیری بیماری کووید 19 و انتشار اطلاعات جعلی متنوع درباره این بیماری شیوه های درمان آن، زنگ خطر تهدید جهان با انتشار اطلاعات جعلی در شبکه ها به صدا درآمده و توجه محققان و برنامه ریزان متوجه راهکارهای مقابله با این تهدید شده است. این موضوع در این مقاله مروری با استناد به منابع اینترنتی و کتابخانه ای مورد بررسی قرار گرفته و در پایان چند شیوه مقابله با آن تشریح شده است.
۱۴.

نقش ترویج دانش بومی حفاظت از محیط زیست در کشاورزی پایدار

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲۴ 240 - 251

کلیدواژه‌ها: دانش بومی محیط زیست توسعه پایدار حفاظت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۲۱۲
عدم موفقیت کشورها در نیل به توسعه پایدار لزوم توجه به مشارکت مردم محلی و اهمیت و ارزش دانش بومی و محلی آنان را دو چندان ساخته است. بنابراین در سال های اخیر دانشمندان و برنامه ریزان محیط زیستی بدین نتیجه رسیده اند که یکی از راه های مهم و مؤثر برای کاهش چالش های محیط زیستی و مقابله با آنها، بومی سازی فناوری های مدرن و همچنین احیا و استفاده از روش ها و دانش های بومی هر منطقه جغرافیایی است. در این مقاله با استناد به منابع کتابخانه ای و اینترنتی و بر مبنای ادبیات نظری موضوع، ضمن تشریح ویژگی های دانش بومی (استوار بودن بر پایه تجربه، جنبه کاربردی داشتن، سازگاری با محیط و فرهنگ بومی) اهمیت و جایگاه دانش بومی در فرایند توسعه و بخش کشاورزی (از طریق هم افزایی اثربخشی، بهره وری، سازگاری و توسعه) تشریح شده است و با اشاره به چالش های بکارگیری دانش بومی، استراتژی های مقابله با این چالش ها را نیز بحث شده است. عدم موفقیت کشورها در نیل به توسعه پایدار لزوم توجه به مشارکت مردم محلی و اهمیت و ارزش دانش بومی و محلی آنان را دو چندان ساخته است. بنابراین در سال های اخیر دانشمندان و برنامه ریزان محیط زیستی بدین نتیجه رسیده اند که یکی از راه های مهم و مؤثر برای کاهش چالش های محیط زیستی و مقابله با آنها، بومی سازی فناوری های مدرن و همچنین احیا و استفاده از روش ها و دانش های بومی هر منطقه جغرافیایی است. در این مقاله با استناد به منابع کتابخانه ای و اینترنتی و بر مبنای ادبیات نظری موضوع، ضمن تشریح ویژگی های دانش بومی (استوار بودن بر پایه تجربه، جنبه کاربردی داشتن، سازگاری با محیط و فرهنگ بومی) اهمیت و جایگاه دانش بومی در فرایند توسعه و بخش کشاورزی (از طریق هم افزایی اثربخشی، بهره وری، سازگاری و توسعه) تشریح شده است و با اشاره به چالش های بکارگیری دانش بومی، استراتژی های مقابله با این چالش ها را نیز بحث شده است.
۱۵.

بررسی عوامل موثر بر رضامندی کشاورزان از اعتبارات بانک کشاورزی (مورد مطالعه: کشاورزان شهرستان باغملک)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳ 304 - 317

کلیدواژه‌ها: کمبود سرمایه رضامندی کشاورزان بانک کشاورزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۹ تعداد دانلود : ۲۲۰
کشاورزی به عنوان یکی از فعالیت های تولیدی عمده در بیش تر کشورهای جهان، به ویژه کشورهای در حال توسعه، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. یکی از موانع عمده ی رشد و توسعه ی اقتصادی فعالیت های این بخش، کمبود سرمایه است. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر رضامندی کشاورزان از اعتبارات بانک کشاورزی است. نمونه این تحقیق شامل 200 نفر از کشاورزان شهرستان باغملک است به تصادفی ساده انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات در این پژوهش با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته انجام گرفت. پس از تهیه پرسش نامه و تایید روایی صوری آن توسط متخصصان امر، پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برای متغیرهای مختلف تحقیق تایید شد. بافنه های تحقیق نشان داد که آزمون همبستگی بین متغیر های پژوهش رابطه مثبت و معنی دار شده است. در پایان، به منظور افزایش رضا مندی کشاورزان از اعتبارات بانک کشاورزی آن ها پیشنهاد هایی ارائه شد. در پایان، به منظور افزایش رضا مندی کشاورزان از اعتبارات بانک کشاورزی آن ها پیشنهاد هایی ارائه شد.
۱۶.

موانع فراروی دانشگاه ایلام برای تبدیل شدن به دانشگاه سبز از دیدگاه اعضای هیأت علمی و دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال ۱۲ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۳۲) 201 - 223

کلیدواژه‌ها: دانشگاه سبز بروکراسی دانشگاه سبز مدیریت دانشگاه پایدار موانع پایداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۰ تعداد دانلود : ۱۵۷
امروزه، اکثر دانشگاه ها شیوه های پایداری را به طور کامل اجرا نمی کنند، چراکه موانعی در مسیر سبز شدن آنها وجود دارد. شناسایی موانع بر سر راه عملیاتی سازی پایداری در دانشگاه ها بسیار حیاتی است، زیرا اگر موانع موجود شناسایی نشود، نمی توان اقدامات اصلاحی برای مقابله با آن ها انجام داد. هدف پژوهش حاضر، کشف موانع فراروی دانشگاه ایلام برای تبدیل شدن به دانشگاه سبز بر اساس مطالعه موردی بود. مشارکت کنندگان 16 نفر از اعضای هیأت علمی و 15 نفر از دانشجویان دانشگاه ایلام بودند که از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده های گردآوری شده حاصل از مصاحبه نیمه ساختاریافته در قالب 140 مفهوم و 10 مقوله کدگذاری و تحلیل شدند. موانع بودجه محور، فرهنگی – اجتماعی، آموزشی، پژوهشی، مدیریتی، بروکراتیک، زیربنایی و راهبردی، روانی – نگرشی، انسانی، مدیریت زیست محیطی و فردی به عنوان موانع فراروی دانشگاه ایلام برای تبدیل شدن به دانشگاه سبز شناسایی شدند. نتایج این پژوهش می تواند سازوکار و استراتژی هایی را در جهت رفع این موانع ارائه دهد و برای سایر دانشگاه ها که در حال بررسی روند انتقال خود به پایداری هستند، سودمند باشد. درنتیجه این تحقیق، بخشی از راهکارهایی که توصیه می شود، جذب منابع مالی و درآمدزایی، افزایش برنامه های آموزشی و توانمندسازی کارکنان و دانشجویان، ارتقای تعهد نهادی و همچنین افزایش تحقیقات و همکاری های مرتبط با مسائل زیست محیطی است. درنهایت تنها با هم افزایی تلاش همه ی ذی نفعان، اجرای موفق پردیس سبز در دانشگاه ایلام محقق خواهد شد.
۱۷.

بررسی اثر فقر روستایی بر تخریب جنگلهای زاگرس

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ 116 - 139

کلیدواژه‌ها: فقر تخریب جنگل محیط زیست تنوع گونه ای روستاییان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۲۳۲
جنگل ها به عنوان یکی از منابع پایه تجدیدشونده، نقش مهمی در ایجاد بستر مناسب برای توسعه فعالیت های اقتصادی و اجتماعی ایفا می کنند. نقش جنگل در حفظ آب، خاک و تعادل بوم نظام های مختلف بسیار بارز و از بعد اقتصادی نیز مؤثر است.کشور ایران به دلیل قرار گرفتن بر کمربند خش ک جه ان در زمینه ی پوشش جنگلی فقیر بوده و از نظ ر رتب ه ج زء آخرین کشورهای جنگلدار است. جنگلهای زاگرس به عنوان وسیعترین ناحیه رویشی ایران و با 5 میلیون هکتار مساحت، حدود 40 درصد کل جنگلهای ایران را به خود داده است این جنگل ها نقش بسیار مهمی را در تأمین آب، حفظ خاک، تعدیل آب و هوا و تعادل اقتصادی و اجتماعی در کل کشور دارند شرایط اقتصادی و اجتماعی حاکم بر این ناحیه رویشی سبب گردیده تا ساکنان محدوده های جنگلی برای تأمین نیازهای معیشت خود به شدت به منابع جنگلی این عرصه ها وابسته شوند. در بسیاری مواقع بیان م ی شود که مردم فقیر در مناطق جنگلی به تخریب جنگل ها می پردازند زیرا برای امرار معاش وسیله دیگری به جز مح یط زیس ت ندارند. بنابراین حفاظت از آنها بسیار مهم است. لذا هدف اصلی این پژوهش بررسی بررسی اثر فقر روستایی بر تخریب جنگلهای زاگرس بود. پژوهش حاضر از نوع تحقیق کاربردی و از نظر روش تحقیق تحلیلی- توصیفی و به صورت مطالعه اسنادی- کتابخانه ای و منابع علمی است. یافته های این تحقیق نشان داد پایین بودن سطح اقتصادی روستا و درآمد کمِ خانوارهای روستایی یکی از دلایل تخریب جنگل های زاگرس است. بنابراین در این تحقیق در جهت کاهش میزان جنگل های زاکرس ضروری است تا جهت کاهش تخریب جنگل های زاگرس سیاست های فقرزدایی اجرا شود.
۱۸.

بررسی و تحلیل فرصت های کارآفرینانه در روستاها

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲۱ 23 - 40

کلیدواژه‌ها: کارآفرینی فرصت های کارآفرینی روستا توسعه روستایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۳ تعداد دانلود : ۲۷۵
جنگ واقعى کشورها در دهه های آینده نه بر سر انرژى خواهد بود و نه بر سر بازارها، بلکه جنگ واقعى براى سرمایه های انسانى است. از این رو، کشورها بیش از پیش به افرادى نیاز دارند که استعدادها و قابلیت هاى وجودی شان به گونه اى پرورش یافته باشد که از دانش، تخصص، مهارت و تفکر خلاق به خوبى برخوردار باشند. کارآفرینان درمسیر خود با دو فرآیند مهم یعنی کشف و بهره برداری از فرصت های کارآفرینانه درگیر هستند. در این راستا یکی از عوامل موثر در توسعه روستایی که توسعه ملی و شکوفایی اقتصادی را بدنبال دارد، کارافرینی است. در واقع کارآفرینی و تشخیص فرصت به یکدیگر گره خورده-اند و یکی از بخش های مهم در فرایند کارآفرینی، تشخیص فرصت است. ناتوانی افراد در تشخیص این فرصت ها، یکی از دلایل کاهش اشتغال در بخش کشاورزی بوده است این مهم در روستاها نیز که نیمی از جمعیت کشور را تشکیل داده ا ند می تواند نقش بسزایی داشته باشد چرا که سرمایه گذاری و ایجاد اشتغال و کارآفرینی در بخش های زراعی و غیر زراعی در روستاها، علاوه بر بهبود معیشت روستاییان و مقرون به صرفه بودن زندگی روستایی می تواند با ایجاد انگیزه برای عدم مهاجرت آنان به شهرها، موجب توسعه بخش کشاورزی، کاهش فشار اقتصادی ناشی از بیکاری فصلی در روستاها، آبادانی روستاها و شکوفایی اقتصادی کشور شود به عبارتی اولین گام در توسعه روستایی می تواند ایجاد کارآفرینی، تشخیص فرصت های کارآفرینانه در مناطق روستایی باشد. در نتیجه این مقاله که به صورت مروری تهیه شده تلاش دارد با تحلیل فرصت های کارآفرینی در روستا ها و چالش های موجود راهکارهایی ارائه نماید.
۱۹.

نقش شفافیت وظایف دولت و تعاونی های تولید بر موفقیت رهیافت مدیریت مشارکتی آب کشاورزی (مطالعه موردی: محدوده پنج حوضه آبریز استان خوزستان)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۰ 492 - 506

کلیدواژه‌ها: تعاونی تولید انتقال مدیریت آبیاری عوامل موفقیت شرکت های بهره برداری شبکه های آبیاری و زهکشی خوزستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۷ تعداد دانلود : ۳۱۷
هدف این تحقیق بررسی نقش شفافیت وظایف دولت و تعاونی بر موفقیت تعاونی های تولید در محدوده پنج حوزه آبریز استان خوزستان می باشد. این تحقیق از نوع توصیفی-همبستگی می باشد که با استفاده از روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل اعضای تعاونی های تولید فعال در محدوده شبکه های آبیاری و زهکشی بوده که با استفاده از جدول مورگان و پس از تعیین حجم نمونه (361) از بهره برداران عضو در تعاونی های تولید، به روش طبقه بندی-تصادفی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده برای جمع آوری داده ها پرسشنامه بود که روایی صوری آن بوسیله پانلی از متخصصین تأیید و برای بررسی پایایی آن نیز آزمون راهنما اجرا شد. طبق یافته ها، بررسی رابطه همبستگی بین متغیر وابسته و متغیرهای مستقل تحقیق نشان داد که بین متغیرهای مستقل شفافیت وظایف دولت و تعاونی ها، با متغیر وابسته موفقیت تعاونی تولید رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. همچنین مسئولیتهای تعاونی های تولید از دیدگاه بهره برداران در چهار دسته بهره برداری و حفاظت از شبکه آبیاری و زهکشی، مسئولیت تعاونی تولید و مسئولیت جهاد کشاورزی نیاز به شفاف سازی داشته و حفاظت و بهره برداری از شبکه آبیاری مهمترین مسئولیت از دیدگاه بهره برداران است. لذا پیشنهاد می شود ابتدا مسئولیت حفاظت و بهره برداری از شبکه آبیاری به تعاونی های تولید واگذار شود و سپس، با ظرفیت سازی و توانمندسازی بهره برداران سایر مسئولیت ها را واگذار نمود.
۲۰.

مروری بر نقش حاکمیت دهیاری ها در توسعه روستایی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۲۲ 509 - 528

کلیدواژه‌ها: توسعه روستایی روستاییان دهیاری ها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴ تعداد دانلود : ۲۵۹
روستا به عنوان کوچکترین واحد تقسیمات کشوری محسوب می شود. یکی از مهمترین ابعاد توسعه روستایی مدیریت محلی است که نقش بسیار مهمی در هماهنگی فعالیت های توسعه روستایی بر عهده دارد. یکی از موضوعات مهم در حوزه مدیریت روستایی کشور تأسیس دهیاری ها است. دهیاری ها و بررسی عملکرد آنها در توسعه روستایی یکی از موضوعات مهم در حوزه مدیریت روستایی است. لذا هدف اصلی این پژوهش بررسی مروری بر نقش حاکمیت دهیاری ها در توسعه روستایی بود. پژوهش حاضر از نوع تحقیق کاربردی و از نظر روش تحقیق تحلیلی- توصیفی و به صورت مطالعه اسنادی- کتابخانه ای و منابع علمی است. نتایج این پژوهش نشان داد عوامل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، زیست محیطی و عمرانی زیربنایی با تاکید بر آموزش روستاییان و تشکیل گروه های مختلف محلی، فرهنگ سازی و ترویج مشارکت گروهی مهمترین عامل های مؤثر و تاثیر گذار بر نقش حاکمیت دهیاری ها در توسعه روستایی می باشند پیشنهاد می شود می شود یکی از محدودیت های توسعه پایدار روستاها منابع مالی دهیاریها است؛ از اینرو، کمک های مالی دولت، استفاده از تسهیلات مالی بانک ها، و مشارکت محلی و مردمی برای تأمین تامین منابع مالی پایدار در عرصه های روستایی دهیاری ها تقویت شود.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان