بین المللی سازی آموزش عالی

در دانشگاه تهران اجرا شده است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی است. جامعه آماری این پژوهش دربرگیرنده کلیه دانشجویان دکترای دانشگاه تهران در پردیس های علوم انسانی، اجتماعی و رفتاری بود که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 301 دانشجو به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شد . جمع آوری داده ها با استفاده از دو روش کتابخانه ای و میدانی انجام و مولفه و گویه های شناسایی شده در مرحله مطالعه کتابخانه ای، مبنای طراحی چهار پرسشنامه؛ آمادگی و تمایل به بین روایی سازه با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی محاسبه شد. پایایی ابزارهای تحقیق نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و تایید شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای آماری توصیفی مثل فراوانی، درصد، میانگین، انحراف شد. یافته های پژوهش نشان داد دانشجویان نسبت به جریان یافتن روند بین المللی سازی در دانشگاه ها تمایل دارند. دانشجویان عوامل علمی مشوق های اقتصادی و فرهنگی اجتماعی را در الویت های بالاتر بین المللی سازی در دانشگاه ها قرار داده اند . در بین موانع سازمانی ضعیف، بروکراسی سنگین و عدم روان بودن برقراری ارتباطات بین المللی و سیاست زدگی دانشگاه ها و مانع شدن از همکاری بین المللی به بهانه سیاسی را به عنوان سه اولویت اول خود انتخاب کردند و در بین موانع بیرونی بین المللی سازی در دانشگاه ها، عدم در اولویت بودن بین المللی شدن آموزش عالی، محدودیت ویزا توسط کشورهای دیگر و ترس از هژمونی غربی و جهان تک فرهنگی را انتخاب کردند

در طی سالیان اخیر بین المللی سازی آموزش عالی به یکی از هدف های اساسی سیاست گذاران آموزش عالی در سراسر جهان تبدیل شده است. گسترش شبکه جهانی اینترنت و توسعه مبتنی بر عقلانیت، درهم تنیده شدن اقتصادهای ملی و محاس ن و م زایایی که بواسطه بین المللی سازی ایجاد می گردد، هر چه بیشتر از گذشته دانشگاه ها را جهت انعکاس و حرکت در جهت این تغییر به فعالیت واداشته و نیاز به اخذ سیاست های مناسب و راهبردهای بخردانه را ضروری می نماید. لذا هدف مقاله حاضر بررسی مولفه های آموزش عالی فراملی در آموزش عالی ایران بود. پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. جهت گردآوری داده ها و استخراج مضامین مرتبط تعداد 40 مقاله و کتاب که در فاصله زمانی 1990 تا 2015 در پایگاه های علمی معتبر نم ایه شده و همچنین برنامه استراتژیک 10 دانشگ اه ب رت ر بین المللی که بر اس اس نظ ام رده بندی دانشگاه ها بیشترین تعداد دانشجویان بین المللی را دارا بودند، بررسی گردید. مطابق نتایج تحلیل مضمون آموزش عالی فراملی سه مضمون فراگیر داشت. مضمون فراگیر ساختاری و سازمانی که دارای، 6 مضمون سازمان دهنده و 25 مضمون پایه بود. مضمون آموزشی و پژوهشی با 4 مضمون سازمان دهنده و 8 مضمون پایه و مضمون فرهنگی با دو مضمون سازمان دهنده و 6 مضمون پایه شناسایی و ماتریس مضامین مرتبط ترسیم گردید.

یکی از استراتژی های معمول کشورها در تحقق اهداف بین المللی سازی آموزش عالی، تبادل دانشجو با کشورهای دیگر است. مقاله حاضر بخشی از پژوهشی کیفی است که با رویکردی پدیدارشناسانه بدنبال کشف تجربیات عمیق دانشجویان ایرانی به عنوان دانشجویان بین المللی در دانشگاه های کشور بلژیک انجام شده است. انتخاب مشارکت کنندگان از طریق نمونه گیری هدفمند و جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و برای تحلیل داده ها از روش هفت مرحله ای کلایزی استفاده شده است. یافته ها براساس تجربه زیسته دانشجویان نشان دهنده «مزیت تحصیل» در دانشگاه مقصد شامل کیفیت یادگیری، کیفیت پژوهش، تسهیلات علمی در دسترس و «افزایش ارتباط بینافرهنگی» بدلیل تنوع دانشجویان بین المللی در دانشگاه مقصد و همچنین «افزایش شانس شغلی» متاثر از اعتبار جهانی دانشگاه، ارتباطات بین المللی و ارتباط مستمر دانشگاه با بخش صنعت و تاثیر غیر مستقیم قوانین مهاجرت است. از سوی دیگر،یافته ها حاوی چالش هایی مانند ناکافی بودن دانش زبانی دانشجویان ، تفاوت نظام آموزشی مقصد و مبدا و همچنین تفاوت های فرهنگی است که دانشجویان ایرانی در کشور مقصد با آن مواجه هستند. نتایج پژوهش اگرچه متاثر از پیامدهای حاصل از تجارب دانشجویان، شامل ارتقای توانش آکادمیک، ارتقای توانش بین فرهنگی، افزایش شانس شغلی و ارتقای توانش فردی نشان دهنده موفقیت نسبی اهداف برنامه تحرک بین المللی دانشجویان است اما در خصوص چالش های پیش روی دانشجویان، نیازمند توجه هر سه گروه از ذینفعان، خصوصا کشور مبدا و مقصد به الزاماتی دارد که مقاله در انتها به آنها اشاره داشته است. 

بین المللی سازی آموزش عالی یکی از مهم ترین اتفاقات تأثیرگذار در دهه های اخیر بوده است فرایند جذب دانشجو به عنوان یکی از استراتژی های مؤثر در دستیابی به اهداف بین المللی سازی آموزش عالی، در دهه های اخیر به رقابتی جدی میان کشورها تبدیل شده است. از این رو به میزان شناخت و آگاهی دانشگاه ها از تجارت دانشجویان، امکان استفاده از مزایا و فرصت های بین المللی سازی برای آنان افزایش خواهد یافت. پژوهش حاضر با هدف آگاهی از چالش های دانشجویان بین المللی به منظور کمک به ارتقای راه های مؤثر در زمینه جذب، نگهداشت به واکاوی تجربیات دانشجویان بین المللی در ایران پرداخته است. پژوهش با رویکردی کیفی به گردآوری داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته به جمع آوری تجربیات زیسته 28 نفر از دانشجویان بین المللی اقدام نموده است. انتخاب مشارکت کنندگان از طریق نمونه گیری در دسترس و جمع آوری داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته و تحلیل داده های پژوهش براساس تحلیل تم انجام شده است. یافته ها براساس چالش دانشجویان در سه مرحله پیش از تحصیل، حین تحصیل و پس از تحصیل تفکیک و تم های اصلی براساس کدگذاری حاصل از مفاهیم ذیل هر مرحله ارائه شده است. براساس نتایج پژوهش حاضر، چالش آکادمیک، سازگاری فرهنگی، موانع زبانی و چالش امنیت شغلی به عنوان تم های اصلی و تأثیرگذار در تحقق اهداف «برنامه تحرک بین المللی دانشجویان به داخل» نیازمند توجه بیشتر برنامه ریزان و مدیران دانشگاهی به منظور اصلاح و بهبوداست.