مطالب مرتبط با کلیدواژه

رویکرد تفسیری


۱.

تاثیر دیدگاه های معرفت شناسی بر فعالیت های یاددهی ـ یادگیری در نظام آموزش باز و از راه دور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی ۱۳۸۷ شماره ۴

کلیدواژه‌ها: معرفت شناسی یادگیری راهبردهای یاددهی آموزش باز آموزش از راه دور رویکرد اثبات گرایی رویکرد تفسیری رویکرد انتقادی رفتار گرایی شناخت گرایی ساختار گرایی آموزش مجازی پسامدرن

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی تاریخچه و مکاتب آراء تربیتی مکاتب فلسفی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی
تعداد بازدید : ۵۸۰۰ تعداد دانلود : ۲۲۸۹
"معرفت شناسی، به عنوان یکی از شاخه های مهم فلسفه ماهیت دانش و فرآیندی را مطالعه می کند، که دانش طی آن کسب و ارزیابی می شود، و در این رهگذر در رابطه با حقیقت و معرفت - که محصول آموزش و پرورش هستند- می تواند دیدگاههای متنوع و گوناگونی را در برابر معلمان قرار دهد. درباره چگونگی تاثیر معرفت شناسی بر نظام آموزش باز و از راه دور می توان این مساله را بدین صورت بیان کرد که فرض های معرفت شناسی دیدگاههایی که درباره آنها بحث شده است، هر کدام در زمان شکل گیری نسلهای آموزش باز و از راه دور به نوعی بر مؤلفه های مهم این نظام آموزشی از قبیل معلم، شاگرد، برنامه درسی و راهبردهای یاددهی - یادگیری مؤثر بوده اند. در این مقاله برای تبیین رابطه معرفت شناسی و آموزش باز و از راه دور درباره رویکردهای معرفت شناسی و روانشناسی غالب در هر یک از نسلهای سه گانه آموزش و پرورش بحث می شود، که هر کدام به نوعی نگرش و عملکرد مربیان این نظام آموزشی را تحت تاثیر قرار داده اند. با توجه به پیدایش و سیر تحولات نظام آموزش باز واز راه دور رویکردهای معرفت شناختی از جمله 1) اثبات گرائی یا پوزیتیویسم، 2) تعبیری یا تفسیری، 3) انتقادی یا رهایی بخش معرفی شده اند. در مقاله حاضر با ارائه تصویر کلی از نظام آموزش باز و از راه دور درباره استلزامات دیدگاههای معرفت شناسی نسبت به راهبردهای یاددهی - یادگیری در قالب نسلهای سه گانه آموزش باز واز راه دور کاوش شده است. "
۲.

گامی دیگر به سوی فلسفه اسلامی

نویسنده:
منبع: کتاب نقد ۱۳۸۴ شماره ۳۴

کلیدواژه‌ها: حجیت رویکرد تفسیری رویکرد تطبیقی اسلامیت رویکرد تصدیقی رویکرد تکمیلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳۸
باردیگر در پرتو بحث از امکان دینی‌شدن علوم بویژه علوم‌انسانی، اسلامی نامیدن برخی دانش‌ها از قبیل فلسفه و عرفان متعارف در جهان اسلام، مورد بحث، تحلیل و نقد قرار گرفته‌است . به نظر می‌رسد چگونگی رویکرد این علوم به منابع وحیانی دین، نقش مهمی در صحت اسلامی نامیدن آن‌ها دارد. آن‌چه در این مقال می‌خوانید، ادامه بحث مقاله‌ای است که در شماره پیش با عنوان «گامی به سوی فلسفه اسلامی» آورده‌شد. نگارنده می‌کوشد تا در این مقاله‌، پیشنهادی روشن از معنای اسلامی بودن فلسفه در اختیار خواننده قرار دهد.
۳.

دیدگاههای معرفت شناسی نسبت به راهبردهای یادی یادگیری در نظام آموزش باز و از راه دور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانشور رفتار سال پانزدهم شهریور ۱۳۸۷ شماره ۳۰

کلیدواژه‌ها: معرفت شناسی رفتارگرایی آموزش باز آموزش از راه دور رویکرد اثبات گرایی رویکرد تفسیری رویکرد انتقادی شناخت گرایی ساختار گرایی آموزش مجازی پسامدرن راهبردهای یاددهی– یادگیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷۴ تعداد دانلود : ۱۴۵۴
معرفت شناسی به عنوان یکی از شاخه های مهم فلسفه، درباره ماهیت دانش، موضوع، منابع و حدود و معیارهای ارزیابی آن بحث می کند و در این راه می تواند درباره حقیقت و معرفت – که محصول آموزش و پرورش هستند- دیدگاههای متنوع و گوناگونی را در پیش روی معلمان قرار دهد [1]. موضوع چگونگی رابطه معرفت شناسی با نظام آموزش باز و از راه دور به این صورت مطرح می شود که فرض های معرفت شناسی دیدگاههایی که از آن ها بحث به میان آمده است، هر یک در زمان شکل گیری نسلهای آموزش باز و از راه دور، به نوعی بر مؤلفه های مهم این نظام آموزشی، از قبیل معلم، شاگرد، برنامه درسی و راهبردهای یاددهی– یادگیری، تاثیر گذار بوده اند. در این مقاله برای تبیین رابطه معرفت شناسی و آموزش باز و از راه دور، رویکردهای غالب معرفت شناسی و روان شناسی هر یک از نسل های سه گانه آموزش و پرورش که به نوعی بر نگرش و عملکرد مربیان این نظام آموزشی تاثیر گذاشته اند، مورد بحث قرار می گیرد. با توجه به پیدایش و سیر تحولات نظام آموزش باز واز راه دور، رویکردهای معرفت شناختی عمدتاً شامل،1. اثبات گرایی پاپوزیتیویسم، 2. تعبیری یا تفسیری، 3. انتقادی یا رهایی بخش می شوند. در مقاله حاضر، با ارائه تصویری کلی از نظام آموزش باز و از راه دور، استلزامات دیدگاههای معرفت شناسی درخصوص راهبردهای یاددهی– یادگیری در قالب نسل های سه گانه آموزش باز واز راه دور مورد کاوش قرار گرفته اند.
۴.

مفهوم ""بافت"" در حوزه رفتارهای اطلاعاتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره سیزدهم پاییز ۱۳۸۹ شماره ۳ (پیاپی ۵۱)

کلیدواژه‌ها: رویکرد تفسیری بافت وضعیت رفتار اطلاع‏یابی ایزیک رویکرد عینی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری موضوعات خاص و کتابخانه ها و کتابداری
  2. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی نیازهای اطلاعاتی و رفتار اطلاع یابی
  3. حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اطلاع رسانی خدمات اطلاع رسانی مدیریت اطلاعات ذخیره و بازیابی اطلاعات
تعداد بازدید : ۲۳۶۸ تعداد دانلود : ۱۰۵۵
بافت به عنوان عنصری اساسی برای درک رفتارهای اطلاعاتی، توجه پژوهشگران فراوانی را از این حوزه به خود جلب نموده است. « ایزیک» نام مجموعه کنفرانسهای بین المللی است که هر دو سال یکبار با محوریت همین مفهوم برگزار میشود. با وجود آنکه بیش از یک دهه از معرفی این مفهوم در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی می¬گذرد، تعریفهای ارائه شده برای این مفهوم مانند مفاهیم اطلاعات و نیاز اطلاعاتی، متعدد و تا حدودی متفاوت است. از سوی دیگر، گاهی بافت را با وضعیت یکی پنداشته¬اند. در ارتباط با رویکردهای بافتی نیز اختلاف نظر بسیاری به چشم میخورد. برخی از پژوهشگران رویکردهای عینی را در مطالعات خود به کار می¬گیرند و برخی دیگر رویکردهای تفسیری را مناسب تر می¬پندارند. این مقاله به معرفی این مفهوم پرداخته و رویکردهای رایج مرتبط با آن و همچنین پژوهشهای انجام شده در ارتباط با مفهوم بافت را به طور اجمال بررسی کرده است
۵.

نقدی بر شکاف «نظریه و عمل در پارادایم مدرن-اثبات گرایانه» در مدیریت و سازمان

نویسنده:
منبع: مجموعه مقالات اولین همایش ملی نقد متون و کتب علوم انسانی ۳۰ آذر ۱۳۹۶ جلد دوم «مبانی، روش و چشم انداز نقد مطلوب»
تعداد بازدید : ۸۵۲ تعداد دانلود : ۵۹۰
در این مقاله، با تمرکز بر نقدی در شکاف نظریه و عمل در یادگیری دانش عرصه های سازمانی و مدیریتی و در سطح فردی، ضرورت و ریشه های احتمالی موضوع شکاف نظریه و عمل به اختصار مرور می شود و همچنین با تشریح نوعی معرفت شناسی جدید (رویکردهای تفسیری و انتقادی) به تصحیح برخی نواقص اثبات گرایی مخصوصاً جدایی تئوری از عمل می پردازد و در انتهای مقاله، رویکرد هایی نیز درباره این که چگونه بتوان از دانش همین موضوع در عمل مدیریت استفاده کرد، پیشنهاد می شود.
۶.

گذر از فلسفه به روش شناسی؛ خوانشی نو از روشِ پدیدارشناسی

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال هفتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلیدواژه‌ها: پدیدارشناسی جداسازی رویکرد توصیفی رویکرد تفسیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۵ تعداد دانلود : ۴۵۲
اذهانی که به شکل های متفاوت قوام یافته اند، تفاسیر متفاوتی از جهان پدید خواهند آورد. اشیاء و پدیده های جهان به شکل های گوناگون خودشان را به انسان ها می نمایانند و آگاهی هر فرد تحت تاثیر تجربه شخصی او از جهان پیرامونش است. پدیدارشناسی روشی است که به کمک آن می توان آگاهی و تجربه افراد متعدد از مفاهیم و پدیده ها را بدون واسطه دریافت کرد. از دیدگاه پدیدارشناختی، ادراک همواره ادراکِ یک پدیده است و ادراک بدون وجود پدیده ها بی محتواست. پس ما باید توجهمان را به سوی خودِ اشیاء معطوف کنیم. هدف اصلی پدیدارشناسی، کشف تجارب مختلف افراد از پدیده مورد بررسی، برای رسیدن به ماهیت و جوهره واقعی آن پدیده یا مفهوم است. پیش فرض پدیدارشناسی این است که جهان و پدیده های آن در بیرون انسان قرار گرفته اند. انسان می تواند همچون آینه ای آشکارساز، تصویری از آن دریافت کند. انجام پژوهش پدیدارشناسی نیازمند آشنایی کامل با فلسفه و اسلوب اجرایی خاصّ خودش است. از این رو، مقاله به دنبال واکاوی مبانی فلسفی پدیدارشناسی، شناسایی و تشریح رویکردهای اصلی و روش اجرای گام به گام مطالعات پدیدارشناسانه است.
۷.

تبیین مفروضه های فلسفی پژوهش های کمی و کیفی در جغرافیای انسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نگرش های نو در جغرافیای انسانی سال نهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۳۴) 70 - 91

کلیدواژه‌ها: مفروضه های فلسفی روش کمی روش کیفی فرا اثبات گرایی رویکرد تفسیری تحلیل گفتمان جغرافیای انسانی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴۸ تعداد دانلود : ۳۶۰
پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی همواره مسئله ای بغرنج و موضوعی مورد منازعه بوده است. متفکران حوزه علوم انسانی مبتنی بر بنیان های فلسفی و تلقی پارادایمی، رویکرد پژوهشی خاصی را در واکاوی موضوعات انتخاب کرده اند. از این منظر، هدف نوشتار حاضر، بررسی دو رویکرد پژوهشی عمده در عرصه روش شناسی با توجه به مفروضه های فلسفی است.در این مقاله، اصول موضوعه الگوهای پژوهش در دو رویکرد عمده کمی و کیفی، ویژگی های پژوهش، ابعاد عینی و ذهنی در مفروضات فلسفی پیرامون روش تحقیق، مقایسه روش شناسی پژوهش های کمی و کیفی، جنبه های هستی شناسی و معرفت شناسی روش های پژوهشی در جغرافیای انسانی مورد بحث قرار گرفته است. در این رهگذر دیدگاه دستگاه فلسفی موسوم به پوزیتیویسم با فراپوزیتیویسم اندیشان مقایسه گردیده است.تأکید این توشتار بر این است که پژوهشگر بدون درک دیدگاه فلسفی روش های پژوهشی نمی تواند به فهم عمیق الگوهای فلسفی روش شناسی دست بیابد. نهایتاً از آنجا که اکثر پژوهش های علوم اجتماعی و در نتیجه جغرافیای انسانی بر روش های تجربی-تحصلی تکیه دارند، مشخص خواهد شد که برای درک و فهم پدیده ها، علاوه بر روش های متعارف، الگوهای فلسفی فرا اثباتی نیز نیاز ضروری هستند. به بیانی گادامری "روش (اثبات گرایی) همه آن چیزی نیست که ما به آن نیاز داریم و روش برای درک حقیقت دارای حق انحصاری نیست".
۸.

تحلیل پدیدارنگاری برداشت دانشجویان دکترا از اهمیت و ضرورت تجربه جستجو و بازیابی اطلاعات در فرایند پژوهش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و چهارم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۹۳) 110 - 129

کلیدواژه‌ها: جست وجو و بازیابی اطلاعات پژوهش طبقه توصیفی رویکرد تفسیری پدیدارنگاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۵۸۷
هدف: فرایند جستجو و بازیابی اطلاعات فرایندی شناختی و بسیار پیچیده بوده که در فرایند پژوهش دارای اهمیت و ضرورت بسیاری است. یکی از رویکردهای مهم در کشف و درک این فرایند، بررسی تجربه های کاربران است. این پژوهش با هدف کشف الگوهای متنوع تجربه دانشجویان دکتری از اهمیت و ضرورت پدیده جستجو و بازیابی اطلاعات در فرایند پژوهش انجام شده است و به شناسایی مفاهیمی که دانشجویان به توصیف پدیده مورد نظر می پردازند در قالب طبقه های توصیفی و همچنین کشف روابط بین طبقه ها پرداخته است. روش پژوهش: رویکرد پژوهش حاضر تفسیری بود که با روش پژوهش کیفی پدیدارنگاری به اجرا در آمد. مشارکت کنندگان پژوهش حاضر دانشجویان دکتری حوزه های گوناگون در دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 بودند. نمونه گیری به صورت هدفمند و معیار بود. تنوع حداکثر در انتخاب نمونه در نظر گرفته شد و تا اشباع نظری یادداشت های تحلیلی ادامه داشت. مصاحبه ابتدا به صورت هدایت شده و سپس نیمه ساختاریافته از 20 دانشجو صورت گرفت. مصاحبه ها پیاده سازی شده و به شکل استقرایی و با شیوه کدگذاری در نرم افزار MAXQDA<sub>12 </sub>مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد، پساز تحلیل داده های گردآوری شده از مصاحبه ها، سه طبقه توصیفی از چگونگی درک و تجربه دانشجویان دکتری تخصصی از اهمیت و ضرورت پدیده جستجو و بازیابی اطلاعات پدیدار گردید. طبقه اول جستجو و بازیابی اطلاعات به مثابه گنجینه ای ارزشمند؛ طبقه دوم جستجو و بازیابی اطلاعات به مثابه جاده ای پر از چراغ؛ و طبقه سوم جستجو و بازیابی اطلاعات به مثابه کلیدی برای نجات بودند.نتایج نشان داد دانشجویان، پدیده جستجو و بازیابی اطلاعات در فرایند پژوهش را مهم و ضروری توصیف می کنند. نتیجه گیری: گرچه این پژوهش با توجه به نوع و ماهیت کیفی خود به دنبال تعمیم بخشی یافته های حاصل از پژوهش حاضر نیست، اما با توجه به یافته های پژوهش حاضر پدیده جستجو و بازیابی اطلاعات در فرایند پژوهش، ضرورت و اهمیت قابل توجهی دارد. بنابراین این مورد باید در برنامه ریزی های آموزشی و پژوهشی دانشگاه مدنظر قرار گیرد و مسیری که دانشجویان  این پدیده را تجربه می کند، هموار شود تا محدودیت ها و مشکلات به حداقل رسانده شود.
۹.

بررسی مبانی فلسفی- عرفانی ملاصدرا در تفسیر آیه نور و مقایسه آن با تفاسیر شیعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش دینی دوره ۲۰ بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۲ 177-198

کلیدواژه‌ها: نور رویکرد تفسیری انسان کامل اصالت وجود ملاصدرا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۸۷ تعداد دانلود : ۸۲۴
آیه شریفه نور از جمله آیاتی است که اندیشمندان مختلف به تفسیر و تأویل آن همت گماشته اند. صدرالمتألّهین نیز به عنوان عارف و فیلسوفی متألّه از رهگذر عرفان و فلسفه به تفسیر این آیه می پردازد. و ضمن توجه به معنای ظاهر آیه با تکیه بر اصولی همچون اصالت وجود و تشکیک وجود کوشیده است تحلیلی وجودی برای تبیین نزول فیض و رحمت الهی در عالم ارائه دهد. علاوه بر آن مراتب صعود انسان کامل به سوی کمال حقیقی را ترسیم نموده و تمثیل های موجود در آیه را با این تحلیل تطبیق داده و حقایق دینی را با حقایق فلسفی پیوند می دهد . بر این اساس با روشی توصیفی- تحلیلی و استنادی ابتدا مروری بر رویکرد تفسیری ملاصدرا و مبانی فلسفی و عرفانی وی در آیه مذکور خواهیم داشت و سپس به مقایسه دیدگاه وی با دیدگاه سایر مفسران شیعی می پردازیم. یافته های تحقیق نشان می دهد که وی کوشیده تا حد امکان این آیه شریفه را به صورت هماهنگ با دیدگاههای فلسفی خود تفسیر کند و با رویکردی فلسفی عرفانی تفسیرهایی متناسب با ظاهر آیه ارائه دهد که اغلب با تفسیر سایر مفسران هم پوشانی داشته و همگام است.
۱۰.

فهم و برداشت دانشجویان از تجربه پدیده جست وجو و بازیابی اطلاعات در فرایند پژوهش: مطالعه پدیدارنگاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۷ پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۷) 171-196

کلیدواژه‌ها: جست وجو و بازیابی اطلاعات فرایند پژوهش طبقه توصیفی رویکرد تفسیری پدیدارنگاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۳۶۱
فرایند جست وجو و بازیابی اطلاعات فرایندی شناختی و بسیار پیچیده است. یکی از رویکردهای مهم در کشف و درک این فرایند، بررسی تجربه های کاربران است. این پژوهش با هدف بررسی فهم و برداشت تجربه دانشجویان دکتری از پدیده جست وجو و بازیابی اطلاعات در فرایند پژوهش انجام شد. رویکرد پژوهش حاضر تفسیری بود که با روش پژوهش کیفی پدیدارنگاری به اجرا در آمد. مشارکت کنندگان در پژوهش حاضر دانشجویان دکتری حوزه های گوناگون دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۹۷ بودند. نمونه گیری به صورت هدفمند، معیار و گلوله برفی بود. تنوع حداکثر در انتخاب نمونه در نظر گرفته شد و تا اشباع نظری داده ها ادامه یافت. مصاحبه نیمه ساختاریافته از ۲۰ دانشجو صورت گرفت. مصاحبه ها پیاده سازی شده و به شکل استقرایی و با شیوه کدگذاری نظری در نرم افزار «ماکس کیودا ۱۲» مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که پس از تحلیل داده های گردآوری شده از مصاحبه ها، شش طبقه توصیفی از چگونگی درک و تجربه دانشجویان دکتری تخصصی از پدیده جست وجو و بازیابی اطلاعات پدیدار گردید. شش طبقه جست وجو و بازیابی اطلاعات به مثابه دریایی بی انتها، گنجینه ای ارزشمند، جاده ای پر از چراغ، کلیدی برای نجات، خوردن میوه دلخواه، و پلی برای رسیدن به دانش بودند. نتایج نشان داد که دانشجویان پدیده جست وجو و بازیابی اطلاعات در فرایند پژوهش را مهم و ضروری توصیف کرده و مشکل اصلی آن ها در زمینه یادگیری و آموزش مهارت های لازم برای جست وجو و بازیابی اطلاعات بود که احساس ناخوشایندی در آن ها به وجود می آورد. گرچه این پژوهش با توجه به نوع و ماهیت کیفی خود به دنبال تعمیم یافته های حاصل از پژوهش حاضر نیست، اما با توجه به یافته ها و بر طبق آنچه در فضای نتیجه ارائه شد، درک و توصیف دانشجویان از پدیده جست وجو و بازیابی اطلاعات با توجه به محدودیت ها و مشکلات زیادی که آن ها بیان کردند، زنگ خطر و هشداری برای نظام آموزش عالی است و باید مورد توجه قرار گیرد.
۱۱.

بازکاوی روش شناسی موردپژوهی به عنوان رویکرد عمیق و کیفی

نویسنده:
منبع: عیار پژوهش در علوم انسانی سال ۱۱ بهار و تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 65-78

کلیدواژه‌ها: روش مورد پژوهی رویکرد توصیفی رویکرد تفسیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۶ تعداد دانلود : ۲۶۱
مطالعه موردی، واکاوی ژرف رفتار یک فرد از راه سندهای شخصی، مصاحبه ها و خاطرات است. لوپله اولین کسی بود که به کاربرد منظم روش مطالعه موردی پرداخت و با استفاده از روش مشاهده و مشارکت، پایه این روش را بنیان نهاد. مطالعه موردی به بررسی هرگونه تک نگاری که درباره یک حادثه، تصمیم یا یک مورد خاص انجام می شود، اطلاق می گردد. حقوق دانان آمریکایی این روش را همیشه در بررسی های حقوقی به کار می برند. براساس این نوع مطالعه، هر واحد اجتماعی همچون یک واحد کل به حساب می آید. گاهی حتی یک جامعه یا یک کشور با این روش از ابعاد مختلف مورد مطالعه قرار می گیرد. مورد پژوهی کاربست بسیاری در پژوهش های کیفی عمیق در حوزه های علوم انسانی، اجتماعی، رفتاری و تعلیم و تربیت دارد. در این مقاله به توصیف مبانی فلسفی، معرفی این روش و مراحل انجام گام به گام آن پرداخته شده است.
۱۲.

شباهت ها و تفاوت های تفسیر در حقوق جنایی ماهوی و شکلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای حقوق جزا و جرم شناسی دوره ۲ بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۳ 75 - 96

کلیدواژه‌ها: تفسیر رویکرد تفسیری قاعده تفسیری اصل قانونمندی جرم دادرسی عادلانه قاعده تفسیر محدود قاعده تفسیر به سود متهم قاعده تفسیر سودبنیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۶ تعداد دانلود : ۱۴۵
حقوق جنایی ماهوی و شکلی در رویکردهای تفسیری و نیز قاعده های تفسیری عام فرقی با هم نداشته و در این مورد تفاوتی نیز با سایر شاخه های حقوقی ندارند. در حقوق جنایی، دو قاعده تفسیری ویژه وجود دارند (قاعده تفسیر محدود و قاعده تفسیر به سود متهم) که هر چند هسته مشترکی در دو پهنه حقوق جنایی ماهوی و شکلی دارند، قلمرو کاربرد آنها یکی نیست. قاعده تفسیر محدود را می توان به قاعده تفسیر محدودکننده حق شکنی تعریف کرد. با توجه به اینکه اصل قانونمندی جرم و دادرسی عادلانه مفهوم های کانونی یا محوری را به ترتیب در حقوق جنایی ماهوی و شکلی تشکیل می دهند، قاعده تفسیر محدود را می توان در حقوق جنایی ماهوی به قاعده «استوار بر» یا «همسو با» اصل قانونمندی جرم و در حقوق جنایی شکلی به قاعده تفسیر «استوار بر» یا «همسو با» دادرسی عادلانه تعریف کرد. قاعده تفسیر به سود متهم در حقوق جنایی ماهوی در راستای تکمیل قاعده تفسیر محدود و به عنوان آخرین زنجیره فرایند تفسیر نقش آفرینی می کند. این قاعده در پرتو اصل ترازش حق در حقوق جنایی شکلی قلمرو گسترده تری نسبت به حقوق جنایی ماهوی دارد و به شکل قاعده تفسیر سودبنیاد نمود می یابد که در قالب سه قاعده تفسیر به سود متهم، تفسیر به سود بزه دیده و تفسیر به سود جامعه جلوه گر می شود
۱۳.

پارادایم تفسیرگرایی در حسابداری مدیریت: تعامل گرایی نمادین و ساختارگرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات حسابداری و حسابرسی سال یازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۴ 53 - 68
تعداد بازدید : ۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۵۸
هدف: با توسعه رقابت اقتصادی و اجتماعی رو به رشد، حسابداری مدیریت به طرز بی سابقه ای توسط حلقه های اجتماعی مورد توجه قرار گرفته و به یک نگرانی تبدیل شده است. رسالت نهایی تئوری حسابداری مدیریت ارائه خدمات بهتر در حوزه عمل است. لذا تحقیقات حسابداری مدیریت نمی توانند از فعالیت های واقعی تجاری جدا باشند. هدف پژوهش حاضر بحث و بررسی پارادایم تفسیری با تکیه بر مبانی و کاربرد آن در تحقیقات حسابداری مدیریت می باشد. روش: این پژوهش از لحاظ روش، مروری و به ارزیابی پژوهش هایی که در گذشته انجام شده می پردازد. یافته ها: تعامل گرایی نمادین و ساختارگرایی به عنوان شاخه ای از رویکرد تفسیری می باشد. این مطالعه یک تصویر کلی، اما منظم از وضعیت و توسعه حسابداری مدیریت را توضیح و به توسعه نظریه کمک می کند. نتیجه گیری: یک روش تفسیری و یک رویکرد نظریه ای مبتنی بر این امر می تواند به طور موثر پژوهشگران را در ارزیابی تئوری حسابداری مدیریت حمایت کند. همچنین، پارادایم تفسیری در فلسفه علم می تواند به محققان کمک کند تا واقعیت زندگی اجتماعی را بیشتر کنکاش کنند.
۱۴.

بسط مفهوم شایستگی کارآفرینان فناور با رویکردی تفسیری؛ یک پژوهش پدیدارشناسانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست علم و فناوری سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۳۹ ) 44 - 58
تعداد بازدید : ۲۲۱ تعداد دانلود : ۱۱۸
مطالعه شایستگی کارآفرینان فناور به عنوان قلب کسب وکارهای فناورانه، یکی از حوزه های پژوهشی اصلی در قلمروی کارآفرینی فناورانه است. با این حال، این مطالعات عمدتاً با رویکردی منطقی انجام گرفته به طوری که ضمن در نظر گرفتن کارآفرین و کار به شکل موجودیت هایی مستقل، فهرست هایی ساده سازی شده از شایستگی ها ارائه شده که تناسب چندانی با ماهیت نامعین و نااطمینانی بالا در فرآیند کارآفرینی فناورانه نداشته است. این مقاله بر آن است تا با بکارگیری رویکرد تفسیری به عنوان رویکردی بدیل، فهم موجود از شایستگی کارآفرینان فناور را توسعه ببخشد. بدین منظور، در چارچوب روش پدیدارشناسی با 19 کارآفرین فناور فعال کشور در بخش های مختلف فناوری مصاحبه شده است. تحلیل استقرایی داده ها حاکی است که شایستگی در تجربه زیسته کارآفرینان فناور، مقوله ای است بروز یابنده (نه پیشینی)، نسبی (نه مطلق)، کلی (نه مجموعی از اجزاء غیرمرتبط) و وابسته به نحوه ادراک کارآفرینان فناور از معنای کارآفرینی فناورانه. یافته های این پژوهش برای کارآفرینان فناور (از طریق تشریح مفهوم توسعه شایستگی)، فعالان حوزه آموزش (با ارائه راهکارهای نوین آموزشی همچون یادگیری حین عمل و مبتنی بر ارتقاء ادراک نقش) و مدیران مراکزی همچون شتاب دهنده ها و صندوق های سرمایه گذاری خطرپذیر (از طریق بهبود روش های شناسایی و هدایت افراد مستعد به منظور کارآفرینی فناورانه) کاربرد دارد.
۱۵.

ارزش گذاری فناوری با رویکرد تحلیل اختیارات واقعی: مطالعه فناوری کاشی های نانوآنتی باکتریال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست علم و فناوری سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۳۹ ) 59 - 72
تعداد بازدید : ۱۷۶ تعداد دانلود : ۱۳۰
یکی از چالش های حمایت از کارآفرینان، ارزش گذاری فناوری آنها به منظور تأمین مالی از طریق سرمایه گذاری خطرپذیر است. در خلال فرآیند تأمین مالی، برای سرمایه گذار مطلوب است که با مشخص شدن تدریجی عدم قطعیت ها، این حق را داشته باشد که با اعمال اختیاراتی نظیر توسعه، تحدید و یا فسخ، میزان سرمایه گذاری خود را افزایش و یا کاهش داده و یا حتی متوقف نماید. از سوی دیگر، منطقی است که کارآفرین در صورت اعطاء چنین اختیاراتی، ارزش بالاتری را برای فناوری خود طلب نماید. در این مقاله، مرور مطالعات و بهره مندی از نظرات خبرگان به عنوان روش تحلیل اختیارات واقعی ارزش گذاری فناوری در تأمین مالی خطرپذیر قرار گرفته است. بر خلاف پژوهش های قبلی که از اختیار ترکیبی بهره برده اند از "اختیار انتخاب" برای اعمال انعطاف پذیری های سرمایه گذاری در مرحله تجاری سازی استفاده و بدین طریق میزان ارزش افزوده برای ترغیب کارآفرین به اعطاء اختیارات مذکور محاسبه می شود. در پایان با ارزش گذاری یک فناوری موردی از طریق بکارگیری رویکرد پیشنهادی و حصول ارزش افزوده ای نزدیک به 36/4 میلیارد ریال در مقایسه با روش مرسوم تنزیل جریان نقدی، مشخص شد که محاسبات یک مورد واقعی با استدلال مطرح شده منطبق است.
۱۶.

تحلیلی بر آیات ناظر بر طرح شبهه و پاسخ گویی به شبهات در قرآن با تأکید بر دیدگاه مغنیه در الکاشف(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه معارف قرآنی (آفاق دین) سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۲شماره ۵۳ 237 - 266

کلیدواژه‌ها: قرآن شبهات رویکرد تفسیری مُغنیه محمدجواد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۶ تعداد دانلود : ۱۰۴
حقایق دینی به شرط برخورداری از یک منطق راسخ و مبانی استدلالی استوار، همواره مورد اقبال و پذیرش واقع می شود. از همین روست که قرآن کریم به مثابه آخرین وحی نامه الهی، پرسش و شبهات – مستقیم یا غیرمستقیم- پرسشگران و شبهه کنندگان را طرح و روش های منطقی مواجهه با آن را گزارش نموده است. فهم این مقوله مهم، فرع بر پذیرش جامعیت و جاودانگی قرآن، به عنوان آخرین نسخه هدایت الهی برای بشریت است. اهمیت این پژوهش ازاین روست که در عصر و روزگار فعلی، توجه به این موضوع اساسی، بار دیگر ما را به اهمیت مواجهه منطقی و مستدل، با شبهات دگراندیشان واقف می سازد. قرآن به عنوان سند جاودان سعادت انسان با شبهه مواجهه ای منطقی و خردمندانه دارد؛ و راه کارهایی را در شناخت شبهه و گونه های نظری و عملی مخالفان انبیاء به عنوان اصلی ترین جریان شبهه کننده ارائه نموده است. در گام نخست، گزارش دقیق شبهه که معطوف به دو جنبه گفتاری و عملی شبهه کنندگان است و تبیین صحیح عناصر هر گفتار و نحوه عمل مخالفان و معاندان را می توان مقدمه راه کار قرآنی به شمار آورد. در گام بعدی ارائه پاسخ های قرآن ابتدا مبتنی بر مؤلفه های فطری انسان، تحریک عقل و وجدان آن ها، و سرانجام در صورت لجاجت و استمرار دشمنی آنان، مواجهه بر اساس سنت های الهی است. برخی مفسّران عصری، همچون محمدجواد مغنیه که در تفسیر آیات قرآنی تحولات اجتماعی را به عنوان یک عامل مهم در نظر گرفته از همین روش مواجهه قرآنی با شبهات الگو گرفته و در مقام پاسخ به آن ها برآمده است. این جستار با روش توصیفی–تحلیلی به جنبه های گونه گون شبهه و آموزه های قرآنی پرداخته است. بر این مبنا ابتدا آیات ناظر بر شبهه کنندگان در قرآن مطرح و روش های مواجهه این کتاب الهی با آن ها توصیف و بررسی می شود. در پی این بررسی نمونه هایی از دیدگاه های تفسیری مغنیه در الکاشف با رویکرد شبهه شناسانه ارائه می گردد.
۱۷.

بررسی تطبیقی رویکرد تفسیری سلفیه با تأکید بر آیات رؤیت حق تعالی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه سال ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶ 187 - 214

کلیدواژه‌ها: سلفیت تفسیر رویکرد تفسیری آیات رویت عقل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵ تعداد دانلود : ۸۵
سلفیه از فرقه های تازه ای است که خود را تابع سلف صالح می دانند و اهتمام بر احیای سنت و شیوه سلف صالح و تبعیت از پیامبراسلام (ص) ، صحابه و تابعین دارند. جریان سلفیه به گمان خود تهذیب گرایی و اصلاح طلبی عقیدتی را در سرلوحه تفسیر و عقاید خود قرار داده است. زدودن پیرایه ها و تعقیدات عقل گرایانه از ساحت نصوص دینی را رسالت خود دانسته است و بر ظاهر گروی و فهم بسیط قرآن و سنت مبتنی بر آرای سلف صالح و بدون لحاظ نمودن منطق و اصول تفهّم صحیح تأکید دارند. ناهماهنگی تفسیری مفسران جریان سلفیه، مانند ابن تیمیه، ابن کثیر و آلوسی در طیف وسیعی، نشانه تزلزل ساختار عقیدتی این جریان است. برای تبیین و روشن ساختن خطای آرای تفسیری آن ها، پرداختن به رویکرد تفسیری سلفیه ضرورت دارد. فهم روش های تفسیری و انتخاب روش های صحیح و چگونگی استفاده از احادیث به شیوه درست از اهداف مهم این پژوهش می باشد. از مهم ترین یافته های این تحقیق آن است که سلفیه در تفسیر آیات قرآن و از جمله آیات رؤیت خداوند، خود را پایبند به اقوال صحابه و تابعین می دانند. از نظرآن ها، عقل جایگاهی ندارد و برای آن حجیتی قائل نیستند. سلفی ها پیوسته به ظاهر آیات تمسک می کنند که ساختار تفسیری آن ها احادیث است. ظاهرگرایی و جمود آن ها بر ظاهر قرآن، از اصلی ترین عوامل نقصان روش آنان است. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و استناد به کتب معتبر تدوین شده است، تا به تفصیل به بیان دلایل و نقد آن از درون آیات قرآن و روایات بپردازد.
۱۸.

بازخوانی تفسیر آیات 32 و33 احزاب با رویکرد انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه قرآن و حدیث دوره ۱۶ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 133 - 156

کلیدواژه‌ها: خضع قرّ زنان پیامبر (ص) منافقان مفهوم شناسی رویکرد تفسیری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸ تعداد دانلود : ۶۳
گاه شهرت تفسیری مانع بازخوانی آیات است. آیات 32و 33 احزاب همواره مورد اتفاق تفسیری بوده و آن را در خطاب به امهات المؤمنین و توصیه به حجاب، عفاف و حبس آنان در منزل تفسیر نموده اند. به نظر می رسد این تفسیر در وجوهی، باشأن رسالتی پیامبر، شواهد تاریخی، سیاق و فضای سیاسی سوره در تعارض است. برون رفت واکاوی نقادانه این آیات با بررسی واژگان کلیدی آن، نشان داد که می توان در تفسیر آیات، احتمال داد که این آیات از محتوائی سیاسی برخوردار هستند و نمی توان آن را صرفاً در حد توصیه ایی به حیا و عفت ورزی امهات المؤمنین تقلیل داد. بر اساس این احتمال و درنگ، فراز «فَلا تَخْضَعْنَ بِالْقَوْلِ» درمعنای خوارننمودن، اطاعت نکردن و تأثیر نپذیرفتن از منافقان بوده و مراد از «قَرْنَ فِی بُیُوتِکُنَّ» نیز آرامش برقرار کردن و خاموش نمودن آتش فتنه در خانه است. شواهد تاریخی حکایت از ورود این تفسیر به منابع تفسیری از قرون اولیه باهدف مستور ماندن نفوذ جریان نفاق در خانه های زنان پیامبر، و کم رنگ نمودن خطاهای امهات المؤمنین و در پی آن سرزنش های متعدد قرآن دارد.
۱۹.

بازشناسی و تبیین پیش انگاره های تفسیری آیت الله العظمی خامنه ای در تحقق عدالت اجتماعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوه نامه فقه و علوم اسلامی دوره ۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵ 93 - 112

کلیدواژه‌ها: عدالت اجتماعی رویکرد تفسیری جامعه شناسی اندیشه اجتماعی آیت الله خامنه ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳ تعداد دانلود : ۵۱
شعار اسلام اجرای عدالت در جامعه است. از آرمان ها و اهداف انبیاء الهی تحقق عدالت بوده است. عدل به عنوان یکی از پایه های ایمان، به حدّ وسط و میانه هر چیز گفته می شود، به گونه ای که هر چیز در جای خود قرار گیرد و دچار افراط و تفریط نگردد. خطّ اسلام، حدّ متوسط است، نه افراط و سخت گیری های کلیسایی را دارد و نه ولنگاری های جوامع غربی را می پذیرد، بلکه رکن اصلی دعوت به اسلام، عدالت می باشد. برای اجرای عدالت، نیاز است، پیش انگاره های تحقق آن، بازشناسی شود.  آیت الله خامنه ای رهبر جهان اسلام و فعّال سیاسی عصر حاضر در اندیشه های اجتماعی خویش در تفسیر آیات پیرامون عدالت اجتماعی به این مهم اهتمام ورزیده است. مقاله حاضر با روش تحلیلی – توصیفی در سه عرصه، به چند پیش انگاره دست یافت. الف- جایگاه عدالت اجتماعی. ب- شروط تحقق عدالت اجتماعی. ج- اهداف و آرمان های تحقق عدالت اجتماعی. یافته های پژوهش حاضر، برتری عدالت در مناسبات اجتماعی نسبت به عدالت فردی در دیدگاه آیت الله خامنه ای است که تحقق آن سبب دعوت ملّت های جهان به اسلام می شود و عدالت در دفاع از مظلوم با اقتدار مسلمانان در صحنه بین المللی و خداترسی کارگزاران حکومتی به دست می آید. همچنین هدف رسیدن به حیات طیّبه، نفی تبعیض، شکست دادن کانون های ستمگری، برخورداری استعدادهای مختلف از مزایای جامعه و پیشگیری از جرم از نتایج بررسی اندیشه های تفسیری آیت الله خامنه ای است.