مطالب مرتبط با کلیدواژه

دوره متوسطه


۸۱.

اثربخشی آموزش راهبردهای فراشناختی بر خودپنداره و عملکرد تحصیلی دانش آموزان

نویسنده:
منبع: آموزش پژوهی دوره ششم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) 17 - 31

کلیدواژه‌ها: خودپنداره راهبردهای فراشناختی عملکرد تحصیلی دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۳۰۸
پژوهش حاضر با هدف اثربخشی آموزش راهبردهای فراشناختی بر خودپنداره و عملکرد تحصیلی دانش آموزان مقطع متوسطه شهرستان مرودشت انجام شد. در این راستا، روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانش آموزان پسر پایه اول دوره متوسطه بودند که 30 دانش آموز به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. راهبردهای فراشناختی در هشت جلسه گروهی به آزمودنی های گروه آزمایش آموزش داده شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه های خودپنداره تحصیلی راجرز و عملکرد تحصیلی درتاج جمع آوری و با استفاده از تحلیل کوواریانس تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش راهبردهای فراشناختی می تواند مؤلفه های خودپنداره تحصیلی را به طور معنی داری افزایش دهد و خودکارآمدی، برنامه ریزی و تأثیرات هیجانی را در عملکرد تحصیلی دانش آموزان به طور معنی داری بهبود بخشد و در فقدان کنترل پیامد و انگیزش تغییری ایجاد نشد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که آموزش راهبردهای فراشناختی باعث افزایش خودپنداره و عملکرد تحصیلی دانش آموزان در گروه آزمایش، در مقایسه با گروه گواه شد. مشاهدات حاضر مؤید اثربخشی آموزش راهبردهای فراشناختی بر افزایش خودپنداره و عملکرد تحصیلی در دانش آموزان است.
۸۲.

پدیدار شناسی عوامل موثر بر کم توجهی دانش آموزان به مطالب درسی دوره متوسطه(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۵ 63 - 84

کلیدواژه‌ها: کم توجهی مطالب درسی دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۲ تعداد دانلود : ۲۹۹
هدف کلی این پژوهش شناخت و بررسی عوامل موثر بر کم توجهی دانش آموزان به مطالب درسی دوره متوسطه شهر قوشچی بوده است. برای درک تجربه زیسته مشارکت کنندگان، این تحقیق به روش کیفی از نوع پدیدارشناسی انجام گرفت. جامعه آماری شامل تمامی معلمان و دانش آموزان دوره دوم متوسطه به تعداد 154 و 620 نفر نفر بودند که از این تعداد با روش نمونه گیری هدفمند و تا حد اشباع اطلاعات 15 نفر معلم و 17 نفر دانش آموز به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار و پرسش های باز استفاده شد و تجزیه و تحلیل داده ها نیز به روش تحلیل کلایزی صورت پذیرفت. یافته های تحقیق مهم ترین عوامل بی توجهی دانش آموزان به مطالب درسی در دوره متوسطه را از دیدگاه معلمان و خود دانش آموزان را در دو دسته کلی عوامل فردی یا شخصی و عوامل مدرسه ای یا محیطی قرار داد. از منظر دانش آموزان مهمترین عوامل فردی( شامل بی انگیزگی ناشی از مشاهده افراد ناموفق، بی هدفی و ابهام در آینده شغلی و توسل به اسناد بیرونی) و عوامل مدرسه ای (کمبود امکانات، تدریس نادرست معلم، ضعف محتوایی کتب درسی و طولانی بودن ساعات آموزشی) بودند. اما در نگاهی کمابیش یکسان معلمان مهمترین عوامل فردی را (کاهش انگیزش پیشرفت، سردرگمی هویت، اعتماد به نفس کاذب، مشکل تمرکز ذهنی، اعتیاد به موبایل، مشکلات خانوادگی و خواب آلودگی) و عوامل مدرسه ای را در (شامل طولانی بودن ساعات آموزشی، ضعف استاندادرهای فیزیکی کلاس و ضعف محتوایی کتب درسی و جزوه نویسی) می دانستند.
۸۳.

نقش رهبری تحول آفرین مدیران دانشگاهی در توانمندی اعضای هیأت علمی دانشگاه ها (مورد: دانشگاه تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره دوم پاییز ۱۳۹۲ شماره ۳ (پیاپی ۶) 9 - 30

کلیدواژه‌ها: آموزش از دور ارزشیابی دوره متوسطه الگوی NADE-TDEC

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷ تعداد دانلود : ۲۰۹
پژوهش حاضر، با هدف بررسی نقش رهبری تحول آفرین مدیران و توانمندی اعضای هیأت علمی دانشگاه تهران صورت گرفته است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع پژوهش های رگرسیونی است. جامعه آماری شامل کلیه اعضای هیأت علمی پردیس علوم اجتماعی و رفتاری دانشگاه تهران می باشد، که تعداد آن ها برابر با 315 نفر می باشد و از این تعداد 152 نفر از طریق نمونه گیری طبقه ای به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود که پرسشنامه توانمندی روان شناختی (اسپریتزر و میشرا، 1997) و پرسشنامه رهبری تحول آفرین (باس و آولیو، 1997) برای این منظور استفاده شد. روایی ابزارها از نوع روایی محتوایی و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ (برای هر پرسشنامه به ترتیب؛ 77/0 و  79/0) بدست آمد. نتایج نشان داد رهبری تحول آفرین مدیران و توانمندی روان شناختی اعضای هیأت علمی بالاتر از متوسط بوده و از نظر آماری نیز معنی دار است. همچنین همبستگی مثبت و معنی داری بین رهبری تحول آفرین و توانمندی اعضای هیئت دانشگاه تهران وجود دارد. نتایج رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که مؤلفه های رهبری تحول آفرین شامل؛ ویژگی های آرمانی، رفتار آرمانی، انگیزش الهام بخش، ترغیب ذهنی و ملاحظات فردی قابلیت پیش بینی توانمندی اعضای هیأت علمی دانشگاه تهران را دارا می باشند.
۸۴.

طراحی الگوی مطلوب تربیت عقلانی در برنامه درسی دین و زندگی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و پژوهش های تربیتی سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۴) 57-74

کلیدواژه‌ها: تربیت عقلانی الگوی برنامه درسی دین و زندگی دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۶ تعداد دانلود : ۳۲۷
تربیت عقلانی یکی از ابعاد مهم تربیت انسانی است؛ زیرا شرط توفیق در جنبه های دیگر، مانند عاطفی، اخلاقی و اجتماعی نیز معطوف به آن است. برای دستیابی به اهداف مهم این بُعد تربیت، به ارائه الگویی در زمینه برنامه درسی تربیت عقلانی نیاز است. شناخت جایگاه تربیت عقلانی در برنامه درسی «دین و زندگی» دوره دوم متوسطه ایران و ارائه الگوی مطلوب آن، هدف اصلی پژوهش حاضر است و برای شناسایی الگوی مورد نظر، از روش داده بنیاد استفاده شده است. حوزه مورد مطالعه این پژوهش، دیدگاه صاحب نظران رشته های برنامه ریزی درسی و فلسفه تعلیم و تربیت و معارف اسلامی بوده است. بر اساس روش نمونه گیری هدفمند، صاحبان آثار در این زمینه، شناسایی شدند و مورد مطالعه و مصاحبه قرار گرفتند. یافته های پژوهش، ارائه الگوی تربیت عقلانی در درس دین و زندگی است. در این الگوی پیشنهادی، شرایط علّی، عوامل زمینه ای، عوامل مداخله ای، کنش و واکنش ها و پیامدهای الگو تعیین شدند. الگوی پارادایمی طراحی شده می تواند به تحقق تربیت انسان و شهروند مطلوب بر اساس الگوهای اسلامی و رشد معنوی دانش آموزان منجر شود.
۸۵.

بررسی رابطه روش های تربیتی، وضعیت اقتصادی اجتماعی و حمایت اجتماعی با شادکامی دانش آموزان دوره متوسطه شهر قم

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال چهارم شهریور ۱۴۰۰ شماره ۳۹ 198 - 185

کلیدواژه‌ها: روش های تربیتی وضعیت اقتصادی اجتماعی حمایت اجتماعی شادکامی دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۶ تعداد دانلود : ۲۶۳
مقدمه: دانش آموزان قشر عظیمی از افراد فعال در حوزه یادگیری جامعه و خانواده آموزش و پرورش تلقی می شوند. لازم است برای رسیدن به هدف های تربیتی، به عوامل متعددی چون حمایت اجتماعی و شادکامی آنان توجه شود. هدف این مطالعه بررسی رابطه بین روش های تربیتی، وضعیت اقتصادی اجتماعی و حمایت اجتماعی با شادکامی دانش آموزان شهر قم بود. مواد و روش ها: این مطالعه به روش توصیفی همبستگی با جامعه آماری همه دانش آموزان شهر قم و با نمونه آماری 250 نفر از دانش آموزان اجرا شد. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه روش های تربیتی بامریند، وض عیت اقتص ادی اجتماعی قدرت نما، حمایت اجتماعی فیلیپس و شادکامی آکسفورد بودند. یافته ها: بین روش های تربیتی با شادکامی دانش آموزان؛ بین وضعیت اقتصادی اجتماعی با شادکامی دانش آموزان و بین حمایت اجتماعی با شادکامی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: ضروری است تا برنامه ریزان درسی و آموزشی؛ از ویژگی های شخصیتی، فردی، اجتماعی و خانوادگی دانش آموزان اطلاعات کافی داشته باشند. فقط از این رهگذر است که میتوان برای دستیابی به اهداف تربیتی، برنامه ریزی درستی ارایه کرد.
۸۶.

بوطیقای روایتِ ادبیات پایداری در کتاب های درسی ادبیات دوره متوسطه ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ادبیات پایداری سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲۴ 85 - 110

کلیدواژه‌ها: ادبیات پایداری روایت شناسی تودورف دوره متوسطه کتاب درسی دیسیپلین محور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۵ تعداد دانلود : ۴۲۶
نظام آموزشی در کشور ما نظم محور است و ویژگی بارز آن، نظم دادن به مقوله های متنوع علمی، با تکیه بر عناصر موجود در آن ها است. بر این اساس، رویکرد نظم محور به درک بیشتر دانش آموز از فحوای دروس و علوم منتهی می شود. هدف ما در این جستار، بررسی دامنه ای خاص از فحوای کتاب های درسی دوره متوسطه، یعنی روایت های مرتبط با ادبیات پایداری است تا از این رهرو، به میزان تحقق اهداف آموزش وپرورش پی بریم.  در این باره، ابزار اصلی تحقیق را روایت شناسی قرار دادیم و به سبب کثرت انگاره ها در این گستره، بر آن شدیم تا از رویکرد تودورف به مثابه محور اصلی کار بهره گیریم؛ چه او در یکی از پژوهش های به نام خویش به بررسی و آسیب شناسی فحوای کتب درسی ادبیات در نظام آموزشی فرانسه پرداخته و بدین حیث، تجربه او راهگشاست.  نیز خواهیم دید که هرچند نویسندگان دو دوره کتاب های درسی ادبیات فارسی دوره متوسطه ایران، در دوره اول، توجه چندانی به روایت پایداری نداشتند و تنها در دوره دوم، این مقوله را مهم قلمداد کرده اند، بااین حال، متن های برگزیده در هر دو دوره، به حیث ساختار روایی، نکات قابل انتقادِ فراوان دارند و گویا هدف مؤلفان کتاب های درسی از جای دادن متن های روایی در این کتاب ها، ایدئولوژیک گرایی است تا ارتقای سطح خوانش، نقد، توصیف متن و آشنایی با مفاهیم متن روایی. فقدان قاعده مندی، همچنین عدم تطابق با ملاک های علم روایت شناسی و چندپارگی در بیان مطالب باعث شده تا نمونه های عرضه شده تناسبی با اهداف دیسپلین محور در آموزش ادبیات پایداری نداشته باشند.
۸۷.

شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر اشتیاق شغلی دبیران (مورد مطالعه: مدارس متوسطه دوم شهر بهبهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهبری آموزشی کاربردی سال دوم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 1 - 14

کلیدواژه‌ها: اشتیاق شغلی معلمان و دبیران دوره متوسطه شهر بهبهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۲۸۶
هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر اشتیاق شغلی دبیران متوسطه دوم شهر بهبهان می باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع پژوهش های کاربردی و از نظر گردآوری داده ها از نوع پژوهش های آمیخته می باشد. جامعه آماری پژوهش در بخش کیفی شامل کلیه افراد متخصص و خبره مرتبط با مفهوم مورد مطالعه است که به صورت هدفمند و با استفاده از راهبرد نمونه گیری نظری تعداد 15 نفر انتخاب گردید. در بخش کمی نیز جامعه آماری شامل تمامی معلمان دوره دوم متوسطه شهر بهبهان به تعداد 1450 نفر است که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای، تعداد 306 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب گردید. جهت گردآوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته ای که دارای 4 مولفه فردی، مدیریتی، سازمانی و شغلی بود، استفاده شده است. یافته ها نشان داد از بین متغیرهای فردی، انگیزه شغلی و مهارت های ارتباطی و خودکنترلی، بالاترین نمره را از بین ۱۱ متغیر فردی موثر بر اشتیاق شغلی، از بین متغیرهای سازمانی، عدالت سازمانی ادارک شده و انضباط سازمانی بالاترین نمره، از بین متغیرهای مدیریتی، ارتباط مستمر مدیران با معلمان و احترام به تخصص و برخورد حرفه ای با معلمان بالاترین نمره و از بین متغیرهای شغلی، بهداشت روانی محیط کار و امکانات و تجهیزات مورد نیاز بالاترین نمره موثر بر اشتیاق شغلی معلمان در بین پاسخ دهندگان دریافت نمودند.
۸۸.

بررسی شوخ طبعی دبیران دوره متوسطه در فرآیند تدریس

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال چهارم آبان ۱۴۰۰ شماره ۴۱ 154 - 138

کلیدواژه‌ها: شوخ طبعی تدریس ارتباط اثربخش برنامه درسی دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۱ تعداد دانلود : ۲۵۴
پژوهش حاضر با هدف آگاهی از میزان شوخ طبعی دبیران دوره متوسطه شهر شوش و میزان استفاده از شوخ طبعی توسط آنان در فرایند تدریس انجام شد. پژوهش حاضر یک پژوهش کمی و کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دبیران دوره اول و دوم متوسطه شهر شوش در سال تحصیلی 99-1398 بود. حداقل حجم نمونه طبق جدول مورگان محاسبه شد و در مجموع 224 دبیر با روش نمونه گیری تصادفی متناسب با حجم جامعه انتخاب شدند. داده های موردنیاز از طریق دو پرسشنامه گردآوری شد: الف) پرسشنامه شوخ طبعی(خشوعی و همکاران، 1388)، ب) پرسشنامه محقق ساخته «میزان استفاده از شوخ طبعی در تدریس». روایی پرسشنامه محقق ساخته با توجه به اتفاق نظرکارشناسان و طبق شاخص نسبت روایی لاوشه تعیین گردید. با استفاده از آلفای کرونباخ، پایایی پرسشنامه شوخ طبعی (خشوعی و همکاران) 96/0 و پرسشنامه محقق ساخته «میزان استفاده از شوخ طبعی» 91/0 تعیین گردید. برای تحلیل داده ها از آزمون های تی تک گروهی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که شوخ طبعی کلی دبیران بسیار بالا است و در فرآیند تدریس شوخ طبعی متوسطی داشتند. به عبارت دیگر، به میزان متوسط از شوخ طبعی در فرآیند تدریس استفاده کرده اند. دیگر یافته این پژوهش نشان داد دبیرانی که به طور کلی شوخ طبع تر بودند، از شوخ طبعی بیشتری در فرآیند تدریس استفاده کرده اند.
۸۹.

بررسی محتوای کتاب های درسی قرآن دوره متوسطه اول بر اساس شاخص های رویکرد اسلامی در تربیت اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال ششم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ (پیاپی ۱۹) ۱۰۸-۸۷

کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاقی رویکرد اسلامی کتابهای درسی قرآن دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۰ تعداد دانلود : ۲۵۲
هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخص های رویکرد اسلامی در تربیت اخلاقی و تحلیل محتوای کتاب های درسی قرآن دوره متوسطه اول بر اساس آن شاخص ها انجام شد. • روش: این پژوهش با ترکیبی از روش های مطالعات کتابخانه ای، دلفی فازی، تحلیل محتوای کیفی– قیاسی و کمی صورت گرفت. در بخش مطالعات کتابخانه ای، جامعه پژوهش را منابع علمی مرتبط با موضوع تحقیق تشکیل داد و روش نمونه گیری از آن، در دسترس بود که تا رسیدن به حد اشباع اطلاعات ادامه داشت. برای جمع آوری داده ها از فیش و برای تجزیه و تحلیل داده ها از شیوه کیفی استفاده شد. در بخش دلفی فازی، جامعه آماری شامل اساتید شاغل در دانشگاه های استان همدان در سال 1399 در رشته های علوم تربیتی، روانشناسی و الهیات بود که 40 نفر از آن ها به صورت هدفمند به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته و برای تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی بهره گیری شد. در بخش تحلیل محتوا، جامعه آماری را کتاب های درسی قرآن دوره متوسطه اول تشکیل داد که به روش سرشماری بررسی شد. برای جمع آوری داده ها از چک لیست محقق ساخته تحلیل محتوا و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آنتروپی شانون بهره برداری گردید. • یافته ها: یافته ها حاکی از توزیع نامتوازن شاخص های رویکرد اسلامی در تربیت اخلاقی در محتوای کتاب های نامبرده است، بطوریکه بیشترین ضریب اهمیت مربوط به شاخص امر به معروف و کمترین ضریب اهمیت مربوط به شاخص های توجه به تمایلات فطری انسانی، خودسازی، خودشکوفایی، خودشناسی، انتخاب آگاهانه و فعل ارادی می باشد. • نتیجه گیری: بازنگری در محتوای کتاب های مذکور بر اساس شاخص های رویکرد اسلامی در تربیت اخلاقی ضروری است.
۹۰.

سیاست هویت در کتاب های تعلیمات اجتماعی دوره اول متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۲۲ زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۸) 7 - 24
تعداد بازدید : ۴۶۹ تعداد دانلود : ۲۴۰
آموزش وپرورش از مهم ترین و تأثیرگذارترین نهادهایی است که سیاست هویتی دولت ها را در عمل اجرا می کند و کتب درسی مهم ترین منبعی هستند که با بررسی آن ها می توان به درک روشن و واضحی از سیاست های هویتی دولت ها دست یافت. در میان کتب درسی نیز کتاب تعلیمات اجتماعی به دلیل پوشش دادن مباحث تاریخ، جغرافیا و جامعه شناسی بیش از سایر کتب می تواند سیاست هویتی هر دولت را بازنمایی کند. بر این اساس در این مقاله به بررسی سیاست هویت در کتاب های تعلیمات اجتماعی دوره اول متوسطه پرداخته می شود. پرسش اصلی این است که محتوای کتاب های تعلیمات اجتماعی دوره اول متوسطه تا چه اندازه به ابعاد و گرایش های مختلف هویت در ایران توجه داشته است؟ برای پاسخ به این پرسش سیاست های هویت ملی، قومی، دینی، مذهبی و جنسیتی به تفکیک موردبررسی قرار می گیرند تا این فرضیه به آزمون گذاشته شود که محتوای کتاب های تعلیمات اجتماعی دوره اول متوسطه نشانگر توجه نامتناسب و نامتوازن به ابعاد و گرایش های مختلف هویت در ایران است. روش پژوهش مبتنی بر تکنیک تحلیل محتوای کیفی با رویکرد قیاسی است و سه کتاب تعلیمات اجتماعی دوره اول متوسطه نظری که در سال 1400-1399 در مدارس ایران تدریس شده اند موردمطالعه قرار گرفته اند. نتایج و یافته ها نشانگر آن است که تناسب و توازن لازم در توجه به ابعاد مختلف سیاست هویتی در کتب موردبررسی وجود ندارد.
۹۱.

سیاست هویت، آموزش و پرورش و امنیت ملی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی سال بیست و چهارم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۹۴) 33 - 63

کلیدواژه‌ها: سیاست هویت امنیت ملی کتب درسی دوره متوسطه ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۶ تعداد دانلود : ۲۱۷
در مقاله حاضر به بررسی تأثیر سیاست هویت منعکس شده در کتب آموزش و پرورش بر امنیت ملی ایران پرداخته می شود. پرسش اصلی این است که سیاست هویتی جمهوری اسلامی ایران در کتاب های درسی مطالعات اجتماعی دوره اول متوسطه نظری چه تأثیری بر امنیت ملی دارد؟ روش پژوهش مبتنی بر تکنیک تحلیل محتوای کیفی با رویکرد قیاسی است و سه کتاب مطالعات اجتماعی دوره اول متوسطه نظری که سال 1400-1399 در مدارس ایران تدریس شده اند، مورد مطالعه قرار گرفته اند. یافته ها حاکی از آن است که کتب مورد بررسی تصویری نامتناسب و نامتوازن از توجه به ابعاد و گرایش های مختلف هویت ملی، قومی، مذهبی، دینی و جنسیتی ارائه می دهند. علاوه بر این، حتی توجه اندک به مؤلفه های هویتی تجدد و اهل تسنن نیز اغلب با جهت گیری منفی همراه بوده است. این نوع سیاست هویت اعمالی باعث عدم تقویت هویت های چندگانه برجسته دانش آموزان می شود که تضعیف هویت ملی و در نهایت تهدید امنیت ملی را به همراه خواهد داشت.
۹۲.

بررسی رابطه بین جهت گیری مذهبی و سبک های هویّت و مقایسه آنها در دانش آموزان دوره متوسطه شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی سال ۱۱ پاییز ۱۳۸۹ شماره ۳ (پیاپی ۴۳) 25 - 47
تعداد بازدید : ۳۳۲ تعداد دانلود : ۲۲۴
امروزه موضوع هویّت در میان نوجوانان، سبک های هویّت و عوامل مؤثّر بر آنها توجه روان شناسان را به خود جلب کرده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین جهت گیری مذهبی و سبک های هویّت و مقایسه آنها در دانش آموزان دوره متوسّطه شهر تهران انجام شده است. نمونه پژوهش حاضر شامل ۳۰۰ نفر از دانش آموزان دوره متوسّطه شهر تهران بودند که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری، دو پرسشنامه مقیاس جهت گیری های مذهبی و پرسشنامه سبک های هویّت بودند و برای تجزیه و تحلیل آماری داده های پژوهش از تحلیل رگرسیون و t گروه های مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که بین جهت گیری های مذهبی با سبک های هویّت در بین دانش آموزان دوره متوسّطه رابطه معناداری وجود دارد. بین جهت گیری های مذهبی دانش آموزان پسر دوره متوسّطه تفاوت معناداری وجود دارد و همچنین بین سبک های هویّتی دانش آموزان دختر با دانش آموزان پسر دوره متوسّطه تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه ای که حاصل شد این بود که یافته های این پژوهش با نتایج پژوهش های پیشین هم خوانی داشته و این مؤید لزوم توجّه به جهت گیری های مذهبی در نوجوانان، برای بهره مند شدن از هویّتی موفق است.
۹۳.

بررسی دیدگاه دبیران در زمینه جایگاه آموزش زیست محیطی در برنامه درسی کنونی دوره متوسطه اول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافتی نو در مدیریت آموزشی سال دوازدهم مهر و آبان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۵۰) 161 - 175

کلیدواژه‌ها: آموزش زیست محیطی برنامه درسی دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۰ تعداد دانلود : ۲۳۳
مقدمه و هدف: آموزش زیست محیطی بر حفاظت محیط زیست تاثیر مستقیم و مثبت می گذارد و نظام رسمی آموزش کشور می تواند در این زمینه نقش تعیین کننده ایفا نماید. هدف تحقیق بررسی دیدگاه دبیران در زمینه جایگاه آموزش زیست محیطی در برنامه درسی کنونی دوره متوسطه اول بود.   روش شناسی: پژوهش از نوع کاربردی و به روش توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری تمامی دبیران مدارس دولتی شهر اصفهان بوده است که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی تعداد 329 دبیر انتخاب شدند. جمع آوری داده ها با استفاده ازپرسشنامه محقق ساخته 41 گویه بسته پاسخ که از نتایج تحلیل اسناد بالا دستی به دست آمد انجام شد. روایی پرسشنامه توسط استادان تایید و پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 89/0 برآورد گردید. تجزیه و تحلیل نتایج در دو سطح آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و در بخش آمار استنباطی (آزمون t تک متغیره، آزمون فریدمن، و t با دو گروه مستقل) انجام شد.   یافته ها: وضعیت موجود آموزش زیست محیطی در برنامه درسی کنونی دوره اول متوسطه در زمینه عناصر برنامه درسی (هدف، محتوا، روش یاددهی-یادگیری، ارزشیابی) از دیدگاه دبیران بالاتر از سطح متوسط است و میانگین رتبه بندی عناصر برنامه درسی نشان می دهد محتوای برنامه درسی بالاترین و ارزشیابی پایین ترین رتبه را به خود اختصاص داده است. نتایج به دست آمده بین مجموعه رتبه های چهارگانه وضعیت موجود آموزش زیست محیطی در برنامه درسی کنونی در ابعاد مختلف در گروه دبیران 05/0≥P معنی دار است. نتیجه گیری: برای دستیابی به توسعه پایدار، آموزش محیط زیست در برنامه درسی کنونی ضروری است.
۹۴.

واکاوی مؤلفه های سواد فرهنگی برای دانش آموزان دوره دوم متوسطه: یک مطالعه فراترکیب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های برنامه درسی دوره یازدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 197 - 223

کلیدواژه‌ها: سواد سواد فرهنگی دوره متوسطه برنامه درسی سنتز پژوهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۰ تعداد دانلود : ۲۶۶
هدف پژوهش حاضر، واکاوی مؤلفه های سواد فرهنگی برای دانش آموزان دوره دوم متوسطه است. داده ها بر اساس یک طرح پژوهش کیفی از نوع سنتزپژوهی و با استفاده از گام های هفت گانه سندلوسکی و باروس (2006) جمع آوری شده اند. انتخاب نمونه با استفاده از ملاک های پذیرش و عدم پذیرش و برنامه مهارت های ارزیابی حیاتی [1] صورت گرفت سپس با درنظرگرفتن میزان ارتباط با موضوع پژوهش منابع اولیه غربال و تعداد 26 منبع برای بررسی نهایی انتخاب شد، در ادامه با استفاده از تحلیل محتوای و کدگذاری باز و محوری منابع منتخب مورد تحلیل قرار گرفت. جهت بررسی قابلیت اعتبار یافته ها از ضریب توافق بین دو کدگذار استفاده شد که مقدار 76/. به دست آمد. نتیجه این تحلیل شناسایی 4 بعد و 14 مؤلفه بود. بعد خودآگاهی فرهنگی شامل سواد چندفرهنگی، مهارت های عملی، مهارت های آکادمیک، آشنایی با نمادها و مهارت های زندگی بود. بعد تفکر انتقادی شامل تفکر سطح بالاتر و استدلال صحیح، تقسیم بندی دانش، بستر استفاده و فرایند است. بعد مسئولیت پذیری مشتمل بر دو مؤلفه مسئولیت پذیری فردی و مسئولیت اجتماعی و مدنی بوده و بعد رهبری تأثیرگذار شامل الزامات فرهنگی جوامع آینده و نقش های تأثیرگذار جهانی است. نتایج این پژوهش می تواند مبنایی برای برنامه ریزان، پژوهشگران و دست اندرکاران حوزه تعلیم وتربیت در بعد فرهنگی باشد.   [1]- CASP
۹۵.

طراحی الگوی تربیت مدیر برای آینده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش و توسعه منابع انسانی سال هشتم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۳۱ 177 - 208

کلیدواژه‌ها: تحول سیستم آموزشی مهارت های مدیریتی تربیت مدیر آینده دوره متوسطه آموزش مدیریت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۴ تعداد دانلود : ۲۹۴
هدف از تحقیق حاضر بیان لزوم توسعه آموزش معنادار به عنوان بخشی از اصلاحات سیستم آموزشی در دوره متوسطه و طراحی الگوی آموزش مدیریت به دانش آموزان است، چراکه آماده سازی رهبران آینده مسئولیت امروز ماست. این پژوهش با رویکرد کیفی از نوع اکتشافی انجام شد. بدین منظور پس از بررسی تحقیقات پیشین، 15 نفر از مدیران ارشد فعال در وزارت آموزش و پرورش و همچنین خبرگان و نخبگان فعال در حوزه آموزش مدیریت که دارای تجربه عملی در مدارس بودند، به طور هدفمند مبتنی بر روش گلوله برفی دعوت به مشارکت شدند. مصاحبه ها تا رسیدن به درجه اشباع ادامه یافت. از مصاحبه های نیمه ساختار یافته برای گردآوری داده ها استفاده شد. محتوای مصاحبه ها با استفاده از روش تجزیه و تحلیل مضمون، تحلیل شدند. پس از تحلیل مصاحبه ها، 47 مضمون پایه شناسایی شد و در نهایت تعداد 18 مضمون سازمان دهنده در قالب 5 مضمون فراگیر به عنوان اجزای الگوی تحول آموزش در دوره متوسطه با تمرکز بر تربیت مدیر آینده دسته بندی شدند. پنج مضمون فراگیر تحت عناوین مدیریت خود، عوامل اجتماعی، مدیریت دیگران، برنامه ریزی و سیاست نظام آموزش و پرورش و مهارت-های آموزشی نام گذاری شدند. در نهایت با کشف ارتباط بین مضامین، طراحی الگو انجام شد. بنابراین براساس یافته های پژوهش، آموزش مدیریت به نوجوانان در قالب الگوی تحول سیستم آموزشی در دوره متوسطه، منجر به ایجاد تغییر در خط مشی گذاری آموزشی و ایجاد مهارت های مدیریتی از قبیل مهارت های ارتباطی، تفکر انتقادی، رهبری و کار تیمی در جوانان می شود که کمک می کند با مهارت بیشتر به آینده وارد شوند.
۹۶.

شناسایی مولفه های موثر بر تربیت هنری دانش آموزان دوره اول متوسطه آموزش و پرورش ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۲) 2621 - 2632

کلیدواژه‌ها: تربیت هنری دوره متوسطه عوامل اجتماعی عوامل فرهنگی عوامل سیاسی عوامل فناوری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۷ تعداد دانلود : ۱۹۴
هدف:هدف پژوهش حاضر شناسایی مولفه ها و زیر مولفه های موثر بر تربیت هنری دانش آموزان دوره متوسطه بود.آموزش و پرورش در هر جامعه ای دارای کارکردهای متفاوتی است و تربیت هنری که دربرگیرنده بخش مهمی از اهداف این نهاد است، ازجمله کارکردهای بااهمیت آموزش و پرورش می باشد. تربیت هنری که نقش بسیار مهمی در زندگی انسان دارد، امروزه توسط محققان به عنوان یک موضوع مهم و مورد تایی، مورد مطالعه قرار گرفته است. روش: این پژوهش به روش کیفی انجام شده است و به منظور کشف عوامل و مولفه تاثیر گذار بر تربیت هنری برای دانش آموزان دوره اول متوسطه و مطالعه روابط بین این متغیر ها از روش نظریه داده بنیاد استفاده شده است.یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که مهم ترین مولفه های موثر بر تربیت هنری دانش آموزان دوره اول متوسطه آموزش و پرورش ایران مولفه های موثر بر تربیت هنری دانش آموزان دوره اول متوسطه آموزش و پرورش ایران است. نتیجه گیری: از آنجایی که یکی از شئونات و ابعاد حیات طیبه (هدف غایی تعلیم و تربیت) در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، شان زیباشناختی و هنری؛ ناظر به فعالیت قوهی تخیل و بهرهمندی از عواطف، احساست و ذوق زیبایی شناختی شاگردان و توان خلق آثار هنری معرفی شده است، لذا باید مربیان پرورشی با تاکید بر زمینه ها و عوامل اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و فناوری در طراحی و اجرای برنامه های درسی و آموزشی موجبات بهبود تربیت هنری دانش آموزان را فراهم آورند.
۹۷.

تحلیل محتوای کتاب درسی دوره متوسطه با تأکید بر میزان توجه به آموزش کمک های اولیه(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: Journal of Rescue and Relief (امداد و نجات) دوره هشتم زمستان ۱۳۹۵ (۲۰۱۷ م) شماره ۴ (پیاپی ۳۲)
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۱۴۴
مقدمه: هدف پژوهش، بررسی جایگاه آموزش کمک های اولیه، در کتاب های درسی دوره متوسطه اول و دوم بود. با توجه به آمار بالای سوانح در کشور و تلفات بالا در حوادث سر صحنه و معلولیت های به تبع آن، لزوم آشنایی دانش آموزان با مهارت های فوق، و گنجاندن آنها در کتاب های درسی ضروری به نظر می رسد. روش: روش به کار رفته در پژوهش فوق از نوع تحلیل محتوا می باشد. ابزار پژوهش سیاهه تحلیل محتوا می باشد که دارای 21 مولفه می باشد روایی ابزار، توسط هفت تن از اساتید و کارشناسان تایید شد. و پایایی آن نیز براساس روش اسکات برابر 80 درصد می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل 200جلد کتاب درسی و نمونه آماری شامل 33 جلد می باشد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از سنجش فراوانی وروش آنتروپی شانون استفاده شد. یافته ها: در کتاب های دوره متوسطه اول درکتاب آمادگی دفاعی پایه نهم در قالب 2 صفحه و در کتاب های عمومی – الزامی دوره متوسطه دوم نیز، در کتاب آمادگی دفاعی در 12 صفحه به مقوله کمک های اولیه اشاره و در کتاب های فنی حرفه ای دوره متوسطه دوم تنها کتابی که به آموزش کمک های اولیه پرداخته است کتاب ایمنی و کمک های نخستین می باشد . علاوه براین بار اطلاعاتی و ضریب اهمیت تمامی مولفه برابر صفر می باشد. نتیجه گیری: با توجه به ضعف کتاب های درسی، پررنگ تر شدن مباحث کمک های اولیه، اختصاص کتابی مستقل به آن، ارایه سازماندهی مارپیچی برای تداوم بیشتر، طراحی برنامه درسی کمک های اولیه و در نهایت مساعدت کارشناسان هلال احمر جمهوری اسلامی ایران ، در تدریس مباحث یاد شده ضروری به نظر می رسد.
۹۸.

واکاوی ادراکات دانش آموزان در زمینه یادگیری درس ریاضی: نقش قدرتمند خودپنداره ریاضیاتی و مهارت های مطالعه ریاضی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رویکردهای نوین آموزشی سال شانزدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۳۳) 141 - 162

کلیدواژه‌ها: تدریس آموزش ریاضی خودپنداره ریاضیاتی مهارت های مطالعه دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۲ تعداد دانلود : ۱۸۶
هدف این پژوهش، کشف قدرتمندترین عوامل اثرگذار بر یادگیری درس ریاضیات در دوره متوسطه بود. با توجه به ماهیت اکتشافی این هدف، پرسشنامه ای جامع برای سنجش عوامل مرتبط با یادگیری ریاضیات طراحی شد که ادراکات دانش آموزان دبیرستانی را درباره مجموعه گسترده ای از عوامل اندازه گیری می کرد. حداقل حجم نمونه موردنیاز برای انجام تحلیل ها با استفاده از نرم افزار ج ی پ اور برآورد و سپس با روش نمونه گیری خوشه ای تعداد نُه مدرسه دولتی در شهرستان کاشان به تصادف انتخاب شد. پس از اجرای پرسشنامه بر روی کل دانش آموزان پایه دهم در هرکدام از این مدارس، درنهایت تعداد 575 پرسشنامه کامل به دست آمد. با انجام تحلیل عامل اکتشافی بر روی داده ها دو مؤلفه اصلی، یکی مربوط به ادراکات دانش آموزان از خویشتن و دیگری مربوط به ادراکات دانش آموزان از دبیران ریاضی شناسایی شد که هرکدام شامل چند عامل بود. تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان دهنده آن بود که ادراکات دانش آموزان درباره خودشان اثر قدرتمندتری بر یادگیری درس ریاضیات دارد. پس اجرای مدل اثرات آمیخته و کنترل اثر رشته تحصیلی دانش آموزان نیز مشخص شد. از میان ادراکات، عامل خودپنداره ریاضیاتی و مهارت های مطالعه، اثر قدرتمندی بر پیشرفت تحصیلی درس ریاضیات دارد. دلالت اصلی این یافته برای آموزش ریاضیات این است که در کنار ارتقای مهارت ها و فنون تدریس معلمان ریاضی یا تدریس اثربخش این درس، باید به ایجاد خودپنداره ریاضیاتی مثبت در دانش آموزان و نظارت بر مهارت های مطالعه و یادگیری توجه کرد. درواقع اگرچه سؤال اساسی بسیاری از دبیران ریاضیات این است که «من چگونه می توانم ریاضیات را به شکل اثربخش تر آموزش دهم؟»، یافته های پژوهش حاضر نشان دهنده آن است که بهبود خودپنداره ریاضیاتی و مهارت های مطالعه دانش آموزان نیز به مراتب حائز اهمیت است.
۹۹.

بررسی انواع درک های دانش آموزان دوره متوسطه در مواجهه با شکل هندسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات آموزشی و آموزشگاهی دوره یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ (پیاپی ۳۱) 353 - 387

کلیدواژه‌ها: آموزش هندسه بازنمایی درک اجمالی و عاملی دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۷ تعداد دانلود : ۱۷۹
بازنمایی، یکی از ابزارهای مناسب برای نمایش روابط بین اجزای یک مفهوم یا موقعیت است، اما هر بازنمایی نمی تواند یک مفهوم ریاضی را به طور کامل شرح دهد، بلکه فقط اطلاعاتی راجع به جنبه هایی از آن مفهوم را نشان می دهد. حل یک مسئله هندسی، اغلب اوقات نیازمند تعامل بین این سه درک (اجمالی، عاملی و استدلالی) و تشخیص تمایز آن ها از یکدیگر است. این مطالعه بر آن است که چگونگی درک های اجمالی و عاملی دانش آموزان دوره متوسطه در مواجهه با شکل هندسی را هنگام انجام تکالیف هندسی بررسی کند، بدین منظور طی یک مطالعه موردی آزمونی براساس چارچوب دووال (1998) متشکل از دو فعالیت با شرکت 305 دانش آموز پایه نهم دهم و یازدهم برگزار شد. تجزیه و تحلیل پاسخ های دانش آموزان براساس چارچوب استدلال شناختی دووال انجام شد. نتایج نشان داد بسیاری از دانش آموزان برای پاسخ به سؤالات هندسی از درک اجمالی نسبت به درک عاملی بیشتر استفاده می کنند. همچنین، تدریس هندسه با توجه به درک های اجمالی و عاملی می تواند به دانش آموزان کمک کند تا از مسیر درک طبیعی نگاه کردن به شکل هندسی به مسیر درک استدلالی ارتقا یابند. بنابراین، یافته های این تحقیق می تواند افق تازه ای برای آموزش ضمن خدمت معلمان بگشاید.
۱۰۰.

میزان شناخت والدین دانش آموزان درباره نقش آموزشی فضای مجازی

نویسنده:
منبع: رهپویه ارتباطات و فرهنگ دوره اول پاییز ۱۴۰۰ شماره ۱ 51 - 61

کلیدواژه‌ها: فضای مجازی سواد رسانه ای والدین دوره متوسطه دانش آموزان آموزش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۱ تعداد دانلود : ۲۴۳
مقاله حاضر میزان شناخت والدین دانش آموزان از فضای مجازی و همچنین میزان استفاده آنها از فضای مجازی را مورد مطالعه قرار داده  و در چارچوب نظری آن از نظریه «نشر نوآوری» راجرز و نظریه «سواد رسانه ای» پارتر استفاده شده است. این پژوهش با روش پیمایشی و با ابزار پرسشنامه محقق ساخته انجام گرفته است. جامعه  آماری شامل 320 هزار و 775 دانش آموز دوره متوسطه مناطق  19 گانه آموزشی شهر تهران بوده که با استفاده از فرمول «کوکران» 400 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و پرسشنامه ها به صورت تصادفی بین آنها توزیع شده است.  نتایج تحقیق نشان می دهد که میان پایگاه اجتماعی-اقتصادی والدین با میزان شناخت آنها از فضای مجازی رابطه معکوس و معنادار وجود دارد. همچنین براساس نتایج این تحقیق، بین والدین و فرزندان در شناخت از فضای مجازی تفاوت وجود دارد؛ تفاوتی که بیانگر شکاف نسلی است. همین طور بر اساس یافته های این تحقیق، از آنجایی که میزان سواد رسانه ای فرزندان به مراتب بیشتر از والدین ا یشان است، لذا فرزندان در اکثر مواقع فضای مجازی را جایگزین والدین در پاسخ گویی به سؤال های خود می کنند.