مسلمانان

تاریخ دوره قاجاری به دلایل خاص درونی و بیرونی آن در سطح داخلی و بین المللی، شاهد رخدادهای سیاسی، اجتماعی، مذهبی و فرهنگی متعددی شده که در هر دهه و مقطع خاص آن در این عصر، به وقوع پیوسته و بستر حیات زمینه های فوق الذکر و حتی حیات فیزیکی تاریخی- باستانی (وضعیت و سبک ساخت آثار و ابنیه)ی آن را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. در این میان، بررسی اوضاع تعاملی مردمان ایران زمین و منطقه مد نظر یعنی: یزد که صاحبان ادیان مختلف در آن سکونت داشته اند، در جای خود جالب توجه به نظر می رسد و این تعاملات و بعضاً تقابلات، با فراز و فرودهایی همراه بوده است. این مقاله در واقع تلاشی علمی- پژوهشی در راستای بررسی تاریخی و مقطعی و در عین حال مستند و تحلیل گونه و منتج به یافته ای علمی- تاریخی در میزان، نوع و نحوه روابط و تعاملات اکثریت اجتماع یزد- یعنی مسلمانان شیعه- با گروهی از اقلیت های دینی جامعه یزد در دوره قاجار یعنی یهودیان ایرانی ساکنمی باشد. فرض نگارنده بر این است؛ در زمینه های مختلف تجاری- اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی، دینی- مذهبی و... تعاملات، تقابلات و مکاتبات زیادی بین اقلیت یهود با ساکنان مسلمان شیعه مذهب یزد در دوره مذکور صورت گرفته است که بیشتر آنها نشان از روابط و هم زیستی مسالمت آمیز بین آنها دارد. روش کار مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی و جمع آوری مطالب کتابخانه ای بوده است.

گزارش ها درباره حرکت های جهادی به انگیزه حفاظت از دعوت و گسترش اسلام، از بخش های برجسته تاریخ اسلام هنگام سکونت پیامبر در مدینه میان گروه های قبیله ای شبه جزیره عربستان بود. جنگ ها و برخوردهای فراوانی میان مسلمانان و گروه های گوناگون مشرکان نزدیک به سیزده سال اقامت پیامبر در مدینه رخ داد؛ هنگامی که او در پی گسترش اسلام بود. نوپا بودن اسلام از سویی، شمار اندک مسلمانان از سوی دیگر و اوضاع دشوار جنگ ها و برخوردها، در این میان مهم می نمود. اینکه پیامبر و مسلمانان برای چیرگی بر این مشکلات و توانایی بر اداره جنگ ها از چه شیوه ها و شگردهای روانی بهره می بردند، محور اصلی این نوشتار است. بنابر چشم انداز کلی این جنگ ها و کام یابی های مسلمانان در بیشتر این درگیری ها، پیامبر اسلام همچون فرمانده ای مجرَب افزون بر بهره گیری از الگوهای جنگی، فنون گوناگون جنگ روانی را به کار می گرفت و با احیای فضای روحی و روانی نیروهای خودی، در ذهن دشمن سخت تأثیر می گذارد و توان مندی و اقتدارش به جبهه دشمن می باوراند تا بتواند ضبط و مهارَش کند.

یکی از مسائل مهم زمان حاضر گسترش منازعه های دینی است که بر جامعه و سیاست کشورهای مختلف تأثیر گذاشته است. هدف مقاله درک ریشه های منازعه مسلمانان و هندوها بر سر شهر آیودیا است. پرسش اصلی مقاله این است که چرا مسلمانان و هندوها بر سر این شهر وارد منازعه شده اند؟ آیودیا شهری قدیمی در شمال هند است. هندوها اعتقاد دارند این شهر محل تولد راما است. در هندوئیسم راما آواتار(تجسد) یکی از خدایان هندو با نام ویشنو است. هندوها می گویند بابر پادشاه گورکانی معبد راما را تخریب کرد تا به جای آن مسجد بابری را بسازد. از نیمه قرن نوزدهم میلادی تا زمان حاضر، منازعه هایی بین مسلمانان و هندوها برای کنترل شهر آیودیا اتفاق افتاده است. در سال 1992 میلادی این منازعه ها به تخریب مسجد بابری به وسیله جمعیت خشمگینی از هندوها منجر شد. در این مقاله نقش تصور تهدید، تعامل رهبران دینی و مقام های سیاسی، و منابع قدرت اجتماعی و مادی در منازعه مسلمانان و هندوها بررسی شده است. از روش ردیابی روند استفاده شده است که بر اساس روایت علّی منازعه را تبیین می کند. روش تجزیه وتحلیل اطلّاعات، تبیینی کیفی است. پیشینه تحقیق نشان دهنده نوآوری تحقیق حاضر است. نتیجه گیری ها نشان می دهند که سه فرضیه پیشنهاد شده عوامل مهمی هستند که منازعه مسلمانان و هندوها بر سر این شهر را تبیین می کنند.

فریضه حج از واجبات بزرگ و مهم در دین اسلام است که در طول زندگانی هر مسلمان در صورت استطاعت، فقط یک بار واجب است. این عبادت همچون دیگر عبادات دارای مقاصد گوناگون فردی و اجتماعی زیادی است که از جمله می توان به اخلاص و خود سازی، تفاهم، حفظ وحدت، هوشیاری در مسائل سیاسی، ارزش گذاری بر رفتار فردی و اجتماعی و... اشاره کرد. در این مقاله سعی شده تا اهداف گوناگون حج مورد بررسی قرار گیرد و با برقراری ارتباط مناسب بین هر یک از این اهداف، اهمیت این فریضه را به عنوان یکی از ارکان مهم سیاسی اجتماعی جوامع اسلامی اثبات کرد. همچنین پاسخ به این دو سؤال اساسی 1. اهمیت اهداف فردی حج بیشتر است یا اهداف جمعی آن؟ 2. اهداف حج چه تاثیری بر جوامع و قومیت های اسلامی دارد؟ که از روش تحقیق تاریخی با رویکرد توصیفی-تحلیلی استفاده شده است. این پژوهش منتج شد به اینکه اهداف حج بسیار گسترده تر است از اینکه قابل نوشتن در یک مقاله یا کتاب باشد. در عین حال به نظر می رسد اهداف جمعی حج از اهداف فردی آن، تأثیر گذارتر و پرنگ تر باشد.

فرمان«اقرأ» در آغاز نزول وحی، نخستین دستورالعمل هدفمندی است که رویکرد اصلی دعوت پیامبر اسلام (ص) را مشخص می کند. از این رو ایشان در قرائت و حفظ قرآن کوشا بود و به اقراء بر ایمان آورندگان اهتمام می ورزید. پیامبر(ص) در تعلیم آیات و سور به اصحاب، بیشتر بر تعلیم شفاهی و آموزش سمعی تأکید داشت؛ ایشان آیات را پس از نزول برای اصحاب قرائت می کرد و آن ها را به خواندن، بازخوانی و حفظ وادار می نمود و عدّه ای را برای تعلیم قرآن به اطراف می فرستاد. این رویکرد سبب شده است از همان ادوار نخستین عدّه ای به عنوان قاری شناخته شوند و سلسله قرّاء قرآن، قرن به قرن ادامه یابد. در این نوشتار با بررسی لایه های مختلف معنایی «إقرأ»، فرایند اهتمام پیامبر اسلام به قرائت قرآن و چگونگی قرائت ایشان را باز شناسی شده و از این مسیر بایسته هایی برای قرائت قرآن مشخص شده است. در این بررسی روشن می گردد که محور تعلیم قرآن، قرائت با گستره معنایی آن است. خواندن همراه با تأنّی، نخستین لایه معنایی قرائت است؛ و لایه های دیگر شامل مطالعه، تدبّر، تعمّق، فهم، آگاهی، تأثیر پذیری و عمل به آیات قرآن است که در قرائت پیامبر اسلام مشهود بود و تأسی از آن برای مسلمانان لازم است.

علمای شیعه به عنوان پاسداران دین و مربیان و هدایتگران مردم، همواره در اندیشه تعامل سازنده با پیروان دیگر ادیان و مذاهب، به ویژه در حرمین شریفین مکه و مدینه در زمان برگزاری حج و عمره، بوده اند و مردم را نیز به سعه صدر و اخلاق نیکو با دیگران توصیه کرده اند. در این مقاله که دارای روش توصیفی تحلیلی است، شیوه رفتاری و تعامل علمای شیعه با دیگر مسلمانان در موسم حج و حرمین شریفین، مورد بررسی قرار گرفته و روشن شده است که عالمان روشن بین شیعه، ضمن آگاه ساختن پیروان مذاهب اسلامی در زمینه های مختلف، آنان را به مشترکات اعتقادی، وحدت و انسجام اجتماعی و هشیاری در برابر دسیسه های دشمنان فراخوانده، و با صدور فتواهای راهگشا در زمینه مناسک حج و ایجاد ارتباط های دوستانه با اهل سنت، از وقوع بسیاری از تنش ها و اختلافات پیشگیری کرده اند و زمینه برگزاری مسالمت آمیز حج را فراهم ساخته اند.

پژوهش حاضر به بررسی توصیفی روابط فرهنگی و اقتصادی مسلمانان و مسیحیان روستای فهره (استان لرستان) می پردازد. در این پژوهش روابط فرهنگی و اقتصادی و میزان تعاملات و ارتباطات بین پیروان این دو دین الهی و آداب ورسوم اجتماعی آنان از قبیل مراسم مذهبی و دینی و دادوستد مالی و اقتصادی موردبررسی قرارگرفته است. روش تحقیق در این مقاله مصاحبه ای بوده و برای مصاحبه باکسانی که در این زمینه اطلاعات کافی داشته اند به روستای فهره مراجعه شده و پس از هماهنگی های لازم، مصاحبه حضوری توسط نویسنده انجام گرفته است. در برخی موارد برای مطالعه تعاملات بین مسلمانان و مسیحیان به کتاب ها و در موارد فرهنگی و اقتصادی به مصاحبه رجوع شده است. از مهم ترین نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان به روابط عمیق و مسالمت آمیز مسیحیان و مسلمانان در روستا پرداخت که می توان به دادوستد مالی و شرکت در مراسم جشن عروسی یکدیگر پرداخت که در تاریخ اجتماعی روستا، دارای اهمیت می باشد.

بازگشت قوی دین به عرصه های اجتماعی طی سال های اخیر، آینده دولت های سکولار را به «میزان توانایی مدیریت آنها در مواجه با دینداران» گره زده است؛ برخی دولت های سکولار ارائه ی هدفمند «آموزش های دینی» را بهترین مسیر برای همزیستی مسالمت آمیز دینداران می دانند و برخی دیگر این آموزش ها را مانعی  در مسیر مدرنیته معرفی می کنند که باعث بروز اختلافات و تکه تکه شدن جامعه می شود. قضاوت کلی درباره وضعیت آموزش های دینی در کشورهای سکولار  نادرست است و گریزی از «مطالعه موردی کشورها» در این خصوص نیست. سؤال اصلی این نوشتار این است که «آموزه های دینی، به ویژه آموزش های اسلامی» در کشور غنا به عنوان یکی از کشورهای پیشگام در ارائه آموزش های دینی توسط دولت سکولار چگونه است؟ روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی−توصیفی است و اطلاعات مورد نیاز عمدتا با روش کتابخانه ای و نیز بررسی های میدانی جمع آوری شده است. براساس یافته های تحقیق دولت غنا راهی بین دو رویکرد «تعلیم درباره تعهد» و «تعلیم از روی تعهد» را برای ارائه آموزش های دینی برگزیده است. ضمن اینکه دولت سعی می کند فعالیت مدارس و مراکز دینی را در چارچوب و ساختارهای مشخصی آزاد بگذارند. آشنایی با رویکردها و سیاست های آموزشی این کشور، باعث ایفای نقش فعال تری در حوزه آموزش دینی برای تحقق اهداف بین المللی جمهوری اسلامی ایران می شود. 

گروش زرتشتیان به اسلام حدود چهار سده به طول انجامید. هرچند تشخیص پذیرش اسلام از سوی زرتشتیان در این دوره و بر اساس منابع تاریخی بسیار دشوار و گاه ناممکن است، انجام برخی از مناسک و اعمال دینی همچون ادای شهادتین، برپایی نماز، پرداخت زکات و خمس غنایمی که تازه مسلمانان در جنگ ها به دست می آوردند، انجام عمل شرعی ختنه، استفاده از نام های عربی، تکلم به زبان عربی و ایجاد تغییر در نوع خوراک، پوشاک و مشاغل، می تواند به عنوان نشانه های پذیرش اسلام از سوی زرتشتیان به شمار آید. در این پژوهش کوشش شده است تا علائم و نشانه هایی که از سوی مسلمانان، دلیل گروش به اسلام به شمار می رفت، بررسی شود.

شیوع بیماریهای همه گیر و چگونگی رویارویی و شیوه مقابله با این بیماریها در شناخت روند تحولات تاریخ اجتماعی دارای اهمیت بسیاری است. جوامع اسلامی در سرزمینهای مدیترانه شرقی دارای اشتراکات زیادی از نظر جغرافیایی، تاریخی و فرهنگی بوده اند. از همان آغاز ظهور اسلام و طی فتوحات مسلمانان و سپس در سراسر دوران حکومت امویان همواره یکی از دشواریهای جوامع اسلامی در مدیترانه شرقی شیوع نابهنگام طاعون و تلفات سنگین و پیامدهای گسترده ناشی از آن بود. یافته های پژوهش نشان میدهد که شیوع بیماری طاعون معروف به طاعون ژوستینین در اواخر دوره باستان در دو امپراتوری روم و ایران و انتقال آن به دوره اسلامی، مسلمانان را در سرزمینهای فتح شده با مسائل تازه ای مواجه ساخت و پیامدهای گسترده ای بر تحولات سده های نخستین اسلامی داشت. در پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی چگونگی شیوع ادامه دار بیماری طاعون در بخشی از تاریخ و جغرافیای جهان اسلام و بازتاب آن در تاریخنگاری و مباحث فکری و سیاسی مسلمانان مورد بررسی قرار گرفته است.

موضوع چشم انداز آینده اسلام و مسلمانان در اروپای غربی مسئله ای حائز اهمیت در محافل علمی و سیاسی به شمار می رود. این موضوع با توجه به ظهور گروهک ها و عملیات تروریستی در خاورمیانه و کشورهای اروپای غربی، ابعاد امنیتی و سیاسی ویژه ای گرفته است. در این پژوهش، با توجه به روش های آینده پژوهی و سناریونویسی، سناریوهای ممکن و محتمل در خصوص آینده اسلام و مسلمانان در اروپا مطرح شده است. چهار سناریوی خوش بینانه: همزیستی و تنوع فرهنگی و آزادی عمل مسلمانان؛ سناریوی بدبینانه: اسلام زدایی و سکولارشدن اسلام؛ سناریوی معجزه: غالب شدن اسلام بر اروپا و سناریوی فاجعه: انزوای ذهنی و عملی مسلمانان و افزایش تنش ها به عنوان سناریوهای ممکن و محتمل مطرح شده و سپس به ارزیابی و اعتبارسنجی هر یک پرداخته شده است. محتمل ترین پیش بینی ترکیبی از رهیافت های مختلف خصوصاً ادغام سازی و ترویج اسلام فردی و تداوم اسلام هراسی، برای آینده اسلام و مسلمانان در اروپای غربی است.

امروزه سینما به غیر از سرگرم کردن مردم، نقش اساسی در فرهنگ سازی و آموزش دارد و گاهاً این کارکرد بر دیگر جنبه های کاربردی سینما رجحان دارد. سینمای هالیوود به عنوان قطب سینمای دنیا شناخته می شود و در پیشبرد اهداف فرهنگی غرب و اقناع افکار عمومی، در مسائل مختلف از جمله مسائل سیاسی و مذهبی و اقتصادی و… نقش مهمی دارد. یکی از استفاده های غرب از سینمای هالیوود در پیشبرد اهداف اسلام هراسی بوده است. در این پژوهش فیلم ها با استفاده از روش کیفی تحلیل نشانه شناختی مورد تحلیل و تجزیه قرار گرفته و تلاش شده با بررسی تولیدات هالیوود، برخی از ویژگی های بازنمایی شده برای مسلمانان مورد بررسی قرار بگیرد. این پژوهش دنبال پاسخ به این سوال است که هالیوود چهره مسلمانان را چگونه توصیف می کند. هدف از این پژوهش شناخت رویکرد سینمای هالیوود و به تبع آن ایالات متحده آمریکا نسبت به اسلام و مسلمانان است. در یافته های تحقیق به این می رسیم که از جمله ویژگی های بازنمایی شده از مسلمانان در فیلم های هالیوود می توان به تروریست، وحشی و بی رحم، خشن، بی غیرت و بی اخلاق، بی منطق، نامرد، بی قانون، شهوت ران، جانی، کینه توز و انتقام جو و… اشاره کرد. البته برخی از ویژگی های خوب از جمله خانواده دوستی نیز در مورد مسلمانان به کار برده شده است.

غزا مفهومی مرکزی در گفتمان دولت اسلامی از دوره پیامبر اسلام (ص) بود. اصطلاح غزا ریشه در غزوه یا جنگ های مسلمانان با کفار داشت که پیامبر اسلام خود عهده دار فرماندهی آن ها بود. پس از درگذشت پیامبر اسلام مورخانی مانند واقدی، مغازی (جمع غزا/ غزوه) را برای جنگ های پیامبر اسلام و فتوح (جمع فتح) را برای جنگ های پس از پیامبر و تصرف سرزمین های دو امپراتوری روم و ایران به کار می بردند. کتاب هایی مانند فتوح البلدان بلاذری و فتوح ابن اعثم و مجموعه فتوح جزیره و... از واقدی نمونه های چنین برداشتی از فتوح هستند؛ اما از دوران اموی و به ویژه در دوران عباسی به تدریج واژه غزا به جای اصطلاح غزوه، جهاد و فتوح نشست و به کلیدی ترین واژه و مفهوم مسلط ادبیات دینی در جنگ با غیرمسلمانان تبدیل شد. در این دوران، غزا به هرگونه جنگی میان مسلمانان در دارالکفر (سرزمین های غیراسلامی) با کفار (غیرمسلمانان) اطلاق گردید. گاه آنان را مطوعه هم می نامیدند که منظور همان غازیان داوطلب است. حوزه های جغرافیایی غزا در شرق با ترکان و چینی ها، در غرب با رومیان و در شمال با روس ها، گرجیان، ارامنه و خزرها (ترکان) بود. غزا در ظاهر برای گسترش اسلام بود، اما وسیله ای برای کسب غنایم و توسعه ارضی و گرفتن کنیز و برده نیز بود و سبب تقویت مشروعیت حاکمان نزد مردم می شد. در این مقاله به بررسی غزای فرمانروایان مسلمان با غیرمسلمانان در مرزهای شمالی قفقاز از دوران خلفای اموی تا جنگ ملازگرد (40-463ق/660- 1071م) پرداخته می شود. مسئله اصلی پژوهش نشان دادن این موضوع مهم است که غزای قفقاز تنها در جغرافیای دو دولت ساسانی و روم شرقی به پیروزی منجر شد و در جاهایی مانند روسیه هیچ موفقیتی به همراه نداشت. در این دوره چهارقرنه فرمانروایان مسلمان با گروه های قومی مختلفی مانند ارمنی، گرجی، خزر، آلان، لزگی، روس و... در قفقاز جنگیدند؛ اما نکتۀ مهم آن است که تنها در مناطقی پیروز شدند که جزو قلمرو ساسانیان و بیزانس یا وابسته به آنان بود. مسلمانان اعم از اعراب، سغدیان، دیلمیان، کردها و ترکان که در چارچوب سه نظام خلافت عربی، دولت های محلی و سلطنت سلجوقی در طول 4 قرن به ترتیب در قفقاز صاحب دولت و قدرت شدتد، هیچ وقت نتوانستند خارج از مرزهای ایران ساسانی و روم شرقی در ماوراء قفقاز موفقیت پایداری به دست بیاورند. آنان با وجود آن که تا قرن پنجم توانسته بودند در دیگر ثغور دارالاسلام مانند چین، هند، آناتولی، اندلس، افریقا و... از محدودۀ فتوحات دورۀ خلفای راشدین فراتر بروند، در جبهه قفقاز شمالی (ماوراء قفقاز) و در مواجهه با روس ها و دیگر قبایل شمال قفقاز متوقف شدند و در همان محدودۀ اولیه باقی ماندند و پیشرفت چندانی به دست نیاوردند.. هرچند پژوهش های زیادی درباره فتوحات اسلامی در قفقاز صورت گرفته است، اما تاکنون هیچ کدام از آن ها به این موضوع توجهی نکرده و برایشان مسئله هم نبوده است. تقسیم کردن غزا در قفقاز به سه دورۀ زمانی مشخص با ویژگی های متفاوت و نشان دادن محدود ماندن جهاد و پیروزی مسلمانان در چارچوب مرزهای دولت ساسانی و روم در قفقاز و عدم تصرف سرزمین های ماوراء قفقاز از جمله قلمرو روس ها و حتی قرار گرفتن در موقعیت تدافعی موضوعی است که این مقاله در صدد بررسی و علت یابی آن است. ازآنجاکه هدف اصلی این مقاله، نشان دادن انطباق جغرافیای فتوحات اسلامی در قفقاز بر مرزهای شمالی ساسانیان در این منطقه است، طبیعتاً ماهیت بحث، توصیفی است؛ اما با وجود این تلاش شده است در حد امکان تفاوت های غزا در هر دوره تاریخی مشخص و علت اصلی عدم پیشروی مسلمانان به ماوراء قفقاز روشن شود.

دین اسلام بعد از ارتدوکس دومین دین رسمی کشور روسیه محسوب و مسلمانان این کشور که عضو جدایی ناپذیر تاریخ و سیاست این سرزمین پهناور می باشند، از فراز و نشیب های فراوانی در دوره های متفاوت بهره جسته و سرگذشت این طیف گره خورده و عجین شده در خاک و مرز و بوم، نه تنها از اهمیت ویژه ای در سیاست داخلی و حکومت مرکزی روسیه برخوردار است، بلکه تأثیرات عمیقی در روابط و سیاست خارجی روسیه چه در منطقه و چه در ارتباط با دیگر کشورهای اسلامی داشته است. آن چه حائز اهمیت است، نگرش و نوع تعاملات مردم روسیه با مسلمانان روسی و نقش حکومت مرکزی روسیه در حفظ و کنترل مسلمانان روسیه و حضور روسیه در دیگر کشورهای اسلامی منطقه در جهت جلوگیری و از بین بردن گروه های تکفیری و سلفی است که این حضور عاملی در پیدایش اسلام هراسی در میان مردم روسیه شده است و یا این که عاملی در از بین بردن اسلام هراسی و گسترش تعاملات میان مردم روسیه و مسلمانان روسی با دیگر کشورهای اسلامی پس از روی کار آمدن پوتین به عنوان رئیس جمهور این کشور می باشد. هدف مقاله حاضر بررسی روند پیدایش و شکل گیری اسلام هراسی در میان مردم روسیه و تلاش حکومت مرکزی در از میان بردن این ترس و گسترش تعاملات میان مردم روسیه و مسلمانان این کشور می باشد. به تعبیر دیگر، این مقاله در پاسخ به این پرسش است که چه عواملی در پیدایش و ایجاد اسلام هراسی در میان مردم روسیه نقش داشته، پرداخته است.

خیزش مجدد گفتمان راستافراطی، یکی از مهمترین چالش هایی است که امروزه کشورهای اروپایی با آن مواجه هستند. هدف از پژوهش حاضر مطالعه تأثیر خیزش مجدد گفتمان راست افراطی بر زندگی اجتماعی مسلمانان اروپا می باشد. پرسش اصلی مقاله این است که «خیزش مجدد گفتمان راستافراطی در اروپا، چه چالش هایی را می تواند فراروی مسلمانان اروپا قرار دهد؟»(مسئله) در پاسخ به پرسش مذکور، این فرضیه ارائه شده است:« خیزش مجدد گفتمان راست افراطی با مفصل بندی دال مرکزی ناسیونالیسم نژادی و غیریت سازی (بیگانه ستیزی)نسبت به مسلمانان، زمینه های امنیتی شدن اسلام و محدویت حقوق سیاسی و اجتماعی مسلمانان اروپا را فراهم می آورد.» در این مقاله از روش کیفی(توصیفی-تحلیلی) بویژه از روش تحلیلی گفتمان استفاده شده است. (روش) شیوه جمع آوری داده ها به صورت کتابخانه ای و استفاده از مجلات تخصصی و سایتهای معتبر اینترنتی بوده است. یافته اصلی پژوهش این است که بازخیز احزاب راستافراطی بویژه در دهه اخیر، منجر به گسترش تعارضات و تشدید روند محدودسازی مسلمانان از حقوق اجتماعی خود در اروپا شده است. این شرایط می تواند با تعمیق همبستگی مذهبی، زمینه بیداری مسلمانان و تحریک حس هویت طلبی آنها را در برابر ساختار نابرابر اجتماعی فراهم آورد. (یافته ها)

کتاب تحریک آزادی میں اردو کا حصہ، اثر محقق نامور معاصر معین الدین عقیل، می باشد. کتاب مذکور چاپ سال 2008، یکی از آثار ارزنده این پژوهشگر است که در آن، تاریخچه زبان اردو از حیث اسلام گرایی، ملی گرایی، آزادی طلبی و تاثیر آن در تقویت ذهنیت اسلامی و ارتقا شعور اجتماعی مسلمانان، ارائه داده است. نگارنده، در اینجا، تمامی ریخت ها و گونه های ادبی و غیرادبی اردو اعم از شعر و نثر ادبی حتی سخنرانی ها،خطبه ها و قراردادها را مورد مطالعه قرار داده است. معرفی نهضت های مذهبی، سیاسی و ادبی در باب این مقوله، ارزش علمی و داده های این پژوهش را افزوده است.

در این مقاله تلاش شده است تا حضور دین در فضای مجازی به عنوان یک رسانه نوین بررسی گردد و از این طریق کارکردهای آن برای مسلمانان از یک‌سو و از سوی دیگر تأثیرات آن بر روش‌های تبلیغ اسلام تبیین گردد. روش بررسی نیز نمونه سایت‌هایی است که در اینترنت دسترسی به آن امکان­پذیر است. نتیجه مطالعه نشان می­دهد که فضای مجازی علاوه بر این‌که کارکردهای متنوعی همچون اطلاع­رسانی، همبستگی و هویت­یابی، خدمات مختلف اجتماعی، امکانات جدید آموزشی و تعمیق معارف مسلمانان به عنوان یک رسانه زمینه­ساز ظهور دارد، می­تواند در جهت معرفی چهره دیگری از اسلام، ارتباط دوسویه در تبلیغ اسلام، ظهور اسلام اجتماعی و در نهایت زمینه­سازی مناسب جهت جهانی شدن دین مورد استفاده قرار گیرد.

قدیمی ترین تاریخ ملل تاریخ پزشکی است چرا که بشر از روزی که خود را شناخته با درد همراه و با حوادث رو به رو بوده است. از همان روزی که آدمی در صدد دفع شر و زحمت و درد از خود برآمده است تاریخ طب شروع می شود. در اسلام به علم پزشکی اهمیت بسیار داده شده و پس از علم حلال و حرام، یعنی علم فقه، از شریف ترین علم ها به شمار آمده و در حدیث شریف «علم ابدان» در کنار «علم ادیان» قرار گرفته است؛ چرا که اگر تن سالم نباشد نمی تواند درباره مبدا جهان بیندیشد و او را ستایش و پرستش کند و از آن جا که تعالیم پیامبر اسلام (ص) افراد را به خیرات و مبرات و انفاق مال در راه خیر هدایت و ارشاد فرموده بدین مناسبت به نظر می رسد پزشکی در تمدن اسلامی بیش از سایر علوم پیشرفت داشته است و خوشبختانه نمایندگان بزرگ پزشکی اسلامی بیشتر ایرانی بوده اند و اینان توانستند در دوران تمدن ستارگان قدر اول این آسمان باشند مانند رازی، اهوازی، ابن سینا و جرجانی (گرگانی). در تاریخ پزشکی اسلامی کسانی که اولین بار جرات آن را پیدا نمودند که بر کتب اساتید یونانی خرده گیری نمایند ایرانیان بوده اند در کنار این ناموران می توان از پزشگان عرب مانند حارث بن کلده ثقفی پزشک اهل طائف که شاید نخستین عربی باشد که بتوان آن را پزشک نامید. شخصی بنام ابورمثه تمیمی که جراح بوده وشخص دیگری همچون حنین بن اسحاق که کتاب صدرساله جالینوس را به فارسی ترجمه کرد و همچنین رساله ای در چشم پزشکی دارد که قدیمی ترین اثر دراین زمینه است و از ابن نفیس و ابوالقاسم الزهراوی و..... بزرگان دیگری می توان نام برد. هدف از این مقاله بررسی نقش مسلمانان  در دانش پزشکی است که با روش توصیفی- تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه ای نگاشته می شود.

در این مقاله، خوانش مخاطبان تحصیلکرده امریکایی از فیلم های ضد اسلام هالیوود مطالعه شده است. این مقاله با استفاده از رویکرد دریافت و ترکیب آن با گفتمان شرق شناسی، تجربه زیسته، ارتباطات بین فرهنگی و سواد رسانه ای مخاطب امریکایی را عناصر برجسته ای در برخورد با محتوای فیلم ها در نظر می گیرد. داده های لازم برای تحلیل به روش کیفی و از طریق مصاحبه اینترنتی با ?? دانشجوی امریکایی به دست آمده است. نتایج حاصل اگرچه قابل تعمیم نیست، اما نشان می دهد که اثار رسانه در شرایطی خاص صورت می پذیرد، اما مخاطب نیز با بالا بردن سواد رسانه ای خود که بخشی از آن ناشی از آگاهی اش از عملکرد سیاسی و اقتصادی رسانه هاست، در کنار برخورداری از تجربه ی مستقیم در خصوص مسائل بازنمایی شده، می تواند خوانشی متفاوت از آنچه نیت سازنده و تولیدکنندگان رسانه بوده است، داشته باشد. یافته ها نشان می دهند برای تشریح رابطه میان تجربه ی زیسته مخاطبان و میزان اثرگذاری فیلم ها باید مخاطبان به دو گروه تقسیم شوند: ?. پاسخگویان برخوردار از تجربه زیسته ?. پاسخگویان فاقد تجربه زیسته. بنابراین، با توجه به نتایجی که به دست آمد، فرضیه های تحقیق تایید می شود. تجربه ی زیسته افراد و آگاهی آنان از اعمال رسانه ای به عنوان دو عامل مؤثر در کاهش بازنمودهای هالیوود بوده اند. همچنین، این نتایج نشان می دهد که کاربست چنین رویکرد ترکیبی در این تحقیق نه توانسته به برجسته کردن عناصر اثرگذار در خوانش مخاطبان از فیلم کمک کند، و نه جایگاه هالیوود را در بین مخاطبان امریکایی و در شناساندن مسلمانان به آن ها مشخص کند.