اردو

پیشینه ادبیات تطبیقی، بنا بر اسناد و مدارک، به گذشته های دور می رسد؛ اگرچه به طور رسمی، واژگان ادبیات تطبیقی را پیشینیان برای موازنه و سنجش ادبیات و دانش های تطبیقی به کار نبرده اند.اما سال 1828م. را برخی محققان ادبیات تطبیقی آغاز پیدایش این دانش می دانند که در دانشگاه سوربن فرانسه، در درس تاریخ ادبیات فرانسه، ویلمن ارایه کرده است. دانشی که چشم انداز تازه ای از بررسی و تحقیق برروی مطالعه ادبیات باز کرده، به سنجش آثار، عناصر، انواع، سبک ها، دوره ها، جنبش ها و چهره های ادبی و به طور کلی، مقایسه ادبیات در مفهوم کلی آن در دو یا چند فرهنگ و زبان مختلف می پردازد.مقاله حاضر، بررسی تطبیقی اجمالی شعر فارسی و اردو در دوره مشروطه است؛ که در آن، نگارنده سعی کرده است باتوجه به مقایسه دو شاعر فارسی زبان و اردوزبان - ملک الشعرای بهار و فیض احمد فیض - گذشته ادبیات فارسی و تاثیر آن در ادبیات اردو را به اختصار توضیح دهد و روند تکاملی این حرکت را در شعر دوره مشروطه و بعد از آن بیان کند. ضمنا در موارد گوناگون، نمونه هایی از این نزدیکی ها و شباهت ها و نحوه تاثیرپذیری شعر اردو از شعر فارسی از گذشته تا حال ارایه شده و به ویژه تلاش بر آن بوده است که بیشتر از نظر محتوایی موارد تطبیقی عنوان شود.چکیده عربی:تصل خلفیة الأدب المقارن وفقا للمستندات والوثائق إلی حقب بعیدة بالرغم من عدم استخدام مصطلح الأدب المقارن عند القدماء للمقارنة بین الآداب. ویعتقد البعض أن هذه النزعة الأدبیة بدأت منذ عام 1928م عندما أبدعها فیلمن عند تدریسه تاریخ الأدب الفرنسی بجامعة سوربون. ومنذ ذلک الحین أنشئت نزعة أدبیة فتحت نافذة جدیدة من الدراسات والبحوث علی الآداب حیث تعالج النتاجات الأدبیة، وعناصرها کما تتطرق إلی الأنواع الأدبیة، وأسالیبها، والأعصر المختلفة، والنزعات المتنوعة، والوجوه الأدبیة، وبشکل عام تقارن بین الآداب فی مفاهیمها الکلیة فی ثقافتین أو أکثر وبلغتین مختلفتین أو لغات مختلفة.ونظرا إلی الدراسة المقارنة بین الشاعرین الفارسی والأردی؛ ملک الشعراء بهار، وفیض أحمد فیض، یدرس هذا المقال الأشعار الفارسیة والأردیة فی عهد ثورة الدستور دراسة مقارنة؛ إذ حاول فیه الدارس التطرق إلی تاریخ الأدب الفارسی وتأثیره علی الأدب الأردی باختصار وتطویر هذه النزعة فی شعر ثورة الدستور وبعدها. والمقال یقدم نماذج لهذا التقارب والتشابه وطریقة تأثّر الشعر الأردی بالشعر الفارسی منذ القدم حتی الآن. وکان الترکیز علی تقدیم تلک النماذج من حیث المضامین.

انگلستان برای گستراندن قدرت رو به فزونی اش، در سال 1800م. فورت ویلیام کالج را در شهرکلکته تأسیس کرد. آنان برای افزایش آگاهی افسران شان از فرهنگ و زبان بومیان شبه قارّه ی هند، ناخواسته، به غنای زبان اردو و ژرف پویی اش یاری رساندند و تألیف به زبان اردو بیشتر و بیشتر شد که این رویکرد، هم قلمرو زبان اردو را گسترش داد و هم تألیف هایی در زمینه ی دستور زبان، در پی داشت. پیامد این حرکت، ترجمه ی داستان های فارسی به زبان اردو بود که بیشتر طیف های مردمی را به سوی خود جلب کرد. چنین می نماید که قطع نفوذ زبان فارسی و فرهنگ آن در این پهنه، محور اصلی سیاست سلطه جویان بوده است. اگرچه عمر فورت ویلیام کوتاه بود و عاقبت به دست سران مؤسس خود از صفحه ی تاریخ محو شد، ولی کارنامه ی درخشانی را بر جای گذاشت. در این مقاله سعی شده است انگیزه ی این کار نامه ی درخشان را با توجّه به اساس و اسباب بر کناری فورت ویلیام مورد بررسی قرار دهیم. محوریت این مقاله ادغام بررسی سیاست و اعمال نظر انگلیسی ها؛ تأثیر فارسی و ادبیّاتش در متون تهیّه شده در آنجا و نحوه شکل گیری نثر ادبی اردوست. روش تحقیق، استفاده از متون معتبر اردو و تحلیلی بر محور مقاله می باشد.

از دوره ایلخانی متون بسیاری در زمینه های مختلف به دست آمده است که با بررسی آنها می توان درکی روشن از اوضاع اجتماعی و سیاسی این دوره به دست آورد. در این گفتار، با استناد به برخی از مهم ترین متون تاریخی برجای مانده از این دوره، سعی بر درک نسبت میان حضور زنان و مردان در فضاهایی شده که شرح آن در متون این دوره آمده است. برای این کار، ابتدا فضاهای گوناگونی را که در متون تاریخی به آنها پرداخته شده، طبقه بندی نموده و در نهایت، روایت های مربوط به مناسبات میان زنان و مردان در هر فضا بررسی شده است. از جمله فضاهایی که در این متون بازنمایی شده اند ، می توان به فضای اردو، کاخ، ابواب البر، بازار و ... اشاره کرد. بر مبنای این نوشتار، می توان فضاها را به صورت کلی به دو دسته تقسیم نمود: فضاهایی که خاص مغولان بوده و فضاهایی که مربوط به شهر دوران اسلامی است. آن طور که از متون بر می آید، نسبت حضور زنان در کنار مردان و در عرصه های بازنمایی شده مربوط به مغولان، بیش از حضور آنان در فضاهای شهری اسلامی است و تفکیک پذیری های جنسیتی فضایی هم چون حرم سرا، خرابات خانه و ایلچی خانه، عموماً در فضاهای شهری روایت شده اند تا فضای اردو.

همانگونه که درنتیجه تحولات سیاسی در ایران تماس نزدیک فارسی با زبان های عربی، ترکی، فرانسوی و انگلیسی صدها لغات را بدین زبان وارد ساخت ، زبان اردو و زبان فارسی هندی نیز رنگی از زبان های محلی هندوستان را به خودگرفته است. بیشتر این واژه ها شامل اسامی خاص و کلمات مربوط به مراسم و اعیاد و فرهنگ وتمدن خاص هندوستان است که اکثرا هیچ گونه ارتباط معنوی و لغوی با زبان فارسی ایرانی نداشته است ، به ویژه در برخی از منظومه ها و دیوان شاعران سند و دکن این تأثیر و تأثر حتی بین برخی از شاعران ایرانی که در آغاز سلطنت اسلامی در شمال هندوستان ؛ همچون "ابولفرج رونی" و "مسعودسعدسلمان" به سرمی بردند از راه نفوذ زبان های محلی هند کاملا مشهود است. از آنجایی که زبان فارسی ایرانی در سرزمین و وطن دوم خود هندوستان بیش از هشتصد سال حاکم بود، ادبیات هند تابع فرهنگ ایرانی قرارگرفت. آنگونه که  شاعران وقت، گاهی به جای کاربرد گل های محلی سرزمین خود همچون کنول"نیلوفر"چمپا"گل سفید و زرد و خوشبو"به سنبل و نسترن فارسی و به جای قهرمانان جنگی خود همچون "بهیم و ارجن" به رستم و سهراب بسنده می کردند، اما برخی از واژهای فارسی که در این سرزمین به کار برده می شود از طرفی به علت نفوذ زبان های محلی و فرهنگ های خاص هر منطقه و از طرفی به علت رواج و گستردگی سبک هندی، به عنوان یک مکتب فکری تازه، ترکیبات و اصطلاحات و کنایات و تعبیرات و مفاهیم پیچیده ای را پدید آورده است که از زبان فارسی ایرانی در سطح معنوی و فرهنگی واژه ها فاصله بسیاری گرفته است. از طرفی، گاهی دانسته و یا نا دانسته، دخل و تصرفات و دگرگونی و فساد  در به کار گیری  تلمیحات فارسی در زبان  و ادبیات اردو دیده می شود که در این پژوهش، به تحلیل و بررسی اختلاف فرهنگی و فساد واژگان و مصادر افعال و تلمیحات فارسی  در زبان و ادبیات اردو پرداخته شده است.

کتاب تحریک آزادی میں اردو کا حصہ، اثر محقق نامور معاصر معین الدین عقیل، می باشد. کتاب مذکور چاپ سال 2008، یکی از آثار ارزنده این پژوهشگر است که در آن، تاریخچه زبان اردو از حیث اسلام گرایی، ملی گرایی، آزادی طلبی و تاثیر آن در تقویت ذهنیت اسلامی و ارتقا شعور اجتماعی مسلمانان، ارائه داده است. نگارنده، در اینجا، تمامی ریخت ها و گونه های ادبی و غیرادبی اردو اعم از شعر و نثر ادبی حتی سخنرانی ها،خطبه ها و قراردادها را مورد مطالعه قرار داده است. معرفی نهضت های مذهبی، سیاسی و ادبی در باب این مقوله، ارزش علمی و داده های این پژوهش را افزوده است.

اردو یک فعالیت مهم دانش آموزی است که به صورت گروهی و تحت نظارت مربیان، خارج از محیط مدرسه صورت می گیرد. اردو می تواند در غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان نقش مؤثری داشته باشد و میزان این تأثیر باید تبیین گردد که در این مقاله به بررسی این تأثیر پرداخته شده است. جامعه آماری در این پژوهش، دانش آموزان مقطع متوسطه آموزش و پرورش ناحیه دو رشت می باشند که 400 نفر به عنوان نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب گردیده است. ابزار مورد استفاده برای گردآوری اطلاعات پرسش نامه ساخته می باشد که  پس از گرد آوری اطلاعات با استفاده از آزمون رگرسیون و در سطح اطمینان 99 درصد مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج یافته ها نشان داد که تعداد کمی از دانش آموزان در اردوها شرکت داده می شوند و اردوها به میزان کمی از اوقات فراغت دانش آموزان را در بر می گیرد. دانش آموزان تمایل زیادی به برگزاری اردوهای بیشتر در ایام فراغت خود دارند و تمایل دختران در این خصوص بیشتر از پسران می باشد. معلمان و مربیان به عنوان نیروی انسانی متخصص به میزان کمی در یادگیری و بازدهی علمی دانش آموزان نقش داشتند.