مدیریت دولتی

هدف از پژوهش حاضر، پیش بینی رفتار تسهیم دانش از روی عناصر سرمایه اجتماعی است. از یک سو، تسهیم دانش به معنای میل افراد به تبادل دانش با دیگران بوده و از سوی دیگر، سرمایه اجتماعی بیانگر شاکله، محتوا و مضامین روابط متقابل میان عناصر شبکه اجتماعی است. مسأله به این شرح است: آیا می توان انتظار داشت که کارکنان بنا به دلایل اجتماعی (نه برحسب دستور و جبر)، دانش خود را در اختیار همکارانشان قرار دهند؟ با انتخاب نمونه تصادفی 179 نفری از کارکنان دانشگاه صنعتی شریف، توزیع پرسشنامه در میان آن ها جهت دریافت داده های نگرشی و استفاده از روش مدلسازی معادله ساختاری، نتایج پژوهش نشان داد که دو عنصر از وجه ساختاری (اهمیت به سازمان و پاداش)، یک عنصر از وجه فاعلیت (تسخیر احساس ها)، و یک عنصر از وجه رابطه ای (ابراز شایستگی) تأثیر معناداری را بر تسهیم دانش کارکنان دارند؛ اما تأثیر نوع دوستی و بلندنظری معنادار نیست. ابعاد سرمایه اجتماعی در این پژوهش توانستند 27 درصد از تغییرهای مربوط به رفتار تسهیم دانش را پیش بینی کنند. طبق نتایج برآمده، پیشنهادهایی نیز در قالب اجرایی و نظری در انتهای پژوهش آورده شد.

این پژوهش پیرامون تعدیل بیگانگی شغلی کارکنان دانشگاه پیام نور با بهره گیری از مؤلفه های رهبری تحول-آفرین، فرهنگ سازمان و ساختار سازمانی انجام شده است. در پژوهش حاضر، جامعه ی آماری مجموعه کارکنان علمی و اداری دانشگاه در کلیه واحدها، مراکز، استان ها و سازمان مرکزی و نمونه آماری متشکل از 218 نفر از بین آنان بوده است. جهت بررسی میزان بیگانگی شغلی از مدل سیمن و همکاران، فرهنگ سازمانی دانشگاه از پرسشنامه ارزیابی فرهنگ سازمانی (OCAQ) ساشکین، ساختار سازمانی از الگوی رابینز و رهبری تحول-آفرین از پرسشنامه رهبری تحول آفرین(TLI) شرایم شیم استفاده شده است. پژوهش انجام گرفته از نظر نوع داده های گردآوری شده، توصیفی(غیرآزمایشی) از نوع همبستگی است. برای آزمون فرضیه های موجود نیز از آزمون مدل تحلیل مسیر پژوهش استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد، برخلاف تئوری های موجود، رهبری تحول آفرین در دانشگاه پیام نور بر روی بیگانگی شغلی اثر مثبت و معناداری دارد.

در سال های اخیر تلاش های زیادی از سوی مدیران رسانه ها در جهت رسیدن به چارچوبی برای گذار از اتاق-های خبر سنتی به اتاق های خبر همگرا انجام شده است. به همین دلیل شناسایی موانع و چالش هایی که اتاق-های خبر در این مسیر با آن مواجه هستند، بسیار مهم است.در این پژوهش تلاش شده تا تأثیرهای همگرایی در قالب مجموعه جامعی از چالش ها و موانع در قالب 4 دسته عوامل تکنولوژیک، سازمانی، فرهنگی و نهادی شناسایی شوند. به منظور شناسایی این چالش ها از روش تحلیل محتوای ادراکی و پیمایش استفاده شده است. بدین ترتیب که نتایج پژوهش های متعددی در مورد تأثیر همگرایی بر اتاق های خبر مورد تحلیل قرار گرفته سپس با پیمایش آن در اتاق های خبر روزنامه همشهری موانع و چالش های همگرایی شناسایی شده است. نتایج پژوهش های انجام شده در این زمینه بیانگر آن است، نبود فرهنگ مشارکت در میان پرسنل اتاق خبر، عدم تعامل سازنده میان اتاق های خبر چاپی و آنلاین، زمان بر بودن فرآیند تربیت نیروهای چندمهارته و انعطاف پذیر و فقدان سرمایه گذاری های لازم در زمینه به کارگیری فناوری های نوین رسانه ای از مهم ترین موانع همگرایی در اتاق های خبر است.

امروزه صاحبنظران مدیریت و مدیران اجرایی بر اهمیت و نقش به سزای فرهنگ سازمانی در راستای تحقق اهداف و پیشبرد امور سازمان ها واقف بوده؛ بنابراین، درصدد شناسایی و نیز چگونگی به کارگیری روش هایی مفید جهت تقویت جنبه های مثبت آن هستند. به طور کلی می توان گفت، یکی از مشکلاتی که بر سر راه مدیران سازمان ها برای شناخت ابعاد فرهنگی وجود دارد، انتخاب چارچوب مفهومی یا مدلی جامع، درست و عمیق از فرهنگ سازمانی است. به این منظور در پژوهش حاضر در آغاز به مطالعه ی گسترده ادبیات پژوهش پرداخته و بر پایه آن ابعاد و مؤلفه های فرهنگ سازمانی شایسته استخراج شده است. سپس به منظور تعیین میزان مناسب بودن این ابعاد و مؤلفه ها از نظرهای استادان و صاحبنظران مدیریت استفاده شده است. در نهایت با بهره گیری از ادبیات پژوهش و همچنین ابعاد و مؤلفه های شناسایی شده مدلی برای فرهنگ سازمانی شایسته در شرکت های مشتری محور ارایه شده است.

این پژوهش با هدف دستیابی به مدل شایستگی مدیران دولتی ایران طراحی شد. بنابراین برای دستیابی به مدلی دقیق و علمی از آن، روش استراتژی نظریه داده بنیاد استفاده شده است. در جریان پژوهش با انتخاب 22 جلد متن صحیفه امام (ره)، به مثابه یکی از غنی ترین منابع موجود برای طراحی مدل شایستگی مدیران دولتی ایران مورد بررسی و پژوهش قرار گرفت. ابتدا بر اساس رویکرد استراتژی نظریه داده بنیاد در مرحله اول، یعنی کدگذاری باز، 22 جلد متن صحیفه امام (ره) کدگذاری شده است و در مرحله بعد، از طریق کدگذاری محوری پس از احصاء طبقات اصلی و فرعی، مدل شایستگی مدیران دولتی ایران بر اساس صحیفه امام (ره) ارایه شده است. پس از مراجعه به صاحبنظران و خبرگان متخصص در رشته های علمی گوناگون، ضمن اصلاح و تعدیل مدل گفته شده، مدل شایستگی مدیران دولتی ایران طراحی شد.

بودجه ریزی بر مبنای عملکرد در چندین دهه گذشته موضوعی بحث برانگیز در مدیریت دولتی بوده است. در دهه نود میلادی موج جدیدی از اشتیاق به بودجه ریزی بر مبنای عملکرد در بین دولت ها شکل گرفت. در سال های اخیر تمایل بیشتری به استفاده های سازمانی از بودجه ریزی بر مبنای عملکرد به وجود آمده که باعث شده است پژوهشگران به جزئیات دقیق تر این روش بودجه ریزی توجه کنند. بودجه ریزی بر مبنای عملکرد به مجموع فرآیندهایی اطلاق می شود که قصد دارند بین بودجه تخصیص داده شده به برنامه ها و نتایج یا خروجی ها ارتباط برقرار کنند. در این پژوهش بررسی تاریخچه سایر روش های بود ه ریزی نشان داد که استفاده از مدل های ریاضی برای بودجه ریزی به طرز گستره ای مورد توجه پژوهشگران بوده است. با توجه به تعداد زیاد پارامترهای تأثیرگذار در روش بودجه ریزی بر مبنای عملکرد و پیچیدگی های حاکم بر فضای بودجه ریزی، روش های کیفی و ذهنی نمی توانند به یک تصمیم گیری بهینه برای بودجه منجر شوند. هدف این مقاله ارایه یک مدل ریاضی برای بودجه ریزی بر مبنای عملکرد است که بتواند بهینگی و موجه بودن تخصیص انجام شده را در شرایط عدم اطمینان حفظ کند. مهم ترین عواملی که باعث ایجاد عدم قطعیت در فضای بودجه ریزی می شوند مقادیر تخمین زده شده برای هزینه ها و محرک های هزینه است. در این مقاله از رویکرد برنامه ریزی استوار برای ارایه مدل ریاضی بودجه ریزی بر مبنای عملکرد استفاده شده است. مدل های استوار ارایه شده برای تخصیص بودجه در یک بانک ایرانی مورد استفاده قرار گرفته است. مقایسه ی نتایج به دست آمده از به کار گیری مدل های قطعی و استوار، در خلال سه سال گذشته نشان داد که مدل های استوار بودجه ریزی بر مبنای عملکرد توانسته اند شاخص انحراف بودجه را در این سازمان بهبود دهند.

مطالعات نشان داده، رهبری عامل مهمی در ایجاد تغییردر مؤسسات آموزش عالی است. رهبران تحول گرا با تعیین جهات وا هدف دقیق و روشن، برمبنای بهبود مستمر، تغییرات و چالش ها را مدیریت می کنند و از عوامل مهم تأثیرگذار بر اجرای برنامه های مدیریت کیفیت و از عوامل اصلی موفقیت سازمانی به شمار می روتد. این مقاله به بررسی دیدگاه رهبران ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران جنوب نسبت به رهبری تحول گرا می-پردازد. روش پژوهش مورد استفاده از نوع توصیفی بوده و داده های آن با آزمون کای دوتجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش حاضر نشان داد، مدیران ارشد این دانشگاه دیدگاه مثبتی نسبت به نظرخواهی و تسهیم اطلاعات با اعضای هیئت علمی ندارند که این امر بیانگر آن است که دانشگاه در این حوزه ها نیازمند بهبود است. در پایان نیز براساس هدف مطالعه پیشنهادهای کاربردی ارایه شده است.

مهندسی مجدد فرآیندهای کسب و کار بازاندیشی بنیادین و طراحی نو و ریشه ای فرآیندها است که نقشی جدی در ارتقای بهره وری دارد. البته اجرای موفق آن، مقدماتی لازم دارد که پشتبانی نیروی انسانی مورد نیازیکی ازآن هاست. مجموعه تلاش هایی که برای شناخت و پذیرفتن نوآوری لازم است در الگوی پذیرش فناوری به آن ها پرداخته شده است. در این پژوهش با استفاده از تئوری انتشار نوآوری و الگوهای پذیرش فناوری و تلفیق آن با الزامات، ارکان و فرآیندهای مهندسی مجدد، هدف، طراحی الگویی برای شناسایی انواع عواملی است که در پذیرش مهندسی مجدد توسط کارکنان و مدیران در سازمان جهادکشاورزی استان اصفهان مؤثر است. نوع این پژوهش توسعه ای است به نحوی که الگوی طراحی شده با استفاده از داده های حاصل از پرسشنامه آزمون می شود. الگوی طراحی شده در سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان آزمون و نتایج مدل بدین صورت به-دست آمد که بیشترین اثر را عوامل سیستمی بر پذیرش مهندسی مجدد فرآیندها دارد، آن هم از طریق درک از مفید بودن، درک از سهولت اجرا و درک از سهولت تأمین الزامات. نتیجه دیگر اینکه اجبار هرگز عاملی برای جلب مشارکت کارکنان در پروژه مهندسی مجدد فرآیندها نیست.

در این مقاله برآنیم تا از سرمایه اجتماعی که باعث به اشتراک گذاشتن بهتر دانش، ابقاء دانش سازمانی، ایجاد روابط مبتنی بر اعتماد و همکاری، روح تعاون، کمک به آموزش، افزایش فعالیت های مرتبط با ثبات سازمانی و درک مشترک می شود، در جهت افزایش آمادگی سازمانی برای استقرار مدیریت دانش استفاده نماییم. نتایج این پژوهش نشان داد، در این شرکت بین سرمایه اجتماعی و میزان آمادگی سازمانی برای استقرار مدیریت دانش رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. به عبارت واضح تر با افزایش سرمایه اجتماعی در سازمان میزان آمادگی برای استقرار مدیریت دانش در ابعاد فرهنگ سازمان، ساختار سازمان، زیرساخت سازمان، محتوای تغییر و پشتبیانی از تغییر افزایش یافته است.

از آنجا که هر جامعه ای برای توسعه مادی و معنوی خود نیازمند الگویی منحصر به فرد مبتنی بر ارزش های حاکم بر جامعه است و امام خمینی(ره) به عنوان پایه گذار نظام مقدس اسلامی ، اولین تجربه عملی مدیریت توسعه مبتنی بر ارزش های اسلامی را به منصه ظهور رسانید؛ پژوهشی در خصوص مدیریت توسعه از دیدگاه امام خمینی(ره) با استفاده از مجموعه 22 جلدی صحیفه امام (ره)انجام شده که مقاله حاضر برگرفته از نتایج علمی-کاربردی آن است. در این مقاله ابتدا بیان مسئله، اهمیت و ضرورت موضوع، اهداف، روش پژوهش ، قلمرو پژوهش و کلیات پژوهش تشریح گردیده ، سپس مروری کلی بر ادبیات علمی مدیریت توسعه شده و در بخش اصلی مقاله، یافته های پژوهشی در قالب مدل علمی-کاربردی طراحی و به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. ابتدا مفهوم توسعه، ارتباط دین و توسعه، مفروضات توسعه، نقش های مدیریت دولتی در توسعه، ابعاد توسعه مدیریت، برنامه ریزی توسعه و تقدم و تأخر کارکردهای توسعه از دیدگاه امام خمینی(ره) تبیین و تشریح گردیده و سپس مدیریت توسعه فرهنگی، اقتصادی و سیاسی از دیدگاه امام (ره) به تفکیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.