مطالب مرتبط با کلیدواژه

روش کیفی


۶۱.

تبیین مفروضه های فلسفی پژوهش های کمی و کیفی در جغرافیای انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال نهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 70 - 91

کلیدواژه‌ها: مفروضه های فلسفی روش کمی روش کیفی فرا اثبات گرایی رویکرد تفسیری تحلیل گفتمان جغرافیای انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۱ تعداد دانلود : ۳۳۲
پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی همواره مسئله ای بغرنج و موضوعی مورد منازعه بوده است. متفکران حوزه علوم انسانی مبتنی بر بنیان های فلسفی و تلقی پارادایمی، رویکرد پژوهشی خاصی را در واکاوی موضوعات انتخاب کرده اند. از این منظر، هدف نوشتار حاضر، بررسی دو رویکرد پژوهشی عمده در عرصه روش شناسی با توجه به مفروضه های فلسفی است.در این مقاله، اصول موضوعه الگوهای پژوهش در دو رویکرد عمده کمی و کیفی، ویژگی های پژوهش، ابعاد عینی و ذهنی در مفروضات فلسفی پیرامون روش تحقیق، مقایسه روش شناسی پژوهش های کمی و کیفی، جنبه های هستی شناسی و معرفت شناسی روش های پژوهشی در جغرافیای انسانی مورد بحث قرار گرفته است. در این رهگذر دیدگاه دستگاه فلسفی موسوم به پوزیتیویسم با فراپوزیتیویسم اندیشان مقایسه گردیده است.تأکید این توشتار بر این است که پژوهشگر بدون درک دیدگاه فلسفی روش های پژوهشی نمی تواند به فهم عمیق الگوهای فلسفی روش شناسی دست بیابد. نهایتاً از آنجا که اکثر پژوهش های علوم اجتماعی و در نتیجه جغرافیای انسانی بر روش های تجربی-تحصلی تکیه دارند، مشخص خواهد شد که برای درک و فهم پدیده ها، علاوه بر روش های متعارف، الگوهای فلسفی فرا اثباتی نیز نیاز ضروری هستند. به بیانی گادامری "روش (اثبات گرایی) همه آن چیزی نیست که ما به آن نیاز داریم و روش برای درک حقیقت دارای حق انحصاری نیست".
۶۲.

فرا ترکیب، روشی برای سنتز مطالعات کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش شناسی علوم انسانی سال ۲۵ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۹۹ 73 - 87
تعداد بازدید : ۲۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۰۹۸
در میان مطالعات حوزه علوم انسانی و اجتماعی، تعداد پژوهش هایی که برای بررسی و تفسیر پدیده ها از روش های کیفی بهره می برند رو به افزایش است. در بسیاری از موضوعات می توان مطالعات کیفی متعددی را یافت که پدیده مشترکی را مورد بررسی قرار داده اند. تعدد مطالعات کیفی در مورد یک پدیده واحد، این امکان را فراهم آورده تا با سنتز این مطالعات، امکان ایجاد تفسیری جدید از پدیده ای انسانی و یا اجتماعی حاصل گردد. روش فراترکیب از روش های نوظهور در مطالعات کیفی است که استفاده از آن در تحقیقات علوم اجتماعی  رو به گسترش است. این روش جهت تفسیر سیستماتیک نتایج مطالعات کیفی برای تبیینی جدید از پدیده مشترک مورد مطالعه، استفاده می شود. افزایش بهره گیری از این روش، باعث اهمیت آشنایی محققان با جایگاه فراترکیب، مراحل انجام، نحوه اعتبارسنجی و مشکلات متداول در استفاده از آن می گردد. این مقاله با استفاده از ادبیات روش شناسی متنوع روش فراترکیب، با مشخص کردن تشابه و تفاوت این روش با سایر روش های مشابه، پیشنهاد مراحل فرایند تحقیق، شیوه افزایش اعتبار این نوع از تحقیقات و در نهایت اشتباهات شایع در استفاده از این روش را رائه می نماید
۶۳.

الگوی کیفی پیوند فرهنگ و گردشگری جشنواره های ورزشی – سنتی بر مبنای راهبرد گرندد تئوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت گردشگری سال پانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۴۹ 125 - 150

کلیدواژه‌ها: اسب سواری روش کیفی فستیوال سنتی فرهنگ گردشگری ورزشی پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲۴ تعداد دانلود : ۳۸۴
فستیوال های ورزشی سنتی به عنوان بارزترین نماد ارزش های فرهنگی، به جدیدترین فرصت های گردشگری در دهه اخیر تبدیل شده است. هدف از پژوهش حاضر طراحی الگوی کیفی گردشگری فستسوال‌های سنتی می‌باشد. ساختار پژوهش از نوع اکتشافی است . جامعه کیفی تحقیق شامل 35‌n= نفر از کارشناسان و متخصصان خبره و فعال سازمان‌های متولی گردشگری ورزشی و ساکنان بومی آگاه جوامع میزبان می‌باشد که بر مبنای نمونه‌گیری قضاوتی و گوله برفی انتخاب شدند. به منظور جمع‌آوری داده‌ها از مصاحبات نیمه سازمان یافته و تشکیل گروه کانونی استفاده گردید. پس از کدگذاری اولیه مفاهیم و طبقه‌بندی مقوله‌ها، تعداد هشت مولفه در قالب پتانسیل‌های انسانی و پتانسیل‌های طبیعی – ورزشی شناسایی گردید که از بین آنها با توجه به تواتر کدهای ثبت شده و اظهارات گروه کانونی عامل برگزاری فستیوال های سنتی و فرصت به نمایش گذاشتن و تبادلات ارزش های فرهنگی جوامع میزبان مهمترین شاخصه های پژوهش حاضر بود.
۶۴.

کاوش معنایی تن فروشی در تجربه زیسته زنان تن فروش: یک مطالعه کیفی ( مطالعه موردی زنان مراجعه کننده D.I.C. خانه خورشید تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 279 - 306

کلیدواژه‌ها: تن فروشی تجربه زیسته زنان خانه خورشید روش کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۵ تعداد دانلود : ۸۲۸
هدف از انجام پژوهش حاضر کشف و بازسازی معنایی مفهوم تن فروشی است. روش شناسی مورد استفاده برای نیل به هدف فوق روش کیفی بود. تعداد 24 نفر از زنان مراجعه کننده .D.I.C خانه خورشید تهران در پژوهش مشارکت نمودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از روش مصاحبه عمیق، جمع آوری و با روش نظریه زمینه ای و با توجه به مراحل سه گانه کدگذاری تجزیه و تحلیل گردیدند. به طور کلی در فرایند تجزیه و تحلیل داده ها 5 مفهوم، خلق شد. مقوله هسته که پس از ترکیب و تلفیق مقولات، بدست آمد، عبارت است از: نظام حمایت اجتماعی مردسالار. براساس نتایج بدست آمده، با حاکمیت نظام حمایت اجتماعی مردسالارانه، تردیدی نیست که جایگاه زنان در خانواده ها متزلزل و شکننده است. همچنین تردیدی نیست که با ترویج تفکر زنانِ متکی به مردان، کفه ی امتیازات اجتماعی به نفع مردان سنگین شود. مجموعه ی حاکم بر فضای حمایت اجتماعی، که امتیازها و فرصت ها را مردسالارانه توزیع می کند، زمینه های روان شناختی ای را برای زنان فراهم می سازد که از تلاش برای ترمیم آسیب های وارد شده بر آنان، و همچنین دست یابی به موقعیت های رهایی بخش، ناامید شوند و احساس ناکامی و انتقام جویی در آنها رخنه کند.
۶۵.

شناسایی عوامل موثر بر تابآوری در زنان مبتلا به سرطان پستان: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویش روان شناسی سال نهم تیر ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۴۹) 47-56

کلیدواژه‌ها: تاب آوری سرطان پستان روش کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۸ تعداد دانلود : ۳۵۰
پژوهش حاضر، یک مطالعه کیفی است که به منظور شناسایی عوامل موثر بر تاب آوری در زنان مبتلا به سرطان پستان انجام شد. جامعه پژوهش شامل کل زنان مبتلا به سرطان پستان بود که در سال 1397 به بیمارستان شهدای تجریش در تهران مراجعه کرده بودند و تحت پرتو درمانی قرار داشتند . افراد نمونه به شکل هدفمند وارد پژوهش شدند و نمونه گیری تا به اشباع رسیدن داده ها ادامه یافت؛ نمونه نهایی شامل 10 نفر بود. شرکت کنندگان به سوالات مصاحبه نیمه ساختار یافته پاسخ دادند و برای تحلیل داده ها از روش تحلیل محتوا (تماتیک) استفاده شد. نتایح نشان داد که عوامل موثر بر تاب آوری در این دسته از بیماران در قالب تم های حمایت اجتماعی، صبر و استقامت، امید به زندگی، حضور افراد مهم زندگی و نیز پذیرش قابل شناسایی بودند. توجه به این عوامل توسط مراکز بهداشتی و کادر درمانی در فرآیند درمان می تواند به سازگاری هر چه بیشتر این بیماران با شرایط بیماری خود کمک نماید.
۶۶.

روش شناسی تصویربرداری در مطالعات سازمان و مدیریت؛ مبانی فلسفی، مختصات، اسلوب اجرا و انتقادات وارده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روش شناسی علوم انسانی سال ۲۵ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۱۰۰ 99 - 115
تعداد بازدید : ۳۶۸ تعداد دانلود : ۳۴۵
عکس به عنوان ابزار ایجاد تعامل بین تماشاگر و تصویر، حاوی معانی مختلفی است. این ابزار با بکارگیری نمادها و سمبل ها، بیانگر احساسات روانی افراد می باشد که می توان از آن در تفسیر یافته های تحقیق استفاده کرد. از این رو هدف نویسندگان در این مقاله معرفی کاربرد تصویربرداری در سازمان به عنوان یک روش پژوهش سازمانی می باشد. به همین منظور، چارچوب کلی از انواع روش های مختلف استفاده از تصویربرداری در مطالعات سازمان و مدیریت ارائه می گردد و در ادامه در راستای توجه و اهمیت بیشتر به مسئله، ضمن تشریح مبانی فسلفی تصویربرداری سازمانی، نحوه اجرای آن به طور کامل شرح داده خواهد شد و در پایان نیز انتقادات وارده به این روش به طور مشخص تشریح می گردد تا از این طریق شناخت مناسبی از مفهوم تصویربرداری در مطالعات سازمان و مدیریت در اختیار محققان قرار گیرد.
۶۷.

شناسایی مؤلفه ها و سطوح اقتصاد دانش بنیان در ورزش (رویکردی کیفی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات مدیریت ورزشی خرداد و تیر ۱۳۹۹ شماره ۶۰ 41-60

کلیدواژه‌ها: اقتصاد اقتصاد دانش بنیان توسعه اقتصادی ورزش روش کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱۵ تعداد دانلود : ۴۶۸
ازآنجاکه دانش مهم ترین منبع در اقتصاد دانش بنیان است، اقتصاد در ورزش نیز تحت تأثیر این روند تکاملی، ماهیتی دانش بنیان به خود گرفته است. این پژوهش با هدف شناسایی مؤلفه ها و سطوح اقتصاد دانش بنیان در ورزش، با روش پژوهش کیفی و با ماهیت اکتشافی- بنیادی انجام شده است. با روش نمونه گیری گلوله برفی و براساس مصاحبه های عمیق با متخصصان، داده های پژوهش جمع آوری شدند. براساس نظریه داده بنیاد و با رویکرد ساخت گرا داده ها کدگذاری و تجزیه وتحلیل شدند. نتایج نشان داد که اقتصاد دانش بنیان در ورزش به سه سطح اقتصاد دانش بنیان معطوف به فرد، اقتصاد دانش بنیان معطوف به سازمان و اقتصاد دانش بنیان معطوف به جامعه دسته بندی می شود. در اقتصاد دانش بنیان معطوف به فرد مؤلفه های نهادینه سازی دانش و مدیریت دانش، در اقتصاد دانش بنیان معطوف به سازمان مؤلفه الزامات و بسترهای اقتصاد دانش بنیان، در اقتصاد دانش بنیان معطوف به جامعه مؤلفه توسعه علمی و همچنین در تعریف اقتصاد دانش بنیان در ورزش مؤلفه کلان نگری بیشترین تأکید را داشتند. به صورت کلی، می توان این گونه نتیجه گیری کرد که در اقتصاد دانش بنیان در ورزش، تولید و توزیع مبتنی بر کاربرد دانش و اطلاعات در عرصه ورزش است و با توجه به اهمیت آن برای سیاست گذاران ورزش، باید اقدامات و پیش نیازهای لازم با درنظرگرفتن سطوح و مؤلفه های آن فراهم شود.
۶۸.

روایت زنان سالمند از زندگی در دنیای مدرن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۲ شماره ۱۵ 123-140

کلیدواژه‌ها: مدرنیته زنان سالمند سالمندی طبیعی سالمندی مرضی روش کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۳ تعداد دانلود : ۵۱۰
امروزه پدیده سالمندی، پدیده ای جهانی است که در کنار سایر تغییرات فرهنگی و الگوهای اقتصادی به مسئله ای قابل تأمل تبدیل شده است. یقیناً هر فرهنگی در مورد سالمندی انتظارات و فرضیات خاص خود را دارد، از طرفی فرایندهای پیری می تواند توسط زنان و مردان سالمند، متفاوت تفسیر گردد. پژوهش حاضر با اتخاذ رویکردی استقرایی به دنبال این است  تا درک و تصور زنان سالمند را  نسبت به سالمندی در یک جامعه شهری و نسبتاً مدرن را دریابد. داده های تحقیق از طریق انجام مصاحبه های عمیق نیمه ساختار یافته با 18 زن سالمند در بازه سنی 60 تا 80 سال،  حاصل شده است.  بر اساس یافته ها،  زنان سالمند بر این باورند که تغییرات اجتماعی، روابط و مناسبات خانوادگی آنها را درهم ریخته و آنها را به لحاظ اجتماعی، کنار گذاشته است. پیچیدگی زندگی شهری باعث شده تا بسیاری از زنان سالمند، ادغام در فضاهای اجتماعی را مشکل و یا حتی غیر عملی ببینند و بیشتر خود را در فضای خانگی محصور سازند و بعضا یک نوع سالمندی مرضی را تجربه می کنند که درقالب مفاهیمی چون حقارت، از دست دادن منزلت، باراضافی بودن و واماندگی بیان می شود.
۶۹.

تحلیل کیفی کُنش فرزندآوری زوج های عرب شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نامه انجمن جمعیت شناسی ایران سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۷ 141-169

کلیدواژه‌ها: باروری نظریه ی زمینه ای روش کیفی کُنش فرزندآوری عرب ها خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۷ تعداد دانلود : ۴۳۴
امروزه باروری، به عنوان یکی از سه عنصر اصلی تغییرات جمعیّت، به یکی از مسائل مهمّ جامعه ی ایران تبدیل شده است. پژوهش های گسترده ای در زمینه ی شناخت تعیین کننده های باروری صورت گرفته است. با این حال، فهم عمیق پدیده ی باروری مستلزم مطالعه ی بُعد معنایی آن است؛ بُعدی که بیانگر فهم و تفسیر مردم از جهان اجتماعی خود، وقایع و شرایط و نیروهای موجود در آن و پیوندشان با فرزندآوری است. برخلاف بیش تر پژوهش های پیشین که کمّی بوده و با اتّخاذ موضِع بیرونی به تبیین باروری پرداخته اند، این مقاله با روش کیفی و با تمرکز بر کُنش های فرزندآوری و معنای آن نزد کُنشگران درصدد است تا به آن بخش مغفول از این نوع کُنش ها بپردازد. نتایج این بررسی که با بهره گیری از رویکرد نظریه ی زمینه ای و از طریق مصاحبه ی عمیق با 20 زوج از عرب های شهر اهواز انجام شده حاکی از آن است که سه نوع رویکرد معنایی ازکُنش فرزندآوری بر اساس نحوه ی تأثیر زمینه ی کُنش، معانی اطلاق شده به فرزندآوری و بروز عملی این کُنش قابل تشخیص است که عباتند از: فرزندآوری به عنوان یک کُنش التیام بخش ترمیمی، فرزندآوری به عنوان یک کُنش آینده نگرانه اندیشمندانه، فرزندآوری به عنوان یک کُنش محدود کننده امنیّتی.
۷۰.

درآمدی بر روش تحقیق: رویه های استاندارد تحلیل داده های کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست نامه علم و فناوری دوره نهم تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۷)
تعداد بازدید : ۹۲۱ تعداد دانلود : ۱۷۳۸
پیدایش و گسترش روش شناسی کیفی در جامعه علوم اجتماعی و انسانی ایران، در چند سال اخیر، موضوع مناقشات و مجادلات ضمنی نظری و روشی متعددی بوده است. توجه به روش های کیفی و گسترش روزافزون استفاده از آن در جامعه دانشگاهی کشور نه تنها مستلزم آشنایی با این روش شناسی و چگونگی طراحی و اجرای آن است، بلکه نیازمند آشنایی با رویه های تحلیلی این روش ها و استفاده از آن ها نیز هست. این رویه های استاندارد به ندرت به  صورت مقاله کاربردی ارائه شده اند. هدف از نگارش این مقاله معرفی رویه های استاندارد تحلیل داده های کیفی و فنون مرتبط با آن به صورت خلاصه و کاربردی است. بدین منظور، به کمک روش پژوهش منابع کتابخانه ای، یازده روش جامع این حوزه مورد بررسی قرار گرفته است. این روش ها عبارت اند از تحلیل مردم نگارانه تماتیک، تحلیل نظریه زمینه ای، تحلیل روایتی، تحلیل پدیدارشناسی، تحلیل محتوای کیفی، تحلیل مکالمه، تحلیل نشانه شناختی،  توصیف ضخیم، تحلیل موقعیتی، تحلیل گفتمان و تحلیل داده های مشاهده ای. در بخش پایانی مقاله نیز خلاصه ای کاربردی از شیوه کدگذاری در روش های کیفی ارائه می شود.
۷۱.

درک تجربه سیلاب استان خوزستان بر مبنای روایت های ذی نفعان: نظریه داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال چهاردهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ 146 - 169

کلیدواژه‌ها: بحران سیلاب روش کیفی مدیریت آشفته روش نظریه داده بنیاد مدیریت سیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۰ تعداد دانلود : ۲۳۵
این مطالعه به روش کیفی، با هدف فهم ابعاد و زوایای بحران سیلاب اواخر سال 1397 و ابتدای سال 1398 در استان خوزستان به انجام رسیده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، نظریه داده بنیاد است. دادههای این پژوهش از طریق مصاحبه عمیق و نمونه گیری هدفمند-نظری با پانزده نفر از ذی نفعان مرتبط با سیلاب، گردآوری شده و برای تحلیل دادهها از پنج مرحله کدگذاری باز و تشخیص مفاهیم، توسعه مفاهیم در جهت ابعاد و ویژگیها، تحلیل دادهها برای زمینه و واردکردن فرایند به تحلیل و یکپارچه سازی مقولات استفاده شد. بعد از کدگذاری، چهارده مقوله اصلی از دادهها پدیدار شد. مدل ظهوریافته شامل سه بعد شرایط، کنش-تعاملها و پیامدهاست. بعد «شرایط» شامل کم اهمیتی لایروبی کانالها و رودخانه ها، تعدی تدریجی به حریم و بستر رودخانه ها، تمرکز برنامه ریزی ها بر خشکسالی، چرخش غافلگیرکننده شرایط آبوهوایی و کمبود ماشین آلات و تجهیزات، بعد «کنش-تعامل»، شامل کمکرسانی گسترده ولی آشفته، جلسات پی در پی مدیریت بحران، فراخوان همه ظرفیتهای سازمانی، تدوین استراتژی آسیب نرسیدن به انسانها، در اولویت قرار گرفتن حفاظت از شهرها، بعد «پیامدهای انسانی»، شامل افزایش تعامل مسئولان و معتمدان محلی، ارتقای سطح مطالبات سیل زدگان، افزایش اعتماد و همبستگی اجتماعی و بعد «پیامد محیطی» شامل شکنندگی اقلیمی بیشتر مناطق سیلزده است که حول یک مقوله هسته به نام حضور گسترده و مؤثر، ولی آشفته سازمانها و مردم در صحنه سیلاب، شکل گرفته اند.
۷۲.

شناسایی راهکارهای توسعه مشارکت فرابخشی در ورزش دانش آموزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در ورزش تربیتی (دانشگاهی) زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۱ 17 - 34

کلیدواژه‌ها: تحلیل محتوا روش کیفی مشارکت ورزش تربیتی همکاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲ تعداد دانلود : ۲۶۶
پژوهش حاضر با هدف شناسایی راهکارهای توسعه مشارکت فرا بخشی در ورزش دانش آموزی انجام شد. روش پژوهش، از نوع تحلیل محتوای کیفی بود. جامعه آماری شامل تمام مسئولین ورزش دانش آموزی، دبیران تربیت بدنی باتجربه، قانون گذاران و شخصیت های حقیقی و حقوقی مرتبط با آموزش وپرورش ایران بودند. نمونه گیری به صورت هدفمند تا اشباع داده ها ادامه یافت. فرایند گردآوری داده ها مشتمل بر 14 مصاحبه نیمه ساختاریافته و بررسی اسناد و مدارک مرتبط با ورزش دانش آموزی بود. تحلیل داده ها هم زمان با جمع آوری داده ها و به روش تحلیل محتوای کیفی با استفاده از نرم افزار مکس کیودا انجام شد. در مرحله کدگذاری باز تعداد 62 مفهوم، 9 مقوله فرعی و درنهایت 3 مقوله اصلی استخراج شد. نتایج این پژوهش نشان داد که سه راهکار عمده توسعه مشارکت فرا بخشی در ورزش دانش آموزی عبارت اند از؛ ایجاد پیش زمینه های رسمی توسعه مشارکت، فرهنگ سازی مشارکت و تدوین نظام مشارکت، بنابراین، توسعه مطلوب مشارکت فرا بخشی در ورزش دانش آموزی مستلزم کاربست این سه دسته فعالیت های اجرایی است که نیازمند درگیرشدن همه گروه های ذینفع است.
۷۳.

گونه شناسی ریشه ها و پیامدهای نزاع دسته جمعی (مورد مطالعه: جامعه روستایی امامزاده عبدالله(ع) - شهرستان هندیجان- استان خوزستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره یازدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 482 - 495

کلیدواژه‌ها: نزاع دسته جمعی حقوق مالکیت محدودیت منابع روش کیفی استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۷ تعداد دانلود : ۲۸۸
نزاع جمعی در جامعه ازجمله مسائلی است که می تواند آرامش و امنیت و درنتیجه کیفیت زندگی مردم را به خطر اندازد. در پژوهش حاضر مسئله اصلی پژوهشگران مطالعه گونه شناسی ریشه ها و پیامدهای نزاع دسته جمعی در روستای امامزاده عبدالله (ع) است. روستای موردمطالعه در محدوده سیاسی بخش مرکزی شهرستان هندیجان از توابع استان خوزستان قرار دارد. پژوهشگران از رهیافت کیفی و مطالعه یک روستا برای دستیابی به اهداف اساسی پژوهش بهره برده اند. نگارندگان به منظور گردآوری داده ها از تکنیک هایی همچون مصاحبه و مشاهده سود جسته اند و تجزیه وتحلیل داده ها با تکنیک تحلیل تماتیک صورت گرفته است. با استفاده از نمونه گیری گلوله برفی، 10 نفر از اهالی شناسایی شده و موردمطالعه قرار گرفتند. همچنین با دو گروه (6 نفره و 3نفره) نیز مصاحبه گروهی انجام گرفته شده است. در این پژوهش از نظریات (محرومیت نسبی و نسبت دادن رانی مان و هوندریش، نظریه تعصب و پیش داوری دیوید مایر) استفاده شده است. یافته ها در سه بخش اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی گردآوری شدند. ریشه های نزاع در بخش های مختلف عبارت اند از: اقتصادی (محدودیت منابع، حقوق مالکیت)، فرهنگی (نادیده گرفتن عرف و طایفه گرایی) و اجتماعی که به عنوان عوامل جانبی تشدیدکننده نزاع شناسایی شدند عبارت اند از: ضعف سرمایه اجتماعی برون گروهی، تحریک جوانان توسط ریش سفیدان، ناآگاهی اجتماعی. یافته ها همچنین نشان می دهند عواملی همانند: کاهش انسجام اجتماعی، افزایش پرونده های قضایی، رشد کینه توزی، گسست اجتماعی، عدم تمایل به سرمایه گذاری، ایجاد خسارات مالی و جانی، عدم پیشرفت روستا به عنوان پیامدها و آسیب های اجتماعی نزاع دسته جمعی در روستا شناسایی شدند.
۷۴.

بررسی مفهوم حق به شهر در سیاست گذاری شهری

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره اول زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ 65 - 82

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاری شهری حق به شهر روش کیفی مدل مفهومی شهروند حکمروایی شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰۸ تعداد دانلود : ۴۹۹
مسیرهای توسعه در هر جامعه بیش از هر امری نتیجه انتخاب ها و تصمیماتی است نتیجه ی که در شیوه های سیاست-گذاری رقم می خورد. در دهه های اخیر، تغییرات سریع شهرها و بحران های ناشی از آن توجه ها را به سمت عرصه ی سیاست گذاری شهری جلب نموده است. از سوی دیگر صورت ها و اشکال نابرابرانه توزیع منابع و فرصت ها به ضرر بخش عمده ی افراد و گروه های اجتماعی ساکن در شهرها موجب شد تا نظریه پردازان انتقادی شهر با تکیه بر مفهوم «حق به شهر»، مطالبه های شهروندان را در برابر سیاست گذاران و تصمیم سازان شهری مطرح نمایند. هدف مقاله ی حاضر درک مفهوم حق به شهر در عرصه ی سیاست گذاری و برنامه ریزی مسائل شهرها و انتقال آن به متخصصان حوزه ی شهری و سعی در جهت عملی کردن این ایده در عرصه ی سیاست گذاری و برنامه ریزی شهری است. در این مقاله سعی شده تا با استفاده از چارچوب نظری ارائه شده توسط لوفور درباره ی مفهوم حق به شهر و رویکرد محققان درباره ی سیاست گذاری شهری به بازشناخت و تحلیل رابطه ی دو مفهوم حق به شهر و سیاست گذاری شهری پرداخته شود. پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بر اساس روش کیفی است. شیوه های گردآوری اطلاعات شامل گزینش اسناد، تحلیل تماتیک دیدگاه های متخصصان و صاحب نظران درباره ی موضوع انتخاب شده است. بر اساس یافته های پژوهش حاضر سیاست گذاری شهر مهم ترین عرصه برای چانه زنی درباره ی شیوه های توزیع منافع و فرصت ها در شهرها از سوی ذینفعان شهری است که همین مهم، ضرورت حضور شهروندان را در لایه های تصمیم سازی و سیاست گذاری شهرها موجب می شود. مغفول ماندن ساز و کارهای نهادی، ظرفیت سازی شفافیت، پاسخ گویی، به کارگیری بودجه ریزی مشارکتی و برنامه ریزی مشارکت جو، موجب شده تصمیم گیری دموکراتیک برای مشارکت شهروندان به عنوان جدی ترین ذینفع در حیات شهری امری دشوار و تا حدودی ناممکن شود. تقویت نهادهای مدنی و اجتماعی و ایجاد ساز و کارهای نظارت و مشارکت شهروندان در روند تصمیم گیری ها درباره ی انتخاب و انجام پروژه های کلان شهری در کنار به کارگیری بودجه ریزی مشارکتی در چگونگی هزینه ی سرمایه های شهر از جمله مواردی است که در عمل می تواند منجر به تحقق حق به شهر در اداره ی شهرها شود.
۷۵.

تحقیق میدانى (چیستی و چرایی)

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 55-74

کلیدواژه‌ها: پژوهش میدان روش کیفی مشاهده اکتشاف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۵ تعداد دانلود : ۳۴۰
تحقیق میدانى (Field Research/ field study)، یا اجرای تحقیق در یک میدان و قلمرو فرهنگی اجتماعی مشخص، نمونه ای از پژوهش موردی است که گاه به صورت سطحی و پهنانگر وگاه به صورت عمقی و ژرفانگر صورت می پذیرد. تحقیق میدانی از نوع تحقیقات کیفى و تکنیک غالب آن، در مقام شناخت عناصر موجود در میدان و گرد آوری اطلاعات مورد نظر، مشاهده همراه با مشارکت محقق است. در این نوع تحقیق، محقق مستقیماً با افراد مورد مطالعه ارتباط برقرار کرده، شخصاً در محیط حضور می یابد تا در یک محیط و فضای طبیعی، به مشاهده و ثبت وقایع و رویدادها بپردازد. این نوع پژوهش، در رشته های مختلف علوم اجتماعى، به ویژه در مطالعات مردم شناختى، روان شناسی اجتماعی، ارتباطات گروهی، آسیب شناسی اجتماعی، و برخى مطالعات کاربردى همچون مددکارى اجتماعى کاربرد فراوان دارد. این نوشتار در صدد است تا توصیفی نسبتاً جامع از این نوع پژوهش، ابعاد مختلف، اقتضائات و الزامات و فرصت ها و محدودیت های آن به دست دهد.
۷۶.

بررسی جدیدترین تحولات روش شناسی کیفی پژوهش در حوزه آموزش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تدریس پژوهی سال هفتم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ 155 - 172

کلیدواژه‌ها: تحولات نظری و روش شناختی روش کیفی روش های نوین کیفی آموزش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۵ تعداد دانلود : ۲۷۸
هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی جدیدترین تحولات نظری و روش شناسی کیفی در حوزه آموزش وتدریس بود. در این راستا، مجله بین المللی تحقیقات کیفی در آموزش موردبررسی قرار گرفت. روش: روش پژوهش توصیفی از نوع تحلیل محتوای اسنادی و جامعه آن تمام 12 شماره اخیر مجله (2016-2017) بود. این مجله در حوزه بین المللی دارای جایگاه کیو 2و اچ ایندکس23 است. تمام مقالات موردبررسی به صورت سرشماری مورد تحلیل قرار گرفتند. برای تحلیل یافته ها از فراوانی و درصد فراوانی استفاده شد. روش های پژوهش با توجه به مجموع روش های استفاده شده در هریک از مقالات، به دو دسته کیفی و پساکیفی تقسیم شدند. یافته ها : نتایج نشان داد از میان روش های کیفی، مردم نگاری دارای بیشترین فراوانی بود. هم چنین، مجموعه ای از روش های نوین ازجمله شعرپژوهی، دیفرکشن، عکس- صدا، غیربازنمودی در مقالات استفاده شده است. دانش آموزان و معلمان در جامعه آماری بالاترین درصد را به خود اختصاص داده اند. ازاین رو در همین حوزه استفاده معلمان و کادر آموزشی از روش های نوآورانه پژوهش می تواند کمک شایانی به بهبود یادگیری و کاربردی شدن پژوهش های جدید کند.
۷۷.

ملاک های انتخاب همسر از دید افراد راضی از ازدواج (در دوره عقد): یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال شانزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 76 - 41

کلیدواژه‌ها: ملاک های ازدواج دوران عقد تحلیل مضمون روش کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۰ تعداد دانلود : ۳۶۷
ازدواج، اولین گام در شکل گیری خانواده به عنوان بنیادی ترین نهاد اجتماعی و یکی از مهم ترین انتخاب هایی است که فرد در طول زندگی انجام می دهد. پژوهش های مختلف به نقش مهم انتخاب آگاهانه در رضایت زناشویی اشاره داشته اند، اما دلایل متعددی ازجمله مسائل فردی و بین فردی، دگرگونی های سریع اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی و ... باعث شده اند دستیابی به آن کارآسانی نباشد. افزایش روزافزون آمار طلاق و مشکلات زناشویی، محقق را برآن داشت تا با نگاه پیشگیرانه و هدف کشف ملاک های انتخاب همسر از دید افرادی که به تازگی فرایند انتخاب را پشت سر گذاشته اند و از زندگی زناشویی خود رضایت دارند، نگاه دقیق تری به این مفهوم فرهنگ وابسته در اولین دوره از چرخه خانواده یعنی دوران عقد داشته باشد. مقاله پژوهشی حاضر به شیوه کیفی  با استفاده از روش تحلیل مضمون انجام شد. با استفاده از نمونه گیری هدفمند شرکت کنندگان از بین افراد راضی از ازدواج در دوره عقد ساکن شهر مشهد انتخاب شدند و تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب ادامه یافت. با 20 نفر (12 زن و 8 مرد) مصاحبه کیفی نیمه ساختاریافته انجام شد. داده ها در طول دوره یک ساله جمع آوری، ثبت، کدگذاری و تحلیل شدند. از مجموع 650 کد اولیه، 3 مقوله اصلی و 14 مقوله فرعی استخراج شد که به ترتیب فراوانی کدها شامل ویژگی های فردی، ویژگی های رابطه و ویژگی های خانوادگی بود. در تبیین یافته ها از نظریه های روان شناختی و جامعه شناختی مرتبط استفاده شد. نتایج پژوهش می تواند راهگشای دست اندرکاران حوزه پیش از ازدواج و افراد در شرف ازدواج باشد.
۷۸.

ارائه الگوی مفهومی شناسایی ادراک عشق ورزی در دانشجویان مجرد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فرهنگ مشاوره و روان درمانی سال دوازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۴۷ 123 - 160

کلیدواژه‌ها: ادراک عشق ورزی دانشجویان روش کیفی نظریه داده بنیاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۰ تعداد دانلود : ۳۲۵
بحث درباره عشق ورزی در ایران عموماً در چارچوب تحلیلی مبتنی بر پژوهش ها و نظریه پردازی هایی که در غرب صورت گرفته تمرکز یافته است. پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی مفهومی شناسایی ادراک عشق ورزی دانشجویان مجرد و بر مبنای نظریه زمینه ای و با به کارگیری روش مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام شد. 32 دانشجو (18 دختر و 14 پسر)، به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و داده ها تا رسیدن به اشباع نظری گردآوری و پس از پیاده سازی متن مصاحبه ها و ورود اطلاعات به نرم افزار تحلیل داده های کیفی MAXQDA10، با کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شدند. نتایج کدگذاری باز و محوری منجر به شناسایی 103 مفهوم و 16 مقوله محوری شد. همچنین، نتایج کدگذاری گزینشی نشان داد که مقوله هسته ادراک عشق ورزی دانشجویان است که تحت تأثیر شرایط علّی (باورداشت های اعتقادی و مذهبی؛ جوّ خانواده و نظارت والدینی؛ چالش ها و تجارب اخلاقی) و در کنار شرایط مداخله گر (تحولات هویتی فردی، اجتماعی و فرهنگی؛ هویت سازی رسانه های نوین ارتباطی) و شرایط زمینه ای (جنسیت؛ سن؛ پایگاه اجتماعی اقتصادی؛ تحصیلات دانشگاهی) بر برساخت عشق ورزی با جنس مخالف در دانشجویان مجرد در قالب راهبردهای اخلاق پیروی منطقی؛ خودپیروی عاطفی و خودپیروی ضداخلاقی تأثیر می گذارد که حاصل آن شکل گیری ازدواج های متناسب، پایدار و یا تصادفی و نامتناسب است. با توجه به نتایج به دست آمده می توان نتیجه گرفت که عشق ورزی در بین دانشجویان مجرد، طیفی از مکانیسم های خودپیروی تا اخلاق پیروی را در پی داشته که می تواند کنش دانشجویان را به سمت و سویی منفی یا مثبت جهت دهی کند. لذا شناخت این مکانیسم ها می تواند در سیاست گذاری دست اندرکاران تربیتی کشور مؤثر باشد.
۷۹.

شاخص های خانواده سالم از منظر افراد شاغل: یک مطالعه نظریه زمینه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات زن و خانواده دوره هشتم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۹)

کلیدواژه‌ها: خانواده سالم گراندد تئوری روش کیفی شاخص های سنجش خانواده سالم کارمندان ایرانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۲ تعداد دانلود : ۴۷۴
هدف این مقاله شناسایی شاخص های خانواده سالم از منظر افراد شاغل است. از همین رو توجه به استانداردهای فرهنگی و تجربه های شخصی و خانوادگی در تعیین شاخص های خانواده سالم ضروری به نظر می رسد. این مطالعه با استفاده از روش کیفی گراندد تئوری و با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته عمیق در نمونه هدفمند از ۲۸ فرد شاغل متاهل و تحصیل کرده (۴ مرد و ۲۴ زن) انجام شده و در نهایت سعی در استخراج شاخص های سنجش خانواده سالم دارد. عمده ترین شاخص های سنجش خانواده ی سالم به طور کلی در سه مقوله ی اصلی شناسایی شدند. اولین مقوله با عنوان وجود احساس انسجام، یکپارچگی و همراهی با مقوله های فرعی همدلی، وجود فضای گفتگوی متقابل، شناخت و رعایت حقوق و مسئولیت های متقابل، احترام و محبت متقابل؛ مقوله ی دوم با عنوان سالم بودن فضای روانی خانواده با زیرمقوله-های احساس آرامش، شادمانی و دوری از عوامل منفی، سلامت فکری و اعتقادی؛ و مقوله ی سوم وجود برخی فضائل اخلاقی در میان اعضای خانواده با زیر مقوله های صداقت، گذشت، چشم پوشی از ابعاد اقتصادی است. شاخص های مشترک این مطالعه با مطالعات قبلی وجود همدلی، وجود فضای گفتگوی متقابل، شناخت و رعایت حقوق و مسئولیت های متقابل، احترام و محبت متقابل، احساس آرامش، شادمانی و دوری از عوامل منفی، سلامت فکری و اعتقادی، صداقت و گذشت بودند. چشم پوشی از ابعاد اقتصادی شاخصی است که تنها در این مطالعه شناسایی شده است.
۸۰.

سبک زندگی سلامت محور در ترک پایدار مواد مخدر در شهر کاشان: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی فرهنگ و هنر دوره سوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 94 - 76

کلیدواژه‌ها: ترک پایدار سبک زندگی سلامت محور سوء مصرف مواد مخدر روش کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۵ تعداد دانلود : ۲۸۷
سبک زندگی سالم یا سلامت محور، به عنوان شاخه ای از سبک زندگی، درصدد است تا رفتارهایی را شکل دهد که بر حفظ سلامتی افراد و جلوگیری از رفتارهای پرخطر نظیر اعتیاد مفید هستند. پژوهش حاضر به تبیین سبک زندگی سلامت محور در ترک پایدار اعتیاد می پردازد. این پژوهش یک مطالعه کیفی- تطبیقی و به لحاظ هدف، کاربردی است. میدان تحقیق در این پژوهش دربرگیرنده سه گروه متخصصین درمانی و پژوهشی اعتیاد، افراد موفق به ترک اعتیاد وخانواده های این افراد در سال 1398 در شهر کاشان می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و نظری، 31 نفر از آن ها به عنوان نمونه برگزیده شدند. تکنیک گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه متمرکز بوده که با استفاده از نرم افزارMAXQDA و با توجه به انواع کدگذاری باز، محوری و انتخابی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. سبک زندگی سلامت محور در سه حوزه بر پایداری ترک اعتیاد مواد مخدر اثر گذار است؛ حوزه نخست، بعد جسمی می باشد، بدین معنی نقش ابعاد جسمی در ترک پایدار اعتیاد اثرگذاراست. حوزه دوم، بعد روانی سبک زندگی سلامت محور بوده و حوزه سوم بعد اجتماعی سبک زندگی سلامت محور مورد بررسی قرار گرفت. سبک زندگی سلامت محور به مثابه یک پدیده چند علیتی و چندبعدی، منبع ارزشمندی برای کاهش شیوع و تأثیر مشکلات بهداشتی، ارتقای سلامت، تطابق با عوامل استرس زای زندگی و بهبود کیفیت زندگی می باشد.