مطالب مرتبط با کلیدواژه

توسعه سیاسی


۱۰۱.

نگاهی به مفهوم توسعه و بُعد سیاسی آن

کلیدواژه‌ها: توسعه مکاتب توسعه راهبردهای توسعه توسعه سیاسی شاخصه های توسعه سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۹ تعداد دانلود : ۶۶۱
هدف این مقاله، بررسی چیستی توسعه و توسعه سیاسی و موضوعات اساسی مرتبط با آن ها است. به طورکلی علت توجه پژوهش حاضر به بُعد سیاسی توسعه، به دلیل نقش بنیادین این بُعد در شکل گیری سایر ابعاد توسعه است. سؤال اساسی مقاله این است که توسعه و توسعه سیاسی به چه معنا بوده و هر یک دارای چه مبانی و ویژگی هایی می باشند؟ پاسخ مقاله بدین ترتیب است که توسعه به معنای فراهم شدن زمینه های لازم برای بروز و ظهور ظرفیت های عناصر مختلف اجتماع و میدان یافتن آن ها برای دست یابی به پیشرفت و افزایش توانایی های کمی و کیفی در بطن جامعه است. درزمینه ی توسعه، مکاتب و راهبردهای متعددی وجود دارند که شامل مکاتب نوسازی، وابستگی و نظام جهانی و راهبردهای توسعه برون زا، توسعه درون زا، توسعه متوازن و ... می شود. توسعه دارای ابعاد سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که بُعد سیاسی آن به معنای فرایند روبه افزایش ظرفیت نهادهای سیاسی حکومتی و غیر حکومتی در پاسخ به تقاضاهای جامعه درزمینه مشارکت در فرایندهای سیاسی است. توسعه سیاسی دارای شاخصه هایی چون: ساختار سیاسی دموکراتیک، جامعه مدنی پویا و ... بوده و نقش بنیادینی در شکل گیری سایر ابعاد توسعه دارد. این مقاله به روش توصیفی– تحلیلی گردآوری شده است.
۱۰۲.

تأثیر بنیان های اجتماعی و سیاسی جامعه مدنی سنتی بر عملکرد احزاب سیاسی در ایران (1357- 1285)

کلیدواژه‌ها: احزاب جامعه مدنی سنتی توسعه سیاسی امنیت سیاسی تجدد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۱۸۵
هدف از پژوهش حاضر، بررسی جامعه مدنی سنتی بر عملکرد احزاب سیاسی در ایران از مشروطه تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی است. در این راستا سؤال اصلی تحقیق این است که تأثیر بنیان های اجتماعی و سیاسی جامعه مدنی سنتی بر عملکرد احزاب سیاسی در ایران چیست؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که وضعیت سیاسی و اجتماعی ایران بیانگر وجود شرایطی است که بر شکل گیری و عملکرد احزاب سیاسی در ایران تأثیرگذار بوده است. مهم ترین زمینه سیاسی وجود حکومت مستبدان و قدرتمندان و ممانعت از شکل گیری نهادهای مدنی در طی تاریخ بوده است. بر همین اساس از یک سو نهادینگی و پذیرش تحزب، به عنوان نهادی مدرن، در بخش سنتی جامعه ایرانی با دشواری هایی نیز همراه بوده و از سوی دیگر بدبینی و ناآگاهی عمومی نسبت به جایگاه احزاب هم مانع رشد تحزب در ایران شده است که از دلایل این بدبینی ها می توان به فقدان همسویی عملکرد احزاب با سنن، آداب و اعتقادات عمومی و مذهبی، نبود طبقه اجتماعی در ایران، وابستگی به اجانب و بی توجهی به خواست عمومی و منفعت طلبی گروهی و حزبی در عمل اشاره کرد.
۱۰۳.

بررسی رابطه اقتصاد رانتی و توسعه سیاسی

کلیدواژه‌ها: اقتصاد رانتی رانتیر دولت تحصیل دار توسعه سیاسی نفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۵ تعداد دانلود : ۴۱۲
پدیده رانت و دولت رانتیر یا دولت تحصیل دار به ویژه با مطرح شدن نفت به عنوان عامل ایجاد دولت های رانتیر موردتوجه پژوهشگران و اندیشمندان حوزه سیاست و جامعه قرار گرفت و دربی آن نظریات دولت و اقتصاد رانتی برای تبیین و توجیه فقدان توسعه یافتگی سیاسی و اقتصادی در کشورهای متکی به درآمد حاصل از رانت مورداستفاده قرار گرفت. این نظریات درمجموع چنین استدلال می کنند که اتکا به درآمدهای بادآورده حاصل از رانت و به ویژه رانتِ نفتی موجب می شود تا این موضوع برساخت دولت، روابط دولت و جامعه و در نهایتاً بر توسعه سیاسی کشور پیامدهای منفی بسیاری داشته باشد. نظریه پردازان دولت رانت همچنین تصریح می کنند، چنین شرایطی موجب می شود تا روحیه رانت جویی و مصرف گرایی در جامعه تشدید، ماهیت نمایندگی دولت تضعیف، قشربندی اجتماعی تغییر و دولت به توزیع کننده رانت تبدیل شود. در این مقاله با تجزیه وتحلیل آثارِ نظریه پردازان دولت رانتیر به تأثیرات این نوع از اقتصاد بر توسعه سیاسی خواهد پرداخت. هدف اصلی مقاله حاضر پاسخ به این پرسش است که اتکا دولت ها به درآمدهای نفتی (اقتصاد رانتی) در فرایند توسعه سیاسی چه نقشی دارد؟ برای پاسخ به این پرسش با رویکرد اقتصاد سیاسی، نهایتاً این فرضیه، مطرح شد که اتکا به درآمدهای نفتی مانع دستیابی به توسعه سیاسی می شود. روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده و بر اساس گردآوری کتابخانه ای انجام شده است.
۱۰۴.

معمای حزب در اندیشه ی رهبران انقلاب اسلامی: تحلیل بر اساس جریان عادلانه ی قدرت در جامعه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی توسعه سیاسی آیت الله خامنه ای امام خمینی حزب تحلیل مضمونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۳ تعداد دانلود : ۲۱۱
شبکه های ارتباطی یکی از ارکان مهم سرمایه اجتماعی هستند. در حوزه سیاست، این حزب است که نقش شبکه ارتباطی را ایفا می کند و باعث مشارکت سیاسی در جامعه می شود. سؤال اصلی مقاله این است که شبکه ی ارتباطی مطلوب در اندیشه ی رهبران انقلاب اسلامی چیست و حزب چه جایگاهی دارد؟ در این نوشتار بر اساس روش «تحلیل مضمون» اندیشه ی رهبران انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار گرفته و شبکه ی ارتباطی سیاسی مطلوب آنها «شبکه ی مستضعفین انقلابی» معرفی شده است. در کنار این، نگاه دوگانه ای به حزب دارند و از حزب در برابر تحدید قدرت دولت حمایت می کنند و در عین حال انحصار قدرت در دست احزاب را نامطلوب می دانند.
۱۰۵.

اصول رقابت سیاسی بر اساس اسناد بالادستی، پیشنهادی در راستای تکمیل الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: اصول رقابت سیاسی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت توسعه سیاسی رقابت سیاسی عقلانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۲۴۶
مفهوم رقابت یکی از پرجاذبه ترین مفاهیم در عرصه کنش سیاسی به شمار می آید. با فرض پذیرش مردم سالاری در اندیشه سیاسی اسلام، رقابت سیاسی که یکی از شاخص های آن است نیز مورد پذیرش قرار می گیرد. رقابت سیاسی برای این که بتواند کارویژه های مورد انتظار را برآورده سازد، باید در قالب اصول و قواعد عقلانی قرار گیرد. بر اساس قوای وجودی انسان، الگوهای متنوعی برای رقابت سیاسی متصور است که از میان آن ها الگوی رقابت سیاسی متعالی عقلانی مورد پذیرش است. اصول رقابت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران باید برگرفته از اسناد بالادستی آن باشد. حفظ حرمت ارزش های مسلط جامعه و آموزه های دینی، تقدم امور معنوی، هدف نبودن قدرت، تأمین مصالح ملی، التزام به هنجارهای قانون اساسی و سایر قوانین، رعایت استقلال کشور، حفظ امنیت ملی، حفظ وحدت ملی، رعایت اخلاق مدنی و بازی با حاصل جمع غیر صفر، اصول به دست آمده از اسناد بالادستی در پژوهش بنیادی پیش رو است. تحقیق حاضر در راستای تبیین اصول حقوقی، اخلاقی و رفتاری رقابت سیاسی عقلانی بر پایه اسناد بالادستی و تطبیق آن بر پیش نویس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با هدف تکمیل این پیش نویس است. روش تحقیق در نوشتار پیش رو توصیفی تحلیلی است.
۱۰۶.

الگوی مدیریت توسعه بر مبنای ارزش های اسلامی: سیری دردیدگاه های امام خمینی(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ارزش های اسلامی توسعه اقتصادی توسعه سیاسی توسعه فرهنگی توسعه مدیریت دیدگاه امام خمینی(ره) مدیریت توسعه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۹۸
از آنجا که هر جامعه ای برای توسعه مادی و معنوی خود نیازمند الگویی منحصر به فرد مبتنی بر ارزش های حاکم بر جامعه است و امام خمینی(ره) به عنوان پایه گذار نظام مقدس اسلامی ، اولین تجربه عملی مدیریت توسعه مبتنی بر ارزش های اسلامی را به منصه ظهور رسانید؛ پژوهشی در خصوص مدیریت توسعه از دیدگاه امام خمینی(ره) با استفاده از مجموعه 22 جلدی صحیفه امام (ره)انجام شده که مقاله حاضر برگرفته از نتایج علمی-کاربردی آن است. در این مقاله ابتدا بیان مسئله، اهمیت و ضرورت موضوع، اهداف، روش پژوهش ، قلمرو پژوهش و کلیات پژوهش تشریح گردیده ، سپس مروری کلی بر ادبیات علمی مدیریت توسعه شده و در بخش اصلی مقاله، یافته های پژوهشی در قالب مدل علمی-کاربردی طراحی و به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. ابتدا مفهوم توسعه، ارتباط دین و توسعه، مفروضات توسعه، نقش های مدیریت دولتی در توسعه، ابعاد توسعه مدیریت، برنامه ریزی توسعه و تقدم و تأخر کارکردهای توسعه از دیدگاه امام خمینی(ره) تبیین و تشریح گردیده و سپس مدیریت توسعه فرهنگی، اقتصادی و سیاسی از دیدگاه امام (ره) به تفکیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
۱۰۷.

مطالعه توانمندسازی سیاسی شهروندان در سایه فناوری های نوین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توانمندسازی سیاسی شهروندان توسعه سیاسی نظریه داده بنیاد فناوری اطلاعات و ارتباطات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۶ تعداد دانلود : ۱۰۲
در عصر حاضر، فناوری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی، ضمن فراهم آوردن امکانات و شرایطی خاص، توانسته اند بر میزان توانمندی ها و قابلیت های سیاسی شهروندان تأثیرگذار بوده و عرصه های نوینی را برای صاحب نظران و محققان، به منظور مطالعه و بررسی این تأثیرات ایجاد کنند. پژوهش پیش رو در تلاش است تا به شناسایی و تبیین تأثیرات گسترش و نفوذ این فناوری های نوین، بر توانایی های سیاسی شهروندان بپردازد. مطالعه حاضر بخشی از یک پژوهش کیفی با رویکرد نظریه داده بنیاد است که شانزده نفر از صاحب نظران حوزه های اداره دولت و حکومت، فناوری اطلاعات و ارتباطات و علوم سیاسی با روش نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده و در آن شرکت کرده اند. داده های پژوهش از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته گردآوری شده و همچنین از روش مقایسه ای مداوم استراوس و کوربین و نرم افزار NVIVO برای تحلیل داده ها استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که گسترش و نفوذ فناوری های نوین در جوامع، از طریق سازوکارهای آگاهی بخشی سیاسی و مشارکت سیاسی، به توانمندسازی سیاسی شهروندان منجر می شود که مشروح هر یک آنها در این نوشتار تبیین شده است.
۱۰۸.

بررسی رابطه فرهنگ وتوسعه سیاسی با تحلیلی بر چگونگی تحولات سیاسی جامعه حجاز در عصر پیامبر اکرم(ص)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه سیاسی فرهنگ حضرت محمد (ص) حجاز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۲۰۵
توسعه سیاسی به یک معنا فرآیندی است که در آن برای دولت سازی،کارآمدی نظام سیاسی، ایجاد امنیت پایدار، برقراری عدالت اجتماعی، بردباری در برابر مخالفان، حاکمیت قانون وگسترش امکانات آموزشی تلاش می شود؛ این امور رابطه مستقیم با فرهنگ به عنوان هویت دهنده انسان در زندگی اجتماعی دارد. رابطه فرهنگ با سیاست آن چنان عمیق است که هرگونه تحول بنیادین در امور سیاسیِ در یک جامعه، وابسته به فرهنگ مردمان آن دیار است. بهترین نمونه برای نشان دادن نقش فرهنگ در توسعه سیاسی شیوه پیامبر خاتم(ص) درنهضت مقدس اسلامی است؛ پیامبر خاتم(ص) برای اصلاح وضعیت سیاسی حجاز، مهم ترین و اولین کاری که انجام داد این بود که باورها و ارزش های آن جامعه را اصلاح کرد و از این راه، توانست گروهی متحد، هم فکر و همگرا ایجاد کند و زمینه تأسیس دولت را فراهم نماید. و با توزیع عادلانه قدرت و ثروت، شایسته سالاری، اصول گرایی و قانون مداری، دیپلماسی فعّال و توجه به نیازهای مادّی و معنوی، تحول گسترده ای را در حجاز ایجاد کند.    در این مقاله، رابطه فرهنگ وتوسعه سیاسی با بررسی چگونگی توسعه سیاسی در عصر پیامبر اکرم(ص) و نقش باورها و ارزش های دینی در آن، با استناد به منابع و متون کهن و روش تحلیلی توصیفی مورد بررسی قرار گرفته است.
۱۰۹.

اثربخشی توسعه سیاسی در برنامه های پنج ساله توسعه مطابق با رویکرد سند چشم انداز بیست ساله افق 1404 ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اثربخشی برنامه های پنج ساله توسعه توسعه سیاسی سند چشم انداز بیست ساله افق 1404

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۱۸۳
سند چشم انداز بیست ساله افق 1404 مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام، از سال 1384 تا 1404 هجری شمسی پایه برنامه های پنج ساله توسعه چهارم به بعد قرارگرفت. همزمان با اجرای برنامه های توسعه، چگونگی دستیابی به اهداف سند چشم انداز درراستای برنامه های پنج ساله توسعه موردپرسش قرارگرفت. این پرسش را می توان باتوجه به ماهیت سند چشم انداز، در ابعاد مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی بررسی کرد. بنابراین، باتوجه به هدف این مقاله، اثربخشی توسعه سیاسی در برنامه های پنج ساله توسعه مطابق با سند چشم انداز بیست ساله افق 1404 موردمطالعه قرارگرفت و برای دستیابی به نتیجه از روش توصیفی و مطالعات کتابخانه ای، متن سند برنامه های پنج ساله چهارم به بعد استفاده شد. نتیجه مطالعه این بود که رویکرد توسعه سیاسی در برنامه های پنج ساله توسعه چهارم، پنجم و ششم با فرازوفرود و از شدید به ضعیف لحاظ شده است و در جمع بندی نهایی این رویکرد از اثربخشی مطلوب برخوردار نبوده است.
۱۱۰.

صلاحیت و انتخابات؛ دشواری های نهادینه شدن «کسب قدرت سیاسی» در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جمهوری اسلامی ایران توسعه سیاسی نهادینه شدن کسب قدرت مناقشات انتخاباتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۸ تعداد دانلود : ۱۸۲
از دیدگاه نهادگرایانه، توسعه سیاسی اساساً به عنوان فرایند نهادینه ترشدن قدرت سیاسی در قالب نهاد دولت تعریف-می شود که نهادینه ترشدن «کسب قدرت سیاسی» یکی از شاخص های آن است. در این نوشتار تحول توسعه سیاسی در جمهوری اسلامی ایران ازلحاظ فرایند نهادینه تر شدن کسب قدرت سیاسی بازشناسی می شود تا نشان داده شود که دشواری های این بعد از توسعه سیاسی در ایران چه بوده است. تحلیل مضامین داده های گردآوری شده به روش اسنادی، حکایت ازآن دارد که فرایند نهادینه ترشدن کسب قدرت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران دو دشواری عمده داشته-است. یکی از آن دشواری ها با مناقشات پایدار برسر «هویت» مدعیان کسب قدرت پیوند دارد که مناقشه برسر هویت شخصیت های حقیقی و حقوقی (ازجمله تشکلات سیاسی و شبه سیاسی) را دربرمی گیرد. دشواری دوم هم با مناقشه برسر «فرایند کسب قدرت سیاسی» (ازجمله صلاحیت، نظارت و رای گیری) مرتبط است. هرچند موانع فراوانی برسر دست یابی به اسناد معتبر و گوناگون که دربرگیرنده داده های ارزشمند و مرتبط با دشواری های ذکر شده، وجود داشته-است اما یافته های این پژوهش می تواند هم انگیزه های نیرومندی برای گردآوری داده های بیشتر و انجام پژوهش های غنی تر فراهم سازد و هم منظرهای متفاوتی برای یافتن راهکارهای موثرتر درراستای تعدیل دشواری ها و موانع نهادینه-ترشدن فرایند کسب قدرت سیاسی عرضه کند.انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی ایران بی گمان با توسعه سیاسی نسبت دارد و این نسبت از دیدگاه های گوناگون کم وبیش بررسی شده است
۱۱۱.

برنامه ریزی منطقه ای در تحلیل گفتمان توسعه ای دولت سازندگی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه توسعه سیاسی برنامه ریزی منطقه ای تحلیل انتقادی گفتمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۳ تعداد دانلود : ۲۴۷
برنامه ریزی و توسعه منطقه ای و جایگاه آن در نظام برنامه ریزی کشور، همچنان چالشی در خور تلاش های بیشتر و گسترده تر به شمار می آید. چرا که نابرابری منطقه ای با مسایلی که به دنبال خود دارد به عنوان مانعی بر سر راه توسعه متوازن و پایدار عمل می کند. دولت هاشمی رفسنجانی درایران بعد از انقلاب اسلامی گفتمان تعدیل اقتصادی (سازندگی) را به عنوان گفتمان کلان در امر توسعه جامعه ایران مطرح و متکفل امر برنامه ریزی توسعه بودند تا هم عقب ماندگی سنتی و تاریخی را در جامعه ایران و هم مشکلات ناشی از جنگ هشت ساله و هم بحران های ناشی از آن را جبران نمایند . گفتمان سازندگی ،گفتمانی لیبرال و فرد گرایانه بود و گفتمان خود را بر مبنای غیریت و تمایز آشکار با اقتصاد دولتی جنگ هشت ساله مفصل بندی کرد . دال مرکزی این گفتمان توسعه اقتصادی بود و به این خاطر موجب ایجاد تضاد ها و بحران های ناشی از کسب قدرت در عرصه سیاسی کشور شد . گفتمان سازندگی تنها راه نجات کشور را توجه به اقتصاد مدرن و اجرای سیاست های مالی و پولی ذیل استراتژی تعدیل اقتصادی عنوان می داشت .
۱۱۲.

دلالت های سرمایه اجتماعی بر توسعه سیاسی-اجتماعی ایران بعد از انقلاب اسلامی (مورد مطالعه: جامعه دانشگاهی شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی توسعه سیاسی مشارکت سیاسی دلفی فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۲۴۷
هدف این نوشتار ارایه تحلیلی جامعه شناختی از دلالت های سرمایه اجتماعی بر توسعه سیاسی است. حسب انتظارات نظری، «سرمایه اجتماعی» تقویت کننده «توسعه سیاسی» است. برای آزمون این گزاره نظری، متغیر «سرمایه اجتماعی» به سه بعد «ساختاری»، «شناختی» و «ارتباطی» تجزیه شد که در مجموع توسط هفت خرده مقیاس «شبکه ها»، «روابط»، «همکاری»، «ارزشها»، «فهم متقابل»، «اعتماد» و «تعهد» مورد اندازه گیری قرار گرفت. متغیر «توسعه سیاسی» با تاکید بر مشارکت سیاسی توسط هشت خرده مقیاس سنجیده شد. روش این پژوهش دلفی فازی است. گردآوری داده ها، با استفاده از پرسشنامه حاوی مقایسه های زوجی و نمره گذاری براساس مقیاس پنج درجه ای لیکرت انجام گرفت. حسب نتایج، می توان چنین اظهار کرد که سرمایه اجتماعی طیفی از تاثیرات کمابیش متفاوت بر ابعاد مختلف توسعه سیاسی را دارد به طوری که دارای اثر افتراقی بر مشارکت سیاسی است. بطور مشخص، روابط، همکاری و ارزشهای اجتماعی بیش از هر چیزی نقش تعیین کننده ای در «تشکیل کمپین های سیاسی» دارند تا در «اعتراض سیاسی». از سوی دیگر هر نوع «دخالت در ایجاد تغییرات ساختار سیاسی» از رهگذر «اعتماد اجتماعی» و «تعهد اجتماعی» امکان پذیرتر است تا از طریق «شبکه های اجتماعی». مهمترین نکته آن است که توسعه سیاسی در معنای رادیکال که معطوف به ایجاد تغییرات در ساختار سیاسی است از طریق ایجاد و تقویت اعتماد و تعهد اجتماعی امکان پذیر است.
۱۱۳.

تحلیل توسعه سیاسی در ایران از منظر الگوی هویتی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۱۹۲
در این مطالعه تلاش شده تا توسعه سیاسی در ایران، در چارچوب و سپهر پیشران ها و ایستاهای هویتی، با استفاده از نظریه ی زمینه ای و بررسی آرا و اندیشه های دانشمندان مختلف ایرانی در قالب یک الگو به تصویر کشیده شود. در این مسیر، از مدل مفهومی هویت های چندگانه رینولدز و پوپ، که درک کامل و گویایی از فرد، اجتماع، عوامل درونی و بیرونی در تعامل با توسعه سیاسی ایجاد می کند، استفاده شد. به منظور تبیین و طراحی الگوها ابتدا مؤلفه های هویتی توسعه سیاسی استخراج شد. با کدبندی و طبقه بندی سه مرحله ای این مؤلفه ها، چیستی و هستی آنها کاملاً تحدید و تعریف شد. حلقه های متقاطع هویتی توسعه سیاسی در طواف حول هسته مرکزی ترسیم شد. هسته مرکزی و حلقه های متقاطع در بافتی از عوامل متنی بازنمایی شد. در نهایت، مدل مفهومی استخراج شد که نشان می دهند چگونه ابعاد مختلف هویت که در گذر زمان و در محیط و بافت نقش می پذیرند، بر توسعه سیاسی تأثیرگذاری دارند. این مطالعه ی زمینه ای، جنبه هایی از هویت را مشخص کرد که بر توسعه سیاسی تأثیر مثبت دارند و به عنوان مزیت باید در تقویت آنها کوشید. از سوی دیگر، ابعاد منفی هویتی را، که به عنوان ایستا از توسعه سیاسی در ایران جلوگیری می کند، کشف کرد؛ کاستی هایی که باید برای اصلاح آنها تلاش کرد. به علاوه، این مدل نشان می دهد که ابعاد مختلف هویت، همگی، در توسعه سیاسی در ایران نقش دارند، اما به شیوه های مختلف تجربه شده و از اهمیت کم و بیش متفاوتی برخوردارند.
۱۱۴.

تأثیر نظام های اداری بر فرایند توسعه سیاسی در ایران و برخی کشورهای آسیایی: پژوهشی تطبیقی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کشورهای آسیایی نظام های سیاسی نظام های اداری توسعه سیاسی جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۵ تعداد دانلود : ۱۷۶
هدف این پژوهش، بررسی تأثیر نظام های اداری بر فرآیند توسعه سیاسی در ایران و کشورهای آسیایی (ایران، ترکیه و کره جنوبی) است. وجه مشترک این کشورها مدرنیزاسیون (نوسازی) اقتدارگرایانه بود. در فرآیند توسعه سیاسی عوامل گوناگونی نقش آفرینی می کنند؛ ازجمله نظام های اداری که بر بستری از سیستم های سیاسی قرار دارند. بوروکراسی دولتی کارآمد، توان و ظرفیت دولت ها برای قدم گذاشتن در مسیر توسعه را تسهیل می کند. در این پژوهش، از روش شناسی توصیفی- پیمایشی و مطالعات تطبیقی استفاده شد. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود و حجم نمونه برای این کار 30 نفر تعیین شد. روایی آن را خبرگان تأیید و به منظور تأیید پایایی از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از مدل-سازی معادلات ساختاری و نرم افزار Smart PLS انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که کشورها بر مبنای توانایی تبدیل قابلیت های نظام های اداری خود به ظرفیت های سیاسی می توانند توسعه پیدا کنند. کشورهایی به توسعه دست پیدا می کنند که بتوانند ثبات، مشارکت و پاسخ گویی نظام سیاسی خود را افزایش دهند و نظام اداری کارآمد، مقتدر و مشروعی را بنا کنند. نتایج پژوهش نشان داد کشور کره جنوبی موقعیّت بهتری نسبت به دیگر کشورهای آسیایی مورد پژوهش دارد.
۱۱۵.

طراحی الگوی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ورزش با تاکید بر حوزه سیاسی و ورزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه سیاسی دیپلماسی توسعه ورزشی روابط بین الملل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۲۲۳
هدف از پژوهش حاضر طراحی الگوی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ورزش با تاکید بر حوزه سیاسی و ورزشی بود. روش پژوهش ترکیبی و از نوع طرح های آمیخته بود. جامعه آماری پژوهش 264  نفر بود که با تعداد نمونه تحقیق برابر بود. برای دستیابی به اهداف تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه با روش دلفی در سه مرحله به تایید 21 نفر از متخصصین امور فرهنگی و ورزشی رسید. روایی سازه پرسشنامه نیز با تحلیل عاملی تاییدی به تایید رسید. برای دستیابی به  اهداف پژوهش از روش های آماری توصیفی و استنباطی از جمله معادلات ساختاری و با کمک نرم افزارهای SPSS  و PLS استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد در الگوی دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ورزش با تاکید بر حوزه سیاسی و ورزشی عوامل توسعه روابط بین الملل، توسعه صلح و قدرت در سطح داخلی و بین المللی، سرمایه های انسانی، رویداد های ورزشی و تولیدات و محصولات وجود دارد و مدل به دست آمده از برازش مناسب برخوردار است.
۱۱۶.

مجالس منطقه ای حلقه مفقوده سیستم قانون گذاری در ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: قوه مقننه مجالس منطقه ای مشارکت مردم در برنامه ریزی و تصمیم گیری توسعه سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵ تعداد دانلود : ۱۱۰
نظام قانون گذاری در جمهوری اسلامی ایران به دلیل ضرورت انطباق مصوبات مجلس با احکام اسلامی از الگوی خاصی تبعیت می کند. در هم عرض مجلس شورای اسلامی ، مجالس نظارتی و تصمیم گیری دیگری از جمله شورای نگهبان ، مجمع تشخیص مصلحت نظام ، شورای عالی انقلاب فرهنگی و.. نیز وجود دارد. باتوجه به وضعیت فعلی سازماندهی سیاسی فضا در حوزه قانون گذاری و مشکلات فعلی در این سیستم از جمله ماهیت دو گانه نمایندگی ، رویه انتخاب نمایندگان برای کمیسیون های تخصصی مجلس ، عدم آشنایی نمایندگان جدید با روند قانون گذاری و عدم ساختار مناسب جهت نظارت بر مصوبات شوراهای اسلامی شهر ها که برابر اصول قانون اساسی از وظایف شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی می باشد ، با شرایط و وظایف واگذارشده به ایفائ نقش در جهت رفع محدودیت ها ی فعلی وتقویت نهاد قانون گذاری در انجام مناسب وظایف بپردازد .
۱۱۷.

نقش دانشگاه آزاد اسلامی در توسعه اجتماعی جزیره قشم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه اجتماعی توسعه فرهنگی توسعه اقتصادی توسعه سیاسی بومی بودن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۸ تعداد دانلود : ۱۵۹
    جزیره قشم یکی از جزایر جنوبی ایران است که از نظر موقعیت ژئوپلیتیکی بسیار مهم است. این جزیره که یکی از بنادر آزاد ایران است، با مهاجرت های زیادی از شهرها و کشورهای اطراف برای سرمایه گذاری مواجه است و میزان مهاجرت بومیان از این جزیره بسیار اندک است. با تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی در این جزیره، بسترهای توسعه در این جزیره گسترش بیشتری پیدا کرد. به همین دلیل است که عملکرد دانشگاه آزاد اسلامی در حوزه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی توانسته تأثیرگذار باشد و میزان این تأثیرگذاری در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق، همه فعالیت های دانشگاه آزاد در توسعه همه جانبه این جزیره تأثیر داشته است. اما برخی از متغیرهای تحقیق مثل بومی بودن، داخل متغیر تحولات فرهنگی قابل مطالعه بود و نشان داد که حتی الگوی دانشگاهی تحت تأثیر ظرفیت های قومی بوده است. در جزیره قشم، نهادهای اجتماعی به طور معمول به شیوه هایی که در سایر مناطق ایران عمل می کنند، فعالیت دارند. اما نکته مهم اینجاست که در این جزیره، این الگوی اجتماعی دانشگاهی که با سایر نقاط ایران همگن است، به دلیل وجود ظرفیت های قوی در ساکنین بومی، کارایی زیادی ندارد
۱۱۸.

فراتحلیل عوامل مؤثر بر توسعه سیاسی در ایران بین سا ل های 1390-1399(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه سیاسی جمهوری اسلامی ایران رش‍د س‍ی‍اس‍ی فراتحلیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۱ تعداد دانلود : ۲۴۳
توسعه در جهان امروز مفهومی کلیدی است که در فرهنگ های مختلف جغرافیایی، اقتصادی و سیاسی به عنوان یکی از عوامل تفکیک کننده کشورها مطرح می شود. یکی از مهمترین ابعاد توسعه، توسعه سیاسی است که به معنای افزایش ظرفیت و کارایی یک نظام سیاسی در حل وفصل تضادهای منافع فردی و جمعی تعریف می شود. از این منظر دستیابی به توسعه سیاسی و شناسایی عوامل اثرگذار بر آن ارزشمند است. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف گونه شناسی عوامل مؤثر بر توسعه سیاسی در پژوهش های مندرج در نشریات منتخب علمی پژوهشی دهه ۹۰ به دنبال پاسخ گویی به این پرسش بوده است که مطالعات توسعه سیاسی در ایران تحت تأثیر چه عواملی انجام شده است؟ در پاسخ به این پرسش از طریق روش فراتحلیل و با بررسی ۴۸ پژوهش موجود در نمونه بر این امر تأکید می شود که از میان چهار دسته عوامل فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی، رهیافت بیشتر پژوهش های انجام شده در بستر مورد نظر مبتنی بر عوامل فرهنگی بوده است و محورهای شکاف های فرهنگی و قومیتی، ضعف های فرهنگ سیاسی و فرهنگ سازی با بیشترین فراوانی جز پرتکرارترین مفاهیم شناسایی شده در ارتباط با عوامل اثرگذار بر جریان توسعه سیاسی ایران قلمداد شده است.
۱۱۹.

پژوهشی تطبیقی در باب توسعه سیاسی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه توسعه سیاسی ذهنیت توسعه توسعه ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۱۸۱
مقوله تحقق توسعه و انواع آن در شکلهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، همواره یکی از دغدغه های اندیشمندان و پژوهشگران مطالعات توسعه بوده است. اینکه چه زمینه ها و عوامل وجود دارد که توسعه محقق می شود یا محقق نمی شود. مساله توسعه به ویژه توسعه سیاسی، در ایران عمری بیش از یک قرن دارد و کماکان بر سر اصول ، استراتژی و در مجموع راه های تحقق بخشیدن به آن مجادلات فراوان علمی و دانشگاهی صورت می گیرد. در این پژوهش تلاش شده است تا روایت حسین بشیریه و محمود سریع القلم در حوزه مطالعات توسعه در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. سئوال اصلی پژوهش حاضر مبتنی بر این امر است که توسعه سیاسی و موانع تحقق آن در ایران از منظر این دو روایت چیست؟ طبق یافته های پژوهش بشیریه با رویکردی جامعه شناختی و تاریخی، تلاش دارد توسعه را از منظر ساختارهای اجتماعی و سیاسی مورد تحلیل قرار دهد. از سوی دیگر سریع القلم در پرداخت موضوع توسعه با رویکردی کارگزارمحور بر ذهنیت و شخصیت ضدتوسعه ای ایرانی تأکید دارد و تلاش کرده است با تحلیل و توصیف اکنونیت توسعه سیاسی در ایران علل عدم نیل به آن را مورد بحث قرار دهد.
۱۲۰.

توسعه یافتگی سیاسی از منظر سرمایه اجتماعی با تاکید بر اعتماد (با رویکرد اسلامی-ایرانی) مطالعه موردی شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی توسعه سیاسی الگوی اسلامی ایرانی اعتماد شیراز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۴ تعداد دانلود : ۱۹۵
پیش شرط توسعه سیاسی و کارآمدی حکومت ها به سرمایه اجتماعی هر کشوری برمی گردد. سرمایه اجتماعی به عنوان پیوندها و هنجارهای مشترک و تعمیم اعتماد اجتماعی در سطح خرد و کلان نه تنها عامل تسهیل امور برای افراد و گروه هاست بلکه عامل مهم در شناسایی جامعه سیاسی نیز می باشد. هدف این پژوهش، بررسی ارتباط میان سرمایه اجتماعی و توسعه سیاسی و شناساندن جایگاه سرمایه اجتماعی و عنصر سازنده آن یعنی اعتماد، در رسیدن به توسعه سیاسی با نگاه بومی(اسلامی-ایرانی) در ایران است. پژوهش حاضر به لحاظ نوع تحقیق؛ توسعه ای- کاربردی و روش تحقیق؛ آمیخته(کمی- کیفی)، ابزار تحلیل؛ مبتنی فیش برداری و پیمایش می باشد. جامعه آماری شهروندان شهر شیراز با حجم نمونه 283 نفر به صورت تصادفی ساده می باشد. اندازه گیری پایابی داده ها با آلفای کرونباخ 810/0 و در محیط نرم افزار spss20 و نرمال بودن توزیع داده ها نیز با آزمون کولوموگروف-اسمیرنوف مورد بررسی قرار گرفت و روایی محتوا نیز توسط اساتید تایید شد. نتیجه کلی پژوهش بر این است که رابطه مستقیم و معنا داری بین سرمایه اجتماعی با مولفه اعتماد و توسعه سیاسی با رویکرد بومی وجود دارد.