مطالب مرتبط با کلیدواژه

توسعه سیاسی


۱۶۱.

بررسی تاثیر طرح توسعه سیاسی در میزان مشارکت سیاسی- اجتماعی افراد 18 تا 38 سال در استان مرکزی و توابع(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات سیاسی و بین المللی دوره ۱۶ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۵۵ 31 - 42

کلیدواژه‌ها: تاثیرپذیری مشارکت سیاسی توسعه سیاسی مشارکت اجتماعی رفتار اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۸۵
مشارکت عملی جمعی، آگاهانه و داوطلبانه است که از دخالت شهروندان درسطوح مختلف در امورعمومی گرفته تا انداختن رأی به صندوق برای رسیدن به نیازهای اجتماعی و تصمیم گیری های سیاسی را شامل میشود. مشارکت عقلانی ترین رفتار و کنش انسانها درجامعه است که میتواند زمینه ساز توسعه سیاسی گردد و رابطه مستقیم آن با مشارکت سیاسی ضروری است که جزئی از رفتار اجتماعی محسوب میگردد. لذا هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان تاثیرپذیری توسعه سیاسی از مشارکت سیاسی-اجتماعی مردم در استان مرکزی میباشد که برای اثبات آن از روش پیمایشی استفاده شده است. روش نمونه گیری دراین پژوهش از نوع نمونه گیری خوشه ای است. برهمین اساس از کل جامعه آماری به تعداد 448226 نفر، جمعیت بالغ بالای ۱۸ سال شهرستان های استان مرکزی، طبق محاسبه فرمو ل کوکران 383 نفر حجم نمونه تعیین گردید و درادامه به بررسی سوال؛ میزان ارزیابی طرح توسع هسیاسی از چه طریق بر مشارکت سیاسی-اجتماعی افراد 18 تا 38 سال در استان مرکزی و توابع آن منجر میگردد؟ پرداخته می شود که نتیجه آن نشان دهنده چرخه ای فعال در مشارکت جدی در تمام زمینه ها است و بواسطه آن رشد جامعه مدنی و توسعه سیاسی احصاشده است. بدلیل وجود موانع ساختاری، فقدان بسترهای لازم، نبود فرهنگ سیاسی توده مردم روند کندی داشته. طبق نتایج حاصل از روش تحقیق مذبور و برمبنای پرسش مطرح شده بین متغیرهای وابسطه ی مشارکت سیاسی-اجتماعی و میزان تاثیرپذیری توسعه سیاسی از این متغیرها رابطه معنادار ومستقیمی وجود دارد و توسعه سیاسی بیشترین تاثیرپذیری را ازمتغیر مشارکت سیاسی دارد.
۱۶۲.

حکمرانی خوب به مثابه هدف مشترک حقوق عمومی و توسعه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای حقوقی دوره ۲۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۵۵ 249 - 281

کلیدواژه‌ها: حقوق عمومی توسعه توسعه سیاسی مشروعیت حکمرانی خوب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۳ تعداد دانلود : ۱۰۳
توسعه در قرن حاضر هرچند مفهومی بسیط و همه جانبه است اما به لحاظ نظری ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و ... دارد. سؤالی که می توان مطرح کرد آن است که حقوق عمومی با کدام یک از این ابعاد ارتباط بیشتری دارد و مؤلفه های این رابطه کدام است؟ حکمرانی محور اصلی حقوق عمومی است که خود مرکز موضوع توسعه سیاسی است. حکمرانی امری مشکک است که از مسأله مشروعیت واحد سیاسی به عنوان اولین نقطه مشترک حقوق عمومی و توسعه آغاز می شود و تا اصول حکمرانی خوب ادامه می یابد. بحران مشروعیت خود یکی از استراتژی های توسعه است و حقوق عمومی از طریق ابزارهای خود به حل آن کمک می کند تا یک کشور ثبات لازم برای تحقق سایر ابعاد توسعه را کسب کند. در وهله بعد مفهوم حکمرانی خوب به عنوان هدف مشترک دیگر مطرح می شود. اصول حکمرانی خوب، هدف سیاسی توسعه به شمار می آیند که هم زمان اصولی حقوقی هستند و به هر میزان که حکمرانی کشوری واجد این اصول باشد، حقوق عمومی در آن کشور غنی تر است و چنین کشوری واجد توسعه سیاسی است. آنچه از این پژوهش به دست می آید آن است که حکمرانی خوب نه تنها مقدمه توسعه در ابعاد اقتصادی و اجتماعی است، بلکه خود هدفی توسعه ای است که حقوق عمومی از طریق ابزارهای خویش راه را برای تحقق آن هموار می کند.
۱۶۳.

موانع و چالش های تأثیرگذار در توسعه نیافتگی سیاسی عراق پساصدام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام سال ۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۷) 25 - 48

کلیدواژه‌ها: بحران هویت تروریسم توسعه سیاسی عراق فدرالیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰ تعداد دانلود : ۶۰
موانع و چالش های تأثیرگذار بر پیشروی توسعه سیاسی کشور مسلمان عراق و مقاومت هایی که برای حفظ شرایط گذشته شده است عوامل گوناگونی دارد. در این پژوهش به دنبال پاسخ این پرسش هستیم که در فرایند شکل گیری توسعه سیاسی در عراق بعد از سرنگونی حزب بعث، چه موانع و چالش های تأثیرگذاری نقش دارند؟ پاسخ فرضیه این است که دو دسته عوامل داخلی و خارجی، عوامل اصلی عدم توسعه سیاسی عراق پسا صدام هستند. عوامل داخلی جنگ و نزاع داخلی بر سر قدرت و تقویت سیاست مبتنی بر هویت های قومی و فرقه ای، تنش بین اقلیم کردستان و دولت مرکزی و عوامل خارجی، ظهور و حضور سازمان های تروریستی همچون داعش، حضور نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا و مداخله در امور سیاسی کشور در دو دهه اخیر، فرایند توسعه سیاسی پس از فروپاشی حزب بعث را در عراق دچار چالش و گاهی متوقف کرده است. پژوهش حاضر به لحاظ روش، توصیفی تحلیلی است. در نتیجه حرکت در مسیر توسعه سیاسی مطلوب می تواند یک دگرگونی اساسی در باور سیاسی افراد و نهادهای این کشور باشد که پیش فرض های آن را تغییر در فرهنگ، اقتصاد و جامعه تشکیل می دهند. تغییرات در این حوزه ها، عاملی برای تغییر در حوزه سیاسی یا تحکیم آن است.          
۱۶۴.

تأثیر آموزش عالی بر توسعه سیاسی؛ مطالعه تطبیقی در ایران و ترکیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدیریت و چشم انداز آموزش دوره ۵ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۱۷) 179 - 201

کلیدواژه‌ها: نظام آموزش عالی سیاست های آموزش عالی توسعه سیاسی رسالت آموزش عالی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۶۶
هدف این پژوهش، مطالعه تطبیقی تأثیر آموزش عالی بر توسعه سیاسی در دو کشور ایران و ترکیه در سال 1402-1401 است. این تحقیق از نظر هدف و ماهیت، در رده تحقیقات کاربردی و از منظر روش، توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق شامل متخصصان و صاحب نظران آموزش عالی و توسعه سیاسی است که برای نمونه گیری از این جامعه، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شده است. در نهایت، 18 خبره در این پژوهش شرکت و پرسشنامه محقق ساخته معتبر را تکمیل کرده اند. یافته های تحقیق نشان داد که در عوامل متعددی نظام آموزش عالی بر توسعه سیاسی در سطح 0.01 تأثیر معنی داری دارد: سیاست گذاری و برنامه ریزی توسعه آموزش عالی، بین المللی شدن آموزش عالی، استفاده از تجارب کشورهای توسعه یافته در مدیریت آموزش عالی، تربیت نیروی متخصص و ارتقای سطح دانش و سواد در جامعه توسط آموزش عالی، تولید دانش در نظام آموزش عالی، تجار ت سازی ایده های دانشگاهی در نظام آموزش عالی و ارتباط دانشگاه با صنعت و جامعه، نظام نوآوری در آموزش عالی، نوآوری های فناورانه، توسعه فناوری آموزشی، استقلال دانشگاه ها، فرهنگ سازی و آموزش شهروندی. همچنین، براساس این پژوهش، برخی از مؤلفه های آموزش عالی مؤثر بر توسعه سیاسی در ترکیه وضع مطلوبتری نسبت به جمهوری اسلامی ایران دارند: استفاده از تجارب کشورهای توسعه یافته در مدیریت آموزش عالی، تربیت نیروی متخصص و ارتقای سطح دانش و سواد در جامعه توسط آموزش عالی، تولید دانش در نظام آموزش عالی، تجاری سازی ایده های دانشگاهی در نظام آموزش عالی و ارتباط دانشگاه با صنعت و جامعه، نظام نوآوری در آموزش عالی، نوآوری های فناورانه، توسعه فناوری آموزشی و استقلال دانشگاه ها. در این مقاله، چرایی تفاوت مدل های دو کشور بررسی شده است. 
۱۶۵.

تداوم کثرت نیروهای سیاسی و عوامل مؤثر بر آن در ایران بعد از انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی ایران معاصر سال ۹ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 39 - 70

کلیدواژه‌ها: ایران دموکراسی کثرت گرا جناح سیاسی توسعه سیاسی رقابت سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶ تعداد دانلود : ۴۳
 نظریات متفاوتی در خصوص دموکراسی وجود دارد. یکی از دیدگاه های نسبتاً جدیدی که در این رابطه مطرح شده دیدگاه کثرات گرایی دموکراتیک است. مطابق این دیدگاه اساس دموکراسی، تعدد گروه های فعال در سیاست و رقابتشان در قالب انتخابات برای کسب قدرت است. به طور کلی دموکراسی کثرت گرا بر سه اصل استوار است: تعدد منابع قدرت و گروه ها، نظام انتخاباتی رقابتی و عدم مطلوبیت مشارکت سیاسی گسترده.پژوهش حاضر می کوشد بر مبنای نظریه کثرت گرایی دموکراتیک نگاهی به وضعیت سیاسی ایران در سال های پس از انقلاب اسلامی بیندازد. در ایران پس از انقلاب به دلایل مختلف احزاب سیاسی حضور موثری در سیاست نداشته اند و به جای آن ها، جناح های سیاسی در عرصه سیاسی فعال بوده اند. سوال پژوهش حاضر این است که «علل تداوم کثرتِ نیروهای سیاسی فعال در عرصه سیاسی ایرانِ پس از انقلاب چه بوده و این کثرت چه تأثیری بر توسعه سیاسی در ایران داشته است؟» فرضیه پژوهش هم این است که در سال های پس از انقلاب علیرغم تمایلی که هر یک از جناح ها برای حذف جناح رقیب از عرصه سیاسی داشته اند، تکثر جناح های سیاسی تداوم داشته و این تداوم ریشه در پایگاه اجتماعی جناح های مختلف داشته است. برای آزمون فرضیه از روش توصیفی-تحلیلی و برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که تداوم تکثر جناح های سیاسی در سال های پس از انقلاب اسلامی و رقابت آن ها مانع از یکدست شدن کامل قدرت و از بین رفتن دموکراسی شده است.
۱۶۶.

شناسایی و اولویت بندی ابعاد گسترش گردشگری شهری در شهر کلاردشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۱۰ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ 115 - 135

کلیدواژه‌ها: مدیریت شهری گردشگری گردشگری شهری توسعه سیاسی کلاردشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۵۲
پژوهش حاضر با هدف تبیین اصول توسعه گردشگری شهری در شهر کلاردشت صورت پذیرفته است. این تحقیق از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش، پیمایشی و اکتشافی است. روش گردآوری اطلاعات شامل روش های کتابخانه ای و میدانی است که ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه می باشد که روایی پرسشنامه را اساتید محترم راهنما و مشاور تائید کرده و پایایی پرسشنامه ها نیز بر مبنای آلفای کرونباخ برابر 872/0 است که نشان از پایایی درونی خوب پرسشنامه دارد. جامعه آماری در این پژوهش کلیه گردشگران کلاردشت بوده که بر مبنای فرمول کوکران به انتخاب 384 نمونه مبادرت شده است که به روش نمونه گیری غیر احتمالی میان گردشگران توزیع و گردآوری شده است. ضمن اینکه در راستای تجزیه وتحلیل داده ها نیز از نرم افزار SPSS (آزمون های میانگین حسابی و آزمون t زوجی) استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داده که در اولویت بندی ابعاد توسعه گردشگری در شهر کلاردشت مشخص شده که بعد توسعه سیاسی و اسناد فرادستی با اختلاف میانگین (2.44983 -)، دارای بالاترین اولویت در میان ابعاد پنج گانه موردبررسی بوده است. پس ازآن، سایر ابعاد نیز به ترتیب اهمیت بر اساس تفاوت های زوجی عبارت اند از بعد مدیریتی و زیرساختی (48865/1-)، بعد اقتصادی و سرمایه ای (34430/1-)، بعد محیطی و طبیعی (19094/1-) و بعد اجتماعی و فرهنگی (85110/0-) که به ترتیب بیشترین نقش را در توسعه گردشگری شهری در شهر کلاردشت دارند. نتایج نشان داده است که یکی از عوامل مؤثر در توسعه گسترش گردشگری کلاردشت، تقویت زیرساخت های گردشگری اعم از جاذبه های طبیعی (چشم انداز و اقلیم منحصربه فرد، قلل مرتفع، رودخانه خروشان و ...) می باشد
۱۶۷.

بررسی نقش عوامل اجتماعی فرهنگی در توسعه سیاسی در شهرستان بندر گز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تغییرات اجتماعی - فرهنگی سال ۲۱ بهار ۱۴۰۳ شماره ۸۰ 31-64

کلیدواژه‌ها: توسعه سیاسی سرمایه اجتماعی اعتماد سیاسی جامعه پذیری سیاسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۲۲
یکی از مهمترین ابعاد توسعه در هر جامعه ای، توسعه سیاسی است. توسعه سیاسی متأثر از عوامل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است. مقاله با هدف تبیین جامعه شناختی توسعه سیاسی شهرستان بندر گز انجام شد. روش تحقیق، پیمایشی بوده و با ابزار پرسشنامه اطلاعات جمع آوری شد. کلیه افراد بالای 18 ساله به عنوان جامعه آماری انتخاب شده که برابر 36785 نفر است. روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای بوده و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران380 نفر است. یافته ها نشان می دهد که میانگین متغیر توسعه سیاسی برابر با 01/2 است که عددی بالاتر از حد متوسط می باشد. بعد مشارکت سیاسی با میانگین 31/2 بیشترین میانگین و بعد آزادی سیاسی با میانگین 76/1 کمترین میانگین را در بین ابعاد توسعه سیاسی دارا می باشند. متغیرهای دینداری، سرمایه اجتماعی، جامعه پذیری سیاسی، وسایل ارتباط جمعی و اعتماد سیاسی با میزان توسعه سیاسی رابطه مثبت و مستقیمی دارند. یافته ها نشان می دهد که 5/40 درصد از تغییرات میزان توسعه سیاسی توسط متغیرها تبیین می شود. دینداری کمترین و اعتماد سیاسی بیشترین اثر را بر توسعه سیاسی دارند. نتیجه این که توجه به نقش جامعه پذیری و اعتماد سیاسی و شاخص های سرمایه اجتماعی در افزایش و تسریع توسعه سیاسی بندر گز الزامی است.
۱۶۸.

رابطه بین اجرای عدالت (در نظام حقوقی) و تحقق توسعه سیاسی درچارچوب ایده ی الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی سال ۱۲ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 7 - 35
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۱۶
طرح وایده کلی الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت بانگاه به هویت مذهبی، فرهنگی و ارزش های ملی کشورمان درراستای پیشرفت وتوسعه مطلوب توسط صاحب نظران بومی ارائه شده است. ازاین رو تحقق توسعه سیاسی در بستر این الگو، فرآیندی است که می تواند، زمینه و شرایط لازم برای نهادینه کردن امرمشارکت همه جانبه مردم در جامعه را فراهم نموده و در افزایش ظرفیت و کارایی حاکمیت و نظام سیاسی نقش اساسی داشته باشد. این پژوهش بر این فرض است که با بازشناسی زمینه های اجرای عدالت در نظام حقوقی و قضایی کشور و با بکارگیری راهبردهای قانون گرایی در عرصه های همگانی، بکارگیری اجرای عدالت در چارچوب قانون اساسی و بکارگیری عدالت اجتماعی مستمر در همه حوزه های مدیریتی کشور، می توان زمینه های تحقق سیاسی را دربستر این الگو فراهم نمود. ازاهداف پژوهش حاضر اینست که اهمیت تعهد و وجه التزام به اجرای عدالت، ضرورتاً باید الزاماتی را برای دولت و قدرت سیاسی در جامعه ایجاد نماید. ازاین رو باید در منظومه ی فکری این الگو، گفتمان سازی عدالت در اولویت قرارگرفته تا زمینه اجرای آنرا مبتنی بر برنامه ریزی وارزیابی فرصت ها، و ظرفیت ها فراهم نماید. از نتایج پژوهش حاضر این است که توسعه سیاسی مطلوب در چارچوب این الگو نوعی فرایند غایت گرای هدف دار است که، به عنوان حرکتی در طول زمان به سوی شرایط مطلوبی از ساختار زندگی سیاسی واجتماعی بوده و واجد بار ایدئولوژیک است. بنابراین ضرورت تحقق توسعه سیاسی در چارچوب این الگو مبتنی بر ارزش های اجتماعی و ملاحظات کنونی جامعه امکان پذیر است. این پژوهش با بهره گیری از رویکرد اسنادی و مطالعات کتابخانه ای، داده های موردنیاز را فراهم نموده، وبا راهبرد توصیفی- تحلیلی به پژوهش می پردازد.
۱۶۹.

تأثیر سیاستهای دولت بر وقوع توسعه سیاسی و شکل گیری جامعه مدنی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی سال ۲۳ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۸۱) 723 - 744

کلیدواژه‌ها: سیاست توسعه سیاسی دولت جامعه مدنی دگرپذیری هم پذیری تکثرگرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۱۰
هدف : پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این سؤال بود که اساساً سیاست چه تأثیری بر روند توسعه سیاسی و به دنبال آن، تحقق جامعه مدنی منتج از آن در ایران داشته است. روش: در این تحقیق از روش کیفی برای سنجش فرضیه پژوهش استفاده شد تا مفاهیم سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در بافت طبیعی خود بررسی شوند. ماهیت تحلیلهای پژوهشگر در این رویکرد، بیشتر مبتنی بر سعی در توصیف و تحلیل موضوع بوده است. یافته ها: وابستگی دولت به نظام ایل تباری، رویکرد مبتنی بر تابعیت(قیّم مآبانه) به آحاد جامعه، هم پذیری، عدم تکثّرگرایی و روشنفکری معیوب ناشی از روشنفکران ناکارامد، از جمله علل عمده و مؤثر در عقیم ماندن فرایندهای توسعه سیاسی و به تبع آن، عدم تحقق جامعه مدنی در ایران بوده است که یا بر دولت تحمیل شده یا به عنوان سیاست متخذه از سوی آن در کشور اعمال شده و عرصه فعالیت و تلاش دولت را به منظور تحقق توسعه سیاسی در کشور محدود کرده است. نتیجه گیری: با در نظر گرفتن یافته های تحقیق و این فرض که نقش دولت و سیاستهای دولتی، امری لازم در روند توسعه سیاسی ایران بوده، به این نتیجه می رسیم که دستیابی به جامعه مدنی نیازمند بسترسازی هایی است که دولت باید برای تحقق توسعه سیاسی و نمایان شدن حاصل آن، که همان جامعه مدنی است، فراهم کند.
۱۷۰.

تبیین جامعه شناختی عوامل موثر بر نگرش به عملکرد توسعه ای دولتمردان در ایران (از دیدگاه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاههای دولتی و غیر دولتی شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی ورزش و جوانان دوره ۲۱ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۵۶ 369 - 393
تعداد بازدید : ۱۲ تعداد دانلود : ۱۲
هدف پژوهش حاضر، تبیین جامعه شناختی عوامل موثر بر نگرش به عملکرد توسعه ای دولتمردان در ایران می باشد. این روش بر اساس هدف کاربردی و از نوع پیمایشی بود. 390 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه دولتی- شهر زنجان با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. شیوه گردآوری داده ها میدانی و با استفاده از ابزار پرسشنامه بود. اعتبار ابزار تحقیق به روش صوری و پایایی آن به روش ضریب آلفای کرونباخ (8/0) تأیید گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق نرم افزار SPSS با به کارگیری آمارهاى توصیفى شامل جداول فراوانى، میانگین، واریانس و برای آزمون فرضیه ها، R پیرسون و رگرسیون انجام شده است. الف) براساس تحلیل رگرسیون: نگرش دانشجویان، به عملکرد توسعه ای دولتمردان، در بین دانشجویان میانسال (13/0+)، ( به ترتیب بیشترین اثر) به: (نگرش به توسعه سیاسی (49/.+)، نگرش به توسعه اقتصادی (44/.+) و شرکت در انتخابات (14/0+) بستگی دارد. ب) از بین متغیرهای مستقل واردشده در مدل رگرسیون و متغیرهای مستقل خارج از معادله، بیشترین سهم تغییرِ نگرش به عملکرد توسعه ای دولتمردان (از مجموع 74 درصد واریانس) مربوط به، نگرش دانشجویان به مدیریت توسعه سیاسی دولت و مدیریت اقتصادی دولت است؛ که در ارتباط مستقیم و افزایش دهنده نگرش دانشجویان (مسن و با مشارکت بالا در انتخابات اعم از دانشگاه دولتی و دانشگاه آزاد اسلامی - شهر زنجان) نسبت به عملکرد توسعه ای دولتمردان قرار دارد.
۱۷۱.

تبیین مدل عوامل موثر بر توسعه سیاسی اقتصادی استان ایلام با تاکید بر نقش نخبگان رسمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۵۰ (پیاپی ۸۰) 127 - 174

کلیدواژه‌ها: توسعه سیاسی توسعه اقتصادی نخبگان استان ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱ تعداد دانلود : ۸
مطالعات تاریخی نشان دهنده نقش کلیدی نخبگان در تحولات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است. توجه بسیاری از کشورهای پیشرفته و توسعه یافته حاکی از آن است که نخبگان کشور بویژه نخبگان سیاسی حاکم با ایفای نقش اساسی خود در فرایند تصمیم گیری امور و اداره کشور تاثیر مهمی در فرآیند توسعه ایفا می کنند. هدف این پژوهش، تبیین نقش و جایگاه نخبگان غیررسمی و تعامل آنها با نخبگان رسمی دولتی در توسعه سیاسی و اقتصادی کشور بعد از جنگ تحمیلی تاکنون می باشد. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل 30 تن از خبرگان، اساتید و نخبگان محلی هستند. روش نمونه گیری برای بخش کیفی تحقیق از نوع غیرتصادفی و گلوله برفی می باشد و حجم نمونه تا زمان اشباع نظری ادامه پیدا می کند. همچنین در قسمت کمی، 384 نفر از نخبگان محلی استان ایلام می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS و آموس با روش تحلیل عاملی و معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که احساس امنیت سیاسی، انگیزش، شایسته سالاری در جامعه، توسعه گرایی، بافت جامعه اسلامی، فرهنگ سازی، فضای رقابت علمی، جهت گیری استراتژیک و نهادمندی سیاسی از عوامل موثر بر توسعه سیاسی اقتصادی استان ایلام با توجه به نقش نخبگان رسمی می باشد.
۱۷۲.

نقش مطبوعات محلی در روند توسعه سیاسی در ایران (مطالعه موردی استان کردستان پس از انقلاب اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی ایران معاصر سال ۱۰ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 133 - 164

کلیدواژه‌ها: مطبوعات توسعه سیاسی دموکراسی مشارکت استان کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۶
از منظر بسیاری از محققان جامعه شناسی سیاسی، مطبوعات یکی از مهم ترین شاخصه های توسعه سیاسی به شمار می-رود و از آن به عنوان یکی از رکن های اصلی گذار به دموکراسی یاد می شود. لذا مطبوعات فعال ضمن تسریع بهبود توسعه سیاسی، از استبداد و رکود سیاسی در یک کشور جلوگیری به عمل می آورند. مطبوعات به مثابه یکی از مهمترین ابزارهای نظارت جمعی ساحت قدرت را شفاف تر می کند و صاحبان قدرت نیز نسبت به عملکرد خود پاسخگو خواهند بود. در همین راستا، پرسش اصلی مقاله حاضر این است که مطبوعات و رسانه ها با چه مکانیزمی بر روند توسعه سیاسی تأثیر می گذارند؟ در تحلیل و پاسخ گویی به این پرسش، ابتدا با بهره گیری از نظریات موجود در حوزه توسعه سیاسی، ارتباط میان مطبوعات با توسعه سیاسی مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. سپس ضمن بررسی میزان فعالیت مطبوعات در استان کردستان پس از انقلاب اسلامی، میزان اثرگزاری آن ها در روند توسعه سیاسی این استان مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از شاخصه های توسعه سیاسی که در پژوهش حاضر، مورد بحث واقع شده است، میزان مشارکت سیاسی شهروندان در انتخابات می باشد. برای جمع آوری و تحلیل داده های این موضوع در استان کردستان، از روش پژوهش آماری بهره گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان می دهند که در هر مقطعی که در استان کردستان، طی سال های بعد از انقلاب اسلامی، فعالیت مطبوعات و رسانه های خبری رشد پیدا کرده اند، روند ارتقاء شاخصه های توسعه سیاسی نیز بهبود یافته است. البته باید اذعان داشت که کمیت صرف مطبوعات در بهبود روند توسعه سیاسی موثر نیست، بلکه آنچه حائز اهمیت است میزان آزادی مطبوعات و رسانه ها و آستانه تحمل نهاد های نظارتی می باشد.
۱۷۳.

بررسی جایگاه توسعه سیاسی در نظام جمهوری اسلامی ایران

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال ۷ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۲۶ 229 - 242

کلیدواژه‌ها: توسعه سیاسی جمهوری اسلامی پیشرفت نظریه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳ تعداد دانلود : ۱۱
     توسعه به عنوان یکی از مهم ترین مفاهیم پیچیده و اساسی مورد توجه بسیاری از تحلیلگران بوده است. توسعه جنبه های مختلفی مانند رشد اقتصادی، تکامل اجتماعی و پیشرفت انسانی را در بر می گیرد. این شامل تغییرات مثبتی است که برای بهبود کیفیت زندگی افراد، استفاده کارآمد از منابع با در نظر گرفتن تناسب فرهنگی، اقتصادی و فناوری طراحی شده است. محققان توسعه را از طریق مراحل سازماندهی اجتماعی، از جوامع عشایری گرفته تا جوامع فراصنعتی دنبال می کنند و بر اهمیت نهادهای اجتماعی در تحریک پیشرفت تاکید می کنند. مفهوم توسعه از تمرکز صرف بر رشد اقتصادی به یک رویکرد کل نگرتر تبدیل شده است که شامل برابری، عدالت، پایداری و بهبود کیفی در زندگی مردم است. تفاوت بین کشورهای صنعتی و کشورهای در حال توسعه که به «شکاف توسعه» معروف است، موضوع اصلی ادبیات توسعه است. سوال پژوهش حاضر این است که توسعه سیاسی در نظام جمهوری اسلامی ایران چه روند و جایگاهی دارد؟ می توان اذعان نمود تحولات سیاسی در ایران تحت تأثیر رویدادهای تاریخی مهمی مانند حمله اعراب، ظهور صفویان و انقلاب اسلامی شکل گرفته است که چشم انداز دینی-سیاسی کشور را دگرگون کرد. طی چند دهه گذشته، ایران چالش هایی را در دستیابی به رشد اقتصادی فراگیر، سرکوب سیاسی و تخریب محیط زیست تجربه کرده است. در دوران پس از انقلاب، علیرغم موانعی که وجود داشت، تلاش هایی برای توسعه فرهنگی-سیاسی صورت گرفت که منجر به تحولات مثبت در فضای سیاسی کشور شد. دولت ایران از بدو تأسیس جمهوری اسلامی رویکردهای مختلفی را برای توسعه سیاسی با تمرکز بر همسویی سیاست ها با اهداف انقلابی دنبال کرده است. در حالی که دموکراسی همچنان یک هدف برای بسیاری از ایرانیان است، شکلی که ممکن است در آینده به خود بگیرد هنوز نامشخص است.
۱۷۴.

جامعه یا اجتماع؛ معضله توسعه سیاسی در ایران

نویسنده:
منبع: راهبرد سیاسی سال ۸ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲۸ 119 - 141

کلیدواژه‌ها: جامعه اجتماع توسعه سیاسی دموکراسی شکاف اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱ تعداد دانلود : ۶
توسعه بخصوص در وجه سیاسی آن گویا آینده ای است که عموم نخبگان ملتهای توسعه نیافته آرزومند حرکت در مسیر آن و دستیابی به اهداف آن هستند. حرکت در این مسیر پر فراز و نشیب مستلزم برخورداری از برخی زمینه هاست. از منظر جامعه شناسی سیاسی شاید مهمترین این شرایط انسجام اجتماعی است. این امر در خصوص جامعه ایران و دغدغه های نخبگان ایرانی نیز صادق است. پیشفرض عمده ما در تحقیق پیش رو این است که جامعه ایران از انسجام اُرگانیک برای مفصل بندی مطالبات سیاسی و اجتماعی برخوردار نیست. لذا پرسش محوری بحث حاضر این است که دلایل عدم شکل گیری انسجام اجتماعی در ایران کدامند و این فقدان انسجام چه اثری بر روند توسعه سیاسی خواهند گذاشت؟ فرضیه پژوهش حاضر با تاثیرپذیری از اندیشه فردیناند تونیس بر این اساس بنا نهاده شده است که از آنجاییکه جامعه ایران به معنای علمی آن تکامل نیافته است و صورت بندی اجتماعی/ تاریخی کشورمان بیشتر به اجتماعات ایرانیان می ماند تا جامعه واحد ایرانی، توسعه سیاسی امر ناممکن می نماید. از این رو پژوهشگران در تحقیق پیش رو برآنند تا ضمن کاربست نظریه شکافهای اجتماعی و استفاده از روش توصیفی/ تحلیلی و گرد آوری منابع مورد نیاز با استفاده از رویکرد کتابخانه ای به پرسش این پژوهش پاسخ دهند.
۱۷۵.

مقایسه رویکردهای گفتمان توسعه سیاسی در دوران پهلوی و انقلاب اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال ۱۱ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۴ 160 - 184

کلیدواژه‌ها: گفتمان توسعه سیاسی شاخص های توسعه سیاسی غرب اسلام ایران معاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۵
گفتمان های اصلی ایران در دوران پهلوی و انقلاب اسلامی، گفتمان های غربی و اسلامی است. در این دو گفتمان نسبت به شاخص های توسعه سیاسی، ابهام زیادی وجود دارد و این موضوع تاکنون در چارچوب روش تحلیل گفتمان بررسی نشده است. سؤال اصلی، مهم ترین وجوه اشتراک و افتراق این دو گفتمان است. مهم ترین وجه افتراق، وجود یا عدم وجود عنصر دین در زنجیره هم ارزی آن هاست و اینکه با دال های مرکزی متباین به توسعه سیاسی می نگرند و وجه اشتراک آن دو نیز، قرابت در دال های شناور است که در زنجیره هم ارزی دو گفتمان، معنای متفاوتی می یابند. مقصد نهایی مقاله، مقایسه رویکرد گفتمان های توسعه سیاسی در دوران پهلوی و انقلاب اسلامی می باشد. برای اثبات فرضیه، گفتمان های توسعه سیاسی در این دوران با روش تحلیل گفتمان و روش تطبیقی واکاوی گردید. گفتمان پهلوی بر شاخص های توسعه سیاسی در چارچوب سکولاریسم و گفتمان اسلامی بر این شاخص ها در چارچوب دین تأکید می نماید. در گفتمان پهلوی به رغم تمایل به الگوهای غربی توسعه سیاسی، به دلیل وجود عناصر متضادی چون مشارکت مردمی و استبداد در زنجیره هم ارزی ، رشد شاخص های توسعه سیاسی حتی به شکل غربی آن نیز مشاهده نمی شود. اما در گفتمان اسلامی، توسعه سیاسی به عنوان یک دال شناور در ارتباط با دال مرکزی یعنی اسلام اصیل، معنایی کاملاً متفاوت پیدا کرد. در این گفتمان، به دلیل عدم وجود نشانه استبداد و همچنین توجه ویژه به مواردی چون مشارکت عمومی، شاخص های توسعه سیاسی از رشد قابل توجهی برخوردار شده اند.